Hwɔɔmi Mɔ INTANƐTI NƆ NITO HE
Hwɔɔmi Mɔ
INTANƐTI NƆ NITO HE
Dangme
Ɛ
  • ã
  • á
  • ɛ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ
  • ɔ́
  • í
  • ĩ
  • BAIBLO
  • WOMIHI
  • ASAFO MI KPEHI
  • nwt 5 Mose 1:1-34:12
  • 5 Mose

Ngmami nɛ ɔ he video be amlɔ nɛ ɔ.

Wa kpa mo pɛɛ nyagba ko he je ɔ, video ɔ hí jemi.

  • 5 Mose
  • Ngmami Klɔuklɔu ɔ—Je Ehe Sisi Tsɔɔmi
Ngmami Klɔuklɔu ɔ—Je Ehe Sisi Tsɔɔmi
5 Mose

MOSE WOMI ENUƆNE*

1 Níhi nɛ Mose de Israel ma a tsuo ngɛ Yordan kpokpa a nɔ ngɛ nga a nɔ, nɛ́ ji nga kplanaa a ngɛ Suf hɛ mi ɔ, nɛ ngɛ Paran, Tofel, Laban, Hazerot, kɛ Dizahab a kpɛti ɔ ji nɛ ɔ nɛ. 2 Kɛ je Horeb kɛ yaa Kadesh Barnea a, ke o gu blɔ nɛ be ngɛ Seir Yoku ɔmɛ a he ɔ, e ma he mo ligbi 11. 3 Ngɛ jeha nyingmi eywiɛne ɔ mi ngɛ nyɔhiɔ nyɔngma kɛ kake ɔ we kekleekle ligbi ɔ nɔ ɔ, Mose de Israel bi ɔmɛ* níhi tsuo nɛ Yehowa fã lɛ ke e de mɛ ɔ. 4 Nɔ́ nɛ ɔ ya nɔ benɛ e ye Amor bi ɔmɛ a matsɛ Sihon nɛ e hi Heshbon ɔ, kɛ Bashan Matsɛ Og nɛ e hi Ashtarot ngɛ Edrei ɔ a nɔ kunimi ɔ se. 5 Mose bɔni Mlaa nɛ ɔ mi tsɔɔmi ngɛ Yordan kpokpa a nɔ ngɛ Moab zugba a nɔ, nɛ e de ke:

6 “Yehowa wa Mawu ɔ de wɔ ngɛ Horeb ke, ‘Nyɛ se kɛ ngɛ yoku nɛ ɔmɛ a nɔ. 7 Nyɛɛ dɔ nyɛ yi nɛ nyɛɛ ya Amor bi ɔmɛ a yoku ɔmɛ a nɔ, kɛ ya a kpɔ mi bi ɔmɛ tsuo a ngɔ ngɛ Araba a, ngɛ yoku ɔmɛ a nɔ, Shefela a, Negeb ɔ, kɛ wo ɔ nya, nɛ ji Kanaan bi ɔmɛ a zugba a nɔ, kɛ Lebanon* kɛ kuɔ kɛ ya pa ngua a, nɛ ji Yufrate pa a he. 8 Hyɛ, i ngɔ zugba a kɛ ngɛ nyɛ hae. Nyɛɛ ya nɛ nyɛ ya ngɔ zugba nɛ Yehowa kã nyɛ tsɛmɛ Abraham, Isak, kɛ Yakob kita kaa e kɛ ma ha a kɛ a nina* nɛ maa ba ngɛ a se ɔ.’

9 “Nɛ i de nyɛ jamɛ a be ɔ mi ke, ‘Imi nɔ kake too i be nyɛe ma hyɛ nyɛ nɔ. 10 Yehowa nyɛ Mawu ɔ ha nɛ nyɛ he hiɛ, nɛ mwɔnɛ ɔ, nyɛ he hiɛ babauu kaa hiɔwe dodoehi. 11 Yehowa nyɛ nɛmɛ a Mawu ɔ nɛ́ ha nɛ nyɛ he nɛ hiɛ pe bɔ nɛ nyɛ ngɛ ɔ kɛ bɔ he si akpe, nɛ e jɔɔ nyɛ kaa bɔ nɛ e wo nyɛ si ɔ. 12 Kɛ imi nɔ kake ma plɛ kɛ tloo nyɛ tlomi ɔmɛ kɛ nyɛ haomi ɔmɛ, nɛ́ ma da nyɛ pɛ ɔmɛ a nya ha kɛɛ? 13 Nyɛɛ hla nyumuhi nɛ a ngɛ juɛmi, nɛ a le ní, nɛ a ngɛ níhi a si kpami kɛ je nyɛ wɛtso ɔmɛ a mi, nɛ́ ma pee mɛ nyɛ nyatsɛmɛ.’ 14 Nyɛ ha mi heto ke, ‘Nɔ́ nɛ o de wɔ ke waa pee ɔ da.’ 15 Lɔ ɔ he ɔ, i ngɔ nyɛ wɛtso ɔmɛ a nya dali ɔmɛ, nyumuhi nɛ́ a ngɛ juɛmi kɛ níhi a si kpami ɔ, nɛ i pee mɛ nikɔtɔmahi ngɛ nyɛ nya, nimli akpehi a nya dali, nimli lafahi a nya dali, nimli nyingmi enuɔɔnuɔ a nya dali, nimli nyɔngmahi a nya dali, kɛ nikɔtɔmahi ngɛ nyɛ wɛtso ɔmɛ a nya.

16 “Jamɛ a be ɔ mi ɔ, i kɛ blɔ tsɔɔmi ha nyɛ kojoli ɔmɛ ke, ‘Ke nyɛ ngɛ nyɛ nyɛmimɛ ɔmɛ a kpɛti sane kojoe ɔ, nyɛɛ kojo a kpɛti ngɛ dami nya, nɔ ko kɛ e nyɛmi jio, e kɛ ma se no jio. 17 Nyɛ ko hyɛ nɔ hɛ mi ngɛ kojomi mi. Nyɛɛ bu nɔ nyafii tue kaa bɔ nɛ nyɛ maa bu nɔ ngua tue ɔ. Nyɛ ko ye adesa hɛ mi gbeye, ejakaa kojomi ɔ, Mawu nɔ́; nɛ ke sane ko he wa tsɔ ha nyɛ ɔ, nyɛ kɛ ba fɔ ye hɛ mi, nɛ ma ye sane ɔ.’ 18 Jamɛ a be ɔ mi ɔ, i ngɔ blɔ tsɔɔmi kɛ ha nyɛ ngɛ níhi tsuo nɛ e sa kaa nyɛɛ pee ɔ he.

19 “Kɛkɛ nɛ wa je Horeb, nɛ wa nyɛɛ kɛ gu nga kplanaa nɛ nɔ ngɛ gbeye nɛ́ nyɛ na a nɔ, nɛ wa gu blɔ nɛ yaa Amor bi ɔmɛ a yoku ɔmɛ a nɔ ɔ kaa bɔ nɛ Yehowa wa Mawu ɔ fã wɔ ɔ, nɛ nyagbenyagbe ɔ, wa ba su Kadesh Barnea. 20 Kɛkɛ nɛ i de nyɛ ke, ‘Nyɛ ba su Amor bi ɔmɛ a yoku ɔmɛ nɛ́ Yehowa wa Mawu ɔ kɛ ngɛ wɔ hae ɔmɛ a nɔ. 21 Hyɛ, Yehowa nyɛ Mawu ɔ ngɔ zugba a kɛ ha nyɛ. Nyɛɛ kuɔ kɛ ya nɛ nyɛ ya ngɔ zugba a kaa bɔ nɛ Yehowa nyɛ nɛmɛ a Mawu ɔ de nyɛ ɔ. Nyɛ ko ye gbeye, nɛ nyɛ tsui ko po hulɔ.’

22 “Se nyɛ tsuo nyɛ ba ye ngɔ nɛ nyɛ ba de ke, ‘Nyɛ ha nɛ waa tsɔ nyumuhi kɛ sɛ wa hlami nɛ a ya hyɛ bɔ nɛ zugba a ngɛ ha ha wɔ, nɛ́ a ba bɔ wɔ amaniɛ konɛ waa na he nɛ e sa kaa waa gu, kɛ mahi nɛ wa ma ya pã si ngɛ a nɔ.’ 23 Ga womi ɔ da ngɛ ye hɛ mi, lɔ ɔ he ɔ, i hla nihi 12 ngɛ nyɛ nyumu ɔmɛ a kpɛti, i hla nɔ kake ngɛ wɛtso fɛɛ wɛtso mi. 24 A je nɛ a kuɔ kɛ ho yoku ɔmɛ a nɔ ya, nɛ a ya su Eshkol Dɔgba a* mi, nɛ a ya kpá lejɛ ɔ si. 25 A ngɔ zugba a nɔ tso yiblii ɔ eko kɛ ba ha wɔ, nɛ a ba bɔ wɔ amaniɛ ke, ‘Zugba nɛ Yehowa wa Mawu ɔ kɛ ngɛ wɔ hae ɔ hi.’ 26 Se nyɛ kua kaa nyɛ maa kuɔ kɛ ya, nɛ nyɛ tsɔ atuã kɛ si Yehowa nyɛ Mawu ɔ fami ɔ. 27 Nyɛ ya nɔ nɛ nyɛ tu munyu huitihuiti ngɛ nyɛ bo tsu ɔmɛ a mi, nɛ nyɛ de ke, ‘Akɛnɛ Yehowa sume wɔ he je nɛ e je wɔ kɛ je Egipt zugba a nɔ kɛ ba konɛ e kɛ wɔ nɛ ba ha Amor bi ɔmɛ nɛ a kpata wa hɛ mi ɔ nɛ. 28 Wa sume nɛ wa maa ya lejɛ ɔ. Wa nyɛmimɛ ɔmɛ ha nɛ wa tsui po* be mi nɛ a de ke, “A ji nihi nɛ a ti nɛ a ka pe wɔ, nɛ a ma amɛ hu kle nɛ a fia gbogbo nɛ ya hiɔwe ploplooplo kɛ wo a he, nɛ wa na Anak bi ɔmɛ hu ngɛ lejɛ ɔ.”’

29 “Lɔ ɔ he ɔ, i de nyɛ ke, ‘Nyɛ ko nu sawale, nɛ nyɛ ko ye mɛ gbeye. 30 Yehowa nyɛ Mawu ɔ maa sɛ nyɛ hlami, nɛ e maa hwu ha nyɛ kaa bɔ nɛ e pee ngɛ Egipt nɛ nyɛ nitsɛmɛ nyɛ na a. 31 Nɛ nyɛ na bɔ nɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ wo nyɛ ngɛ nga a nɔ kaa bɔ nɛ nyumu woɔ e bi, nɛ́ e kɛ nyɛ ya he fɛɛ he nɛ nyɛ ya a, kɛ ba si be nɛ nyɛ ba su hiɛmɛ nɛ ɔ.’ 32 Se ngɛ enɛ ɔmɛ tsuo a se ɔ, nyɛ ná we hemi kɛ yemi ngɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ mi, 33 se lɛ nɛ e nyɛɛ nyɛ hɛ mi ngɛ blɔ ɔ nɔ kɛ hla hehi nɛ nyɛ maa to si ngɛ ha nyɛ. Nyɔ mi ɔ, e je e he kpo kaa la, nɛ piani ɔ, e je e he kpo kaa bɔku kɛ tsɔɔ nyɛ blɔ nɛ nyɛɛ gu nɔ.

34 “Jamɛ a be ɔ mi tsuo ɔ, Yehowa ngɛ níhi nɛ nyɛ ngɛ dee ɔ nue, nɛ e mi mi fu wawɛɛ, nɛ e kã kita ke, 35 ‘Yi nɔ yaya nɛ ɔ mi nyumu ɔmɛ a ti nɔ kake po be zugba kpakpa a nɛ i kã kita kaa ma ngɔ kɛ ha nyɛ tsɛmɛ ɔmɛ ɔ nae, 36 ja Yefune binyumu Kaleb pɛ. Lɛɛ lɛɛ e hɛngmɛ maa na zugba a, nɛ ma ngɔ zugba nɛ e ya nyɛɛ nɔ ɔ kɛ ha e kɛ e sisi bimɛ, ejakaa e kɛ e tsui tsuo nyɛɛ Yehowa se. 37 (Yehowa mi mi fu mi po ngɛ nyɛ he je, nɛ e de ke, “Mo hu o be lejɛ ɔ yae. 38 Nun binyumu Yoshua nɛ e daa si ngɛ o hɛ mi ɔ ji nɔ nɛ e maa ya zugba a nɔ. Wo lɛ he wami,* ejakaa lɛ nɛ e ma ha nɛ Israel nine maa su zugba a nɔ.”) 39 Jehanɛ hu ɔ, nyɛ bimɛ ɔmɛ nɛ nyɛ de ke a maa nuu mɛ ɔ, kɛ nyɛ binyumu ɔmɛ nɛ mwɔnɛ ɔ, a li kpakpa kɛ yayami ɔ, mɛ lɛ a maa ya zugba a nɔ, nɛ ma ngɔ kɛ ha mɛ konɛ a hi nɔ. 40 Se nyɛɛ lɛɛ, nyɛɛ kpale nyɛ se nɛ nyɛɛ gu Wo Tsu ɔ he blɔ ɔ nɔ kɛ ya nga a nɔ.’

41 “Kɛkɛ nɛ nyɛ de mi ke, ‘Wa pee yayami kɛ si Yehowa. Amlɔ nɛ ɔ, wa maa kuɔ kɛ ya nɛ wa ma ya hwu ta kaa bɔ nɛ Yehowa wa Mawu ɔ fã wɔ ɔ!’ Lɔ ɔ he ɔ, nyɛ ti nɔ fɛɛ nɔ wo e ta hwumi níhi, nɛ nyɛ susu kaa yoku ɔ kuɔmi maa pee gbɔjɔɔ. 42 Se Yehowa de mi ke, ‘De mɛ ke: “Nyɛ ko kuɔ kɛ ya nɛ nyɛ ya hwu ta, ejakaa i be nyɛ he piɛɛe. Ke nyɛ ya a, nyɛ he nyɛli ɔmɛ ma ya ye nyɛ nɔ kunimi.”’ 43 Lɔ ɔ he ɔ, i kɛ nyɛ tu munyu, se nyɛ bui tue. Mohu ɔ, nyɛ tsɔ atuã kɛ si Yehowa fami ɔ, nɛ nyɛɛ kɛ he nɔ womi bɔ mɔde kaa nyɛ maa kuɔ kɛ ya yoku ɔ nɔ. 44 Kɛkɛ nɛ Amor bi ɔmɛ nɛ a ngɛ jamɛ a yoku ɔ nɔ ɔ je kpo nɛ a kɛ nyɛ ba kpe, nɛ a fiee nyɛ kaa bɔ nɛ hwohi fieeɔ nɔ ɔ, nɛ a gbɛ nyɛ kɛ fĩa kɛ je Seir kɛ ya si Horma tɔɔ. 45 Lɔ ɔ he ɔ, nyɛ kpale kɛ ba, nɛ nyɛ ba fo ya ngɛ Yehowa hɛ mi, se Yehowa bui nyɛ tue, nɛ e hyɛ we nyɛ hulɔ. 46 Lɔ ɔ he je nɛ nyɛ ya nɔ nɛ nyɛ hi Kadesh be babauu ɔ nɛ.

2 “Kɛkɛ nɛ wa dɔ wa yi nɛ wa gu Wo Tsu ɔ nya blɔ ɔ nɔ kɛ ho nga a nɔ ya kaa bɔ nɛ Yehowa de mi ɔ, nɛ wa wo lalaalo ngɛ Seir Yoku ɔ he ligbi babauu. 2 Nyagbenyagbe ɔ, Yehowa de mi ke, 3 ‘Bɔ nɛ nyɛ wo lalaalo ngɛ yoku nɛ ɔ he ɔ hiɛ. Amlɔ nɛ ɔ, nyɛɛ dɔ nyɛ yi kɛ ya yiti je. 4 Nɛ́ o ngɔ fami nɛ ɔ kɛ ha ma a ke: “Nyɛ ma ya be ngɛ nyɛ nyɛmimɛ, nɛ ji Esau nina nɛ a ngɛ Seir ɔ a huzu ɔ nya, nɛ a maa ye nyɛ gbeye, lɔ ɔ he ɔ, nyɛɛ hyɛ nyɛ he nɔ saminya. 5 Nyɛ ko hao mɛ,* ejakaa i kɛ a zugba a ekoeko be nyɛ hae, nane mami he kake po, i be nyɛ hae, ejakaa i ngɔ Seir Yoku ɔ kɛ ha Esau kaa e nɔ́. 6 Niye ní nɛ nyɛ maa ye ɔ, nyɛɛ kɛ sika nɛ he ngɛ a dɛ, nɛ nyu nɛ nyɛ maa nu ɔ hu, nyɛɛ wo he hiɔ. 7 Ejakaa Yehowa o Mawu ɔ jɔɔ mo ngɛ níhi tsuo nɛ o pee ɔ mi. E le nyɛɛmi nɛ o nyɛɛ kɛ gu nga kplanaa nɛ ɔ nɔ ɔ tsuo. Yehowa o Mawu ɔ piɛɛ o he ngɛ jeha 40 nɛ ɔ mi, nɛ nɔ́ ko nɔ́ ko hia we mo.”’ 8 Lɔ ɔ he ɔ, wa be wa nyɛmimɛ ɔmɛ, nɛ ji Esau nina nɛ a ngɛ Seir ɔ a he, nɛ wa gui Araba blɔ ɔ nɔ, wa gui Elat kɛ Ezion Geber.

“Lɔ ɔ se ɔ, wa dɔ wa yi nɛ wa gu blɔ nɛ yaa Moab nga a nɔ ɔ nɔ. 9 Kɛkɛ nɛ Yehowa de mi ke, ‘Koo hao Moab, nɛ o kɛ lɛ nɛ ko hwu ta hulɔ, ejakaa i kɛ e zugba a ekoeko be mo hae kaa o nɔ́, ejakaa i ngɔ Ar kɛ ha Lot nina a kaa a nɔ́. 10 (Be ko nɛ be ɔ, jinɛ Emim bi ɔmɛ, nɛ ji nimli nɛ a he wa, nɛ a he hiɛ babauu, nɛ a ka kaa Anak bi ɔmɛ nɛ a hi lejɛ ɔ. 11 A naa Refaim bi ɔmɛ hu kaa Anak bi ɔmɛ, nɛ jinɛ Moab bi ɔmɛ tsɛɔ mɛ ke Emim bi. 12 Be ko nɛ be ɔ, Hor bi ɔmɛ hi Seir, se Esau nina a fiee mɛ nɛ a kpata a hɛ mi, nɛ a hi lejɛ ɔ, kaa bɔ nɛ Israel maa pee zugba nɛ ji a nɔ́ nɛ́ Yehowa kɛ ma ha mɛ kokooko ɔ.) 13 Jehanɛ ɔ, nyɛɛ ya nɛ nyɛ ya po Zered Dɔgba a.’* Lɔ ɔ he ɔ, wa ya po Zered Dɔgba a.* 14 Be abɔ nɛ waa kɛ nyɛɛ kɛ je Kadesh Barnea hluu kɛ ya si be nɛ wa po Zered Dɔgba a* ji jeha 38, kɛ ya si be nɛ jamɛ a yi nɔ bi ta buli ɔmɛ tsuo pɛpɛɛpɛ a hɛ mi kpata ngɛ sito he ɔ, kaa bɔ nɛ Yehowa kã mɛ kita a. 15 Yehowa wo e nine nɔ kɛ si mɛ, konɛ e kɛ je mɛ kɛ je sito he ɔ kɛ ya si be nɛ a hɛ mi kpata pɛsɛpɛsɛ.

16 “Benɛ nyumuhi nɛ a hwuɔ ta a tsuo gbo ta ni ɔmɛ a kpɛti pɛ ɔ, 17 Yehowa kɛ mi tu munyu ekohu, nɛ e de ke, 18 ‘Mwɔnɛ ɔ, o ma ya be ngɛ Moab zugba nɛ ji Ar a he. 19 Ke o ba su Ammon bi ɔmɛ a kasa nya a, koo hao mɛ, nɛ koo wo a mi mi la hulɔ, ejakaa i kɛ Ammon bi ɔmɛ a zugba a ekoeko be mo hae kaa o nɔ́, ejakaa i kɛ ha Lot nina a kaa a nɔ́. 20 Jinɛ a buɔ zugba nɛ ɔ hu kaa Refaim bi ɔmɛ a zugba. (Be ko nɛ be ɔ, Refaim bi ɔmɛ lɛ a hi lejɛ ɔ, nɛ jinɛ Ammon bi ɔmɛ tsɛɔ mɛ ke Zamzum bi. 21 A ji nimli nɛ a he wa, nɛ a he hiɛ, nɛ a ka kaa Anak bi ɔmɛ; se Yehowa kpata a hɛ mi ngɛ Ammon bi ɔmɛ a hɛ mi, nɛ a fiee mɛ kɛ je, nɛ a hi lejɛ ɔ. 22 Jã nɛ e pee ha Esau nina nɛ́ amlɔ nɛ ɔ, a ngɛ Seir ɔ, benɛ e kpata Hor bi ɔmɛ a hɛ mi, nɛ a nyɛ nɛ a fiee mɛ nɛ a hi lejɛ ɔ, nɛ a ngɛ lejɛ ɔ kɛ ba si mwɔnɛ ligbi nɛ ɔ. 23 Avim bi ɔmɛ lɛɛ, a hi kɔpehi a mi kɛ ya si Gaza tɔɔ kɛ ya si be nɛ Kaftor bi ɔmɛ nɛ a je Kaftor* kɛ ba a ba kpata a hɛ mi nɛ a hi lejɛ ɔ.)

24 “‘Nyɛɛ te si nɛ nyɛ pue blɔ nɛ nyɛ ya po Arnon Dɔgba a.* Hyɛ, i ngɔ Heshbon Matsɛ Sihon, Amor no ɔ kɛ wo nyɛ dɛ. Lɔ ɔ he ɔ, nyɛ bɔni e zugba a ngɔmi, nɛ nyɛɛ kɛ lɛ nɛ hwu ta. 25 Mwɔnɛ ligbi nɛ ɔ, ma ha nɛ nihi tsuo nɛ a ngɛ hiɔwe sisi nɛ a maa nu nyɛ he ɔ maa ye nyɛ gbeye nɛ nyɛ he sawale maa nu mɛ. A maa hao, nɛ a he maa do blibliibli* ngɛ nyɛ he je.’

26 “Kɛkɛ nɛ i tsɔ tsɔli kɛ je Kedemot nga a nɔ kɛ ya Heshbon Matsɛ Sihon ngɔ kɛ tue mi jɔmi munyu nɛ ɔmɛ ke, 27 ‘Ha nɛ ma gu o zugba a nɔ kɛ be. Ma nyɛɛ gbɛjegbɛ ɔ nɔ tɛɛ, nɛ i be gbae kɛ ya hiɔ nɔ loo muɔ nɔ. 28 Niye ní nɛ o maa jua ha mi ɔ pɛ nɛ ma ye, nɛ nyu nɛ o maa jua ha mi ɔ pɛ nɛ ma nu. Ha nɛ ma nyɛɛ kɛ be kɛkɛ. 29 Jã nɛ Esau nina nɛ a ngɛ Seir ɔ, kɛ Moab bi nɛ a ngɛ Ar a pee ha mi. Nɛ mo hu moo pee jã ha mi kɛ yaa si be nɛ ma po Yordan Pa a kɛ ho zugba nɛ Yehowa wa Mawu ɔ kɛ ngɛ wɔ hae ɔ nɔ ya.’ 30 Se Heshbon Matsɛ Sihon ha we nɛ waa be kɛ ho, ejakaa Yehowa o Mawu ɔ ngmɛ lɛ blɔ nɛ e pee kuɛ walɔ, nɛ e kplii e tsui, konɛ e ngɔ lɛ kɛ wo o dɛ mi kaa bɔ nɛ e ji amlɔ nɛ ɔ.

31 “Kɛkɛ nɛ Yehowa de mi ke, ‘Hyɛ, i kɛ Sihon kɛ e zugba a bɔni mo hami momo. Mo ya bɔni e zugba a kpɔmi.’ 32 Benɛ Sihon kɛ e we bi ɔmɛ tsuo je kpo kɛ ba konɛ a kɛ wɔ nɛ ba hwu ta ngɛ Yahaz ɔ, 33 Yehowa wa Mawu ɔ ngɔ lɛ kɛ wo wa dɛ, nɛ wa ye e kɛ e binyumu ɔmɛ kɛ e we bi ɔmɛ tsuo a nɔ kunimi. 34 Wa ngɔ e ma amɛ tsuo ngɛ jamɛ a be ɔ mi, nɛ wa kpata ma fɛɛ ma hɛ mi, nɛ́ nyumuhi, kɛ yihi, kɛ jokuɛwi hu piɛɛ he. Wa si we nɔ ko. 35 Lohwe ɔmɛ pɛ nɛ wa ha kɛ ha wa he, kɛ ta yibu ní nɛ wa ha ngɛ mahi nɛ wa ngɔ ɔmɛ a mi ɔ. 36 Kɛ je Aroer nɛ ngɛ Arnon Dɔgba a* nya (kɛ ma nɛ ngɛ dɔgba a mi ɔ) kɛ ya si Gilead tɔɔ ɔ, ma ko ma ko be nɛ wa nyɛ we a nɔ kunimi yemi. Yehowa wa Mawu ɔ ngɔ mɛ tsuo kɛ wo wa dɛ. 37 Se Ammon bi ɔmɛ a zugba a, kɛ Yabok Dɔgba a* nya tsuo, kɛ mahi nɛ a ngɛ yoku ɔmɛ a nɔ, aloo he kpa ko nɛ Yehowa wa Mawu ɔ de mo ke o ko ya a lɛɛ, o yɛ lejɛ ɔ.

3 “Kɛkɛ nɛ wa dɔ wa yi nɛ wa kuɔ kɛ gu Bashan blɔ ɔ nɔ kɛ ho. Nɛ Og, nɛ ji Bashan matsɛ ɔ kɛ e we bi ɔmɛ tsuo je kpo nɛ a kɛ wɔ ba kpe konɛ a kɛ wɔ nɛ ba hwu ta ngɛ Edrei. 2 Lɔ ɔ he ɔ, Yehowa de mi ke, ‘Koo ye lɛ gbeye, ejakaa ma ngɔ e kɛ e we bi ɔmɛ tsuo kɛ e zugba a kɛ wo o dɛ, nɛ o maa pee lɛ kaa bɔ nɛ o pee Sihon, nɛ ji Amor bi ɔmɛ a matsɛ ɔ nɛ e hi Heshbon ɔ.’ 3 Enɛ ɔ he ɔ, Yehowa wa Mawu ɔ ngɔ Og, nɛ ji Bashan Matsɛ ɔ kɛ e we bi ɔmɛ tsuo kɛ wo wa dɛ, nɛ wa fiaa mɛ ní kɛ ya si be nɛ wa kpata e we bi ɔmɛ tsuo a hɛ mi. 4 Kɛkɛ nɛ wa ngɔ e ma amɛ tsuo. Ma ko be nɛ wa ngɔɛ ngɛ a dɛ. Wa ngɔ mahi 60 nɛ a ngɛ Argob kpokpa a nɔ tsuo, nɛ ji Og matsɛ yemi nɛ ngɛ Bashan ɔ. 5 Ma nɛ ɔmɛ tsuo ji mahi nɛ a fia gbogbo nɛ ya hiɔwe kɛ wo a he, kɛ a nya agbohi kɛ a se lami dadehi, kɛ jehanɛ se hu ɔ, kɔpehi babauu. 6 Se wa kpata a hɛ mi kaa bɔ nɛ wa pee Heshbon Matsɛ Sihon ɔ. Wa kpata ma fɛɛ ma, kɛ nyumuhi, kɛ yihi, kɛ jokuɛwi a hɛ mi. 7 A lohwe ɔmɛ tsuo kɛ níhi nɛ ngɛ ma amɛ a mi ɔ lɛɛ wa muɔɔ.

8 “Jamɛ a be ɔ mi ɔ, wa ngɔ Amor bi ɔmɛ a matsɛmɛ enyɔ nɛ a ngɛ Yordan kpokpa a nɔ ɔ a zugba a, kɛ je Arnon Dɔgba a* mi hluu kɛ ya si Hermon Yoku ɔ he 9 (jinɛ Sidon bi ɔmɛ tsɛɛ yoku nɛ ɔ ke Sirion, nɛ Amor bi ɔmɛ tsɛɛ lɛ ke Senir), 10 mahi nɛ a ngɛ yoku nɛ e yi mi fɔɔ si tɛtlɛɛ ɔ nɔ ɔ, Gilead tsuo, kɛ Bashan tsuo, hluu kɛ ya si Saleka kɛ Edrei, nɛ ji mahi nɛ a ngɛ Og matsɛ yemi ɔ mi ngɛ Bashan ɔ. 11 Ejakaa Bashan Matsɛ Og ji Refaim bi ɔmɛ a kpɛti nɔ pɛ nɛ piɛ. Dade* lɛ a kɛ pee nɔ́ nɛ a ngɔ e gbogboe ɔ kɛ fɔ nɔ ɔ nɛ,* nɛ e ngɛ Ammon bi ɔmɛ a ma nɛ ji Raba a mi loloolo. Ke a ngɔ susumi nɔ́ nɛ a po fɔ si nɛ ji kɔni fã kɛ susu ɔ, e kami ji kɔni fã* nɛɛ, nɛ e blimi ji kɔni fã eywiɛ. 12 Jamɛ a be ɔ mi ɔ, zugba nɛ wa ngɔ ji nɛ ɔ nɛ: wa ngɔ kɛ je Aroer nɛ ngɛ Arnon Dɔgba a* he ɔ he, kɛ Gilead yoku ɔmɛ fã, nɛ i ngɔ ma amɛ nɛ a ngɛ lejɛ ɔ kɛ ha Reuben bi ɔmɛ kɛ Gad bi ɔmɛ. 13 Nɛ i ngɔ Gilead fã a nɛ piɛ ɔ, kɛ Bashan tsuo nɛ ngɛ Og matsɛ yemi ɔ sisi ɔ kɛ ha Manase wɛtso fã a. A le Argob kpokpa a tsuo nɛ piɛɛ Bashan zugba a he ɔ kaa e ji Refaim bi ɔmɛ a zugba.

14 “Manase binyumu Yair ngɔ Argob kpokpa a tsuo kɛ ya si Geshur bi ɔmɛ kɛ Maakat bi ɔmɛ a huzu ɔ nya, nɛ e kɛ lɛ nitsɛ e biɛ wo Bashan kɔpe nɛ ɔmɛ. Nɛ a tsɛ kɔpe nɛ ɔmɛ ke Havot Yair* kɛ ba si mwɔnɛ ligbi nɛ ɔ. 15 Nɛ i ngɔ Gilead kɛ ha Makir. 16 Nɛ i ha Reuben bi ɔmɛ kɛ Gad bi ɔmɛ kɛ je Gilead kɛ ya si Arnon Dɔgba a* he, kɛ dɔgba a kpɛti kaa a huzu. A huzu ɔ tsa nɔ hluu kɛ ya si Yabok, nɛ ji dɔgba a nɛ ji Ammon bi ɔmɛ a huzu ɔ he, 17 kɛ Araba a, kɛ Yordan Pa a kɛ huzu ɔ, kɛ je Kineret kɛ ya si Araba a Wo ɔ, nɛ ji Ngo Wo* ɔ he, ngɛ Pisga yoku ɔ sisi kɛ yaa puje he je.

18 “Kɛkɛ nɛ i ngɔ fami nɛ ɔ kɛ ha nyɛ ke: ‘Yehowa nyɛ Mawu ɔ ngɔ zugba nɛ ɔ kɛ ha nyɛ konɛ nyɛɛ hi nɔ. Nyumu katsɛmɛ nɛ a ngɛ nyɛ kpɛti ɔ tsuo ma wo a ta hwumi níhi nɛ a maa nyɛɛ nyɛ nyɛmimɛ ɔmɛ, nɛ ji Israel bi ɔmɛ a hɛ mi kɛ po mi kɛ ho. 19 Nyɛ yi ɔmɛ, nyɛ bimɛ ɔmɛ, kɛ nyɛ lohwe ɔmɛ ɔ, (lohwehi hu lɛɛ i le kaa nyɛ ngɛ babauu) mɛ pɛ nɛ a maa ya nɔ maa hi mahi nɛ i kɛ ha nyɛ ɔ mi, 20 kɛ ya si be nɛ Yehowa ma ha nyɛ nyɛmimɛ ɔmɛ he jɔmi kaa bɔ nɛ e pee ha nyɛ ɔ, nɛ́ mɛ hu a ma ya ngɔ zugba nɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ kɛ ma ha mɛ ngɛ Yordan Pa a se ɔ. Lɔ ɔ se ɔ, nyɛ maa kpale kɛ ba, nyɛ ti nɔ fɛɛ nɔ maa ba e weto ní nɛ i kɛ ha lɛ ɔ nɔ.’

21 “Jamɛ a be ɔ mi ɔ, i kɛ fami nɛ ɔ ha Yoshua ke: ‘Mo nitsɛ o na nɔ́ nɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ pee matsɛmɛ enyɔ nɛ ɔmɛ ɔ kɛ o hɛngmɛ. Yehowa maa pee matsɛ yemihi tsuo nɛ nyɛ maa po mi kɛ ya a ngɔ ɔ jã nɔuu. 22 Nyɛ ko ye mɛ gbeye, ejakaa Yehowa nyɛ Mawu ɔ ji nɔ nɛ ngɛ hwue kɛ ngɛ nyɛ hae ɔ nɛ.’

23 “Jamɛ a be ɔ mi ɔ, i kpa Yehowa pɛɛ ke, 24 ‘Ao Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa, o bɔni o we agboje ɔ kɛ o kɔni si wami ɔ kpo jemi kɛ ngɛ o sɔmɔlɔ ɔ tsɔɔe, ejakaa mawu te nɛɛ lɛ ngɛ hiɔwe aloo zugba a nɔ nɛ e peeɔ kikɛmɛ a ní nguangua nɛ ɔmɛ kaa mo? 25 I kpa mo pɛɛ nɛ o ha nɛ ma po mi kɛ ya nɛ ma ya na zugba kpakpa nɛ ngɛ Yordan Pa a se ɔ, yoku kpakpa nɛ ɔmɛ kɛ Lebanon.’ 26 Se loloolo ɔ, Yehowa mi mi fu mi wawɛɛ ngɛ nyɛ he je, nɛ e bui mi tue. Mohu ɔ, Yehowa de mi ke, ‘E hiɛ! Koo wo nɔ́ nɛ ɔ nɔ ta kɛ tsɔɔ mi hu kɔkɔɔkɔ. 27 Kuɔɔ kɛ ya Pisga yoku ɔ yi mi, nɛ o kɛ o hɛngmɛ nɛ hyɛ zugba a, hyɛ pusinɔ he je, kɛ yiti je, kɛ woyi je, kɛ puje he je, ejakaa o be Yordan Pa nɛ ɔ poe. 28 Moo hla Yoshua kaa hɛ mi nyɛɛlɔ, nɛ o wo lɛ kã, nɛ o wo lɛ he wami, ejakaa lɛ ji nɔ nɛ e maa nyɛɛ nimli nɛ ɔmɛ a hɛ mi kɛ po mi kɛ ya, nɛ lɛ ji nɔ nɛ ma ha nɛ a nine nɛ su zugba nɛ o maa na a nɔ.’ 29 Ní nɛ ɔmɛ tsuo ya nɔ be mi nɛ wa ngɛ dɔgba nɛ ngɛ Bet Peor hɛ mi ɔ mi ɔ.

4 “Jehanɛ ɔ, nyɛ Israel bi, nyɛɛ bu blɔ tsɔɔmihi kɛ kojomihi nɛ i ngɛ nyɛ tsɔɔe kaa nyɛɛ ye a nɔ ɔ tue, bɔ nɛ pee nɛ nyɛ yi nɛ ná wami nɛ nyɛɛ ya nɛ nyɛ ya ngɔ zugba nɛ Yehowa nyɛ nɛmɛ a Mawu ɔ kɛ ngɛ nyɛ hae ɔ. 2 Nyɛ ko ngɔ nɔ́ ko kɛ piɛɛ fami nɛ i ngɛ nyɛ fãe ɔ he, nɛ nyɛ ko je nɔ́ ko ngɛ mi hulɔ, bɔ nɛ pee nɛ nyɛɛ ye Yehowa nyɛ Mawu ɔ famihi nɛ i ngɛ nyɛ fãe ɔ nɔ.

3 “Nyɛ nitsɛmɛ nyɛ na nɔ́ nɛ Yehowa pee benɛ ni komɛ ya ja Baal nɛ ngɛ Peor kɛ nyɛ hɛngmɛ; Yehowa nyɛ Mawu ɔ kpata nɔ fɛɛ nɔ nɛ e ya nyɛɛ Baal nɛ ngɛ Peor ɔ se ɔ hɛ mi ngɛ nyɛ kpɛti. 4 Se nyɛ ni nɛmɛ nɛ nyɛ mɛtɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ he ɔ lɛɛ, nyɛ tsuo nyɛ ngɛ wami mi mwɔnɛ ɔ. 5 Hyɛ, i tsɔɔ nyɛ blɔ tsɔɔmihi kɛ kojomihi kaa bɔ nɛ Yehowa ye Mawu ɔ fã mi ɔ, bɔ nɛ pee nɛ nyɛɛ ye a nɔ ngɛ zugba nɛ nyɛ yaa ngɔ ɔ nɔ. 6 Nyɛɛ ye a nɔ pɛpɛɛpɛ, ejakaa lɔ ɔ maa tsɔɔ kaa nyɛ ngɛ juɛmi kɛ nɔ́ sisi numi ngɛ nihi nɛ a maa nu blɔ tsɔɔmi nɛ ɔmɛ ɔ tsuo a hɛ mi, nɛ a ma de ke, ‘Nɔ́ jemi ko be he kaa ma kpetekpleenyɛ nɛ ɔ ji nihi nɛ a ngɛ juɛmi kɛ nɔ́ sisi numi.’ 7 Ejakaa ma kpetekpleenyɛ te nɛɛ nɛ e mawuhi ngɛ e kasa nya kaa bɔ nɛ Yehowa wa Mawu ɔ ngɛ wa kasa nya be fɛɛ be nɛ wa ma tsɛ lɛ ɔ? 8 Nɛ ma kpetekpleenyɛ te nɛɛ nɛ e ngɛ blɔ tsɔɔmihi kɛ kojomihi nɛ a da kaa Mlaa nɛ ɔmɛ tsuo nɛ i kɛ ngɛ nyɛ hae mwɔnɛ ɔ?

9 “Moo hyɛ nɛ hi, nɛ o hɛ nɛ hi o he nɔ saminya,* bɔ nɛ pee nɛ o hɛ nɛ ko je níhi nɛ o hɛngmɛ na a nɔ, konɛ a ko je o tsui mi o wami ligbi ɔmɛ tsuo. Jehanɛ se hu ɔ, mo ha nɛ o bimɛ ɔmɛ kɛ o bibimɛ ɔmɛ nɛ a le. 10 Ligbi nɛ o da si ngɛ Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi ngɛ Horeb ɔ, Yehowa de mi ke, ‘Bua ni ɔmɛ a nya ha mi nɛ́ ma ha nɛ a nu ye munyu ɔmɛ, bɔ nɛ pee nɛ a kase bɔ nɛ a maa ye mi gbeye a wami ligbi ɔmɛ tsuo ngɛ zugba a nɔ ɔ, konɛ a tsɔɔ a bimɛ ɔmɛ.’

11 “Lɔ ɔ he ɔ, nyɛ hɛ nyɛ kɛ ba nɛ nyɛ ba da si ngɛ yoku ɔ sisi, nɛ yoku ɔ ngɛ tsoe kɛ la, nɛ la a ya hiɔwe ploplooplo;* nɛ diblii kɛ bɔku kpii wo nɛ kɔɔhiɔ mi pee kusuu. 12 Kɛkɛ nɛ Yehowa kɛ nyɛ bɔni munyu tumi kɛ je la a mi. Nyɛ nu kaa nɔ ko ngɛ munyu tue, se nyɛ nɛ́ nɔ ko nɔ ko. Gbi kɛkɛ nɛ nyɛ nu. 13 Nɛ e jaje e somi nɛ e fã nyɛ kaa nyɛɛ ye nɔ ɔ kɛ tsɔɔ nyɛ—Kita Nyɔngma Amɛ.* Lɔ ɔ se ɔ, e ngma mɛ ngɛ tɛ tɛtlɛɛ enyɔ nɔ. 14 Jamɛ a be ɔ mi ɔ, Yehowa fã mi kaa ma tsɔɔ nyɛ blɔ tsɔɔmihi kɛ kojomihi nɛ́ nyɛ maa ye nɔ ngɛ zugba nɛ nyɛ yaa ngɔ ɔ nɔ.

15 “Lɔ ɔ he ɔ, nyɛɛ hyɛ nyɛ he* nɔ saminya—akɛnɛ nyɛ nɛ nɔ ko ligbi nɛ Yehowa kɛ nyɛ tu munyu ngɛ Horeb kɛ je la a mi ɔ— 16 bɔ nɛ pee nɛ nyɛ ko ba pee yayami nɛ nyɛɛ pee amaga nɛ hɛɛ nɔ́ ko su, aloo nyumu loo yo henɔ, 17 aloo lohwe ko nɛ ngɛ zugba a nɔ henɔ, aloo lohwe pɛlitsɛ ko nɛ teɔ ngɛ hiɔwe henɔ, 18 aloo nɔ́ saisaa nɛ sãã si ngɛ zugba a henɔ, aloo pa mi lo saisaa nɛ ngɛ nyu ɔmɛ a mi ngɛ zugba a sisi henɔ. 19 Nɛ ke nyɛ wo nyɛ yi nɔ nɛ nyɛ hyɛ hiɔwe, nɛ nyɛ na pu ɔ kɛ nyɔhiɔ ɔ kɛ dodoe ɔmɛ, nɛ ji hiɔwe tabo ɔ tsuo ɔ, nyɛ ko ha nɛ lɔ ɔ nɛ gbla nyɛ nɛ nyɛ ya kplã si ha mɛ, nɛ́ nyɛ sɔmɔ mɛ. Yehowa nyɛ Mawu ɔ ngɔ mɛ kɛ ha nihi tsuo nɛ a ngɛ hiɔwe sisi ɔ. 20 Se nyɛ ji nihi nɛ Yehowa ngɔ nyɛ, nɛ e je nyɛ kɛ je dade silemi flɔɔnɔɔ mi, kɛ je Egipt, konɛ nyɛ ba pee lɛ nitsɛ e weto ní,* kaa bɔ nɛ nyɛ ngɛ mwɔnɛ ɔ.

21 “Yehowa mi mi fu mi ngɛ nyɛ he je, nɛ e kã kita ke ma ko po Yordan Pa a, nɛ ma ko ya zugba kpakpa nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae kaa weto ní ɔ nɔ hulɔ. 22 Ejakaa imi lɛɛ ma gbo ngɛ zugba nɛ ɔ nɔ; i be Yordan Pa a poe, se nyɛɛ lɛɛ nyɛ maa po mi kɛ ya nɛ nyɛ ma ya ngɔ zugba kpakpa nɛ ɔ. 23 Nyɛɛ hyɛ nɛ hi nɛ nyɛ hɛ nɛ ko je Yehowa nyɛ Mawu ɔ somi ɔ nɛ e kɛ nyɛ so ɔ nɔ, nɛ nyɛ ko pee amaga ko, nɛ ji nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ de nyɛ ke nyɛ ko pee ɔ henɔ ko ha nyɛ he. 24 Ejakaa Yehowa nyɛ Mawu ɔ ngɛ kaa la nɛ sãã nɔ́, Mawu nɛ e suɔ nɛ a ja lɛ pɛ.

25 “Ke o fɔ bimɛ kɛ bibimɛ, nɛ nyɛ se kɛ ngɛ zugba a nɔ, nɛ o pee ní yayamihi, nɛ o pee amaga saisaa ko, nɛ o pee yayami ngɛ Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi kɛ wo e mi mi la a, 26 i ngɛ hiɔwe kɛ zugba odase tsɛe kɛ ngɛ nyɛ sie mwɔnɛ ɔ kaa bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, nyɛ hɛ mi ma kpata oya nɔuu ngɛ zugba nɛ nyɛ ma Yordan Pa a pomi kɛ ya ngɔ ɔ nɔ. Nyɛ se be kɛe ngɛ nɔ, mohu ɔ, a ma kpata nyɛ hɛ mi pɛsɛpɛsɛ. 27 Yehowa maa gbɛ nyɛ kɛ fia ma amɛ a mi, nɛ nyɛ kpɛti nihi bɔɔ pɛ nɛ a yi ma ná wami ngɛ mahi nɛ Yehowa maa fiee nyɛ kɛ ya a mi ɔ a mi. 28 Nyɛ ma ya sɔmɔ tso kɛ tɛ mawuhi nɛ nimli ngɔ a nine kɛ pee ngɛ lejɛ ɔ, mawuhi nɛ a hyɛ we nɔ́, nɛ́ a nui nɔ́, nɛ́ a yi ní, nɛ́ a nui nɔ́ he fu hulɔ.

29 “Ke nyɛ hla Yehowa nyɛ Mawu ɔ se blɔ ngɛ lejɛ ɔ kɛ nyɛ tsui tsuo kɛ nyɛ klaa* tsuo ɔ, bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, nyɛ maa na lɛ. 30 Ke pee se nɛ ní nɛ ɔmɛ tsuo ba o nɔ nɛ o hao wawɛɛ ɔ, kɛkɛ o maa kpale kɛ ba Yehowa o Mawu ɔ ngɔ nɛ o ma ba bu e gbi tue. 31 Ejakaa Yehowa o Mawu ɔ ji Mawu mɔbɔ nalɔ. E be mo kuae, nɛ e be o hɛ mi kpatae, nɛ somi nɛ e kã o nɛmɛ ɔmɛ kita ngɛ he ɔ hu, e hɛ be nɔ jee.

32 “Jehanɛ ɔ, mo kai blema lokoo benɛ a ná we nɛ a fɔ mo lolo ɔ, kɛ je ligbi nɛ Mawu bɔ adesa ngɛ zugba a nɔ ɔ; mo bi si kɛ je hiɔwe nyagbe he kake kɛ ya si hiɔwe nyagbe he kpa. Anɛ nɔ́ ngua ko kaa jã ba hyɛ, aloo a nu nɔ́ ko kaa jã hyɛ lo? 33 Anɛ ma kpa ko nu Mawu gbi nɛ ngɛ munyu tue ngɛ la mi kaa bɔ nɛ nyɛ nu ɔ, nɛ loloolo ɔ, a ngɛ wami mi lo? 34 Aloo anɛ Mawu ka kaa e kɛ kojomihi,* kɛ okadihi, kɛ nyakpɛ níhi, kɛ ta, kɛ kɔni si wami, kɛ he wami kpetekpleenyɛ,* kɛ gbeye níhi ma je ma ko kɛ je ma kpa ko mi kɛ ha e he hyɛ kaa bɔ nɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ pee ha nyɛ ngɛ Egipt ngɛ nyɛ nitsɛmɛ nyɛ hɛ mi ɔ lo? 35 A ha nɛ mo nitsɛ o na ní nɛ ɔmɛ bɔ nɛ pee nɛ o le kaa Yehowa ji anɔkuale Mawu ɔ nɛ; e se ɔ, Mawu kpa ko be. 36 E ha nɛ o nu e gbi kɛ je hiɔwe konɛ e kɛ tsɔse mo, nɛ e ha nɛ o na e la kpetekpleenyɛ ɔ ngɛ zugba a nɔ, nɛ o nu e munyuhi kɛ je la a mi.

37 “Akɛnɛ e suɔ nyɛ nɛmɛ ɔmɛ, nɛ e hla a nina a* ngɛ a se ɔ he je ɔ, e piɛɛ nyɛ he be mi nɛ e kɛ e he wami kpetekpleenyɛ ɔ je nyɛ kɛ je Egipt ɔ. 38 E fiee je mahi nɛ a kle nɛ a he wa pe nyɛ ngɛ nyɛ hɛ mi, bɔ nɛ pee nɛ e ngɔ nyɛ kɛ ba, nɛ́ e ngɔ a zugba a kɛ ha nyɛ kaa nyɛ weto ní kaa bɔ nɛ e ji mwɔnɛ ɔ. 39 Lɔ ɔ he ɔ, mwɔnɛ ligbi nɛ ɔ, mo ná nɛ o le, nɛ o ha nɛ e hi o tsui mi kaa Yehowa ji anɔkuale Mawu ngɛ hiɔwe kɛ zugba a nɔ. Nɔ kpa ko be hu. 40 Moo ye e blɔ tsɔɔmi ɔmɛ kɛ e fami ɔmɛ nɛ i ngɛ mo fãe mwɔnɛ ɔ nɔ, bɔ nɛ pee nɛ e hi ha mo, kɛ o bimɛ nɛ a maa ba ngɛ o se ɔ, konɛ o se nɛ kɛ ngɛ zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae ɔ nɔ.”

41 Jamɛ a be ɔ mi ɔ, Mose hla ma etɛ ngɔ to ngɛ Yordan Pa a puje he je. 42 Ke nɔ ko nine kpa ngɛ e nyɛmi nɔmlɔ nɔ be mi nɛ e li e he be, nɛ́ pi nɛ e ngɛ lɛ nyɛe momo ɔ, e tu fo kɛ ho ma nɛ ɔmɛ eko mi ya nɛ e yi nɛ ná wami. 43 Ma amɛ ji nɛ ɔmɛ nɛ: E hla Bezer nɛ ngɛ nga a nɔ ngɛ yoku nɛ e yi mi fɔɔ si tɛtlɛɛ ɔ nɔ ɔ kɛ ha Reuben bi ɔmɛ, Ramot nɛ ngɛ Gilead ɔ kɛ ha Gad bi ɔmɛ, kɛ Golan nɛ ngɛ Bashan ɔ kɛ ha Manase bi ɔmɛ.

44 Jehanɛ ɔ, Mlaa nɛ Mose kɛ ha Israel bi ɔmɛ ji nɛ ɔ nɛ. 45 Enɛ ɔmɛ ji kaimihi, kɛ blɔ tsɔɔmihi, kɛ kojomihi nɛ Mose kɛ ha Israel bi ɔmɛ benɛ a je Egipt ɔ se, 46 ngɛ Yordan kpokpa a nɔ, ngɛ dɔgba nɛ hɛ mi tsɔɔ Bet Peor ɔ mi, ngɛ Amor bi ɔmɛ a Matsɛ Sihon nɛ e hi Heshbon ɔ zugba a nɔ, nɔ nɛ Mose kɛ Israel bi ɔmɛ ye e nɔ kunimi benɛ a je Egipt se ɔ. 47 Nɛ a ngɔ e zugba a, kɛ Bashan Matsɛ Og zugba a, Amor bi ɔmɛ a matsɛmɛ enyɔ ɔmɛ nɛ a hi Yordan kpokpa a puje he je ɔ, 48 kɛ je Aroer, nɛ ngɛ Arnon Dɔgba a* nya a, kɛ ya si Sion Yoku ɔ, nɛ ji Hermon ɔ he, 49 kɛ Araba a tsuo nɛ ngɛ Yordan kpokpa a puje he je ɔ, hluu kɛ ya si Araba Wo* ɔ nɛ ngɛ Pisga yoku ɔ sisi ɔ.

5 Jehanɛ ɔ, Mose bua Israel ma a tsuo nya nɛ e de mɛ ke: “Nyɛ Israel bi, nyɛɛ bu blɔ tsɔɔmihi kɛ kojomihi nɛ i ngɛ jajee kɛ ngɛ nyɛ tsɔɔe mwɔnɛ ɔ tue, nɛ nyɛɛ kase, nɛ nyɛɛ ye a nɔ sisiisi. 2 Yehowa wa Mawu ɔ kɛ wɔ so ngɛ Horeb. 3 Tsa pi wa nɛmɛ ɔmɛ nɛ Yehowa kɛ mɛ so somi nɛ ɔ, mohu ɔ, e kɛ wɔ, wɔ tsuo nɛ wa ngɛ wami mi ngɛ hiɛ ɔ mwɔnɛ ɔ. 4 Yehowa kɛ nyɛ tu munyu hɛ mi kɛ hɛ mi kɛ je la mi ngɛ yoku ɔ nɔ. 5 Jamɛ a be ɔ mi ɔ, i daa si ngɛ nyɛɛ kɛ Yehowa nyɛ kpɛti konɛ ma de nyɛ nɔ́ nɛ Yehowa de ɔ, ejakaa nyɛ ngɛ gbeye yee ngɛ la a he je, nɛ nyɛ sume nɛ nyɛ maa kuɔ yoku ɔ. E de ke:

6 “‘Imi ji Yehowa o Mawu ɔ, nɔ nɛ e je mo kɛ je Egipt zugba a nɔ, kɛ je nyɔguɛ yemi* mi ɔ nɛ. 7 Ko ja mawu kpahi ngɛ ye se kɔkɔɔkɔ.*

8 “‘Koo pee amaga kɛ ha o he, nɛ koo pee níhi nɛ a ngɛ hiɔwe aloo níhi nɛ a ngɛ zugba a nɔ, aloo níhi nɛ a ngɛ nyu mi ngɛ zugba a sisi ɔ ekoeko henɔ. 9 Ko kplã si ha mɛ, nɛ ko ha nɛ a sisi mo nɛ o sɔmɔ mɛ, ejakaa imi Yehowa o Mawu ɔ, i ji Mawu nɛ i suɔ kaa a ja imi pɛ, nɛ i ngɔɔ tsɛmɛ nɛ a nyɛɔ mi ɔ a tɔmi he tue gblami kɛ baa bimɛ, kɛ yi nɔ etɛne kɛ yi nɔ eywiɛne a nɔ, 10 se i jeɔ suɔmi nɛ se pui kpo kɛ tsɔɔ ni nɛmɛ nɛ a suɔ mi nɛ a yeɔ ye kita amɛ a nɔ ɔ kɛ ya siɔ yi nɔ nɛ ji akpe ɔ nɔ.

11 “‘Koo ngɔ Yehowa o Mawu ɔ biɛ ɔ kɛ tsu ní ngɛ blɔ nɛ sɛ nɔ, ejakaa Yehowa be hae nɛ nɔ ko nɛ ngɔɔ e biɛ ɔ kɛ tsuɔ ní ngɛ blɔ nɛ sɛ nɔ ɔ nɛ ye e he.

12 “‘Moo ye Hejɔɔmi ligbi ɔ, nɛ o ha nɛ e hi klɔuklɔu, kaa bɔ nɛ Yehowa o Mawu ɔ fã mo ɔ. 13 Ngɔɔ ligbi ekpa kɛ tsu ní nɛ o kɛ pee o níhi tsuo, 14 se ligbi kpaagone ɔ ji hejɔɔmi ligbi ha Yehowa o Mawu ɔ. Ko tsu ní tsumi ko, mo nitsɛ jio, o binyumu jio, o biyo jio, o nyɔguɛ nyumu jio, o nyɔguɛ yo jio, o na ku jio, o teji jio, o we mi lohwe jio, nubwɔ nɛ e ngɛ o ma amɛ* a mi ɔ hu nɛ ko tsu ní, bɔ nɛ pee nɛ o nyɔguɛ nyumu kɛ o nyɔguɛ yo nɛ a jɔɔ a he kaa bɔ nɛ o maa jɔɔ o he ɔ. 15 Mo kai kaa o ya ye nyɔguɛ ngɛ Egipt zugba a nɔ, nɛ Yehowa o Mawu ɔ ngɔ kɔni si wami kɛ e he wami kpetekpleenyɛ ɔ* kɛ je mo kɛ je lejɛ ɔ. Lɔ ɔ he je nɛ Yehowa o Mawu ɔ fã mo kaa o ye Hejɔɔmi ligbi ɔ nɛ.

16 “‘Buu o tsɛ kɛ o nyɛ, kaa bɔ nɛ Yehowa o Mawu ɔ fã mo ɔ, konɛ o se nɛ kɛ, nɛ́ e hi ha mo ngɛ zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae ɔ nɔ.

17 “‘Koo gbe nɔmlɔ.

18 “‘Ko puɛ gba.

19 “‘Koo ju.

20 “‘Koo ye lakpa odase kɛ si o nyɛmi nɔmlɔ.

21 “‘O hɛ ko kɔ̃ o nyɛmi e yo nɔ. Nɛ o hɛ ko kɔ̃ o nyɛmi we, loo e ngmɔ, loo e nyɔguɛ, loo e mawayo, loo e na ku, loo e teji, loo nɔ́ fɛɛ nɔ́ ko nɛ ji o nyɛmi ɔ nɔ́ ɔ nɔ hulɔ.’

22 “Yehowa kɛ gbi nɛ he wa tu munyu kɛ je la a, bɔku ɔ, kɛ diblii kpii ɔ mi nɛ e wo nimli asafo ɔ tsuo mlaa* nɛ ɔmɛ ngɛ yoku ɔ nɔ, nɛ e kɛ nɔ́ kpa ko piɛɛ we he hu; kɛkɛ nɛ e ngma mɛ ngɛ tɛ tɛtlɛɛ enyɔ nɔ nɛ e ngɔ kɛ ha mi.

23 “Se benɛ nyɛ nu gbi ɔ kɛ je diblii ɔ mi be mi nɛ yoku ɔ ngɛ tsoe kɛ la a pɛ, kɛkɛ nɛ nyɛ wekuyi ɔmɛ tsuo kɛ nikɔtɔma amɛ hɛ mɛ kɛ su ye he. 24 Nɛ nyɛ de ke, ‘Hyɛ, Yehowa wa Mawu ɔ je e hɛ mi nyami ɔ kɛ e we agboje ɔ kpo kɛ tsɔɔ wɔ, nɛ wa nu e gbi kɛ je la a mi. Mwɔnɛ ɔ, wa na kaa Mawu kɛ adesa ma nyɛ maa tu munyu nɛ e maa ya nɔ maa hi wami mi. 25 Se wa sume nɛ wa ma gbo. Ejakaa la kpetekpleenyɛ nɛ ɔ ma nyɛ maa sã wɔ. Ke wa ya nɔ nɛ wa nu Yehowa wa Mawu ɔ gbi ɔ, wa ma gbo kokooko. 26 Ejakaa adesa* te nɛɛ nɛ e nu Mawu hɛ kalɔ ɔ gbi nɛ e ngɛ munyu tue kɛ je la mi kaa bɔ nɛ wa nu ɔ, nɛ e ya nɔ nɛ e hi wami mi? 27 Mo nitsɛ moo hɛ kɛ su e he nɛ o bu níhi tsuo nɛ Yehowa wa Mawu ɔ ma de ɔ tue, konɛ o ba de wɔ níhi tsuo nɛ Yehowa wa Mawu ɔ ma de mo ɔ, nɛ wa maa bu tue nɛ wa maa pee.’

28 “Lɔ ɔ he ɔ, Yehowa nu níhi nɛ nyɛ de mi ɔ, nɛ Yehowa de mi ke, ‘I nu níhi nɛ nimli nɛ ɔmɛ de mo ɔ. Níhi nɛ a de ɔ tsuo hi. 29 I ná nɛ a ná tsui nɛ yeɔ mi gbeye, nɛ yeɔ ye kita amɛ tsuo a nɔ be fɛɛ be; jinɛ e ko hi ha a kɛ a bimɛ kɛ maa ya neneene! 30 Yaa nɛ o ya de mɛ ke: “Nyɛɛ kpale kɛ ho nyɛ bo tsu ɔmɛ a mi ya.” 31 Se moo lɛɛ moo hi ye ngɔ ngɛ hiɛmɛ nɛ ɔ, nɛ ma de mo mlaahi, kɛ blɔ tsɔɔmihi, kɛ kojomihi tsuo nɛ e sa nɛ o tsɔɔ mɛ, nɛ́ a ye nɔ ngɛ zugba nɛ i kɛ ngɛ mɛ hae kaa a hi nɔ ɔ nɔ.’ 32 Jehanɛ ɔ, nyɛɛ hyɛ nɛ hi nɛ nyɛɛ pee kaa bɔ nɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ fã nyɛ ɔ pɛpɛɛpɛ. Nyɛ ko plɛ kɛ ya hiɔ nɔ loo muɔ nɔ. 33 Nyɛɛ nyɛɛ ngɛ blɔ nɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ tsɔɔ nyɛ ɔ tsuo nɔ, bɔ nɛ pee nɛ nyɛɛ hi wami mi, nɛ e hi ha nyɛ, nɛ nyɛ se nɛ kɛ ngɛ zugba nɛ nyɛ yaa ngɔmi ɔ nɔ.

6 “Jehanɛ ɔ, mlaahi, blɔ tsɔɔmihi, kɛ kojomihi nɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ kɛ ha kaa a tsɔɔ nyɛ konɛ nyɛɛ ye a nɔ ke nyɛ po mi kɛ ya zugba nɛ nyɛ ma ya ngɔ ɔ nɔ ji nɛ ɔmɛ nɛ, 2 bɔ nɛ pee nɛ o ye Yehowa o Mawu ɔ gbeye, nɛ o ye e blɔ tsɔɔmi ɔmɛ kɛ e mlaa amɛ tsuo nɛ i ngɛ mo hae ɔ nɔ—o kɛ o bimɛ, kɛ o bibimɛ ɔmɛ—o wami ligbi ɔmɛ tsuo, konɛ o se nɛ kɛ ngɛ je mi. 3 Lɔ ɔ he ɔ Israel, moo bu tue nɛ o ye nɔ sisiisi konɛ e hi ha mo nɛ nyɛ he nɛ hiɛ ngɛ zugba nɛ nyɔ nyu kɛ hwo ngɛ bee ngɛ nɔ ɔ nɔ kaa bɔ nɛ Yehowa, o nɛmɛ ɔmɛ a Mawu ɔ wo mo si ɔ.

4 “Israel, Moo bu tue: Yehowa wa Mawu ɔ ji Yehowa kake. 5 Moo suɔ Yehowa o Mawu ɔ kɛ o tsui tsuo, kɛ o klaa* tsuo, kɛ o he wami* tsuo. 6 Mlaa nɛ ɔmɛ nɛ i ngɛ mo woe mwɔnɛ ɔ nɛ a hi o tsui nɔ, 7 nɛ o du kɛ wo o bimɛ* ɔmɛ a mi,* nɛ o tu a he munyu be mi nɛ o hii si ngɛ we mi, kɛ be mi nɛ o ngɛ nyɛɛe ngɛ blɔ nɔ, kɛ be mi nɛ o hwɔɔ si, kɛ be mi nɛ o te si. 8 Moo fĩ mɛ kɛ wo o nine he kaa kaimi nɔ́, nɛ a hi o hɛ nya* kaa yi fimi nɔ́. 9 Moo ngma mɛ ngɛ o we ɔ sinya tso ɔmɛ a he, kɛ agbo ɔmɛ a nya.

10 “Ke Yehowa o Mawu ɔ ngɔ mo kɛ ba zugba nɛ e kã o nɛmɛ Abraham, Isak, kɛ Yakob kita kaa e kɛ ma ha mo ɔ nɔ, nɛ ji ma nguahi nɛ a ngɛ fɛu nɛ pi mo nitsɛ nɛ o po, 11 wehi nɛ a mi hyi tɔ kɛ ní kpakpa slɔɔtohi fuu nɛ pi mo nɛ o tsu ní kɛ ná, nyu tomi muɔhi nɛ pi mo nɛ o tsua, kɛ wai ngmɔhi kɛ oliv tsohi nɛ pi mo nɛ o du, nɛ o ye nɛ o tɔ ɔ, 12 hyɛ nɛ hi nɛ o hɛ ko je Yehowa nɔ, nɔ nɛ e ngɔ mo kɛ je Egipt zugba a nɔ, kɛ je nyɔguɛ yemi mi* ɔ. 13 Yehowa o Mawu ɔ ji nɔ nɛ e sa kaa o ye lɛ gbeye, nɛ lɛ nɛ e sa kaa o sɔmɔ, nɛ e biɛ nɛ e sa kaa o kɛ kã kita. 14 Nyɛ ko ya nyɛɛ mawu kpahi, nɛ ji nihi nɛ a bɔle nyɛ kɛ kpe ɔ a mawu ɔmɛ ekoeko se, 15 ejakaa Yehowa o Mawu ɔ nɛ ngɛ nyɛ kpɛti ɔ ji Mawu nɛ suɔ kaa a ja lɛ pɛ. Ke pi jã a Yehowa o Mawu ɔ mi mi ma fu mo wawɛɛ, nɛ e ma kpata o hɛ mi kɛ je zugba a nɔ.

16 “Nyɛ ko ka Yehowa nyɛ Mawu ɔ kaa bɔ nɛ nyɛ ka lɛ ngɛ Masa a. 17 Nyɛɛ ye Yehowa nyɛ Mawu ɔ mlaa amɛ, kɛ e kaimi ɔmɛ, kɛ e blɔ tsɔɔmi ɔmɛ nɛ e fã nyɛ ke nyɛɛ ye a nɔ ɔ nɔ pɛpɛɛpɛ. 18 Moo pee nɔ́ nɛ da kɛ nɔ́ nɛ hi ngɛ Yehowa hɛ mi, konɛ e hi ha mo, nɛ o ya zugba kpakpa nɛ Yehowa o Mawu ɔ kã o nɛmɛ ɔmɛ kita ngɛ he ɔ nɔ, nɛ o ya ngɔ, 19 kɛ gu fieemi nɛ o maa fiee o he nyɛli ɔmɛ tsuo ngɛ o hɛ mi kaa bɔ nɛ Yehowa wo si ɔ nɔ.

20 “Hwɔɔ se ɔ, ke o bi* ba bi mo ke, ‘Mɛni ji kaimihi kɛ blɔ tsɔɔmihi kɛ kojomihi nɛ Yehowa wa Mawu ɔ kɛ ha nyɛ ɔ sisi?’ ɔ, 21 o ma de o bi* ɔ ke, ‘Wa ya pee nyɔguɛ ha Farao ngɛ Egipt, se Yehowa kɛ kɔni si wami je wɔ kɛ je Egipt. 22 Lɔ ɔ he ɔ, Yehowa ya nɔ nɛ e ngɔ okadihi kɛ nyakpɛ níhi, kɛ ní nguanguahi nɛ a ngɛ gbeye kɛ ba Egipt, kɛ Farao kɛ e we ɔ tsuo nɔ ngɛ wa hɛ mi. 23 Nɛ e je wɔ kɛ je lejɛ ɔ konɛ e ngɔ wɔ kɛ ba hiɛmɛ nɛ ɔ, nɛ́ e ngɔ zugba nɛ e kã wa nɛmɛ ɔmɛ kita ngɛ he ɔ kɛ ha wɔ. 24 Kɛkɛ nɛ Yehowa fã wɔ ke waa ye blɔ tsɔɔmi nɛ ɔmɛ tsuo a nɔ, nɛ waa ye Yehowa wa Mawu ɔ gbeye konɛ e hi ha wɔ kɛ ya neneene, nɛ waa ya nɔ nɛ waa hi wami mi kaa bɔ nɛ wa ngɛ mwɔnɛ ɔ. 25 Nɛ ke wa hyɛ saminya nɛ wa ye kita nɛ ɔmɛ tsuo a nɔ kɛ je bumi kpo kɛ ha Yehowa wa Mawu ɔ* kaa bɔ nɛ e fã wɔ ɔ, e maa bu wɔ dali.’

7 “Ke Yehowa o Mawu ɔ kɛ mo ya su zugba nɛ e piɛ bɔɔ nɛ o maa su nɔ nɛ́ o maa ngɔ ɔ nɔ ɔ, e maa fiee je mahi nɛ a he hiɛ babauu ɔ hu ngɛ o hɛ mi: Hit bi ɔmɛ, Girgash bi ɔmɛ, Amor bi ɔmɛ, Kanaan bi ɔmɛ, Periz bi ɔmɛ, Hiv bi ɔmɛ, kɛ Yebus bi ɔmɛ. A ji je ma kpaago nɛ a he hiɛ nɛ a he wa pe nyɛ. 2 Yehowa o Mawu ɔ maa ngɔ mɛ kɛ wo o dɛ, nɛ o maa ye a nɔ kunimi. Bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, mo kpata a hɛ mi. O kɛ mɛ nɛ ko so somi ko, nɛ koo na mɛ mɔbɔ hulɔ. 3 O kɛ mɛ nɛ ko sɛ gba si himi mi.* Koo ngɔ o biyi ɔmɛ kɛ ha a binyumu ɔmɛ, nɛ koo ngɔ a biyi ɔmɛ kɛ ha o binyumu ɔmɛ hulɔ. 4 Ejakaa a ma ha nɛ o bimɛ ɔmɛ ma kpa ye se nyɛɛmi, nɛ a ma ya sɔmɔ mawu kpahi; ke e ba lɛ jã a, Yehowa mi mi ma fu nyɛ wawɛɛ, nɛ e ma kpata o hɛ mi amlɔ nɔuu.

5 “Mohu ɔ, nɔ́ nɛ nyɛɛ pee mɛ ji nɛ ɔ nɛ: Nyɛɛ ywia a we afɔle sami la tɛ ɔmɛ kɛ a wɔ titima amɛ, nɛ nyɛɛ poo a wɔ tso* ɔmɛ, nɛ nyɛɛ sã a we amaga amɛ. 6 Ejakaa o ji ma klɔuklɔu kɛ ha Yehowa o Mawu ɔ, nɛ Yehowa o Mawu ɔ hla mo kɛ je mahi tsuo nɛ a ngɛ zugba a nɔ ɔ a kpɛti kaa o ba pee e ma, e weto ní klɛdɛɛ.*

7 “Pi hiɛmi nɛ nyɛ he hiɛ pe ma kpa amɛ he je nɛ Yehowa je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ nyɛ, nɛ́ e hla nyɛ, ejakaa nyɛ ji ma nyafii pe kulaa ngɛ ma amɛ tsuo a kpɛti. 8 Mohu ɔ, suɔmi nɛ Yehowa suɔ nyɛ, kɛ kita nɛ e kã nyɛ nɛmɛ ɔmɛ nɛ e ye nɔ ɔ he je nɛ Yehowa ngɔ kɔni si wami kɛ je nyɛ, konɛ e kɛ kpɔ̃ nyɛ kɛ je nyɔguɛ yemi mi,* kɛ je Egipt matsɛ Farao he wami* sisi ɔ nɛ. 9 O le saminya kaa Yehowa o Mawu ɔ ji anɔkuale Mawu, Mawu nɛ yeɔ anɔkuale, nɛ́ e yeɔ e somi nɔ, nɛ e jeɔ suɔmi nɛ se pui kpo kɛ tsɔɔ nihi nɛ a suɔ lɛ nɛ́ a yeɔ e mlaa amɛ a nɔ ɔ, kɛ ya siɔ yi nɔ akpe nɔ. 10 Se e ma kpata ni nɛmɛ nɛ a nyɛɛ lɛ ɔ a hɛ mi. E be tsle toe kaa e kɛ ni nɛmɛ nɛ a nyɛɛ lɛ ɔ maa ye; e ma kpata a hɛ mi. 11 Enɛ ɔ he ɔ, o hɛ nɛ hi mlaahi, kɛ blɔ tsɔɔmihi, kɛ kojomihi nɛ i kɛ ngɛ mo hae mwɔnɛ ɔ nɔ, nɛ o ye a nɔ.

12 “Ke nyɛ ya nɔ nɛ nyɛ bu kojomi nɛ ɔmɛ tue, nɛ nyɛ ye a nɔ, nɛ nyɛɛ kɛ tsu ní ɔ, Yehowa o Mawu ɔ maa ye e somi kɛ suɔmi nɛ se pui nɛ e kã o nɛmɛ ɔmɛ kita ngɛ he ɔ nɔ. 13 E maa suɔ mo, nɛ e maa jɔɔ mo, nɛ e ma ha nɛ o he maa hiɛ. Ee, e maa jɔɔ mo kɛ bimɛ babauu,* nɛ e maa jɔɔ o zugba a nɔ niba ní, o ngma, o wai ehe, o nu, o na amɛ a bimɛ, kɛ o to ɔmɛ a bimɛ ngɛ zugba nɛ e kã o nɛmɛ ɔmɛ kita kaa e kɛ ma ha mo ɔ nɔ. 14 O maa pee nɔ nɛ a jɔɔ lɛ pe kulaa ngɛ ma amɛ tsuo a kpɛti; nyumu ko loo yo ko be o mi hie nɛ e be fɔe, nɛ o lohwe ɔmɛ hu eko be si hie nɛ e be fɔe. 15 Yehowa ma je hiɔhi tsuo kɛ je o nɔ, nɛ e kɛ hiɔ yayahi nɛ o le ngɛ Egipt ɔ ekoeko be o nɔ bae. Mohu ɔ, e kɛ maa ba nihi tsuo nɛ a nyɛɔ mo ɔ a nɔ. 16 Mahi tsuo nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ maa wo o dɛ ɔ, mo kpata a hɛ mi.* A he ko pee mo* mɔbɔ, nɛ ko sɔmɔ a mawu ɔmɛ hulɔ, ejakaa lɔ ɔ maa pee klama kɛ ha mo.

17 “Ke o de ngɛ o tsui mi ke, ‘Je ma nɛ ɔmɛ a he hiɛ pe wɔ. Kɛ ma plɛ kɛ fiee mɛ ha kɛɛ?’ ɔ, 18 koo ye mɛ gbeye. Mo kai nɔ́ nɛ Yehowa o Mawu ɔ pee Farao kɛ Egipt bi ɔmɛ tsuo ɔ, 19 kojomi* nguahi nɛ o na kɛ o hɛngmɛ, kɛ okadihi kɛ nyakpɛ níhi, kɛ kɔni si wami, kɛ bɔ nɛ Yehowa o Mawu ɔ ngɔ e he wami kpetekpleenyɛ ɔ* kɛ je mo ɔ. Jã nɛ Yehowa o Mawu ɔ maa pee mahi tsuo nɛ o yeɔ mɛ gbeye ɔ. 20 Yehowa o Mawu ɔ ma ha nɛ a hao,* kɛ ya si be nɛ ni nɛmɛ nɛ a piɛ, kɛ ni nɛmɛ nɛ a ngɛ a he laae kɛ je o hɛ mi ɔ a hɛ mi ma kpata. 21 Koo ye gbeye ngɛ a he je, ejakaa Yehowa o Mawu ɔ kɛ mo ngɛ, e ji Mawu kpetekpleenyɛ nɛ e he ngɛ gbeye.

22 “Bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, Yehowa o Mawu ɔ maa fiee je ma nɛ ɔmɛ bɔɔbɔɔbɔɔ kɛ je o hɛ mi. E be hae nɛ o kpata a hɛ mi oya nɔuu, bɔ nɛ pee nɛ nga mi lohwe awi yeli ɔmɛ a he nɛ ko ba hiɛ kɛ wo nyɛ he. 23 Yehowa o Mawu ɔ maa ngɔ mɛ kɛ wo o dɛ mi, nɛ e ma ha nɛ o ye a nɔ kunimi kulaa kɛ ya si be nɛ a hɛ mi ma kpata. 24 E maa ngɔ a matsɛmɛ ɔmɛ kɛ wo o dɛ mi, nɛ o ma tsu* a biɛhi ngɛ hiɔwe sisi. Nɔ ko nɔ ko be nyɛe maa da o hɛ mi kɛ ya si be nɛ o ma kpata a hɛ mi kulaa. 25 Nyɛɛ sã a mawu ɔmɛ a we amaga amɛ ngɛ la mi. Nɛ a he sika hiɔ kɛ sika tsu ɔmɛ hu o bua ko jɔ eko he, nɛ koo ngɔ eko hulɔ, bɔ nɛ pee nɛ e ko ba pee klama kɛ ha mo, ejakaa e ji ní hiemi* ní ha Yehowa o Mawu ɔ. 26 Koo ngɔ ní hiemi* níhi kɛ ba o we ɔ mi, nɛ́ o ba pee nɔ́ nɛ a ma kpata hɛ mi kaa jamɛ a nɔ́ ɔ. E sa nɛ o hie lɛ kulaa, nɛ e he nɛ pee mo tai, ejakaa e ji nɔ́ nɛ a ma kpata hɛ mi.

8 “Nyɛɛ hyɛ nɛ nyɛɛ ye mlaa amɛ tsuo nɛ i ngɛ nyɛ woe mwɔnɛ ɔ a nɔ, konɛ nyɛɛ ya nɔ nɛ nyɛɛ hi wami mi, nɛ nyɛ he nɛ hiɛ, nɛ nyɛɛ ya nɛ nyɛ ya ngɔ zugba a nɛ Yehowa kã nyɛ nɛmɛ ɔmɛ kita ngɛ he ɔ. 2 Mo kai blɔ gagaa nɛ Yehowa o Mawu ɔ ha nɛ o nyɛɛ jeha 40 nɛ ɔ ngɛ nga a nɔ, konɛ e kɛ ha nɛ o ba o he si, nɛ e kɛ ka mo konɛ e le nɔ́ nɛ ngɛ o tsui mi, kaa o maa ye e kita amɛ a nɔ loo o be a nɔ yee. 3 Lɔ ɔ he ɔ, e ha nɛ o ba o he si, nɛ e ha nɛ hwɔ ye mo, nɛ e ha nɛ o ye mana nɛ́ o nɛ hyɛ, nɛ o tsɛmɛ ɔmɛ hu nɛ hyɛ ɔ, konɛ o le kaa pi abolo pɛ nɛ haa nɛ adesa hiɔ wami mi, se munyu fɛɛ munyu nɛ jeɔ Yehowa nya mi ɔ lɛ haa adesa wami. 4 Jeha 40 nɛ ɔ tsuo ɔ, tade nɛ o wo ɔ pee we momo, nɛ o nane hu fuu we. 5 O le saminya ngɛ o tsui mi kaa Yehowa o Mawu ɔ tsɔse mo kaa bɔ nɛ nyumu tsɔseɔ e bi ɔ.

6 “Amlɔ nɛ ɔ, moo ye Yehowa o Mawu ɔ mlaa amɛ a nɔ. Blɔ nɔ nɛ nyɛ maa gu kɛ pee jã ji kaa nyɛɛ ye lɛ gbeye, nɛ́ nyɛɛ pee e suɔmi nya ní. 7 Ejakaa Yehowa o Mawu ɔ kɛ mo yaa zugba kpakpa nɔ, zugba nɛ nyu dɔhi,* kɛ nyu hɛngmɛhi* ngɛ bee ngɛ dɔgba amɛ a mi, kɛ yoku ɔmɛ a nɔ, 8 zugba nɛ hwiit kɛ barli* ngɛ nɔ, nɛ wai tsohi, fig tsohi, kɛ pomegranet* ngɛ nɔ, zugba nɛ oliv nu kɛ hwo ngɛ nɔ, 9 zugba nɛ niye ní he be hiae ngɛ nɔ, nɛ nɔ́ ko nɔ́ ko be mo hiae. Dade ngɛ tɛhi nɛ a ngɛ zugba a nɔ ɔ mi, nɛ o maa tsua akɔblee ngɛ e yoku ɔmɛ a mi.

10 “Ke o ye ní nɛ o tɔ ɔ, mo je Yehowa o Mawu ɔ yi ngɛ zugba kpakpa nɛ e kɛ ha mo ɔ he je. 11 Moo hyɛ nɛ hi nɛ o hɛ ko je Yehowa o Mawu ɔ nɔ, nɛ́ o ko kua e mlaa amɛ kɛ e kojomi ɔmɛ kɛ e blɔ tsɔɔmi ɔmɛ nɛ i kɛ ngɛ mo hae mwɔnɛ ɔ. 12 Ke o ye ní nɛ o tɔ, nɛ o ma tsu kpakpahi nɛ o ngɛ mi, 13 ke o na amɛ kɛ o to ɔmɛ he ba hiɛ, nɛ o sika hiɔ kɛ sika tsu ɔ hu he ba hiɛ, nɛ o ná nɔ́ fɛɛ nɔ́ babauu ɔ, 14 ko ha nɛ o tsui nɛ wo e he nɔ, nɛ́ e ha nɛ o hɛ nɛ je Yehowa o Mawu ɔ nɔ, nɔ nɛ e je mo kɛ je Egipt zugba a nɔ, kɛ je nyɔguɛ yemi mi* ɔ, 15 nɔ nɛ e ha nɛ o nyɛɛ kɛ gu nga kplanaa nɛ e nɔ ngɛ gbeye, kɛ e nɔ sinɔ duɔtsɛmɛ kɛ nyingmogblakotohi, nɛ́ zugba a gbli kadokado nɛ nyu be nɔ ɔ nɔ ɔ. E ha nɛ nyu hia kɛ je tɛ sa nɛ he wa a mi, 16 nɛ e ha nɛ o ye mana nɛ o tsɛmɛ ɔmɛ nɛ́ hyɛ ɔ ngɛ nga a nɔ, konɛ e kɛ ha nɛ o ba o he si, nɛ́ e kɛ ka mo, konɛ o ná he se hwɔɔ se. 17 Ke o de ngɛ o tsui mi ke, ‘Imi nitsɛ ye he wami kɛ imi nitsɛ ye nine si wami nɛ ha nɛ i ná ní babauu nɛ ɔ,’ 18 mo kai kaa Yehowa o Mawu ɔ ji nɔ nɛ ha mo he wami nɛ o kɛ ná ní, konɛ e kɛ ye e somi nɛ e kã nyɛ tsɛmɛ ɔmɛ kita ngɛ he ɔ nɔ kaa bɔ nɛ e ji mwɔnɛ ɔ.

19 “Ke o hɛ je Yehowa o Mawu ɔ nɔ ligbi ko, nɛ o nyɛɛ mawu kpahi a se nɛ o sɔmɔ mɛ nɛ o kplã si ha mɛ ɔ, i ngɛ odase yee kɛ ngɛ nyɛ sie mwɔnɛ ɔ kaa nyɛ hɛ mi ma kpata kokooko. 20 Bɔ nɛ Yehowa ngɛ je ma amɛ a hɛ mi kpatae ngɛ o hɛ mi ɔ, jã nɛ o hɛ mi ma kpata, ejakaa o bui Yehowa o Mawu ɔ gbi tue.

9 “Oo Israel bu tue, mwɔnɛ ɔ, o maa po Yordan Pa a, nɛ o ma ya fiee je mahi nɛ a kle nɛ a he wa pe mo, mahi nɛ a kle nɛ a fia gbogbo nɛ ya hiɔwe ploplooplo kɛ wo a he ɔ. 2 Nihi nɛ a ngɛ ma nɛ ɔmɛ a mi ɔ, a ka nɛ a ti. Mɛ ji Anak bi ɔmɛ nɛ́ o le, nɛ o nu nɛ a de kɛ kɔ a he ke, ‘Mɛnɔ ma nyɛ maa da Anak bi ɔmɛ a hɛ mi?’ ɔ. 3 Lɔ ɔ he ɔ, mwɔnɛ ɔ, mo ná nɛ o le kaa Yehowa o Mawu ɔ maa po mi kɛ sɛ o hlami. E ji la nɛ sãã nɔ́, nɛ e ma kpata a hɛ mi. E maa ba mɛ si ngɛ o hɛ mi bɔ nɛ pee nɛ o nyɛ nɛ o fiee mɛ mlamlaamla, nɛ o kpata a hɛ mi kaa bɔ nɛ Yehowa wo mo si ɔ.

4 “Ke Yehowa o Mawu ɔ fiee mɛ ngɛ o hɛ mi ɔ, ko de ngɛ o tsui mi ke, ‘Imi nitsɛ ye dami he je nɛ Yehowa ngɔ mi kɛ ba konɛ ma ba ngɔ zugba nɛ ɔ nɛ.’ Mohu ɔ, ma nɛ ɔmɛ a yi wu tso ní peepee ɔ he je nɛ Yehowa ngɛ mɛ fiee kɛ je o hɛ mi ɔ nɛ. 5 Tsa pi o dami aloo o tsui mi nɛ tsɔ ɔ he je nɛ o yaa ngɔ a zugba a. Mohu ɔ, ma nɛ ɔmɛ a yi wu tso ní peepee ɔ he je nɛ Yehowa o Mawu ɔ ngɛ mɛ fiee kɛ je o hɛ mi, kɛ jehanɛ ɔ se hu ɔ, bɔ nɛ pee nɛ Yehowa nɛ ye kita nɛ e kã nyɛ nɛmɛ Abraham, Isak, kɛ Yakob ɔ nɔ. 6 Lɔ ɔ he ɔ, mo ná nɛ o le kaa tsa pi o dami he je nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ zugba kpakpa nɛ ɔ ngɛ mo hae konɛ o ya ngɔ ɔ, ejakaa nyɛ ji nihi nɛ nyɛ kuɛ wa.

7 “Mo kai bɔ nɛ o wo Yehowa o Mawu ɔ mi mi la ngɛ nga a nɔ ɔ, o hɛ ko je nɔ kɔkɔɔkɔ. Kɛ je ligbi nɛ o je Egipt zugba a nɔ kɛ ba si be nɛ nyɛ ba su hiɛmi nɛ ɔ, nyɛ tsɔ atuã kɛ si Yehowa si abɔ. 8 Ngɛ Horeb po ɔ, nyɛ wo Yehowa mi mi la, nɛ Yehowa mi mi fu nyɛ wawɛɛ nɛ jinɛ e ma nyɛ hɛ mi kpatami. 9 Benɛ i kuɔ yoku ɔ konɛ ma ya ngɔ tɛ tɛtlɛɛ ɔmɛ, nɛ ji somi nɛ Yehowa kɛ nyɛ so ɔ he tɛ tɛtlɛɛ ɔmɛ ɔ, i hi yoku ɔ nɔ nyɔ kɛ pia ligbi 40, i yi ní, nɛ i nui nyu hulɔ. 10 Kɛkɛ nɛ Yehowa ha mi tɛ tɛtlɛɛ enyɔ ɔmɛ nɛ́ Mawu ngɔ e nine nguɛ kɛ ngma ní kɛ fɔ a nɔ ɔ, nɛ munyuhi tsuo nɛ Yehowa kɛ nyɛ tu kɛ je la a mi ngɛ yoku ɔ nɔ ligbi nɛ ma a bua a he nya a ngɛ a nɔ. 11 Nyɔ kɛ pia ligbi 40 se ɔ, Yehowa ha mi tɛ tɛtlɛɛ enyɔ ɔmɛ, nɛ ji somi tɛ tɛtlɛɛ ɔmɛ, 12 nɛ Yehowa de mi ke, ‘Tee si nɛ o kple si kɛ ho oya nɔuu, ejakaa o we bi ɔmɛ nɛ o ngɔ mɛ kɛ je Egipt kɛ ba a pee yayami. Piɔ pɛ ɔ, a gba kɛ je blɔ nɛ i fã mɛ kaa a nyɛɛ nɔ ɔ nɔ. A pee dade amaga kɛ ha a he.’ 13 Kɛkɛ nɛ Yehowa de mi ke, ‘Hyɛ! i na kaa nimli nɛ ɔmɛ a kuɛ wa. 14 Ngmɛɛ ye he nɛ́ ma kpata a hɛ mi, nɛ́ ma tsu* a biɛ ngɛ hiɔwe sisi, nɛ́ ma pee mo ma nɛ he wa, nɛ́ e mi bi hiɛ babauu pe bɔ nɛ a ngɛ ɔ.’

15 “Kɛkɛ nɛ i plɛ ye he nɛ i kple si kɛ je yoku ɔ nɔ be mi nɛ yoku ɔ ngɛ tsoe, nɛ somi tɛ tɛtlɛɛ enyɔ ɔmɛ ngɛ ye dɛ enyɔ ɔmɛ a mi. 16 Nɛ i ba na kaa nyɛ pee yayami kɛ si Yehowa nyɛ Mawu ɔ! Nyɛ ngɔ dade kɛ pee na bi amaga kɛ ha nyɛ he. Piɔ pɛ ɔ, nyɛ gba kɛ je blɔ nɛ Yehowa fã nyɛ kaa nyɛɛ nyɛɛ nɔ ɔ nɔ. 17 Lɔ ɔ he ɔ, i kɛ ye nine enyɔ ɔmɛ wo tɛ tɛtlɛɛ enyɔ ɔmɛ a nɔ, nɛ i sake mɛ kɛ pue si, nɛ i ywia mɛ ngɛ nyɛ hɛ mi. 18 Kɛkɛ nɛ i ngɔ ye hɛ mi kɛ bu si ngɛ Yehowa hɛ mi kaa bɔ nɛ i pee kekleekle ɔ, nyɔ kɛ pia ligbi 40. I yi ní nɛ i nui nyu hulɔ ngɛ yayamihi tsuo nɛ nyɛ pee kɛ wo Yehowa mi mi la a he je. 19 Ejakaa i ye gbeye ngɛ Yehowa mi mi nɛ fu nyɛ wawɛɛ nɛ́ jinɛ e ma nyɛ hɛ mi kpatami ɔ he je. Se jamɛ a be ɔ mi hu Yehowa bu mi tue.

20 “Yehowa mi mi fu Aaron wawɛɛ nɛ jinɛ e ma e hɛ mi kpatami, se jamɛ a be ɔ mi hu i kpa pɛɛ ha Aaron. 21 Kɛkɛ nɛ i wo na bi ɔ nɛ jinɛ e sɛ nɛ nyɛ ko pee ɔ, nɛ i sã ngɛ la mi; i ywia lɛ, nɛ i wɛɛ hluu kɛ ya si be nɛ e bua bukɔbukɔ kaa bunyuku, nɛ i tsɛ̃ kɛ pue pa nɛ beɔ kɛ jeɔ yoku ɔ mi ɔ mi.

22 “Jehanɛ se hu ɔ, nyɛ kpale wo Yehowa mi mi la ngɛ Tabera, Masa, kɛ Kibrot Hataava. 23 Benɛ Yehowa wo nyɛ blɔ kɛ je Kadesh Barnea nɛ e de ke, ‘Nyɛɛ kuɔ kɛ ya nɛ nyɛ ya ngɔ zugba nɛ ma ngɔ kɛ ha nyɛ kokooko ɔ!’ nyɛ kpale tsɔ atuã kɛ si Yehowa nyɛ Mawu ɔ blɔ tsɔɔmi ɔ, nɛ nyɛ ná we hemi kɛ yemi ngɛ e mi, nɛ nyɛ bui lɛ tue hulɔ. 24 Kɛ je be nɛ i le nyɛ ɔ, Yehowa hɛ mi atuã sɔuu nɛ nyɛ ngɛ tsɔe.

25 “Lɔ ɔ he ɔ, i ya nɔ nɛ i kɛ ye hɛ mi bu si ngɛ Yehowa hɛ mi nyɔ kɛ pia ligbi 40. I pee jã ejakaa Yehowa de ke e ma kpata nyɛ hɛ mi. 26 I bɔni Yehowa pɛɛ kpami, nɛ i de ke, ‘Ao Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa, ko kpata o we bi ɔmɛ a hɛ mi. A ji mo nitsɛ o weto ní* nɛ o ngɔ o he wami kɛ o kɔni si wami kɛ je mɛ kɛ je Egipt. 27 Mo kai o sɔmɔlɔ Abraham, Isak kɛ Yakob. Koo di nimli nɛ ɔmɛ a tue wami ɔ, kɛ a yi wu tso ní peepee ɔ, kɛ a yayami ɔ se. 28 Ke pi jã a, nihi nɛ a ngɛ zugba nɛ o je wɔ kɛ je nɔ ɔ nɔ ɔ ma de ke: “Yehowa nyɛ we nɛ e ngɔ mɛ kɛ ya zugba nɛ e wo si kaa e kɛ ma ha mɛ ɔ nɔ, nɛ akɛnɛ e sume mɛ he je ɔ, e ngɔ mɛ kɛ ba konɛ e ba gbe mɛ ngɛ nga a nɔ.” 29 Ejakaa a ji o ma, kɛ mo nitsɛ o weto ní* nɛ o ngɔ o he wami kpetekpleenyɛ ɔ kɛ kɔni si wami* kɛ je mɛ.’

10 “Jamɛ a be ɔ mi ɔ, Yehowa de mi ke, ‘Mo nitsɛ mo kó tɛ tɛtlɛɛ enyɔ kaa bɔ nɛ kekle ní ɔmɛ ngɛ ɔ, nɛ o kuɔ kɛ ba ye ngɔ ngɛ yoku ɔ nɔ. Jehanɛ hu ɔ, moo ngɔ tso kɛ pee daka. 2 Ma kpale ngma níhi nɛ i ngma ngɛ kekle tɛ tɛtlɛɛ enyɔ ɔmɛ nɛ o ywia a nɔ ɔ kɛ pue lɔ ɔmɛ hu a nɔ, nɛ́ o ngɔ mɛ kɛ wo daka a mi.’ 3 Lɔ ɔ he ɔ, i ngɔ akasia tso kɛ pee daka, nɛ i kó tɛ tɛtlɛɛ enyɔ nɛ a ngɛ kaa kekle ní ɔmɛ, nɛ i kuɔ kɛ ho yoku ɔ nɔ ya kɛ ye dɛ mi tɛ tɛtlɛɛ enyɔ ɔmɛ. 4 Kɛkɛ nɛ e ngma munyuhi nɛ e ngma kekle ɔ ngɛ tɛ tɛtlɛɛ ɔmɛ a nɔ, nɛ ji Kita Nyɔngma Amɛ.* Munyu nɛ ɔmɛ nɛ Yehowa tu kɛ je la a mi kɛ tsɔɔ nyɛ ngɛ yoku ɔ nɔ ligbi nɛ ma a bua a he nya a nɛ; nɛ Yehowa ngɔ mɛ kɛ ha mi. 5 Kɛkɛ nɛ i plɛ ye he nɛ i kple yoku ɔ, nɛ i ngɔ tɛ tɛtlɛɛ ɔmɛ kɛ ya wo daka nɛ i pee ɔ mi, kaa bɔ nɛ Yehowa fã mi ɔ, ngɛ he nɛ a ngɛ amlɔ nɛ ɔ.

6 “Jehanɛ ɔ, Israel bi ɔmɛ je Beerot Bene Yaakan kɛ ho Mosera ya. Lejɛ ɔ nɛ Aaron gbo ngɛ, nɛ lejɛ ɔ nɛ a pu lɛ ngɛ, nɛ e binyumu Eleazar da e nane mi nɛ e bɔni sɔmɔmi kaa osɔfo. 7 Benɛ a je lejɛ ɔ, a ho Gudgoda ya, nɛ́ a je Gudgoda a, a ho Yotbata nɛ ji zugba nɛ nyu dɔhi ngɛ bee ngɛ nɔ ɔ nɔ ya.

8 “Jamɛ a be ɔ mi ɔ, Yehowa hla Levi wɛtso ɔ konɛ a tloo Yehowa somi daka a, nɛ́ a da Yehowa hɛ mi nɛ a sɔmɔ lɛ, nɛ́ a jɔɔ nihi ngɛ e biɛ mi kaa bɔ nɛ a ngɛ pee kɛ ba si mwɔnɛ ligbi nɛ ɔ. 9 Lɔ ɔ he je nɛ Levi be blɔ fa mi nɔ́ loo weto ní ngɛ e nyɛmimɛ ɔmɛ a kpɛti ɔ nɛ. Yehowa ji e weto ní kaa bɔ nɛ Yehowa o Mawu ɔ de lɛ ɔ. 10 Imi nitsɛ i hi yoku ɔ nɔ kaa bɔ nɛ i pee kekle ɔ, nyɔ kɛ pia ligbi 40, nɛ jamɛ a be ɔ mi hu Yehowa bu mi tue. Yehowa sume kaa e ma kpata o hɛ mi. 11 Kɛkɛ nɛ Yehowa de mi ke, ‘Moo sɛ ni ɔmɛ a hlami, nɛ nyɛ dla nyɛ he kaa nyɛ maa je, konɛ a ho nɛ a ya ngɔ zugba nɛ i kã a nɛmɛ ɔmɛ kita kaa ma ngɔ kɛ ha mɛ ɔ.’

12 “Oo Israel, amlɔ nɛ ɔ, mɛni Yehowa o Mawu ɔ ngɛ hlae ngɛ o dɛ? Nɔ́ nɛ e ngɛ hlae pɛ ji nɛ ɔ nɛ: kaa o ye Yehowa o Mawu ɔ gbeye nɛ o nyɛɛ ngɛ e blɔ ɔmɛ tsuo a nɔ, nɛ o suɔ lɛ, nɛ o sɔmɔ Yehowa o Mawu ɔ kɛ o tsui tsuo, kɛ o klaa* tsuo, 13 nɛ́ o ye Yehowa mlaa amɛ kɛ blɔ tsɔɔmihi nɛ i kɛ ngɛ mo hae mwɔnɛ ɔ a nɔ, konɛ e hi ha mo nitsɛ. 14 Hyɛ, hiɔwe ɔ kɛ hiɔwe mi hiɔwe ɔ* po, Yehowa o Mawu ɔ nɔ́, nɛ zugba a kɛ níhi tsuo nɛ ngɛ nɔ ɔ hu, e nɔ́. 15 Se nyɛ nɛmɛ ɔmɛ pɛ lɛ Yehowa hɛ kɛ su a he nɛ e je e suɔmi ɔ kpo kɛ tsɔɔ mɛ, nɛ e hla nyɛ, nɛ ji a nina a kɛ je ma amɛ tsuo a kpɛti, kaa bɔ nɛ nyɛ ngɛ mwɔnɛ ɔ. 16 Amlɔ nɛ ɔ, nyɛ ha nɛ nyɛ tsui mi nɛ tsɔ,* nɛ nyɛ ko wa tue hu.* 17 Ejakaa Yehowa nyɛ Mawu ɔ ji mawuhi a Mawu, kɛ nyɔmtsɛmɛ a Nyɔmtsɛ, Mawu kpetekpleenyɛ, nɛ́ e he wa, nɛ́ e he ngɛ gbeye, nɛ́ e hyɛ we nɔ hɛ mi, nɛ́ e he we nyɔ mi ní. 18 E yeɔ dami sane ha awusa* kɛ yalɔyo, e suɔ nubwɔ, nɛ e haa lɛ niye ní kɛ he hami nɔ́. 19 Lɔ ɔ he ɔ, nyɛ hu nyɛɛ suɔ nubwɔ, ejakaa nyɛ hu nyɛ ya to nubwɔ ngɛ Egipt zugba a nɔ.

20 “Yehowa o Mawu ɔ nɛ e sa nɛ o ye gbeye, lɛ nɛ e sa nɛ o sɔmɔ, lɛ nɛ e sa nɛ o mɛtɛ e he, nɛ e biɛ lɛ e sa nɛ o kɛ kã kita. 21 Lɛ ji Nɔ nɛ e sa kaa o je e yi. Lɛ ji o Mawu, nɔ nɛ e pee ní nguangua nɛ ɔmɛ, kɛ ní gbeyegbeye nɛ ɔmɛ tsuo ha mo nɛ́ o na kɛ o hɛngmɛ ɔ. 22 Benɛ nyɛ nɛmɛ ɔmɛ kple kɛ ho Egipt ya a, mɛ nimli* 70 nɛ a ho, se amlɔ nɛ ɔ, Yehowa o Mawu ɔ ha nɛ o he ba hiɛ babauu kaa hiɔwe dodoehi.

11 “Moo suɔ Yehowa o Mawu ɔ, nɛ o ye e hlami ní ɔmɛ, e blɔ tsɔɔmi ɔmɛ, e kojomi ɔmɛ, kɛ e mlaa amɛ a nɔ be fɛɛ be. 2 Nyɛ le kaa mwɔnɛ ɔ, nyɛ nɛ i kɛ ngɛ munyu tue ɔ nɛ, se pi nyɛ bimɛ nɛ a li aloo a nɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ tue gblami ɔ, e we agboje ɔ, e kɔni si wami ɔ, kɛ e he wami kpetekpleenyɛ ɔ.* 3 A nɛ́ e we okadi ɔmɛ kɛ níhi nɛ e pee ngɛ Egipt kɛ si Egipt Matsɛ Farao kɛ e zugba a tsuo ɔ; 4 aloo nɔ́ nɛ e pee Egipt tabo ɔmɛ, kɛ Farao okpɔngɔ ɔmɛ kɛ ta zugba lɛ ɔmɛ, nɛ́ Wo Tsu ɔ mi nyu ɔ ha a nɔ benɛ a ngɛ nyɛ se fiee ɔ. Yehowa kpata a hɛ mi si kake nyɔngloo.* 5 A nɛ́ nɔ́ nɛ e pee ha nyɛ* ngɛ nga a nɔ ɔ kɛ ba si be nɛ nyɛ ba su hiɛ ɔ, 6 aloo nɔ́ nɛ e pee Datan kɛ Abiram, nɛ a ji Reuben binyumu Eliab binyumuhi ɔ, benɛ zugba a mi gba nɛ e mii mɛ ɔ. Zugba a mii a kɛ a we mi bimɛ ɔmɛ, kɛ a bo tsu ɔmɛ, kɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ wami ngɛ mi nɛ nyɛɛ a se ɔ ngɛ Israel tsuo hɛ mi. 7 Nyɛ nitsɛmɛ nyɛ na ní nguanguahi tsuo nɛ Yehowa pee ɔ kɛ nyɛ hɛngmɛ.

8 “Nyɛɛ ye mlaa nɛ i kɛ ngɛ nyɛ hae mwɔnɛ ɔ tsuo nɔ, konɛ nyɛ he nɛ wa, nɛ nyɛɛ po mi kɛ ya zugba a nɔ, nɛ nyɛ ya ngɔ, 9 konɛ nyɛ se nɛ kɛ ngɛ zugba nɛ Yehowa kã kita kaa e kɛ ma ha nyɛ nɛmɛ ɔmɛ kɛ a nina a* nɔ, zugba nɛ nyɔ nyu kɛ hwo ngɛ bee ngɛ nɔ ɔ.

10 “Zugba nɛ nyɛ yaa ngɔ ɔ be kaa Egipt zugba a, he nɛ nyɛ je kɛ ba a, he nɛ jinɛ ke nyɛ du ní ɔ, ja nyɛ gbo dengme kɛ pue ní ɔmɛ a nɔ nyu* kaa bɔ nɛ a pueɔ ní tsɔwi nɔ nyu ɔ. 11 Se zugba nɛ nyɛ miɔ nɛ nyɛ maa po mi kɛ ya ngɔ ɔ ji zugba nɛ yokuhi kɛ dɔgbahi ngɛ nɔ. E nuɔ nyu nɛ nɛɛ kɛ jeɔ hiɔwe ɔ; 12 e ji zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ ngɛ nɔ hyɛe. Yehowa o Mawu ɔ hɛngmɛ ngɛ he be fɛɛ be, kɛ je jeha a sisi je kɛ ya si jeha a nyagbe.

13 “Nɛ ke nyɛ maa ye ye mlaa amɛ nɛ i ngɛ nyɛ woe mwɔnɛ ɔ nɔ sisiisi, nɛ nyɛ maa suɔ Yehowa nyɛ Mawu ɔ, nɛ́ nyɛ sɔmɔ lɛ kɛ nyɛ tsui tsuo kɛ nyɛ klaa* tsuo ɔ, 14 lɛɛ imi hu ma ha nɛ hiɔmi maa nɛ kɛ pue nyɛ zugba a nɔ ngɛ e be nya, gbo nyu kɛ gbiɛ nyu, nɛ o ma bua o ngma, kɛ o wai ehe, kɛ o nu nya. 15 Nɛ ma ha nɛ nga maa puɛ ngɛ nyɛ zugba amɛ a nɔ kɛ ha nyɛ lohwe ɔmɛ, nɛ nyɛ maa ye ní, nɛ nyɛ maa tɔ. 16 Nyɛɛ hyɛ nɛ hi, konɛ a ko sisi nyɛ nɛ nyɛ ya ja mawu kpahi, nɛ nyɛ kplã si ha mɛ. 17 Ke pi jã a, Yehowa mi mi ma fu nyɛ wawɛɛ, nɛ e ma nga hiɔwe nya nɛ hiɔmi be nɛe, nɛ zugba a be ní bae, nɛ o hɛ mi ma kpata oya nɔuu ngɛ zugba kpakpa nɛ Yehowa kɛ ngɛ mo hae ɔ nɔ.

18 “Nyɛɛ kɛ ye munyu nɛ ɔmɛ nɛ to ngɛ nyɛ tsui kɛ nyɛ klaa* mi, nɛ nyɛɛ fĩ mɛ ngɛ nyɛ nine he kaa kaimi nɔ́, nɛ a pee kaa yi fimi nɔ́ ngɛ nyɛ hɛ nya.* 19 Nyɛɛ tsɔɔ nyɛ bimɛ ɔmɛ, moo tu a he munyu be mi nɛ o hii si ngɛ we mi, kɛ be mi nɛ o ngɛ nyɛɛe ngɛ blɔ nɔ, kɛ be mi nɛ o hwɔɔ si, kɛ be mi nɛ o te si. 20 Moo ngma mɛ ngɛ o we ɔ sinya tso ɔmɛ a he, kɛ o we agbo ɔmɛ a he, 21 konɛ nyɛɛ kɛ nyɛ bimɛ ɔmɛ nyɛ se nɛ kɛ ngɛ zugba nɛ Yehowa kã kita kaa e kɛ ma ha nyɛ nɛmɛ ɔmɛ ɔ nɔ, be abɔ nɛ hiɔwe ngɛ zugba a yi nɔ ɔ.

22 “Ke nyɛ ye mlaa nɛ i kɛ ngɛ nyɛ hae nɛ ɔ nɔ sisiisi, nɛ nyɛɛ kɛ tsu ní, nɛ nyɛ suɔ Yehowa nyɛ Mawu ɔ, nɛ nyɛ nyɛɛ ngɛ e blɔ ɔmɛ tsuo a nɔ, nɛ nyɛ mɛtɛ e he ɔ, 23 lɛɛ Yehowa maa fiee je ma nɛ ɔmɛ tsuo kɛ je nyɛ hɛ mi, nɛ nyɛ maa fiee je mahi nɛ a he wa nɛ a he hiɛ kulaa pe nyɛ. 24 He fɛɛ he nɛ nyɛɛ kɛ nyɛ nane maa ma a ma ba pee nyɛ nɔ́. Kɛ je nga a nɔ kɛ ya si Lebanon, kɛ je Pa a, nɛ ji Yufrate pa a he kɛ ya si pusinɔ he wo* ɔ he maa pee nyɛ huzu. 25 Nɔ ko nɔ ko be nyɛe maa da nyɛ hɛ mi. Yehowa nyɛ Mawu ɔ ma ha nɛ nyɛ he gbeye kɛ nyɛ he sawale maa gbɛ kɛ fĩa zugba nɛ nyɛ maa nyɛɛ nɔ ɔ tsuo nɔ kaa bɔ nɛ e wo nyɛ si ɔ.

26 “Hyɛ, mwɔnɛ ɔ, i kɛ jɔɔmi kɛ gbiɛmi ngɛ nyɛ hɛ mi fɔe: 27 ke nyɛ ye Yehowa nyɛ Mawu ɔ mlaa amɛ nɛ i kɛ ngɛ nyɛ hae mwɔnɛ ɔ nɔ ɔ, e maa pee jɔɔmi ha nyɛ, 28 nɛ ke nyɛ yi Yehowa nyɛ Mawu ɔ mlaa amɛ a nɔ, nɛ nyɛ gba kɛ je blɔ ɔ nɛ i ngɛ nyɛ fãe kaa nyɛɛ nyɛɛ nɔ mwɔnɛ ɔ nɔ nɛ nyɛ ya nyɛɛ mawuhi nɛ nyɛ li mɛ ɔ a se ɔ, e maa pee gbiɛmi ha nyɛ.

29 “Ke Yehowa o Mawu ɔ ngɔ mo kɛ ba zugba nɛ o yaa ngɔmi ɔ nɔ ɔ, moo jaje jɔɔmi ɔ ngɛ Gerizim Yoku ɔ nɔ, kɛ gbiɛmi ɔ ngɛ Ebal Yoku ɔ nɔ.* 30 Yoku nɛ ɔmɛ ngɛ Yordan Pa a se kɛ yaa pusinɔ he je, ngɛ Kanaan bi ɔmɛ nɛ a ngɛ Araba a, a zugba a nɔ, ngɛ Gilgal hɛ mi, ngɛ More tso ngua amɛ a kasa nya. 31 Nyɛ ngɛ Yordan Pa a poe kɛ ya zugba nɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ kɛ ngɛ nyɛ hae ɔ nɔ nɛ́ nyɛ ya ngɔ. Ke nyɛ ngɔ zugba a, nɛ nyɛ ngɛ nɔ ɔ, 32 nyɛɛ hyɛ nɛ hi nɛ nyɛɛ kɛ blɔ tsɔɔmihi kɛ kojomihi tsuo nɛ i kɛ ngɛ nyɛ hɛ mi fɔe mwɔnɛ ɔ nɛ tsu ní.

12 “Blɔ tsɔɔmihi kɛ kojomihi nɛ nyɛɛ hyɛ nɛ hi nɛ nyɛɛ ye a nɔ ligbihi tsuo nɛ nyɛ maa hi wami mi ngɛ zugba nɛ Yehowa o nɛmɛ ɔmɛ a Mawu ɔ kɛ ma ha mo kaa o nɔ́ ɔ nɔ ɔ ji nɛ ɔmɛ nɛ. 2 Nyɛ puɛ hehi tsuo nɛ je mahi nɛ nyɛ maa fiee mɛ ɔ sɔmɔɔ a mawu ɔmɛ ngɛ ɔ pɛsɛpɛsɛ, yoku gagaa amɛ a nɔ jio, kpongu ɔmɛ a nɔ jio, tso saisaa nɛ bɔ kusuu sisi jio. 3 Nyɛɛ hule a we afɔle sami la tɛ ɔmɛ, nyɛɛ ywia a wɔ titima amɛ, nyɛɛ sã a wɔ tso* ɔmɛ ngɛ la mi, nɛ nyɛɛ poo a mawu ɔmɛ a we amaga amɛ. Nyɛ tsu* a biɛhi ngɛ lejɛ ɔ pɛsɛpɛsɛ.

4 “Nyɛ ko sɔmɔ Yehowa nyɛ Mawu ɔ ngɛ jamɛ a blɔ ɔ nɔ. 5 Mohu ɔ, nyɛ hla Yehowa nyɛ Mawu ɔ ngɛ he fɛɛ he nɛ e maa hla kaa e biɛ ɔ nɛ hi, nɛ́ e maa pee e hi he ngɛ nyɛ wɛtso ɔmɛ tsuo a kpɛti ɔ, nɛ nyɛɛ ya lejɛ ɔ. 6 Lejɛ ɔ ji he nɛ nyɛɛ ngɔ nyɛ sami afɔle ɔmɛ, nyɛ we afɔle ɔmɛ, nyɛ mi dlami nyɔngmanyɔngma mi kakaaka amɛ, nyɛ yemi kɛ buami ɔmɛ, nyɛ si womi afɔle ɔmɛ, nyɛ afɔlehi nɛ je tsui mi faa a, kɛ nyɛ na amɛ a kekle bimɛ ɔmɛ kɛ nyɛ to ɔmɛ a kekle bimɛ ɔmɛ kɛ ya. 7 Nyɛɛ kɛ nyɛ we mi bi ɔmɛ nɛ ye nyɛ blɔ fa mi nɔ́ ɔ ngɛ lejɛ ɔ ngɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ hɛ mi, nɛ nyɛ nya ngɛ níhi tsuo nɛ nyɛ pee ɔ mi, ejakaa Yehowa nyɛ Mawu ɔ jɔɔ nyɛ.

8 “Nyɛ ko pee kaa bɔ nɛ wa ngɛ pee ngɛ hiɛ ɔ mwɔnɛ ɔ, nɛ́ nɔ fɛɛ nɔ ngɛ nɔ́ nɛ da ngɛ lɛ nitsɛ e hɛ mi* pee ɔ, 9 ejakaa nyɛ sui he jɔɔmi he ɔ, kɛ zugba nɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ kɛ ngɛ nyɛ hae ɔ nɔ lolo. 10 Ke nyɛ po Yordan Pa a, nɛ nyɛ ya ngɛ zugba nɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ kɛ ngɛ nyɛ hae kaa nyɛ nɔ́ ɔ nɔ ɔ, bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, e ma ha nyɛ he maa jɔ nyɛ ngɛ nyɛ he nyɛli nɛ a bɔle nyɛ ɔ tsuo a he, nɛ nyɛ maa hi si slɔkee. 11 Nyɛɛ ngɔ níhi tsuo nɛ i ngɛ nyɛ fãe ke nyɛ kɛ ya a kɛ ya he nɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ maa hla kaa e biɛ ɔ nɛ hi ɔ; nyɛ sami afɔle ɔmɛ, nyɛ we afɔle ɔmɛ, nyɛ mi dlami nyɔngmanyɔngma mi kakaaka amɛ, nyɛ yemi kɛ buami ɔmɛ, kɛ si womi afɔle fɛɛ si womi afɔle nɛ nyɛ wo si kaa nyɛɛ kɛ ma ha Yehowa a. 12 Nyɛ ma nya ngɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ hɛ mi, nyɛɛ kɛ nyɛ binyumu ɔmɛ, nyɛ biyi ɔmɛ, nyɛ nyɔguɛ nyumu ɔmɛ kɛ nyɔguɛ yi ɔmɛ, kɛ Levi bi nɛ a ngɛ nyɛ ma amɛ* a mi ɔ, ejakaa a be blɔ fa mi nɔ́ ko loo weto ní ko ngɛ nyɛ kpɛti. 13 Moo hyɛ nɛ hi nɛ o ko sã o sami afɔle ɔmɛ ngɛ he fɛɛ he ko nɛ o maa na. 14 Moo sã o sami afɔle ɔmɛ ngɛ he nɛ Yehowa maa hla ngɛ nyɛ wɛtso ɔmɛ a kpɛti ɔ pɛ, nɛ lejɛ ɔ nɛ nyɛɛ pee nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ i ngɛ nyɛ fãe ɔ ngɛ.

15 “Se be fɛɛ be nɛ lo ma jlo mo ɔ,* o ma nyɛ maa gbe nɛ o ye, ngɛ jɔɔmihi nɛ Yehowa o Mawu ɔ jɔɔ mo ɔ nya ngɛ o ma amɛ* tsuo a mi. Nɔ nɛ e he tsɔ kɛ nɔ nɛ e he tsɔ we tsuo ma nyɛ maa ye eko kaa bɔ nɛ o yeɔ odabɔ loo afugbɛ ɔ. 16 Se nyɛ ko ye muɔ ɔ; nyɛ plɛ kɛ pue zugba kaa nyu. 17 A be mo blɔ ngmɛe nɛ o ye o ngma mi dlami nyɔngma mi kake ɔ, o wai ehe ɔ, o nu ɔ, o na amɛ kɛ o to ɔmɛ a kekle bi ɔmɛ, si womi afɔle fɛɛ si womi afɔle nɛ o wo si kaa o kɛ ma ha, o we afɔle nɛ je tsui mi faa a, aloo o yemi kɛ buami ɔ ngɛ o ma amɛ* a mi. 18 Moo ye ní nɛ ɔmɛ ngɛ Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi, ngɛ he nɛ Yehowa o Mawu ɔ maa hla a; o kɛ o binyumu, o biyo, o sɔmɔlɔ kɛ o mawayo, kɛ Levi bi nɛ ngɛ o ma amɛ* a mi ɔ; nɛ o nya ngɛ Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi ngɛ níhi tsuo nɛ o pee ɔ mi. 19 Moo hyɛ nɛ hi nɛ o ko ma o hɛ kɛ fɔ Levi bi ɔmɛ a nɔ be abɔ nɛ o ngɛ zugba a nɔ ɔ.

20 “Ke Yehowa o Mawu ɔ bli o zugba kpɔ ɔ mi kaa bɔ nɛ e wo mo si ɔ, nɛ o de ke, ‘I ngɛ hlae nɛ ma ye lo,’ akɛnɛ lo ngɛ mo* jloe he je ɔ, o ma nyɛ maa ye lo be fɛɛ be nɛ e ma jlo mo.* 21 Ke he nɛ Yehowa o Mawu ɔ hla kaa e ma ha nɛ e biɛ ɔ nɛ hi ɔ kɛ o he kɛ ɔ, lɛɛ moo gbe o na amɛ loo o to ɔmɛ nɛ Yehowa kɛ ha mo ɔ eko, kaa bɔ nɛ i fã mo ɔ, nɛ o ye ngɛ o ma amɛ* a mi be fɛɛ be nɛ e ma jlo mo.* 22 O ma nyɛ maa ye kaa bɔ nɛ o yeɔ odabɔ kɛ afugbɛ ɔ; nɔ nɛ he tsɔ kɛ nɔ nɛ he tsɔ we tsuo ma nyɛ maa ye. 23 Se moo fia o pɛɛ si kaa o be muɔ ɔ yee, ejakaa muɔ ɔ ji wami ɔ* nɛ, nɛ koo ye wami ɔ* kɛ lo ɔ tsuo. 24 Koo ye muɔ ɔ. Mo plɛ kɛ pue zugba kaa nyu. 25 Koo ye muɔ ɔ, bɔ nɛ pee nɛ e hi ha o kɛ o bimɛ nɛ maa ba ngɛ o se ɔ, ejakaa o ngɛ nɔ́ nɛ da pee ngɛ Yehowa hɛ mi. 26 Ke o ma he nɛ Yehowa maa hla a, moo ngɔ ní klɔuklɔuhi nɛ a ji o nɔ́ ɔ kɛ o si womi afɔle ɔmɛ pɛ kɛ ba. 27 Lejɛ ɔ nɛ o maa sã o sami afɔle ɔmɛ, nɛ ji lo ɔ kɛ muɔ ɔ ngɛ, ngɛ Yehowa o Mawu ɔ we afɔle sami la tɛ ɔ nɔ, nɛ́ o plɛ lohwehi nɛ o kɛ ma afɔle sami ɔ a muɔ kɛ pue Yehowa o Mawu ɔ we afɔle sami la tɛ ɔ he, se lo ɔ lɛɛ o ma nyɛ maa ye.

28 “Moo hyɛ nɛ hi nɛ o ye munyu nɛ ɔmɛ tsuo nɛ i ngɛ mo fãe ɔ nɔ, bɔ nɛ pee nɛ be fɛɛ be ɔ, e hi ha o kɛ o bimɛ ɔmɛ nɛ a maa ba ngɛ o se ɔ, ejakaa o ngɛ nɔ́ nɛ hi kɛ nɔ́ nɛ da pee ngɛ Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi.

29 “Ke Yehowa o Mawu ɔ kpata je mahi nɛ o maa fiee mɛ ɔ a hɛ mi, nɛ o ya ngɛ a zugba a nɔ ɔ, 30 moo hyɛ nɛ hi nɛ ke a kpata a hɛ mi ngɛ o hɛ mi se ɔ, o ko ya kase a ní peepee ɔmɛ. Ko ya bi a mawu ɔmɛ a he sane ke, ‘Kɛ je ma nɛ ɔmɛ plɛ kɛ sɔmɔ a mawu ɔmɛ ha kɛɛ? Imi hu ma pee jã.’ 31 Ko ja Yehowa o Mawu ɔ jã, ejakaa ní hiemi níhi nɛ Yehowa nyɛ ɔ, lɔ ɔ ji nɔ́ nɛ a peeɔ kɛ haa a mawu ɔmɛ, nɛ a sãã a binyumu ɔmɛ kɛ a biyi ɔmɛ po ngɛ la mi kɛ haa a mawu ɔmɛ. 32 Nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ i ngɛ nyɛ fãe ɔ, lɔ ɔ nɛ e sa nɛ nyɛɛ pee. Nyɛ ko ngɔ nɔ́ ko kɛ piɛɛ he, nɛ nyɛ ko je nɔ́ ko ngɛ mi hulɔ.

13 “Ke e ba lɛ kaa gbalɔ ko, aloo nɔ nɛ e guɔ nlami nɔ kɛ tsɔɔ nɔ́ nɛ maa ba hwɔɔ se te si ngɛ nyɛ kpɛti, nɛ e ha mo okadi ko, aloo e tsɔɔ mo nɔ́ ko nɛ maa ba hwɔɔ se, 2 nɛ okadi ɔ, aloo nɔ́ nɛ e tsɔɔ mo kaa e maa ba hwɔɔ se ɔ ba mi nɛ e ngɛ dee ke, ‘Ha nɛ waa nyɛɛ mawu kpahi, mawuhi nɛ o li mɛ ɔ a se, nɛ wa sɔmɔ mɛ ɔ,’ 3 koo bu jamɛ a gbalɔ ɔ aloo jamɛ a nlalɔ ɔ munyu ɔmɛ tue, ejakaa Yehowa nyɛ Mawu ɔ ngɛ nyɛ kae nɛ e hyɛ kaa nyɛ suɔ Yehowa nyɛ Mawu ɔ kɛ nyɛ tsui tsuo kɛ nyɛ klaa* tsuo lo. 4 Nyɛɛ nyɛɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ se, nɛ nyɛɛ ye lɛ gbeye, nɛ nyɛɛ ye e kita amɛ a nɔ, nɛ nyɛɛ bu e gbi tue; lɛ ji nɔ nɛ e sa nɛ nyɛ sɔmɔ, nɛ e he nɛ e sa nɛ nyɛɛ mɛtɛ. 5 Se nyɛɛ gbe jamɛ a gbalɔ ɔ aloo jamɛ a nlalɔ ɔ, ejakaa e ngɛ hlae nɛ nyɛ tsɔ atuã kɛ si Yehowa nyɛ Mawu ɔ; nɔ nɛ je nyɛ kɛ je Egipt zugba a nɔ, nɛ́ e kpɔ̃ nyɛ kɛ je nyɔguɛ yemi mi* ɔ; konɛ nyɛ gba kɛ je blɔ nɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ fã nyɛ kaa nyɛɛ nyɛɛ nɔ ɔ nɔ. Nyɛ je nɔ́ yayami kɛ je nyɛ kpɛti.

6 “Ke o nyɛminyumu, nɛ ji o nyɛbi, aloo o binyumu, aloo o biyo, aloo o yo nɛ o suɔ lɛ saminya, aloo o huɛ nɛ nyu bi ngɛ o kɛ lɛ nyɛ kpɛti* bɔ mɔde kaa e maa sisi mo ngɛ laami mi, nɛ e de ke, ‘Ha nɛ wa ya sɔmɔ mawu kpahi,’ mawuhi nɛ mo nitsɛ aloo o nɛmɛ ɔmɛ li mɛ, 7 ngɛ nihi nɛ a bɔle nyɛ ɔ tsuo a mawu ɔmɛ a kpɛti, ni nɛmɛ nɛ a kɛ o he kɛ jio, ni nɛmɛ nɛ a kɛ o he kɛ we jio, kɛ je zugba a nyagbe he kake kɛ ya si zugba a nyagbe he kpa a, 8 koo kplɛɛ nɔ ha lɛ, nɛ koo bu lɛ tue hulɔ, koo na lɛ mɔbɔ, o mi mi nɛ ko sã mo ngɛ e he, nɛ koo po e he piɛ hulɔ; 9 mohu ɔ, bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, moo gbe lɛ. Moo fiaa lɛ tɛ kekle, nɛ lɔ ɔ se ɔ, ni ɔmɛ tsuo nɛ a fiaa lɛ tɛ. 10 Moo fiaa lɛ tɛ nɛ e gbo, ejakaa e ka kaa e ma ha nɛ o gba kɛ je Yehowa o Mawu ɔ, nɔ nɛ e je mo kɛ je Egipt zugba a nɔ, kɛ je nyɔguɛ yemi mi* ɔ he. 11 Kɛkɛ ɔ, Israel tsuo maa nu nɛ a maa ye gbeye, nɛ a be nɔ́ yaya ko kaa jã pee ngɛ nyɛ kpɛti hu gblegbleegble.

12 “Ke e ba lɛ kaa o nu nɛ a de ngɛ o ma amɛ nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae kaa o hi mi ɔ eko mi ke, 13 ‘Yakayaka nimli te si ngɛ nyɛ kpɛti konɛ a ya plɛ nihi nɛ a ngɛ a ma a mi ɔ a yi mi, nɛ a de ke: “Nyɛ ha nɛ wa ya sɔmɔ mawu kpahi,” mawuhi nɛ nyɛ li mɛ ɔ,’ 14 moo hyɛ sane ɔ mi, mo hla níhi a mi nɛ o bi sane ɔ mi fitsofitso; nɛ ke o ná nɔ mi mami kaa e ji anɔkuale kaa a pee ní hiemi ní nɛ ɔ ngɛ nyɛ kpɛti ɔ, 15 bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, o kɛ klaate nɛ gbe nihi nɛ a ngɛ ma a mi ɔ. O kɛ klaate nɛ kpata jamɛ a ma a kɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ ngɛ mi ɔ, kɛ e mi lohwe ɔmɛ tsuo a hɛ mi. 16 Lɔ ɔ se ɔ, mo bua ta yibu ní ɔ tsuo nya kɛ ya pue ma a he nya buami he ɔ kpɛti, nɛ o kɛ la nɛ sã ma a, nɛ ta yibu ní ɔ tsuo maa pee sami afɔle ha Yehowa o Mawu ɔ. E maa pee ma doku kɛ ya neneene. A ko to ma a sisi ekohu. 17 O nine ko ta nɔ́ ko nɔ́ ko nɛ a je ngɔ to kɛ ha hɛ mi kpatami ɔ he, konɛ Yehowa nɛ ha nɛ e mi mi fumi ɔ se nɛ po, nɛ e na mo mɔbɔ, nɛ e mi mi nɛ sã lɛ ngɛ o he, nɛ e ha nɛ o he nɛ hiɛ kaa bɔ nɛ e kã o nɛmɛ ɔmɛ kita a. 18 Ejakaa e sa nɛ o bu Yehowa o Mawu ɔ tue* kɛ gu e kita amɛ tsuo nɛ i kɛ ngɛ mo hae mwɔnɛ ɔ nɛ o maa ye a nɔ ɔ nɔ, konɛ o pee nɔ́ nɛ da ngɛ Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi.

14 “Yehowa nyɛ Mawu ɔ bimɛ ji nyɛ. Nyɛ ko poo nyɛ he, nɛ nyɛ ko kpa nyɛ hɛ nya* hulɔ kɛ ha nɔ ko nɛ gbo. 2 Ejakaa o ji ma klɔuklɔu kɛ ha Yehowa o Mawu ɔ, nɛ Yehowa hla mo kɛ je mahi tsuo nɛ a ngɛ zugba a nɔ ɔ a kpɛti kaa o ba pee e ma, e weto ní klɛdɛɛ.*

3 “Koo ye nɔ́ ko nɛ a hiee. 4 Lohwehi nɛ nyɛ ma nyɛ maa ye ji nɛ ɔmɛ nɛ: na, jijɔ, apletsi, 5 afugbɛ, odabɔ, bayelɔ, nga mi apletsi, adowa, nga mi jijɔ, kɛ yoku nɔ jijɔ. 6 Nyɛ ma nyɛ maa ye lohwe fɛɛ lohwe nɛ e nane kokloto mi gba enyɔ, nɛ e gɔleɔ nɔ́ nɛ e yeɔ nɛ e kpale taa ekohu ɔ. 7 Se nyɛ ko ye lohwehi nɛ a gɔleɔ nɔ́ nɛ a yeɔ nɛ a kpale taa ekohu, aloo a nane koklotohi a mi gba nɛ a nyɛɛ se nɛ ɔmɛ: afukpɔngɔ, alɔngɔ, kɛ tɛ sa nɔ kpi, ejakaa a gɔleɔ nɔ́ nɛ a yeɔ nɛ a kpale taa ekohu mohu lɛɛ, se a nane koklotohi a mi gba we. A he tsɔ we ha nyɛ. 8 Jehanɛ hu ɔ, nyɛ ko ye kpotoo, ejakaa e nane kokloto ɔ mi gba mohu lɛɛ, se e gɔle we nɔ́ nɛ e yeɔ nɛ́ e kpale taa ekohu. E he tsɔ we ha nyɛ. Nyɛ ko ye a lo, nɛ nyɛ ko ta a gbogboe he hulɔ.

9 “Níhi tsuo nɛ ngɛ nyu ɔmɛ a mi ɔ, nɔ́ nɛ nyɛ ma nyɛ maa ye ji nɛ ɔmɛ nɛ: Nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ ngɛ se ngmó kɛ toto ɔ, nyɛ ma nyɛ maa ye. 10 Se nyɛ ko ye nɔ́ ko nɔ́ ko nɛ e be se ngmó kɛ toto. E he tsɔ we ha nyɛ.

11 “Nyɛ ma nyɛ maa ye lohwe pɛlitsɛ fɛɛ lohwe pɛlitsɛ nɛ he tsɔ. 12 Se nyɛ ko ye enɛ ɔmɛ: kɔle, pa nɔ kayo, okpoku yumu, 13 papalotsui tsutsu, papalotsui yumu, kayo slɔɔtohi tsuo, 14 kuakualabite slɔɔtohi tsuo, 15 duguma, klomi, pa nɔ lahuɛ, kayo slɔɔtohi tsuo, 16 klomi wayo, klomi tuegagatsɛ, omiɔhɔɔ, 17 dɔkɔdɔkɔ nyagagatsɛ, okpoku, pa nɔ dɔkɔdɔkɔ, 18 aklawa, abanga slɔɔtohi tsuo, sapɔ, kɛ apani. 19 Lohwe tsɔwi tsuo nɛ a ngɛ pɛli nɛ a nyɛɛɔ kutuu hu a he tsɔ we ha nyɛ. Nyɛ ko ye. 20 Nyɛ ma nyɛ maa ye lohwe fɛɛ lohwe nɛ teɔ nɛ e he tsɔ.

21 “Nyɛ ko ye lohwe gbogboe. O ma nyɛ maa ngɔ kɛ ha nubwɔ nɛ ngɛ o ma amɛ* a mi ɔ, nɛ e ma nyɛ maa ye, aloo o ma nyɛ maa jua ha nubwɔ. Ejakaa o ji ma klɔuklɔu kɛ ha Yehowa o Mawu ɔ.

“Koo ngɔ apletsi nyɛ nyɔ nyu kɛ hoo e bi.

22 “Bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, moo ngɔ o ngmɔ ní ɔmɛ a mi dlami nyɔngmanyɔngma mi kakaaka kɛ ba daa jeha. 23 Moo ye o ngma, o wai ehe, o nu, kɛ o na amɛ kɛ o to ɔmɛ a kekle bi ɔmɛ a mi dlami nyɔngmanyɔngma mi kakaaka ngɛ Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi ngɛ he nɛ e maa hla kaa e biɛ ɔ nɛ hi ɔ, konɛ o kase bɔ nɛ o maa ye Yehowa o Mawu ɔ gbeye ha be fɛɛ be.

24 “Se ke lejɛ ɔ kɛ o he kɛ, nɛ blɔ ɔ kɛ tsɔ ha mo, nɛ o be nyɛe maa ngɔ ní ɔmɛ kɛ ya he nɛ Yehowa o Mawu ɔ maa hla kaa e biɛ ɔ nɛ hi ɔ (ejakaa Yehowa o Mawu ɔ maa jɔɔ mo), 25 lɛɛ o ma nyɛ maa pee lɛ sika, nɛ o hɛɛ sika a ngɛ o dɛ, nɛ o hia blɔ kɛ ya he nɛ Yehowa o Mawu ɔ maa hla a. 26 Kɛkɛ ɔ, o ma nyɛ maa ngɔ sika a kɛ he nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ ma jlo mo*—nahi, jijɔhi, apletsihi, wai kɛ dã kpahi nɛ a nya wa, kɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ o suɔ;* nɛ o ye ngɛ lejɛ ɔ ngɛ Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi nɛ o nya, o kɛ o we mi bi ɔmɛ. 27 Ko ma o hɛ kɛ fɔ Levi bi nɛ a ngɛ o ma amɛ a mi ɔ nɔ, ejakaa a be blɔ fa mi nɔ́ ko aloo weto ní ko ngɛ nyɛ kpɛti.

28 “Jeha etɛ fɛɛ jeha etɛ nyagbe ɔ, mo je niba ní nɛ o ná ngɛ jamɛ a jeha a mi ɔ mi dlami nyɔngmanyɔngma mi kakaaka a tsuo nɛ o kɛ ba to ngɛ o ma amɛ a mi. 29 Kɛkɛ ɔ, Levi bi nɛ a be blɔ fa mi nɔ́ ko aloo weto ní ngɛ nyɛ kpɛti ɔ, nubwɔ, awusa,* kɛ yalɔyo nɛ ngɛ o ma amɛ a mi ɔ ma ba ye nɛ a maa tɔ, nɛ Yehowa o Mawu ɔ maa jɔɔ mo ngɛ níhi tsuo nɛ o peeɔ ɔ mi.

15 “Jeha kpaago fɛɛ jeha kpaago nyagbe ɔ, moo ngɔ hiɔ fɛɛ hiɔ nɛ a hɛɛ mo ɔ kɛ ke. 2 Bɔ nɛ nyɛɛ pee lɛ ha ji nɛ ɔ nɛ: Nɔ fɛɛ nɔ nɛ a hɛɛ lɛ hiɔ ɔ, e ngɔ hiɔ ɔ kɛ ke e kpɔ mi no ɔ nɛ hɛɛ lɛ hiɔ ɔ. E ko je e kpɔ mi no aloo e nyɛmi hiɔ, ejakaa e maa pee be nɛ a kɛ hiɔ maa ke ngɛ Yehowa hɛ mi. 3 O ma nyɛ maa je nubwɔ hiɔ, se hiɔ fɛɛ hiɔ nɛ o nyɛmi hɛɛ mo ɔ, kɛ ke lɛ. 4 E sɛ nɛ nyɛ ti nɔ ko nɛ ye ohia, ejakaa bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, Yehowa maa jɔɔ mo ngɛ zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae nɛ́ o ya ngɔ kaa weto ní ɔ nɔ, 5 se ja o bu Yehowa o Mawu ɔ gbi tue, nɛ o ye mlaa nɛ ɔmɛ nɛ i kɛ ngɛ mo hae mwɔnɛ ɔ tsuo nɔ sisiisi. 6 Yehowa o Mawu ɔ maa jɔɔ mo kaa bɔ nɛ e wo mo si ɔ, nɛ o maa pa ní kɛ ha je mahi babauu, se moo lɛɛ o be nɔ́ pae ngɛ nɔ ko nɔ ko dɛ; nɛ o maa ye je mahi babauu a nɔ, se mɛɛ lɛɛ a be o nɔ yee.

7 “Ke o nyɛmimɛ ɔmɛ a ti nɔ ko ba pee ohiatsɛ ngɛ nyɛ kpɛti ngɛ o ma amɛ eko mi ngɛ zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae ɔ nɔ ɔ, koo kplii o tsui, nɛ ko mama o dɛ mi kɛ wo o nyɛmi ohiatsɛ ɔ. 8 Ejakaa e sa nɛ o bli o dɛ mi faa ha lɛ, nɛ bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, o pa lɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ e hia a. 9 Hyɛ nɛ hi nɛ o ko ná susumi yaya nɛ ɔ ngɛ o tsui mi ke, ‘Jeha kpaagone ɔ, nɛ ji jeha nɛ a maa ngɔ hiɔ kɛ ke ɔ su ta,’ nɛ́ lɔ ɔ nɛ ba ha nɛ o pee o nyɛmi ohiatsɛ ɔ kpɛle, nɛ́ o be lɛ nɔ́ ko nɔ́ ko hae. Ke e kpa ngmlaa kɛ tsɛ Yehowa kɛ si mo ɔ, e maa pee yayami ha mo. 10 Mo ha lɛ nɔ́ faa; ko* ha lɛ nɔ́ ngɛ mi gbigblimi mi, ejakaa lɔ ɔ ma ha nɛ Yehowa o Mawu ɔ maa jɔɔ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ o peeɔ, kɛ o ní tsumihi tsuo a nɔ. 11 Ejakaa ohiatsɛmɛ maa hi zugba a nɔ be fɛɛ be. Lɔ ɔ he je nɛ i ngɛ mo fãe ke, ‘Mo bli o dɛ mi faa ha o nyɛmi nɛ ngɛ nɔ́ nae, kɛ ohiatsɛ ngɛ o zugba a nɔ ɔ nɛ.’

12 “Ke a jua o nyɛmimɛ Hebri bi ɔmɛ a ti nɔ ko kɛ ha mo, nyumu jio, yo jio, nɛ e sɔmɔ mo jeha ekpa a, mo ha nɛ e ye e he ngɛ jeha kpaagone ɔ mi. 13 Nɛ ke o ha nɛ e ye e he ɔ, koo wo lɛ blɔ dɛ gu. 14 Moo je o tsui mi faa nɛ o ha lɛ o to ɔmɛ, o ngma a, o nu kɛ o wai ɔ eko. Mo ha lɛ nɔ́ ko ngɛ bɔ nɛ Yehowa o Mawu ɔ jɔɔ mo ɔ nya. 15 Mo kai kaa o ya ye nyɔguɛ ngɛ Egipt zugba a nɔ hyɛ, nɛ Yehowa o Mawu ɔ kpɔ̃ mo. Lɔ ɔ he je nɛ mwɔnɛ ɔ, i ngɛ mo fãe kaa o pee nɔ́ nɛ ɔ nɛ.

16 “Se ke e de mo ke, ‘I be o ngɔ jee!’ ejakaa e suɔ o kɛ o we mi bi ɔmɛ, akɛnɛ e bua jɔ benɛ e ngɛ o ngɔ ɔ he je ɔ, 17 moo ngɔ tue gbumi nɔ́ kɛ gbu e tue ngɛ o sinya a he, nɛ e ma ba pee o nyɔguɛ e wami be tsuo. Moo pee o nyɔguɛ yo hu jã nɔuu. 18 Ko ha nɛ e he nɛ wa ha mo kaa o ma ha nɛ e ye e he nɛ́ e je o ngɔ, ejakaa jeha ekpa nɛ e kɛ sɔmɔ mo ɔ ngɛ kaa apaatsɛ sɔmɔmi nɛ bɔ he enyɔ, nɛ Yehowa o Mawu ɔ jɔɔ mo ngɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ mi.

19 “Moo jɔɔ o na amɛ kɛ o to ɔmɛ a kekle bi fɛɛ kekle bi nɛ ji eku nɔ kɛ ha Yehowa o Mawu ɔ. Koo ngɔ o na amɛ* a kekle bimɛ kɛ tsu ní tsumi ko, nɛ o to ɔmɛ a kekle bimɛ hu ko sã a he bwɔmi. 20 O kɛ o we mi bi ɔmɛ nɛ ye ngɛ Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi daa jeha ngɛ he nɛ Yehowa maa hla a. 21 Se ke kpa ko ngɛ e he ɔ—e nane nɛ kplɔ jio, e hɛngmɛ nɛ yu jio, kpa kpã ko nɛ ngɛ e he jio—koo ngɔ kɛ sã afɔle kɛ ha Yehowa o Mawu ɔ. 22 Moo ye ngɛ o ma amɛ* a mi; nɔ nɛ he tsɔ kɛ nɔ nɛ he tsɔ we tsuo ma nyɛ maa ye kaa bɔ nɛ a yeɔ odabɔ aloo afugbɛ ɔ. 23 Se koo ye e muɔ ɔ; mo plɛ kɛ pue zugba kaa nyu.

16 “Mo kai Abib* nyɔhiɔ ɔ, nɛ o ye Hetsɔmi ɔ kɛ ha Yehowa o Mawu ɔ, ejakaa nyɔ ko mi ngɛ Abib nyɔhiɔ ɔ mi nɛ Yehowa o Mawu ɔ je mo kɛ je Egipt ɔ nɛ. 2 Ngɔɔ o to ɔmɛ kɛ o na amɛ eko kɛ sã Hetsɔmi afɔle ɔ kɛ ha Yehowa o Mawu ɔ, ngɛ he nɛ Yehowa o Mawu ɔ maa hla kaa e biɛ ɔ nɛ hi ɔ. 3 Koo ye nɔ́ ko nɛ masa ngɛ mi kɛ piɛɛ he; ejakaa o maa ye abolo nɛ masa be mi, nɛ ji nɔ́ nami abolo ɔ ligbi kpaago, akɛnɛ o kɛ oya yemi lɛ je Egipt zugba a nɔ ɔ he je. Moo pee enɛ ɔ be abɔ nɛ o ngɛ wami mi ɔ, konɛ o nyɛ nɛ o kai ligbi nɛ o je Egipt zugba a nɔ ɔ. 4 A ko na ma nɛ nya wa ngɛ o zugba a nɔ tsuo ligbi kpaago, nɛ lo nɛ o kɛ maa sã afɔle gbɔkuɛ ngɛ kekle ligbi ɔ nɔ ɔ hu je ko na yi. 5 A be mo blɔ ngmɛe nɛ o sã Hetsɔmi afɔle ɔ ngɛ ma amɛ nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae ɔ eko kɛkɛ mi. 6 Se e sa nɛ a sã ngɛ he nɛ Yehowa o Mawu ɔ maa hla kaa e biɛ ɔ nɛ hi ɔ. Moo sã Hetsɔmi afɔle ɔ gbɔkuɛ ke pu nɔ si pɛ, ngɛ be* nɛ o kɛ je Egipt ɔ mi. 7 Moo sã nɛ o ye ngɛ he nɛ Yehowa o Mawu ɔ maa hla a, kɛkɛ mɔtu ɔ, o ma nyɛ maa kpale kɛ ya mo nitsɛ o bo tsu ɔmɛ a mi. 8 Moo ye abolo nɛ masa be mi ligbi ekpa, nɛ ngɛ ligbi kpaagone ɔ nɔ ɔ, á pee kpe klɛdɛɛ ha Yehowa o Mawu ɔ. Ko tsu ní tsumi ko.

9 “Moo kane otsi kpaago. Moo je otsi kpaago ɔ kanemi sisi kɛ je be nɛ o ma bɔni ngma kpami. 10 Lɔ ɔ se ɔ, moo ngɔ afɔle nɛ je o tsui mi faa a kɛ ye Otsihi Gbijlɔ ɔ kɛ ha Yehowa o Mawu ɔ; moo ngɔ kɛ ha ngɛ bɔ nɛ Yehowa o Mawu ɔ jɔɔ mo ha a nya. 11 Nɛ́ o nya ngɛ Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi, o kɛ o binyumu ɔ, o biyo ɔ, o nyɔguɛ nyumu ɔ, o nyɔguɛ yo ɔ, Levi no nɛ ngɛ o ma amɛ* a mi ɔ, nubwɔ ɔ, awusa a,* kɛ yalɔyo nɛ a ngɛ nyɛ kpɛti ɔ, ngɛ he nɛ Yehowa o Mawu ɔ maa hla kaa e biɛ ɔ nɛ hi ɔ. 12 Mo kai kaa o ya ye nyɔguɛ ngɛ Egipt, konɛ o ye blɔ tsɔɔmi nɛ ɔmɛ a nɔ, nɛ o kɛ tsu ní.

13 “Ke o bua ní nya ngɛ o ngma gbeemi he ɔ, kɛ o nu kɛ o wai ngami he ɔ, moo ye Gbahi A Sisi Himi* Gbijlɔ ɔ ligbi kpaago. 14 Mo nya ngɛ gbijlɔ yemi be ɔ mi, o kɛ o binyumu ɔ, o biyo ɔ, o nyɔguɛ nyumu ɔ, o nyɔguɛ yo ɔ, Levi no ɔ, nubwɔ ɔ, awusa a, kɛ yalɔyo nɛ a ngɛ o ma amɛ a mi ɔ. 15 Moo ye gbijlɔ ɔ ligbi kpaago kɛ ha Yehowa o Mawu ɔ ngɛ he nɛ Yehowa maa hla a, ejakaa Yehowa o Mawu ɔ maa jɔɔ o niba níhi tsuo kɛ níhi tsuo nɛ o peeɔ ɔ nɔ, nɛ nyami pɛ nɛ o ma nya.

16 “Daa jeha a, nyumu ɔmɛ tsuo nɛ́ a ba Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi ngɛ he nɛ e maa hla a si etɛ ngɛ Abolo Nɛ Masa Be Mi Gbijlɔ ɔ, Otsihi Gbijlɔ ɔ, kɛ Gbahi A Sisi Himi* Gbijlɔ be ɔmɛ a mi; nɛ a ti nɔ ko nɔ ko nɛ ko ba Yehowa hɛ mi kɛ e dɛ gu. 17 Nike ní nɛ nɔ fɛɛ nɔ kɛ maa ba a, e kɛ ba ngɛ bɔ nɛ Yehowa o Mawu ɔ jɔɔ lɛ ha a nya.

18 “Moo hla kojoli kɛ nikɔtɔmahi kɛ ha wɛtso fɛɛ wɛtso ngɛ ma amɛ* tsuo nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae ɔ mi, nɛ́ a kojo ni ɔmɛ ngɛ dami mi. 19 Ko plɛ dami sane hɛ mi ngɔ bu si, koo hyɛ nɔ hɛ mi, nɛ ko he nyɔ mi ní hulɔ, ejakaa nyɔ mi ní yuɔ juɛmitsɛmɛ a hɛngmɛ, nɛ e haa dali plɛɔ a munyu hɛ mi. 20 Dami sane yemi—dami sane yemi se pɛ nɛ o di, konɛ o ya nɔ nɛ o hi wami mi, nɛ o ya ngɔ zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae ɔ.

21 “Koo ma tso ko nɛ o kɛ pee wɔ tso* ngɛ Yehowa o Mawu ɔ we afɔle sami la tɛ nɛ o maa ma a kasa nya.

22 “Jã nɔuu kɛ̃ nɛ koo ma wɔ titima ha o he, e ji nɔ́ ko nɛ Yehowa o Mawu ɔ hiɔ.

17 “Koo ngɔ na ku aloo jijɔ nɛ e je kpa aloo tɔ̃tɔ̃mi ko ngɛ e he kɛ sã afɔle ha Yehowa o Mawu ɔ, ejakaa e ji ní hiemi* ní ha Yehowa o Mawu ɔ.

2 “Ke e ba lɛ kaa a na nyumu ko aloo yo ko ngɛ nyɛ kpɛti ngɛ mahi nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae ɔ eko mi nɛ́ e ngɛ ní yayahi pee ngɛ Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi, nɛ e yi e somi ɔ nɔ, 3 nɛ e tla blɔ kɛ ya sɔmɔ mawu kpahi, nɛ e kplã si ha mɛ aloo e kplã si kɛ ha pu loo nyɔhiɔ loo hiɔwe tabo ɔ, nɛ ji nɔ́ ko nɛ i fã nyɛ ke nyɛ ko pee ɔ, 4 nɛ a ba bɔ mo amaniɛ aloo o nu he ɔ, mo hla sane ɔ mi fitsofitso. Ke o ná nɔ mi mami kaa a pee ní hiemi* ní nɛ ɔ niinɛ ngɛ Israel ɔ, 5 ngɔɔ nyumu ɔ loo yo ɔ nɛ e pee nɔ́ yaya nɛ ɔ kɛ je kpo kɛ ba ma agbo ɔ nya, nɛ́ a fiaa nyumu ɔ loo yo ɔ tɛ nɛ e gbo. 6 Ngɛ odase yeli enyɔ aloo etɛ a nya mi munyu nya a, a gbe nɔ nɛ e sa gbenɔ ɔ. A ko da odase yelɔ kake nya mi munyu nɔ kɛ gbe lɛ. 7 Odase yeli ɔmɛ nɛ a sɛ hlami nɛ a fiaa lɛ tɛ, nɛ lɔ ɔ se ɔ, ni ɔmɛ tsuo nɛ a fiaa lɛ tɛ nɛ́ e gbo. Nyɛ je nɔ́ yaya kɛ je nyɛ kpɛti.

8 “Ke sane ko te si ngɛ o ma amɛ eko mi nɛ e he wa tsɔ ha mo kaa o maa kojo ɔ, ke e ji sane nɛ kɔɔ muɔ si puemi he jio, nɔ ko nɛ a sama lɛ he jio, yi wu tso ní peepee ko nɛ nɔ ko pee he jio, ní kpahi nɛ ngɔɔ pɛ kɛ baa he jio, moo te si nɛ o ya he nɛ Yehowa o Mawu ɔ maa hla a. 9 Yaa Levi osɔfo ɔmɛ kɛ kojolɔ nɛ e ngɛ sɔmɔe ngɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ a ngɔ, nɛ́ o kɛ sane ɔ ya pue a hɛ mi, nɛ a maa bua sane ɔ he ha mo. 10 Kɛkɛ ɔ, moo pee kaa bɔ nɛ a bua sane ɔ he ha mo ngɛ he nɛ Yehowa hla a. Hyɛ nɛ hi nɛ o pee níhi tsuo nɛ a ma de mo ɔ. 11 Moo pee kaa bɔ nɛ mlaa nɛ a tsɔɔ mo ɔ tsɔɔ ɔ, kɛ bɔ nɛ a bua sane ɔ he ha mo ɔ. Ko gba kɛ je bɔ nɛ a maa bua sane ɔ he ha mo ɔ he kɛ ya hiɔ nɔ, loo muɔ nɔ. 12 Nɔ nɛ ma wo e he nɔ nɛ e be osɔfo nɛ ngɛ Yehowa o Mawu ɔ sɔmɔe ɔ, aloo kojolɔ ɔ tue bue ɔ, a gbe lɛ. Nyɛ je nɔ́ yaya kɛ je Israel. 13 Kɛkɛ ɔ, ni ɔmɛ tsuo maa nu nɛ a maa ye gbeye, nɛ a be a he nɔ woe hu.

14 “Ke o su zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae ɔ nɔ, nɛ o ya ngɔ, nɛ o ngɛ nɔ, nɛ o de ke, ‘Ha nɛ ma hla matsɛ nɛ e ye ye nɔ kaa bɔ nɛ je ma amɛ tsuo nɛ a bɔle mi ɔ peeɔ ɔ,’ 15 ke e ba jã a, bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, moo hla matsɛ nɛ Yehowa o Mawu ɔ maa tsɔɔ ɔ. Moo hla o nyɛminyumu ɔmɛ a kpɛti nɔ ko kaa matsɛ. O be he blɔ kaa o hlaa nubwɔ nɛ pi o nyɛminyumu ji lɛ kaa e ye o nɔ. 16 Se matsɛ ɔ nɛ ko bua okpɔngɔhi babauu a nya kɛ ha e he, loo e ha nɛ ni ɔmɛ nɛ a kpale kɛ ya Egipt kaa a yaa hla okpɔngɔhi fuu, ejakaa Yehowa de nyɛ ke, ‘Nyɛ ko kpale nyɛ se kɛ gu blɔ nɛ ɔ nɔ hu kɔkɔɔkɔ.’ 17 Jã kɛ̃ nɛ e ko ngɔ yihi fuu ha e he, bɔ nɛ pee nɛ e tsui nɛ ko tla blɔ; nɛ e ko bua sika hiɔ kɛ sika tsu babauu nya ha e he hulɔ. 18 Ke e ba hi matsɛ sɛ ɔ nɔ ɔ, e ngma Mlaa nɛ ɔ eko kɛ wo womi* mi kɛ ha e he; e hyɛ nɔ́ nɛ Levi osɔfo ɔmɛ ngɔ kɛ to ɔ nɔ kɛ ngma.

19 “E hi e ngɔ, nɛ́ e kane e wami ligbi ɔmɛ tsuo, konɛ e kase bɔ nɛ e maa ye Yehowa e Mawu ɔ gbeye ha, nɛ́ e ye Mlaa nɛ ɔ mi munyu ɔmɛ kɛ blɔ tsɔɔmi nɛ ɔmɛ tsuo a nɔ, nɛ e kɛ tsu ní. 20 Kɛkɛ ɔ, e be e he nɔ woe ngɛ e nyɛmimɛ ɔmɛ a nɔ, nɛ e be gbae kɛ je mlaa a he kɛ ya hiɔ nɔ aloo muɔ nɔ, konɛ e kɛ e binyumu ɔmɛ a matsɛ yemi ɔ se nɛ kɛ ngɛ Israel.

18 “Levi osɔfo ɔmɛ, kɛ Levi wɛtso ɔ tsuo be blɔ fa mi nɔ́ ko aloo weto ní ko náe ngɛ Israel bi ɔmɛ a kpɛti. A maa ye afɔle nɛ a kɛ la sãã ha Yehowa a, nɛ ji e weto ní ɔ. 2 Enɛ ɔ he ɔ, a ko ná weto ní ko ngɛ a nyɛmimɛ ɔmɛ a kpɛti. Yehowa ji a weto ní kaa bɔ nɛ e de mɛ ɔ.

3 “Jehanɛ ɔ, osɔfo ɔmɛ a blɔ nya ní nɛ a ma ná kɛ je ni ɔmɛ a dɛ ji nɛ ɔ nɛ: Nɔ fɛɛ nɔ nɛ ma ba sã afɔle ɔ, na ku jio, jijɔ jio, e ngɔ e kɔni ɔ, e tsitsa a, kɛ e mi mi kotoku ɔ kɛ ha osɔfo ɔ. 4 Moo ngɔ o kekleekle ngma, o dã ehe, o kekleekle nu, kɛ o to ɔmɛ a kekleekle bwɔmi nɛ o ma sã a kɛ ha lɛ. 5 Yehowa o Mawu ɔ hla e kɛ e binyumu ɔmɛ kɛ je nyɛ wɛtso ɔmɛ tsuo a mi kaa a sɔmɔ ngɛ Yehowa biɛ mi be fɛɛ be.

6 “Se ke Levi no ko je Israel ma nɛ e ngɛ mi ɔ eko mi, nɛ e* suɔ kaa e maa ya he nɛ Yehowa maa hla a,* 7 e ma nyɛ ma ya sɔmɔ ngɛ lejɛ ɔ, ngɛ Yehowa e Mawu ɔ biɛ mi kaa bɔ nɛ e nyɛminyumu ɔmɛ tsuo, nɛ ji Levi bi ɔmɛ nɛ a daa si ngɛ lejɛ ɔ ngɛ Yehowa hɛ mi ɔ peeɔ ɔ. 8 E kɛ mɛ ma ná niye ní fiee, kɛ piɛɛ nɔ́ nɛ e náa kɛ jeɔ e nɛmɛ ɔmɛ a weto níhi nɛ e jua a mi ɔ he.

9 “Ke o ya su zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae ɔ nɔ ɔ, koo kase jamɛ a je ma amɛ a ní hiemi* ní peepee ɔmɛ. 10 A ko na nɔ ko ngɛ nyɛ kpɛti nɛ e haa nɛ e binyumu aloo e biyo guɔ la mi, nɔ ko nɛ e klaa, nɔ ko nɛ e tsuɔ kunya, nɔ ko nɛ e hlaa okadihi nɛ tsɔɔ nɔ́ nɛ maa ba hwɔɔ se, nɔ ko nɛ nyuaa, 11 nɔ ko nɛ fĩɔ nihi kablɛ, nɔ ko nɛ e ya biɔ ní ngɛ ní peelɔ aloo klamɔ ngɔ, aloo nɔ ko nɛ e biɔ gbogboehi ní. 12 Ejakaa Yehowa hiee nɔ fɛɛ nɔ nɛ peeɔ ní nɛ ɔmɛ. Ní hiemi ní nɛ ɔmɛ a he je nɛ Yehowa o Mawu ɔ ngɛ je ma amɛ fiee ngɛ o hɛ mi ɔ nɛ. 13 Ko ha nɛ se ko nɛ e hi o he ngɛ Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi.

14 “Ejakaa je ma nɛ ɔmɛ nɛ o ngɛ mɛ fiee ɔ buɔ kunya tsuli kɛ klaali tue, se Yehowa o Mawu ɔ ngmɛ́ mo blɔ kaa o pee nɔ́ ko kaa jã. 15 Yehowa o Mawu ɔ ma tle gbalɔ ko kaa imi si ngɛ o nyɛmimɛ ɔmɛ a kpɛti kɛ ha mo. E sa nɛ nyɛɛ bu lɛ tue. 16 Ligbi ɔ nɛ ma a bua a he nya, nɛ o ngɔ o sane ɔ kɛ fɔ̃ Yehowa o Mawu hɛ mi ngɛ Horeb, nɛ o de ke ‘Ko ha nɛ ma nu Yehowa ye Mawu ɔ gbi, aloo ma na la kpetekpleenyɛ nɛ ɔ ekohu konɛ ma ko gbo’ ɔ, heto nɛ o ná ji nɛ ɔ nɛ. 17 Kɛkɛ nɛ Yehowa de mi ke, ‘Nɔ́ nɛ a de ɔ hi. 18 Ma tle gbalɔ ko kaa mo si kɛ ha mɛ ngɛ a nyɛmimɛ ɔmɛ a kpɛti, nɛ ma ngɔ ye munyu ɔmɛ kɛ wo e nya, nɛ e ma de mɛ níhi tsuo nɛ ma fã lɛ ɔ. 19 Ngɛ anɔkuale mi ɔ, nɔ nɛ be ye munyu ɔmɛ nɛ e maa tu ngɛ ye biɛ mi ɔ tue bue ɔ, ma bi lɛ he sane.

20 “‘Ke gbalɔ ko kɛ he nɔ womi tu munyu ko ngɛ ye biɛ mi be mi nɛ i fã we lɛ kaa e tu jamɛ a munyu ɔ, aloo e tu munyu ngɛ mawu kpahi a biɛ mi ɔ, a gbe jamɛ a gbalɔ ɔ. 21 Eko ɔ, o ma bi ngɛ o tsui mi ke: “Kɛ wa ma plɛ kɛ le kaa tsa pi Yehowa ngɔ nɛ munyu ɔ je kɛɛ?” 22 Ke gbalɔ ɔ tu munyu ngɛ Yehowa biɛ mi, nɛ munyu ɔ bɛ mi ɔ, lɛɛ tsa pi Yehowa nɛ tu jamɛ a munyu ɔ. He nɔ womi nɛ gbalɔ ɔ kɛ tu munyu ɔ nɛ. Koo ye lɛ gbeye.’

19 “Ke Yehowa o Mawu ɔ kpata je mahi nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ a zugba a ngɛ mo hae ɔ hɛ mi, nɛ o fiee mɛ, nɛ o ngɛ a ma amɛ kɛ a we ɔmɛ a mi ɔ, 2 moo hla ma etɛ ngɛ zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae kaa o nɔ́ ɔ mi kɛ to. 3 Mo gba zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ha mo kaa o nɔ́ ɔ mi etɛ, nɛ o dla gbɛjegbɛ ɔmɛ bɔ nɛ pee nɛ nɔ fɛɛ nɔ nɛ e nine ma kpa ngɛ nɔ ko nɔ ɔ nɛ́ e nyɛ nɛ e tu fo kɛ ya ma nɛ ɔmɛ eko mi.

4 “Jehanɛ ɔ, nɔ́ nɛ e sa kaa nɔ nɛ e nine kpa ngɛ nɔ ko nɔ nɛ́ e maa tu fo kɛ ho lejɛ ɔ ya, konɛ e yi nɛ ná wami mi ɔ nɛ e pee ji nɛ ɔ nɛ: Ke e li e he be nɛ e fia e nyɛmi nɔmlɔ nɔ́ nɛ́ pi nɛ e ngɛ lɛ nyɛe momo ɔ; 5 ke e kɛ e nyɛmi nɔmlɔ ya hue tso mi kaa a yaa bua lɛ nya, nɛ e wo e nine nɔ kaa e kɛ gbiɛ maa po tso, se gbiɛ ɔ yi hia ngɛ tso ɔ nya nɛ e ya fia e nyɛmi nɔmlɔ ɔ nɛ e gbo ɔ, nɔ nɛ e nine kpa ngɛ nɔ ɔ nɔ ɔ nɛ e tu fo kɛ ya ma nɛ ɔmɛ eko mi, nɛ́ e yi nɛ ná wami. 6 Ke pi jã a, muɔ he lue yelɔ ɔ kɛ abofu* ma nyɛ maa fiee nɔ nɛ e nine kpa ngɛ nɔ ɔ nɔ ɔ se, nɛ e ma ya ná lɛ, nɛ e maa gbe lɛ, ejakaa blɔ ɔ kɛ yaa ma a mi ɔ kɛ tsɔ. Se kɛ̃ ɔ, e sɛ nɛ e gbo, akɛnɛ tsa pi nɛ e ngɛ e nyɛmi nɔmlɔ ɔ nyɛe momo ɔ he je. 7 Enɛ ɔ he je nɛ i ngɛ mo fãe ke: ‘Moo hla ma etɛ kɛ to’ ɔ nɛ.

8 “Yehowa o Mawu ɔ ma bli o zugba a mi kaa bɔ nɛ e kã o nɛmɛ ɔmɛ kita a, nɛ e maa ngɔ zugba nɛ e wo mɛ si kaa e kɛ ma ha mɛ ɔ tsuo kɛ ha mo. 9 E maa pee jã ke o kɛ anɔkuale yemi ye mlaahi tsuo nɛ i ngɛ mo woe mwɔnɛ ɔ nɔ. Enɛ ɔ tsɔɔ kaa e sa nɛ o suɔ Yehowa o Mawu ɔ, nɛ́ o nyɛɛ ngɛ e blɔ ɔmɛ a nɔ be fɛɛ be. Ke e bli o zugba a mi ɔ, lɛɛ ngɔɔ ma kpahi etɛ kɛ piɛɛ wesa he ma etɛ ɔmɛ a he. 10 Ke o pee jã a, a be nɔ ko nɛ e yi fɔ ɔ muɔ si puee ngɛ o zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae kaa weto ní ɔ nɔ, nɛ o be muɔ ko he fɔ yee.

11 “Se ke nɔ ko nyɛ e nyɛmi nɔmlɔ, nɛ e wo e he ka konɛ e tua lɛ, nɛ e plaa lɛ* wawɛɛ nitsɛ, nɛ e gbo, nɛ nɔ ɔ tu fo kɛ ho ma nɛ ɔmɛ eko mi ya a, 12 e ma a mi nikɔtɔma amɛ nɛ a tsɔ nɛ a ya ngɔ lɛ kɛ je lejɛ ɔ kɛ ba, nɛ a ngɔ lɛ kɛ wo muɔ he lue yelɔ ɔ dɛ, nɛ e gbe lɛ. 13 Koo* na lɛ mɔbɔ, mo je nɔ nɛ pee we nɔ́ ko ɔ muɔ he fɔ yemi ɔ kɛ je Israel konɛ e hi ha mo.

14 “Ke o ná o weto ní ngɛ zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae kaa o nɔ́ ɔ nɔ ɔ, ko je o nyɛmi buna ngɛ he nɛ o nɛmɛ ɔmɛ wo huzu ɔmɛ ngɛ ɔ.

15 “A ko da odase yelɔ kake nya mi munyu nɔ kɛ bu nɔ ko fɔ* ngɛ tɔmi ko aloo yayami ko nɛ e pee he. A da odase yeli enyɔ aloo etɛ a nya mi munyu nɔ kɛ ma sane ɔ nya si. 16 Ke yiwutsotsɛ ko ye lakpa odase kɛ si nɔ ko, nɛ e po e nya kaa e tɔ̃ tɔmi ko ɔ, 17 ni enyɔ ɔmɛ nɛ sane ɔ kɔ a he ɔ nɛ a ba da Yehowa, kɛ osɔfohi kɛ kojoli nɛ a maa hi sɔmɔe ngɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ a hɛ mi. 18 Kojoli ɔmɛ nɛ a hla sane ɔ mi fitsofitso, nɛ ke nɔ nɛ ba ye odase ɔ ye lakpa, nɛ e po munyu kɛ fɔ e nyɛmi ɔ nɔ ɔ, 19 nyɛɛ pee lɛ kaa bɔ nɛ e to kaa e maa pee e nyɛmi ɔ nɔuu. Nyɛ je nɔ́ yaya kɛ je nyɛ kpɛti. 20 Ni nɛmɛ nɛ a piɛ ɔ maa nu, nɛ a maa ye gbeye, nɛ a be nɔ́ yaya ko kaa jã pee hu kɔkɔɔkɔ ngɛ nyɛ kpɛti. 21 Koo* na mɔbɔ: A ngɔ wami* kɛ to wami* nane mi, a ngɔ hɛngmɛ kɛ to hɛngmɛ nane mi, a ngɔ lungu kɛ to lungu nane mi, a ngɔ nine kɛ to nine nane mi, nɛ a ngɔ nane kɛ to nane nane mi.

20 “Ke o kɛ o he nyɛli yaa hwu ta, nɛ o na kaa a we okpɔngɔ ɔmɛ kɛ ta zugba lɛ ɔmɛ kɛ tabo ɔmɛ a he hiɛ pe o ní ɔmɛ ɔ, koo ye mɛ gbeye, ejakaa Yehowa o Mawu ɔ nɛ́ e ngɔ mo kɛ je* Egipt kɛ ba a kɛ mo ngɛ. 2 Ke nyɛ miɔ nɛ nyɛ maa ya ta a, osɔfo ɔ nɛ hɛ kɛ su ni ɔmɛ a he, nɛ e kɛ mɛ nɛ tu munyu. 3 E de mɛ ke, ‘Oo Israel bu tue, nyɛɛ kɛ nyɛ he nyɛli ɔmɛ miɔ nɛ maa hwu ta. Nyɛ tsui nɛ ko po. Nyɛ ko ye gbeye, nɛ nyɛ ko nu sawale, nɛ nyɛ he ko do blibliibli hulɔ ngɛ a he je, 4 ejakaa Yehowa nyɛ Mawu ɔ piɛɛ nyɛ he, nɛ e ma ya hwu kɛ si nyɛ he nyɛli ɔmɛ ha nyɛ, nɛ e ma he nyɛ yi wami.’

5 “Ma nikɔtɔma amɛ hu nɛ a de ni ɔmɛ ke, ‘Mɛnɔ nɛ e po we ehe nɛ́ e bli we nya lolo? E kpale kɛ ho e we ɔ mi ya. Ke pi jã a, e ma nyɛ ma ya gbo ngɛ ta a mi, nɛ nɔ kpa ma bli we ɔ nya. 6 Mɛnɔ nɛ e pee wai ngmɔ nɛ e ná we nɛ e ye e mi ní lolo? E je, nɛ e kpale kɛ ho e we mi ya. Ke pi jã a, e ma nyɛ ma ya gbo ngɛ ta a mi, nɛ nɔ kpa ma bɔni wai ngmɔ ɔ mi ní yemi. 7 Mɛnɔ nɛ e wo yo si nɛ e ngɔɛ lɛ lolo? E je, nɛ e kpale kɛ ho e we mi ya. Ke pi jã a, e ma nyɛ ma ya gbo ngɛ ta a mi, nɛ nɔ kpa maa ngɔ yo ɔ.’ 8 Jehanɛ hu ɔ, ma nikɔtɔma amɛ nɛ a bi ni ɔmɛ ke, ‘Mɛnɔ nɛ e ngɛ gbeye yee, nɛ e tsui ngɛ poe? E kpale kɛ ho e we mi ya, konɛ e ko ha nɛ e nyɛminyumu ɔmɛ a tsui nɛ ba po kaa lɛ.’* 9 Ke ma nikɔtɔma amɛ kɛ ni ɔmɛ tu munyu ta a, a hla tabo ɔmɛ a nya dali konɛ a nyɛɛ ni ɔmɛ a hɛ mi.

10 “Ke o ya su ma ko he nɛ o kɛ lɛ ma ta hwumi ɔ, mo de lɛ níhi hu nɛ e ma nyɛ maa pee konɛ tue mi jɔmi nɛ ba. 11 Ke e ha mo heto ngɛ tue mi jɔmi mi, nɛ e bli e we agbo ɔmɛ kɛ ha mo ɔ, nihi tsuo nɛ a ngɛ lejɛ ɔ ma ba pee o nyɔguɛhi, nɛ a ma tsu ní tsumi kpakpataa ha mo, nɛ a ma sɔmɔ mo. 12 Se ke e kua kaa e kɛ mo ma kpata, nɛ e suɔ kaa e kɛ mo maa hwu ta mohu ɔ, lɛɛ mo sa ma a yi, 13 nɛ Yehowa o Mawu ɔ maa ngɔ ma a kɛ wo o dɛ mi kokooko, nɛ o kɛ klaate nɛ́ gbe nyumu fɛɛ nyumu ngɛ ma a mi. 14 Se yi ɔmɛ, jokuɛwi ɔmɛ, lohwe ɔmɛ, kɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ ngɛ ma a mi, nɛ ji e ta yibu ní ɔ tsuo ɔ, o ma nyɛ maa ha kɛ ha o he, nɛ o maa ye o he nyɛli ɔmɛ a ta yibu ní nɛ́ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ha mo ɔ.

15 “Jã nɛ o maa pee mahi tsuo nɛ a kɛ o he kɛ wawɛɛ, nɛ́ tsa pi je ma amɛ nɛ a ngɛ o kasa nya a, a ma amɛ eko ɔ. 16 Se ko ha nɛ nɔ́ ko nɛ woɔ mumi nɛ hi wami mi ngɛ nimli nɛ ɔmɛ a ma amɛ nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae kaa weto ní ɔ mi. 17 Mohu ɔ, mo kpata a hɛ mi pɛsɛpɛsɛ, Hit bi ɔmɛ, Amor bi ɔmɛ, Kanaan bi ɔmɛ, Periz bi ɔmɛ, Hiv bi ɔmɛ, kɛ Yebus bi ɔmɛ, kaa bɔ nɛ Yehowa o Mawu ɔ fã mo ɔ; 18 konɛ a ko tsɔɔ mo ní hiemi* níhi tsuo nɛ a peeɔ kɛ haa a mawu ɔmɛ ɔ peemi, nɛ lɔ ɔ nɛ ba ha nɛ o pee yayami kɛ si Yehowa o Mawu ɔ.

19 “Ke o sa ma ko yi nɛ o ngɔ ma a benɛ o kɛ lɛ hwu ta ligbi babauu se ɔ, koo ngɔ gbiɛ kɛ poo tsohi nɛ a ngɛ ma a mi ɔ kɛ pue si. O ma nyɛ maa ye a yiblii, se koo poo mɛ kɛ pue si. Anɛ e sa nɛ o tua tso nɛ ngɛ ngmɔ mi ɔ kaa bɔ nɛ o ma tua adesa a lo? 20 O ma nyɛ ma kpata tso nɛ o le kaa a yi ɔ pɛ hɛ mi. O ma nyɛ maa po nɛ o kɛ pee ma yi sami níhi kɛ wo ma nɛ e kɛ mo ngɛ ta a hwue ɔ he kɛ ya si be nɛ e maa nɔ si.

21 “Ke a na nɔ ko nɛ a gbe lɛ ngɛ nga mi ngɛ zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae kaa o nɔ́ ɔ nɔ, nɛ a li nɔ nɛ gbe lɛ ɔ, 2 nikɔtɔma amɛ kɛ kojoli ɔmɛ nɛ a je kpo nɛ a ya susu kɛ je he nɛ gbogboe ɔ ngɛ ɔ kɛ ya pi mahi nɛ bɔle lɛ ɔ. 3 Kɛkɛ ɔ, ma nɛ kɛ gbogboe ɔ he kɛ we kulaa a mi nikɔtɔma amɛ nɛ a ngɔ na wayo nɛ a kɛ tsu we ní hyɛ, nɛ a kɛ kuɛpã tso wui lɛ hyɛ ngɛ na amɛ a kpɛti, 4 nɛ jamɛ a ma a mi nikɔtɔma amɛ nɛ a ngɔ na wayo ɔ kɛ kple kɛ ho dɔgba* nɛ́ nyu ngɛ bee ngɛ mi mi ya, ngɛ he nɛ a hu we hyɛ aloo a du we ní ngɛ hyɛ, nɛ a ku na wayo ɔ kuɛ ngɛ lejɛ ɔ, ngɛ dɔgba a mi.

5 “Nɛ osɔfo ɔmɛ, nɛ ji Levi bi ɔmɛ nɛ a hɛ mɛ kɛ ba, ejakaa Yehowa o Mawu ɔ hla mɛ kaa a sɔmɔ lɛ, nɛ a jɔɔ nihi ngɛ Yehowa biɛ mi. Mɛ lɛ a maa tsɔɔ bɔ nɛ e sa kaa a tsu pɛ fɛɛ pɛ nɛ kɔɔ basabasa peemi he ɔ he ní ha. 6 Kɛkɛ ɔ, ma a mi nikɔtɔmahi nɛ a kɛ gbogboe ɔ he kɛ we kulaa a tsuo nɛ a fɔ a dɛ kɛ pue na wayo nɛ a ku e kuɛ ngɛ dɔgba a mi ɔ nɔ, 7 nɛ́ a de ke, ‘Pi wɔ nɛ wa pue muɔ nɛ ɔ si,* nɛ be nɛ a ngɛ muɔ nɛ ɔ si pue ɔ hu wa hɛngmɛ nɛ. 8 Yehowa, koo bu o ma Israel nɛ o kpɔ̃ lɛ ɔ fɔ ngɛ enɛ ɔ he, nɛ ko ha nɛ nɔ nɛ pee we nɔ ko ɔ e muɔ he fɔ yemi ɔ nɛ hi o ma Israel mi.’ Kɛkɛ ɔ, a be mɛ fɔ bue ngɛ muɔ nɛ ɔ he. 9 Enɛ ɔ ma ha nɛ o maa sa Yehowa hɛ mi, nɛ o ma je nɔ nɛ pee we nɔ ko ɔ muɔ he fɔ yemi ɔ kɛ je nyɛ kpɛti.

10 “Ke o kɛ o he nyɛli ya hwu ta, nɛ Yehowa o Mawu ɔ ye a nɔ kunimi ha mo, nɛ o ngɔ mɛ nyɔguɛ, 11 nɛ o na yo ko nɛ he ngɛ fɛu ngɛ nyɔguɛ ɔmɛ a kpɛti, nɛ o ná e he suɔmi, nɛ o suɔ kaa o maa ngɔ lɛ kaa o yo ɔ, 12 o ma nyɛ maa ngɔ lɛ kɛ ya o we mi. Lɔ ɔ se ɔ, é sɛ e yi bwɔmi, nɛ e je e nguɛ nya, 13 nɛ e je tade nɛ ngɛ e he benɛ a nu lɛ nyɔguɛ ɔ, nɛ e hi o we ɔ mi. É fo e tsɛ kɛ e nyɛ a he ya nyɔhiɔ kake, nɛ lɔ ɔ se ɔ, o ma nyɛ nɛ o kɛ lɛ nɛ ná bɔmi; o maa pee e huno, nɛ lɛ hu e maa pee o yo. 14 Se ke o bua jɔɛ e he hu ɔ, lɛɛ ha nɛ e ho hɛ fɛɛ he nɛ e suɔ ya.* Koo jua lɛ, nɛ koo pee lɛ basabasa hulɔ akɛnɛ o pue e hɛ mi si ɔ he je.

15 “Ke nyumu ko ngɛ yihi enyɔ, nɛ e suɔ nɔ kake pe nɔ kake,* nɛ mɛ ni enyɔ ɔmɛ tsuo a fɔ binyumuhi kɛ ha lɛ, nɛ yo nɛ e sume lɛ ɔ binyumu ɔ ji kekle bi ɔ, 16 ligbi nɛ e maa ngɔ e weto ní kɛ ha e binyumu ɔmɛ ɔ, a be lɛ blɔ ngmɛe nɛ e ngɔ nɔ nɛ e suɔ lɛ ɔ binyumu ɔ kɛ pee kekle bi ngɛ nɔ nɛ e sume lɛ ɔ binyumu ɔ, nɛ ji kekle bi ɔ nane mi. 17 E sa nɛ e bu nɔ nɛ e sume lɛ ɔ binyumu ɔ kaa kekle bi, nɛ ke e ngɛ e weto ní gbae ɔ, e sa nɛ e ha lɛ totoe enyɔ, ejakaa jamɛ a bi ɔ ji e fɔmi he wami sisije. E nɔ́ ji kekle bi blɔ nya a nɛ.

18 “Ke nyumu ko ngɛ binyumu nɛ́ e tue wa, nɛ e tsɔɔ atuã, nɛ e bui e tsɛ aloo e nyɛ, nɛ a bɔ mɔde kaa a ma tsɔse lɛ, se e bui mɛ tue ɔ, 19 e tsɛ ɔ kɛ e nyɛ ɔ nɛ a nu lɛ, nɛ́ a je lɛ kpo kɛ ba ha ma nikɔtɔma amɛ ngɛ ma a agbo ɔ nya, 20 nɛ a de e ma a mi nikɔtɔma amɛ ke, ‘Wa binyumu nɛ ɔ tue wa, nɛ e tsɔɔ atuã, nɛ e kua kaa e maa bu wɔ tue. E ji jiklɔɔtsɛ kɛ dã delɔ.’ 21 Kɛkɛ ɔ, nyumuhi tsuo nɛ a ngɛ ma a mi ɔ nɛ a fiaa lɛ tɛ nɛ e gbo. Nyɛɛ pee jã kɛ je nɔ́ yaya kɛ je nyɛ kpɛti, nɛ Israel bi ɔmɛ tsuo maa nu, nɛ a maa ye gbeye.

22 “Ke nɔ ko pee yayami nɛ e sa kaa a bu lɛ gbenɔ fɔ, nɛ a gbe lɛ, nɛ a sɛu lɛ ngɛ tso nɔ ɔ, 23 e gbogboe ɔ nɛ ko hi tso ɔ nɔ nyɔ mi tsuo. Mohu ɔ, moo hyɛ nɛ a pu lɛ jamɛ a ligbi ɔ, ejakaa nɔ nɛ a sɛu lɛ ɔ ji nɔ ko nɛ Mawu gbiɛ lɛ. Koo wo zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae kaa weto ní ɔ he mu.

22 “Ke o na o nyɛmi na ku loo e jijɔ nɛ e laa a, koo je blɔ nɛ o ma o hɛ kɛ fɔ nɔ. Bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, mo kpaka lɛ kɛ ya ha o nyɛmi ɔ. 2 Se ke o nyɛmi ɔ be o kasa nya, aloo o li lɛ ɔ, lɛɛ ngɔɔ lohwe ɔ kɛ ba o we mi, nɛ́ e hi o ngɔ kɛ yaa si be nɛ o nyɛmi ɔ ma hla lɛ. Kɛkɛ ɔ, moo kpale lohwe ɔ kɛ ha lɛ. 3 Jã kɛ̃ nɛ e sa nɛ o pee ke o na o nyɛmi teji, e tade, kɛ e nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ e laa a. Ko ma o hɛ kɛ fɔ nɔ.

4 “Ke o na o nyɛmi teji, aloo e na ku nɛ e nɔ si ngɛ blɔ nɔ ɔ, koo je blɔ nɛ o ma o hɛ kɛ fɔ nɔ. Bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, moo ye bua o nyɛmi ɔ kɛ wo lohwe ɔ nɔ kɛ da si.

5 “Yo nɛ ko wo nyumu tade, nɛ nyumu hu nɛ ko wo yo tade. Ejakaa Yehowa o Mawu ɔ hiee nɔ fɛɛ nɔ nɛ peeɔ jã.

6 “Ke o ya na lohwe pɛlitsɛ ko tsu ngɛ tso nɔ jio, zugba jio, nɛ lohwe pɛlitsɛ bimɛ aloo hluihi ngɛ mi, nɛ a nyɛ ɔ buu si ngɛ e bimɛ ɔmɛ aloo hlui ɔmɛ a nɔ ɔ, koo nu a nyɛ ɔ kɛ piɛɛ e bimɛ ɔmɛ a he. 7 Hyɛ nɛ o ngmɛɛ a nyɛ ɔ he nɛ e ho, se o ma nyɛ maa nuu e bi ɔmɛ. Moo pee enɛ ɔ konɛ e hi ha mo, nɛ o wami se nɛ kɛ.

8 “Ke o po we ehe ɔ, moo po aklabatsa hu kɛ wo o tsu ɔ yi bumi ɔ he, konɛ nɔ ko nɛ ko je tsu ɔ yi mi kɛ ba nɔ si, nɛ o we ɔ nɛ ba ye muɔ he fɔ.

9 “Ke o pee wai ngmɔ ɔ, ko du wu kpa ko ngɛ mi. Ke pi jã a, a ma kpɔ̃ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ maa je wu nɛ o du ɔ mi kɛ ba, kɛ niba ní nɛ maa je wai ngmɔ ɔ mi kɛ ba a kɛ ya jami he ɔ.

10 “Ko bla na ku kɛ teji kɛ wo kuɛpã kake he kɛ hu.

11 “Koo wo tade nɛ a bla jijɔ he bwɔmi kɛ klala kɛ pee.

12 “Moo pee deke kɛ wo tade nɛ o woɔ ɔ kɔnya eywiɛ ɔmɛ.

13 “Ke nyumu ko ya ngɔ yo, nɛ e kɛ lɛ ná bɔmi, se pee se ɔ, e ba ngɛ lɛ nyɛe,* 14 nɛ e po e nya kaa e bɛ e je mi saminya, nɛ e gbe e he guɛ ke: ‘I ngɔ yo nɛ ɔ, se benɛ i kɛ lɛ ná bɔmi ɔ, i nɛ odase ko nɛ tsɔɔ kaa e ji yomiyo’ ɔ, 15 yiheyo ɔ tsɛ kɛ e nyɛ nɛ a ngɔ odase nɛ tsɔɔ kaa yiheyo ɔ ji yomiyo ɔ kɛ ba tsɔɔ nikɔtɔma amɛ ngɛ ma a agbo ɔ nya. 16 Yiheyo ɔ tsɛ ɔ nɛ de ma nikɔtɔma amɛ ke, ‘I ngɔ ye biyo ɔ kɛ ha nyumu nɛ ɔ kaa e yo, se e nyɛ* lɛ, 17 nɛ e ngɛ e nya poe kaa e bɛ e je mi saminya, nɛ e ngɛ dee ke: “I na kaa o biyo ɔ be odase ko nɛ tsɔɔ kaa e ji yomiyo.” Amlɔ nɛ ɔ, odase nɛ tsɔɔ kaa ye biyo ɔ ji yomiyo ji nɛ ɔ nɛ.’ Kɛkɛ ɔ, á bli bo ɔ mi ngɛ ma a mi nikɔtɔma amɛ a hɛ mi. 18 Ma a mi nikɔtɔma amɛ nɛ a nu nyumu ɔ nɛ a tsɔse lɛ. 19 A he lɛ sika hiɔ shekel* 100, nɛ a ngɔ kɛ ha yiheyo ɔ tsɛ ɔ, ejakaa nyumu ɔ puɛ Israel yomiyo biɛ, nɛ yiheyo ɔ maa ya nɔ maa pee e yo. Be abɔ nɛ nyumu ɔ ngɛ wami mi ɔ, a be lɛ blɔ ngmɛe nɛ e kɛ yo ɔ nɛ po gba mi.

20 “Se ke sane ɔ ngɛ mi niinɛ, nɛ odase ko be nɛ tsɔɔ kaa yiheyo ɔ ji yomiyo ɔ, 21 a je yiheyo ɔ kpo kɛ ba e tsɛ ɔ we ɔ agbo ɔ nya, nɛ e ma a mi nyumu ɔmɛ nɛ a fiaa lɛ tɛ nɛ e gbo. E pee zo ní ngɛ Israel ejakaa e bɔ ajuama* ngɛ e tsɛ ɔ we ɔ mi. Moo pee jã kɛ je nɔ́ yaya kɛ je nyɛ kpɛti.

22 “Ke a na nyumu ko nɛ e kɛ yo ko nɛ e ji nyumu kpa yo ngɛ hwɔe ɔ, a gbe mɛ ni enyɔ ɔmɛ tsuo, nyumu ɔ nɛ e kɛ yo ɔ hwɔ ɔ kɛ yo ɔ tsuo. Moo pee jã kɛ je nɔ́ yaya kɛ je Israel.

23 “Ke nyumu ko wo yomiyo ko si, nɛ e ba mi kaa nyumu kpa kɛ yo ɔ kpe ngɛ ma a mi nɛ e kɛ lɛ hwɔ ɔ, 24 nyɛ je mɛ ni enyɔ ɔmɛ tsuo kpo kɛ ba ma a agbo ɔ nya nɛ nyɛɛ fiaa mɛ tɛ nɛ a gbo. A gbe yiheyo ɔ, akɛnɛ e kpa we ngmlaa a he je, nɛ a gbe nyumu ɔ, akɛnɛ e pue e sibi nyumu e yo hɛ mi si ɔ he je. Moo pee jã kɛ je nɔ́ yaya kɛ je nyɛ kpɛti.

25 “Se ke e ba mi kaa nyumu ɔ kɛ yiheyo ɔ nɛ a wo lɛ si ɔ ya kpe ngɛ nga mi, nɛ nyumu ɔ nu lɛ pani nya nɛ e kɛ lɛ hwɔ ɔ, a gbe nyumu ɔ nɛ e kɛ yo ɔ hwɔ ɔ pɛ, 26 se yiheyo ɔ lɛɛ a ko pee lɛ nɔ́ ko. Yiheyo ɔ pee we yayami ko nɛ sa gbenɔ. Sane nɛ ɔ ngɛ kaa nyumu nɛ e ya tua e sibi nyumu nɛ e gbe lɛ ɔ nɔuu. 27 Ejakaa e kɛ yiheyo nɛ a wo lɛ si ɔ ya kpe ngɛ nga mi, nɛ yiheyo ɔ kpa ngmlaa, se nɔ ko be nɛ e ma kpɔ̃ lɛ.

28 “Ke e ba mi kaa nyumu ko kɛ yomiyo ko nɛ nɔ ko wui lɛ si ya kpe nɛ e nu lɛ, nɛ e kɛ lɛ hwɔ, nɛ a na mɛ ɔ, 29 nyumu ɔ nɛ e kɛ yiheyo ɔ hwɔ ɔ nɛ ha yiheyo ɔ tsɛ ɔ sika hiɔ shekel 50, nɛ yiheyo ɔ nɛ pee e yo. Akɛnɛ nyumu ɔ pue yiheyo ɔ hɛ mi si he je ɔ, be abɔ nɛ nyumu ɔ ngɛ wami mi ɔ, a be lɛ blɔ ngmɛe nɛ e kɛ yo ɔ nɛ po gba mi.

30 “Nyumu ko nɛ ko ngɔ e tsɛ yo, konɛ e ko ba pue e tsɛ ɔ hɛ mi si.*

23 “Nyumu fɛɛ nyumu nɛ a ta lɛ loo a ywia e sungmɛ aloo a po e nyumu tso ɔ nɛ ko ba Yehowa we asafo ɔ mi.

2 “Plã bi ko nɛ ko ba Yehowa we asafo ɔ mi. E nina ko nɛ e ko ba Yehowa we asafo ɔ mi, yi nɔ nyɔngmane po nɛ ko ba.

3 “Ammon no loo Moab no ko nɛ e ko ba Yehowa we asafo ɔ mi. A nina ko nɛ e ko ba Yehowa we asafo ɔ mi kɔkɔɔkɔ; yi nɔ nyɔngmane po nɛ ko ba, 4 ejakaa a kua ke a be nyɛ niye ní kɛ nyu hae kɛ ye bua nyɛ benɛ nyɛ je Egipt kɛ ma ngɛ blɔ ɔ nɔ ɔ. Jehanɛ se hu ɔ, a ya bɔ Beor binyumu Balaam nɛ e je Petor ngɛ Mesopotamia a apaa kaa e ba gbiɛ nyɛ.* 5 Se Yehowa o Mawu ɔ bui Balaam tue. Mohu ɔ, Yehowa o Mawu ɔ tsake gbiɛmi ɔ kɛ pee jɔɔmi ha mo, ejakaa Yehowa o Mawu ɔ suɔ mo. 6 Ko hla a himi kɛ hami aloo a nɔ yami kɔkɔɔkɔ o wami be tsuo.

7 “Koo nyɛ Edom no, ejakaa e ji o nyɛmi.

“Koo nyɛ Egipt no, ejakaa o ya to nubwɔ ngɛ e ma mi hyɛ. 8 Yi nɔ etɛne bimɛ nɛ a ma fɔ ɔ ma nyɛ maa ba Yehowa we asafo ɔ mi.

9 “Ke nyɛ ya wo ka konɛ nyɛ ya tua nyɛ he nyɛli ɔmɛ ɔ, nyɛɛ yu nyɛ he ngɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ bleɔ nɔ ɔ* he. 10 Ke nyumu ko he tsɔ we akɛnɛ nyu be ngɛ e he nyɔ mi ɔ, e ho sito he ɔ se ya, e ko kpale kɛ ba sito he ɔ. 11 Ke e su gbɔkuɛ ɔ, e ngɔ nyu kɛ du e he, nɛ lɔ ɔ se ɔ, e ma nyɛ maa kpale kɛ ho sito he ɔ ya ke pu nɔ si. 12 Moo to he ko banee* ngɛ sito he ɔ se, nɛ o ya nane nɔ ngɛ lejɛ ɔ. 13 Ha nɛ si tsuami nɔ́ nɛ piɛɛ o ta hwumi ní ɔmɛ a he, konɛ ke o je kpo nɛ o maa ya nane nɔ ɔ, o kɛ tsua si, nɛ́ ke o gbe nya a, o tsi niase ɔ nɔ. 14 Ejakaa Yehowa o Mawu ɔ ngɛ o sito he ɔ konɛ e kpɔ̃ mo, nɛ́ e ngɔ o he nyɛli ɔmɛ kɛ wo o dɛ; o sito he ɔ nɛ hi klɔuklɔu bɔ nɛ pee nɛ e ko na nɔ́ ko nɛ he tsɔ we ngɛ nyɛ kpɛti, nɛ́ e kpale ngɛ o se.

15 “Ke nyɔguɛ ko tu fo kɛ je e nyɔmtsɛ ngɔ kɛ ba o ngɔ ɔ, koo kpale lɛ kɛ ya ha e nyɔmtsɛ ɔ. 16 E ma nyɛ maa hi nyɛ kpɛti ngɛ he fɛɛ he nɛ e hla ngɛ o ma amɛ eko mi, ngɛ he fɛɛ he nɛ e suɔ. Koo pee lɛ basabasa.

17 “Israel biyi ɔmɛ a kpɛti nɔ ko nɛ e ko pee tuutuu polɔ,* nɛ jã kɛ̃ nɛ Israel binyumu ɔmɛ a kpɛti nɔ ko nɛ e ko pee tuutuu polɔ.* 18 Koo ngɔ yo tuutuu polɔ hiɔwo, aloo nyumu tuutuu polɔ* hiɔwo kɛ ba Yehowa o Mawu ɔ we ɔ kɛ ba ha ngɛ kita ko nɛ o kã he, ejakaa Yehowa o Mawu ɔ hiee ní nɛ ɔmɛ tsuo.

19 “Ko he hekpa ngɛ o nyɛmi dɛ, sika hekpa jio, niye ní hekpa jio, nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ a ma nyɛ ma he hekpa ngɛ he jio. 20 O ma nyɛ ma he hekpa ngɛ nubwɔ dɛ, se ko he hekpa ngɛ o nyɛmi dɛ, bɔ nɛ pee nɛ Yehowa o Mawu ɔ nɛ jɔɔ mo ngɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ o peeɔ ɔ mi ngɛ zugba nɛ o yaa ngɔmi ɔ nɔ.

21 “Ke o kã Yehowa o Mawu ɔ kita a, koo to tsle kaa o maa ye nɔ. Ejakaa Yehowa o Mawu ɔ ma bi ngɛ o dɛ kokooko; ke pi jã a, e maa pee yayami ha mo. 22 Se ke o kã we kita a, o be yayami he fɔ yee. 23 Moo ye o nya mi munyu nɔ, nɛ́ o ye nɔ́ nɛ mo nitsɛ o kɛ o nya kã kita kaa o kɛ ma ha Yehowa o Mawu ɔ kaa afɔle nɛ je tsui mi faa a nɔ.

24 “Ke o ya sɛ o nyɛmi wai ngmɔ mi ɔ, o ma nyɛ maa ye wai yiblii bɔ nɛ o* suɔ, se koo ngɔ eko kɛ wo o níhi* a mi kɛ je.

25 “Ke o ya sɛ o nyɛmi ngma ngmɔ mi ɔ, o ma nyɛ maa ngɔ o nine kɛ ku ní nɛmɛ nɛ wa a eko, se koo dɔ ní kpami ha ngɔ fɔ o nyɛmi ɔ ngma a nɔ.

24 “Ke nyumu ko ngɔ yo, nɛ e bua jɔɛ yo ɔ he hu akɛnɛ yo ɔ pee zo ní ko he je ɔ, é ngma gba mi pomi womi, nɛ e kɛ wo e dɛ, nɛ e fiee lɛ kɛ je e we ɔ mi. 2 Ke yo ɔ je e we ɔ mi ɔ, yo ɔ ma nyɛ ma ya gba nyumu kpa. 3 Ke nyumu enyɔne ɔ hu sume* yo ɔ, nɛ e ngma gba mi pomi womi, nɛ e kɛ wo e dɛ, nɛ e fiee lɛ kɛ je e we ɔ mi, aloo ke nyumu enyɔne ɔ nɛ ngɔ yo ɔ gbo ɔ, 4 a be e kekle huno ɔ nɛ e fiee lɛ ɔ blɔ ngmɛe nɛ e ngɔ lɛ ekohu kaa e yo ngɛ yo ɔ he blemi ɔ se, ejakaa e ji nɔ́ ko nɛ Yehowa hiee. Koo ngɔ yayami kɛ ba zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae kaa weto ní ɔ nɔ.

5 “Ke nyumu ko sɛ gba si himi mi ehe ɔ, a ko ha nɛ e sɔmɔ ngɛ tabo ɔ mi, nɛ a ko ha lɛ ní tsumi kpa ko hulɔ. Á ha nɛ e hi we mi jeha kake, nɛ e ha nɛ e yo ɔ bua nɛ jɔ.

6 “Nɔ ko nɛ ko ngɔ wɛ tɛ aloo wɛ tɛ mi bi kaa awaba tomi nɔ́* ke e pa nɔ́ ha nɔ ko, ejakaa lɔ ɔ tsɔɔ kaa e ngɛ nɔ ɔ nya mi ngma* ngɔe kaa awaba tomi nɔ́.

7 “Ke a na nɔ ko nɛ e nu e nyɛmimɛ Israel bi ɔmɛ a kpɛti nɔ ko kɛ laa, nɛ e pee lɛ basabasa nɛ e jua lɛ ɔ, a gbe nɔ nɛ ju nɔmlɔ ɔ. Nyɛ je nɔ́ yaya kɛ je nyɛ kpɛti.

8 “Ke kpiti* sɛ nyɛ kpɛti ɔ, nyɛɛ hyɛ saminya nɛ nyɛɛ pee níhi tsuo nɛ Levi osɔfo ɔmɛ ma fã nyɛ ke nyɛɛ pee ɔ. Nyɛɛ hyɛ nɛ hi nɛ nyɛɛ pee kaa bɔ nɛ i fã mɛ ɔ pɛpɛɛpɛ. 9 Mo kai nɔ́ nɛ Yehowa o Mawu ɔ pee Miriam benɛ nyɛ je Egipt kɛ ma ngɛ blɔ ɔ nɔ ɔ.

10 “Nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ o maa pa ha o nyɛmi ɔ, koo sɛ e we mi nɛ o ya ngɔ nɔ́ nɛ e kɛ ngɛ awaba toe ɔ. 11 Moo da kpo ɔ nɔ, konɛ nɔ nɛ o pa nɔ́ ɔ ha lɛ ɔ nɛ ngɔ nɔ́ nɛ e kɛ ngɛ awaba toe ɔ kɛ ba ha mo ngɛ kpo ɔ nɔ. 12 Nɛ ke nɔ ɔ ji ohiatsɛ ɔ, ko ya hwɔ si be mi nɛ bo* nɛ e kɛ ba to awaba a ngɛ o dɛ loloolo. 13 Bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, moo kpale bo nɛ e kɛ ba to awaba a kɛ ya ha lɛ ke pu nɔ si nɔuu, konɛ e ha kɛ hwɔ si, nɛ e maa jɔɔ mo; nɛ a maa bu mo dalɔ ngɛ Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi.

14 “Koo sisi apaatsɛ nɛ e fĩ lɛ nɛ e ngɛ ohia yee, o nyɛmimɛ ɔmɛ a kpɛti nɔ ko jio, nubwɔ nɛ ngɛ o zugba a nɔ ngɛ o ma amɛ* a mi jio. 15 Moo wo lɛ hiɔ jamɛ a ligbi ɔ nɔuu loko pu nɛ nɔ si, ejakaa e fĩ lɛ, nɛ e wami* daa si ngɛ e hiɔwo ɔ nɔ. Ke pi jã a, e ma kpa ngmlaa kɛ tsɛ Yehowa ngɛ o he, nɛ o maa ye yayami he fɔ.

16 “A ko gbe tsɛmɛ ngɛ nɔ́ nɛ a bimɛ pee he, nɛ a ko gbe bimɛ ngɛ nɔ́ nɛ a tsɛmɛ pee he. Á gbe nɔ ngɛ yayami nɛ lɛ nitsɛ e pee ɔ pɛ he.

17 “Ko plɛ nubwɔ aloo awusa* sane hɛ mi kɛ bu si, nɛ koo ngɔ yalɔyo bo* kaa awaba tomi nɔ́* ke o pa lɛ nɔ́ ko. 18 Mo kai kaa o ya ye nyɔguɛ ngɛ Egipt, nɛ Yehowa o Mawu ɔ kpɔ̃ mo kɛ je lejɛ ɔ. Lɔ ɔ he je nɛ i ngɛ mo fãe kaa o pee nɔ́ nɛ ɔ nɛ.

19 “Ke o kpa ní ngɛ o ngmɔ mi, nɛ o hɛ je yi tlomi kake nɔ ngɛ ngmɔ ɔ mi ɔ, koo kpale o se nɛ o ya ngɔ. Mo si kɛ ha nubwɔ, awusa, kɛ yalɔyo, konɛ Yehowa o Mawu ɔ nɛ jɔɔ mo ngɛ níhi tsuo nɛ o peeɔ ɔ mi.

20 “Ke o ya kplɔ o we oliv tso ɔmɛ a yiblii ɔ, koo kpale o se kɛ ya tso kɔni ɔmɛ nɛ o kpa ní ngɛ a nɔ momo ɔ he. Mo si nɔ́ nɛ piɛ ngɛ tso ɔ nɔ ɔ kɛ ha nubwɔ, awusa, kɛ yalɔyo.

21 “Ke o kpa wai yiblii ngɛ o wai ngmɔ mi ɔ, koo kpale o se kɛ ya kpa nɔ́ nɛ piɛ ɔ. Mo si kɛ ha nubwɔ, awusa, kɛ yalɔyo. 22 Mo kai kaa o ya ye nyɔguɛ ngɛ Egipt zugba a nɔ. Lɔ ɔ he je nɛ i ngɛ mo fãe kaa o pee nɔ́ nɛ ɔ nɛ.

25 “Ke pɛ sɛ nihi enyɔ a kpɛti ɔ, a ya kojoli ɔmɛ a hɛ mi, nɛ́ a kojo mɛ, nɛ́ a wo nɔ nɛ nɔ́ da a nguɔ, nɛ́ a bu nɔ nɛ nɔ́ dɛ ɔ fɔ. 2 Ke nɔ nɛ nɔ́ dɛ ɔ sa kpa fiaami ɔ, kojolɔ ɔ nɛ ha nɛ a bu lɛ si, nɛ a fiaa lɛ kpa ngɛ e hɛ mi. Á hyɛ nɔ́ yaya nɛ e pee ɔ, nɛ a fiaa lɛ e nya kpa. 3 E ma nyɛ ma ha nɛ a fiaa lɛ kpa kɛ ya si 40, se e ko be nɔ. Ke e ha nɛ a fiaa lɛ kpa pe jã a, o nyɛmi ɔ hɛ mi ma pue si ngɛ o hɛ mi.

4 “Ke o kɛ na ku ngɛ ngma gbee ɔ, koo fĩ e nya.

5 “Ke nyɛmimɛ nyumuhi hi si nɛ nɔ kake gbo be mi nɛ e be binyumu ɔ, nɔ nɛ gbo ɔ yo ɔ nɛ ko gba nɔ ko nɛ be weku ɔ mi. E huno ɔ nyɛminyumu ɔ nɛ e ya yo ɔ ngɔ, nɛ e kɛ lɛ nɛ sɛ gba si himi mi ngɛ huno nyɛminyumu blɔ nya tomi ɔ nya, nɛ e pee e yo. 6 Kekle bi nɛ yo ɔ ma fɔ ɔ, a ngɔ e nyɛminyumu nɛ gbo ɔ biɛ kɛ wo lɛ, konɛ e biɛ nɛ ko laa ngɛ Israel.

7 “Se ke nyumu ɔ sume nɛ e ngɔ e nyɛminyumu ɔ yalɔyo ɔ, e nyɛminyumu ɔ yalɔyo ɔ nɛ ya ma nikɔtɔmahi nɛ a ngɛ ma a agbo ɔ nya a ngɔ, nɛ e ya de mɛ ke, ‘Ye huno ɔ nyɛminyumu ɔ kua kaa e maa baa e nyɛminyumu ɔ biɛ yi ngɛ Israel. E kplɛɛ we kaa e ma tsu huno nyɛminyumu blɔ nya a konɛ e kɛ mi nɛ sɛ gba si himi mi.’ 8 Nyumu ɔ ma a mi nikɔtɔma amɛ nɛ a tsɛ lɛ, nɛ a kɛ lɛ nɛ tu munyu. Ke loloolo ɔ, e kplɛɛ we, nɛ e de ke, ‘I sume nɛ ma ngɔ lɛ’ ɔ, 9 lɛɛ e nyɛminyumu ɔ yalɔyo ɔ nɛ e su nyumu ɔ he ngɛ ma nikɔtɔma amɛ a hɛ mi, nɛ e je nyumu ɔ nane si tokota, nɛ e su lada kɛ pue e hɛ mi, nɛ e de ke, ‘Kikɛ ji bɔ nɛ e sa kaa a pee nyumu nɛ e be e nyɛminyumu we fiae kɛ ma si ɔ.’ 10 Lɔ ɔ se ɔ, biɛ nɛ a kɛ ma tsɛ e weku ɔ* ngɛ Israel ji, ‘Nɔ nɛ a je e nane si tokota a we.’

11 “Ke nyumuhi enyɔ kɛ a sibi ngɛ kunɔ nɔe, nɛ nɔ kake yo ba konɛ e ba kpɔ̃ e huno ɔ ngɛ nɔ nɛ ngɛ e huno ɔ gbee ɔ dɛ, nɛ yo ɔ kpã e nine mi nɛ e nu nɔ ɔ nyumu tso ɔ, 12 moo po yo ɔ nine. Koo* na lɛ mɔbɔ.

13 “Sɛni tɛ slɔɔtohi enyɔ, nɛ ji agbo kɛ nyafii nɛ ko hi o baagi mi. 14 Susumi ní slɔɔtohi enyɔ,* nɛ ji agbo kɛ nyafii nɛ ko hi o we mi. 15 Moo hɛɛ sɛni tɛ nɛ da nɛ e su pɛpɛɛpɛ, kɛ susumi nɔ́ nɛ da nɛ e su pɛpɛɛpɛ, konɛ o wami se nɛ kɛ ngɛ zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae ɔ nɔ. 16 Ejakaa Yehowa o Mawu ɔ hiee nɔ fɛɛ nɔ nɛ e sisiɔ nɔ, nɛ́ e peeɔ ní nɛ ɔmɛ ɔ.

17 “Mo kai nɔ́ nɛ Amalek bi ɔmɛ pee mo ngɛ blɔ ɔ nɔ benɛ o je Egipt kɛ ma a. 18 A ba po mo ngɛ blɔ ɔ nɔ nɛ a tua nihi tsuo nɛ a ngɛ nyɛɛe blɛuu ngɛ o se benɛ pɔ tɔ mo nɛ o he wami nɔ gbɔ ɔ. E yi Mawu gbeye. 19 Ke Yehowa o Mawu ɔ ha mo he jɔmi ngɛ o he nyɛli nɛ a bɔle mo ɔ tsuo a he ngɛ zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae kaa weto ní nɛ́ o yaa ngɔ ɔ nɔ ɔ, ko ha nɛ a wo Amalek biɛ ta ngɛ hiɔwe sisi hu. O hɛ ko je nɔ.

26 “Ke nyagbenyagbe ɔ, o ya su zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae kaa weto ní ɔ nɔ, nɛ o ya ngɔ zugba a, nɛ o ngɛ nɔ ɔ, 2 moo ngɔ zugba a niba ní* tsuo nɛ o ma bua nya ngɛ zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae ɔ nɔ ɔ kekle yiblii ɔmɛ eko, nɛ́ o ngɔ kɛ wo kusii* mi, nɛ o ya he nɛ Yehowa o Mawu ɔ maa hla kaa e biɛ ɔ nɛ hi ɔ. 3 Moo ya osɔfo nɛ maa hi sɔmɔe ngɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ ngɔ, nɛ o ya de lɛ ke, ‘Mwɔnɛ ɔ, i ngɛ Yehowa o Mawu ɔ dee ke, i ba su zugba nɛ Yehowa kã wa nɛmɛ ɔmɛ kita kaa e kɛ ma ha wɔ ɔ nɔ.’

4 “Kɛkɛ ɔ, osɔfo ɔ maa ngɔ kusii* ɔ ngɛ o dɛ, nɛ e kɛ maa ma Yehowa o Mawu ɔ afɔle sami la tɛ ɔ hɛ mi. 5 Lɔ ɔ se ɔ, moo jaje ngɛ Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi ke, ‘Ye tsɛ ɔ ji Aram no nɛ woɔ lalaalo,* nɛ e kple kɛ ho Egipt ya, nɛ e ya hi lejɛ ɔ kaa nubwɔ; e kɛ e we mi bimɛ bɔɔ ko pɛ. Se e ba pee ma agbo nɛ he wa, nɛ́ a he hiɛ babauu ngɛ lejɛ ɔ. 6 Egipt bi ɔmɛ pee wɔ basabasa, nɛ a wa wɔ yi mi, nɛ a nyɛ wa nɔ nɛ wa tsu nyɔguɛhi a ní tsumi nɛ he wa. 7 Lɔ ɔ he ɔ, wa kpa ngmlaa kɛ tsɛ Yehowa wa nɛmɛ a Mawu ɔ, nɛ Yehowa nu wa gbi, nɛ e na wa nɔ́ nami ɔ, kɛ wa haomi ɔ, kɛ yi mi nɛ a ngɛ wɔ wae ɔ. 8 Nyagbenyagbe ɔ, Yehowa ngɔ kɔni si wami, kɛ he wami kpetekpleenyɛ,* kɛ gbeye níhi, kɛ okadihi, kɛ nyakpɛ níhi kɛ je wɔ kɛ je Egipt. 9 Kɛkɛ nɛ e ngɔ wɔ kɛ ba hiɛ ɔ, nɛ e ngɔ zugba nɛ ɔ kɛ ha wɔ, zugba nɛ nyɔ nyu kɛ hwo ngɛ bee ngɛ nɔ. 10 Amlɔ nɛ ɔ, i ngɔ zugba a nɛ Yehowa ha mi ɔ nɔ niba ní ɔ kekle yiblii ɔmɛ kɛ ba.’

“Moo ngɔ kɛ pue Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi, nɛ o kplã si ngɛ Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi. 11 Lɔ ɔ se ɔ, o kɛ o we mi bi ɔmɛ, kɛ Levi no kɛ nubwɔ nɛ ngɛ nyɛ kpɛti ɔ nɛ nya ngɛ ní kpakpahi tsuo nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ha mo ɔ he.

12 “Ke o bua o niba ní mi dlami nyɔngmanyɔngma mi kakaaka a tsuo nya ngɛ jeha etɛne ɔ, nɛ ji mi dlami nyɔngmanyɔngma mi kakaaka jeha a mi ɔ, moo ngɔ kɛ ha Levi no, nubwɔ, awusa,* kɛ yalɔyo, nɛ́ a ye nɛ a tɔ ngɛ o ma amɛ* a mi. 13 Lɔ ɔ se ɔ, mo de ngɛ Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi ke, ‘I je nɔ́ klɔuklɔu ɔ ngɛ ye we ɔ mi, nɛ i kɛ ha Levi no ɔ, nubwɔ ɔ, awusa a,* kɛ yalɔyo ɔ, kaa bɔ nɛ o fã mi ɔ. I tɔ̃ we o mlaa amɛ a nɔ, nɛ i kua we hulɔ. 14 Benɛ i ngɛ kɔmɔ yee ɔ, i yi eko, nɛ benɛ ye he tsɔ we ɔ hu i pɛtɛ we eko he, nɛ i ngɔɛ eko kɛ ha we ngɛ gbogboe he hulɔ. I bu Yehowa ye Mawu ɔ gbi tue, nɛ i pee níhi tsuo nɛ o fã mi ɔ. 15 Amlɔ nɛ ɔ, moo je o hi he klɔuklɔu ɔ, nɛ ji hiɔwe kɛ hyɛ zugba, nɛ o jɔɔ o ma Israel, kɛ zugba nɛ o kɛ ha wɔ ɔ, kaa bɔ nɛ o kã wa nɛmɛ ɔmɛ kita a, zugba nɛ nyɔ nyu kɛ hwo ngɛ bee ngɛ nɔ ɔ.’

16 “Mwɔnɛ ligbi nɛ ɔ, Yehowa o Mawu ɔ ngɛ mo fãe kaa o ye blɔ tsɔɔmi nɛ ɔmɛ kɛ kojomi nɛ ɔmɛ a nɔ. O kɛ o tsui tsuo kɛ o klaa* tsuo nɛ ye a nɔ, nɛ́ o kɛ tsu ní. 17 Mwɔnɛ ɔ, Yehowa ngɛ mo dee ke, ke o ya nɔ nɛ o nyɛɛ ngɛ e blɔ ɔmɛ a nɔ, nɛ o ye e blɔ tsɔɔmi ɔmɛ, e mlaa amɛ, kɛ e kojomi ɔmɛ a nɔ, nɛ o bu e gbi tue ɔ, e maa pee o Mawu. 18 Nɛ mo hu o de Yehowa mwɔnɛ ɔ kaa o maa pee e ma, e weto ní klɛdɛɛ,* kaa bɔ nɛ e wo mo si ɔ, nɛ o maa ye e mlaa amɛ tsuo a nɔ. 19 Ke o ya nɔ nɛ o tsɔɔ kaa o ji ma klɔuklɔu ha Yehowa o Mawu ɔ, e ma wo o nɔ gojoo pe je ma kpa amɛ nɛ e ha nɛ a ngɛ ɔ tsuo, nɛ e ma je o yi, nɛ e ma ha mo biɛ kɛ hɛ mi nyami kaa bɔ nɛ e wo si ɔ.”

27 Kɛkɛ nɛ Mose kɛ Israel ma nikɔtɔma amɛ fã ni ɔmɛ ke: “Nyɛɛ ye mlaa fɛɛ mlaa nɛ i kɛ ngɛ nyɛ hae mwɔnɛ ɔ nɔ. 2 Nɛ ligbi nɛ nyɛ maa po Yordan Pa a kɛ ya zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae ɔ nɔ ɔ, moo ngɔ tɛ nguanguahi kɛ ma si nɛ o ngɔ kalo kɛ kpa a he. 3 Kɛkɛ ɔ, moo ngma Mlaa nɛ ɔ mi munyu ɔmɛ tsuo ngɛ a nɔ, konɛ o nyɛ nɛ o ya zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae ɔ nɔ, zugba nɛ nyɔ nyu kɛ hwo ngɛ bee ngɛ nɔ, kaa bɔ nɛ Yehowa o nɛmɛ ɔmɛ a Mawu ɔ wo mo si ɔ. 4 Ke nyɛ po Yordan Pa a, nyɛɛ ngɔ tɛ nɛ ɔmɛ kɛ ma si ngɛ Ebal Yoku ɔ nɔ, nɛ́ nyɛɛ ngɔ kalo kɛ kpa a he, kaa bɔ nɛ i ngɛ mo fãe mwɔnɛ ɔ. 5 Jehanɛ hu ɔ, moo ma afɔle sami la tɛ ngɛ lejɛ ɔ kɛ ha Yehowa o Mawu ɔ, afɔle sami la tɛ nɛ a kɛ tɛhi pee. Koo ngɔ ní tsumi dadehi kɛ ta a he. 6 Ngɔɔ tɛ nɛ a kó we he kɛ ma Yehowa o Mawu ɔ we afɔle sami la tɛ ɔ, nɛ o sã sami afɔlehi ngɛ nɔ kɛ ha Yehowa o Mawu ɔ. 7 Moo sã tue mi jɔmi afɔlehi, nɛ o ye ngɛ lejɛ ɔ, nɛ́ o nya ngɛ Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi. 8 Moo ngma Mlaa nɛ ɔ mi munyu ɔmɛ tsuo ngɛ tɛ ɔmɛ a nɔ, nɛ́ a je kpo heii.”

9 Kɛkɛ nɛ Mose kɛ Levi osɔfo ɔmɛ tu munyu kɛ tsɔɔ Israel tsuo ke: “Oo Israel, pee dii nɛ o bu tue. Mwɔnɛ ligbi nɛ ɔ, o ba pee Yehowa o Mawu ɔ ma. 10 Moo bu Yehowa o Mawu ɔ gbi tue, nɛ o ye e mlaa amɛ kɛ e blɔ tsɔɔmi ɔmɛ nɛ i ngɛ mo fãe mwɔnɛ ɔ nɔ.”

11 Jamɛ a ligbi ɔ, Mose fã ni ɔmɛ ke: 12 “Ke nyɛ po Yordan Pa a, wɛtso nɛ ɔmɛ nɛ́ a da Gerizim yoku ɔ nɔ kɛ jɔɔ ni ɔmɛ: Simeon, Levi, Yuda, Isakar, Yosef, kɛ Benyamin. 13 Nɛ wɛtso nɛ ɔmɛ nɛ́ a da Ebal yoku ɔ nɔ kɛ jaje gbiɛmi ɔ: Reuben, Gad, Asher, Zebulun, Dan, kɛ Naftali. 14 Nɛ Levi bi ɔmɛ kɛ gbi nɛ nya wa ma de Israel bi ɔmɛ tsuo ke:

15 “‘Á gbiɛ nɔ fɛɛ nɔ nɛ e kɛ tso nɛ a hlɔ loo dade maa pee amaga, nɛ́ e kɛ maa laa a. Ga ní tsulɔ* nine nya ní tsumi nɛ ɔmɛ ji nɔ́ ko nɛ Yehowa hiee.’ (Nɛ ma a tsuo ma de ke ‘Amen!’*)

16 “‘Á gbiɛ nɔ nɛ bui e tsɛ kɛ e nyɛ.’ (Nɛ ma a tsuo ma de ke ‘Amen!’)

17 “‘Á gbiɛ nɔ nɛ maa hɛ e nyɛmi buna.’ (Nɛ ma a tsuo ma de ke ‘Amen!’)

18 “‘Á gbiɛ nɔ nɛ ma ha nɛ hɛ yuyuilɔ maa laa blɔ.’ (Nɛ ma a tsuo ma de ke ‘Amen!)

19 “‘Á gbiɛ nɔ nɛ ma plɛ nubwɔ, awusa,* aloo yalɔyo sane hɛ mi kɛ bu si.’ (Nɛ ma a tsuo ma de ke ‘Amen!’)

20 “‘Á gbiɛ nɔ nɛ e kɛ e tsɛ yo ma ná bɔmi, ejakaa e pue e tsɛ ɔ hɛ mi si.’ (Nɛ ma a tsuo ma de ke ‘Amen!’)

21 “‘Á gbiɛ nɔ nɛ e kɛ lohwe ma ná bɔmi.’ (Nɛ ma a tsuo ma de ke ‘Amen!’)

22 “‘Á gbiɛ nɔ nɛ e kɛ e nyɛmiyo ma ná bɔmi, e tsɛ biyo jio, e nyɛ biyo jio.’ (Nɛ ma a tsuo ma de ke ‘Amen!’)

23 “‘Á gbiɛ nɔ nɛ e kɛ e nganyɛ ma ná bɔmi.’ (Nɛ ma a tsuo ma de ke ‘Amen!’)

24 “‘Á gbiɛ nɔ nɛ maa wo e nyɛmi he ka, nɛ e maa gbe lɛ.’ (Nɛ ma a tsuo ma de ke ‘Amen!’)

25 “‘Á gbiɛ nɔ nɛ ma he nyɔ mi ní konɛ e gbe nɔ nɛ sane ko be e he.’* (Nɛ ma a tsuo ma de ke ‘Amen!’)

26 “‘Á gbiɛ nɔ nɛ e kɛ mlaa nɛ ɔ mi munyu ɔmɛ be ní tsue.’ (Nɛ ma a tsuo ma de ke ‘Amen!’)

28 “Ke o maa bu Yehowa o Mawu ɔ gbi tue, nɛ o maa hyɛ nɛ hi nɛ́ o ye e mlaa amɛ nɛ i ngɛ mo woe mwɔnɛ ɔ nɔ sisi ɔ, lɛɛ bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, Yehowa o Mawu ɔ ma wo o nɔ gojoo pe je ma kpahi tsuo nɛ a ngɛ zugba a nɔ ɔ. 2 Ke o ya nɔ nɛ o bu Yehowa o Mawu ɔ gbi tue ɔ, o ma ná jɔɔmi nɛ ɔmɛ tsuo kɛ be nɔ.

3 “A maa jɔɔ mo ngɛ ma a mi, nɛ a maa jɔɔ mo ngɛ nga a nɔ.

4 “A maa jɔɔ o bimɛ,* kɛ o zugba a nɔ niba ní, kɛ o lohwe ɔmɛ a bimɛ, o na bimɛ kɛ o jijɔ bimɛ.

5 “A maa jɔɔ o kɛtɛ,* kɛ o mamu pɔtɔmi kplu.

6 “A maa jɔɔ mo ngɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ o ngɛ pee ɔ mi.

7 “Yehowa ma ha nɛ o ye o he nyɛli nɛ a teɔ si kɛ woɔ mo ɔ a nɔ kunimi. A maa gu he kake kɛ ba tua mo, se a maa tu o nya fo kɛ gu he slɔɔtohi kpaago. 8 Yehowa maa jɔɔ o nito he ɔmɛ kɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ o peeɔ ɔ nɔ, nɛ bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, e maa jɔɔ mo ngɛ zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ngɛ mo hae ɔ nɔ. 9 Yehowa maa to mo si kaa ma klɔuklɔu kɛ ha e he, kaa bɔ nɛ e kã mo kita a, ejakaa o yaa nɔ nɛ o yeɔ Yehowa o Mawu ɔ mlaa amɛ a nɔ, nɛ o nyɛɛɔ ngɛ e blɔ ɔmɛ a nɔ. 10 Nihi nɛ a ngɛ zugba a nɔ tsuo maa na kaa Yehowa biɛ ɔ ngɛ o nɔ, nɛ a maa ye mo gbeye.

11 “Yehowa ma ha nɛ o bimɛ a he maa hiɛ babauu, nɛ o ma ná lohwehi babauu kɛ zugba nɛ baa ní babauu ngɛ zugba nɛ Yehowa kã o nɛmɛ ɔmɛ kita kaa e kɛ ma ha mo ɔ nɔ. 12 Yehowa ma bli e nito he kpakpa, nɛ ji hiɔwe ɔ nya kɛ ha mo, konɛ hiɔmi nɛ́ nɛ ha mo ngɛ e be nya, nɛ́ e jɔɔ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ o peeɔ ɔ nɔ. Je mahi babauu ma ba pa nɔ́ ngɛ o ngɔ, se moo lɛɛ o ya be nɔ́ pae. 13 Ke o ya nɔ nɛ o bu Yehowa o Mawu ɔ mlaa amɛ nɛ i ngɛ mo woe mwɔnɛ ɔ kaa o ye a nɔ nɛ́ o kɛ tsu ní ɔ tue ɔ, Yehowa maa pee mo hlami sɛlɔ, se pi sekpɛlɔ; nɛ o maa ya o hɛ mi, nɛ o be o se bae. 14 Ko gba kɛ je munyuhi tsuo nɛ i ngɛ mo fãe mwɔnɛ ɔ he kɛ ya hiɔ nɔ loo muɔ nɔ, nɛ́ o ya nyɛɛ mawu kpahi a se, nɛ́ o sɔmɔ mɛ.

15 “Se ke o bui Yehowa o Mawu ɔ gbi tue nɛ o yi e mlaa amɛ nɛ i ngɛ mo woe, kɛ e blɔ tsɔɔmi ɔmɛ nɛ i kɛ ngɛ mo hae mwɔnɛ ɔ nɔ ɔ, gbiɛmi nɛ ɔmɛ tsuo maa ba o nɔ, nɛ o be nya fo nyɛe maa tu:

16 “A maa gbiɛ mo ngɛ ma a mi, nɛ a maa gbiɛ mo ngɛ nga a nɔ.

17 “A maa gbiɛ o kɛtɛ,* kɛ o mamu pɔtɔmi kplu.

18 “A maa gbiɛ o bimɛ,* kɛ o zugba a nɔ niba ní, kɛ o na bimɛ kɛ o jijɔ bimɛ.

19 “A maa gbiɛ mo, o ba we mi jio, o hia blɔ jio.

20 “Yehowa ma ha nɛ gbiɛmi, kɛ he hiami, kɛ tue gblami maa ba o nɔ ngɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ o peeɔ ɔ mi kɛ yaa si be nɛ a ma kpata o hɛ mi, nɛ́ o sisi maa gu ngɛ be kpɛti mi, akɛnɛ o pee ní yayamihi nɛ o kua mi ɔ he je. 21 Yehowa ma ha nɛ o maa nu hiɔ nɔtonɔto kɛ ya si be nɛ e ma kpata o hɛ mi ngɛ zugba nɛ o yaa ngɔmi ɔ nɔ. 22 Yehowa maa ngɔ hwlɔmi yaya, asla nɛ nya wa, fuumi hiɔ, la dɔmi hiɔ, klaate, je mi la dɔmi, kɛ tsohi a he hiɔ kɛ fia mo; ní nɛ ɔmɛ tsuo maa ba o nɔ hluu kɛ ya si be nɛ o hɛ mi ma kpata. 23 Ma nga hiɔwe nya nɛ hiɔmi be nɛe, nɛ ma ha nɛ zugba a be ní bae.* 24 Yehowa ma ha bunyuku, kɛ zia maa je hiɔwe ba pue o zugba a nɔ, e maa nɛ kɛ ba pue o nɔ kɛ yaa si be nɛ o hɛ mi ma kpata. 25 Yehowa ma ha nɛ o he nyɛli ɔmɛ maa ye o nɔ kunimi. O maa gu he kake kɛ ya tua mɛ, se o maa tu a nya fo kɛ gu he slɔɔtohi kpaago; nɛ zugba a nɔ matsɛ yemi ɔmɛ tsuo maa ye gbeye ngɛ nɔ́ nɛ ba o nɔ ɔ he je. 26 Nɛ nyɛ gbogboehi maa pee niye ní ha hiɔwe lohwe pɛlitsɛ fɛɛ hiɔwe lohwe pɛlitsɛ kɛ zugba a nɔ lohwe fɛɛ lohwe, nɛ nɔ ko nɔ ko be mɛ fiee.

27 “Yehowa ma ha nɛ Egipt tslɔɔ, kokoo, yili, kɛ he womi nɔ pahi maa ba o nɔ, nɛ a be hie tsami. 28 Yehowa ma ha nɛ o maa nu godo, nɛ o hɛngmɛ ma yu, nɛ o maa pee basaa.* 29 O ma tataa si piani kaa bɔ nɛ hɛ yuyuilɔ tataa si ɔ, nɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ o maa pee ɔ, o be manye yee; nɛ nihi maa ya nɔ maa fia mo ojo, nɛ a maa ju mo, nɛ nɔ ko be mo kpɔ̃e. 30 O maa wo yo si, se nyumu kpa ma tua lɛ abonua. O maa ma tsu, se o be mi hie. O maa pee wai ngmɔ, se o be e mi ní yee. 31 A maa gbe o na ku ngɛ o hɛ mi, se o be eko yee. A maa ju o teji ngɛ o hɛ mi gaa, se e be kpalee kɛ ba o ngɔ. A maa ngɔ o jijɔ kɛ ha o he nyɛli, se o be kpɔlɔ ko náe. 32 O maa hi hyɛe gaa nɛ a maa ngɔ o binyumuhi kɛ o biyihi kɛ ha ni kpahi, nɛ o hɛ ma ja ngɛ a he be fɛɛ be, se o be nyɛe maa pee nɔ́ ko. 33 Nihi nɛ o li mɛ maa ye o zugba a nɔ yiblii kɛ o niba ní tsuo, nɛ be fɛɛ be ɔ, a maa fia mo ojo, nɛ a maa wa mo yi mi. 34 Nɔ́ nɛ o hɛngmɛ maa na a ma ha nɛ o maa nu godo.

35 “Yehowa ma ha nɛ tslɔɔ nɛ yeɔ nɔ nɛ́ e be tsaba maa fuu o nakutso kɛ o nane, kɛ je o yi kɛ ba ma si. 36 Yehowa maa fiee o kɛ matsɛ nɛ o wo ngɛ o nɔ́ ɔ tsuo kɛ ho je ma nɛ o kɛ o nɛmɛ ɔmɛ li mɛ ɔ mi ya, nɛ o ma ya sɔmɔ mawu kpahi ngɛ lejɛ ɔ, tso mawuhi kɛ tɛ mawuhi. 37 Nɛ o ma ba pee he gbeye womi nɔ́ kɛ he guɛ gbemi nɔ́,* kɛ he fɛu yemi nɔ́ ngɛ mahi tsuo nɛ Yehowa fiee mo kɛ ho a mi ya a a kpɛti.

38 “O ma ya du wu babauu ngɛ o ngmɔ mi, se o ma kpa ní bɔɔ pɛ, ejakaa baalɛ maa ye. 39 O maa pee wai ngmɔ nɛ o ma tsu mi ní, se o be wai náe maa nu, nɛ o be nɔ́ ko nya buae, ejakaa gɔgɔ maa ye. 40 O maa hi oliv tsohi ngɛ o zugba a nɔ tsuo, se o be nu náe ma kpa, ejakaa o we oliv yiblii ɔmɛ ma kplɔ pue si. 41 O ma fɔ binyumuhi kɛ biyihi, se a be o nɔ́ pee, ejakaa a maa nuu mɛ kɛ ho nyɔguɛ tso mi ya. 42 Lohwe tsɔwi babauu* maa ye o tso ɔmɛ tsuo, kɛ o zugba a nɔ niba ní. 43 Nubwɔ nɛ ngɛ o ma a mi ɔ maa hi nɔ yae pe mo, nɛ moo lɛɛ o maa hi si bae. 44 E maa pa mo nɔ́, se moo lɛɛ o be nɔ́ ko nae nɛ o maa pa lɛ. E ma ba pee hɛ mi nyɛɛlɔ, se moo lɛɛ o ma ba pee sekpɛlɔ.

45 “Bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, gbiɛmi nɛ ɔmɛ tsuo maa ba o nɔ, nɛ a maa nyɛɛ o se kɛ ya si be nɛ o hɛ mi ma kpata, ejakaa o bui Yehowa o Mawu ɔ gbi tue, nɛ o yi e mlaa amɛ kɛ e blɔ tsɔɔmi ɔmɛ nɛ e fã mo ɔ nɔ. 46 Ní nɛ ɔmɛ maa ba o kɛ o bimɛ ɔmɛ a nɔ kaa okadi kɛ kɔkɔ bɔmi nɛ maa hi si daa, 47 ejakaa benɛ o ná nɔ́ fɛɛ nɔ́ babauu ɔ, o ji o tsui mi nɛ o kɛ nyami kɛ bua jɔmi nɛ sɔmɔ Yehowa o Mawu ɔ. 48 Yehowa ma ha nɛ o he nyɛli ma ba tua mo, nɛ o ma sɔmɔ mɛ be mi nɛ hwɔ kɛ kuma ngɛ mo yee, nɛ́ tade kpakpa ko be o he, nɛ́ nɔ́ fɛɛ nɔ́ bɔ mo ɔ. E kɛ kuɛpã tso nɛ a kɛ dade pee maa wo o kuɛ kɛ yaa si be nɛ e ma kpata o hɛ mi.

49 “Yehowa ma tle je ma ko si kɛ je tsitsaa lokoo, kɛ je je ɔ nyagbe he tɔɔ kɛ si nyɛ; e ma sa kɛ ba nyɛ nɔ kaa kɔle, e ji je ma nɛ nyɛ nui a gbi, 50 je ma nɛ e he ngɛ gbeye, nɛ́ e be nɔkɔtɔma bue nɛ e be jokuɛ hu mɔbɔ nae. 51 A maa ye o lohwe ɔmɛ a bimɛ kɛ o zugba a nɔ yiblii kɛ yaa si be nɛ o hɛ mi ma kpata. A be ngma, wai ehe aloo nu, na bi aloo jijɔ bi ko sie ha mo kɛ yaa si be nɛ a ma kpata o hɛ mi. 52 A ma sa o yi, nɛ a ma nga o yi kɛ wo o ma amɛ* tsuo a mi, ngɛ o zugba a tsuo nɔ kɛ yaa si be nɛ o gbogbohi nɛ a ya hiɔwe nɛ a he wa, nɛ́ o ngɔ o hɛ kɛ fɔ a nɔ ɔ maa hule kɛ pue si. Ee, bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, a ma sa o yi ngɛ o ma amɛ tsuo a mi ngɛ zugba nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ha mo ɔ tsuo nɔ. 53 Akɛnɛ o yi nɛ a ma sa a nya maa wa, nɛ o he nyɛli ɔmɛ ma ha nɛ o yi ma fĩ wawɛɛ he je ɔ, o maa ye mo nitsɛ o bimɛ,* nɛ́ ji o binyumu ɔmɛ kɛ o biyi ɔmɛ nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ ha mo ɔ a lo.

54 “Nyumu nɛ e he jɔ nɛ e nuɔ nɔ́ he ha nɔ wawɛɛ nɛ ngɛ nyɛ kpɛti ɔ po be e nyɛmi aloo e yo nɛ e suɔ lɛ aloo e bimɛ nɛ a piɛ ɔ mɔbɔ nae. 55 Akɛnɛ e yi nɛ a ma sa a nya maa wa nɛ e he nyɛli ɔmɛ ma ha nɛ o ma amɛ a yi ma fĩ wawɛɛ he je ɔ, e bimɛ ɔmɛ a lo nɛ e maa ye ɔ, e be nɔ ko eko hae, ejakaa e be nɔ́ kpa ko. 56 Nɛ yo nɛ e he jɔ, nɛ́ e yi mi ngɔɔ lɛ, nɛ lɔ ɔ he je ɔ, e sume po kaa e kɛ e nane maa ma zugba a be e huno nɛ e suɔ lɛ, aloo e binyumu, aloo e biyo mɔbɔ nae, 57 nɛ e be fɔmi se nɛ maa je e mi mi kɛ ba, kɛ bimɛ nɛ e fɔ ɔ po mɔbɔ nae. E maa ye mɛ ngɛ laami mi, ngɛ bɔ nɛ o yi nɛ a ma sa a nya maa wa ha, kɛ bɔ nɛ o he nyɛli ɔmɛ ma ha nɛ o ma amɛ a yi ma fĩ wawɛɛ ha a he je.

58 “Ke o yi Mlaa nɛ ɔ mi munyuhi tsuo nɛ a ngma ngɛ womi nɛ ɔ mi ɔ nɔ fitsofitso, nɛ o yi biɛ nɛ hɛ mi ngɛ nyami nɛ e he ngɛ gbeye, nɛ ji Yehowa o Mawu ɔ biɛ ɔ gbeye ɔ, 59 Yehowa ma ha nɛ haomihi nɛ a nya wa maa ba o kɛ o nina nyɛ nɔ, nɛ ji haomi nguahi, kɛ hiɔhi nɛ a nya wa nɛ a se be poe. 60 E ma ha nɛ Egipt hiɔhi tsuo nɛ o yeɔ mɛ gbeye ɔ maa ba o nɔ ekohu, nɛ a be hie tsami. 61 Jehanɛ se hu ɔ, Yehowa maa ngɔ hiɔ fɛɛ hiɔ aloo haomi fɛɛ haomi nɛ a ngmɛ ngɛ Mlaa womi ɔ mi ɔ po kɛ ba o nɔ kɛ ya si be nɛ o hɛ mi ma kpata. 62 E ngɛ mi kaa nyɛ he ba hiɛ kaa hiɔwe dodoehi mohu lɛɛ, se nyɛ kpɛti nihi bɔɔ ko pɛ lɛ maa piɛ, ejakaa o bui Yehowa o Mawu ɔ gbi tue.

63 “Nɛ kaa bɔ nɛ be ko nɛ be ɔ, Yehowa bua jɔ he kaa e ma ha nɛ e hi ha mo, nɛ́ o he nɛ hiɛ ɔ, jã nɔuu nɛ Yehowa maa suɔ kaa e ma kpata o hɛ mi, nɛ́ e gu o sisi; nɛ a ma je mo kɛ je zugba nɛ o yaa ngɔmi ɔ nɔ.

64 “Yehowa maa gbɛ nyɛ kɛ fĩa je ma amɛ tsuo a mi, kɛ je zugba a nyagbe he kake kɛ ya si zugba a nyagbe he kpa, nɛ o ma sɔmɔ tso mawuhi kɛ tɛ mawuhi ngɛ lejɛ ɔ, nɛ ji mawuhi nɛ o kɛ o nɛmɛ ɔmɛ li mɛ ɔ. 65 O be tue mi jɔmi náe ngɛ je ma nɛ ɔmɛ a kpɛti, nɛ o nane hu be he ko nae nɛ e maa jɔɔ e he ngɛ. Mohu ɔ, Yehowa ma ha nɛ o maa ye tsui, nɛ o be nɔ́ hyɛe saminya, nɛ o* maa hao ngɛ lejɛ ɔ. 66 O wami ma ya je oslaa mi wawɛɛ, nɛ o maa ye gbeye nyɔ kɛ pia; nɛ o be lee ke ji o yi ma ná wami. 67 Mɔtu ɔ, o ma de ke, ‘I ná nɛ je jɔ!’ nɛ gbɔkuɛ ɔ, o ma de ke, ‘I ná nɛ je na!’ ngɛ gbeye nɛ o maa ye ngɛ o tsui mi kɛ nɔ́ nɛ o hɛngmɛ maa na a he je. 68 Nɛ bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, Yehowa maa ngɔ mo kɛ wo mele mi nɛ e maa kpale mo kɛ ho Egipt ya. E kɛ mo maa gu blɔ nɛ i de mo ke, ‘O be nae hu gblegbleegble’ ɔ nɔ, nɛ nyɛ ma hla kaa nyɛ maa jua nyɛ he kɛ ha nyɛ he nyɛli ɔmɛ kaa nyɔguɛ nyumuhi kɛ nyɔguɛ yihi ngɛ lejɛ ɔ, se nyɛ be nɔ ko nae nɛ ma he nyɛ.”

29 Somi nɛ Yehowa fã Mose kaa e kɛ Israel ma a nɛ so ngɛ Moab zugba a nɔ ɔ mi munyuhi ji nɛ ɔmɛ nɛ, e slo somi nɛ e kɛ mɛ so ngɛ Horeb ɔ.

2 Kɛkɛ nɛ Mose tsɛ Israel ma a tsuo kɛ kpe nɛ e de mɛ ke: “Nyɛ na níhi tsuo nɛ Yehowa pee Farao kɛ e sɔmɔli ɔmɛ, kɛ e zugba a tsuo ngɛ Egipt ɔ kɛ nyɛ hɛngmɛ. 3 Nyɛ na kojomi* nguahi kɛ nyɛ hɛngmɛ, nyɛ na jamɛ a okadihi kɛ nyakpɛ ní nguangua amɛ tsuo. 4 Se kɛ ba si mwɔnɛ ligbi nɛ ɔ, Yehowa ha we nyɛ tsui nɛ nyɛɛ kɛ maa nu sisi, kɛ hɛngmɛ nɛ nyɛɛ kɛ maa hyɛ, kɛ tue nɛ nyɛɛ kɛ maa nu. 5 ‘Benɛ i ya nɔ nɛ i tsɔɔ nyɛ blɔ jeha 40 ngɛ nga a nɔ ɔ, nyɛ tade ɔmɛ pee we momo ngɛ nyɛ he, nɛ nyɛ tokota amɛ hu yi ngɛ nyɛ nane si. 6 Nyɛ yi abolo, nɛ nyɛ nui wai aloo dã nɛ nya wa ko hulɔ, bɔ nɛ pee nɛ nyɛ ná nɛ nyɛɛ le kaa imi ji Yehowa nyɛ Mawu ɔ nɛ.’ 7 Nyagbenyagbe ɔ, benɛ nyɛ ba su hiɛmɛ nɛ ɔ, Heshbon Matsɛ Sihon, kɛ Bashan Matsɛ Og je kpo nɛ a kɛ wɔ ba hwu ta, se wa ye a nɔ kunimi. 8 Lɔ ɔ se ɔ, wa ngɔ a zugba a, nɛ waa kɛ ha Reuben bi ɔmɛ, Gad bi ɔmɛ, kɛ Manase bi ɔmɛ a wɛtso fã a kaa a weto ní. 9 Lɔ ɔ he ɔ, nyɛɛ ye somi nɛ ɔ mi munyu ɔmɛ a nɔ, nɛ́ nyɛ kɛ tsu ní, konɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ nyɛ maa pee ɔ nɛ hi ha nyɛ.

10 “Mwɔnɛ ɔ, nyɛ tsuo nyɛ daa si ngɛ Yehowa nyɛ Mawu ɔ hɛ mi, nyɛ wɛtsoyi ɔmɛ, nihi nɛ a ngɛ blɔ nya amɛ, nyɛ ma nikɔtɔma amɛ, Israel nyumu fɛɛ nyumu, 11 nyɛ bimɛ ɔmɛ, nyɛ yi ɔmɛ, kɛ o nubwɔ nɛ ngɛ o sito he ɔ, kɛ je nɔ nɛ buaa lɛ́ nya ha mo ɔ nɔ kɛ ya si nɔ nɛ saa nyu ha mo ɔ nɔ. 12 Somi nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ mo ngɛ soe mwɔnɛ ɔ, o ba hiɛmɛ nɛ ɔ konɛ o ba kã kita kɛ ma somi nɛ Yehowa o Mawu ɔ kɛ mo ngɛ soe ɔ nɔ mi, 13 konɛ e ma nɔ mi mwɔnɛ ɔ kaa e ma ji mo, nɛ́ e pee o Mawu, kaa bɔ nɛ e wo mo si ɔ, nɛ́ e kã o nɛmɛ Abraham, Isak, kɛ Yakob hu kita a.

14 “Amlɔ nɛ ɔ, pi nyɛ pɛ nɛ i kɛ nyɛ ngɛ somi nɛ ɔ soe, nɛ pi nyɛ pɛ nɛ i ha nɛ nyɛ ngɛ kita nɛ ɔ kãe, 15 mohu ɔ, i kɛ nihi nɛ a piɛɛ wa he kɛ daa si ngɛ hiɛ ɔ mwɔnɛ ɔ ngɛ Yehowa wa Mawu ɔ hɛ mi ɔ, kɛ nihi nɛ a piɛɛ we wa he ngɛ hiɛ ɔ mwɔnɛ ɔ tsuo. 16 (Ejakaa nyɛ nitsɛmɛ nyɛ le bɔ nɛ wa hi Egipt zugba a nɔ ha, kɛ bɔ nɛ wa nyɛɛ kɛ gu je ma amɛ a zugba a nɔ ngɛ wa blɔ hiami ɔ mi ɔ. 17 Nɛ jinɛ nyɛ pɔɔ a ní hiemi ní ɔmɛ kɛ a wɔhi nɛ a he ngɛ tãi* nɛ a kɛ tso kɛ tɛ, kɛ sika hiɔ kɛ sika tsu pee nɛ ngɛ a kpɛti ɔ nami.) 18 Nyɛɛ hyɛ nɛ hi nɛ a ko na nyumu ko aloo yo ko, weku ko aloo wɛtso ko ngɛ nyɛ kpɛti mwɔnɛ ɔ nɛ e tsui gba kɛ je Yehowa wa Mawu ɔ he kɛ ya sɔmɔ jamɛ a je ma amɛ a mawu ɔmɛ, konɛ a ko na sipoku ko nɛ maa wa ba pee tso nɛ duɔ ngɛ mi, kɛ tso nɛ dooɔ.

19 “Se ke nɔ ko nu kita nɛ ɔ mi munyu ɔmɛ nɛ e fĩa ngɛ e tsui mi ke, ‘E ngɛ mi kaa ma ya nɔ nɛ ma pee imi nitsɛ ye tsui nya ní mohu lɛɛ, se ma ná tue mi jɔmi,’ nɛ e kɛ kpata nɔ́ fɛɛ nɔ́* nɛ ngɛ e blɔ mi ɔ hɛ mi ɔ, 20 Yehowa kɛ be lɛ kee. Mohu ɔ, Yehowa mi mi ma fu jamɛ a nɔ ɔ wawɛɛ, nɛ bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, gbiɛmi nɛ a ngma ngɛ womi nɛ ɔ mi ɔ tsuo maa ba e nɔ, nɛ Yehowa ma ha nɛ́ e biɛ nɛ laa ngɛ hiɔwe sisi kokooko. 21 Kɛkɛ ɔ, Yehowa ma je lɛ kɛ je Israel wɛtso ɔmɛ tsuo a he konɛ e kɛ haomi nɛ ba e nɔ, ngɛ somi ɔ mi gbiɛmi ɔ tsuo nɛ a ngma ngɛ Mlaa womi nɛ ɔ mi ɔ nya.

22 “Nyɛ bimɛ ɔmɛ a yi nɔ nɛ maa ba hwɔɔ se ɔ, kɛ nubwɔ nɛ e je ma se tsitsaa a maa na haomi nɛ ngɛ zugba a nɔ, nɛ ji amanehluhi nɛ Yehowa kɛ ba zugba a nɔ ɔ. 23 Ke a na kaa a kɛ sɔlfa kɛ ngo kɛ la kpata zugba a tsuo hɛ mi, konɛ a ko du ní ngɛ zugba a nɔ, nɛ́ nɔ́ ko nɛ ko tsɛ̃ ngɛ nɔ hulɔ, nɛ́ nga ko hu nɛ ko puɛ ngɛ nɔ, kaa bɔ nɛ a kpata Sodom kɛ Gomora, Adma kɛ Zeboiim a hɛ mi, nɛ ji mahi nɛ Yehowa kpata a hɛ mi ngɛ e mi mi la kɛ e we abofu nɛ nya wa a mi ɔ— 24 a kɛ je ma amɛ tsuo ma de ke, ‘Mɛni he je nɛ Yehowa pee nɔ́ nɛ ɔ kɛ si zugba nɛ ɔ? Mɛni lɛ ngɔ mi mi fumi nɛ nya wa wawɛɛ nɛ ɔ kɛ ba?’ 25 Kɛkɛ ɔ, a ma de ke, ‘E ba jã ejakaa a kua Yehowa a nɛmɛ a Mawu ɔ somi ɔ nɛ e kɛ mɛ so be mi nɛ e je mɛ kɛ je Egipt zugba a nɔ ɔ. 26 A ya sɔmɔ mawu kpahi, nɛ a kplã si ha mɛ, mawuhi nɛ a li mɛ, nɛ́ e ngmɛ́ mɛ blɔ kaa a ja mɛ.* 27 Kɛkɛ nɛ Yehowa mi mi fu jamɛ a zugba a wawɛɛ nɛ e ngɔ gbiɛmi nɛ a ngma ngɛ womi nɛ ɔ mi ɔ tsuo kɛ ba e nɔ. 28 Lɔ ɔ he ɔ, Yehowa kɛ mi mi fumi kɛ abofu nɛ nya wa kɛ e mi mi la kpetekpleenyɛ ɔ hia mɛ kɛ je a zugba a nɔ, nɛ e fiee mɛ kɛ ho zugba kpa nɔ ya, ngɛ he nɛ a ngɛ mwɔnɛ ɔ.’

29 “Níhi nɛ a laa nɔ ɔ ji Yehowa wa Mawu ɔ níhi, se níhi nɛ a je kpo ɔ ji waa kɛ wa sisi bimɛ wa níhi kɛ yaa neneene, bɔ nɛ pee nɛ waa ye Mlaa nɛ ɔ mi munyu ɔmɛ tsuo a nɔ.

30 “Ke munyu nɛ ɔmɛ tsuo, nɛ ji jɔɔmi kɛ gbiɛmi nɛ i kɛ fɔ o hɛ mi ɔ ba o nɔ, nɛ o kai* ngɛ je mahi tsuo nɛ Yehowa o Mawu ɔ gbɛ mo kɛ fĩa a mi ɔ mi, 2 nɛ o kpale kɛ ba Yehowa o Mawu ɔ ngɔ, nɛ o kɛ o bimɛ ɔmɛ nyɛɛ kɛ nyɛ tsui tsuo kɛ nyɛ klaa* tsuo bu e gbi tue ngɛ níhi tsuo nɛ i ngɛ mo fãe mwɔnɛ ɔ nya a, 3 lɛɛ Yehowa o Mawu ɔ maa kpale o nyɔguɛ ɔmɛ kɛ ba, nɛ e maa na mo mɔbɔ, nɛ e maa kpale bua o nya kɛ je mahi tsuo nɛ Yehowa o Mawu ɔ gbɛ mo kɛ fĩa a mi ɔ mi. 4 Ke a gbɛ o we bi ɔmɛ kɛ fĩa kɛ ya si zugba a nyagbe he tɔɔ po, Yehowa o Mawu ɔ ma bua o nya kɛ je lejɛ ɔ, nɛ e maa kpale mo kɛ ba. 5 Yehowa o Mawu ɔ maa ngɔ mo kɛ ba zugba nɛ e kɛ ha o nɛmɛ ɔmɛ ɔ nɔ, nɛ e maa pee o nɔ́; nɛ e ma ha nɛ níhi a mi maa hi ha mo, nɛ o he maa hiɛ babauu pe o tsɛmɛ ɔmɛ. 6 Yehowa o Mawu ɔ ma ha nɛ o tsui mi ma tsɔ,* nɛ e ma ha nɛ o nina a hu tsui mi ma tsɔ, bɔ nɛ pee nɛ o suɔ Yehowa o Mawu ɔ kɛ o tsui tsuo, kɛ o klaa* tsuo, nɛ́ o yi nɛ ná wami. 7 Kɛkɛ ɔ, Yehowa o Mawu ɔ maa ngɔ gbiɛmi nɛ ɔmɛ tsuo kɛ ba o he nyɛli nɛ a sume mo, nɛ a wa mo yi mi ɔ a nɔ.

8 “Nɛ o maa kpale bu Yehowa gbi tue, nɛ o maa ye e mlaahi tsuo nɛ i ngɛ mo woe mwɔnɛ ɔ a nɔ. 9 Yehowa o Mawu ɔ ma ha nɛ o nine nya ní tsumihi tsuo maa ya nɔ saminya, nɛ e ma ha nɛ o bimɛ kɛ o lohwehi kɛ o zugba a nɔ niba ní maa hiɛ, ejakaa Yehowa bua maa jɔ o he ekohu, nɛ e ma ha níhi a mi maa hi ha mo kaa bɔ nɛ e ji ngɛ o nɛmɛ ɔmɛ a blɔ fa mi ɔ. 10 Ejakaa o maa bu Yehowa o Mawu ɔ gbi tue, nɛ o maa ye e mlaahi kɛ e blɔ tsɔɔmihi nɛ a ngma ngɛ Mlaa womi nɛ ɔ mi ɔ a nɔ, nɛ o maa kpale kɛ ba Yehowa o Mawu ɔ ngɔ kɛ o tsui tsuo, kɛ o klaa* tsuo.

11 “Jehanɛ ɔ, mlaahi nɛ i ngɛ mo woe mwɔnɛ ɔ, a mi wɛ tsɔ ha mo, nɛ a be tsitsaa hulɔ. 12 E be hiɔwe, nɛ́ o ma bi ke, ‘Mɛnɔ maa kuɔ kɛ ya hiɔwe nɛ e ya ngɔ ba ha wɔ, konɛ waa nu nɛ waa ye nɔ?’ 13 Nɛ e be wo ɔ se, nɛ́ o ma bi ke, ‘Mɛnɔ maa po mi kɛ ya wo ɔ se nɛ e ya ngɔ ba ha wɔ, konɛ waa nu nɛ waa ye nɔ?’ 14 Ejakaa munyu ɔ ngɛ o kasa nya haa, e ngɛ mo nitsɛ o nya mi kɛ mo nitsɛ o tsui mi, konɛ o ye nɔ.

15 “Hyɛ, mwɔnɛ ɔ, i kɛ wami kɛ kpakpa, kɛ jehanɛ hu gbenɔ kɛ yayami ngɛ o hɛ mi fɔe. 16 Ke o bu Yehowa o Mawu ɔ mlaahi nɛ i ngɛ mo woe mwɔnɛ ɔ tue, nɛ o suɔ Yehowa o Mawu ɔ, nɛ o nyɛɛ ngɛ e blɔ ɔmɛ a nɔ, nɛ o ye e mlaa amɛ kɛ e blɔ tsɔɔmi ɔmɛ, kɛ e kojomi ɔmɛ a nɔ ɔ, lɛɛ o yi ma ná wami, nɛ o he maa hiɛ, nɛ Yehowa o Mawu ɔ maa jɔɔ mo ngɛ zugba nɛ o yaa ngɔ ɔ nɔ.

17 “Se ke o tsui gba kɛ je Mawu he, nɛ o bui lɛ tue, nɛ a sisi mo, nɛ o ya kplã si ha mawu kpahi nɛ o sɔmɔ mɛ ɔ, 18 lɛɛ i ngɛ mo dee mwɔnɛ ɔ ke, bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, o hɛ mi ma kpata, nɛ o se be kɛe ngɛ zugba nɛ o ngɛ Yordan Pa a poe nɛ o ya ngɔ ɔ nɔ. 19 I ngɛ hiɔwe kɛ zugba odase tsɛe kɛ ngɛ mo sie mwɔnɛ ɔ kaa i ngɔ wami kɛ gbenɔ, jɔɔmi kɛ gbiɛmi kɛ fɔ o hɛ mi; ngɔɔ wami konɛ o kɛ o sisi bimɛ nyɛ yi nɛ ná wami, 20 nɛ o suɔ Yehowa o Mawu ɔ, nɛ o bu e gbi tue, nɛ o mɛtɛ e he, ejakaa lɛ ji o wami, nɛ lɛ nɛ e ma ha nɛ o se maa kɛ ngɛ zugba nɛ Yehowa kã o nɛmɛ Abraham, Isak, kɛ Yakob kita kaa e kɛ ma ha mɛ ɔ nɔ.”

31 Kɛkɛ nɛ Mose je kpo nɛ e ya de Israel ma a tsuo munyu nɛ ɔmɛ, 2 nɛ e de mɛ ke: “Mwɔnɛ ɔ, i ye jeha 120. I be nyɛe ma nyɛɛ nyɛ hɛ mi hu,* ejakaa Yehowa de mi ke, ‘O be Yordan Pa nɛ ɔ poe.’ 3 Yehowa o Mawu ɔ ji nɔ nɛ maa nyɛɛ o hɛ mi kɛ po mi kɛ ho, nɛ lɛ nitsɛ nɛ e ma kpata je ma nɛ ɔmɛ a hɛ mi ngɛ o hɛ mi, nɛ o maa ngɔ a zugba a. Yoshua ji nɔ nɛ maa nyɛɛ nyɛ hɛ mi kɛ po mi kɛ ho kaa bɔ nɛ Yehowa de ɔ. 4 Yehowa maa pee mɛ kaa bɔ nɛ e pee Amor bi ɔmɛ a matsɛmɛ Sihon kɛ Og, kɛ a zugba a benɛ e kpata a hɛ mi ɔ. 5 Yehowa maa ye a nɔ kunimi ha nyɛ, nɛ́ nyɛɛ pee mɛ kaa bɔ nɛ mlaa amɛ tsuo nɛ i kɛ ha nyɛ ɔ tsɔɔ ɔ. 6 Nyɛɛ pee kã, nɛ nyɛ he nɛ wa. Nyɛ ko ye gbeye, nɛ nyɛ ko nu sawale hulɔ ngɛ a hɛ mi, ejakaa Yehowa o Mawu ɔ ji nɔ nɛ piɛɛ nyɛ he ɔ nɛ. E be mo sie, nɛ e be mo kuae hulɔ.”

7 Kɛkɛ nɛ Mose tsɛ Yoshua nɛ e de lɛ ngɛ Israel ma a tsuo hɛ mi ke: “Pee kã, nɛ́ o he nɛ wa, ejakaa mo lɛ o maa ngɔ nimli ɔmɛ kɛ ya zugba nɛ Yehowa kã a nɛmɛ ɔmɛ kita kaa e kɛ ma ha mɛ ɔ nɔ, nɛ o maa ngɔ kɛ ha mɛ kaa weto ní. 8 Yehowa ji nɔ nɛ ngɛ o hɛ mi nyɛɛe, nɛ e maa ya nɔ maa piɛɛ o he. E be mo sie, nɛ e be mo kuae hulɔ. Koo ye gbeye, nɛ koo nu sawale.”

9 Kɛkɛ nɛ Mose ngma Mlaa nɛ ɔ, nɛ e kɛ ha osɔfo ɔmɛ, nɛ ji Levi bi ɔmɛ nɛ́ a tlooɔ Yehowa somi daka a, kɛ Israel ma nikɔtɔma amɛ tsuo. 10 Mose fã mɛ ke: “Ngɛ jeha kpaago fɛɛ jeha kpaago nyagbe, ngɛ be nɛ a to ɔ mi ngɛ jeha nɛ a ma ha nɛ nihi nɛ a ye a he ɔ mi, ngɛ Gbahi A Sisi Himi* Gbijlɔ be ɔ mi ɔ, 11 ke Israel ma a tsuo ba Yehowa o Mawu ɔ hɛ mi ngɛ he nɛ e maa hla a, moo kane Mlaa nɛ ɔ nɛ́ Israel ma a tsuo nɛ a nu. 12 Mo bua ni ɔmɛ a nya, nyumuhi, yihi, jokuɛwi,* kɛ nibwɔhi nɛ a ngɛ o ma amɛ* a mi ɔ, konɛ a bu mlaa a nɛ a maa kane ɔ tue, nɛ a kase Yehowa nyɛ Mawu ɔ he ní, nɛ a ye lɛ gbeye, nɛ a hyɛ saminya nɛ a ye Mlaa nɛ ɔ mi munyu ɔmɛ tsuo a nɔ. 13 Kɛkɛ ɔ, a bimɛ nɛ a li Mlaa nɛ ɔ ma ba nu, nɛ a maa kase bɔ nɛ a maa ye Yehowa nyɛ Mawu ɔ gbeye ha, ligbihi tsuo nɛ nyɛ maa hi zugba nɛ nyɛ ngɛ Yordan Pa a poe kɛ ya ngɔ ɔ nɔ.”

14 Kɛkɛ nɛ Yehowa de Mose ke: “Hyɛ! O gbenɔ be su ta. Mo tsɛ Yoshua nɛ nyɛɛ ba kpe he bo tsu ɔ nya konɛ ma pee lɛ hɛ mi nyɛɛlɔ.” Lɔ ɔ he ɔ, Mose kɛ Yoshua je kɛ ho kpe he bo tsu ɔ nya ya. 15 Kɛkɛ nɛ Yehowa ba kpe he bo tsu ɔ nya ngɛ bɔku titima a mi, nɛ bɔ ku titima a ba da kpe he bo tsu ɔ nya.

16 Jehanɛ ɔ, Yehowa de Mose ke: “Hyɛ! E be kɛe nɛ o ma gbo,* nɛ nimli nɛ ɔmɛ ma bɔni ma se mawuhi nɛ a ngɛ zugba nɛ a yaa nɔ ɔ nɔ ɔ jami.* A ma kua mi, nɛ a be ye somi nɛ i kɛ mɛ so ɔ nɔ yee. 17 Jamɛ a be ɔ mi ɔ, ye mi mi ma fu mɛ wawɛɛ, nɛ ma kua mɛ, nɛ ma ngɔ ye hɛ mi kɛ laa mɛ, kɛ ya si be nɛ a hɛ mi ma kpata. Kɛkɛ ɔ, ke amanehluhi kɛ haomihi babauu ba a nɔ ɔ, a ma de ke, ‘Anɛ pi wa Mawu ɔ nɛ be wa kpɛti ɔ he je nɛ haomi nɛ ɔmɛ ba wa nɔ ɔ lo?’ 18 Se jamɛ a ligbi ɔ, ma ngɔ ye hɛ mi kɛ laa ngɛ yi wu tso níhi tsuo nɛ a pee nɛ́ a gba kɛ ya sɔmɔ mawu kpahi ɔ he je.

19 “Amlɔ nɛ ɔ, nyɛɛ ngma la nɛ ɔ kɛ fɔ si kɛ ha nyɛ he, nɛ nyɛɛ tsɔɔ Israel bi ɔmɛ. Ha nɛ a kase,* konɛ la nɛ ɔ nɛ pee ye we odase kɛ si Israel ma a. 20 Ke i ngɔ mɛ kɛ ba zugba nɛ i kã a nɛmɛ ɔmɛ kita ngɛ he ɔ nɔ, zugba nɛ nyɔ nyu kɛ hwo ngɛ bee ngɛ nɔ ɔ nɔ, nɛ a ye nɛ a tɔ, nɛ níhi a mi hi ha mɛ ɔ,* a maa je ye se nɛ a ma ya sɔmɔ mawu kpahi, nɛ a be mi bue, nɛ a be ye somi ɔ nɔ yee. 21 Ke amanehluhi kɛ haomihi babauu ba a nɔ ɔ, la nɛ ɔ maa pee odase kɛ ha mɛ (ejakaa e sɛ nɛ a nina hɛ nɛ je nɔ), ejakaa loko ma ngɔ mɛ kɛ ba zugba nɛ i kã kita ngɛ he ɔ nɔ po ɔ, i le a susumi momo.”

22 Lɔ ɔ he ɔ, Mose ngma la nɛ ɔ kɛ fɔ si jamɛ a ligbi ɔ, nɛ e tsɔɔ Israel bi ɔmɛ.

23 Kɛkɛ nɛ Mawu pee Nun binyumu Yoshua hɛ mi nyɛɛlɔ, nɛ e de lɛ ke: “Pee kã, nɛ o he nɛ wa, ejakaa mo lɛ o maa ngɔ Israel bi ɔmɛ kɛ ya zugba nɛ i kã mɛ kita ngɛ he ɔ nɔ, nɛ ma ya nɔ ma piɛɛ o he.”

24 Benɛ Mose ngma Mlaa nɛ ɔ mi munyu ɔmɛ tsuo kɛ wo womi mi ta pɛ ɔ, 25 Mose fã Levi bi ɔmɛ nɛ a tlooɔ Yehowa somi daka a ke: 26 “Nyɛɛ ngɔ Mlaa womi nɛ ɔ nɛ nyɛ kɛ fɔ Yehowa nyɛ Mawu ɔ somi daka a kasa nya, nɛ e maa pee odase ha nyɛ ngɛ lejɛ ɔ. 27 Ejakaa imi nitsɛ i le nyɛ atuã tsɔmi ɔ, kɛ nyɛ kuɛ wami ɔ. Ke nyɛ tsɔɔ atuã kɛ siɔ Yehowa kikɛ nɛ ɔ be mi nɛ i ngɛ wami mi loloolo nɛ i piɛɛ nyɛ he ɔ, lɛɛ ngɛ ye gbenɔ se ɔ, nyɛ ma tsɔ atuã hluu po pe kikɛ! 28 Mo bua nyɛ wɛtso ɔmɛ a nikɔtɔma amɛ tsuo kɛ nyɛ ma nikɔtɔma amɛ a nya kɛ ba ye ngɔ, nɛ ma tu munyu nɛ ɔmɛ nɛ a nu, nɛ ma tsɛ hiɔwe kɛ zugba odase kɛ si mɛ. 29 Ejakaa i le paa kaa ngɛ ye gbenɔ se ɔ, nyɛ ma tsu yi wu tso ní kokooko, nɛ nyɛ ma gba kɛ je blɔ nɛ i kɛ fami ha nyɛ ngɛ he ɔ nɔ. Nɛ bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, amanehlu maa ba nyɛ nɔ ngɛ ligbi ɔmɛ a nyagbe, ejakaa nyɛ maa pee ní yayahi ngɛ Yehowa hɛ mi, nɛ nyɛɛ kɛ nyɛ nine nya ní tsumi ɔmɛ maa wo e mi mi la.”

30 Kɛkɛ nɛ Mose de la nɛ ɔ mi munyu ɔmɛ kɛ je sisije kɛ ya si nyagbe konɛ Israel asafo ɔ tsuo nɛ a nu:

32 “Oo hiɔwe, moo bu tue, nɛ ma tu munyu,

Nɛ zugba a nɛ nu ye nya mi munyu.

 2 Ye blɔ tsɔɔmi maa nɛ kaa hiɔmi;

Ye munyuhi maa nɛ kaa bɔ́,

Kaa hiɔmi nɛ ngɛ nɛɛ blɛuu kɛ ngɛ nga nɔ puee,

Kaa hiɔmi nɛ ngɛ nɛɛ babaaba kɛ ngɛ tsohi a nɔ puee.

 3 Ejakaa ma jaje Yehowa biɛ ɔ.

Nyɛɛ tu wa Mawu ɔ we agboje ɔ he munyu!

 4 Tɛ Sa a, e ní tsumihi tsuo hi kɛ pi si,

Ejakaa nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ e peeɔ ɔ da.

E ji Mawu nɛ yeɔ anɔkuale nɛ e pee we nɔ́ nɛ dɛ kɔkɔɔkɔ;

Dalɔ ji lɛ, nɛ e peeɔ nɔ́ nɛ da.

 5 Mɛ lɛ a pee yayami.

Tsa pi e bimɛ ji mɛ, tɔ̃tɔ̃mi ɔ je mɛ nitsɛmɛ.

A ji yi nɔ nɛ kpɛ̃ nɛ e be hanɔ!

 6 Ma kuasia nɛ nyɛ be juɛmi

Bɔ nɛ e sa kaa nyɛɛ pee Yehowa ji nɛ ɔ lo?

Nɔ nɛ e pee nyɛ nɛ e kɛ nyɛ ma si kpɛii ɔ,

Pi lɛ ji nyɛ Tsɛ nɛ ha nɛ nyɛ ba wami mi lo?

 7 Mo kai blema ligbi ɔmɛ;

Nyɛ susu yi nɔhi nɛ be ɔ a jeha amɛ a he.

Mo bi o tsɛ, nɛ e ma de mo;

Mo bi o nikɔtɔma amɛ, nɛ a maa gba mo.

 8 Benɛ Nɔ Nɛ E Nɔ Kuɔ Pe Kulaa a ha je ma amɛ a weto ní ɔ,

Benɛ e gba Adam bimɛ ɔmɛ a* mi kɛ je a sibi a he ɔ,

E wo huzu ha ma amɛ

Ngɛ Israel bi ɔmɛ a hiɛmi nya.

 9 Ejakaa Yehowa we bi ji e blɔ fa mi nɔ́;

Yakob ji e weto ní.

10 E na lɛ ngɛ nga zugba nɔ,

Ngɛ nga kplanaa nɛ nɔ́ ko nɔ́ ko be nɔ, nɛ huhui ngɛ nɔ ɔ nɔ.

E bɔle lɛ kɛ kpe nɛ e kɛ po e he piɛ, e hyɛ e nɔ,

Nɛ e bu e he kaa e hɛngmɛ nɔ anani.*

11 Kaa bɔ nɛ kɔle hwanyaa e tsu,

Nɛ e teɔ ngɛ e bimɛ a yi nɔ,

Nɛ e gbɛɛ e pɛlihi a mi, nɛ e woɔ mɛ,

Nɛ e hɛɛɔ mɛ ngɛ e tsɛli ɔmɛ a nɔ ɔ,

12 Jã kɛ̃ nɛ Yehowa pɛ lɛ e ya nɔ nɛ e nyɛɛ Yakob hɛ mi;

Ma se mawu ko piɛɛ we e he.

13 E ha nɛ e nyɛɛ ngɛ zugba a nɔ hehi nɛ ya hiɔwe,*

Nɛ e ye ngmɔ mi niba ní.

E ha nɛ e ye tɛ sa mi hwo

Kɛ tɛ sa nɛ he wa mi nu.

14 E ha lɛ bɔta nɛ a kɛ nahi a nyɔ nyu pee kɛ tohi a nyɔ nyu,

Kɛ jijɔhi nɛ a hi pe kulaa a,*

Kɛ Bashan agbosuhi, kɛ akpakpohi,

Kɛ hwiit nɛ hi pe kulaa;

Nɛ o nu dã nɛ a kɛ wai yiblii mi nyu* pee.

15 Benɛ Yeshurun* ba kle ɔ, e tsɔ atuã.

Yeshurun, o ba kle, o fufuu, nɛ o pee tɔjɔɔ.

Lɔ ɔ he ɔ, e kua Mawu, nɔ nɛ pee lɛ ɔ,

Nɛ e bui e yi wami hemi Tɛ Sa a.

16 A ngɔ ma se mawuhi kɛ wo e mi mi la wawɛɛ;

A pee ní hiemi ní* kɛ wo e mi mi la.

17 A sã afɔle kɛ ha daimoniohi, se pi Mawu,

Kɛ ha mawuhi nɛ a li mɛ,

Mawuhi nɛ a ba lingmi nɛ ɔ pɛ,

Kɛ ha mawuhi nɛ nyɛ nɛmɛ ɔmɛ li mɛ.

18 O hɛ je Tɛ Sa nɛ e ji o tsɛ ɔ nɔ,

Nɛ o kaii we Mawu nɛ fɔ mo ɔ.

19 Benɛ Yehowa na a, e kua mɛ,

Ejakaa e binyumu ɔmɛ kɛ e biyi ɔmɛ ha nɛ e mi mi fu.

20 Lɔ ɔ he ɔ, e de ke, ‘Ma ngɔ ye hɛ mi kɛ laa mɛ;

Ma hyɛ nɔ́ nɛ maa ba a nɔ.

Ejakaa a ji yi nɔ nɛ tue mi ti,

Bimɛ nɛ anɔkuale yemi be a mi.

21 A ngɔ lakpa mawu kɛ wo ye mi mi la wawɛɛ;

A ngɔ a we amagahi nɛ se nami be a he ɔ kɛ wo ye mi mi la.

Lɔ ɔ he ɔ, ma ngɔ ma gu ko kɛ wo a mi mi la;

Ma ngɔ je ma kuasia ko kɛ wo a mi mi la.

22 Ejakaa ye we abofu ɔ mle kɛ la

Nɛ́ maa sã kɛ ya si Yɔkɔ* mi tɔ̃ɔ,

Nɛ e maa sã zugba a kɛ e nɔ niba ní,

Nɛ e ma ha nɛ yoku ɔmɛ a sisi tomi ɔmɛ ma mle kɛ la.

23 Ma ha nɛ a we amanehlu ɔmɛ a nya maa wa;

Ma tsɛ̃ mɛ ye kɛ̃ɛ̃ mi bi ɔmɛ tsuo.

24 Hwɔ ma ha nɛ a maa pee gbedee,

Nɛ asla nɛ nya wa maa mii mɛ, nɛ a hɛ mi ma kpata pɛsɛpɛsɛ.

Ma tsɔ lohwe awi yeli a lungu

Kɛ lohwehi nɛ a sãã si ngɛ zu mi a duɔ kɛ ba a nɔ.

25 Klaate maa gbe mɛ ngɛ magbɛ nɔ;

Gbeye maa hi a we ɔmɛ a mi

Kɛ ha niheyo kɛ yomiyo,

Bimwɔyo kɛ nyumu nɛ e yi mi hɛ mua tsuo.

26 Jinɛ i ko de ke: “Ma gbɛ mɛ kɛ fĩa;

Ma ha nɛ adesahi a hɛ maa je a nɔ,”

27 Se i ye gbeye ngɛ nɔ́ nɛ ye he nyɛlɔ ɔ ma de ɔ he,

Ejakaa eko ɔ, he nyɛli ɔmɛ ma plɛ sane ɔ hɛ mi.

Eko ɔ, a ma de ke: “Wa he wami ɔ ye kunimi;

Tsa pi Yehowa nɛ e pee nɔ́ nɛ ɔ tsuo.”

28 Ejakaa a ji ma nɛ a be juɛmi,*

Nɛ a be nɔ́ sisi numi.

29 I ná nɛ a ngɛ juɛmi! Jinɛ a ko susu nɔ́ nɛ ɔ he.

A ko susu bɔ nɛ a nyagbe maa pee ha a he.

30 Kɛ nɔ kake ma plɛ kɛ fiee nimli 1,000

Nɛ́ ni enyɔ nɛ fiee nimli 10,000 ha kɛɛ?

Ja a Tɛ Sa a jua mɛ,

Nɛ Yehowa je mɛ kɛ ha.

31 Ejakaa a tɛ sa a be kaa wa Tɛ Sa a,

Wa he nyɛli ɔmɛ po nu nɔ́ nɛ ɔ sisi.

32 Ejakaa a wai tso ɔ je Sodom wai tso ɔ mi,

E je Gomora kpongu ɔmɛ a nɔ.

A wai yiblii ɔmɛ ji wai yiblii nɛ duɔ ngɛ mi,

A wai yiblii ɔmɛ dooɔ.

33 A wai ɔ ji sinɔ duɔ,

Blika* duɔ nɛ yeɔ awi.

34 Níhi tsuo nɛ a pee ɔ, i sɔu nya,

Nɛ i ngɔ kɛ to ngɛ ye nito he ɔ.

35 Imi pɛ lɛ i ngɛ he blɔ kaa i yeɔ lue, lɔ ɔ he ɔ, ma gbla a tue

Ngɛ be nɛ a to ɔ mi, be mi nɛ a nane sane si,

Ejakaa a we amanehlu ligbi ɔ su si ta,

Nɛ nɔ́ nɛ ngɛ mɛ mlɛe ɔ maa ba kɛfokɛfo.’

36 Ejakaa Yehowa maa kojo e we bi,

Nɛ e sɔmɔli ɔmɛ a ní maa pee lɛ mɔbɔ*

Ke e na kaa a he wami nɔ gbɔ,

Nɛ e piɛ nɔ nɛ be yemi kɛ bualɔ kɛ nɔ nɛ gbɔjɔ pɛ ɔ.

37 Kɛkɛ ɔ, e ma de ke, ‘Jije a mawu ɔmɛ ngɛ,

Tɛ sa nɛ a ya sa we ngɛ e ngɔ ɔ,

38 Nɔ nɛ jinɛ e yeɔ a we afɔle ɔmɛ a zɔ ɔ,

Nɛ e nuɔ wai nɛ a kɛ sãã dã afɔle ɔmɛ?

Ha nɛ a te si nɛ a ye bua mo.

Ha nɛ a pee o wesa he.

39 Amlɔ nɛ ɔ, nyɛ na kaa imi—imi ji lɛ,

Nɛ ye se ɔ, mawu kpahi be.

I gbeɔ nɔ, nɛ i haa nɔ wami.

I plaa nɔ, nɛ i tsaa nɔ,

Nɛ nɔ ko nɔ ko be nyɛe ma kpɔ̃ nɔ ko kɛ je ye dɛ.

40 Ejakaa i wo ye nine nɔ kɛ ya hiɔwe,

Nɛ i kã kita ke: “Be abɔ nɛ i ngɛ wami mi kɛ yaa neneene nɛ ɔ,”

41 Ke i duɔ ye klaate nɛ ngɛ kpɛe nylamnylam ɔ nya,

Nɛ i dla ye he kɛ ha kojomi ɔ,

Ma ye lue ngɛ ye he nyɛli ɔmɛ a nɔ,

Nɛ ma gbla ni nɛmɛ nɛ a nyɛɔ mi ɔ a tue.

42 Ma ha nɛ ye kɛ̃ɛ̃ mi bi ɔmɛ maa de kɛ muɔ,

Nɛ ye klaate ɔ maa ye lo

Kɛ nihi nɛ a gbe, kɛ nihi nɛ a nuu mɛ nyɔguɛ a muɔ,

Nɛ e maa ye he nyɛlɔ ɔ hɛ mi nyɛɛli ɔmɛ a yi he lo.’

43 Nyɛ je mahi, nyɛɛ kɛ e we bi nɛ nya,

Ejakaa e maa ye e sɔmɔli a muɔ he lue,

Nɛ e maa ye lue ngɛ e he nyɛli a nɔ,

Nɛ e ma kpata kɛ ha e we bi ɔmɛ a zugba a.”*

44 Lɔ ɔ he ɔ, Mose ba nɛ e ba de la nɛ ɔ mi munyu ɔmɛ tsuo, nɛ ni ɔmɛ nu, e kɛ Nun binyumu Hoshea.* 45 Benɛ Mose tu munyu nɛ ɔmɛ tsuo kɛ tsɔɔ Israel ma a tsuo ta a, 46 e de mɛ ke: “Nyɛɛ ngɔ ye kɔkɔ bɔmi munyu ɔmɛ tsuo kɛ wo nyɛ tsui mi mwɔnɛ ɔ, konɛ nyɛ fã nyɛ bimɛ ɔmɛ nɛ a hyɛ nɛ hi nɛ a ye Mlaa nɛ ɔ mi munyu ɔmɛ tsuo a nɔ. 47 Ejakaa munyu nɛ ɔ, pi munyu gu ko kɛkɛ ha nyɛ, se mohu ɔ, e maa pee wami ha nyɛ, nɛ munyu nɛ ɔ ma ha nɛ nyɛ se maa kɛ ngɛ zugba nɛ nyɛ ngɛ Yordan Pa a poe kɛ ya ngɔ ɔ nɔ.”

48 Yehowa kɛ Mose tu munyu jamɛ a ligbi ɔ nɔuu, nɛ e de lɛ ke: 49 “Kuɔɔ kɛ ya Abarim yoku nɛ ɔ, nɛ ji Nebo Yoku ɔ nɛ ngɛ Moab zugba a nɔ, nɛ e hɛ mi tsɔɔ Yeriko ɔ nɔ, nɛ o hyɛ Kanaan zugba a nɛ i kɛ ngɛ Israel bi ɔmɛ hae kaa a nɔ́ ɔ. 50 Lɔ ɔ se ɔ, o ma gbo ngɛ yoku nɛ o ma kuɔmi ɔ nɔ, nɛ a ma bua o nya kɛ ya piɛɛ o we bi ɔmɛ a he,* kaa bɔ nɛ o nyɛmi Aaron gbo ngɛ Hor Yoku ɔ nɔ nɛ a bua e nya kɛ ya piɛɛ e we bi ɔmɛ a he ɔ, 51 ejakaa nyɛ ni enyɔ ɔmɛ tsuo nyɛ yi mi anɔkuale ngɛ Israel bi ɔmɛ a kpɛti ngɛ Meriba nyu nɛ ngɛ Kadesh ngɛ Zin nga a nɔ ɔ he, ejakaa nyɛ pee we mi klɔuklɔu ngɛ Israel bi ɔmɛ a hɛ mi. 52 O maa na zugba a ngɛ tsitsaa, se o be zugba nɛ i kɛ ngɛ Israel bi ɔmɛ hae ɔ nɔ yae.”

33 Jehanɛ ɔ, jɔɔmi nɛ anɔkuale Mawu ɔ nɔmlɔ Mose jɔɔ Israel bi ɔmɛ loko e gbo ji nɛ ɔ nɛ. 2 E de ke:

“Yehowa je Sinai kɛ ba,

Nɛ e kpɛ ngɛ a nɔ kɛ je Seir.

E kpɛ ngɛ hɛ mi nyami mi kɛ je Paran yoku ɔmɛ a nɔ,

Nɛ bɔfohi* akpe nyɔngmahi abɔ piɛɛ e he,

Nɛ e ta buli ɔmɛ ngɛ e hiɔ nɔ.

 3 E suɔ e we bi ɔmɛ;

A ni klɔuklɔu ɔmɛ tsuo ngɛ o dɛ mi.

A hii si ngɛ o nane nya;

A bɔni o munyu ɔmɛ tue bumi.

 4 (Mose ha wɔ kita ko, mlaa ko,

Kaa Yakob we bi ɔmɛ* a weto ní.)

 5 Nɛ e* ba pee matsɛ ngɛ Yeshurun*

Benɛ ni ɔmɛ a nya dali ɔmɛ bua a he nya a,

A kɛ Israel wɛtso ɔmɛ tsuo.

 6 Reuben yi nɛ ná wami, nɛ́ e sisi nɛ ko gu,

Nɛ nyumuhi nɛ a ngɛ e wɛtso ɔ mi ɔ a nɔ nɛ ko gbɔ.”

 7 Nɛ e kɛ jɔɔmi nɛ ɔ jɔɔ Yuda:

“Oo Yehowa, moo bu Yuda gbi tue,

Nɛ o ngɔ lɛ kɛ ba ha e we bi ɔmɛ.

E ngɔ e kɔnihi kɛ fã nɔ́ nɛ ji e nɔ́ ɔ he;*

Moo ye bua lɛ konɛ e hwu kɛ si e he nyɛli.”

 8 E de ngɛ Levi he ke:

“Nɔ nɛ yeɔ mo anɔkuale ɔ, e nɔ́ ji o* Tumim kɛ o Urim ɔ,

Nɔ nɛ o ka lɛ ngɛ Masa a.

O kɛ lɛ bɔni pɛmi ngɛ Meriba nyu ɔ he.

 9 Levi nyumu ɔmɛ de a tsɛmɛ kɛ a nyɛmɛ ke, ‘Wa li nyɛ.’

A nyɛminyumu ɔmɛ po a hyɛ we a hɛ mi,

Nɛ a fĩ we mɛ nitsɛmɛ a binyumu ɔmɛ a se.

Ejakaa a kɛ o munyu ɔ tsu ní,

Nɛ a ye o somi ɔ nɔ.

10 Á tsɔɔ Yakob o kojomi ɔmɛ,

Nɛ́ a tsɔɔ Israel o Mlaa a.

Á sã tsopa kɛ e he via nɛ́ e je via liliili ha mo,*

Nɛ́ a sã sami afɔle ɔ tsuo ngɛ o we afɔle sami la tɛ ɔ nɔ.

11 Oo Yehowa, moo jɔɔ lɛ nɛ e na he wami,

Nɛ́ o bua nɛ jɔ e nine nya ní tsumi he.

Moo ku nihi nɛ a teɔ si kɛ woɔ lɛ ɔ a nane,*

Konɛ nihi nɛ a nyɛɔ lɛ ɔ nɛ a ko te si hu.”

12 E de ngɛ Benyamin he ke:

“Yehowa nɛ́ ha nɛ nɔ nɛ e suɔ lɛ ɔ nɛ hi si slɔkee;

Be mi nɛ e buɔ e he ngɛ ligbi ɔ mi tsuo,

E maa hi e kuɛ nya.”

13 E de ngɛ Yosef he ke:

“Yehowa nɛ jɔɔ e zugba a

Kɛ hiɔwe ní kpakpahi,

Kɛ bɔ́, kɛ nyu nɛ je nyu hɛngmɛ ɔmɛ a mi ɔ,

14 Kɛ ní kpakpahi nɛ pu ɔ haa nɛ a waa,

Kɛ ní kpakpahi nɛ a kpaa daa nyɔhiɔ,

15 Kɛ blema yoku ɔmɛ* a nɔ ní kpakpahi pe kulaa,

Kɛ kponguhi nɛ a ngɛ daa a nɔ ní kpakpahi,

16 Kɛ zugba a nɔ ní kpakpa amɛ, kɛ níhi tsuo nɛ ngɛ nɔ ɔ,

Nɛ́ e ná nɔ nɛ je e he kpo ngɛ mio tso ɔ mi ɔ dɛ mi jɔɔmi.

Á ba pue Yosef yi mi,

Nɔ nɛ a je lɛ ngɛ e nyɛminyumu ɔmɛ a kpɛti ɔ yi kpɛti.

17 E hɛ mi nyami ɔ ngɛ kaa na ku nɛ a fɔ kekleekle hɛ mi nyami,

Nɛ e koli ɔmɛ ngɛ kaa nga mi na ku kolihi.

E kɛ ma tsitsɛɛ* nihi,

E kɛ ma tsitsɛɛ mɛ tsuo kɛ ya zugba a nyagbe he ɔmɛ.

A ji Efraim we akpe nyɔngmahi,

Nɛ a ji Manase we akpehi.”

18 E de ngɛ Zebulun he ke:

“Oo Zebulun, mo nya ngɛ o kpo jemi mi,

Nɛ mo Isakar, mo nya ngɛ o bo tsu ɔmɛ a mi.

19 A ma tsɛ nihi kɛ ya yoku ɔ nɔ.

A maa sã dami afɔlehi ngɛ lejɛ ɔ.

Ejakaa a maa ye wo ɔ mi ní babauu ɔ

Kɛ zu ɔ mi junehi nɛ a kɛ laa a eko.”

20 E de ngɛ Gad he ke:

“Á jɔɔ nɔ nɛ ngɛ Gad huzu ɔmɛ a mi blie ɔ.

E buu si ngɛ lejɛ ɔ kaa jata,

E pee klaalo kaa e ma tsɔ e he nyɛlɔ ɔ kɔni kɛ e yi.

21 E maa hla kekleekle blɔ fa mi nɔ́ ɔ kɛ ha e he,

Ejakaa lɔ ɔ ji e blɔ fa mi nɔ́ nɛ mlaa wolɔ ɔ kɛ ha lɛ.

Ni ɔmɛ a nya dali ɔmɛ ma bua a he nya.

E kɛ Yehowa dami ɔ

Kɛ e kojomi ɔmɛ ma tsu ní ha Israel.”

22 E de ngɛ Dan he ke:

“Dan ji jata bi.

E maa tu kɛ je Bashan.”

23 E de ngɛ Naftali he ke:

“Yehowa dloomi hyɛ ha Naftali,

Nɛ e jɔɔmi ɔ hyi lɛ tɔ.

Moo ngɔ pusinɔ he kɛ woyi je.”

24 E de ngɛ Asher he ke:

“Á kɛ binyumuhi jɔɔ Asher,

E nyɛminyumu ɔmɛ nɛ a na lɛ mɔbɔ,

Nɛ́ e ngɔ e nane kɛ ma* nu mi.

25 Dade kɛ akɔblee ji o we agbo se lami níhi,

Nɛ o maa hi slɔkee o ligbi ɔmɛ tsuo.*

26 Nɔ ko be nɛ e ngɛ kaa Yeshurun anɔkuale Mawu ɔ,

Nɔ nɛ teɔ ngɛ kɔɔhiɔ mi kɛ yeɔ bua mo ɔ,

Nɛ́ e hiɔ bɔku ɔmɛ a nɔ ngɛ e we agboje ɔ mi ɔ.

27 Mawu ji wesa he kɛ je blema lokoo,

E kɔnihi nɛ a ngɛ kɛ yaa neneene ɔ maa pɛtɛ o he kɛ ya daa.

Nɛ e maa fiee he nyɛlɔ ɔ kɛ je o hɛ mi,

Nɛ e ma de ke, ‘Kpataa a hɛ mi!’

28 Israel maa hi si slɔkee,

Nɛ Yakob nyu hɛngmɛ ɔ ma tsɔ e he banee

Ngɛ zugba nɛ ngma kɛ wai ehe ngɛ nɔ ɔ nɔ,

Zugba nɛ bɔ́ nɛɛ kɛ jeɔ bɔku ɔmɛ a mi ɔ.

29 Oo Israel, o ngɛ bua jɔmi!

Mɛnɔ nɛ ngɛ kaa mo?

Ma nɛ Yehowa he a yi wami,

O he piɛ pomi tsɛ̃i

Kɛ o klaate nɛ je agbo ɔ,

O he nyɛli ɔmɛ a he maa do blibliibli ngɛ o hɛ mi,

Nɛ o maa naa a se mi.”*

34 Kɛkɛ nɛ Mose je Moab nga kplanaa a nɔ, nɛ e kuɔ Nebo Yoku ɔ kɛ ho Pisga yi mi ya. Pisga hɛ mi tsɔɔ Yeriko. Nɛ Yehowa tsɔɔ lɛ zugba a tsuo kɛ je Gilead kɛ ya si Dan, 2 kɛ Naftali tsuo, kɛ Efraim kɛ Manase zugba a, kɛ Yuda zugba a tsuo hluu kɛ ya si wo* ɔ nɛ ngɛ pusinɔ he ɔ he, 3 kɛ Negeb ɔ, kɛ Kpokpa a, kɛ Yeriko dɔgba a, kɛ ma nɛ tãhi ngɛ mi ɔ, hluu kɛ ya si Zoar tɔɔ.

4 Kɛkɛ nɛ Yehowa de lɛ ke: “Zugba nɛ ɔ nɛ i kã Abraham, Isak, kɛ Yakob kita ngɛ he ke, ‘O nina* nɛ ma ngɔ kɛ ha’ a nɛ. I ha nɛ o na kɛ mo nitsɛ o hɛngmɛ, se o be mi poe kɛ ya lejɛ ɔ.”

5 Lɔ ɔ se ɔ, Yehowa sɔmɔlɔ Mose gbo ngɛ lejɛ ɔ ngɛ Moab zugba a nɔ kaa bɔ nɛ Yehowa de ɔ. 6 E pu lɛ ngɛ dɔgba ko mi ngɛ Moab zugba a nɔ, ngɛ Bet Peor hɛ mi, nɛ nɔ ko nɔ ko li he nɛ e yɔkɔ ɔ ngɛ kɛ ba si mwɔnɛ ligbi nɛ ɔ. 7 Benɛ Mose gbo ɔ, e ye jeha 120. Jamɛ a be ɔ mi ɔ, e hɛngmɛ ngɛ nɔ́ hyɛe, nɛ e ngɛ nɔmlɔ tso mi he wami. 8 Israel bi ɔmɛ fo Mose he ya ngɛ Moab nga kplanaa a nɔ ligbi 30. Kɛkɛ nɛ ligbihi nɛ a kɛ fo ya nɛ a kɛ ye aywilɛho ngɛ Mose he ɔ ba nyagbe.

9 Nile* hyi Nun binyumu Yoshua tɔ, ejakaa Mose ngɔ e nine kɛ pue e nɔ; nɛ Israel bi ɔmɛ bɔni lɛ tue bumi, nɛ a pee kaa bɔ nɛ Yehowa fã Mose ɔ pɛpɛɛpɛ. 10 Se gbalɔ ko ti si ngɛ Israel hu gblegbleegble nɛ e ngɛ kaa Mose, nɔ nɛ Yehowa le lɛ hɛ mi kɛ hɛ mi ɔ. 11 E pee okadihi kɛ nyakpɛ níhi tsuo nɛ Yehowa tsɔ lɛ kaa e ya pee ngɛ Egipt kɛ si Farao kɛ e sɔmɔli ɔmɛ tsuo kɛ e zugba a tsuo ɔ. 12 Jehanɛ se hu ɔ, Mose kɛ nine si wami kɛ he wami tsu ní nguahi ngɛ Israel bi ɔmɛ tsuo a hɛ mi.

Aloo “DEUTERONOMIO.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “Israel binyumu ɔmɛ.”

E ngɛ heii kaa Lebanon yokuhi nɛ a tsa a sibi a nɔ ɔ.

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “ngmɛdu.” Hyɛ Munyu Komɛ A Sisi Tsɔɔmi.

Aloo “Dɔ ɔ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “ha nɛ wa tsui sile.”

Baiblo komɛ de ke “Mawu wo lɛ he wami.”

Aloo “Nyɛ ko wo a mi mi la.”

Aloo “Dɔ ɔ.”

Aloo “Dɔ ɔ.”

Aloo “Dɔ ɔ.”

Nɛ ji Kreta.

Aloo “Arnon Dɔ ɔ.”

Aloo “nɛ a ma pii kaa yo nɛ nu kɔɔmi.”

Aloo “Arnon Dɔ ɔ.”

Aloo “Dɔ ɔ.”

Aloo “Arnon Dɔ ɔ.”

Baiblo komɛ de ke “tɛ yumu.”

Aloo “a kɛ pee e gbogboe daka a.”

Kɔni fã kake peeɔ sɛntimita 44.5 (intsisi 17.5). Hyɛ Mi Tsɔɔmi Munyu B14.

Aloo “Arnon Dɔ ɔ.”

E sisi ji “Yair Bo Tsu Kɔpehi.”

Aloo “Arnon Dɔ ɔ.”

Nɛ ji Wo Gbogboe ɔ.

Aloo “nɛ o hyɛ o klaa nɔ saminya.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “nɛ la a ya su hiɔwe tsui mi.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “Munyu Nyɔngma Amɛ.” A kpale tsɛɛ lɛ ke Dekalog.

Aloo “nyɛ klaa.”

Aloo “nyɛ ba pee e gbosi ní.”

Hyɛ Munyu Komɛ A Sisi Tsɔɔmi.

Aloo “kahi.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “kɛ nine nɛ e kpã mi.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “ngmɛdu ɔ.”

Aloo “Arnon Dɔ ɔ.”

Nɛ ji, Ngo Wo ɔ, aloo Wo Gbogboe ɔ.

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “nyɔguɛ yemi we mi.”

Aloo “kɛ tsɔɔ kaa o bui mi.” Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “kɛ tsɔ ye hɛ mi atua.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o we agbo ɔmɛ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “kɛ nine nɛ e kpã mi ɔ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “munyu.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “he lohi.”

Hyɛ Munyu Komɛ A Sisi Tsɔɔmi.

Aloo “o níhi.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “binyumu.”

Aloo “moo tí mi kɛ ha o bimɛ ɔmɛ; moo ma nɔ mi kɛ ha o bimɛ ɔmɛ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o hɛngmɛ ɔmɛ a kpɛ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “nyɔguɛ yemi we mi.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “binyumu.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “binyumu.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “wa ye kita nɛ ɔmɛ tsuo a nɔ ngɛ Yehowa wa Mawu ɔ hɛ mi.”

Aloo “O kɛ mɛ nɛ ko so gba si himi somi ko.”

Hyɛ Munyu Komɛ A Sisi Tsɔɔmi.

Aloo “e weto ní nɛ e fiɛ we he.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “nyuguɛ yemi we mi.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “nine.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “e maa jɔɔ yibli nɛ o fɔmi kotoku maa wo ɔ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “moo mii mɛ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o hɛngmɛ.”

Aloo “ka.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “ngɔ nine nɛ e kpã mi.”

Baiblo komɛ de ke “sawale maa nu mɛ; a ye gbeye.”

Aloo “gbɛ.”

Aloo “ní hiɔmi.”

Aloo “ní hiɔmi.”

Aloo “dɔhi.”

Aloo “nyuhi nɛ a ngɛ pãe.”

E ji ngma henɔ ko.

Hyɛ Munyu Komɛ A Sisi Tsɔɔmi.

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “nyɔguɛ yemi we mi.”

Aloo “ma gbɛ.”

Aloo “o gbosi ní.”

Aloo “o gbosi ní.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “nine nɛ a kpã mi.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “Munyu Nyɔngma Amɛ.” A kpale tsɛɛ lɛ ke Dekalog.

Hyɛ Munyu Komɛ A Sisi Tsɔɔmi.

Aloo “hiɔwe nɛ ya hiɔwe pe kulaa.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “nyɛɛ poo nyɛ tsui ɔmɛ a mɔmlɔtɔ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “nyɛ ko lua nyɛ kuɛ hu.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “bi nɛ e be tsɛ ɔ.”

Aloo “klaahi.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “kɛ nine nɛ e kpã mi ɔ.”

Aloo “a hɛ mi kɛ ba si mwɔnɛ ligbi nɛ ɔ.”

Aloo “nɔ́ nɛ e pee nyɛ.”

Aloo “ngmɛdu ɔ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “Nyɛɛ kɛ nyɛ nane lɛ pueɔ nɔ nyu.” Nɛ tsɔɔ kaa a kɛ nyu gblami klama ko nɛ ngɛ kaa tlɔɔke nane lɛ gblaa nyu kɛ pueɔ ní ɔmɛ a nɔ nyu, aloo a kɛ a nane gbaa nyu dɔhi ngɛ ngmɔ ɔ mi.

Hyɛ Munyu Komɛ A Sisi Tsɔɔmi.

Hyɛ Munyu Komɛ A Sisi Tsɔɔmi.

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “ngɛ nyɛ hɛngmɛ ɔmɛ a kpɛ.”

Nɛ ji Wo Ngua a, Mediterenia wo ɔ.

Aloo “moo ngɔ jɔɔmi ɔ kɛ ha ngɛ Gerizim Yoku ɔ nɔ, nɛ o ngɔ gbiɛmi ɔ kɛ ha ngɛ Ebal Yoku ɔ nɔ.”

Hyɛ Munyu Komɛ A Sisi Tsɔɔmi.

Aloo “gbɛ.”

Aloo “nɔ́ nɛ e susu kaa e da.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o we agbo ɔmɛ.”

Aloo “Se lo abɔ nɛ ma jlo o klaa a.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o we agbo ɔmɛ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o we agbo ɔmɛ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o we agbo ɔmɛ.”

Aloo “o klaa.”

Aloo “lo abɔ nɛ ma jlo o klaa a.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o we agbo ɔmɛ.”

Aloo “ngɛ lo abɔ nɛ ma jlo o klaa a nya.”

Aloo “klaa a.”

Aloo “klaa a.”

Hyɛ Munyu Komɛ A Sisi Tsɔɔmi.

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “nyɔguɛ yemi we mi.”

Aloo “o huɛ nɛ ngɛ kaa mo nitsɛ o klaa.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “nyɔguɛ yemi we mi.”

Aloo “gbi tue.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “nyɛ ko kpa nyɛ hɛngmɛ ɔmɛ a kpɛ.”

Aloo “e weto ní nɛ e fiɛ we he.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o we agbo ɔmɛ.”

Aloo “jlo o klaa.”

Aloo “nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ o klaa ma bi mo.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “bi nɛ e be tsɛ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o tsui ko.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “na ku ɔmɛ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o we agbo ɔmɛ.”

Hyɛ Mi Tsɔɔmi Munyu B15.

Aloo “be nɛ a to.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o we agbo ɔmɛ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “bi nɛ e be tsɛ.”

Aloo “Gbahi Nɛ A Maa Nɛ A Hiɔ Sisi Be Kpiti Ko.”

Aloo “Gbahi Nɛ A Maa Nɛ A Hiɔ Sisi Be Kpiti Ko.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o we agbo ɔmɛ.”

Hyɛ Munyu Komɛ A Sisi Tsɔɔmi.

Aloo “ní hiɔmi.”

Aloo “ní hiɔmi.”

Aloo “womi kpo.”

Aloo “e klaa.”

Nɛ ji he nɛ Yehowa maa hla kaa jami he ɔ.

Aloo “ní hiɔmi.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “ejakaa e tsui dɔ la.”

Aloo “e klaa.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “O hɛngmɛ ko.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “kɛ te si kɛ si nɔ ko.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “O hɛngmɛ ko.”

Aloo “klaa.”

Aloo “klaa.”

Aloo “kuɔ kɛ je.”

Aloo “a tsui nɛ ba sile kaa bɔ nɛ e tsui sile ɔ.”

Aloo “ní hiɔmi.”

Aloo “dɔ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “Pi wa nine nɛ puɛ muɔ nɛ ɔ si.”

Aloo “nɛ e klaa suɔ ya.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “nɛ e suɔ nɔ kake, nɛ e nyɛ nɔ kake.”

Aloo “e kua yo ɔ.”

Aloo “kua lɛ.”

Shekel kake peeɔ gram 11.4 (oz t 0.367). Hyɛ Mi Tsɔɔmi Munyu B14.

Aloo “tuutuu nɛ e po.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “e ko ba kpa e tsɛ ɔ he bo.”

Aloo “e ba tsɛ nɔ́ yayami kɛ pue nyɛ nɔ.”

Aloo “nɛ hi ɔ.”

Aloo “to niase yami he.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “jami he tuutuu polɔ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “jami he tuutuu polɔ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “gbe.”

Aloo “o klaa.”

Aloo “kɛtɛ; baagi.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “kua.”

Aloo “kaa nɔ se dami nɔ́.”

Aloo “e ngɛ wami; e ngɛ klaa.”

Hebri munyungu nɛ a tsɔɔ sisi ke “kpiti” ɔ hɛɛ sisi numihi fuu. He womi nɔ hiɔ slɔɔtohi nɛ a sãã nɔ, kɛ hiɔ komɛ nɛ a hiɔ bohi a mi kɛ tsuhi a he ɔ hu ma nyɛ maa piɛɛ he.

Aloo “tade.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o we agbo ɔmɛ.”

Aloo “klaa.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “bi nɛ e be tsɛ.”

Aloo “tade.”

Aloo “kaa nɔ se dami nɔ́.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “lɛ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “O hɛngmɛ nɛ ko.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “Efa kɛ efa.” Hyɛ Mi Tsɔɔmi Munyu B14.

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “yiblii.”

Aloo “kɛtɛ.”

Aloo “kɛtɛ.”

Baiblo komɛ de ke “nɛ e hɛ mi ngɛ kpatae.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “kɛ nine nɛ e kpã mi.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “bi nɛ e be tsɛ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o we agbo ɔmɛ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “bi nɛ e be tsɛ.”

Hyɛ Munyu Komɛ A Sisi Tsɔɔmi.

Aloo “e weto ní nɛ e fiɛ we he.”

Aloo “tso kɛ dade he ní tsulɔ.”

Aloo “E ba mi jã!”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “bi nɛ e be tsɛ.”

Aloo “klaa ko nɛ sane ko be e muɔ he ɔ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o fɔmi kotoku mi yiblii.”

Aloo “kusii.”

Aloo “kusii.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o fɔmi kotoku mi yiblii.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “Hiɔwe nɛ ngɛ o yi nɔ ɔ maa pee akɔblee, nɛ zugba nɛ ngɛ o sisi ɔ maa pee dade.”

Aloo “nɛ o maa ye tsui.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “abɛ bumi nɔ́.”

Aloo “Lohwe tsɔwi nɛ a pɛli pɛɛ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o we agbo ɔmɛ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o fɔmi kotoku mi yiblii.”

Aloo “o klaa.”

Aloo “ka.”

Hebri munyu nɛ a kɛ tsu ní ɔ kɛ munyungu nɛ ji “fĩ” ma nyɛ maa hi tsakpa, nɛ a kɛ tsuɔ ní kɛ gbeɔ nɔ́ ko he guɛ.

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “nɔ́ nɛ náa nyu saminya kɛ nɔ́ nɛ e gbli tsuo.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “nɛ́ e kɛ ha we mɛ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “nɛ o ngɔ mɛ kɛ ba o tsui mi ekohu.”

Hyɛ Munyu Komɛ A Sisi Tsɔɔmi.

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “maa po o tsui mɔmlɔtɔ ɔ.”

Hyɛ Munyu Komɛ A Sisi Tsɔɔmi.

Hyɛ Munyu Komɛ A Sisi Tsɔɔmi.

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “I be nyɛe nɛ ma je kpo nɛ ma ba mi hu.”

Aloo “Gbahi Nɛ A Maa Nɛ A Hiɔ Sisi Be Kpiti Ko.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “bimɛ tsɔwi.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o we agbo ɔmɛ.”

Aloo “o ma ya piɛɛ o tsɛmɛ ɔmɛ a he.”

Aloo “nɛ nimli nɛ ɔmɛ kɛ ma se mawuhi nɛ a ngɛ zugba nɛ a yaa nɔ ɔ nɔ ɔ ma bɔni mumi mi ajuama bɔmi.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “Kɛ wo a nya mi.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “nɛ a kle ɔ.”

Baiblo komɛ de ke “adesahi a weku ɔ.”

Aloo “hɛngmɛ nɔ lasiɛtɛ.”

Hyɛ Munyu Komɛ A Sisi Tsɔɔmi.

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “jijɔhi a zɔ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “wai yiblii muɔ.”

E sisi ji “Nɔ Nɛ Da.” E ji hɛ mi nyami womi biɛ nɛ a kɛ tsɛɛ Israel.

Aloo “ní hiɔmi ní.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “Sheol.” Hyɛ Munyu Komɛ A Sisi Tsɔɔmi.

Baiblo komɛ de ke “a bui ga womi tue.”

Aloo “Nangmɔflɛ.”

Aloo “Nɛ e ma pia e he ngɛ e sɔmɔli ɔmɛ a he.”

Aloo “Nɛ e maa tsu e we bi ɔmɛ a zugba a he.”

Enɛ ɔ ji Yoshua biɛ tutuutu. Hoshea ji Hoshaya kpiti pomi, nɛ e sisi ji “Yah He E Yi Wami; Yah He Yi Wami.”

E ji asilɛ munyu nɛ daa si kɛ ha gbenɔ.

Aloo “Nɛ ni klɔuklɔuhi.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “Yakob asafo ɔ.”

Nɛ ji Mawu.

E sisi ji “Nɔ Nɛ Da.” E ji hɛ mi nyami womi biɛ nɛ a kɛ tsɛɛ Israel.

Aloo “E kɔnihi hwu kɛ ha nɔ́ nɛ ji e nɔ́ ɔ.”

Munyungu nɛ ji “O” nɛ a kɛ tsu ní ngɛ fã nɛ ɔ mi ɔ daa si kɛ ha Mawu.

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “ngɛ o gugwɔ mi.”

Aloo “a gbongu.”

Baiblo komɛ de ke “puje he yoku ɔmɛ.”

Aloo “si.”

Aloo “e du e nane he ngɛ.”

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “Nɛ o he wami ɔ maa pee kaa o ligbi ɔmɛ.”

Baiblo komɛ de ke “a hehi nɛ ya hiɔwe ɔ nɔ.”

Nɛ ji Wo Ngua a, Mediterenia wo ɔ.

Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “ngmɛdu.”

Aloo “Nile nɛ Mawu mumi ɔ haa nɔ ɔ.”

    Dangme Womihi Tsuo (2000-2025)
    Moo Je Mi
    Moo Sɛ Mi
    • Dangme
    • Kɛ Mane
    • Bɔ Nɛ O Suɔ Lɛ Ha
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • E He Mlaahi
    • Laami Sanehi A He Mlaahi
    • Laami Sanehi A He Blɔ Nya Tomi
    • JW.ORG
    • Moo Sɛ Mi
    Kɛ Mane