Bi Nɛ Laa A Kpale Kɛ Ba

E maa pee kaa benɛ Yesu ngɛ Yordan Pa a se ngɛ Perea a nɛ e kɛ nɔ́ hetomi nɔ́ nɛ kɔɔ to nɛ laa kɛ sika nɛ laa a he ɔ tsu ní ɔ nɛ. Nɔ́ hetomi ní nɛ ɔmɛ tsuo tsɔɔ kaa ke yayami peelɔ ko tsake nɛ e kpale kɛ ba Mawu ngɔ ɔ, e sa nɛ wa bua nɛ jɔ. Farisi bi ɔmɛ kɛ mlaa tsɔɔli ɔmɛ tu munyu kɛ si Yesu kaa e bua jɔ nimli nɛ ɔmɛ a he. Se anɛ Farisi bi ɔmɛ kɛ mlaa tsɔɔli ɔmɛ kase nɔ́ ko kɛ je Yesu nɔ́ hetomi ní nɛ ɔmɛ a mi lo? Anɛ a le bɔ nɛ Mawu bua jɔɔ ha ke yayami peelɔ ko tsake ɔ lo? Yesu ngɔ nɔ́ hetomi nɔ́ kpa nɛ taa nɔ tsui he kɛ tsu ní konɛ a na kaa ke yayami peelɔ ko tsake ɔ, Mawu bua jɔɔ.

Nɔ́ hetomi nɔ́ nɛ ɔ kɔɔ nyumu ko kɛ e binyumuhi enyɔ a he. Bi wayo ɔ he titli nɛ munyu nɛ ɔ kɔɔ. E sa nɛ Farisi bi ɔmɛ, kɛ mlaa tsɔɔli ɔmɛ, kɛ nihi nɛ a ngɛ Yesu tue bue ɔ nɛ a kase nɔ́ ko kɛ je nɔ́ nɛ e de ngɛ bi wayo ɔ he ɔ mi. Se e sɛ nɛ wa hɛ nɛ je nɔ́ nɛ Yesu de ngɛ tsɛ ɔ kɛ e bi tete ɔ a he ɔ hu nɔ, ejakaa wa ma nyɛ maa kase níhi fuu ngɛ su nɛ a je kpo ɔ mi. Enɛ ɔ he ɔ, ha nɛ o juɛmi nɛ hi nihi etɛ nɛ Yesu tu a he munyu ngɛ nɔ́ hetomi nɔ́ ɔ mi ɔ a nɔ. Yesu je sisi ke:

“Nyumu ko hi si, nɛ e ngɛ binyumuhi enyɔ. Jokuɛyo ɔ de lɛ ke, ‘Tsaatsɛ, gbosi ní nɛ wa ma ná hwɔɔ se ɔ, ha mi ye blɔ fa mi nɔ́ nyɔngloo.’ Nɛ nyumu ɔ dla e ní ɔmɛ a mi ngɔ ha e binyumu enyɔ ɔmɛ.” (Luka 15:11, 12) Moo to he hɛ kaa benɛ jokuɛ ɔ ya ngɛ gbosi ní si bie ɔ, e tsɛ ɔ gbo we. Tsɛ ɔ ngɛ wami mi, se jokuɛ ɔ ngɛ hlae nɛ e ngɔ e gbosi ní ɔ nyɔngloo konɛ e ya hi e dɛ he nɛ e pee nɔ́ nɛ e suɔ. Mɛni e suɔ nɛ e maa pee ɔ?

Yesu tsɔɔ mi ke: “Be bɔɔ se ɔ, jokuɛyo ɔ jua e blɔ fa mi nɔ́ ɔ tsuo, nɛ e kɛ sika a doma kɛ ho ma se he ko lokoo ya. Lejɛ ɔ, e kɛ je mi bami yaya ya kpata e sika a hɛ mi ngɛ.” (Luka 15:13) E tsɛ ɔ ngɛ suɔmi, nɛ e ha we nɛ nɔ́ ko nɔ́ ko he nɛ hia e bimɛ ɔmɛ, se kɛ̃ ɔ, e suɔ nɛ e maa je e tsɛ ɔ kudɔmi sisi nɛ e ya hi e dɛ he. E kɛ e he ya wo je mi bami yaya mi, nɛ e kpata e weto ní ɔ tsuo hɛ mi. Se kaa bɔ nɛ Yesu tsɔɔ ngɛ munyu nɛ nyɛɛ se ɔ mi ɔ, e kɛ we kulaa nɛ níhi a mi ya bɔni wami ha lɛ. Yesu de ke:

“Benɛ e dɛ mi ba ta a, hwɔ nɛ nya wa ba te si ngɛ jamɛ a zugba a nɔ, nɛ e miɔ nɛ e ma gbo kɛ hwɔ. Lɔ ɔ he ɔ, e ya ye apaa ha nyumu ko ngɛ jamɛ a zugba a nɔ, nɛ nyumu ɔ ha e ya lɛ kpotoo ngɛ e ngmɔ si. E ná yɔ nɛ a haa kpotoo ɔmɛ eko nɛ e ye jinɛ e ko suɔ; se nɔ ko nɔ ko ha we lɛ.”​​—Luka 15:14-16.

Mawu Mlaa a tsɔɔ kaa kpotoohi a he tsɔ we, se kɛ̃ ɔ, bi nɛ ɔ ya lɛ kpotoohi ha nɔ ko. Be bɔɔ se ɔ, hwɔ bɔni lɛ yemi wawɛɛ, nɛ e ná nɛ a ha lɛ kpotoo ɔmɛ a niye ní ɔ eko nɛ e ye. Benɛ e hɛ nɔ kami tsuo ta a, “e hɛ mi ba tsɔ lɛ.” Mɛni e maa pee? E de e he ke: “Tsaatsɛ we apaatsɛmɛ ɔmɛ tsuo ngɛ niye ní babauu nɛ a pee we he nɔ́ ko, nɛ imi lɛɛ i ngɛ hiɛ ɔ, nɛ hwɔ miɔ nɛ e maa gbe mi! Ma te si, nɛ ma ya tsaatsɛ ngɔ, nɛ ma ya de lɛ ke, ‘Tsaatsɛ, i pee yayami kɛ si Mawu, nɛ mo hu i pee mo yayami, nɛ i sɛ kaa o tsɛɔ mi o bi hu; ngɔɔ mi kɛ pee o we apaatsɛmɛ ɔmɛ a ti nɔ kake.’” Kɛkɛ nɛ e te si nɛ e ho e tsɛ ɔ ngɔ ya.​​—Luka 15:17-20.

Ke e tsɛ ɔ na lɛ nɛ e ma a, kɛ e maa pee kɛɛ? Anɛ e kɛ abofu maa fie e binyumu ɔ, nɛ e maa pue e hɛ mi si akɛnɛ e je kuasia nɛ e tu fo kɛ ho ma se ya a lo? Anɛ e tsɛ ɔ maa pee e ní kaa pi e kɔmɔ ji lɛ lo? Ke mo ji tsɛ ɔ, kɛ o ko pee kɛɛ? Ke o binyumu loo o biyo lɛ pee nɔ́ ko kaa kikɛ nɛ ɔ, mɛni o maa pee?

A NA BINYUMU NƐ LAA A

Yesu tsɔɔ bɔ nɛ tsɛ ɔ pee e ní ha. E de ke: “Se benɛ [bi ɔ] nyɛɛ tsitsaa lokoo kɛ ma a, e tsɛ ɔ na lɛ, nɛ e ní pee lɛ mɔbɔ, nɛ e sa fo kɛ ho ya fua lɛ, nɛ e fiɔ e nya he.” (Luka 15:20) Ke tsɛ ɔ le kaa e bi ɔ ya ba e je mi basabasa po ɔ, e kpale he lɛ atuu. Anɛ nɔ́ hetomi nɔ́ ɔ maa ye bua Farisi bi ɔmɛ kɛ mlaa tsɔɔli ɔmɛ nɛ a susuɔ kaa a le Yehowa a konɛ a na bɔ nɛ wa hiɔwe Tsɛ ɔ nuɔ he ha ke yayami peelɔ ko tsake ɔ lo? Anɛ a yɔse kaa bɔ nɛ Tsɛ ɔ peeɔ e ní ha ke yayami peeli tsake ɔ, jã a nɔuu nɛ Yesu hu ngɛ pee ɔ lo?

Tsɛ nɛ ngɛ nile nɛ ɔ ma nyɛ maa da bɔ nɛ e binyumu ɔ hɛ mi pee mɔbɔmɔbɔ ha a nɔ kɛ na kaa e pia e he niinɛ. Bɔ nɛ tsɛ ɔ tu fo kɛ ya fua e bi ɔ ha a ha nɛ e pee gbɔjɔɔ ha e bi ɔ kaa e ma kpa e tsɛ ɔ pɛɛ ngɛ e yayami ɔ he. Yesu tsa nɔ ke: “E bi ɔ de lɛ ke, ‘Tsaatsɛ, i pee yayami kɛ si Mawu, nɛ mo hu i pee mo yayami, nɛ i sɛ kaa a tsɛɔ mi o bi hu.’”​​—Luka 15:21.

Tsɛ ɔ de e sɔmɔli ɔmɛ ke: “Nyɛ ya je tade klɔii saminyayoo ɔ kɛ ba wo lɛ esɔ. Nyɛɛ wo e nine nguɛ ga kɛ e nane tokota. Nyɛ ya ngɔ na bi nɛ wo zɔ ɔ kɛ ba nɛ nyɛ ba gbe nɛ waa ye ní, nɛ wa ná bua jɔmi. Ejakaa ye binyumu nɛ ɔ gbo, se e kpale ba wami mi ekohu; e laa, se a na lɛ.” Kɛkɛ nɛ a “bɔni nyami.”​​—Luka 15:22-24.

Jamɛ a be ɔ mi tsuo ɔ, e bi nɔkɔtɔma a ngɛ ngmɔ mi. Yesu de ke: “Benɛ e kpale kɛ ma nɛ e su we ɔ mi ta a, e nu nɛ a ngɛ lae, nɛ a ngɛ do fiɛe. Lɔ ɔ he ɔ, e tsɛ sɔmɔli ɔmɛ a ti nɔ kake kɛ ba se, nɛ e bi lɛ ke, ‘Mɛni a ngɛ pee ngɛ we ɔ mi?’ E he nɔ ke, ‘O nyɛmi ɔ ba, nɛ o tsɛ gbe na bi nɛ wo zɔ ɔ; ejakaa e bi ɔ kpale kɛ ba we mi fiafiaafia.’ Bi nɔkɔtɔma a mi mi fu wawɛɛ, nɛ e kua we ɔ mi sɛmi. Lɔ ɔ he ɔ, e tsɛ ɔ je kpo nɛ e ba de lɛ ke, ‘Ye bi, i kpa mo pɛɛ, moo ba kɛkɛ.’ Se e kɛ e tsɛ ɔ tu munyu saminya. E de lɛ ke, ‘Hyɛ jeha abɔ sɔuu nɛ i sɔmɔ mo kaa nyɔguɛ nɛ i tɔ we o mlaa ko nɔ hyɛ! Mɛni o ha mi? To ku kake tete po o ha we mi, konɛ ma tsɛ ye huɛmɛ, nɛ i kɛ mɛ nɛ nya! Se o bi nɛ ɔ ya nyɛɛ yi yaholi a se, nɛ e kɛ kpata o weto ní tsuo hɛ mi, mwɔnɛ ɔ nɛ e kpale kɛ ba a, tse o gbe na bi nɛ wo zɔ ɔ ngɔ ha lɛ!’”​​—Luka 15:25-30.

Mɛnɔmɛ nɛ ke Yesu na yayami peeli kɛ nihi nɛ a ní ngɛ mɔbɔ nɛ e ngɛ hlae nɛ e ye bua mɛ ɔ, a peeɔ a ní kaa bi nɔkɔtɔma a? Atsinyɛ jemi ko be he kaa Farisi bi ɔmɛ kɛ mlaa tsɔɔli ɔmɛ nɛ a peeɔ jã. Munyu nɛ Farisi bi ɔmɛ tuɔ kɛ siɔ Yesu kaa e kɛ yayami peeli ngɛ bɔe ɔ he je nɛ e ngɔ nɔ́ hetomi nɔ́ nɛ ɔ kɛ tsu ní ɔ nɛ. E sa nɛ nɔ tsuaa nɔ nɛ e tuɔ munyu kɛ siɔ Mawu ngɛ mɔbɔ nɛ e naa nihi he ɔ nɛ e susu munyu nɛ ɔ he saminya.

Yesu ngɔ bɔ nɛ tsɛ ɔ kpa e bi nɔkɔtɔma a pɛɛ ha a kɛ gbe nɔ́ hetomi nɔ́ ɔ nya. Tsɛ ɔ de e bi nɔkɔtɔma a ke: “Ye bi, moo lɛɛ i kɛ mo lɛ ngɛ daa nɛ ɔ, nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ i ngɛ ɔ, o nɔ́. Se e sa kaa wa nya, nɛ wa ná bua jɔmi, ejakaa o nyɛmi nɛ ɔ gbo, se e kpale ba wami mi ekohu; e laa, se a na lɛ.”​​—Luka 15:31, 32.

Yesu de we bɔ nɛ bi nɔkɔtɔma a pee e ní ha benɛ tsɛ ɔ kpa lɛ pɛɛ ɔ mohu lɛɛ, se ngɛ Yesu gbenɔ kɛ e si temi se ɔ, ‘Yuda osɔfo ɔmɛ a kpɛti nihi babauu he Mawu munyu ɔ ye.’ (Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 6:7) E ma nyɛ maa pee kaa osɔfo nɛ ɔmɛ a kpɛti ni komɛ ngɛ lejɛ ɔ benɛ Yesu ngɔ nɔ́ hetomi nɔ́ nɛ kɔɔ bi nɛ laa a he ɔ kɛ tsu ní ɔ. Mɛ hu a hɛ ba a he nɔ, nɛ a tsake a tsui, nɛ a kpale kɛ ba Mawu ngɔ.

Kɛ je jamɛ a ligbi ɔ kɛ yaa a, e sa nɛ Yesu se nyɛɛli ɔmɛ nɛ a kase ní ngɛ nɔ́ hetomi nɔ́ nɛ ɔ mi. Kekleekle ɔ, nile be mi kaa wa ma ya di je mi akɔnɔ níhi a se ngɛ “ma se mahi a nɔ.” Mohu ɔ, e sa nɛ waa hi si kpoo ngɛ Mawu we bi a kpɛti, nɛ wa ná nɔ mi mami kaa wa Tsɛ ɔ suɔ wɔ, nɛ e maa hyɛ wa nɔ.

Nɔ́ kpa ko hu nɛ wa ma nyɛ maa kase ji kaa, ke wa ti nɔ ko je anɔkuale ɔ mi ɔ, e sa nɛ e je he si bami mi nɛ e kpale kɛ ba wa Tsɛ ɔ ngɔ konɛ e kplɛɛ e nɔ ekohu.

Nɔ́ kake hu nɛ wa ma nyɛ maa kase ji kaa, be mi nɛ tsɛ ɔ pee klaalo kaa e kɛ e bi wayo ɔ tɔmi maa pa lɛ nɛ e he lɛ atuu ɔ, e bi nɔkɔtɔma a lɛɛ, e mi mi fu, nɛ e ha we e nyɛmi ɔ hɛ mi. Enɛ ɔ tsɔɔ kaa, ke yayami peelɔ ko pia e he nɛ e kpale kɛ ba e ‘Tsɛ ɔ ngɔ’ ɔ, Mawu suɔ nɛ e sɔmɔli nɛ a ngɔ nɔ ɔ he tɔmi kɛ pa lɛ nɛ a he lɛ atuu. E sa nɛ wa bua nɛ jɔ kaa wa nyɛmi ɔ “gbo, se e kpale ba wami mi ekohu; e laa, se a na lɛ.”