-
“Omleyi Je Matsɛ” Ngɛ Nyagbe Ligbi Ɔmɛ A MiHwɔɔmi Mɔ (Nɔ́ Nɛ A Maa Kase)—2020 | May
-
-
8. Mɛnɔ ji woyi je matsɛ ɔ ngɛ nyagbe ligbi nɛ ɔmɛ a mi?
8 Ngɛ kekleekle je mi ta a mi ɔ, United States kɛ Britain bla kɛ hwu ta a, nɛ a ba ná he wami wawɛɛ. Jamɛ a be ɔ, Britain kɛ United States nɛ a bla nɛ a tsɛɛ mɛ ke Anglo-Amerika a ba pee nɔ yemi nɛ he wa wawɛɛ ngɛ je ɔ mi tsuo. Kaa bɔ nɛ Daniel gba a, matsɛ nɛ ɔ bua ‘tabo babauu nitsɛ nɛ a he wa’ nya. (Dan. 11:25) Ngɛ nyagbe ligbi nɛ ɔmɛ a mi ɔ, Anglo-Amerika daa si kɛ ha woyi je matsɛ ɔ.d Ke jã a, lɛɛ mɛnɔ nɛ e ba pee omleyi je matsɛ ɔ?
MƐNƆ JI OMLEYI JE MATSƐ Ɔ?
9. Mɛni be nɛ a ba le omleyi je matsɛ ɔ, nɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Daniel 11:25 ɔ ba mi ngɛ?
9 Jeha 1871 nɛ ji jeha kake se benɛ Russell kɛ nihi nɛ a piɛɛ e he ɔ to Baiblo kasemi kuu ɔ sisi ɔ, nɔ nɛ ji omleyi je matsɛ ɔ ba pee heii. Ngɛ jamɛ a jeha a mi ɔ, Otto von Bismarck bua ma komɛ a nya nɛ a bla kɛ pee German Nɔ Yemi ɔ. Prussia matsɛ nɛ ji Wilhelm I ba pee nɔ yemi nɛ ɔ kekleekle matsɛ, nɛ e hla Bismarck kaa nɔ yemi ɔ hɛ mi nyɛɛlɔ nɛ sɛ hlami.e Ngɛ jeha nyɔngma komɛ a se ɔ, Germany ba pee nɔ yemi ko nɛ he wa wawɛɛ, nɛ e bɔni ma komɛ nɛ a ngɛ Afrika kɛ Pacific Ocean ɔ nɔ yemi, nɛ e bɔ mɔde kaa e kɛ Britain maa plee he wami he. Baiblo ɔ de ke: “Nɛ e kɛ ta buli babauu ɔ ma wo e he wami ɔ kɛ e tsui nɔ kɛ si woyi je matsɛ ɔ, nɛ woyi je matsɛ ɔ hɛ maa dɔ, nɛ e kɛ e ta buli babauu nɛ a he wa wawɛɛ ɔ ma ba tua lɛ. Nɛ e be nyɛe maa da si, ejakaa a maa so ngɔ wo e he.” (Daniel 11:25, NW) German Nɔ Yemi ɔ bua ta buli babauu nɛ a he wa nya. A he wami ɔ miɔ nɛ e maa su Britain ta buli ɔmɛ a nɔ́ ɔ. Germany ngɔ e tabo nɛ ɔ kɛ ya tua e he nyɛli ɔmɛ ngɛ kekleekle je mi ta a mi.
10. Daniel 11:25b, 26 ba mi ngɛ mɛni blɔ nɔ?
10 Jehanɛ hu ɔ, Daniel gba nɔ́ nɛ maa ba German Nɔ Yemi ɔ kɛ ta buli nɛ e bua a nya a nɔ. Gbami ɔ tsɔɔ kaa omleyi je matsɛ ɔ “be nyɛe maa da si.” Mɛni he je? “Ejakaa a maa so ngɔ wo e he. Nihi nɛ a kɛ lɛ yeɔ ní ɔ ma ha nɛ e nane ma kpata.” (Dan. 11:25b, 26a, NW) Ngɛ Daniel be ɔ mi ɔ, nihi nɛ a yeɔ “[matsɛ ɔ] niye ní kpakpa” a a kpɛti ni komɛ ji nikɔtɔmahi nɛ a ngɛ ‘matsɛ we ɔ mi nɛ a sɔmɔɔ lɛ ɔ.’ (Dan. 1:5) Mɛnɔ he gbami nɛ ɔ kɔ? E kɔɔ nihi nɛ a hɛɛ blɔ nya ngɛ German Nɔ Yemi ɔ mi, kɛ ta buli nɛ a kɛ matsɛ ɔ peeɔ kake kɛ tsuɔ ní ɔ a he. Nɔ́ nɛ nihi nɛ a hɛɛ blɔ nya nɛ ɔ pee he je ɔ, a ha nɛ matsɛ ɔ he wami ɔ je e dɛ, nɛ a to nɔ yemi ehe sisi ngɛ Germany.f Pi nɔ yemi ɔ nɛ maa gu ɔ he munyu pɛ nɛ gbami ɔ tu, mohu ɔ, e tu nɔ́ nɛ maa je ta nɛ e kɛ woyi je matsɛ ɔ maa hwu ɔ mi kɛ ba a he munyu hulɔ. A tu omleyi je matsɛ ɔ he munyu ngɛ gbami ɔ mi ke: “A maa gbe e ta buli ɔmɛ babauu, nɛ e tabo ɔ maa gbɛ fĩa.” (Dan. 11:26b) Kaa bɔ nɛ a gba kɛ fɔ si ɔ, ngɛ kekleekle je mi ta a mi ɔ, a ye German tabo ɔ nɔ kunimi, nɛ a gbe a ti nihi fuu. Ta nɛ ɔ kpata nihi babauu a hɛ mi pe tahi tsuo nɛ a sɛ hlami hwu ɔ.
-
-
“Omleyi Je Matsɛ” Ngɛ Nyagbe Ligbi Ɔmɛ A MiHwɔɔmi Mɔ (Nɔ́ Nɛ A Maa Kase)—2020 | May
-
-
e Ngɛ jeha 1890 ɔ mi ɔ, Kaiser Wilhelm II kpɔ Bismarck he blɔ ɔ ngɛ e dɛ.
-