-
Yesu Be Yɔkɔ ɔ Mi Ejakaa E Te SiYesu Ji Blɔ ɔ, Anɔkuale ɔ, Kɛ Wami ɔ
-
-
YI 134
Yesu Be Yɔkɔ ɔ Mi Ejakaa E Te Si
MATEO 28:3-15 MARKO 16:5-8 LUKA 24:4-12 YOHANE 20:2-18
A TLE YESU SI
NÍHI NƐ YA NƆ NGƐ YESU YƆKƆ Ɔ HE
YESU JE E HE KPO KƐ TSƆƆ YI KOMƐ
Benɛ yi ɔmɛ ya su Yesu yɔkɔ ɔ he ɔ, e pee mɛ nyakpɛ kaa yɔkɔ ɔ mi fɔɔ si gu! Maria Magdalena tu fo kɛ ho konɛ e ya hla ‘Simon Petro, kɛ Yohane nɛ Yesu suɔ lɛ ɔ.’ (Yohane 20:2) Se yihi nɛ piɛ ngɛ yɔkɔ ɔ he ɔ na Mawu bɔfo ko, nɛ a na Mawu bɔfo kpa ko hu ngɛ yɔkɔ ɔ mi kɛ “e he tade hiɔ klɔii.”—Marko 16:5.
Bɔfo kake de yi ɔmɛ ke: “Nyɛ ko ye gbeye. I le kaa nyɛ ngɛ Yesu nɛ a sɛu ɔ hlae. E be hiɛ ɔ; e te si kɛ je gbeje kaa bɔ nɛ e de ɔ pɛpɛɛpɛ. Nyɛɛ ba nɛ nyɛ ba hyɛ he nɛ a kɛ lɛ fɔ ɔ. Nyɛɛ ya esɔesɔ nɛ nyɛ ya de e kaseli ɔmɛ ke, ‘E te si kɛ je gbeje, nɛ e sɛ nyɛ hlami kɛ yaa Galilea.’” (Mateo 28:5-7) Kɛkɛ nɛ yi ɔmɛ tu fo kɛ ho ma a mi ya konɛ a ya bɔ kaseli ɔmɛ amaniɛ, se benɛ a yaa tsuo ɔ, “sawale nu mɛ nɛ a he ngɛ doe blibliibli.”—Marko 16:8.
Jamɛ a be ɔ mi ɔ, e maa pee kaa Maria hu ya na Petro kɛ Yohane momo. Jamɛ a be ɔ mi ɔ, e mumi nya ta, nɛ e bɔni mɛ amaniɛ bɔmi ke: “A wo Nyɔmtsɛ ɔ gbogboe kɛ je yɔkɔ ɔ mi, nɛ wa li he nɛ a kɛ lɛ ya fɔ.” (Yohane 20:2) Kɛkɛ nɛ Petro kɛ Yohane a tu fo kɛ ho yɔkɔ ɔ he ya. Se Yohane he sɔ pe Petro, lɔ ɔ he ɔ, lɛ nɛ e ya su yɔkɔ ɔ he kekle. E sɛ we yɔkɔ ɔ mi, se benɛ e kɔkɔ e yi si nɛ e hyɛ yɔkɔ ɔ mi ɔ, e na bo nɛ a kɛ blaa Yesu ɔ nɛ pueɔ si.
Benɛ Petro ya su ɔ, e sɛ yɔkɔ ɔ mi. E na kploba a kɛ bo ɔmɛ nɛ a kɛ blaa Yesu ɔ nɛ pueɔ si. Jehanɛ ɔ, Yohane sɛ yɔkɔ ɔ mi, nɛ e he nɔ́ nɛ Maria de ɔ ye. Ngɛ nɔ́ nɛ Yesu de mɛ kɛ fɔ si ɔ tsuo se ɔ, a susuu we kaa a tle Yesu si. (Mateo 16:21) Nɔ́ nɛ a na a pee mɛ nyakpɛ wawɛɛ, nɛ a pue nɔ kɛ ho we mi ya. Benɛ Maria kpale kɛ ya yɔkɔ ɔ he ɔ, e nyɛ we nɛ e je lejɛ ɔ hu.
Jamɛ a be ɔ mi nɔuu ɔ, yihi nɛ a piɛɛ ɔ hu ho konɛ a ya de kaseli kpa amɛ kaa a tle Yesu si. Benɛ a ngɛ fo tue ngɛ blɔ ɔ nɔ kɛ yaa a, Yesu kɛ mɛ kpe, nɛ e de mɛ ke: “Nyɛ he manye!” Kɛkɛ nɛ a nu e nane, ‘nɛ a kpla si ha lɛ.’ Yesu de mɛ ke: “Nyɛ ko ye gbeye! Nyɛɛ ya nɛ nyɛ ya de ye nyɛmimɛ ɔmɛ nɛ ji ye kaseli ɔmɛ ke a ya Galilea, nɛ a maa na mi ngɛ lejɛ ɔ.”—Mateo 28:9, 10.
O ma kai kaa loko yi ɔmɛ maa ya yɔkɔ ɔ he ɔ, zugba mimiɛ nɛ Mawu bɔfo komɛ hu ba yɔkɔ ɔ he. Enɛ ɔ ha nɛ ‘gbeye nu ta buli nɛ a ngɛ yɔkɔ ɔ he bue ɔ, nɛ a pee kaa ni gbogboehi.’ Benɛ a hɛ tsɛ nɛ a te si ɔ, a ho ma a mi ya nɛ a ya ‘bɔ osɔfo nikɔtɔma amɛ nɔ́ nɛ ya nɔ ɔ tsuo.’ Kɛkɛ nɛ osɔfo ɔmɛ kɛ ma nimeli ɔmɛ ya ajla. A ma nya si kaa a ma hla nɔ́ ko kɛ ha ta buli ɔmɛ konɛ a laa sane ɔ nɔ nɛ a de ke: “Nyɔ mi benɛ wa hwɔ mahe ɔ, e kaseli ɔmɛ ba nɛ a ba ju lɛ kɛ ho.”—Mateo 28:4, 11, 13.
Akɛnɛ ke Roma ta bulɔ ko hwɔ mahe ngɛ ní tsumi mi ɔ, a ma nyɛ maa gbe lɛ he je ɔ, osɔfo ɔmɛ wo ta buli ɔmɛ si ke: “Ke amlaalo ɔ nu he ɔ [nɛ ji mahe nɛ a hwɔ ɔ], wɔ nitsɛmɛ wa maa mlɔɔ e hɛ mi, konɛ nyɛ ko ná sane.” (Mateo 28:14) Ta buli ɔmɛ ngɔ nyɔ mi ní ɔ, nɛ a pee kaa bɔ nɛ osɔfo ɔmɛ de mɛ ɔ. Lɔ ɔ he ɔ, sane ɔ gbɛ fia ngɛ Yuda bi ɔmɛ a kpɛti kaa kaseli ɔmɛ ya ju Yesu gbogboe ɔ.
Jamɛ a be ɔ mi tsuo ɔ, Maria Magdalena ngɛ yɔkɔ ɔ he. E kɔkɔ e yi si nɛ e ngɛ yɔkɔ ɔ mi hyɛe. Benɛ e ke e maa hyɛ ɔ, o ba nɛ́ hiɔwe bɔfohi enyɔ kɛ a he tade hiɔ! Nɔ kake hii si ngɛ he nɛ a ngɔ Yesu kɛ fɔ ɔ yi tetle mi, nɛ nɔ kake hu hii si ngɛ e nane je. A bi Maria ke: “Maa, mɛni he je nɛ o ngɛ ya foe ɔ?” Maria he nɔ ke: “A wo ye Nyɔmtsɛ ɔ kɛ je, nɛ i li he nɛ a kɛ lɛ ya fɔ.” Benɛ e ke e ma plɛ e he ɔ, o ba nɛ́ nyumu ko hu ngɛ lejɛ ɔ. Kɛkɛ nɛ nyumu ɔ hu bi Maria sane nɛ bɔfo ɔmɛ bi lɛ ɔ, nɛ e kpale bi lɛ ke: “Mɛnɔ o ngɛ hlae?” Maria susu kaa eko ɔ, abɔɔ ɔ mi dlalɔ ji lɛ, lɔ ɔ he ɔ, e de nyumu ɔ ke: ‘Etsɛ, ke mo nɛ o ba wo lɛ kɛ je hiɛ ɔ, lɛɛ tsɔɔ mi he nɛ o kɛ lɛ ya fɔ nɛ ma ya wo lɛ.’—Yohane 20:13-15.
Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Yesu ji nyumu nɛ Maria kɛ tu munyu ɔ nɛ, se jamɛ a be ɔ mi ɔ, e yo we lɛ. Se kɛ̃ ɔ, benɛ nyumu ɔ de ke “Maria!” a, e na kaa Yesu nɛ e kɛ lɛ ngɛ munyu tue ɔ nɛ, ejakaa e le bɔ nɛ Yesu kɛ lɛ tuɔ munyu ha. Kɛkɛ nɛ Maria kɛ bua jɔmi de ke, “Rabuni!” (e sisi ji “Tsɔɔlɔ!”). Se Maria ngɛ susue kaa Yesu maa je kɛ ho hiɔwe ya, lɔ ɔ he ɔ, e pɛtɛ e he wawɛɛ. Enɛ ɔ ha nɛ Yesu de lɛ ke: ‘Moo ngmɛɛ ye he, ejakaa i na we ma ya hiɔwe ngɛ Tsɛ ɔ ngɔ lolo. Se yaa ye nyɛmimɛ ɔmɛ a ngɔ, nɛ o ya de mɛ ke, “I yaa hiɔwe ngɛ Tsaatsɛ, kɛ nyɛ hu nyɛ Tsɛ; ye Mawu, kɛ nyɛ hu nyɛ Mawu ɔ ngɔ.”’—Yohane 20:16, 17.
Maria sa fo kɛ ya bɔfo 12 ɔmɛ kɛ kaseli kpa amɛ a ngɔ ngɛ he nɛ a bua a he nya ngɛ ɔ. E ya de mɛ ke: ‘I na Nyɔmtsɛ ɔ!’ Nɛ e bɔ mɛ níhi tsuo nɛ Yesu de lɛ ɔ kɛ piɛɛ nɔ́ nɛ yi kpa amɛ ya de kaseli ɔmɛ he. (Yohane 20:18) Se kaseli ɔmɛ ngɔ nɔ́ nɛ yi ɔmɛ ba de mɛ ɔ “kaa nyazia.”—Luka 24:11.
-
-
Yesu Je E He Kpo Kɛ Tsɔɔ Nihi BabauuYesu Ji Blɔ ɔ, Anɔkuale ɔ, Kɛ Wami ɔ
-
-
YI 135
Yesu Je E He Kpo Kɛ Tsɔɔ Nihi Babauu
YESU JE E HE KPO NGƐ EMAO BLƆ Ɔ NƆ
E TSƆƆ KASELI ƆMƐ NGMAMI ƆMƐ A SISI SI ABƆ
TOMA JI ATSINYƐ HU
Nisan 16 nɛ ji Hɔgba a, kaseli ɔmɛ pee basaa. A nui sisi kaa Yesu be yɔkɔ ɔ mi. (Mateo 28:9, 10; Luka 24:11) Pee se ngɛ jamɛ a ligbi ɔ mi ɔ, Kleopa kɛ kaselɔ kpa ko je Yerusalem kɛ yaa Emoa. Blɔ ɔ kɛmi maa pee kaa si tomi kpaago.
Benɛ a ngɛ blɔ ɔ nɔ kɛ yaa a, a ngɛ nɔ́ nɛ ba a he ní sɛɛe. Kɛkɛ nɛ nubwɔ ko ba ná mɛ ngɛ blɔ ɔ nɔ. Nubwɔ ɔ bi mɛ ke: “Mɛni nyɛ ngɛ sɛɛe ngɛ blɔ ɔ nɔ ɔ?” Kleopa he nɔ ke: “I heɔ yeɔ kaa mo pɛ ji nubwɔ ngɛ Yerusalem nɛ li sanehi nɛ ba lejɛ ɔ lingmi nɛ ɔ?” Nubwɔ ɔ bi ke: “Mɛni sanehi?”—Luka 24:17-19.
A de lɛ ke: “Sanehi nɛ ba Yesu nɛ je Nazaret ɔ nɔ ɔ!” Nɛ a de lɛ hu ke: “Jinɛ wɔɔ lɛɛ wa hyɛ blɔ kaa lɛ nɛ e ma ba kpɔ Israel.”—Luka 24:19-21.
Kleopa kɛ kaselɔ nɛ piɛɛ e he ɔ ya nɔ nɛ a de lɛ níhi nɛ ya nɔ jamɛ a ligbi ɔ tsuo. A tsɔɔ kaa yi komɛ ya yɔkɔ nɛ a pu Yesu ngɛ mi ɔ he nɛ a ya na kaa gbogboe ɔ be yɔkɔ ɔ mi, nɛ a na nyakpɛ níhi hulɔ. Hiɔwe bɔfo komɛ de mɛ ke Yesu te si. Kleopa kɛ e huɛ ɔ ya nɔ nɛ a de po kaa ni kpahi hu “ya na yɔkɔ ɔ kaa bɔ nɛ yi ɔmɛ ba de ɔ pɛpɛɛpɛ.”—Luka 24:24.
Atsinyɛ jemi ko be he kaa kaseli enyɔ nɛ ɔmɛ hu a hɛ mi pee mɛ yaa ngɛ nɔ́ nɛ ba a he. Enɛ ɔ he ɔ, nubwɔ ɔ ná kã nɛ e dla a juɛmi konɛ a tsui ko sisi mɛ. E de mɛ ke: “Kuasiahi nɛ nyɛ sume kaa nyɛ ma he níhi tsuo nɛ gbali ɔmɛ de ɔ maa ye! E hia kaa Kristo ɔ nɛ na amanehlu nɛ ɔmɛ, konɛ e sɛ e nyami ɔ mi.” (Luka 24:25, 26) E ya nɔ nɛ e tsɔɔ mɛ Ngmamihi fuu nɛ kɔɔ Kristo ɔ he ɔ a sisi.
Bɔɔbɔɔbɔɔ ɔ, mɛ ni etɛ ɔ tsuo a ya su Emao. Akɛnɛ kaseli enyɔ ɔmɛ suɔ nɛ a kase níhi fuu he je ɔ, a nyɛ nubwɔ ɔ nɔ, nɛ a de lɛ ke: “Ba to wɔ; ejakaa je ngɛ jɔe, nɛ e piɛ bɔɔ nɛ du ma bu.” E kplɛɛ, nɛ e ya to mɛ, nɛ e kɛ mɛ ye ní. Benɛ nubwɔ ɔ sɔle, nɛ e ku abolo mi kɛ ha mɛ ɔ, a yo lɛ, se nɔuu nɛ e laa ngɛ a kpɛti. (Luka 24:29-31) Enɛ ɔ ha nɛ a ná nɔ mi mami kaa Yesu te si kɛ je gbeje nɛ e ngɛ wami mi niinɛ!
Kaseli enyɔ ɔmɛ a bua jɔ wawɛɛ ngɛ munyuhi nɛ a nu, kɛ nɔ́ nɛ a na a he. Enɛ ɔ he ɔ, a de ke: “Benɛ wa ngɛ blɔ ɔ nɔ kɛ ma nɛ e ngɛ wɔ ngmami ɔmɛ a sisi tsɔɔe ɔ, hyɛ bɔ nɛ wa nɔ gbagba te ha!” (Luka 24:32) Oya nɔuu nɛ a kpale a se kɛ ho Yerusalem ya, nɛ a ya na bɔfo ɔmɛ kɛ kaseli kpa amɛ. Loko Kleopa kɛ e huɛ ɔ maa pã a nya mi nɛ a bɔ amaniɛ ɔ, a nu nɛ ni kpahi ngɛ dee ke: “Nyɔmtsɛ ɔ te si niinɛ! E je e he kpo tsɔɔ Simon!” (Luka 24:34) Kɛkɛ nɛ ni enyɔ ɔmɛ hu de mɛ bɔ nɛ Yesu je e he kpo kɛ tsɔɔ mɛ ɔ. Mɛ hu a ye odase kaa Yesu te si kɛ je gbeje, nɛ a na lɛ kɛ a hɛngmɛ.
Jehanɛ ɔ, nɔ́ ko ya nɔ nɛ pee kaseli ɔmɛ tsuo nyakpɛ. Benɛ a ngɛ tsu ɔ mi ɔ, tlukaa a, Yesu je kpo ngɛ a kpɛti! Akɛnɛ kaseli ɔmɛ ngɛ Yuda bi ɔmɛ gbeye yee he je ɔ, a ngmɛ sinya a mi. Enɛ ɔ he ɔ, e pee mɛ nyakpɛ kaa Yesu nyɛ nɛ e ba tsu ɔ mi. Yesu kɛ gbi blɛuu de mɛ ke: “Nyɛ he manye.” Se a ye gbeye. A ‘susu kaa a na mumi ko’ kaa bɔ nɛ e pee mɛ be ko nɛ be ɔ.—Luka 24:36, 37; Mateo 14:25-27.
Bɔ nɛ pee nɛ a na kaa pi nɛ a ngɛ nlae, nɛ pi mumi ko hu nɛ a na he je ɔ, Yesu ngɔ e dɛ mi, kɛ e nane wɛɛ ɔmɛ kɛ tsɔɔ mɛ, nɛ e de mɛ ke: ‘Nyɛɛ hyɛ ye nine kɛ ye nane, nɛ nyɛ maa na kaa imi nitsɛ. Nyɛɛ ta ye he, nɛ nyɛ maa na; ejakaa mumi be he lo kɛ wu kaa bɔ nɛ nyɛ ngɛ mi hyɛe ɔ.’ (Luka 24:36-39) A bua jɔ wawɛɛ, nɛ a nya kpɛ a he, se kɛ̃ ɔ, e he wa ha mɛ kaa a ma he ye.
Yesu bɔ mɔde kaa e maa ye bua mɛ ekohu konɛ a na kaa lɛ Yesu ɔ nitsɛ nɛ a na a nɛ. E bi mɛ ke: “Nyɛ ngɛ nɔ́ ko nɛ a yeɔ ngɛ hiɛ ɔ lo?” A ha lɛ lo nɛ a sã, nɛ e ye. Kɛkɛ nɛ e de mɛ ke: “Benɛ i kɛ nyɛ ngɛ ɔ [benɛ i gbo we ɔ], níhi nɛ i deɔ nyɛ ji nɛ ɔmɛ nɛ: níhi tsuo nɛ a ngma ngɛ ye he ngɛ Mose Mlaa a, kɛ gbali ɔmɛ, kɛ La womi ɔ a mi ɔ, ja lɛ tsuo ba mi.”—Luka 24:41-44.
Kaa bɔ nɛ Yesu ye bua Kleopa kɛ kaselɔ ɔ nɛ piɛɛ e he ɔ nɛ a nu Ngmami ɔmɛ a sisi ɔ, jã kɛ̃ nɛ e bɔ mɔde kaa e maa ye bua kaseli ɔmɛ tsuo konɛ mɛ hu a nu ngmami ɔmɛ a sisi. E de mɛ ke: “Bɔ nɛ a ngma ji kaa ja a gbe Kristo ɔ, nɛ e te si kɛ je gbeje ligbi etɛ se. A ngma hu ke, a maa fiɛɛ ha je ma amɛ tsuo ngɛ e biɛ mi kaa a tsake a tsui, konɛ a ngɔ a he yayami ɔmɛ ngɔ pa mɛ. A maa je sisi kɛ maa je Yerusalem. Nyɛ ji kikɛmɛ a ní nɛ ɔmɛ a he odase yeli.”—Luka 24:46-48.
Jamɛ a ligbi ɔ, nɔ́ ko he je ɔ, bɔfo Toma piɛɛ we a he. Pee se ɔ, kaseli kpa amɛ na lɛ, nɛ a de lɛ ke: “Wa na Nyɔmtsɛ ɔ!” Se Toma de mɛ ke: “Ja i na e dɛ mi plɛɛko pa amɛ nɛ i kɛ ye nine nguɛ slaa a nya, nɛ i ngɔ ye nine hɔ e kasa mi ɔ hulɔ loko ma he ye.”—Yohane 20:25.
Ligbi kpaanyɔ se ɔ, kaseli ɔmɛ bua a he nya ekohu ngɛ tsu ko mi nɛ a ngmɛ sinya a mi kaa bɔ nɛ a pee kekle ɔ, se jehanɛ lɛɛ Toma piɛɛ a he. Tlukaa a, Yesu hia si ngɛ a kpɛti ngɛ nɔmlɔ tso mi, nɛ e nga mɛ ke: “Nyɛ he manye!” Lɔ ɔ se ɔ, Yesu plɛ e he kɛ tsɔɔ Toma, nɛ e de lɛ ke: “Ngɔɔ o nine nguɛ ba slaa ye dɛ mi nɛ o hyɛ; nɛ o kɛ o nine ba hɔ ye kasa mi. Kpa nɔ́ jemi, nɛ o he ye!” Kɛkɛ nɛ Toma kpa ngmlaa ke: “Ye Nyɔmtsɛ! Ye Mawu!” (Yohane 20:26-28) Jehanɛ lɛɛ Toma he ye kaa Yesu ngɛ wami mi niinɛ, nɛ Yehowa Mawu lɛ tsɔ lɛ.
Se Yesu de lɛ ke: “Toma, nɛ o na mi ɔ, tse o he ye? A gbaa nihi nɛ nɛ́, se kɛ̃ ɔ, a heɔ yeɔ!”—Yohane 20:29.
-