Kiọm Ghisigh ‘Alhọgh Ghan Nyoniin Aphophe’

1. Odaphạn 1 Tesalonikạ 5:11, eeghe oḍighi kụ edị oomo ayira ropinomaan bin?

MOSELEMI obobọ milhoghonhaạn inyinha omhoom aKindọm Họl ḍughụm? Eḍighi idiphọ, pọ iikia i/lo nạ ka/bula eḅẹl aḍio phọ nạ aḍigh bọ siphẹ omhoom aKindọm Họl phọ. R’ibo nạ usẹph ni aZihova. Okạr oghaạph, eeni olhoghi anạ aḅaạl li agey dị tutụ nạ azu izin ibo. Imạ phọ asiKindọm Họl phọ ayira resighẹ ni iiseeny keghiọm aZihova. Kuolọ yira kongọ ghụn nyodị iboom iiseeny mem dị yira ophinomaan bin onhọn oḍighi dị oghol mọ oḍighi olhọgh ophophe. Oḍighi phọ ophọn phọ aḅaramaạm iyaạr dị emhạn maạr epu oḍighi odoghoḍi arutu. Eḅaramaạm oḍighi olhọgh ophophe awe phọ abuphẹ rotu ghan bọ siẹn aruutu iiseeny phọ ayira. Otelhedom mọ aPọl aatughiạn ilọ oḍighi olhọgh ophophe phọ ophọn phọ kụ agẹ bọ ipẹ edị bọ 1 Tesalonikạ 5:11, osighẹ bọ emhuoghaạph phọ ayira.—Bạl.

2. Yira kooḅeghiọn eeghe siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ?

² Otelhedom mọ aPọl emạ eḍeenhaan oye dị alhọgh ghan aphophe bumor r’abumaranhi phọ. Odị alhoghoma aani ghan ni ipẹ etir bọ bidị. Siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ, yira kooḅeghiọn ipẹ odị alhoghonhaạn bọ ḍighaạgh bumor r’abumaranhi phọ odị (1) orue okparạm odẹgh ophogh kirokirọ, (2) orolhọm eephọ oniin atum nyoniin, ḅilhẹ (3) r’okparamhị omheeraam mọ abidị esi aZihova. Uguạ, omhiịn ipẹ yira kotue bọ otuughaạny nyodị ḅilhẹ otue olọgh opophe bumor r’abumaranhi phọ ayira rodon.—1 Kọr. 11:1.

APỌL ALHOGHONHAẠN ḌIGHAẠGH BUMOR R’ABUMARANHI PHỌ OKPARAGHẠM ODẸGH OPHOGH

3. Eeghe ephoghom dị eeleeny kụ edị aPọl amhoọgh?

³ APọl aphomhoghiạn ni agey bumor r’abumaranhi phọ. Odị phọ bịn masoman aani ghan ni ḍikparamhinheẹn; esi iduọn phọ, odị aḍeenhaan ghan ni igbiririph r’oseenyạn bumor r’abumaranhi phọ mem dị bidị osoman odẹgh ophogh. Amem irọl li dị ikpoki ekuom Pọl, kụ emhoghi mọ odị aḍighi oḍighi orue obakị aloor odị r’arighirị phọ odị. (Iiḍighi 20:34) Odị akoIọgh ghan rukpe ologhoḍiọm arogbogo. Mem mọ odị asi bọ Korịnt, odị aphụr akumuan r’awe dị roḍighi ghan oḍighi phọ ophọn phọ, dị oghol mọ AkuiIạ r’aPrisiIiạ. Kuolọ “torobọ aḍio ophooghian” odị agbạ ghan ikpo onhụ phọ aḅenhị buọ aJu phọ r’aGrik. ASaiIạs r’aTimoti r’osi bọ bịn, “aPọl akuọm oomo amem odị oghaạph ghan adom mọ.” (Iiḍighi 18:2-5) R’amem r’amem aPọl o/wilhẹ ogbon okpanhạ oḍighi phọ odị, okumu aZihova. Idiphọ oye dị akpạr ḍighaạgh esi arukumuan Omhạr phọ r’owạ kụ olhe, odị arue ni aromha bumor r’abumaranhi phọ odị. Odị aatughianhạm bidị mọ bidị ku/meera aḍikparamhinheẹn adọl aghuḍum mọ ḅilhẹ r’omiteom ongọ arughunotu phọ abidị ekọm idị bidị kopogh ogunhọm ‘osọn ghan ipẹ esooran bọ”—eḍighi bọ oomo apakirị iiḅereghị phọ aZihova.—Fil. 1:10.

4. Ika kụ idị aPọl r’aTimoti olhoghonhaạn ḍighaạgh bumor r’abumaranhi phọ okaran igbiphoghọm?

⁴ Omiteom bọ ookpomhoghan aTesalonikạ, i/bia bịn osoman igbagarạ isophoghom. Mem dị ugheel ekpạr abuọ isophoghom owạ Pọl r’aSaiIạs kụ u/miịn, bidị ughoghọgh ni ‘buniin abuọ asiosị phọ oghiọm buọ arumụ emạ phọ,’ kụ olooghị ghan mọ: “Buẹn phọ rokaaghị iiIogh phọ aSiza.” (Iiḍighi 17:6, 7) Gbiom olhoghi idị ipẹ phọ eekperemhi bumhoom aKristẹn phọ abuẹn phọ mem mọ awe emhạ phọ ooghiraan bọ ozuom bidị. Bidị mutue ni oophoọm siphẹ arukumuan phọ aZihova, kuolọ aPọl o/wạ meḍighi idiphọ. Iwạ ni mọ aPọl r’aSaiIạs oḍuạ siphẹ emhạ phọ, kuolọ bidị uḍighi ni ilọ bidị kotue omhiịn mọ omaạr ri opogh omhoom ookpomhogan phọ ophọn phọ. APọl aḅenhị ni buọ aTesalonikạ phọ mọ: “[Yoor urom ni] Timoti, onyọ asiya phọ ayira . . . , oru ongọ anyina inyaạm, r’oromoghiom anyina ilọ omeeraam mọ, mọ onyọ anyina ku/tuạn igbiphoghọm mọ iphẹn u/pogh omạn.” (1 Tẹs. 3:2, 3) ATimoti masoman aani ghan ni isophoghom epẹ emhạ phọ abidị Listrạ. Odị amhiịn ni ipẹ aPọl akparamhị bọ bumor phọ epẹ Listrạ. Loor aḍisẹph phọ eḍuạ bọ emite, aTimoti arue ni akparamhị bumhoom abumor r’abumaranhi phọ mọ araraạr kenmia ni.—Iiḍighi 14:8, 19-22; Hib. 12:2.

5. Ika kụ idị aBryant amhooghọm suọ olhoghonhaạn aḍighaạgh dị okumor oye angọ nyodị?

⁵ Eghẹn eten kụ edị aPọl akparamhị buḅaramạ omheeraam mọ odị? Mem mọ bidị oḅilhẹ bọ oḅula epẹ Listrạ, r’Aikoniom r’Antiọk, aPọI r’aBanabạs ‘Umaaghị ni ikumor awe oseereghi torobọ ookpomhoghan.’ (Iiḍighi 14:21-23) Iikia i/lo ikumor awe phọ bidị omaaghị bọ ukạr kụ oḍighi zin iidereghị kụ ongọ rookpomhoghan phọ ipẹ phọ, iduọn ikumor awe phọ aḍio arodon. Naghạn idị onyọ umor dị oghol mọ Bryant aḅẹm: “Mem dị mị amhạn 15 asiạ, odẹ amhị aakoroghian bịn aḍuạ olhoghotu, kụ ophorogh onhiin amhị siẹn igey phọ. Mị uḅonyonhu ni azuan loor esi dị mị ulhoghoma mọ muḅitonhaạn imhị.” Eeghe kụ ilhoghonhaạn ḍighaạgh Bryant orue okparạm mugbagarạ amem mọ amuphẹ phọ? Odị aḅẹm mọ: “Okumor oye ookpomhoghan dị oghol mọ Tony, uḅaanhaạn ghan imhị otu ituughạ ḅilhẹ r’inhọn asimem. Odị uḅenhị ni imhị ilọ awe dị mosoman ghan odẹgh ophogh kirokirọ kụ omhoọgh ni oḅaạl olhoghi. Odị aalhanhaạn ni imhị Psalm 27:10 kụ agbor ghan aghaạph ilọ ipẹ Hezekiah aḅạr bọ aZihova ghalhamọ r’iduọn odẹ odị u/ḍighi bọ egey eḍeenhaan.” Ika kụ idị iphẹn phọ elhoghonhaạn ḍighaạgh Bryant? ABryant aḅẹm mọ “R’ikpo onhụ okparamhị phọ aTony, aḍighi ni idị mị amhiigh okọy eten oomo amem.” Ikumor awe, igon olhoghonhaạn aḍighaạgh buphẹ omhoghi bọ olhoghonhaạn aḍighaạgh idiphọ aBryant, oḅạ ghan “egey ekpo onhụ” etue ni ekparamhị bidị.—Prov. 12:25.

6. Ika kụ idị aPọl asighẹ iphirigba awe akparamhiọm bumor r’abumaranhi phọ?

⁶ APọl aatughianhạm buḅaramạ omheeraam mọ odị mọ r’olhoghonhaạn aḍighaạgh aZihova “aḍiboom aḍita awe” mokparaghạm ni ḍikparamhinheẹn. (Hib. 12:1) APọl alhegheri ni mọ iphirigba aghuḍum abuphẹ okparaghạm bọ ḍikparamhinheẹn ketue ni ekpoomhị aani iḅio abumor r’abumaranhi phọ, eḅilhẹ eloghonhaạn bidị ḍighaạgh ogbon “emạ Enaạn phọ edi ghan bọ.” (Hib. 12:22) Iniin phọ kẹn ni ḍio arodon. Reḍighi ghan ni iyaạr okparamhị aạl ipẹ aZihova alhoghonhaạn bọ ḍighaạgh Gidiọn, Berạk, Devid, Samuel, ḅilhẹ r’ibadị abunhọn. (Hib. 11:32-35) Kokaạph ika ilọ areḍeenhaan awe omheeraam aḍio arodon? Abumor r’abumaranhi rogbor ghan ni kogẹ rinyạ osereghiạn oghiọm emhụ agadạ phọ ilọ imạ iphirigba areḍeenhaan arebenhẹ phọ aZihova dị bidị aạl kụ ekparamhị omheeraam mọ abidị.

APỌL AḌEENHAAN BUMOR R’ABUMARANHI PHỌ ILỌ OROLHỌM EEPHỌ ONIIN ATUM NYONIIN

7. Nạ atuughạ eeghe esi oromha phọ aPọl ogẹ bọ siẹn Rom 14:19-21?

⁷ Yira rolọgh ghan kophophe bumor r’abumaranhi phọ mem dị yira oseere ghan eephọ siphẹ ookpomhoghan phọ. Yira ro/meera ghan mọ aḍiitughiạn kirokirọ phọ yira romoọgh ghan bọ ekọm madia igbo ayira. Yira ro/kananaạm ghan elhiom ayira bịn, ekạr ekpaariọm mem dị i/gbạgh ḍinhị olhogh aBaibul. Ooḅeghiọn eḍeenhaan. Ookpomhoghan phọ arọl bọ Rom aḍighi ookpomhoghan dị aKristẹn dị oḍighi buọ aJu r’abudị u/ḍighi buọ aJu kụ orọl ghan. Mem mọ Olhogh phọ aMozis asi bọ eekunha, iilhogh ilọ olhe ghan iniin ariiḍien kụ owilhẹ iniin iphe ni. (Mạk 7:19) Emhiigh k’amem mọ amuphẹ phọ, abuniin aKristẹn abuọ aJu phọ umhoọgh ni eereẹgh olhe ghan atorobọ eḍien. Kuolọ abuniin u/mighironhom aani uḍighi iduọn phọ. Ookpomhoghan phọ adia ni loor iphẹn phọ. APọl aghaạph ni alhọgh iiphaghamhiọm idị emhạn maạr ophamhanhạm r’ooko eephọ, odị aḅẹm mọ: “Idị ekpẹ ghụn oḍighi owiIẹ aạ enạm, ophughọI amiim, ḅiIẹ mọ enọn iyaạr Iọ nạ aḍighi, kụ kekoton onyọ asiya phọ anạ eIer.” (Bạl Rom 14:19-21.) Siẹn phọ aPọl alhoghonhaạn ḍighaạgh bumor r’abumaranhi phọ omhiịn idị ipẹ phọ ketue ekọm iiḅaghamhị siphẹ ookpomhoghan phọ. APọl aakolhobian ni owilhẹ atorobọ eḍighinhom iyaạr odị dị keḍighi ḍighiigh okpetaan engọ onhọn oye. (1 Kọr. 9:19-22) Yira kotue ni olọgh aani bunhọn opophe oḅilhẹ opamanhạm eephọ eḍighi maạr dị yira owilhẹ oogbaghanhaạn ghan araraạr dị oye kụ kasopha.

8. APọl amhegheron ika mem dị ephigh oghaạph enyạ ookperemhi eephọ ookpomhoghan phọ?

⁸ APọl aphighi ni emạ eḍeenhaan ilọ ophamhanhạm eephọ mem dị iigbakiạn ilọ iphigh araraạr esoor. Esi omaạm, abuniin siphẹ ookpomhoghan oḅẹl okuron asiạ phọ unyạ ni mọ aruuruen phọ omoọgh oḍuna, eeni bidị utuạn mọ abuọ aJu phọ konyaạm bidị. (Gal. 6:12) APọl o/mheeraam ḍiitughiạn phọ aḍiphẹ phọ, kuolọ kparipẹ roḅẹm mọ awe phọ omoọgh odạph ipẹ odị, r’osooromhi aloor odị asighẹ ghụn oghaạph phọ aghiọm butelhedom mọ r’ikumor awe phọ epẹ Jeruselem. (Iiḍighi 15:1, 2) Esi iduọn phọ, ezọ phọ odị iḍighi ni idị aKristẹn phọ abuphẹ phọ ophamhanhạm ibo r’eephọ siphẹ ookpomhoghan phọ.—Iiḍighi 15:30, 31.

9. Ika kụ idị yira kotue otuughaạny eḍeenhaan phọ aPọl?

⁹ Eḍighi maạr dị iiḅaghamhị emite, owạ ghan iiḅakiọm abuphẹ aZihova mamạ bọ ophogh ookpomhoghan phọ kụ kelọgh opophe eephọ. Ibadị amem, romiịn ghan ni iiḅakiọm dị ekpasị siphẹ aBaibul phọ r’arinyạ ookpomhoghan phọ, obobọ esi iiḅakiọm dị ookpomhoghan phọ ongọ. Eḍighi maạr dị yira ogbon odaphạn ghan iiḅakiọm mọ ipẹ phọ kparipẹ r’olhọgh ophophe aḍiitughiạn ayira, pọ yira rolọgh ghan kophophe eephọ siphẹ ookpomhoghan phọ.

10. Eeghe kụ idị aPọl aḅilhẹ aḍighi olhọgh ophophe eephọ siphẹ ookpomhoghan phọ?

¹⁰ APọl aphophe ghan eephọ esi omạ ghan omiteom imạ araagharạ abumor r’abumaranhi phọ, ka/sidugh phọ abidị. Esi omaạm, odị r’akureri bọ ḍinyạ phọ odị agẹ aghiọm buọ aRom mọ, aPọl aghaạph ni aghol siḍien ibadị abidị, aḅilhẹ alhoghọm emạ eegharạ phọ abidị ḅilhẹ r’odọ awe phọ bidị oru bọ. Yira kotue ni otuughaạny Pọl esi oghaạph ghan oghol igey araagharạ abumor r’abumaranhi phọ ayira. Mem dị yira oḍighi iduọn phọ, yira rongọ ghan bumor r’abumaranhi phọ ayira riphigh otuạn oḅạr oniin atum nyoniin, kụ iphẹn phọ relọgh ghan kephophe ookpomhoghan phọ.

11. Yira koseere ika eephọ mem dị iiḅaghamhị esoor?

¹¹ Eeni amem, ikpokolo aKristẹn bịn roogbakiạn ghan ni. Ipẹ phọ imitenhaan ni Pọl r’ogbogh oyaghirị phọ odị Banabạs. Iyạl phọ abidị uugbakiạn ni iboom mughumọ bidị kopạm ni Mạk okimọm erelhe phọ abidị. “Kụ oboom ookonoghiạn asoor siphẹ ogbo phọ abidị kụ ogbaranaạn.” (Iiḍighi 15:37-39) Kuolọ aPọl, r’aBanabạs ḅilhẹ r’aMạk useere ni eephọ igbo abidị, oḍeenhaan mọ bidị omaghamhị maạr eephọ r’amuḅọph ookpomhoghan phọ. Onyebel roten aPọl aghaạph ni imạ ilọ aBanabạs r’aMạk. (1 Kọr. 9:6; Kọl. 4:10) Yira phọ kẹn ewạ mọ oghaaphọgh ghan torobọ iiḅaghamhị dị yira omhoọgh r’abunhọn siẹn ookpomhoghan phọ kụ oḅilhẹ oghiọm ghisigh ogbon ghan imạ araagharạ phọ abidị. Yira oḍighi iduọn phọ, pọ yira rolọgh ghạn kophophe eephọ r’amuḅọph.—Efẹ. 4:3.

APỌL AKPARAMHỊ OMHEERAAM ABUMOR R’ABUMARANHI PHỌ

12. Ighẹn kụ iniin ipaanhaạn dị abumor r’abumarani phọ rosoman ghan?

¹² Yira rolọgh ghan kophophe bumor r’abumarani phọ mem dị yira okparamhị omheeraam mọ abidị esi aZihova. Buniin abuẹn phọ rosoman ghan ni igilaạm ḍighaạgh abuọ eghunotu abidị dị u/lo siẹn igey phọ, buọ otu oḍighi obobọ abuọ askul abidị. Abuniin osoman iiḅaghamhị e/moon obobọ oye aḍighi iyaạr dị repin esi abidị. Abuniin aKristẹn moḍiiny ni muụm k’asiạ dị kụ rokori aani ghan eekunha aḅirinhi phọ kuolọ k”omhiịn. Asidọl phọ iphẹn phọ ketue ni edẹgh epogh omheeraam onyọ aKristẹn ḍio arodon. Abuọ ookpomhoghan oḅẹl okuron asiạ phọ usoman ni iniin phọ ipaanhaạn phọ. APọl aḍighi eeghe iyaạr okparamhị abumor r’abumarani phọ?

13. Ika kụ idị aPọl alhoghonhaạn ḍighaạgh buphẹ osoman bọ igilaạm loor omheeraam mọ abidị?

¹³ APọl aḍighinhom ghan Igẹ iigbia phọ olhọgh ophophe omheeraam abumor r’abumaranhi phọ. Esi omaạm, eeni aKristẹn abuọ aJu phọ u/kạr ulegheri ilọ ophagharanhaạn ghan abuọ eghunotu abidị dị roḅẹm ghan mọ ekụ iiḅereghị aJu phọ kụ inhighẹ epu iiḅereghị aKristẹn. Iikia i/lo, aḍinyạ phọ aPọl agẹ bọ aghiọm buọ aHibru phọ ikparamhị ni Kristẹn phọ abuphẹ phọ. (Hib. 1:5, 6; 2:2, 3; 9:24, 25) Ipẹ aPọl agẹ bọ ilọ oghaạph phọ ophọn ilhoghonhaạn ni bidị ḍighaạgh olhegheri ilọ ophagharanhaạn. Rodon yira kotue ni ologhonhaạn ḍighaạgh bumor r’abumarani dị rogilaạm osighẹ arinyạ phọ ayira ogbaạm omheremhị omheeraam mọ abidị. Eḍighi maạr dị rogilaạm ghan iḍoọgh phọ loor omheeraam mọ abidị esi olemiạ, yira kotue ni ologhonhaạn bidị ḍighaạgh ogbạ omheremhị omheeraam mọ abidị r’arinyạ phọ Was Life Created? r’The Origin of Life—Five Questions Worth Asking.

14. Etigheri ogbạ ghan ikpo onhụ phọ r’otughemhị, eeghe kụ edị aPọl aḅilhẹ aḍighi ghan?

¹⁴ APọl akparamhị bumor r’abumarani phọ oḍeenhaan ghan ephomhoghiạn dị eego esi “iiḅi iiḍighi.” (Hib. 10:24) Odị alhoghonhaạn ghan ḍighaạgh bumor r’abumarani phọ esi ikpo onhụ r’iiḍighi. Esi omaạm, mem dị abumor phọ orọl bọ epẹ Judia osoman igbakurọ, aPọl aghiomaạn ni bidị raraạr dị bidị omhoghị. (Iiḍighi 11:27-30) Ghalhamọ r’iduọn oomo amem aPọl agbạ ghan bọ ikpo onhụ phọ aḅilhẹ atughemhị, odị awạ ghan ni reten olhoghonhaạn aḍighaạgh buphẹ araraạr ekuom bọ. (Gal. 2:10) Iphẹn phọ ilhọgh ni ephophe akpọ oḅio abumor phọ mọ aZihova kapogh ni bidị. Ḍio arodon mem dị yira olhọgh mem, ikuph, ḅilhẹ r’asighalhanyạ phọ ayira olhoghonhaạn ḍighaạgh we dị iiḅaghamhị emitenhaan, pọ yira rolọgh ghan kophophẹ omheeraam abumor r’abumaranhi phọ ayira. Igina phọ kẹn ni kụ edị yira roḍighi aani ghan rodon mem dị yira ogbor ghan olhọgh aani iyaạr siphẹ igbe phọ. Yira kotue ni osighẹ iphẹn phọ r’inhọn areten okparamhiọm omheeraam abumor phọ mọ aZihova ka/ḅitonhaạn bidị.

15-16. Ika kụ edị ewạ mọ ozoọm buphẹ omheeraam mọ madugh bọ?

¹⁵ I/pẹr Pọl oghiọm aghisigh okparamhị ghan abuphẹ omheeraam mọ madugh bọ. Odị aḍeenhaan ghan bidị igbiririph aḅilhẹ aḅaanhaạn ghan bidị eyoghoyoghọ eten r’eenyuụm. (Hib. 6:9; 10:39) Esi omaạm, oomo aḍinyạ phọ odị agẹ bọ aghiọm buọ aHibru phọ, odị agbor ghan aḍighinhom ikpo onhụ phọ “yira” ḅilhẹ “r’ayoor,” oḍeenhaan mọ odị phọ r’aloor amoghi aani osighẹ oḍighinhom aani. (Hib. 2:1, 3) Idiphọ aPọl, ri/phẹr ghan iyira okparamhị abuphẹ omheeraam mọ madugh bọ. Kparipẹ ghụn, yira rolọgh ghan bidị kophophe esi oḍeenhaan abidị ogey ogbolhomaam. Eten phọ ephẹn phọ kụ edị yira roḍeenhaan ghan bidị mọ yira opomhoghiạn ni bidị. Eten phọ epẹ yira kokaạph bọ ketue ni elọgh epophe oye.

¹⁶ APọl akparamhị bumor r’abumaranhi phọ mọ aZihova ramiịn ni imạ iiḍighi phọ abidị. (Hib. 10:32-34) Yira kotue ni oḍighi aani igina phọ mem dị yira rologhonhaạn ḍighaạgh onyọ umor obobọ umaranhi dị omheeraam mọ radugh. Yira otue ni opuru nyodị ipẹ odị alhegheri bọ igey phọ, ḅilhẹ r’asimem dị odị alhoghoma mọ aZihova abakị nyodị. Yira kotue ni osighẹ eepoogh phọ epẹ phọ ongoọm nyodị okuphom owol mọ aZihova o/wulha iiḍighi ephomhoghiạn phọ odị, ḅilhẹ mọ Odị ka/ḅitonhaạn nyodị ghisigh. (Hib. 6:10; 13:5, 6) Mem dị yira okparamhị bidị eten phọ ephẹn phọ, etue ni eesạ ḍiḅeraạn phọ abidị oghiọm aghisigh okumu aZihova.

‘EKPEANAẠN DỊ ONIIN KAKPARAMỊ GHAN NYONIIN’

17. Ighẹn asighalhanyạ kụ edị yira kokiọm ghisigh ooneghị?

¹⁷ Idiphọ abuloghọm ruutu rotophomhi ghan bọ sighalhanyạ phọ abidị mem emhạn mem, yira kẹn kotue ni osilor esi olhogh ophophe oniin atum nyoniin. Yira kotue ni ologhonhaạn ḍighaạgh bunhọn omhoọgh inyaạm okparạm odẹgh ophogh kirokirọ, esi oḅenhị ghan abidị reḍeenhaan awe dị okparạm ghan odẹgh ophogh. Yira kotue ni olọgh opophe eephọ esi oghaạph ghan oghol imạ araagharạ abunhọn, oḅilhẹ opamanhạm eephọ mem dị iiḅaghamhị retu, obobọ mem dị mekạr esoor. Ḅilhẹ yira kotue ni okiọm ghisigh olọgh opophe omheeraam abumor r’abumaranhi phọ esi oḅenhị aani ghan abidị iphigh igey aBaibul dị yira oguphogh omhiịn, olhoghonhaạn ghan aḍighaạgh esi lọ ewạ, ḅilhẹ r’obakị ghan olọ omheeraam mọ radugh.

18. Nạ asopha oḍighi eeghe?

¹⁸ Abuphẹ roḍoghoḍi ghan bọ ruutu ookpomhoghan phọ romoọgh ghan ni oḅaạl olhoghi r’ogbaanyạn. Yira kotue ni omoọgh oḅaạl olhoghi r’ogbaanyạn mem dị yira ophinomaan aani bin oḍighi olhọgh ophophe siphẹ ookpomhoghan phọ. Otu dị osighẹ ḍighaạgh kụ olhoghọm raḅu ghan ni, kuolọ asuọ oḍighi olhọgh ophophe phọ ayira katọl bịn k’agee-pọ! Eḍighi edị yira kokiọm ghisigh ‘okparamị ghan ologhi oniin ḅilhẹ olọgh ghan opophe oniin atum nyoniin.’—1 Tẹs. 5:11.