-
Anɛ A Fɔ Yesu Ngɛ December Mi Lo?Mɛni Tutuutu Ji Baiblo ɔ Tsɔɔmi?
-
-
MI TSƆƆMI MUNYUHI
Anɛ A Fɔ Yesu Ngɛ December Mi Lo?
BAIBLO ɔ tsɔɔ we wɔ be pɔtɛɛ nɛ a fɔ Yesu. Se e gba wɔ sanehi nɛ da nɛ wa ma nyɛ maa da nɔ kɛ tsɔɔ kaa a fɔ we Yesu ngɛ December mi.
Mo susu bɔ nɛ je ɔ mi tsakemi ngɛ ha ngɛ December mi ngɛ Betlehem, he nɛ a fɔ Yesu ngɛ ɔ he nɛ o hyɛ. Yuda bi ɔmɛ a nyɔhiɔ Kislev nɛ e kɛ November kɛ December kɔ ɔ ji nyɔhiɔ ko nɛ fĩɛ yee nɛ hiɔmi hu nɛɛ ngɛ mi wawɛɛ. Nyɔhiɔ nɛ nyɛɛ lɔ ɔ se ji Tebet (December kɛ January). E ji be nɛ fĩɛ yee ngɛ jeha a mi wawɛɛ, nɛ ngɛ be komɛ a mi ɔ, snoo nɛɛ ngɛ yoku ɔmɛ a nɔ. Mo ha nɛ waa hyɛ bɔ nɛ Baiblo ɔ tu je ɔ mi tsakemi ngɛ Betlehem kpokpa a mi he munyu ha.
Baiblo ngmalɔ Ezra tsɔɔ kaa Kislev ji nyɔhiɔ nɛ a le kaa fĩɛ yee nɛ hiɔmi hu nɛɛ ngɛ mi wawɛɛ. Benɛ Ezra de ke nimli asafo ko bua a he nya ngɛ Yerusalem ngɛ “nyɔhiɔ nɛɛne ɔ [Kislev] we ligbi nyingmi enyɔ” ɔ nɔ se ɔ, e bɔ amaniɛ ke, ni ɔmɛ “a he ngɛ doe blibliibli ngɛ . . . hiɔmi nɛ ngɛ nɛe wawɛɛ ɔ he.” Nimli nɛ a ba kpe ɔ nitsɛ tu je ɔ mi tsakemi ɔ he munyu ke: ‘Hiɔmi lɛ ngɛ nɛe wawɛɛ nɛ ɔ nɛ. Wa be nyɛe maa da si ngɛ magbɛ mi kikɛ nɛ ɔ.’ (Ezra 10:9, 13; Yeremia 36:22) E be nyakpɛ kaa to hyɛli ngɛ́ Betlehem kpokpa a mi kɛ a tohi ji kpo nyɔ mi ngɛ December mi!
Se Baiblo ɔ de ke benɛ a fɔ Yesu ɔ, to hyɛli ngɛ nga nɔ nyɔ mi ngɛ a tohi a he bue. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Baiblo ngmalɔ Luka tsɔɔ kaa jamɛ a be ɔ mi ɔ, to hyɛli “ngɛ a tohi a he bue nyɔ mi ngɛ nga a nɔ” ngɛ Betlehem kasa mi. (Luka 2:8-12) Mo kadi kaa to hyɛli ɔmɛ ngɛ nga a nɔ, se pi kaa je na, nɛ a ngɛ si slaae kɛkɛ. A kɛ a to ɔmɛ ngɛ nga a nɔ nyɔ mi. Anɛ bɔ nɛ fĩɛ yee nɛ hiɔmi hu nɛɛ ngɛ Betlehem ngɛ December mi ɔ, to hyɛli ma nyɛ maa hi nga a nɔ nyɔ mi lo? Dɛbi, a be nyɛe. Lɔ ɔ he ɔ, níhi nɛ ya nɔ ngɛ Yesu fɔmi be ɔ mi ɔ tsɔɔ kaa a fɔ we lɛ ngɛ December mi.a
Mawu Munyu ɔ tsɔɔ wɔ be pɔtɛɛ nɛ Yesu gbo, se be nɛ a fɔ lɛ he sane bɔɔ ko pɛ e gba wɔ. Enɛ ɔ ha wa kaiɔ Matsɛ Salomo munyu nɛ e tu ke: ‘Biɛ kpakpa hi pe nu je via nɛ he jua wa. Ligbi nɛ nɔ ko gbo ɔ hi pe ligbi nɛ a fɔ lɛ.’ (Fiɛlɔ 7:1) Lɛɛ, e be nyakpɛ mɔ kaa Baiblo ɔ tu Yesu sɔmɔmi ní tsumi ɔ kɛ e gbenɔ he munyu fitsofitso, se munyu bɔɔ pɛ e tu ngɛ e fɔmi he.
Benɛ a fɔ Yesu ɔ, to hyɛli kɛ a tohi ngɛ nga nɔ nyɔ mi
a Ke o ngɛ nya tsɔɔmi fuu hlae ɔ, hyɛ Reasoning From the Scriptures ba fa 176-179, nɛ Yehowa Odasefohi pee ɔ.
-
-
Anɛ E Sa nɛ Waa Ye Gbijlɔhi Lo?Mɛni Tutuutu Ji Baiblo ɔ Tsɔɔmi?
-
-
MI TSƆƆMI MUNYUHI
Anɛ E Sa Nɛ Waa Ye Gbijlɔhi Lo?
JAMI mi gbijlɔhi nɛ a he biɛ, kɛ je ɔ mi gbijlɔ slɔɔtohi nɛ a yeɔ ngɛ hehi babauu mwɔnɛ ɔ be Baiblo ɔ mi. Jije gbijlɔ nɛ ɔmɛ je mɔ? Ke o ma nyɛ ma ya hla níhi a mi ngɛ womihi a to he ɔ, e maa pee mo nyakpɛ kaa o maa na nɔ́ nɛ níhi a mi hlami womi slɔɔtohi de kɛ kɔ gbijlɔhi nɛ a he biɛ ngɛ he nɛ o ngɛ ɔ he. Mo susu nɔ hyɛmi níhi bɔɔ komɛ a he nɛ o hyɛ.
Ista. Womi nɛ ji, The Encyclopædia Britannica de ke: “Nɔ́ ko be Somi He ɔ mi nɛ tu munyu kɛ kɔ Ista gbijlɔ yemi ɔ he.” Lɛɛ kɛ pee kɛɛ nɛ a bɔni Ista yemi mɔ? E je wɔ jami mi. A deɔ ke a yeɔ Ista kɛ kaiɔ Yesu si temi ɔ, se kusumihi nɛ a peeɔ ngɛ Ista ligbi ɔ nɔ ɔ, pi Kristofohi a ní peepee. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, womi nɛ ji, The Catholic Encyclopedia tu “Ista alɔngɔ” nɛ a le ngɛ hehi fuu ɔ he munyu ke: “Alɔngɔ ji wɔ jali a we okadi nɛ a buu lɛ be tsuaa be kaa bi fɔmi he okadi.”
Jeha Ehe Gbijlɔ Yemi. E slo be nɛ ma tsuaa ma yeɔ Jeha Ehe gbijlɔ kɛ e he kusumi ɔmɛ ha. Womi nɛ ji, The World Book Encyclopedia a tu he nɛ gbijlɔ nɛ ɔ je sisi ngɛ ɔ he munyu ke: “Roma nɔ yelɔ Julius Caesar nɛ to January 1 kaa Jeha Ehe Ligbi ngɛ jeha 46 loko a fɔ Kristo. Roma Bi ɔmɛ jɔɔ ligbi nɛ ɔ nɔ kɛ ha Janus, nɛ ji agbohi, sinyahi, kɛ níhi a sisije mawu ɔ. Janus ngɛ hɛ mi enyɔ. Kake ngɛ e hɛ mi hyɛe, nɛ kake hu ngɛ e se hyɛe ɔ. Janus nɛ ɔ biɛ nɛ a kɛ wo January nyɔhiɔ ɔ nɛ.” Enɛ ɔ tsɔɔ kaa, Jeha Ehe gbijlɔ yemi ɔ je wɔ jami mi.
Halloween (Ni Gbogboehi A Gbijlɔ). Womi nɛ ji, The Encyclopedia Americana de ke: “Ní komɛ nɛ a peeɔ ngɛ Halloween yemi mi ɔ je sisi kɛ je Druid [nɛ ji blema Celt bi a we osɔfo yemi] gbijlɔ nɛ a yeɔ loko Kristofohi a jami je sisi ɔ mi. Celt bi yeɔ gbijlɔ kɛ haa mawuhi enyɔ nɛ ji pu mawu kɛ ni gbogboehi a mawu . . . , nɛ a yeɔ ni gbogboehi a mawu gbijlɔ nɛ ɔ November 1, benɛ Celt bi a Jeha Ehe je sisi ɔ. Bɔɔbɔɔbɔɔ ɔ, a kɛ ni gbogboehi a gbijlɔ nɛ ɔ ba wo Kristofohi a jami mi.”
Gbijlɔ Kpahi. Wa be nyɛe maa sɛsɛ gbijlɔhi nɛ a yeɔ ngɛ je ɔ mi ɔ tsuo a he. Se gbijlɔhi nɛ woɔ nimli aloo nimli a blɔ nya tomihi a hɛ mi nyami ɔ, Yehowa kplɛɛ we nɔ. (Yeremia 17:5-7; Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 10:25, 26) O hɛ nɛ ko je nɔ hu kaa, he nɛ gbijlɔ ko je ɔ maa tsɔɔ kaa Mawu maa kplɛɛ nɔ aloo e be nɔ kplɛɛe. (Yesaya 52:11; Kpojemi 18:4) Baiblo sisi tomi mlaa slɔɔtohi nɛ a tu a he munyu ngɛ womi nɛ ɔ Yi 16 maa ye bua mo nɛ o na bɔ nɛ Mawu buu je nɛ ɔ mi gbijlɔ ko nɛ o maa ye ɔ ha.
-