KƆMƆ YEMI
א [Aleph]*
1 Ma nɛ jinɛ nihi babauu ngɛ mi ɔ, hyɛ bɔ nɛ e mi fɔɔ si gu ha!
Ma nɛ jinɛ e mi bimɛ hiɛ pe je ma amɛ tsuo ɔ, hyɛ! e ba pee kaa yalɔyo.
Ma nɛ ngɛ kaa matsɛ biyo ngɛ je ma amɛ tsuo a kpɛti ɔ ba plɛ pee je ma amɛ a nyɔguɛ!
ב [Beth]
2 Ya sɔuu e ngɛ foe nyɔnyɔɔnyɔ, nɛ vonyu ngɛ bee ngɛ e tsitsa nɔ.
E suɔli ɔmɛ hu, a ti nɔ ko nɔ ko be nɛ e maa wo e bua.
E huɛmɛ ɔmɛ tsuo je e se; a ba pee e he nyɛli.
ג [Gimel]
3 Yuda ho nyɔguɛ tso mi ya, a ngɛ mɛ yi mi wae, nɛ a ngɛ a nɔ nyɛe.
A ya je je ma amɛ a kpɛti; a be he jɔɔmi he ko.
Nihi nɛ a waa mɛ yi mi ɔ nine su a nɔ benɛ a ngɛ aywilɛho yee ɔ.
ד [Daleth]
4 Blɔhi nɛ yaa Zion ɔ pee mɔbɔmɔbɔ, ejakaa nɔ ko bɛ e gbijlɔ ɔmɛ a sisi hu.
E we agbo ɔmɛ fɔɔ si gu; e we osɔfo ɔmɛ ngɛ kɛmɛe.
E yihewi ɔmɛ* ngɛ aywilɛho yee, nɛ e ngɛ haoe wawɛɛ.
ה [He]
5 E he nyɛli ɔmɛ ba pee e nyɔmtsɛ;* e he nyɛli ɔmɛ a he mi jɔ mɛ.
Ejakaa Yehowa ngɔ haomi kɛ ba e nɔ ngɛ e yayami babauu ɔ he je.
E he nyɛli ɔmɛ ba nuu e bimɛ ɔmɛ kɛ ho nyɔguɛ tso mi ya.
ו [Waw]
6 Zion biyo ɔ hɛ mi nyami ɔ tsuo laa.
E ma nikɔtɔma amɛ pee kaa afugbɛhi nɛ a nɛ ní nɛ a maa ye;
A pee wudɔwudɔ kɛ ngɛ nyɛɛe ngɛ nɔ nɛ e ngɛ mɛ fiee ɔ hɛ mi.
ז [Zayin]
7 Benɛ Yerusalem ngɛ nɔ́ nae nɛ e be hi he ɔ,
E kai ní kpakpahi tsuo nɛ e ngɛ be ko nɛ be ɔ.
Benɛ e he nyɛlɔ ɔ nine su e we bi ɔmɛ a nɔ, nɛ nɔ ko nɔ ko ba yi bua lɛ ɔ,
E he nyɛli ɔmɛ na lɛ nɛ a muɔ lɛ* ngɛ si nɛ e nɔ ɔ he je.
ח [Heth]
8 Yerusalem pee yayami wawɛɛ nitsɛ.
Lɔ ɔ he je nɛ e ba pee ní hiemi ní ɔ nɛ.
Nihi tsuo nɛ a buɔ lɛ be ko nɛ be ɔ, amlɔ nɛ ɔ, a bui lɛ hu, ejakaa a na e he gu.
Lɛ nitsɛ hu e ngɛ kɛmɛe, nɛ e ngɔ e hɛ mi kɛ laa ejakaa zo gbe lɛ.
ט [Teth]
9 E he mu ɔ tlɔ e tade ɔ mi.
E susuu we e hwɔɔ se he.
E si nɔmi ɔ ngɛ nyakpɛ; nɔ ko be nɛ maa wo e bua.
Oo Yehowa, moo hyɛ nɔ́ nɛ i ngɛ nae ɔ, ejakaa he nyɛlɔ ɔ wo e he nɔ.
י [Yod]
10 E he nyɛlɔ ɔ kpɔ̃ e weto ní ɔmɛ tsuo ngɛ e dɛ.
Ejakaa e na nɛ je ma amɛ ya sɛ e he klɔuklɔu ɔ,
Mahi nɛ o fã ke a ko ba o we asafo ɔ mi ɔ.
כ [Kaph]
11 E ma mi bi ɔmɛ ngɛ ya foe; a ngɛ niye ní hlae nɛ a maa ye.
A ngɔ a níhi nɛ a he jua wa a kɛ ya tsake niye ní, bɔ nɛ pee nɛ a hi wami mi.*
Oo Yehowa, hyɛ kaa i ba pee yo* nɛ se nami ko be e he.
ל [Lamed]
12 Nyɛ nihi tsuo nɛ nyɛ beɔ ngɛ blɔ nɛ ɔ nɔ ɔ, anɛ e kɔ we nyɛ he lo?
Nyɛɛ hyɛ nɛ nyɛɛ na!
Nɔ́ nɛ i ngɛ nae nɛ ɔ, nɔ́ yeyee ko kɛ lɛ sɔ lo?
Nɔ́ yeyee nɛ Yehowa ha nɛ i gblee mi benɛ e mi mi fu wawɛɛ ɔ, nɔ́ yeyee ko kɛ lɛ sɔ lo?
מ [Mem]
13 E tsɔ la kɛ je hiɔwe kɛ ba sɛ ye wuhi a mi, nɛ e ye ye wu ɔmɛ a nɔ kunimi.
E wo ya kɛ tsɔ ye nane klama; e nyɛ ye nɔ nɛ i kpale ye se.
E ha nɛ i ba pee kaa yo nɛ e be nɔ ko.
Daa ligbi ɔ, i pee kaa nɔ nɛ be he wami.
נ [Nun]
14 E fĩ ye yayami ɔmɛ kɛ wo ye kuɛ kaa kuɛpã tso, e ngɔ e nine kɛ fĩ mɛ kɛ bla.
E ngɔ mɛ kɛ kpla ye kuɛ, nɛ ye he wami ta.
Yehowa ngɔ mi kɛ wo nihi nɛ i be mɛ nyɛe ɔ a dɛ.
ס [Samekh]
15 Yehowa tsɛ̃ nyumu he wali tsuo nɛ a ngɛ ye mi ɔ ngɔ pue si.
E tsɛ nihi ngɔ wo ye he konɛ a ba kpata ye nihewi ɔmɛ a hɛ mi.
Yehowa naa Yuda biyo yomiyo ɔ nɔ ngɛ wai ngami he ɔ.
ע [Ayin]
16 Enɛ ɔ he je nɛ i ngɛ ya foe ɔ nɛ; vonyu ngɛ kplee ngɛ ye hɛ mi.
Ejakaa nɔ nɛ maa wo ye bua aloo e maa jɔɔ ye* bua a ngɛ tsitsaa lokoo.
Ye bimɛ ɔmɛ be hɛnɔkami ko, ejakaa he nyɛlɔ ɔ ye kunimi.
פ [Pe]
17 Zion gbɛ e dɛ mi; e be nɔ ko nɛ maa wo e bua.
Yehowa fã nihi tsuo nɛ a bɔle Yakob ɔ kaa a te si kɛ wo lɛ.
Yerusalem ba pee nɔ́ nɛ a hiɔ.
צ [Tsade]
18 Yehowa nɔ́ da, ejakaa e mlaa nɔ lɛ i tɔ̃ ɔ nɛ.*
Nyɛ mahi tsuo, nyɛ bu tue, nɛ nyɛɛ hyɛ nɔ́ nɛ i ngɛ nae.
A nuu ye yihewi ɔmɛ* kɛ ye nihewi ɔmɛ kɛ ho nyɔguɛ tso mi ya.
ק [Qoph]
19 I tsɛ ye suɔli ɔmɛ, se a je mi ngɔ ha.
Benɛ ye we osɔfo ɔmɛ kɛ ye ma nikɔtɔma amɛ ngɛ niye ní hlae ngɛ ma a mi,
Konɛ a ye nɛ a hi wami mi ɔ,* a hɛ mi kpata.
ר [Resh]
20 Oo Yehowa, hyɛ bɔ nɛ i ngɛ haoe wawɛɛ ha.
Ye mi mi* ngɛ mi sããe.
Ye tsui ngɛ mi yee, ejakaa i tsɔ atuã wawɛɛ.
A ngɛ nihi gbee ngɛ gbɛjegbɛ ɔmɛ a nɔ; nihi ngɛ gboe ngɛ we ɔmɛ a mi hulɔ.
ש [Shin]
21 Nihi nu ye ya fomi ɔ; nɔ ko be nɛ maa wo ye bua.
Ye he nyɛli ɔmɛ tsuo nu haomi nɛ ba ye nɔ ɔ.
A bua jɔ, ejakaa mo lɛ o ha nɛ e ba ye nɔ.
Se o ma ha nɛ ligbi nɛ o to ɔ maa ba, nɛ mɛ hu a ma ba pee kaa imi.
ת [Taw]
22 Yayami tsuo nɛ a pee ɔ, moo hyɛ nɛ o kɛ mɛ nɛ to ní
Kaa bɔ nɛ o pee imi hu ngɛ ye yayami ɔmɛ tsuo a he ɔ,
Ejakaa ye ya fomi ɔ hiɛ, nɛ ye tsui ngɛ mi yee.
א [Aleph]
2 Hyɛ bɔ nɛ Yehowa ngɔ e we abofu ɔ kɛ ha Zion biyo ɔ nɔ kaa bɔku ha!
E sake Israel he fɛu ɔ kɛ je hiɔwe kɛ ba nɔ zugba.
Ligbi ɔ nɛ e mi mi fu ɔ, e kaii we nɔ́ nɛ e kɛ e nane maa nɔ ɔ.
ב [Beth]
2 Yehowa kpata Yakob hi he ɔmɛ tsuo a hɛ mi nɛ e nɛ́ lɛ mɔbɔ.
E ngɔ e mi mi la a kɛ ywia Yuda biyo ɔ ma nɛ a fia gbogbo wo he ɔ.
E tsɛ̃ a matsɛ yemi ɔ kɛ ma nikɔtɔma amɛ ngɔ pue zugba, nɛ e kɛ pue a hɛ mi si.
ג [Gimel]
3 Benɛ e mi mi wo la a, e ku Israel he wami ɔ tsuo nya.*
Benɛ he nyɛlɔ ɔ ba tua mɛ ɔ, e je e hiɔ nine ɔ ngɛ a he,
E ya nɔ nɛ e tso ngɛ Yakob kaa la nɛ́ kpataa nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ bɔle lɛ ɔ hɛ mi.
ד [Daleth]
4 E gbla e kɛ̃ɛ̃ ɔ mi kaa he nyɛlɔ; e pee e hiɔ nine klaalo kaa he nyɛlɔ;
E ya nɔ nɛ e gbe nihi nɛ a he jua wa.
Nɛ e plɛ e we abofu nɛ e ngɛ tsoe kaa la a kɛ pue Zion biyo ɔ bo tsu ɔ mi.
ה [He]
5 Yehowa ba pee kaa he nyɛlɔ;
E kpata Israel hɛ mi.
E kpata e mɔ ɔmɛ tsuo a hɛ mi;
E kpata e mahi nɛ a fia gbogbo wo a he ɔ tsuo hɛ mi.
E ha nɛ aywilɛho yemi kɛ kɔmɔ yemi pɔ he ngɛ Yuda biyo ɔ mi.
ו [Waw]
6 E hule e bo tsu ɔ kɛ pue si kaa gba nɛ a ma ngɛ ngmɔ mi.
E ha nɛ a kpa e gbijlɔ ɔ yemi.*
Yehowa ha nɛ a hɛ je gbijlɔ yemi kɛ hejɔɔmi ligbi nɔ ngɛ Zion,
E kua osɔfo ɔmɛ kɛ matsɛmɛ ɔmɛ ngɛ e we abofu nɛ nya waa he je.
ז [Zayin]
7 Yehowa kua e we afɔle sami latɛ ɔ;
E kua e jami he ɔ.
E ngɔ gbogbo nɛ bɔle Zion mɔhi nɛ a he wa a kɛ wo he nyɛlɔ ɔ dɛ.
A wo a gbi nɔ kɛ kpa ngmlaa ngɛ Yehowa we ɔ kaa bɔ nɛ a peeɔ ngɛ gbijlɔ ligbi nɔ ɔ.
ח [Heth]
8 Yehowa ma nya si kaa e maa hule Zion biyo ɔ gbogbo ɔ.
E bli e nɔ́ susumi kpa a mi.
E kpale we e nine se ngɛ hɛ mi kpatami nɛ e kɛ maa ba a he.
E haa nɛ ta hwumi kpoku* kɛ gbogbo yeɔ aywilɛho.
E ha nɛ mɛ tsuo a gbɔjɔ.
ט [Teth]
9 E we agbo ɔmɛ ku pue si, nɛ zu ha a nɔ.
E ku Zion agbo se lami dade ɔmɛ.
A nu e matsɛ ɔ kɛ e ma nikɔtɔma amɛ kɛ ho ma se ya.
Mlaa ko be hu;* e gbali ɔmɛ po nɛ́ nina ko kɛ ji Yehowa ngɔ.
י [Yod]
10 Zion biyo ɔ ma nikɔtɔma amɛ hii si dii ngɛ zugba.
A ngɔ zu kɛ pue a yi mi nɛ a ha kpekpe.
Yerusalem yihewi ɔmɛ* ngɔ a hɛ mi kɛ bu si.
כ [Kaph]
11 I fo ya hluu nɛ ye hɛngmɛ tsuo fuu.
Ye mi mi* ngɛ mi sããe.
Ye tsui ku* ngɛ ye we bi ɔmɛ a biyo ɔ* si nɔmi ɔ
Kɛ jokuɛwi kɛ bimwɔwi nɛ a ngɛ hɛlie ngɛ ma a he nya buami he ɔmɛ ɔ a he je.
ל [Lamed]
12 Benɛ a ngɛ hɛlie kaa nihi nɛ a plaa ngɛ ma a he nya buami he ɔ,
Nɛ́ a* ngɛ gboe ngɛ a nyɛmɛ a kɔni bɔkɔ mi ɔ,
A ya nɔ nɛ a bi a nyɛmɛ ɔmɛ ke, “Jije ngma kɛ wai ngɛ.
מ [Mem]
13 Oo Yerusalem biyo, mɛni ma kɛ ye odase?
Nɛ mɛni ma ngɔ kɛ to o he?
Oo Zion biyo yomiyo, mɛni he ma ngɔ mo kɛ to kɛ wo o bua?
Ejakaa o si nɔmi ɔ kle kaa wo. Mɛnɔ ma nyɛ ma tsa mo?
נ [Nun]
14 Nina nɛ o gbali ɔmɛ na a tsuo ji lakpa nɛ se nami ko be he,
A je we o tɔmi ɔ kpo kɛ tsɔɔ mo, jinɛ a ko nui mo kɛ hui nyɔguɛ tso mi ya,
A ya nɔ nɛ a gba lakpa gbamihi nɛ a de mo níhi kɛ sisi mo.
ס [Samekh]
15 Nihi tsuo nɛ a beɔ ngɛ gbɛjegbɛ ɔ nɔ ɔ gbɔɔ vu kɛ woɔ o yi.
A paa a nya mi nɛ a mimiɛɔ a yi kɛ woɔ Yerusalem biyo ɔ, nɛ a deɔ ke:
“Ma nɛ a ke ‘e he ngɛ fɛu saminya, nɛ e haa nihi nɛ a ngɛ zugba a nɔ ɔ tsuo bua jɔmi ɔ ji nɛ ɔ’?”
פ [Pe]
16 O he nyɛli ɔmɛ tsuo maa pa a nya mi kɛ wo mo.
A kpaa nyagbã nɛ a kpeɔ a lungu nya nɛ a deɔ ke: “Wa kpata e hɛ mi.
Ligbi nɛ wa ngɛ mlɛe ɔ ji nɛ ɔ nɛ! E ba, nɛ wa na!”
ע [Ayin]
17 Yehowa pee nɔ́ nɛ e to e yi mi kaa e maa pee ɔ; e pee nɔ́ nɛ e de ɔ,
Nɔ́ nɛ e fã kɛ je blema lokoo ɔ.
E kpata o hɛ mi nɛ e nɛ́ mo mɔbɔ.
E ha nɛ he nyɛlɔ ɔ ngɛ nyae ngɛ o he je; e wo o he nyɛli ɔmɛ a he wami* ɔ nɔ.
ק [Qoph]
18 Oo mo gbogbo nɛ o bɔle Zion biyo ɔ, nihi nɛ ngɛ o mi ɔ ngɛ ya foe kɛ ngɛ Yehowa tsɛe.
Ha nɛ vonyu nɛ be kaa pa nyɔ kɛ pia.
Koo jɔɔ o he, nɛ ko ha nɛ o hɛngmɛ* hu nɛ jɔɔ e he.
ק [Qoph]
19 Tee si! Fo ya nyɔnyɔɔnyɔ, benɛ nyɔ mi hwɔɔmi be ɔ je sisi.
Plɛ o tsui mi níhi kɛ pue Yehowa hɛ mi kaa nyu nɛ a kpa ngɔ pue si.
Wo o nine nɔ ngɛ o bimɛ ɔmɛ a wami* he je,
Ngɛ o bimɛ ɔmɛ nɛ a ngɛ hɛlie ngɛ gbɛjegbɛ ɔmɛ tsuo a nɔ* ngɛ hwɔ nɛ ngɛ mɛ yee ɔ he je.
ר [Resh]
20 Oo Yehowa, moo hyɛ, moo hyɛ nihi nɛ o kɛ mɛ ye wawɛɛ ɔ.
Anɛ e sa nɛ binyɛmɛ nɛ a ya nɔ nɛ a ye mɛ nitsɛmɛ a nina,* mɛ nitsɛmɛ a bimɛ nɛ a fɔ nɛ a ngɛ he wami ɔ lo?
Aloo, anɛ e sa nɛ a gbe osɔfo ɔmɛ kɛ gbali ɔmɛ ngɛ Yehowa jami he ɔ lo?
ש [Shin]
21 Jokuɛwi kɛ nikɔtɔmahi gbo kɛ pue si ngɛ gbɛjegbɛ ɔmɛ a nɔ.
Ye yihewi ɔmɛ* kɛ nihewi ɔmɛ nɔ ngɛ klaate nya.
Ligbi ɔ nɛ o mi mi wo la a, o gbe mɛ; o gbe mɛ nɛ o nɛ́ mɛ mɔbɔ.
ת [Taw]
22 O tsɛ ye he nyɛli ɔmɛ kɛ je he fɛɛ he kɛ ba kaa nɔ́ nɛ e su gbijlɔ yemi be.
Ligbi ɔ nɛ Yehowa mi mi fu ɔ, nɔ ko nɔ ko nyɛ we nɛ e tu e nya fo, nɔ ko nɔ ko yi e he;
Nihi nɛ i fɔ mɛ* nɛ i tsɔse mɛ ɔ, ye he nyɛlɔ ɔ kpata a hɛ mi.
3 Imi ji nyumu ɔ nɛ e na tue gblami nɛ Mawu ngɔ kɛ ba wa nɔ benɛ e mi mi fu wawɛɛ ɔ nɛ.
2 E je mi kpo, nɛ e ha nɛ i nyɛɛ diblii mi, se pi ngɛ la nya.
3 Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e woɔ e nine nɔ be fɛɛ be kɛ siɔ mi nyɔ kɛ pia.
ב [Beth]
4 E ha nɛ i ta he lo, nɛ ye he womi pee nyagbãnyagbã;
E ku ye wuhi a mi.
5 E sa ye yi; e ngɔ duɔ nɛ dooɔ kɛ nɔ́ nami kɛ bɔle mi kɛ kpe.
6 E nyɛ ye nɔ nɛ i hi diblii mi kaa nihi nɛ a gbo blema lokoo ɔ.
ג [Gimel]
7 E fia gbogbo ngɔ wo ye he konɛ ma ko na blɔ kɛ je;
E ngɔ akɔblee kɔsɔkɔsɔ nɛ jiɔ kɛ fĩ mi.
8 Nɛ ke i kpa ngmlaa wawɛɛ kɛ tsɛ lɛ konɛ e ye bua mi ɔ, e bui ye sɔlemi ɔ tue.*
9 E ngɔ tɛhi nɛ a gba kɛ tsi ye blɔ ɔmɛ;
E ha nɛ ye blɔ ɔmɛ kpɛ̃.
ד [Daleth]
10 E pee kaa osisiblisi nɛ wo ka, kaa jata nɛ laa e he.
11 E tsitsɛɛ mi kɛ je blɔ ɔmɛ a nɔ nɛ e tsɔtslɔɔ ye mi;*
E pee mi posoposo.
12 E gbla e kɛ̃ɛ̃ ɔ mi, nɛ e tsɔ̃ e kɛ̃ɛ̃ mi bi ɔ kɛ ma ye nɔ.
ה [He]
13 E ngɔ kɛ̃ɛ̃ mi bihi nɛ ngɛ e gbaja a mi ɔ* kɛ gbuu ye setsomingmɛ ɔmɛ.
14 I ba pee muɔ nɔ́ kɛ ha ma amɛ tsuo, nɛ imi ji a nya mi la nɛ a laa nyɔ kɛ pia.
15 E ha nɛ níhi nɛ a dooɔ hyi mi, nɛ e ha nɛ i ya nɔ nɛ i nu nɔ́ nɛ dooɔ kɛ be nɔ.
ו [Waw]
16 E ngɔ tɛ ngmlitsa kɛ ku ye lungu;
E ha nɛ i bu si ngɛ lazu mi.
17 O ha we nɛ ma* ná tue mi jɔmi; Ye hɛ je nɔ́ kpakpa nɔ.
18 Lɔ ɔ he ɔ, i de ke: “Ye hɛ mi nyami ɔ laa, nɛ ye hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ Yehowa mi ɔ hu ta.”
ז [Zayin]
19 Mo kai ye haomi ɔ kɛ hi he nɛ i be ɔ, mo kai tso nɛ dooɔ kɛ duɔ nɛ e dooɔ ɔ.
20 O* ma kai kɛ̃, nɛ o ma ba ye bua mi.
21 I kai nɔ́ nɛ ɔ ngɛ ye tsui mi; lɔ ɔ he je nɛ ma to ye tsui si kɛ mlɛ ɔ nɛ.
ח [Heth]
22 Yehowa suɔmi nɛ se pui ɔ he je nɛ wa hɛ mi kpataa we ɔ nɛ,
Ejakaa e mɔbɔ nami ɔ ngɛ kɛ yaa neneene.
23 E mɔbɔ nami ɔ peeɔ ehe daa mɔtu; o we anɔkuale yemi ɔ hiɛ babauu.
24 “Yehowa ji ye blɔ fa mi nɔ́,” i de ke,* “lɔ ɔ he je nɛ ma to ye tsui si kɛ mlɛ lɛ ɔ nɛ.”
ט [Teth]
25 Yehowa hi kɛ ha nɔ nɛ ngɔɔ e hɛ kɛ fɔɔ e nɔ ɔ, e hi kɛ ha nɔ* nɛ hlaa e se blɔ ɔ.
26 E hi kaa wa maa pee dii* kɛ mlɛ Yehowa yi wami hemi ɔ.
27 E hi kaa adesa maa tloo kuɛpã tso ngɛ e nihe be mi.
י [Yod]
28 Ke Mawu ngɔ kɛ fɔ e nɔ ɔ, lɛ nɔ kake too nɛ́ e hi si nɛ e pee dii.
29 É ngɔ e hɛ mi kɛ bu zugba; eko ɔ, hɛnɔkami ngɛ.
30 É plɛ e tsitsa kɛ ha nɔ nɛ ngɛ e tue mi ma gbae ɔ; e ngmɛ blɔ nɛ a jɛ lɛ wawɛɛ.
כ [Kaph]
31 Ejakaa Yehowa be wɔ kuae kɛ ya neneene.
32 E ngɛ mi kaa e ha nɛ wa ngɛ aywilɛho yee mohu lɛɛ, se e maa na wɔ mɔbɔ ngɛ e suɔmi nɛ se pui ɔ nya.
33 Ejakaa e be e tsui mi kaa e maa hao adesahi a bimɛ loo e ma ha nɛ a ye aywilɛho.
ל [Lamed]
34 Ke a naa nihi nɛ a wo mɛ tsu ngɛ zugba a nɔ ɔ a nɔ,
35 Ke a yi dami sane ha nɔ ko ngɛ Nɔ Nɛ E Nɔ Kuɔ Pe Kulaa a hɛ mi,
36 Ke a plɛ nɔ ko sane hɛ mi ngɔ bu si ɔ
—Yehowa sume jamɛ a ní ɔmɛ kulaa.
מ [Mem]
37 Mɛnɔ ma nyɛ ma de nɔ́ ko nɛ e ma ha nɛ e ba mi, be mi nɛ pi Yehowa nɛ e fã kaa e ba mi?
38 Ní kpakpahi kɛ ní yayamihi ji
Nɔ Nɛ E Nɔ Kuɔ Pe Kulaa a nya kɛ bla.
39 Mɛni he je nɛ adesa nɛ ngɛ wami mi ɔ tuɔ nɔ́ nɛ je yayami nɛ e pee ɔ mi kɛ ba a he munyu nyanyaanya a?
נ [Nun]
40 Nyɛ ha nɛ waa hyɛ wa je mi bami saminya, nɛ waa kpale kɛ ba Yehowa ngɔ.
41 Nyɛ ha nɛ waa je wa tsui mi nɛ wa wo wa nine nɔ kɛ kpa Mawu nɛ ngɛ hiɔwe ɔ pɛɛ ke:
42 “Wa tɔ̃ o nɔ, wa tsɔ atuã, nɛ o kɛ ki wɔ.
ס [Samekh]
43 O kɛ mi mi fumi tsi wɔ blɔ konɛ wa ko nyɛ nɛ waa su o he;
O fiee wa se nɛ o gbe wɔ nɛ o nɛ́ wɔ mɔbɔ.
44 O ngɔ bɔku kɛ tsi blɔ nɛ yaa o ngɔ ɔ, bɔ nɛ pee nɛ wa sɔlemi ko nyɛ nɛ e gu mi.
45 O ha nɛ wa plɛ nɔ́ nɛ a hiee, kɛ dwɔmi ngɛ ma amɛ a kpɛti.
פ [Pe]
46 Wa he nyɛli ɔmɛ tsuo ngɛ wa he fɛu yee.*
47 Gbeye kɛ muɔhi bɔle wɔ kɛ kpe, hɛ mi kpatami kɛ puɛmi.
48 Ye ma a biyo ɔ si nɔmi ɔ he je ɔ, vonyu ngɛ bee ngɛ ye hɛ mi kaa pa.
ע [Ayin]
49 Vonyu ngɛ bee ngɛ ye hɛ mi nɛ e se pui, e kpa we bemi.
50 Ma fo ya kɛ yaa si be nɛ Yehowa maa ma e yi si kɛ je hiɔwe nɛ e maa hyɛ nɔ́ nɛ ngɛ nɔ yae ɔ.
51 Benɛ i na nɔ́ nɛ ba ye ma a biyi ɔmɛ a nɔ ɔ, aywilɛho nu mi.*
צ [Tsade]
52 Ye he nyɛli ɔmɛ tsɔ mi klama kaa lohwe pɛlitsɛ, pohu i pee we mɛ nɔ́ ko.
53 A po ye wami nɔ ngɛ muɔ ɔ mi nɛ a fiaa mi tɛ.
54 Nyu ha ye nɔ, nɛ i de ke: “i gbo ta!”
ק [Qoph]
55 Oo Yehowa, i tsɛ o biɛ kɛ je muɔ ɔ sisi.
56 Moo bu ye gbi tue; koo tsi o tue kɛ wo ya nɛ i ngɛ foe kaa o ye kɛ bua mi nɛ o kpɔ̃ mi ɔ.
57 Ligbi nɛ i tsɛ mo ɔ, o hɛ kɛ su ye he. O de mi ke: “Koo ye gbeye.”
ר [Resh]
58 Oo Yehowa, o je ngmlaa ha mi,* o he ye yi wami.
59 Oo Yehowa, o na yayami nɛ a pee kɛ si mi ɔ; i kpa mo pɛɛ nɛ o ye dami sane ha mi.
60 O na lue nɛ a ye kɛ si mi ɔ tsuo, o na gahi nɛ a to kɛ si mi ɔ tsuo.
ש [Sin] aloo [Shin]
61 Oo Yehowa, o nu ahlua nɛ a bɔ mi ɔ, o na gahi nɛ a to kɛ si mi ɔ tsuo,
62 O nu munyu nɛ nihi nɛ a teɔ si kɛ woɔ mi ɔ ngɛ tue kɛ ga yaya nɛ a ngɛ toe daa ligbi ɔ.
63 Moo hyɛ; a daa si jio, a hii si jio, a laa kɛ yeɔ ye he fɛu!
ת [Taw]
64 Oo Yehowa, o maa to mɛ nane mi ngɛ a ní peepee ɔmɛ a nya.
65 O ma ha nɛ a maa kplii a tsui; lɔ ɔ ji gbiɛmi nɛ o kɛ maa ba a nɔ.
66 Yehowa, o kɛ abofu maa fiee a se, nɛ o ma kpata a hɛ mi ngɛ o hiɔwe ɔ sisi.
א [Aleph]
4 Hyɛ bɔ nɛ sika tsu ngmingmiingmi nɛ ngɛ kpɛe ɔ pee tuu ha!
Hyɛ bɔ nɛ tɛ klɔuklɔu ɔmɛ gbɛ fĩa gbɛjegbɛ ɔmɛ tsuo a nɔ ha!
ב [Beth]
2 Zion bimɛ nɛ a he jua wa kaa sika tsu nɛ a tsu he ɔ,
Amlɔ nɛ ɔ lɛɛ, a buɔ mɛ kaa zu buɛhi,
Kaa buɛ puɛlɔ nine nya ní tsumi!
ג [Gimel]
3 Nga mi gbehi po haa a bimɛ nyɔ,
Se ye we bi ɔmɛ a biyo ɔ yi mi wa kaa duguma ngɛ nga nɔ.
ד [Daleth]
4 Kuma ha nɛ bimwɔwi nɛ a ngɛ pupɔe ɔ a lilɛ mɛtɛ a nya mi.
Jokuɛwi baa niye ní, se nɔ ko nɔ ko ha we mɛ nɔ́ ko.
ה [He]
5 Nihi nɛ a yeɔ niye ní kpakpa be ko nɛ be ɔ, amlɔ nɛ ɔ, klibi po mɛ kɛ fɔɔ si ngɛ gbɛjegbɛ ɔmɛ a nɔ.
Nihi nɛ a haa bo nɛ he jua wa a,* amlɔ nɛ ɔ, a fuaa lazu* atuu.
ו [Waw]
6 Ye we bi ɔmɛ a biyo ɔ tue gblami* ɔ kle pe tue gblami nɛ ba Sodom nɔ ngɛ e yayami ɔ he je ɔ.
A kpata Sodom hɛ mi kaa a fiaa hɛngmɛ, nɛ e be yemi kɛ bualɔ ko.
ז [Zayin]
7 Nazirbi nɛ a ngɛ Zion ɔ he tsɔ pe snoo, a hiɛ futaa pe nyɔ nyu.
A he womi tsuɔ pe kora tɛhi; a ngɛ kpɛe kaa safiro tɛhi nɛ a sa he.
ח [Heth]
8 Se amlɔ nɛ ɔ, a yuɔ pe dadesɛ sisi;
A yɔse we mɛ ngɛ gbɛjegbɛ ɔmɛ a nɔ.
A ta he lo, nɛ e piɛ a wu pɛ; a wu ɔmɛ pee kaa tso gbigbli.
ט [Teth]
9 Nihi nɛ a kɛ klaate gbe mɛ ɔ, a nɔ́ hi pe nihi nɛ hwɔ gbe mɛ ɔ,
A nɔ́ hi pe nihi nɛ a ta he lo kaa nɔ́ nɛ a gbuu mɛ ní ngɛ ngmɔ ní nɛ a nɛ́ nɛ a maa ye ɔ he je ɔ.
י [Yod]
10 Yihi nɛ a mi mi sãã mɛ ɔ po ngɔ a nine kɛ hoo mɛ nitsɛmɛ a bimɛ.
A bimɛ ɔmɛ ba pee a niye ní* benɛ ye we bi ɔmɛ a biyo ɔ nɔ si ɔ.
כ [Kaph]
11 Yehowa je e mi mi la a kpo;
E plɛ e we abofu ɔ kɛ pue si.
E mɛ Zion he la nɛ e sã e sisi tomi ɔmɛ pɛsɛpɛsɛ.
ל [Lamed]
12 Zugba a nɔ matsɛmɛ ɔmɛ kɛ nihi nɛ a ngɛ zugba a nɔ ɔ tsuo he we yi
Kaa he nyɛlɔ ɔ maa sɛ Yerusalem agbo ɔmɛ a mi.
מ [Mem]
13 E ba mi jã ngɛ e gbali ɔmɛ a yayami ɔmɛ kɛ e we osɔfo ɔmɛ a tɔmi ɔmɛ a he je,
Nihi nɛ a pue dali nɛ a ngɛ e mi ɔ a muɔ si ɔ.
נ [Nun]
14 A tataa si ngɛ gbɛjegbɛ ɔmɛ a nɔ kaa hɛ yuyuili.
A kɛ muɔ ble a he,
Bɔ nɛ pee nɛ nɔ ko nɔ ko nɛ́ ko nyɛ nɛ e ta a tade ɔmɛ a he.
ס [Samekh]
15 Nihi kpaa ngmlaa kɛ woɔ mɛ ke, “Nyɛɛ je hiɛ ɔ! Nyɛ nɛ nyɛ ble nyɛ he! Nyɛɛ je hiɛ ɔ! Nyɛɛ je hiɛ ɔ kɛ ho! Nyɛ ko ta wa he!”
Ejakaa a be hi he, nɛ a ngɛ nyɛɛe kɛ ngɛ yae kɛ ngɛ bae.
Nihi de ngɛ je ma amɛ a mi ke: “A kɛ wɔ be nyɛe maa hi hiɔ.*
פ [Pe]
16 Yehowa nitsɛ gbɛ mɛ ngɔ fĩa;
E be mɛ mɔbɔ nae hu.
Adesahi be osɔfo ɔmɛ bue, nɛ a be ma nikɔtɔma amɛ hu mɔbɔ nae.”
ע [Ayin]
17 Amlɔ nɛ ɔ po, wa hyɛ yemi kɛ buami blɔ hluu nɛ pɔ tɔ wa hɛngmɛ.
Wa hyɛ blɔ hluu kaa wa ma ná yemi kɛ buami kɛ je ma nɛ be nyɛe ma kpɔ̃ wɔ ɔ mi.
צ [Tsade]
18 Wa he nyɛli ɔmɛ ngɛ wɔ dae ngɛ he fɛɛ he, nɛ wa nyɛ we nɛ waa je kpo kɛ ya ma a he nya buami he ɔmɛ.
Wa nyagbe su ta; wa ligbi ɔmɛ a nya ta, ejakaa wa nyagbe su.
ק [Qoph]
19 Nihi nɛ a ngɛ wa se fiee ɔ a he sɔɔ pe kɔle ngɛ kɔɔhiɔ mi.
A fiee wa se ngɛ yoku ɔmɛ a nɔ; a wo wa he ka ngɛ nga a nɔ.
ר [Resh]
20 A nu wa gugwɔ mi kɔɔhiɔ ɔ, nɔ nɛ Yehowa pɔ lɛ nu ɔ, a nu lɛ ngɛ a muɔ ngua a mi,
Nɔ nɛ wa de ngɛ e he ke: “Wa maa hi e hɔ ɔ mi ngɛ je ma amɛ a kpɛti ɔ.”
ש [Sin]
21 Oo Edom biyo, o bua nɛ jɔ nɛ o nya, nɛ o hi si kaa bɔ nɛ o ngɛ ngɛ Uz zugba a nɔ ɔ.
Se mo hu a kɛ kplu ɔ ma ha mo, nɛ o maa de, nɛ o ma je o he gu.
ת [Taw]
22 Oo Zion biyo, o tɔmi ɔ he tue gblami ɔ ba nyagbe.
E be mo nue kɛ ho nyɔguɛ tso mi ya hu.
Se e ma kai o tɔmi ɔ, Oo Edom biyo.
E ma ha nɛ o he yayami ɔmɛ maa je kpo paa.
5 Oo Yehowa, mo kai nɔ́ nɛ ba wa nɔ ɔ,
Moo hyɛ, nɛ o maa na bɔ nɛ wa hɛ mi pue si ha a.
2 Wa weto ní ba plɛ pee nibwɔhi a nɔ́, nɛ wa we ɔmɛ hu plɛ pee ma se bi a nɔ́.
3 Wa ba pee awusahi, wa be tsɛ; wa nyɛmɛ pee kaa yalɔyihi.
4 Wɔ nitsɛmɛ wa nyu po, wa woɔ he hiɔ loko wa nuɔ, nɛ wɔ nitsɛmɛ wa lɛ́ nɛ wa ma slɛ hu ja wa he.
5 Nihi nɛ a ngɛ wa se fiee ɔ ná wɔ haa;
Pɔ tɔ wa he, se a ha we nɛ waa jɔɔ wa he.
6 Wa ngɔ wa he kɛ ya bɔ Egipt kɛ Asiria konɛ wa ná niye ní* nɛ waa ye.
7 Wa nɛmɛ ɔmɛ nɛ́ a pee yayami ɔ be je mi hu, se wa ba ngɛ a tɔmi ɔmɛ a mi nɔ́ nae.
8 Nyɔguɛhi lɛ a ngɛ wa nɔ yee amlɔ nɛ ɔ; nɛ nɔ ko nɔ ko be nɛ ma kpɔ̃ wɔ kɛ je a dɛ mi.
9 Awi yeli nɛ a ngɛ nga a nɔ ɔ a he je ɔ, waa kɛ wa wami* woɔ oslaa mi kɛ ya hlaa niye ní.
10 Wa he womi dɔ la kaa flɔɔnɔɔ ngɛ hwɔ nɛ nya wa nɛ ngɛ wɔ yee ɔ he je.
11 A pue yigbayihi nɛ a ngɛ Zion ɔ a hɛ mi si,* a pue yihewi* nɛ a ngɛ Yuda ma amɛ a mi ɔ a hɛ mi si.
12 A fĩ wa ma nikɔtɔma amɛ a nine kɛ kpla si, nɛ nikɔtɔma amɛ hu a bui mɛ fɛɛ.
13 Nihewi ɔmɛ tlooɔ wɛ tɛ, nɛ nyumuwi ɔmɛ nɔɔ si ngɛ lɛ́ nɛ jiɔ nɛ a tlooɔ ɔ he je.
14 Nikɔtɔma amɛ hí ma a we agbo ɔ nya hu; nɛ nihewi ɔmɛ fiɛ a la amɛ hu.
15 Bua jɔmi ko be wa tsui mi hu; wa domi ɔ ba plɛ pee aywilɛho yemi.
16 Jlasi ɔ je wa yi kɛ fɔ si. Kpoo ha wɔ, ejakaa wa pee yayami.
17 Enɛ ɔ he je ɔ, wa tsui ngɛ wɔ yee,
Ní nɛ ɔmɛ a he je ɔ, wa hɛngmɛ pee tsuu,
18 Akɛnɛ Zion Yoku ɔ nɔ fɔɔ si gu he je ɔ, kɔkɔbohi lɛ a ngɛ kpae ngɛ nɔ.
19 Se mo Yehowa lɛɛ, o maa hi si ngɛ o matsɛ sɛ ɔ nɔ kɛ maa ya neneene.
O matsɛ sɛ ɔ ngɛ yi nɔhi tsuo.
20 Mɛni he je nɛ o hɛ je wa nɔ pɛsɛpɛsɛ, nɛ o kua wɔ be kɛkɛɛ jã a?
21 Ao Yehowa, moo kpale wɔ kɛ ba o ngɔ; wa pee klaalo kaa wa maa kpale kɛ ba.
Ha nɛ níhi nɛ hi kaa blema a.
22 Se o kua wɔ kulaa.
Loloolo ɔ, o mi mi fu wɔ wawɛɛ.
Yi 1 kɛ ya si yi 4 ɔ ji aywilɛho la nɛ a to lɛ nyatsɔɔ ngɛ Hebri ningma okadi ɔ nya.
Aloo “yihewi nɛ a li nyumu ɔ.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “ba pee e yi.”
Aloo “ye e he fɛu.”
Aloo “bɔ nɛ pee nɛ a klaa nɛ ná he wami ehe.”
Yerusalem he munyu nɛ a ngɛ tue ngɛ hiɛ ɔ nɛ.
Aloo “ye klaa.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “e nya nɛ i tsɔ atuã kɛ si ɔ nɛ.”
Aloo “yihewi nɛ a li nyumu ɔ.”
Aloo “konɛ a kɛ ha nɛ a klaa nɛ ná he wami ehe ɔ.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “ye mi ni mi ngɛ mi sããe.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “e ku Israel koli ɔmɛ tsuo.”
Aloo “E po e gbijlɔ yemi ɔ se.”
E ji kpoku loo gbogbo nɛ a daa nɔ kɛ hwuɔ ta, aloo a kɛ poɔ ma he piɛ.
Aloo “Blɔ tsɔɔmi ko be hu.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “yihewi nɛ a li nyumu ɔ.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “ye mi ni mi.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “Ye ko je pue si.”
E ji asilɛ munyu nɛ a kɛ kaleɔ ma kaa nɔmlɔ. Be komɛ ɔ, a kɛ kaleɔ mi mi sami aloo mɔbɔ nami.
Aloo “a klaa.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “a koli.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “o hɛngmɛ biyo ɔ.”
Aloo “a klaa.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “gbɛjegbɛ fɛɛ gbɛjegbɛ yi mi.”
Aloo “mɛ nitsɛmɛ a mi mi bimɛ.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “yihewi nɛ a li nyumu ɔ.”
Aloo “Nihi nɛ i fɔ mɛ nɛ a ngɛ he wami.”
Aloo “e tsiɔ ye sɔlemi ɔ blɔ.”
Baiblo komɛ de ke “nɛ e ha nɛ i fɔɔ si gu.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “E ngɔ e gbaja mi bi ɔmɛ.”
Aloo “O ha we nɛ ye klaa nɛ.”
Aloo “O klaa.”
Aloo “ye klaa de ke.”
Aloo “klaa.”
Aloo “wa maa to wa tsui si.”
Aloo “ngɛ munyu tue kɛ ngɛ wɔ sie.
Aloo “nu ye klaa.”
Aloo “o ye ye klaa sane ɔ ha lɛ.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “bo tsutsu.” E ji bo tsutsu nɛ he jua wa.
Aloo “fuaa kuku.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “tɔmi.”
Aloo “a we aywilɛho niye ní.”
Aloo “A be nyɛe maa hi hiɔ kaa ma se bi.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “abolo.”
Aloo “wa klaa.”
Aloo “A tua yigbayihi nɛ a ngɛ Zion ɔ abonua.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “yihi nɛ a li nyumu.”