AMOS
1 Amos* nɛ e piɛɛ to hyɛli nɛ a ngɛ Tekoa a he ɔ munyu ji nɛ ɔ nɛ. E nine su munyu nɛ ɔ nɔ benɛ e na nina ko nɛ kɔɔ Israel he ɔ. E na nina a ngɛ Yuda matsɛ Yuzia kɛ Israel matsɛ Yeroboam nɛ e ji Yoash binyumu ɔ ligbi ɔmɛ a mi. Enɛ ɔ ba jeha enyɔ loko zugba mimiɛmi ɔ ba. 2 E de ke:
“Yehowa maa wo gbi ngɛ Zion,
Nɛ e ma wo e gbi nɔ ngɛ Yerusalem.
Lohwehi a ní yemi he ɔmɛ maa ye kɔmɔ,
Nɛ Karmel Yoku ɔ yi mi ma gbli.”
3 “Nɔ́ nɛ Yehowa ngɛ dee ji nɛ ɔ nɛ,
‘“Atuã nɛ Damasko tsɔ* si etɛ kɛ si eywiɛ ɔ he je ɔ, i be ye juɛmi tsakee,
Ejakaa a kɛ ngma gbeemi tsohi* nyɛɛ Gilead nɔ.
4 Lɔ ɔ he ɔ, ma ha nɛ la ma ba nɔ Hazael we ɔ nɔ,
Nɛ la a maa sã Benhadad mɔhi nɛ a he wa a.
5 Ma ku Damasko agbo se lami dade ɔmɛ;
Ma kpata nihi nɛ a ngɛ Bikat Aven
Kɛ nɔ nɛ ngɛ Beteden kɛ ngɛ matsɛ yee* ɔ hɛ mi;
Nɛ a maa nuu Siriabi ɔmɛ kɛ ho Kir ya kaa nyɔguɛhi,” Yehowa lɛ de.’
6 Nɔ́ nɛ Yehowa ngɛ dee ji nɛ ɔ nɛ,
‘“Atuã nɛ Gaza tsɔ si etɛ kɛ si eywiɛ ɔ he je ɔ, i be ye juɛmi tsakee,
Ejakaa a ngɔ nihi tsuo nɛ a nuu mɛ nyɔguɛ ɔ kɛ ya wo Edom dɛ mi.
7 Lɔ ɔ he ɔ, ma ha nɛ la ma ba nɔ Gaza gbogbo ɔ nɔ,
Nɛ la a maa sã e mɔhi nɛ a he wa a.
8 Ma kpata nihi nɛ a ngɛ Ashdod
Kɛ nɔ nɛ ngɛ Ashkelon kɛ ngɛ matsɛ yee* ɔ hɛ mi;
Ma wo ye nine nɔ ngɛ Ekron nɔ,
Nɛ Filistibi nɛ a piɛ ɔ hɛ mi ma kpata,” Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa lɛ de.’
9 Nɔ́ nɛ Yehowa ngɛ dee ji nɛ ɔ nɛ,
‘Atuã nɛ Tiro tsɔ si etɛ kɛ si eywiɛ ɔ he je ɔ, i be ye juɛmi tsakee,
Ejakaa a ngɔ nihi tsuo nɛ a nuu mɛ nyɔguɛ ɔ kɛ wo Edom dɛ mi,
Nɛ a kaii we nyɛmimɛ a somi nɛ a so be ko nɛ be ɔ.
10 Lɔ ɔ he ɔ, ma ha nɛ la ma ba nɔ Tiro gbogbo ɔ nɔ,
Nɛ la a maa sã e mɔhi nɛ a he wa a.’
11 Nɔ́ nɛ Yehowa ngɛ dee ji nɛ ɔ nɛ,
‘Atuã nɛ Edom tsɔ si etɛ kɛ si eywiɛ ɔ he je ɔ, i be ye juɛmi tsakee,
Ejakaa e kɛ klaate fiee lɛ nitsɛ e nyɛmi ɔ se,
Nɛ e nɛ lɛ mɔbɔ;
E kɛ abofu tsɔtslɔɔ a mi nɛ e kpa we,
Nɛ e ya nɔ nɛ e ná a he abofu.
12 Lɔ ɔ he ɔ, ma ha nɛ la ma ba nɔ Teman,
Nɛ la a maa sã Bozra mɔhi nɛ a he wa a.’
13 Nɔ́ nɛ Yehowa ngɛ dee ji nɛ ɔ nɛ,
‘“Atuã nɛ Ammonbi ɔmɛ tsɔ si etɛ kɛ si eywiɛ ɔ he je ɔ, i be ye juɛmi tsakee,
Ejakaa a gba Gilead yihɔyi ɔmɛ a mi mi konɛ a kɛ bli a zugba a mi.
14 Lɔ ɔ he ɔ, ma mɛ Raba gbogbo ɔ he la,
Nɛ la a maa sã e mɔhi nɛ a he wa a,
A maa hia ta ngmlaa ngɛ ta ligbi ɔ nɔ,
Kɔɔhiɔ nɛ nya wa wawɛɛ maa fia ngɛ ahumi ligbi ɔ nɔ.
15 Nɛ a maa nuu a matsɛ ɔ kɛ e ma nikɔtɔma amɛ kɛ ho nyɔguɛ tso mi ya,” Yehowa lɛ de.’
2 “Nɔ́ nɛ Yehowa ngɛ dee ji nɛ ɔ nɛ,
‘“Atuã nɛ Moab tsɔ* si etɛ kɛ si eywiɛ ɔ he je ɔ, i be ye juɛmi tsakee,
Ejakaa e sã Edom matsɛ ɔ wuhi kɛ pee kalo.
2 Lɔ ɔ he ɔ, ma ha nɛ la ma ba nɔ Moab,
Nɛ la a maa sã Keriot mɔhi nɛ a he wa a;
Moab hɛ mi ma kpata ngɛ hoo peemi mi,
Ngɛ ta ngmlaa mi, ngɛ titimati pɛmi mi.
3 Ma je matsɛ* ɔ kɛ je e mi,
Nɛ ma gbe e kɛ e ma nikɔtɔma amɛ tsuo,” Yehowa lɛ de.’
4 Nɔ́ nɛ Yehowa ngɛ dee ji nɛ ɔ nɛ,
‘Atuã nɛ Yuda tsɔ si etɛ kɛ si eywiɛ ɔ he je ɔ, i be ye juɛmi tsakee,
Ejakaa a kua Yehowa mlaa a,
Nɛ a yi e blɔ tsɔɔmi ɔmɛ a nɔ;
Mohu ɔ, lakpa blɔ nɛ́ a nɛmɛ ɔmɛ wo ɔ, lɔ ɔ nɔuu lɛ ha nɛ mɛ hu a tla blɔ.
5 Lɔ ɔ he ɔ, ma ha nɛ la ma ba nɔ Yuda,
Nɛ la a maa sã Yerusalem mɔhi nɛ a he wa a.’
6 Nɔ́ nɛ Yehowa ngɛ dee ji nɛ ɔ nɛ,
‘Atuã nɛ Israel tsɔ si etɛ kɛ si eywiɛ ɔ he je ɔ, i be ye juɛmi tsakee,
Ejakaa a juaa dalɔ kɛ náa sika hiɔ,
Nɛ a juaa ohiatsɛ kɛ náa tokota.
7 A naa nɔ nɛ e be nɔ́ ko ɔ nɔ kɛ woɔ zu mi,
Nɛ a tsiɔ nihi nɛ a he jɔ ɔ blɔ.
Nɔ kɛ e tsɛ kɛ yiheyo kake naa bɔmi,
Nɛ a kɛ woɔ ye biɛ klɔuklɔu ɔ he mu.
8 Bohi nɛ nihi kɛ ba to awaba a nɔ lɛ a hwɔɔ ngɛ afɔle sami latɛ fɛɛ afɔle sami latɛ he;
Nɛ wai nɛ a he ngɛ nihi nɛ a bu mɛ fɔ a dɛ lɛ a nuɔ ngɛ a mawu ɔmɛ a we ɔ.’
9 ‘Se imi lɛ i kpata Amorbi ɔmɛ a hɛ mi kɛ je a blɔ mi,
Nihi nɛ a ka gagaaga kaa seda tsohi, nɛ a he wa kaa oak tsohi ɔ;
I kpata a hɛ mi kulaa kaa bɔ nɛ a kpataa tso kɛ e nɔ yiblii kɛ e sipoku hɛ mi ɔ.
10 I je nyɛ kɛ je Egipt,
Nɛ i ha nɛ nyɛ nyɛɛ nga kplanaa a nɔ jeha 40,
Konɛ nyɛ ya ngɔ Amorbi ɔmɛ a zugba a.
11 I ha nɛ nyɛ binyumu ɔmɛ ekomɛ pee gbali
Nɛ i ha nɛ nyɛ nihewi ɔmɛ ekomɛ pee Nazirbi.
Oo Israelbi, Anɛ pi jã lo?’ Yehowa lɛ de.
12 ‘Se nyɛ ya nɔ nɛ nyɛ ha Nazirbi ɔmɛ wai ke a nu,
Nɛ nyɛ fã gbali ɔmɛ ke: “Nyɛ ko gba hu.”
13 Lɔ ɔ he ɔ, ma ywia nyɛ ngɛ he nɛ nyɛ ngɛ ɔ,
Kaa bɔ nɛ zugba lɛ nɛ a bo ngma nɛ a poo wo mi ywiaa nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ e nyɛɛɔ nɔ ɔ.
14 Nɔ nɛ he sɔɔ po be he ko nae nɛ e maa tu fo kɛ ya,
Nɛ nɔ nɛ he wa a ma gbɔjɔ,
Nɛ tatsɛmɛ be nyɛe maa tu fo kɛ baa a wami* yi.
15 Kɛ̃ɛ̃ tsɛ̃lɔ be nyɛe maa da si,
Nɛ nɔ nɛ he sɔɔ kɛ fo tumi po be nyɛe maa tu nya fo,
Nɛ nɔ nɛ ngɛ okpɔngɔ nɔ be nyɛe maa tu fo kɛ baa e wami* yi.
16 Tatsɛmɛ ɔmɛ a kpɛti nihi nɛ a ngɛ kã a po
Maa tu fo kɛ a he gu jamɛ a ligbi ɔ,’ Yehowa lɛ de.”
3 “Nyɛ Israelbi, nyɛɛ bu nɔ́ nɛ Yehowa de kɛ kɔ nyɛ he ɔ tue. Munyu nɛ ɔ kɔɔ weku nɛ i je kɛ je Egipt zugba a nɔ kɛ ba a he. E de ke:
2 ‘Mo pɛ ji weku nɛ i le ngɛ wekuhi tsuo nɛ a ngɛ zugba a nɔ ɔ a kpɛti.
Lɔ ɔ he je nɛ ma gbla nyɛ tue ngɛ yayamihi tsuo nɛ nyɛ pee ɔ he ɔ nɛ.
3 Anɛ ni enyɔ blaa kɛ nyɛɛɔ be mi nɛ́ a wui a sibi si* kaa a ma ya kpe ngɛ he ko lo?
4 Anɛ jata maa huã ngɛ hue tso mi be mi nɛ e nɛ de lo lo?
Anɛ jata wayoo* maa huã ngɛ e muɔ mi be mi nɛ e nui lohwe ko lo?
5 Anɛ lohwe pɛlitsɛ duɔ klama be mi nɛ a tsɔɛ lɛ klama lo?*
Anɛ klama fɛɔ be mi nɛ nɔ́ ko sɛ we mi lo?
6 Anɛ a kpaa titimati ngɛ ma mi nɛ́ ma mi bi ɔmɛ a tsui pui lo?
Anɛ amanehlu baa ma ko nɔ nɛ pi Yehowa nɛ ha nɛ e ba lo?
7 Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa be nɔ́ ko pee,
Kaa ja e je e laami sane ɔ kpo kɛ tsɔɔ e sɔmɔli ɔmɛ nɛ a ji gbali ɔ.
8 Jata huã! Mɛnɔ lɛ yi gbeye?
Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa tu munyu! Mɛnɔ lɛ be gbae?’
9 ‘Moo fiɛɛ munyu nɛ ɔ ngɛ Ashdod mɔhi nɛ a he wa a nɔ,
Kɛ ngɛ mɔhi nɛ a he wa nɛ a ngɛ Egipt zugba a nɔ ɔ a nɔ.
Mo de ke: “Nyɛ ya bua nyɛ he nya ngɛ Samaria yoku ɔmɛ a nɔ;
Nyɛɛ hyɛ basabasa nɛ a ngɛ pee
Kɛ ojo nɛ a ngɛ fiae ngɛ e mi ɔ.
10 Ejakaa a li bɔ nɛ a peeɔ nɔ́ nɛ da ha,” Yehowa lɛ de,
“A buaa níhi nɛ a gu awi yemi kɛ hɛ mi kpatami nɔ kɛ ná a nya ngɛ a mɔhi nɛ a he wa a mi.”’
11 Lɔ ɔ he ɔ, nɔ́ nɛ Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa de ji nɛ ɔ nɛ,
‘He nyɛlɔ ko ma ba bɔle zugba a kɛ kpe,
E ma ha nɛ o he wami maa ta,
Nɛ e maa ha ní ngɛ o mɔhi nɛ a he wa a mi.’
12 Nɔ́ nɛ Yehowa de ji nɛ ɔ nɛ,
‘Kaa bɔ nɛ to hyɛlɔ ma sá to nane enyɔ loo e tue ngɛ jata nya mi ɔ,
Jã nɔuu nɛ a ma sá Israelbi ɔmɛ kɛ ho,
Nihi nɛ amlɔ nɛ ɔ, a ngɛ sa kpakpahi kɛ sɛ kpakpahi* a nɔ ngɛ Samaria a.’
13 ‘Nyɛɛ bu tue nɛ nyɛɛ bɔ Yakob we ɔ kɔkɔ,’* Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa, Mawu tabohiatsɛ ɔ lɛ de.
14 ‘Ligbi nɛ ma gbla Israel tue ngɛ e we atuã tsɔmi ɔmɛ* a he ɔ,
Ma gbla Betel afɔle sami latɛ ɔ hu tue;
A maa poo afɔle sami latɛ ɔ koli ɔmɛ ngɔ pue zugba.
15 Ma ku ahlabata be mi we ɔ kɛ mawulɛ be mi we ɔ.’
‘Wehi nɛ a kɛ suɔ wu pee ɔ ma hule pue si,
Nɛ we nguahi* a hɛ mi ma kpata kulaa,’ Yehowa lɛ de.”
4 “Nyɛ yihi nɛ nyɛ ngɛ kaa Bashan nahi ngɛ Samaria yoku ɔ nɔ,
Nyɛɛ bu munyu nɛ ɔ tue,
Nyɛ yihi nɛ nyɛ sisiɔ nihi nɛ a be nɔ́ ko, nɛ nyɛ waa ohiatsɛmɛ yi mi,
Nɛ́ nyɛ deɔ nyɛ hunomɛ* ke, ‘Nyɛ ha wɔ nɔ́ ko nɛ́ waa nu!’ ɔ.
2 Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa kɛ e klɔuklɔu peemi ɔ kã kita ke,
‘“Hyɛ! Be ma nɛ e maa ngɔ gbowe nguahi kɛ wo nyɛ nɔ,
Nɛ nyɛ kpɛti nihi nɛ maa piɛ ɔ, e kɛ lo sami gbowe ma wo nyɛ nɔ.
3 Nyɛ ti nɔ fɛɛ nɔ maa gu gbogbo puɔ nɛ ngɛ e hɛ mi tɛɛ ɔ mi kɛ je kpo;
Nɛ a ma sake nyɛ kɛ pue Harmon,” Yehowa lɛ de.’
4 ‘Nyɛɛ ba Betel nɛ nyɛ ba tɔ̃ mlaa,*
Nyɛɛ ba Gilgal nɛ nyɛ ba tɔ̃ mlaa nɔ wawɛɛ!
Nyɛɛ ngɔ nyɛ afɔle ɔmɛ kɛ ba mɔtu,
Nɛ nyɛɛ ngɔ nyɛ mi dlami nyɔngmanyɔngma* a kɛ ba ngɛ ligbi etɛne ɔ nɔ.
5 Nyɛɛ ngɔ abolo nɛ masa be mi kɛ sã sina afɔle;
Nyɛɛ fia nyɛ afɔle nɛ je tsui mi faa he gɔgɔ!
Ejakaa lɔ ɔ ji nɔ́ nɛ nyɛ suɔ, Oo nyɛ Israelbi,’ Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa lɛ de.
6 ‘Se imi lɛɛ, i ha nɛ hwɔ ye nyɛ ngɛ nyɛ ma amɛ tsuo a mi,
I ha nɛ niye ní ta nyɛ we ɔmɛ tsuo a mi;
Se nyɛ kpale we kɛ bɛ ye ngɔ,’ Yehowa lɛ de.
7 ‘Benɛ e piɛ nyɔhiɔ etɛ nɛ a ma kpa ní ɔ, i tsi hiɔmi nya;
I ha nɛ hiɔmi nɛ ngɛ ma ko mi, se ma kpa ko mi lɛɛ hiɔmi ɔ nɛ́.
Hiɔmi nɛ ngɔ pue zugba ko nɔ,
Se zugba kpa nɛ hiɔmi nɛ́ kɛ pue we nɔ ɔ lɛɛ, e nɔ ma gbli.
8 Nihi nɛ kuma gbe mɛ je ma enyɔ loo etɛ mi kɛ ya ma kake mi nɛ a ya nu nyu,
Se nyu ɔ sui mɛ;
Se a kpale we kɛ bɛ ye ngɔ,’ Yehowa lɛ de.
9 ‘I ha nɛ pu la kɛ hiɔ puɛ nyɛ ngmɔ ní ɔmɛ.
Nyɛ pee abɔɔhi kɛ wai ngmɔhi fuu,
Se baalɛhi ye nyɛ fig tso ɔmɛ kɛ nyɛ wai tso ɔmɛ;
Se loloolo ɔ, nyɛ kpale we kɛ bɛ ye ngɔ,’ Yehowa lɛ de.
10 ‘I ha nɛ gbenɔ hiɔ sɛ nyɛ kpɛti kaa bɔ nɛ e ba ngɛ Egipt ɔ.
I ngɔ klaate kɛ gbe nyɛ nihewi ɔmɛ, nɛ i ngɔ nyɛ we okpɔngɔ ɔmɛ.
I ha nɛ nyɛ sito he ɔmɛ je fu kanikani* kɛ wo nyɛ gugwɔ mi;
Se nyɛ kpale we kɛ bɛ ye ngɔ,’ Yehowa lɛ de.
11 ‘I kpata nyɛ hɛ mi
Kaa bɔ nɛ Mawu kpata Sodom kɛ Gomora hɛ mi ɔ.
Nɛ nyɛ pee kaa la tso nɛ a je ngɛ la mi;
Se nyɛ kpale we kɛ bɛ ye ngɔ,’ Yehowa lɛ de.
12 Lɔ ɔ he ɔ, Oo Israel, kikɛ ji bɔ nɛ ma pee mo ɔ nɛ.
Nɔ́ nɛ ma pee mo ji nɛ ɔ nɛ,
Oo Israel, moo pee klaalo konɛ o kɛ o Mawu ɔ nɛ kpe.
13 Ejakaa hyɛ! lɛ ji nɔ nɛ pee yoku ɔmɛ nɛ e bɔ kɔɔhiɔ ɔ nɛ;
E deɔ adesa e yi mi tomi,
E haa nɛ mɔtu pu la plɛɔ peeɔ diblii
Nɛ e nyɛɛɔ ngɛ yoku ɔmɛ a nɔ;
E biɛ ji Yehowa Mawu Tabohiatsɛ.”
5 “Oo Israel ma, nyɛɛ bu la nɛ i ngɛ lae kɛ ngɛ nyɛ sie kaa kɔmɔ yemi la* a tue:
2 ‘Yomiyo ɔ, nɛ ji Israel nɔ si;
E be nyɛe maa te si hu.
A kua lɛ ngɛ lɛ nitsɛ e zugba a nɔ;
Nɔ ko be nɛ ma wo e nɔ.’
3 “Nɔ́ nɛ Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa ngɛ dee ji nɛ ɔ nɛ:
‘Ma nɛ e kɛ tabuli akpe maa ya ta a, e maa piɛ nihi lafa;
Nɛ ma nɛ e kɛ tabuli lafa maa ya ta a, e maa piɛ nihi nyɔngma. Enɛ ɔ ji nɔ́ nɛ maa ba Israel nɔ.’
4 “Nɔ́ nɛ Yehowa ngɛ Israel ma a dee ji nɛ ɔ nɛ:
‘Nyɛ hla ye se blɔ konɛ nyɛɛ ya nɔ nɛ nyɛɛ hi wami mi.
5 Nyɛ ko hla Betel se blɔ,
Nyɛ ko ya Gilgal, nɛ nyɛ ko be kɛ ho Beersheba ya,
Ejakaa Gilgal maa ya nyɔguɛ tso mi kokooko,
Nɛ nɔ́ ko be piɛe ngɛ Betel.*
6 Nyɛ hla Yehowa se blɔ konɛ nyɛɛ ya nɔ nɛ nyɛɛ hi wami mi,
Ke pi jã a, e maa tso kaa la nɛ e ma kpata Yosef we ɔ hɛ mi,
Nɛ la a maa sã Betel, nɛ nɔ ko be nɛ maa gbe.
7 Nyɛ yi dami sane, nɛ lɔ ɔ ha nɛ si himi ɔ dooɔ,*
Nɛ nyɛ sake dami kɛ fɔ zugba.
8 Nɔ nɛ e pee Kima dodoehi a kuu* ɔ kɛ Kesil dodoehi a kuu* ɔ,
Nɔ nɛ e plɛɔ diblii kpii kɛ peeɔ mɔtu,
Nɔ nɛ haa nɛ pia woɔ diblii kaa nyɔ mi,
Nɔ nɛ e buaa wo nyu ɔ nya
Nɛ e plɛɔ kɛ pueɔ zugba a nɔ ɔ,
—E biɛ ji Yehowa.
9 E ma kpata nihi nɛ a he wa a hɛ mi,
Nɛ e ma kpata mahi nɛ a fia gbogbo wo a he ɔ hɛ mi.
10 A nyɛɔ nihi nɛ kãa nihi a hɛ mi ngɛ ma a agbo ɔ nya a,
Nɛ a sume nihi nɛ a tuɔ anɔkuale ɔ saasaa.
11 Akɛnɛ nyɛ heɔ zugba he tó ngɛ ohiatsɛmɛ a dɛ,
Nɛ nyɛ ngɔɔ ngma* ngɛ a dɛ kaa tó he je ɔ,
Nyɛ be wehi nɛ nyɛɛ kɛ tɛhi nɛ a gba ma a mi hie,
Nɛ wai ngmɔ kpakpahi nɛ nyɛ pee ɔ, nyɛ be wai nae ngɛ mi nɛ nyɛ maa nu.
12 Ejakaa i le atuã nɛ nyɛ tsɔ* si abɔ ɔ
Kɛ bɔ nɛ nyɛ yayami ɔmɛ kle wawɛɛ ha a.
—Nyɛ haoɔ dalɔ,
Nyɛ heɔ nyɔ mi ní,
Nɛ nyɛ yi dami sane ha ohiatsɛmɛ ngɛ ma a agbo ɔ nya.
13 Lɔ ɔ he ɔ, nihi nɛ a le ní ɔ maa pee dii ngɛ jamɛ a be ɔ mi,
Ejakaa e maa pee haomi be.
14 Nyɛ hla nɔ́ kpakpa se blɔ, se pi nɔ́ yaya,
Bɔ nɛ pee nɛ nyɛɛ ya nɔ nɛ nyɛɛ hi wami mi.
Kɛkɛ ɔ, Yehowa, Mawu tabohiatsɛ ɔ kɛ nyɛ maa hi si,
Kaa bɔ nɛ nyɛ deɔ ke e kɛ nyɛ ngɛ ɔ.
15 Nyɛɛ hiɔ nɔ́ yaya nɛ nyɛɛ suɔ nɔ́ kpakpa,
Nyɛɛ ye dami sane ngɛ ma a agbo ɔ nya.
Eko ɔ, Yehowa Mawu tabohiatsɛ ɔ
Maa na Yosef nina nɛ piɛ ɔ mɔbɔ.’
16 “Lɔ ɔ he ɔ, nɔ́ nɛ Yehowa Mawu tabohiatsɛ ɔ ngɛ dee ji nɛ ɔ nɛ, Yehowa ke:
‘A maa wo yana ngɛ ma a he nya buami he ɔmɛ tsuo,
Nɛ a maa hi dee ngɛ gbɛjegbɛ ɔmɛ tsuo a nɔ ke, “Ao! Ao!”
A ma tsɛ ngmɔ huli ɔmɛ ke a ba ye kɔmɔ,
Nɛ a ma tsɛ nihi nɛ a le ya fomi ɔ nɛ́ a ba wo yana.’
17 ‘A maa wo yana ngɛ wai ngmɔ fɛɛ wai ngmɔ mi;
Ejakaa ma ba be ngɛ nyɛ kpɛti,’ Yehowa lɛ de.
18 ‘Kpoo ha nihi nɛ a hyɛɛ Yehowa ligbi ɔ blɔ wawɛɛ ɔ!
Kɛ nyɛ ngɛ blɔ hyɛe kaa Yehowa ligbi ɔ maa hi kɛɛ?
E maa pee diblii, se pi la.
19 E maa pee kaa nyumu ko nɛ e tu fo kɛ je jata nya mi, nɛ e kɛ osisiblisi ya kpe,
Nɛ benɛ e sɛ e we mi, nɛ́ e ngɔ e nine kɛ kpasa gbogbo ɔ, sinɔ kɔ̃ lɛ.
20 Yehowa ligbi ɔ maa pee diblii, se pi la;
E maa pee diblii kpii, se pi la hleii.
21 I hiee nyɛ gbijlɔ ɔmɛ, i nyɛ mɛ kulaa,
Nɛ ye bua jɔɛ afɔlehi nɛ nyɛ sãã ngɛ nyɛ kpe klɛdɛɛ ɔmɛ a sisi ɔ he via a he.
22 Ke nyɛ sã sami afɔle kɛ nike ní afɔle ha mi po,
Ye bua be a he jɔe;
Nɛ ye bua be nyɛ lohwehi nɛ a wo zɔ nɛ nyɛɛ kɛ sãã tue mi jɔmi afɔlehi ɔ he jɔe.
23 Nyɛ kpa nyɛ la boboobo ɔmɛ fiami kɛ jɔɔ ye tue mi womi;
Nyɛ kpa saku ɔmɛ hu, i hla we nɛ ma nu a pɛmi.
24 Ha nɛ dami sane yemi nɛ e be babaaba kaa nyu,
Nɛ́ dami nɛ be kaa pa nɛ nyu tɛ mi gblee.
25 Oo Israel ma, jeha 40 nɛ nyɛ ye ngɛ nga a nɔ ɔ,
Anɛ nyɛ sã afɔlehi kɛ nike ní afɔlehi ha mi lo?
26 Amlɔ nɛ ɔ, nyɛ maa tloo nyɛ matsɛ Sakut kɛ Kaiwan* kɛ ho,
Nyɛ we amagahi, dodoe mawu nɛ nyɛ pee kɛ ha nyɛ he ɔ,
27 Nɛ ma ngɔ nyɛ kɛ ho nyɔguɛ tso mi ya ngɛ Damasko se lokoo,’ nɔ nɛ e biɛ ji Yehowa Mawu tabohiatsɛ ɔ lɛ de.”
6 “Nyɛ nihi nɛ nyɛ heɔ nyɛ he yeɔ* ngɛ Zion,
Nyɛ nihi nɛ nyɛ he mi jɔ nyɛ ngɛ Samaria yoku ɔ nɔ,
Nyɛ nihi nɛ nyɛ hɛɛ blɔ nya ngɛ je ma amɛ a mi,
Nɛ Israelbi ɔmɛ baa nyɛ ngɔ ɔ, musu tloo nyɛ!
2 Nyɛɛ po mi kɛ ya Kalne nɛ́ nyɛ ya hyɛ.
Nyɛɛ je lejɛ ɔ kɛ ya Hamat Ngua a,
Nɛ nyɛ kple kɛ je lejɛ ɔ kɛ ho Gat nɛ ngɛ Filistia a ya.
Anɛ a hi pe matsɛ yemi nɛ ɔmɛ lo?*
Anɛ a zugba a kle pe nyɛ nɔ́ ɔ lo?
3 Anɛ nyɛ ngɛ haomi ligbi ɔ jee ngɛ nyɛ juɛmi mi,
Nɛ nyɛɛ kɛ nɔ yemi* nɛ peeɔ basabasa ma lo?
4 Nyɛ hwɔɔ sahi nɛ a kɛ suɔ wu pee nɔ, nɛ nyɛ jɔɔ nyɛ he ngɛ sɛ kpakpahi a nɔ,
Nɛ nyɛ yeɔ jijɔ kpakpahi kɛ nahi nɛ a wo zɔ;*
5 Ke saku* ngɛ pɛe ɔ, a laa kɛ toɔ he,
Nɛ a peeɔ la pomi níhi kaa bɔ nɛ David pee ɔ pɛpɛɛpɛ;
6 A nuɔ wai ngɛ kplu nguahi a mi,
Nɛ a kpaa nu kpakpahi.
Se Yosef amanehlu ɔ lɛɛ, e si we mɛ kpu.*
7 Enɛ ɔ he ɔ, nihi nɛ a maa nuu mɛ nyɔguɛ ɔ, nyɛ lɛ a maa nuu kekle,
Nɛ ngmlaa nɛ nihi nɛ a ngɛ a he jɔɔe ɔ ngɛ kpae ɔ se maa po.
8 ‘Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa kã lɛ nitsɛ e he* kita,’ Yehowa Mawu tabohiatsɛ ɔ de ke,
‘“I hiee Yakob he nɔ womi ɔ,
I sume e mɔhi nɛ a he wa a,
Nɛ ma ngɔ ma nɛ ɔ kɛ níhi nɛ ngɛ mi ɔ tsuo kɛ wo e he nyɛli ɔmɛ a dɛ.
9 “‘“Ke e piɛ nyumuhi nyɔngma ngɛ we kake mi ɔ, mɛ hu a ma gbo. 10 Nɛ wekuno* ko ma ba je mɛ kpo nɛ e maa sã mɛ kakaaka. E ma je a wu ɔmɛ kpo kɛ je we ɔ mi; lɔ ɔ se ɔ, e ma bi nɔ nɛ ngɛ se tsu ɔmɛ a mi ɔ ke, ‘Anɛ nɔ kpa ko piɛɛ o he lo?’ Nɛ e ma he nɔ ke, ‘Nɔ ko be!’ Kɛkɛ e ma de nɔ ɔ ke, ‘Pee dii! Ejakaa pi be nɛ e sa kaa a wo Yehowa biɛ ta ji nɛ ɔ.’”
11 Ejakaa Yehowa lɛ e kɛ fami ngɛ hae,
E maa ku we ngua a kɛ pue si dukuduku,*
Nɛ e maa ku we wayo ɔ wɔtsɔwɔtsɔ.
12 Anɛ okpɔngɔhi tuɔ fo ngɛ tɛsa nɔ lo?
Aloo anɛ nɔ ko kɛ nahi ya huɔ ngɛ tɛsa nɔ lo?
Ejakaa nyɛ ha nɛ dami sane yemi ba pee tso nɛ duɔ ngɛ mi,
Nɛ nyɛ ha nɛ dami yiblii ba plɛ pee tso nɛ dooɔ.*
13 Nyɛ bua jɔɔ nɔ́ nɛ se nami be he ɔ he,
Nɛ nyɛ deɔ ke, “Wɔ nitsɛmɛ wa he wami lɛ ha wa ye kunimi ɔ nɛ.”*
14 Lɔ ɔ he ɔ, nyɛ Israel we, ma ha nɛ je ma ko ma ba tua mo,’ Yehowa Mawu tabohiatsɛ ɔ lɛ de,
‘Nɛ a maa hao nyɛ kɛ je Lebo Hamat* kɛ ya si Araba Dɔ* ɔ nɔ.’”
7 Nɔ́ nɛ Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa je ngɔ tsɔɔ mi ji nɛ ɔ nɛ: Hyɛ! E ha nɛ baalɛhi babauu ba benɛ sekpɛ ngmɔ ní* bɔni puɛmi ɔ. Enɛ ɔ ji sekpɛ ngmɔ ní nɛ puɛ benɛ a poo matsɛ ɔ nga a. 2 Benɛ baalɛ ɔmɛ ye níhi nɛ a puɛ ngɛ zugba a nɔ ɔ ta a, i de ke: “Oo Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa, i kpa mo pɛɛ nɛ o kɛ ke o we bi ɔmɛ! Kɛ Yakob yi ma plɛ kɛ ná wami kɛɛ?* Ejakaa e gbɔjɔ!”
3 Lɔ ɔ he ɔ, Yehowa tsake e juɛmi* ngɛ nɔ́ nɛ ɔ he. Nɛ Yehowa de ke: “E be mi bae.”
4 Nɔ́ nɛ Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa je ngɔ tsɔɔ mi ji nɛ ɔ nɛ: Hyɛ! Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa ngɔ la kɛ gbla e ma a tue. La a ha nɛ nyuhi nɛ a mi kuɔ ɔ si, nɛ e sã zugba a fã ko. 5 Kɛkɛ nɛ i de ke: “Oo Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa, i kpa mo pɛɛ, nɔ́ nɛ ɔ nɛ ko ba mi. Kɛ Yakob yi ma plɛ kɛ ná wami kɛɛ?* Ejakaa e gbɔjɔ!”
6 Lɔ ɔ he ɔ, Yehowa tsake e juɛmi ngɛ nɔ́ nɛ ɔ he. Nɛ Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa de ke: “Enɛ ɔ hu be mi bae.”
7 Nɔ́ nɛ e je ngɔ tsɔɔ mi ji nɛ ɔ nɛ: Hyɛ! Yehowa daa si ngɛ gbogbo ko nɛ a kɛ kpa nɛ sumui* ngɛ nya fia a nɔ. Nɛ kpa nɛ sumui ngɛ nya ngɛ e dɛ mi. 8 Kɛkɛ nɛ Yehowa bi mi ke: “Amos, mɛni o na?” Nɛ i de ke: “kpa nɛ sumui ngɛ nya.” Nɛ Yehowa de ke: “I kɛ kpa nɛ sumui ngɛ nya a ma susu ye ma Israel. I kɛ a he yayami be mɛ kee hu. 9 Isak hehi nɛ a ya hiɔwe* ɔ maa fɔ si gu, nɛ Israel jami he ɔmɛ a hɛ mi ma kpata; nɛ i kɛ klaate ma ba tua Yeroboam we ɔ.”
10 Amazia nɛ ji Betel osɔfo ɔ tsɔ ke a ngɔ sɛ gbi nɛ ɔ kɛ ya ha Israel Matsɛ Yeroboam: “Amos ngɛ ga yaya toe kɛ si mo ngɛ Israel. Zugba a nyɛ we nɛ e da e munyu ɔmɛ a nya. 11 Nɔ́ nɛ Amos de ji nɛ ɔ nɛ, ‘Yeroboam ma gbo ngɛ klaate nya, nɛ a maa nuu Israelbi ɔmɛ kɛ je a zugba a nɔ kɛ ho nyɔguɛ tso mi ya kokooko.’”
12 Kɛkɛ nɛ Amazia de Amos ke: “Mo ní nalɔ, ho, tuu fo kɛ ho Yuda zugba a nɔ ya; ya hla o nya mi ngma* ngɛ lejɛ ɔ, nɛ o gba ngɛ lejɛ ɔ. 13 Se koo gba ngɛ Betel hu, ejakaa e ji matsɛ ɔ jami he, kɛ matsɛ yemi we.”
14 Kɛkɛ nɛ Amos ha Amazia heto ke: “Pi gbalɔ ji mi, nɛ pi gbalɔ bi ji mi hulɔ; jinɛ to hyɛlɔ ji mi, nɛ i tsuɔ sikamore fig tsohi a he ní. 15 Se Yehowa je mi kɛ je to ɔmɛ a he, nɛ Yehowa de mi ke, ‘Yaa nɛ o ya gba kɛ ha ye ma Israel.’ 16 Lɔ ɔ he ɔ, amlɔ nɛ ɔ, bu nɔ́ nɛ Yehowa ngɛ dee ɔ tue: ‘O ngɛ dee ke, “Koo gba kɛ si Israel, nɛ koo fiɛɛ munyu ko kɛ si Isak we ɔ.” 17 Lɔ ɔ he ɔ, nɔ́ nɛ Yehowa ngɛ dee ji nɛ ɔ nɛ: “O yo ɔ ma ba pee tuutuu yo ngɛ ma a mi, nɛ o binyumu ɔmɛ kɛ o biyi ɔmɛ maa nɔ ngɛ klaate nya. A maa ngɔ nɔ́ susumi kpa kɛ gba o zugba a, nɛ mo nitsɛ lɛɛ, o ma gbo ngɛ zugba nɛ he tsɔ we nɔ; nɛ a maa nuu Israelbi ɔmɛ kɛ je a zugba a nɔ kɛ ho nyɔguɛ tso mi ya kokooko.”’”
8 Nɔ́ nɛ Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa je ngɔ tsɔɔ mi ji nɛ ɔ nɛ: Hyɛ! i na kusii* kɛ e mi mawulɛ be mi tso yiblii. 2 Kɛkɛ nɛ e bi mi ke, “Amos, mɛni o na?” I he nɔ ke, i na “kusii kɛ e mi mawulɛ be mi tso yiblii.” Nɛ Yehowa de mi ke: “Ye ma Israel nyagbe su ta. I kɛ a he yayami be mɛ kee hu. 3 ‘Jamɛ a ligbi ɔ, lahi nɛ a laa ngɛ sɔlemi we ɔ ma plɛ pee ya fomi boboobo,’ Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa lɛ de. ‘A ma sake gbogboehi kɛ pue he fɛɛ he—lejɛ ɔ maa pee dii!’
4 Nyɛɛ bu tue, nyɛ nihi nɛ nyɛ naa ohiatsɛmɛ a nɔ
Kɛ nyɛ nihi nɛ nyɛ haa nɛ zugba a nɔ he si bali yɛ nɔ,
5 Nɛ́ nyɛ deɔ ke, ‘mɛni be nɛ nyɔhiɔ ehe gbijlɔ ɔ maa ba nyagbe nɛ waa jua wa ngma,
Nɛ mɛni be nɛ Hejɔɔmi ligbi ɔ maa ba nyagbe nɛ wa bɔni wa ngma juami?
Konɛ wa ha nɛ efa* susumi nɔ́ ɔ nɛ e pee nyafii
Nɛ́ shekel* sɛni tɛ ɔ nɛ kle,
Nɛ wa ha nɛ wa nɔ́ ngmɛmi ní ɔmɛ a mi nɛ jɔ konɛ wa kɛ sisi nihi;
6 Konɛ wa he nihi nɛ a be nɔ́ ko ɔ kɛ sika hiɔ
Nɛ́ waa jua ohiatsɛ kɛ ná tokota,
Nɛ́ waa jua wa ngma nɛ e hí ɔ.’
7 Yehowa, Yakob Hɛ Mi Nyami ɔ kã e he kita ke,
‘Ye hɛ be a ní peepee ɔmɛ a nɔ jee gblegbleegble.
8 Enɛ ɔ he je ɔ, zugba a ma hoso,
Nɛ nɔ fɛɛ nɔ nɛ ngɛ zugba a nɔ ɔ maa ye aywilɛho,
Zugba a maa ya hiɔwe kaa Nilo pa a,
E ma hyi kɛ be nɔ, nɛ e maa ba si kaa Nilo pa a nɛ ngɛ Egipt ɔ.’
9 Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa de ke, ‘Jamɛ a ligbi ɔ,
Ma ha nɛ pu maa nɔ si piani katakata,
Nɛ ma ha nɛ zugba a nɔ maa wo diblii piani.
10 Ma ha nɛ nyɛ gbijlɔ ɔmɛ ma plɛ pee aywilɛho yemi
Nɛ nyɛ la amɛ tsuo maa plɛ pee aywilɛho lahi.
Ma ha nɛ a maa ngɔ kpekpe kɛ ha a mlɛ mi, nɛ mɛ tsuo a yi mi ma kpa;
Ma ha nɛ e maa pee kaa nɔ́ nɛ nɔ ko ngɛ e bi kake too nɛ e gbo he aywilɛho yee,
Nɛ jamɛ a ligbi ɔ maa pee aywilɛho ligbi.’
11 Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa de ke, ‘Hyɛ! Be ma
Nɛ ma ha nɛ hwɔ maa ba zugba a nɔ,
Pi niye ní he hwɔ loo kuma,
Se mohu, Yehowa munyu ɔ he hwɔ.
12 A maa wo lalaalo kɛ je wo nya hiɛ kɛ ya si wo nya hiɛ
Kɛ je yiti je kɛ ya si puje he.
A maa kpa kɛ hla Yehowa munyu ɔ, se a be nae.
13 Jamɛ a ligbi ɔ, yihewi* nɛ a he ngɛ fɛu maa hɛli,
Nɛ nihewi hu maa hɛli ngɛ kuma a he je;
14 Nihi nɛ a kɛ Samaria he yayami kãa kita nɛ a deɔ ke,
“Oo Dan! Be abɔ nɛ o mawu ɔ ngɛ nɛ ɔ”
Kɛ “be abɔ nɛ blɔ nɛ yaa Beersheba ngɛ nɛ ɔ!”
A maa nɔ si, nɛ a be si tee hu gblegbleegble.’”
9 I na Yehowa nɛ e daa si ngɛ afɔle sami latɛ ɔ yi mi, nɛ e de ke: “Fiaa titima a yi nɔ́, nɛ e sisi tomi ɔ ma hoso. Poo titima a yi kɛ je nɔ, nɛ i kɛ klaate maa gbe nyagbe nɔ nɛ maa piɛ ɔ. Nɔ nɛ e ngɛ fo tue ɔ be nyɛe maa je ye dɛ, nɛ nɔ nɛ ngɛ hlae nɛ e maa tu ye nya fo ɔ be manye yee.
2 Ke a tsua si kɛ ho Yɔkɔ* mi ya tete po,
Ma ngɔ ye nine kɛ gbla mɛ kɛ je kpo;
Nɛ ke a kuɔ kɛ ho hiɔwe ya tete po,
Ma gbla mɛ kɛ je lejɛ ɔ kɛ ba zugba.
3 Nɛ ke a ya laa a he ngɛ Karmel yo ɔ yi mi po ɔ,
Ma ya hla mɛ ngɛ lejɛ ɔ, nɛ ma nuu mɛ kɛ ba.
Ke a ya laa a he ngɛ wo ɔ sisi tɔɔ po,
Ma fã nɛ sinɔ ma ya kɔ̃ɔ mɛ ngɛ lejɛ ɔ.
4 Ke a he nyɛli ɔmɛ nuu mɛ kɛ ho nyɔguɛ tso mi ya po,
Ma fã nɛ a kɛ klaate maa gbe mɛ ngɛ lejɛ ɔ;
Ma je ye hɛ kɛ pi mɛ, nɛ ma pee mɛ nɔ́ yayami se pi nɔ́ kpakpa.
5 Ejakaa Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa tabohiatsɛ ɔ ji nɔ nɛ e ta zugba a he ɔ nɛ,
Konɛ e sile, nɛ nihi tsuo nɛ a ngɛ zugba a nɔ ɔ nɛ a ye aywilɛho;
Nɛ zugba a tsuo ma hyi kaa Nilo pa a,
Nɛ e maa ba si kaa Nilo pa a nɛ ngɛ Egipt ɔ.
6 ‘Nɔ nɛ fia e atlaakpe ngɛ hiɔwe
Nɛ e pee e tsu ngɛ zugba a yi nɔ ɔ;
Nɔ nɛ buaa wo nyu ɔ nya,
Konɛ e plɛ ngɔ pue zugba a nɔ ɔ,
E biɛ ji Yehowa.’
7 Yehowa ke, “Oo Israelbi, anɛ nyɛ be kaa Kushbi ɔmɛ ha mi lo?
‘Anɛ i je we Israel kɛ ji Egipt zugba a nɔ,
Nɛ i je we Filistibi kɛ ji Kreta, kɛ Siria kɛ ji Kir lo?’
8 ‘Hyɛ! Nyɔmtsɛ Matsɛ Yehowa hɛngmɛ ngɛ nɔ yemi yaya a he,
Nɛ e ma kpata e hɛ mi kɛ je zugba a nɔ.
Se i be Yakob we ɔ hɛ mi kpatae pɛsɛpɛsɛ,’ Yehowa lɛ de.
9 Ejakaa hyɛ! i ngɛ fãe,
Nɛ ma mimiɛ Israel we ɔ ngɛ je ma amɛ tsuo a kpɛti,
Kaa bɔ nɛ a mimiɛɔ nɔ́ mi sami nɔ́
Nɛ́ tɛ kake ngmelu po nɔɛ zugba a.
10 Yayami peeli tsuo nɛ a ngɛ ye we bi ɔmɛ a kpɛti ɔ ma gbo ngɛ klaate nya,
Nihi nɛ a ngɛ dee ke, “Haomi ɔ be wa he sue, e be wa he sae ɔ.”’
11 ‘Jamɛ a ligbi ɔ, ma wo David gba* nɛ hule ɔ nɔ,
Ma tsi puɔhi nɛ ngɛ mi ɔ,*
Nɛ ma ha nɛ e maa hi kaa bɔ nɛ e ngɛ sa a;
Ma ma lɛ ekohu kaa bɔ nɛ e hi blema lokoo ɔ,
12 Bɔ nɛ pee nɛ a ngɔ Edombi nɛ piɛ ɔ,
Kɛ je mahi tsuo nɛ a kɛ ye biɛ ɔ tsɛɔ mɛ ɔ,’ Yehowa, nɔ nɛ ngɛ nɔ́ nɛ ɔ pee ɔ lɛ de.
13 Yehowa de ke ‘Hyɛ! Be ma
Nɛ nɔ nɛ e kɛ na kpakplaa ngɛ hue ɔ ma ya ná nɔ nɛ e ngɛ ní kpae ɔ,
Nɛ nɔ nɛ ngɛ wai ngae ɔ ma ya ná nɔ nɛ ngɛ wai yiblii due ɔ;
Nɛ wai ngɔngɔɛ maa dɛ kɛ je yoku ɔmɛ a nɔ kɛ pue si,
Nɛ wai maa be ngɛ kpongu ɔmɛ tsuo a nɔ.*
14 Ma bua ye ma Israel nɛ a nuu mɛ nyɔguɛ ɔ nya kɛ ba,
Nɛ a maa po ma doku ɔmɛ ekohu, nɛ a maa hi mi;
A maa pee wai ngmɔhi nɛ a maa nu a mi wai,
A maa pee abɔɔhi nɛ a maa ye mi yiblii.’
15 ‘Ma du mɛ ngɛ a zugba a nɔ,
Nɛ a be mɛ hiae
Kɛ je zugba nɛ i kɛ ha mɛ ɔ nɔ hu gblegbleegble,’ Yehowa nyɛ Mawu ɔ lɛ de.”
E sisi ji, “E Pee Tlomi” aloo “Tloo Tlomi.”
Aloo “Tɔmi nɛ Damasko tɔ̃.”
Hyɛ Munyu Komɛ A Sisi Tsɔɔmi.
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “Kɛ nɔ nɛ e hɛɛ matsɛ tso ngɛ Beteden.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “Kɛ nɔ nɛ e hɛɛ matsɛ tso ngɛ Ashkelon.”
Aloo “Tɔmi nɛ Moab tɔ̃.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “kojolɔ.”
Aloo “klaa.”
Aloo “klaa.”
Aloo “nɛ́ a so we.”
Aloo “jata ku wayoo kɛ e kuɛ he bwɔmi.”
Baiblo komɛ de ke “be mi nɛ niye ní be klama a nya lo?”
Aloo “Damasko sɛhi.”
Aloo “nɛ nyɛɛ ye odase kɛ si Yakob we ɔ.”
Aloo “e tɔmi ɔmɛ.”
Baiblo komɛ de ke “Nɛ wehi babauu.”
Aloo “nyɛ nyɔmtsɛmɛ.”
Aloo “nyɛ ba tsɔ atuã.”
Aloo “mi dlami nyɔngmanyɔngma mi kakaaka.”
Aloo “kunukunu.”
Aloo “kaa aywilɛho la.”
Baiblo komɛ de ke “Nɛ Betel ma ba plɛ pee nyakpɛ nɔ́.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “Nyɛ ha nɛ dami sane yemi ba pee kaa tso nɛ dooɔ.”
Eko ɔ, lɛ ji Pleiades dodoehi nɛ a ngɛ Taurus dodoehi a kuu ɔ mi ɔ nɛ.
Eko ɔ, lɛ ji Orion dodoehi a kuu ɔ nɛ.
Ngma nɛ a ngɛ tsɔɔe ngɛ hiɛ ɔ ji hwiit, blɛfo kɛ a henɔ ɔmɛ.
Aloo “i le tɔmi nɛ nyɛ tɔ.”
Mawu enyɔ nɛ ɔmɛ tsuo ma nyɛ maa da si kɛ ha si bɔlemi dodoe nɛ a tsɛɛ ke Saturn nɛ nihi ja a.
Aloo “nyɛ he jɔ nyɛ.”
E ngɛ heii kaa e kɔɔ Yuda kɛ Israel matsɛ yemi ɔmɛ a he.
Aloo “matsɛ sɛ.”
Aloo “na ku wawi.”
Aloo “kpa saku.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “e wui mɛ hiɔ.”
Aloo “e klaa.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “E tsɛ nyɛminyumu.”
Aloo “dugudugu.”
Aloo “ba plɛ pee doomi.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “lɛ ha nɛ wa ná koli ɔ nɛ.”
Aloo “he nɛ a guɔ kɛ yaa Hamat.”
E ji ngmɔ ní nɛ a duɔ ngɛ January kɛ February nyɔhiɔ ɔ mi.
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “Kɛ Yakob ma plɛ kɛ te si kɛɛ?”
Aloo “pia e he.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “Kɛ Yakob ma plɛ kɛ te si kɛɛ?”
E ji dade ko nɛ jɔɔ nɛ kpa ngɛ he nɛ a kɛ hyɛɔ kaa gbogbo ko da loo e dɛ.
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “yaa ye abolo.”
Aloo “kɛtɛ.”
Hyɛ Mi Tsɔɔmi Munyu B14.
Hyɛ Mi Tsɔɔmi Munyu B14.
Aloo “yihewi nɛ a li nyumu.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “Sheol.” Hyɛ Munyu Komɛ A Sisi Tsɔɔmi.
Aloo “David bo tsu.”
Aloo “puɔhi nɛ ngɛ a mi ɔ.”
Ngɛ Hebri gbi mi ɔ, “Nɛ kpongu ɔmɛ tsuo maa sile.”