“Kaa Hiɔwe Dodoehi”
“Bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, ma ha nɛ o nina maa hiɛ kaa hiɔwe dodoehi kɛ wo nya zia.” (1 Mose 22:17) Enɛ ɔ ji si nɛ Mawu wo Abraham. Lingmi nɛ ɔ, womi nɛ a tsɛɛ ke Bible Review ɔ tsɔɔ kaa e ma nyɛ maa ba kaa nyagba ngɛ ngmami nɛ ɔ he.
Je mi si kpali ha nɛ e pee heii kaa tɔmi ko be he kaa Baiblo ɔ ngɔ hiɔwe dodoehi kɛ to wo nya zia babauu he. Se ngɛ blema a, nihi li kaa hiɔwe dodoe ɔmɛ maa su ayɔ akpeakpehi abɔ. Womi nɛ ji Bible Review ɔ de ke: “Dodoehi nɛ waa kɛ wa hɛngmɛ ma nyɛ maa na a pi kulaa. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, nihi nɛ a kaseɔ dodoehi a he ní ɔ tsɔɔ kaa ke diblii wo kpii nɛ wa hɛɛ we telescope ɔ, wa ma nyɛ maa na dodoehi maa pee 2,000 kɛ ya si 4,000 pɛ.” The World Book Encyclopedia a tsɔɔ kaa “dodoehi nɛ a kpɛɔ wawɛɛ nɛ wa ma nyɛ maa na ke wa hɛɛ we telescope ɔ, a yibɔ ma nyɛ maa su 6,000.”
Ke jã a, lɛɛ mɛni haa nɛ wa naa kaa nɔ́ nɛ Baiblo ɔ de ɔ ji anɔkuale? Yi mi tomi kake he je nɛ wa ma nyɛ ma de jã ji kaa Baiblo ɔ “je Mawu mumi mi.” (2 Timoteo 3:16) Womi nɛ ji Bible Review ɔ mwɔ e munyu ɔ nya kaa eko ɔ, Abraham ji nɔ ko nɛ e kase dodoehi a he ní! Munyu nɛ ɔ tleɔ sane bimi ko si: “Anɛ nihi nɛ a hi si blema a ngɛ telescope nɛ a kɛ hyɛɛ dodoehi nɛ a be nyɛe maa na kɛ hɛngmɛ ɔ lo?” Womi ɔ ha odase nɛ tsɔɔ kaa eko ɔ, a ngɔ tɛ komɛ nɛ a he jua wa nɛ a na ngɛ blema Nineve kɛ he kpahi ɔ kɛ pee glaasihi nɛ a kɛ hyɛɛ dodoe ɔmɛ.
Se kɛ̃ ɔ, odase ko be nɛ tsɔɔ kaa nihi nɛ a hi si blema a ngɔ glaasi nɛ ɔmɛ kɛ hyɛ dodoehi. Ke e ji anɔkuale kaa nihi nɛ a hi si blema a ngɔ telescope kɛ tsu ní po ɔ, wa be nɔ mi mami nɛ tsɔɔ kaa Abraham loo nɔ nɛ ngma Mose Kekleekle Womi ɔ ngɔ e ko kɛ tsu ní. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, si nɛ Mawu wo Abraham ɔ ji odase kake nɛ tsɔɔ kaa Baiblo ɔ da nɛ e kɛ je mi si kpami hu kpãa gbi. E ngɛ heii kaa gbalɔ Yeremia hu be telescope benɛ e de ke: ‘Nɔ ko nɔ ko be nyɛe maa kane hiɔwe dodoehi, loo e susu wo nya zia a.’—Yeremia 33:22.
[Nihi Nɛ Ha Foni ɔ He Blɔ]
NASA photos