Miˬyehˇ neh biꞈ˗euˬ dehꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw

1. Aˬ dui˗ahˇ dehꞈ˗eu jeˬ biꞈ˗euˬ aˬ suˇ gʼaˬ nga?

Yeˬhawˇbaˬ “dehꞈ luꞈ˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ” meh. (Yeˬlaˬmiˇ 10:10) Aˬ yawꞈ Beh˗euˬ yaw sahˇ pyeuꞈ˗awˇ, aˬ dui˗ahˇ dehꞈ˗eu jeˬ biꞈ˗euˬ meh. Jaˇliꞈ˗ahˇ “yawˬ jeˬ na luꞈ nawˬ neh beh˗awˇ, nawˬ˗euˬ nui kʼahˇ baˬ da baˇ neh, jaˆ luꞈ jawˇ luꞈ˗eu” meh lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Pah mehˬ˗eu 4:11) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ bi dehꞈ mawꞈ˗eu meh. Dehꞈ˗eu jeˬ˗aˬ, Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ poeˬ˗eu laꞈ sawˬ pyeuꞈ meh.—Gʼaˬkʼehˇ 17:24, 25-ahˇ gui.

2. Aˬ dui˗euˬ dehꞈ ziˇ maˇ diˇ laˬ kʼaˬ cehˇ mawꞈ naˇ, aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga?

² Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui dehꞈ nya ni dzaˬ˗eu dawˇ˗eu, loˬ˗eu yawˬ jeˬ na luꞈ biꞈ nehˬ˗eu meh. (Gʼaˬkʼehˇ 17:28) Kʼoeˇ uˬ taꞈ, aˬ dui˗ahˇ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ bi dehꞈ mawꞈ˗eu meh. (Gʼaˬkʼehˇ 14:15-17) Aˬ dui˗euˬ dehꞈ ziˇ maˇ diˇ laˬ kʼaˬ cehˇ mawꞈ naˇ, Miˬyehˇ˗euˬ zahˇ dawˬ˗ahˇ ya naˇ haˬ meh.—Iˇsaˬyaˇ 48:17, 18.

Miˬyehˇ dehꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ haw˗eu nga?

3. Gaˬiˇnaˆ Aˬbeˬlaˆ˗ahˇ sehꞈ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ jahˇ˗euˬ nga?

³ Aˬ dui hawˇ˗eu aˬ cawˬ˗euˬ dehꞈ˗eu jeˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ mehˬ shi aˇ poeˬ kʼaˆ˗eu meh lehˇ Jaˇliꞈ mehˬ˗eu meh. Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ˗euˬ aˬ li Gaˬiˇnaˆ, aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ nyiˇ Aˬbeˬlaˆ˗ahˇ nui ma pehˇ luꞈ ngeh, toˆ˗ehˇ maˬ ya gʼeh˗a lehˇ Yeˬhawˇbaˬ Gaˬiˇnaˆ˗ahˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ, Gaˬiˇnaˆ maˬ naˇ haˬ ni, nui ma pehˇ dui dui˗eu laꞈ kʼoeˇ, “aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ nyiˇ˗ahˇ sehꞈ˗euˬ meh.” (Aˇdahˬbeh˗eu 4:3-8) Teu miˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ Gaˬiˇnaˆ˗ahˇ bi shaˬ˗eu lehˇ daˇ nehˬ˗euˬ meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 4:9-11) Nui ma pehˇ˗eu jeˬ hawˇ˗eu bye˗eu jeˬ heu naˇ, yaw haiˬ jeˬ˗ahˇ bi mˇ peuˬ laˇ˗eu miˇ neh, guˆ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Heu loꞈ˗ehˇ mˇ˗eu deuˬ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ˗eu jeˬ maˬ za˗a. (1 Yoˇhaˬ 3:15-ahˇ gui.) Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ bi shiˇ mawꞈ naˇ, aˬ cawˬ˗ahˇ gaˬ nya ni ya dzaw˗eu meh.—1 Yoˇhaˬ 3:11, 12.

4. Zahˇ 10 dawˬ laꞈ kʼoeˇ neh, 1 dawˬ dehꞈ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ mehˬ˗eu nga?

⁴ Gʼawˬ mya heˇ kʼoꞈ dzeuˇ laˇ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ Moˇseˬ˗ahˇ Zahˇ dawˬ kʼoꞈ dawˬ 10 dawˬ biꞈ nehˬ˗euˬ meh. Zahˇ dawˬ heu laꞈ kʼoeˇ “aˬ cawˬ˗ahˇ nawˇ maˬ ya sehꞈ˗a” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ tiˬ dawˬ ahˇ˗eu meh. (Dawˬmehˬmehˬ˗eu 5:17) Diˇ daˬ˗ehˇ aˬ cawˬ˗ahˇ sehꞈ naˇ, yawˬ ha kʼawꞈ sehꞈ gaˇ ya daˬ meh.

5. Zaˬ laˆ dzeh˗eu jeˬ˗ahˇ Miˬyehˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nga?

⁵ Zaˬ laˆ dzeh˗eu jeˬ˗ahˇ Miˬyehˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nga? Uˬ maˆ laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu zaˬ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ mehˬ shi aˇ poeˬ baw˗eu meh. Tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ zaˬ pi luꞈ˗eu zaˬ miˬ zaˬ˗ahˇ laˆ tahˬ˗awˇ zaˬ dzeh naˇ, aˬ yawꞈ gʼaˬ kʼawꞈ ya bi sehꞈ meh lehˇ, Yeˬhawˇbaˬ neh Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ jeuˬ˗ahˇ biꞈ˗euˬ Zahˇ dawˬ˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Doˆ˗iˇ˗eu 21:22, 23-ahˇ gui; Ja ceuˬ 127:3.) Heu naˇ, zaˬ laˆ dzeh˗eu jeˬ˗aˬ, yaw bahˬ tiˬ jeˬ meh lehˇ aˬ dui˗ahˇ mehˬ˗eu meh.—Dzaw lahˬ 28˗ahˇ haw.

6, 7.  Aˬ dui dehꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw˗eu lehˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ nehˬ nya˗eu nga?

⁶ Aˬ dui hawˇ˗eu aˬ cawˬ˗euˬ dehꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ, aˬ dui aˇ poeˬ taˬ baw˗eu lehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ nehˬ nya˗eu nga? Aˬ dui hawˇ˗eu aˬ cawˬ˗euˬ dehꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ laˆ tahˬ˗eu heu neh, mˇ mawˇ nehˬ nya˗eu meh. Teu miˇ neh, aˬ dui˗ahˇ laˆ cawˆ laˆ sehꞈ laˇ nya˗eu, ya kʼawˬ, ya piˇ, lu paꞈ lawˬ muˇ maˬ ya dzaˬ maˬ ya dawˇ˗a.

⁷ Aˬ dui˗euˬ gʼawˇ mawˇ hawˇ˗eu dehꞈ˗eu jeˬ Miˬyehˇ neh biꞈ˗euˬ miˇ neh, aˬ yawꞈ bi dehꞈ mawꞈ˗eu loꞈ˗ehˇ ya dehꞈ meh. Teu miˇ neh, aˬ dui yawˬ ha˗euˬ gʼawˇ mawˇ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ ya laˆ saˆ˗eu meh. Toˆ˗ehˇ maˬ jahˇ naˇ, Miˬyehˇ˗euˬ mehˬ shi maˬ shawˇ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗iˇ nya˗eu meh. (Loˇmaˆ 6:19; 12:1; 2 Gawˇliˬtu 7:1) Dehꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ aˇ poeˬ maˬ taˬ baw naˇ, dehꞈ˗eu jeˬ biꞈ˗euˬ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui uˬ duˬ tahˬ gaˇ maˬ ha geuꞈ˗a. Ehˇ kʼawꞈ, dehꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw naˇ, maˬ muiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ laˆ paˇ˗eu yaw shaˬ kʼawꞈ, aˬ dui leh jeh luꞈ gaˇ Yeˬhawˇbaˬ caw ba nehˬ meh.

8. Aˬ dui hawˇ˗eu aˬ cawˬ˗euˬ dehꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ laˆ tahˬ maˬ laˆ naˇ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ dui aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

⁸ Dehꞈ ziˇ Miˬyehˇ neh biꞈ˗euˬ laꞈ sawˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ aˬ dui ya dzaw dzeuˇ˗euˬ ma. Aˬ dui hawˇ˗eu aˬ cawˬ˗euˬ dehꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ laˆ tahˬ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ dui leh jeh meh lehˇ Yeˬhawˇbaˬ noeˬ tmˬ˗eu meh. Teu miˇ neh, lawˬ liˬ yeuꞈ ngeh maˬ ehˇ, niˇ gʼa ngeh maˬ ehˇ, yaw muiˬ˗ehˇ ya yahˇ˗eu meh. (Ja ceuˬ 11:5) Kʼoeˇ naˇ, iˇ kahˇ˗ahˇ kʼawꞈ yaw muiˬ paˬ˗ehˇ ya bo saˆ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ jeuˬ˗ahˇ “nymˇ yaw shuiꞈ tsoˆ ngeh, nymˇ mˬ jawˬ jawˬ˗ehˇ ya taw lahˇ meh. Tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ na ga sehꞈ naˇ, nawˬ˗euˬ kʼoeˇ taˆ iˬ baˇ maˬ ya bi keuˆ le˗eu gʼaˇ duˬ, kʼoeˇ loꞈ˗ehˇ ya jahˇ meh” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh.—Dawˬmehˬmehˬ˗eu 22:8.

9. Jeˬ zaˬ˗euˬ dehꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ, aˬ joˆ˗ehˇ aˇ poeˬ taˬ baw nya˗eu nga?

⁹ Jeˬ zaˬ˗euˬ dehꞈ˗eu jeˬ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ mehˬ shi aˇ yeˇ huiˬ meh. Aˬ yawꞈ jeˬ zaˬ˗ahˇ sehꞈ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ biꞈ˗euˬ heu naˇ, dzaˬ˗eu hawˇ˗eu moeˬ tsoeˬ bi geuꞈ˗eu gʼaˇ duˬ meh. Kʼoeˇ naˇ, tsawˇ haˬ˗ahˇ laˆ tahˬ laˆ naˇ laˇ naˇ kʼawꞈ bi sehꞈ˗eu meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 3:21; 9:3; Doˆ˗iˇ˗eu 21:28) Ehˇ kʼawꞈ, jeˬ zaˬ˗ahˇ maˬ ya kʼehˬ˗eu uˬ taꞈ, niˇ gʼa gaˇ kʼawꞈ maˬ ya sehꞈ˗a.—Dawˬdaˬ 12:10.

Dehꞈ˗eu jeˬ˗euˬ muiˬ˗eu shawˇ˗eu jeˬ˗ahˇ taˬ huiˬ

10. Shiˬ dehꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ, aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ siˬ nya˗eu nga?

¹⁰ Shiˬ˗aˬ, dehꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ shiˬ˗ahˇ muiˬ˗eu shawˇ˗eu (aˇ poeˬ kʼaˆ˗eu) lehˇ sawˇ˗eu meh. Gaˬiˇnaˆ Aˬbeˬlaˆ˗ahˇ sehꞈ gʼaˬ ngeh, “nawˬ˗euˬ aˬ nyiˇ˗euˬ shiˬ, miˇ tsaˬ dawˬ dahˬ paw neh ngaˬ˗ahˇ kuˇ luꞈ meh” lehˇ Yeˬhawˇbaˬ ehˇ˗eu meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 4:10) Aˬbeˬlaˆ˗euˬ shiˬ dehꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ Gaˬiˇnaˆ˗ahˇ bi shaˬ˗eu lehˇ daˇ nehˬ˗euˬ meh. Noˇaˬ˗euˬ ziˇ˗ahˇ iˇ cuꞈ dahˬ pymˬ gʼaˬ ngeh, shiˬ˗aˬ, dehꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu lehˇ Yeˬhawˇbaˬ tiˬ poˆ paˇ bi siˬ duˬ˗euˬ meh. Noˇaˬ pehˬ˗ahˇ jeˬ zaˬ˗euˬ shaˬ jiˇ dzaˬ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ biꞈ nehˬ ngeh, “jeˬ zaˬ hawˇ˗eu ho zaˬ nga jiˇ dawˬ tawˆ luꞈ maˬ ehˇ . . . sahˬ lahˬ gʼawˬ daˇ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, naw maꞈ dzaˬ nya tehꞈ˗a” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ, maˬ bi dzaˬ˗eu tiˬ jeˬ˗aˬ, “shiˬ maˬ dzeˇ˗iˇ˗euˬ shaˬ jiˇ meh. Dehꞈ luꞈ˗eu saꞈ laˇ shiˬ laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu miˇ neh, naw maꞈ shiˬ taˬ dzaˬ” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh.—Aˇdahˬbeh˗eu 1:29; 9:2-4.

11. Yeˬhawˇbaˬ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ jeuˬ˗ahˇ shiˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, aˬ jeˬ ehˇ nehˬ˗euˬ nga?

¹¹ Noˇaˬ˗ahˇ shiˬ taˬ dzaˬ lehˇ ehˇ˗euˬ 800 kʼoꞈ dzeuˇ laˇ ngeh, “Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ maˬ ehˇ, aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ˗ehˇ jawˇ luꞈ˗eu boeˇ miˬ siˬ kʼaˬ deuˬ maˬ ehˇ, bawˇ cah cah˗awˇ, bawˇ tsahˬ jeˬ zaˬ aˇ jiˇ yaw shawˇ jeˬ tiˬ mawˇ na mi naˇ . . . shiˬ miˇ tsaˬ˗ahˇ ya bi yoeˇ dzeh˗awˇ, ya beuˬ pahˬ yaꞈ meh” lehˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ ehˇ nehˬ˗awˇ, “shiˬ maˬ yoeˇ dzeh˗euˬ shaˬ jiˇ taˬ dzaˬ” lehˇ kʼawꞈ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Uˬduˬtahˬ˗eu 17:13, 14) Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ, shiˬ˗ahˇ muiˬ˗eu shawˇ˗eu lehˇ bi haw mawꞈ˗a siˬ. Aˬ yawꞈ maꞈ shaˬ jiˇ dzaˬ nya kʼawꞈ, shiˬ maˬ dzaˬ nya˗a. Jeˬ zaˬ˗ahˇ dzaˬ˗eu lehˇ sehꞈ ngeh kʼawꞈ, shiˬ miˇ tsaˬ˗ahˇ ya bi yoeˇ dzeh˗eu meh.

12. Ka li zaˬ deuˬ shiˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ haw˗eu nga?

¹² Yeˬsuˇ shiˇ dzeuˇ˗awˇ tiˬ kʼehˬ naˇ, gʼaˬ kʼehˇ deuˬ hawˇ˗eu Ka li zaˬ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ, Yeˬluˇsaˬlehˬ meuˬ˗ahˇ laˇ˗awˇ, Miˬyehˇ neh Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ jeuˬ˗ahˇ biꞈ˗euˬ Zahˇ dawˬ laꞈ kʼoeˇ neh Ka li zaˬ deuˬ ya mˇ tawꞈ leꞈ˗eu aˬ geu dawˬ nga lehˇ bawˬ dzaˬ laˇ˗euˬ meh. (Gʼaˬkʼehˇ 15:28, 29˗ahˇ gui; 21:25.) Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ shiˬ aˇ poeˬ baw˗awˇ, muiˬ˗eu shawˇ˗eu lehˇ siˬ leˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh. Dahˬ beh˗euˬ Ka li zaˬ deuˬ shiˬ maˬ ya dzaˬ maˬ ya dawˇ˗eu uˬ taꞈ, shiˬ maˬ dzeˇ˗iˇ˗euˬ shaˬ jiˇ˗ahˇ kʼawꞈ maˬ ya dzaˬ˗a. Aˬ yawꞈ maꞈ maˬ mˇ caw naˇ, tahˬ pahˬ aˬ ma mawˇ kawˇ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ gaˇ duˇ˗awˇ, aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ joe˗eu naˆ ni bahˬ˗eu meh. Saˇ ka teu laꞈ kʼoeˇ˗euˬ Ka li zaˬ maˇ diˇ deuˬ, shiˬ˗ahˇ maˬ dzaˬ maˬ dawˇ˗a. Nymˬ˗mˇ tawˇ neh? Nymˬ˗mˇ kʼawꞈ, shiˬ˗ahˇ muiˬ˗eu shawˇ˗eu lehˇ bi haw mawꞈ˗eu meh.

13. Ka li zaˬ deuˬ aˬ jeˬ miˇ neh shiˬ maˬ ya dawˆ˗eu nga?

¹³ Heu naˇ, Ka li zaˬ deuˬ shiˬ dawˆ˗eu jiˇ maˬ ya˗a lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu maˬ ngeuˇ nga loˇ? Ngeuˇ meh. Yeˬhawˇbaˬ shiˬ˗ahˇ maˬ bi dzaˬ maˬ bi dawˇ˗eu lehˇ nawˇ siˬ nya dzeuˇ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, saˬ laˬ gʼoˬ nawˬ˗ahˇ jiˇ baˬ taˬ dawˇ lehˇ ehˇ naˇ, nawˇ tsawˆ˗awˇ tsawˆ ahˇ ma loˇ? Nawˇ toˆ˗ehˇ maˬ jahˇ˗eu duˬ tehꞈ˗a. Teu miˇ neh, shiˬ˗ahˇ taˬ dzaˬ taˬ dawˇ lehˇ ehˇ˗eu teu naˇ, shiˬ taˬ dawˆ lehˇ jiˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh.—Dzaw lahˬ 29˗ahˇ haw.

14, 15. Ka li zaˬ deuˬ dehꞈ ziˇ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ dawˬ naˇ haˬ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga?

¹⁴ Nawˇ shiˬ maˬ dawˆ naˇ shiˇ nga lehˇ saˬ laˬ gʼoˬ ehˇ naˇ, aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nmˇ? Yawˬ gʼaˬ na luꞈ shiˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗eu Miˬyehˇ˗euˬ zahˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ˗eu hawˇ˗eu maˬ naˇ haˬ˗eu yawˬ ha naꞈ˗i ya noeˬ tsehˆ meh. Ka li zaˬ deuˬ˗aˬ, dehꞈ˗eu jeˬ Miˬyehˇ neh biꞈ˗euˬ laꞈ sawˬ meh lehˇ sawˇ˗eu miˇ neh, yawˬ paw yawˬ neh laˆ saˆ˗eu lehˇ leh jeh˗eu meh. Shiˬ dawˆ˗eu jeˬ˗ahˇ laꞈ maˬ daˬ˗a.

¹⁵ Jawˇ saˇ doˆ ni aˬ dui leh jeh kʼawꞈ, dehꞈ˗eu jeˬ˗aˬ, Miˬyehˇ˗euˬ mehˬ shi aˇ poeˬ kʼaˆ˗eu miˇ neh, aˬ dui shiˬ dawˆ gaˇ laꞈ maˬ daˬ. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ dawˬ naˇ haˬ˗awˇ shiˇ˗eu heu naˇ, maˬ naˇ haˬ ni buˬ˗iˇ˗eu naˆ maˬ tseˇ muiˬ dzehˬ˗eu meh. Yeˬsuˇ ehˇ˗eu “yawˬ ha˗euˬ dehꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ ka kʼoꞈ˗eu leh jeh˗eu tsawˇ haˬ . . . dehꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ ya smˬ˗iˇ tehꞈ˗a. Ehˇ kʼawꞈ, ngaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ yawˬ ha˗euˬ dehꞈ˗eu jeˬ smˬ˗euˬ tsawˇ haˬ . . . dehꞈ˗eu jeˬ za tehꞈ˗a.” (Maꞈtehˬ 16:25) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu miˇ neh ehˇ dawˬ naˇ haˬ mawꞈ˗awˇ, aˬ dui˗euˬ gʼaˇ duˬ muiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ tehꞈ˗ehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh, dehꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ loꞈ˗ehˇ haw˗eu ma.—Heˬbyehˇ 11:6.

16. Miˬyehˇ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ, aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗eu nga?

¹⁶ Miˬyehˇ˗euˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu gaˇ mˇ zaˬ deuˬ, shiˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗eu zahˇ dawˬ˗ahˇ caw teh ma lehˇ noeˬ tsoˆ taˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ shiˬ maˬ dzaˬ˗a, shiˬ neh kʼawꞈ maˬ laˆ saˆ˗a. Ehˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ yawˬ paw yawˬ neh laˆ saˆ˗eu meh. Dehꞈ˗eu jeˬ hawˇ˗eu shiˬ˗ahˇ Beh˗euˬ yaw sahˇ gʼaˬ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ muiˬ dzehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ siˬ nya meh lehˇ aˬ yawꞈ maꞈ jah˗eu meh. Nawˇ tawˇ neh, toˆ˗ehˇ jah ma loˇ?

Yeˬhawˇbaˬ shiˬ˗ahˇ bi zmˬ˗eu tiˬ jeˬ

17. Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ jeuˬ˗ahˇ, shiˬ aˬ geu tsahˇ tehꞈ˗ehˇ bi zmˬ˗euˬ nga?

¹⁷ Miˬyehˇ neh Moˇseˬ˗ahˇ biꞈ˗euˬ Zahˇ dawˬ laꞈ kʼoeˇ, “dehꞈ luꞈ˗eu saꞈ laˇ˗aˬ, shiˬ laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu meh. Teu baˬ da neh, tsawˇ haˬ zaˬ˗euˬ iˬ baˇ sha dzeh˗eu [iˬ baˇ shaˇ pyehˬ˗eu] gʼaˇ duˬ, shiˬ kʼaˇ ngeuˇ˗eu dawˬ tawˆ luꞈ lawˇ duˬ kʼoeˇ taˆ ya shehˆ daˆ meh” lehˇ, Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ jeuˬ˗ahˇ Miˬyehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Uˬduˬtahˬ˗eu 17:11) Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ jeuˬ iˬ baˇ mˇ ngeh, iˬ baˇ shaˇ pyehˬ˗eu gʼaˇ duˬ, jeˬ zaˬ lawˇ˗awˇ shiˬ tiˬ deuˬ na kʼawꞈ piˇ ma neh Miˬyehˇ˗euˬ uˬ duˬ tahˬ nymˇ laꞈ kʼoeˇ jaˆ˗eu lawˇ duˬ˗ahˇ ya bi shehˆ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ neh shiˬ bi zmˬ˗euˬ naˇ, heu tiˬ kawˆ tehꞈ meh.

18. Yeˬsuˇ neh lawˇ nehˬ˗euˬ heu, aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ bi za˗euˬ nga?

¹⁸ Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ˗ahˇ oe ngeh, aˬ dui˗euˬ iˬ baˇ pyehˬ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ yawꞈ˗euˬ dehꞈ ziˇ pyeuꞈ˗eu, shiˬ lawˇ nehˬ le˗euˬ miˇ neh, jeˬ zaˬ lawˇ˗eu zahˇ maˬ paˇ loˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 20:28; Heˬbyehˇ 10:1) Yeˬsuˇ˗euˬ dehꞈ˗eu jeˬ˗aˬ, aˇ poeˬ kʼaˆ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ mˬ kʼoeˇ taˆ bi gʼoꞈ daˆ laˇ gʼaˬ naˇ, tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ biꞈ nehˬ˗euˬ meh.—Yoˇhaˬ 3:16; Heˬbyehˇ 9:11, 12; 1 Beˬtuˆluˆ 1:18, 19.

19. Aˬ dui˗euˬ “baˬ da neh” meh lehˇ maˬ bi ehˇ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

¹⁹ Dehꞈ˗eu jeˬ biꞈ˗euˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ˗awˇ Yeˬsuˇ˗ahˇ jah naˇ, aˬ myah luꞈ dehꞈ˗eu jeˬ za meh lehˇ aˬ dui aˬ cawˬ˗ahˇ ja nehˬ mawꞈ˗eu ma. Kʼoeˇ naˇ, tsawˇ haˬ˗ahˇ gaˬ˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ maꞈ dehꞈ˗eu jeˬ za nya ni leh jeh˗eu ma. (Yeˬsaˬgeˬlaˇ 3:17-21) Toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ, “naw maꞈ tiˬ gʼaˬ na dehꞈ˗eu saꞈ laˇ smˬ˗iˇ naˇ, ngaˬ˗euˬ baˬ da neh maˬ ngeuˇ . . . Miˬyehˇ˗euˬ nui noeˬ dawˬ tawˆ luꞈ, naw maꞈ˗ahˇ maˬ zaꞈ taˬ ni ja mehˬ jiˇ gʼaˬ˗euˬ ma” lehˇ Pawˇluˆ ehˇ˗eu loꞈ˗ehˇ, aˬ dui kʼawꞈ ehˇ nya meh. (Gʼaˬkʼehˇ 20:26, 27) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu, dehꞈ˗eu jeˬ aˬ yawꞈ˗euˬ mehˬ shi aˇ poeˬ kʼaˆ˗eu gaˇ kawˆ aˬ cawˬ˗ahˇ ehˇ nehˬ naˇ, dehꞈ˗eu jeˬ hawˇ˗eu shiˬ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw gaˇ duˇ˗eu meh.