Tuughaạny Ruukpaạny Phọ AZihova

1-2. (a) Eeghe ogbaranhaạn kụ odi igbo ayira r’aruukpaạny phọ? (b) Ighẹn areten kụ edị yira r’aruukpaạny phọ ooghighighạn?

IDIPHỌ arebenhẹ aZihova, yira oḍighi aani pakirị eghunotu abuphẹ rooseeny bọ nyodị. Eghunotu phọ ephẹn phọ eḅaramaạm bumor r’abumaranhi phọ odi bọ siẹn oomo aḅirinhi phọ r’irubal aruukpaạny phọ odi bọ k’akẹ. (Dan. 7:9, 10) Mem dị yira ootughiạn ilọ aruukpaạny, eeni yira rogbor ghan kootughiạn riisi dị yira r’abidị ogbaranhaạn. Esi omaạm, molhẹm ni ruukpaạny phọ esi asimuonịr asiạ kụ ogbi olhẹm oye. (Job 38:4, 7) Bidị omoọgh kẹn iikpọ upu iyira. Oḍighi kẹn we iigbia r’awe elhiom eḍighinhom iyaạr upu iyira loor esi e/munughan phọ ayira.—Luk 9:26.

² Kuolọ, ghalhamọ r’iduọn yira r’abidị ogbaranhaạn bọ ni ibadị areten, areten edi ni dị yira r’abidị ooghighighạn. Esi omaạm, idiphọ aruukpaạny phọ, yira kotue ni otuughaạny aani imạ araagharạ phọ aZihova. Yira kẹn kotue ni osopha raraạr dị yira koḍighi. Yira oḅilhẹ kẹn omoọgh siḍien, raagharạ, r’iiḍighi kirokirọ siẹn ookpomhoghan phọ aZihova. Kụ idiphọ aruukpaạny phọ, ulhẹm iyira r’eephuạ ooḅereghị Olemhiạ phọ ayira.—1 Pit. 1:12.

3. Eeghe araraạr kụ edị yira kotue otuughạ ḍighaạgh aruukpaạny phọ Enhaạn?

³ Loor esi iduọn aruukpaạny phọ r’ayira ooghighighạn bọ ni iniin areten, egey eḍeenhaan phọ abidị ketue ni ekparamhị, eḅilhẹ itughemhị iyira raraạr. Siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ, yira kooḅeghiọn idị yira kotue otuughaạny eegharạ osooromhi aloor aruukpaạny phọ, ephomhoghiạn phọ bidị omhoọgh bọ oghị esi awe, okparạm mọ abidị, r’ipẹ bidị rokumuan ghan bọ omhiịn mọ ookpomhoghan phọ Enhaạn aḅaạl li.

ARUUKPAẠNY PHỌ OSOOROMHI LOOR

4. (a) Ika kụ edị aruukpaạny phọ roḍeenhaan ghan osooromhi aloor? (b) Eeghe kụ iḍighi kụ aruukpaạny phọ osooromhi bọ loor? (Psalm 89:7)

⁴ Aruukpaạny phọ Enhaạn osooromhi loor. Ghalhamọ r’iduọn bidị olhegheri bọ ni ibadị araraạr, omhoọgh iikpọ, kụ oḅilhẹ osụ-olhoghi, bidị ronaghanhạn ghan ni itọ phọ aZihova. (Ps. 103:20) Mem dị bidị oḍighi oḍighi dị aZihova angọ bidị, bidị roo/tuma ghan obobọ ro/ḍeenhaan ghan we iikpọ dị bidị omhoọgh. Olhoghi abidị raḅaạl ghan ni oḍighi ipẹ Enhaạn rawạ bọ ghalhamọ r’amem dị awe u/legheri siḍien abidị.a (Gen. 32:24, 29; 2 Ki. 19:35) Bidị ro/meera ghan kosighẹ eghuan phọ epẹ eru bọ elọ aZihova. Eeghe kụ iḍighi kụ aruukpaạny phọ osooromhi bọ iduọn loor? Loor esi dị bidị opomhoghiạn aZihova oḅilhẹ olọgh nyodị eegu dị ebụgh.—Bạl Psalm 89:7.

5. Ika kụ idị oniin ookpaạny aḍeenhaan osooromhi aloor mem dị odị raalemhi Jọn? (Miịn kẹn afoto phọ.)

⁵ Ooḅeghiọn eḍeenhaan dị emạ emiteom mọ aruukpaạny phọ osooromhi ni loor. Lhạ phọ 96 C.E., ookpaạny dị u/kol ḍien aḍeenhaan ni otelhedom mọ Jọn raraạr aḍiigu. (Ogan. 1:1) AJọn aḍighi eeghe mem mọ amhiịn bọ raraạr aḍiigu phọ? Odị akpuḍian ooḅereghị ookpaạny phọ. Kuolọ, ookpaạny phọ aḅạr bọ Enhaạn o/mheera osighẹ iiseeny phọ. Aagboronhom ni akikima nyodị esi oḅẹm mọ: “Ka/ḍighi iduọn. Siphẹ oḍighi phọ, mị kụ oḅaramạ anạ r’abuọ asiya phọ anạ . . . Seeseeny ghụn Enaạn.” (Ogan. 19:10) Ookpaạny phọ opọ phọ akạr kụ asooromhi loor! Ookpaạny phọ o/wạ iiseeny r’eghuan. Egina amem, odị aḅenhị Jọn mọ aaḅereghị aZihova Enhaạn phọ. Odị o/phogh kẹn Jọn osooromhi. Ghalhamọ r’iduọn ookpaạny phọ makumu bọ aZihova ibadị asiạ aḅilhẹ amhoọgh iikpọ apu Jọn, r’osooromhi aloor odị amhạgh Jọn mọ oḅaramạ obobọ oye dị r’odị oḅọph roḍighi oniin oḍighi. Ghalhamọ r’iduọn ookpaạny phọ awạ bọ ni onme aḍiitughiạn aJọn, o/mhooghaam nyodị. Kparipẹ ghụn aḅaanhaạn nyodị eyoghoyoghọ eten. Ookpaạny phọ alhọgh elhegh mọ araraạr phọ aJọn amhiịn bọ kụ iḍigh ḍiigu esi odị.

6. Yira kotuughaạny ika osooromhi aloor aruukpaạny phọ?

⁶ Yira kotuughaạny aani ika osooromhi aloor aruukpaạny phọ? Yira kotue ni oḍighi torobọ oḍighi dị ungọ iyira dị yira u/ḅarạm iibaga obobọ oḅo mudị yira omoọgh ḍighalhanyạ dị egbatanhaạn. (1 Kọr. 4:7) Opumom isiẹn, yira ku/loghoma ghan mọ yira kụ umhạn maạr opu bunhọn loor esi onhụ asiạ phọ yira mokumu bọ aZihova obobọ loor aroopoogh dị yira omhoọgh. Okạr oghaạph, iduọn yira romoọgh bọ roopoogh siẹn ookpomhoghan phọ kụ edị ewạ dị yira kosighenhọm mọ abunhọn kụ upu iyira. (Luk 9:48) Idiphọ aruukpaạny phọ, yira okumu ghan ongọ bunhọn. R’amem r’amem yira ku/ḍighi idị abunhọn awe kologhoma mọ yira kumhạn maạr opu bidị.

7. Yira koḍeenhaan ika osooromhi aloor mem dị yira rongọ oroma obobọ roolemhi oye?

⁷ Ewạ kẹn ni dị yira kosooromhi loor mem dị yira rongọ oroma oye, mughumọ onyọ umor obobọ obumoọny ayira. Eeni amem oroma phọ ayira kagbagarạ ni. Kuolọ idiphọ ookpaạny phọ aalemhi bọ Jọn eyoghoyoghọ eten phọ, ghalhamọ oroma phọ agbagarạ ni, k/iḍighi idị oye phọ kaḅonyonhu azuan. Eḍighi maạr dị yira u/loghoma mọ yira kụ upu bunhọn, keḍighi idị yira kokpasị oroma phọ ayira siphẹ aBaibul phọ, kụ oḅilhẹ ongoọm r’ephomhoghiạn ḅilhẹ r’olhọgh eegu.—Kọl. 4:6.

ARUUKPAẠNY PHỌ ENHAẠN OPOMHOGHIẠN WE

8. (a) Odaphạn Luk 15:10, ika kụ idị aruukpaạny phọ roḍeenhaan ghan mọ bidị opomhoghiạn ni we? (b) Aruukpaạny phọ rulhoghonhaạn ghan iyira ika ḍighaạgh mem dị yira rokaạph iiḅi iinhaghạn phọ? (Miịn kẹn oḅẹl opoḍi phọ.)

⁸ Aruukpaạny phọ iyira u/mhiịn idiphọ awe dị u/moọgh maạr oḍighinhom, esi iduọn phọ, iyira ru/ḅitonhaạn ghan. Bidị uphomhoghiạn iyira. Aruukpaạny phọ rebo ghan mem dị oḍighinhom ikarạph akiton, iduọn phọ pọ mem dị iyool dị aphe aḅula esi aZihova obobọ oye anme reten phọ odị aḍigh siẹn igey phọ. (Bạl Luk 15:10.) Aruukpaạny phọ Enhaạn rulhoghonhaạn ghan kẹn ni iyira ḍighaạgh mem dị yira rokaạph oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ. (Ogan. 14:6) Ghalhamọ r’iduọn bidị kụ ro/kaạph ghan bọ iiḅi iinhaghạn phọ, bidị kotue ni ooḅakị okaaphọm oghị oteẹny oye dị rawạ olhegheri aZihova. Kuolọ yira ko/tue oḅẹm mọ aruukpaạny kụ rurorori ghan iyira kosiemhi onhụ aḍibuo oye, oḍighi idị yira kozuan oye. Loor esi dị aZihova katue ni asighẹ uwaloor iigbia phọ odị obobọ inhọn areten aḍighinhom olhoghonhaạn awe ḍighaạgh obobọ ooḅakị arebenhẹ phọ odị oghị oteẹny awe. (Iiḍ. 16:6, 7) Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, odị raḍighinhom ghan ni ruukpaạny phọ odị olhoghonhaạn ayira ḍighaạgh mem dị yira rokaạph iiḅi iinhaghạn phọ. Esi iduọn phọ, mem lọ yira rokaạph iiḅi iinhaghạn phọ yira okuphom owol mọ aruukpaạny phọ odi ni olhoghonhaạn ayira ḍighaạgh.—Miịn igbe phọ “Enhaạn Anhaghạn Ni Iiḅereghị Phọ Abidị.”b

9. Ika kụ edị yira koḍeenhaan aani ghan we ephomhoghiạn idiphọ aruukpaạny phọ?

⁹ Ika kụ idị yira kotue otuughaạny aani ruukpaạny phọ esi oḍeenhaan ghan awe ephomhoghiạn? Mem dị yira onhaghạn mọ momhạgh oye oḅulhemhi siẹn ookpomhoghan phọ, yira omhoọgh aani ghan ibo idiphọ aruukpaạny phọ. Oḍeenhaan oye phọ mọ yira opomhoghiạn ni nyodị ḅilhẹ mọ olhoghi ayira aḅaạl li iduọn odị maḅilhẹ bọ aḅula ooḅereghị aZihova. (Luk 15:4-7; 2 Kọr. 2:6-8) Yira kotue kẹn ni otuughaạny ruukpaạny phọ esi oḍighi oomo ilọ yira kotue siphẹ oḍighi iphelhegbeel phọ. (Eccl. 11:6) Kụ idiphọ aruukpaạny phọ rubakị ghan bọ iyira mem lọ yira rokaạph iiḅi iinhaghạn phọ, kụ edị yira kotue ni owạ reten obakị aani ghan abumor r’abumaranhi phọ ayira epẹ erugh phọ. Esi omaạm, yira otue ni ookolhobian orelhean oye dị purukụ omạ oḍighi okaaphọm. Yira kotue kẹn ologhonhaạn ḍighaạgh onyọ umor obobọ umaranhi dị asiạ meghị obobọ u/kuạ omite aani epẹ erugh phọ.

10. Yira otuughạ eeghe esi eḍeenhaan phọ aSara?

¹⁰ Yira koḍighi ika eḍighi maạr dị adọl phọ ayira isophoghom iyira okumu aZihova ipẹ yira rowạ bọ? Yira kotue ni okuphom owol mọ aruukpaạny phọ kulhoghonhaạn ni iyira ḍighaạgh. Ooḅeghiọn idị emitenhaan oniin onyọ umaranhi dị oghol mọ Sara,c epẹ India. Mem dị aSara makumuan idiphọ okọy eten opọ oomo amem mọ esi 20 asiạ, odị amheel e/moon dị u/tue ghan mun utelhe. Iphẹn phọ ingọ ni nyodị e/ḅaạl olhoghi. Kuolọ r’olhoghonhaạn aḍighaạgh abumor r’abumaranhi phọ siphẹ ookpomhoghan phọ ḅilhẹ r’emạ eegharạ aạl ghan aBaibul phọ odị amhoọgh bọ, aSara enụm enụm aḅilhẹ ni amhoọgh oḅaạl olhoghi. Odị awạ ni inhọn areten dị odị asighẹ ghan aghaaphọm iiḅi iinhaghạn phọ, odaphạn dọl phọ odị. Eḍighi bọ edị odị ka/tue mun bọ atọl ude agẹ ḍinyạ oghiọm oye, odị aghaạph ghan ni iiḅi iinhaghạn phọ dị eego esi afon. Odị amhạgh ni fon buphẹ odị ratughemhị ghan bọ Baibul phọ kụ bidị oḅenhị nyodị ilọ abunhọn awe dị rowạ otuughạ aani aBaibul phọ. Eeghe kụ iḍuạ emite? Esi iyạl ikpo arunwanyụ bịn aSara amhoọgh 70 awe dị odị atughemhị ghan Baibul phọ, we dị oginha odị bịn ka/tue atughemhị! Esi iduọn phọ, odị aḅọgh ni buniin angọ bunhọn awe siphẹ ookpomhoghan phọ. Kụ ibadị abuphẹ odị atughemhị ghan bọ momhiigh rokị ituughạ nyiidiphọ. P’eeghe idị olhoghi aruukpaạny phọ kaḅaạl okumuan r’abumor r’abumaranhi dị roḍighi oomo ipẹ bidị kotue bọ oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ, idiphọ aSara!

ARUUKPAẠNY PHỌ ROḌEENHAAN GHAN OKPARẠM

11. Ika kụ edị aruukpaạny phọ Enhaạn moḍeenhaan okparạm dị aḍighan elhegh?

¹¹ Aruukpaạny phọ Enhaạn okạr oḍighi egey eḍeenhaan okparạm. Bidị rokparaghạm ghan ni ekeeny ooruẹn r’ekarạph eḍighinhom iyaạr esi asimuonịr asiạ. Bidị umhiịn ni dị aSetan r’abunhọn aruukpaạny dị okumu ghan ni aZihova ogbagharạn Enhaạn. (Gen. 3:1; 6:1, 2; Jud 6) ABaibul phọ uḅenhị ni iyira ilọ ookpaạny aZihova dị eenhan ogbagarạ okarạph uwaloor. (Dan. 10:13) Idị epelhom siẹn, emhiigh k’amem mọ Adạm, aruukpaạny phọ omiịn ni mọ abuunyenụm awe bịn kụ umheera ooḅereghị aZihova. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, aruukpaạny phọ abuẹn phọ okiọm ni ghisigh rokumu aZihova r’ibo ḅilhẹ r’oophugh. Bidị olegheri ni mọ mem lọ amem mọ eteẹny, Enhaạn kasiemhi ni eekunha ekeeny ooruẹn.

12. Eeghe kụ kilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh okparạm?

¹² Yira kotuughaạny aani ika eegharạ okparạm mọ aruukpaạny phọ roḍeenhaan bọ? Idiphọ aruukpaạny phọ, yira kotue ni osoman ekeeny ooruẹn. Kụ idiphọ abidị, yira omeeraam aani ni mọ mem lọ eteẹny Enhaạn kasiemhi ni eekunha ekeeny ooruẹn. Esi iduọn phọ, idiphọ aruukpaạny phọ Enhaạn, “iyira ki/phẹr” oḍighi ghan ipẹ enighẹ bọ. (Gal. 6:9) Kụ Enhaạn aguanhaan ni olhoghonhaạn ayira ḍighaạgh orue okparạm. (1 Kọr. 10:13) Yira kotue ni olọm aZihova ongọ ayira uwaloor iigbia phọ odị pidị yira omoọgh okparạm r’ibo. (Gal. 5:22; Kọl. 1:11) Kokaạph ika eḍighi maạr dị isophoghom eru? Ḍuom olhoghi aZihova bịn, ka/moọgh oghiilhaan. AZihova kalhoghonhaạn ni nyinhạ ḍighaạgh kụ aḅilhẹ akparamhị nyinhạ.—Hib. 13:6.

ARUUKPAẠNY PHỌ ROLOGHONHAẠN GHAN ḌIGHAẠGH OḄAALHAMHỊ OOKPOMHOGHAN PHỌ

13. Eeghe oḍighi dị agbatanhaạn kụ edị ongọ ruukpaạny phọ ḍio arodon? (Matiu 13:47-49)

¹³ Siẹn asiḍio aruukunha phọ, aZihova angọ ni ruukpaạny phọ oḍighi dị agbatanhaạn. (Bạl Matiu 13:47-49.) Siẹn oomo aḅirinhi phọ, irubal awe rowạ ni onhaghạn iiḅi iinhaghạn phọ. Abuniin abuẹn phọ rogbariọn ghan ni radạ oḍighi abugey aKristẹn, kuolọ abunhọn ro/ḍighi ghan iduọn phọ. Enhaạn mangọ ruukpaạny phọ oḍighi ‘osọn abukarạph awe phọ siphẹ igbo abugey phọ.’ Iphẹn phọ remạ ghan mọ ongọ bidị oḍighi oghoph r’oḅaalhamhị ookpomhoghan phọ. Kuolọ iphẹn phọ re/mạ ghan mọ oye lọ awilhẹ oru ghan ituughạ ka/tue mun aḅilhẹ aḅula; kụ re/mạ ghan kẹn mọ iiḅaghamhị ke/tue etọl siẹn ookpomhoghan phọ. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, yira kotue ni okuphom owol mọ aruukpaạny phọ rokumuan ni omhiịn mọ ookpomhoghan phọ aḅaạl li.

14-15. Yira kotuughaạny aani ika ruukpaạny phọ aZihova, omhiịn mọ yira ologhonhaạn ni ḍighaạgh oḅaalhamhị ookpomhoghan phọ? (Miịn kẹn sifoto phọ.)

¹⁴ Yira kotuughaạny aani ika ogbolhomaam mọ aruukpaạny phọ omhoọgh bọ omhiịn mọ ookpomhoghan phọ aḅaạl li? Yira oḍighi oomo ilọ yira kotue omhiịn mọ yira ologhonhaạn ni ḍighaạgh oḅaalhamhị ookpomhoghan phọ dị eego esi aroozọ r’eten phọ yira rooḅereghị bọ aZihova. Orue oḍighi iduọn phọ, rewạ mọ yira oghoph rokpom mọ ayira esi osaḅạr arighirị dị ophomhoghiạn aZihova kụ oghel torobọ iyaạr lọ kiipụ iyira. (Ps. 101:3) Yira kotue kẹn ni ologhonhaạn ḍighaạgh bumor r’abumaranhi phọ ayira oḅạr aZihova. Esi omaạm, yira koḍighi ika eḍighi maạr dị yira olhegheri mọ onyọ umor obobọ umaranhi maḍighi igbogh ikarạph? Yira koḍeenhaan mọ yira opomhoghiạn ni nyodị, esi oḅenhị odị maghị aḅenhị ikumor awe ookpomhoghan phọ. Kụ eḍighi maạr dị odị u/meera ukị, yira oghị oḅenhị ikumor awe phọ. Yira rowạ dị torobọ onyọ umor obobọ umaranhi dị asiya phọ odị r’aZihova medugh kamoọgh olhoghonhaạn aḍighaạgh!—Jems 5:14, 15.

¹⁵ Kuolọ, mogbatạn ni osighẹ siẹn ookpomhoghan phọ buniin abudị oḍighi igbogh ikarạph. Mem lọ eḍighi iduọn phọ, rewạ dị yira ‘ko/ḅọph oghuugh’ r’abidị.d (1 Kọr. 5:9-13) Eḍighinhom iyaạr phọ ephẹn phọ reloghonhaạn ghan ḍighaạgh oḅaalhamhị ookpomhoghan phọ. Oḅarạm isiẹn, amem dị yira uu/ḍikuan r’awe dị mogbatạn osighẹ siẹn ookpomhoghan phọ kụ edị yira okạr roḍeenhaan bidị ephomhoghiạn. Loor esi dị, reloghonhaạn ghan bidị ḍighaạgh omhiịn mọ ewạ ni dị bidị koḅula esi aZihova. Kụ mem lọ bidị oḅula esi aZihova, olhoghi aZihova r’aruukpaạny phọ ḅilhẹ r’ayira phọ kẹn raḅaạl ghan ni agey.—Luk 15:7.

16. Ighẹn areten kụ edị nạ kakparaghạ otuughaạny aani aruukpaạny phọ aZihova?

¹⁶ Eḍighi ni eboom eepoogh dị aZihova ungọ iyira otuughạ ilọ aruukpaạny phọ odị kụ oḅilhẹ oḅọph r’abidị okumuan! Yira otuughaạny aani imạ araagharạ phọ abidị idiphọ osooromhi aloor, ophomhoghiạn awe, okparạm, r’omhiịn mọ opạm ni ookpomhoghan phọ aZihova oḅaalhamhị. Eḍighi maạr dị yira otuughaạny ruukpaạny phọ Enhaạn, yira koḍighi aani ni pakirị eghunotu phọ rooseeny bọ nyodị k’agee-pọ.