EMHUOGHAẠPH ITUUGHẠ PHỌ 3
Nạ Amạn Ni Maạr Risigh AZihova Enhaạn Phọ Anạ!
“Odị uutughiạn ni iyira mem dị yira u/mạn maạr”—PS. 136:23.
AḌUỌR PHỌ 33 Throw Your Burden on Jehovah
OGHAẠPH OOKARAGHa
1-2. Ighẹn asidọl kụ edị ibadị awe phọ aZihova osoman, kụ ipẹ phọ ketir ika bidị?
OOḄEGHIỌN sidọl phọ iphẹn: Oyil arookonhom aḅenhị oniin onyọ iḍoọgh umor mọ odị amoọgh ezẹgh dị kedughe loor odị. Onyọ umor dị akpạr ḍighaạgh agey dị mapel li 50 asiạ atoph oḍighi odị, kụ odị ko/rue omhiịn onhọn oḍighi etigheri ikuph phọ odị malhọgh bọ owạ onhọn oḍighi. Onyọ umarani dị asiạ meghị ni anyụ iboom o/rue mun oḍighi ipẹ odị aḍighi ghan bọ siẹn arukumuan phọ aZihova.
2 Eḍighi maạr dị nạ asoman aani eniin esi iiḅaghamhị phọ ogoolạ bọ siẹn phọ, eeni nạ kaloghoma ni mọ nạ o/mhoọgh mun maạr oḍighinhom. Asidọl phọ ipẹ phọ ketue ni esighẹ oḅaạl olhoghi phọ anạ, eḍighi idị nạ kaloghoma mọ nạ asoorom, ḅilhẹ engọ iiḅaghamhị siya phọ anạ r’abunhọn awe.
3. Ika kụ idị aSetan r’abuphẹ ikạ phọ odị mesighẹ bọ, omhiịn ghuḍum oye?
3 Aḅirinhi phọ aaghironhaan eten phọ epẹ aSetan amhiịn bọ ghuḍum awe. ASetan oomo amem razoọm ghan we eten dị eghịgh mudị u/moọgh maạr oḍighinhom. Esi omaạm, ghalhamọ r’iduọn odị alhegheri bọ ni mọ Iv kamugh ni eḍighi maạr dị aḅaạr emhụ aghị esi Enhaạn, aSetan agbạ ni okpẹ aḅenhị Iv mọ odị kamoọgh ghụn eereẹgh. ASetan kụ raaḅakị ghan bumuul ḍighi phọ, buọ iikonoghiạn itooghị phọ, ḅilhẹ r’eten iiḅereghị aḅirinhi phọ ophọn phọ. Kụ iḍighi kụ iikia i/lo, ibadị abumuul ḍighi, buọ iikonoghiạn itooghị, ḅilhẹ r’abuḍiemhiom aruukụ iiḅereghị ooghironhaan eten e”lọgh eegu aghuḍum ḅilhẹ r’idị abunhọn rologhoma ghan idiphọ aSetan.
4. Yira kooḅeghiọn eeghe siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn?
4 Toroboiperolbọ, aZihova rawạ ghan mọ yira omhiịn loor ayira idiphọ awe dị omhoọgh ni maạr oḍighinhom, kụ odị rulhoghonhaạn ghan ni iyira ḍighaạgh mem lọ yira osoman sidọl dị ekọm idị yira olhoghoma mọ yira u/moọgh maạr oḍighinhom. (Ps. 136:23; Rom. 12:3) Emhuoghaạph phọ ephẹn keeḅeghiọn ipẹ aZihova rulhoghonhaạn ghan bọ iyira ḍighaạgh: (1) mem lọ iirurughiạn riikpoḍị iyira, (2) mem lọ yira osoman ḍikparamineẹn, ḅilhẹ (3) r’amem lọ aḍikpọ rekọm idị yira ologhoma mọ yira u/moọgh mun maạr oḍighinhom siẹn arukumuan phọ aZihova. Uguạ, ophụr ooḅeghiọn iyaạr phọ yira otụ bọ kụ okuphom owol mọ torobọ onyọ ayira amoọgh ni maạr oḍighinhom esi aZihova.
AZIHOVA UMAGHAMHỊ NI IYIRA MAẠR
5. Nạ ulhegheri ika mọ awe omạn ni maạr esi aZihova?
5 Ghalhamọ r’iduọn osighẹ bọ ni iisaạr isiẹn ade phọ kụ ulhemhọm iyira, yira omạn ni maạr opu eezuạ iisaạr. (Gen. 2:7) Uguạ omhiịn iniin ariphigh phọ eḍeenhaan bọ mọ yira omoọgh ni maạr oḍighinhom esi aZihova. Odị ulhemọm iyira inyaạm orue otuughaạny araagharạ phọ odị. (Gen. 1:27) Iduọn phọ pọ, odị uphophe iyira apuemhi oomo phọ olhẹm mọ odi bọ siẹn ade phọ, aḅọgh de phọ r’inhạm mọ alọgh ḍighaạgh ayira.—Ps. 8:4-8.
6. Eghẹn kụ enhọn ephigh dị eḍeenhaan mọ aZihova umaghamhị ni iyira maạr, ghalhamọ r’iduọn yira u/munughan bọ?
6 Etigheri ikarạph phọ Adạm, aZihova akiọm ni ghisigh amaghamhị maạr we. Odị umaghamhị ni iyira maạr iboom dị tutụ angọ ogina oọny phọ odị Zizọs, omhugh otagharạn ayira esi ikarạph. (1 Jọn 4:9, 10) Dị eego esi etagharạn phọ, aZihova kaḅerion ni buphẹ ikarạph phọ Adạm mekọm bọ ḍuugh engọ, “[bugey r’abukarạph].” (Iiḍighi 24:15) Ekpo Onhụ phọ odị eḍeenhaan mọ yira omạn ni maạr esi odị etigheri e/moon, dọl ekulhom mọ ayira, obobọ aḍikpọ.—Iiḍighi 10:34, 35.
7. Ighẹn inhọn ariphigh kụ edị arebenhẹ phọ Enhaạn oḅilhẹ omhoọgh otuạn omheeraam mọ aZihova amaghamhị ni bidị maạr?
7 Yira oḅilhẹ ni omoọgh inhọn ariphigh otuạn omheeraam mọ aZihova umaghamhị ni iyira maạr. Odị muḍur iyira aloghomaạm kụ aḅilhẹ kẹn ralọgh ghan elhegh ipẹ yira romegheron ghan bọ koghị esi iiḅi iinhaghạn phọ. (Jọn 6:44) Yira oḍuraan otuman aZihova, odị kaḍuraan aani ni utuman iyira. (Jems. 4:8) AZihova aḅilhẹ kẹn ralọgh ghan mem r’inyaạm otughemhị ayira, oḍeenhaan mọ yira omạn ni maạr esi odị. Odị alegheri ni odọ oye dị torobọ onyọ ayira aru nyiidiphọ ḅilhẹ r’idị yira koḍighi kụ onighẹ opu siẹn. Ḅilhẹ kẹn odị rulhiọm ghan ni iyira loor esi dị odị uphomhoghiạn iyira. (Prov. 3:11, 12) P’eeghe idị ekạr eḍeenhaan mọ aZihova umaghamhị ni iyira maạr!
8. Ika kụ idị ipẹ ogẹ bọ Psalm 18:27-29 ketue etir eten phọ epẹ yira komiịn ghan bọ iiḅaghamhị ayira?
8 Abuniin awe usighẹ Uw-emhạ phọ Devid idiphọ oye dị u/moọgh maạr oḍighinhom, kuolọ aDevid alhegheri ni mọ aZihova apomhoghiạn aḅilhẹ rabakị ghan nyodị. Ipẹ phọ ilhoghonhaạn ni ḍighaạgh Devid omhoọgh ephoghom dị eeleeny ilọ okaran iiḅaghamhị. (2 Sam. 16:5-7) Mem dị yira olhoghoma mọ yira u/moọgh maạr oḍighinhom obobọ osoman iiḅaghamhị, aZihova katue ni ulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh omhiịn araraạr kirọ eten, ḅilhẹ katue ni ulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh okpạr opu atorobọ iiḅaghamhị. (Bạl Psalm 18:27-29.) Mem dị aZihova kụ odi omhạn ayira, iyaạr i/lo dị ketue isophoghom iyira okumu odị r’ibo. (Rom. 8:31) Nyiidiphọ, ooḅeghiọn ophogh iraạr asidọl dị mem lọ iteẹny iyira, yira romiịn ghan mọ aZihova uphomhoghiạn ni iyira ḅilhẹ umaghamhị ni iyira maạr.
MEM LỌ IIRURUGHIẠN RIIKPOḌỊ IYIRA
Aạl ghan ikpo onhụ phọ aZihova aphooghu bọ angọ rilhoghonhaạn ghan iyira ḍighaạgh okpạr opu ikarạph iitughiạn phọ ipẹ iirurughiạn rekọm ghan bọ (Miịn siikpịgh phọ 9-12)
9. Ika kụ idị iirurughiạn ketue etir eten phọ yira omhiinhạ bọ loor phọ ayira?
9 Iirurughiạn ketue ni etir iitughiạn phọ ayira r’ipẹ yira rologhoma ghan bọ, bịn eḍighi idị yira kogbiighi mọ oye o/mhoọgh mun maạr oḍighinhom ayira. Eeni keḍighi ni umugholoor esi ayira mem dị awe omhiịn mọ yira u/kạr u/moon obobọ mem dị adọl phọ ayira mesi esi dị oye kụ o/lhọgh ḍighaạgh pọ i/ḅọph. Ghalhamọ r’amem dị abunhọn awe u/legheri ni mọ yira u/moon, yira otue ni omoọgh umugholoor loor esi dị yira ko/tue mun oḍighi ipẹ yira oḍighi ghan bọ. Odọ asimem mọ iphẹn phọ, aZihova rukparamhị ghan iyira. Ika?
10. Odaphạn Proverbs 12:25, eeghe kụ ketue ilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh mem dị yira roorurughiạn?
10 Mem dị yira roorurughiạn, “emạ ekpo onhụ” ketue ni iimhanhamhi iyira. (Bạl Proverbs 12:25.) Siphẹ aBaibul phọ, aZihova akpologhi ni imạ ikpo onhụ dị righiọm ghan iyira olhoghi mọ yira omoọgh ni maạr oḍighinhom esi odị etigheri e/moon phọ ayira. (Ps. 31:19; 41:3) Eḍighi maạr dị yira aạl kụ oḅilhẹ aạl ghan Ekpo Onhụ phọ ipẹ phọ ophooghu bọ ongọ, odị kulhoghonhaạn ni iyira ḍighaạgh okaran ikarạph iitughiạn ḅilhẹ r’olhoghoma dị u/kpeanhaạn, reḍuạ ghan bọ kemite loor esi e/moon.
11. Ika kụ idị oniin onyọ umor amhoọgh olhoghonhaạn aḍighaạgh aZihova?
11 Ooḅeghiọn idị emitenhaan Jorge. Idiphọ oḍoọgh oye, aJorge amhoọgh egbagarạ ezẹgh dị eru bịn ebụgh ḅilhẹ eḍighi idị odị amhiigh olhoghoma mọ odị o/mhoọgh mun maạr oḍighinhom. AJorge aḅẹm mọ “Mị uu/kolhobian ilọ olhoghoma phọ e/moon phọ amhị mekọm bọ obobọ ilọ umugholoor ipẹ awe phọ ruphogh ghan bọ imhị loor e/moon phọ amhị.” “Idiphọ e/moon phọ amhị reloghorị ghan bọ bịn, mị uutughiạn ghan ni ipẹ aghuḍum mọ amhị k’anmia bọ. Mị ukạr bịn aḅonyonhu azuan, kụ mị alhọm aZihova olhoghonhaạn aḍighaạgh.” Ika kụ idị aZihova alhoghonhaạn bọ nyodị ḍighaạgh? AJorge aḅẹm mọ “loor esi iduọn iitughiạn phọ amhị i/miigh bọ, ulhoghonhaạn ni imhị ḍighaạgh aạl iikpera asiikpịgh aḍinyạ okọ suọr phọ dị eḍeenhaan mọ aZihova rapogh ghan ni rebenhẹ phọ odị. Mị aạl ghan siikpịgh phọ ipẹ phọ torobọ aḍio, kụ mị alhoghoma dị ikparamhị imhị ḅilhẹ iidereghị imhị. Esighẹ rekị bịn, awe omhiịn mọ mị mamhiigh ramilhọgh aani tugey areẹgh. Bidị uḅilhẹ ghan ghụn oḅẹm mọ ibo phọ amhị rekparamhị bidị. Mị ulhegheri ni mọ aZihova maphagharanhaạn iiḅereghị phọ amhị! Odị mulhoghonhaạn imhị ḍighaạgh onme eten phọ epẹ mị aatughiạn ghan bọ ilọ aloor phọ amhị. Kụ mị agbon ipẹ Ekpo Onhụ phọ odị eghaạph bọ ilọ ipẹ odị umaghamhị bọ ni imhị maạr etigheri e/moon phọ amhị.”
12. Ika kụ idị nạ katue amoọgh olhoghonhaạn aḍighaạgh aZihova, mem dị nạ odi esi e/moon?
12 Eḍighi maạr dị iirurughiạn reekpoḍị nyinhạ, legheri mọ aZihova alegheri ni iiḅaghamhị phọ nạ asoman bọ. Lọm nyodị olhoghonhaạn aḍighaạgh pidị nạ arue amhoọgh ephoghom dị eeleeny ilọ iiḅaghamhị phọ anạ. Kụ abạl ghan imạ ikpo onhụ iidereghị phọ aZihova akpolhoghinhaan bọ nyinhạ siphẹ aBaibul phọ. Pogh akiririom agey siikpịgh phọ ipẹ eghaạph bọ idị aZihova amhaghamhị maạr rebenhẹ phọ odị. Nạ aḍighi iduọn phọ, nạ kamiịn ni mọ aZihova apomhoghiạn ni oomo abuphẹ rokumu bọ nyodị eten dị ekpẹ oḍuomolhoghi.—Ps. 84:11.
MEM LỌ YIRA OSOMAN ḌIKPARAMHINHEẸN
Ootughiạn ghan mọ aZihova aguanhaan ni omiteom ghan ongọ ayira kilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh okaran amem dị ikparanhaạn iyira omhiịn oḍighi oḍigh (Miịn siikpịgh phọ 13-15)
13. Ika kụ idị uw-emhụ eghunotu dị aroph oḍighi odị katue aloghoma?
13 Torobọ uw-emhụ eghunotu rawạ ghan omiteom ongọ atorobọ iyaạr lọ eghunotu phọ odị rowạ. Kuolọ oḅẹm mọ, oporogh onyọ umor oḍighi, dị u/piomạn ni. Odị alhọgh ni inyaạm owạ onhọn oḍighi kuolọ i/ḅọph. Iiḅaghamhị phọ iphẹn phọ etue ni ekọm idị oye phọ kaloghoma mọ odị o/mhoọgh mun maạr oḍighinhom. Ika kụ idị ogbon aruguanhaan phọ aZihova ketue eloghonhaạn ḍighaạgh?
14. Uḍighi ika kụ aZihova ra/bilhẹ ghan bọ oḍighi omhunhenhi ipẹ dị maguanhaan bọ?
14 Torobọ amem dị aZihova aguanhaan iyaạr, odị ratuụgh ghan ni k’aḍighi. (Josh. 21:45; 23:14) Odị raḍighi ghan iduọn phọ loor ariphigh phọ iphẹn phọ. Eḅẹl phọ, kepuẹ ḍien phọ odị. AZihova maguanhaan mọ onọ kapogh ni rebenhẹ phọ odị oḅạr bọ nyodị, kụ odị amiịn ni mọ ekpaariọm ni nyodị omhunhenhi oguan phọ opọ phọ. (Ps. 31:1-3) Ḅilhẹ kẹn, aZihova alegheri ni mọ keḍighi ni mabi esi ayira phọ oḍighi bọ buọ eghunotu phọ odị, eḍighi maạr dị odị iyira u/maạr uphogh. Odị aguanhaan omiteom ongọ ayira raraạr lọ emhoghi orolhọm aani isiẹn aḅirinhi phọ ḅilhẹ r’araraạr lọ kilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh oghiọm aghisigh okumu odị!—Mat. 6:30-33; 24:45.
15. (a) Eeghe ipaanhaạn kụ edị aKristẹn oḅẹl okuron asiạ phọ osoman? (b) Eeghe oḍuomolhoghi kụ edị aḍinyạ aPsalm 37:18, 19 ingọ iyira?
15 Mem dị yira ootughiạn iyaạr phọ eḍighi bọ kụ aZihova ramunhenhi ghan bọ ruguanhaan phọ odị, yira kokuphom ni owol mọ odị kulhoghonhaạn ni iyira ḍighaạgh mem lọ ikparanhaạn iyira oteẹny asipenị orolhọm. Esi omaạm, ooḅeghiọn eḍeenhaan aKristẹn oḅẹl okuron asiạ phọ. Mem dị igbogh ikpuuroghọm esoorom ookpomhoghan phọ arọl bọ epẹ Zeruselem, “oomo phọ abidị, omuton butelhedom mọ,” uwalhalhạ ni. (Iiḍighi 8:1) Gbiom olhoghi idị amem mọ amuphẹ phọ erọl. P’eeghe aḍikparamineẹn! Akristẹn phọ uroph ni ruutu abidị, asiḍighi abidị epheeghu. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, aZihova o/ḅitonhaạn bidị ḅilhẹ bidị u/toph ibo phọ abidị. (Iiḍighi 8:4; Hib. 13:5, 6; Jems. 1:2, 3) AZihova alhoghonhaạn ni ḍighaạgh Kristẹn phọ abuphẹ phọ okpẹ bọ oḍuomolhoghi phọ, odị kulhoghonhaạn aani ni iyira ḍighaạgh.—Bạl Psalm 37:18, 19.
MEM LỌ YIRA ROKARAN IIḄAGHAMHỊ AḌIKPỌ
Ogbon ghan ipẹ yira kotue bọ oḍighi, ghalhamọ r’amem dị yira mokpọ ni, reḍighi ghan idị yira rokuphom ghan owol mọ aZihova umaghamhị ni iyira maạr aḅilhẹ asighẹ rukumuan phọ ayira (Miịn siikpịgh phọ 16-18)
16. Aḍighẹn adọl kụ keḍighi idị yira kookia mughumọ aZihova aḅilhẹ ni amaghamhị maạr iiseeny phọ ayira?
16 Idiphọ asiạ phọ ayira rekị bọ, yira otue ni omiigh olhoghoma mọ arukumuan phọ yira rongọ bọ aZihova i/manhạm. Eeni Uw-emhạ phọ Devid alhoghoma ni iduọn phọ mem m’odị rakpọ bọ. (Ps. 71:9) Ika kụ idị aZihova katue ulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh?
17. Eeghe kụ edị yira otuughạ esi eḍeenhaan umarani phọ Jheri?
17 Ooḅeghiọn eḍeenhaan onyọ umarani dị oghol mọ Jheri. Mem dị omhạgh nyodị oghị aani itughemhị ilọ omhaạr ophạm aKindọm Họl, odị o/wạ ghan oghị. Odị aḅẹm mọ: “Mị ekpukelhe anhịr dị m’akpọ, ḅilhẹ mị u/moọgh r’aḍighalhanyạ dị aZihova katue asighẹ aḍighinhom. Mị u/moọgh maạr oḍighinhom.” Ḍughul phọ aḍiphẹ eḅaạl kopạm bọ itughemhị phọ, odị aaḅereghị ni aḅenhị aZihova ipẹ dị alhoghoma bọ. Mem m’odị asi bọ Kindọm Họl phọ, odị aḅilhẹ ni aakia mughumọ ekạr ri emoghi dị odị katọl aani siphẹ phọ. Idiphọ edeọm mọ rekị bọ, oniin otughemhiạ phọ aḅẹm mọ, okpanhạ aḍighalhanyạ ayira pọ omheera m’aZihova utughemhị iyira. Kụ aJheri mọ: “ ‘Mị amoọgh ni ḍighalhanyạ phọ aḍiphẹ phọ!’ Mị umhiigh ni ogharaghị izin mem mọ mị amhiịn bọ ipẹ aZihova aphagharanhaạn bọ iiḅereghị ph’amhị. Odị uḅenhị ghan imhị mọ mị amoọgh ni iyaạr dị emhạn maạr ongọ odị, ḅilhẹ mọ odị aakolhobian ni otughemhị amhị!” Ekureriom mọ aJheri aḅẹm mọ: “Mị urelheom eepuph, r’oḅonyonhu ozuan kụ aḍighom siphẹ aKindọm Họl phọ. Kuolọ mị urelheom akpọ olhoghi, r’okparamhị kụ amite bọ!”
18. Ika kụ idị aBaibul phọ aḍeenhaan mọ aZihova amaghamhị ni maạr iiseeny phọ ayira ghalhamọ r’amem dị yira m’okpọ ni?
18 Idiphọ yira rokpọ bọ, okuphom ni owol mọ aZihova amoọgh ni oḍighi dị yira koḍighinhaan nyodị. (Ps. 92:12-15) AZizọs utughemhị iyira mọ, ghalhamọ ikuph phọ r’inyaạm mọ yira olhọgh bọ i/manhạm ni, aZihova amaghamhị ni maạr torobọ ipẹ yira kotue bọ oḍighi siphẹ arukumuan phọ odị. (Luk 21:2-4) Kụ iḍighi kụ, gbon ghan ipẹ nạ katue bọ aḍighi. Esi omaạm, nạ katue ni akaạph ilọ aZihova, aaḅereghinhaạn bumor phọ, akparamhị bunhọn ophạm omheeraam mọ abidị okparamị. Legheri mọ aZihova o/tuạn ipẹ nạ katue bọ aḍighi kụ asighẹ bọ nyinhạ idiphọ oye dị aḅọph oḍighi r’odị, kuolọ aloor esi dị nạ asooromhi bọ loor ranaghanhạn nyodị.—1 Kọr. 3:5-9.
19. Eeghe odọ okuphom owol kụ edị aḍinyạ phọ aRom 8:38, 39 ingọ iyira?
19 P’eeghe idị olhoghi iyira aḅaạl okumu aZihova, opọ aḍighi bọ Enhaạn dị amhaghamhị maạr buphẹ rokumu bọ nyodị! Odị ulhẹm iyira oḍighi ogbi odị, kụ aghuḍum ayira ramoọgh ghan emhụ mem dị yira okumu nyodị. (Ogan. 4:11) Aḅirinhi phọ otue ni umhiịn iyira idiphọ awe dị u/moọgh maạr oḍighinhom, kuolọ aZihova iyira ru/ghiilom umugholoor. (Hib. 11:16, 38) Torobọ amem dị iirurughiạn, aḍikparamineẹn adọl, obobọ aḍikpọ eḍighi iyaạr dị yira oḅonyonhu ozuan, ewạ dị yira kootughiạn ghan mọ iyaạr i/lo dị kigbariọn iyira siphẹ ephomhoghiạn Odẹ k’akẹ phọ ayira.—Bạl Rom 8:38, 39.
a Nạ masoman ghan ni sidọl dị ekọm idị nạ alhoghoma mọ nạ o/mhoọgh maạr oḍighinhom ḍughụm? Emhuoghaạph phọ ephẹn phọ k’eghiọm nyinhạ olhoghi idị nạ amhạn maạr esi aZihova. Keeḅeghiọn kẹn ilọ ipẹ nạ katue bọ amoọgh egey ephoghom aloor, etigheri ipẹ emitenhaan bọ nyinhạ
AḌUỌR PHỌ 30 My Father, My God and Friend