Yaw tsaˬ yaw dawˇ laꞈ kʼoeˇ guiˇ deuˆ beh beh˗euˬ gʼaˬ

Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ cawˬ Aˬbyaˬhaˬ˗ahˇ tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu muiˬ dui dui˗eu saˇ jaˇ tiˬ jeˬ dzaˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ Aˬbyaˬhaˬ˗ahˇ nawˬ˗ahˇ “miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ tsawˇ myahˇ doˆ˗eu tsawˇ jeuˬ tiˬ jeuˬ bi pyeuꞈ laˇ ma” lehˇ ehˇ nehˬ˗awˇ, mehˬ hu paw ya jawˇ˗eu muiˬ dui dui˗eu miˇ kʼahˬ jiˇ byaˬ nehˬ˗euˬ meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 12:2; 13:14, 15) Ehˇ kʼawꞈ Saˬdaˬ tsawˇ jeuˬ teu jeuˬ maˬ bi doˆ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ Aˬbyaˬhaˬ˗ahˇ laˆ cawˆ mawꞈ˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh nga? Saˬdaˬ aˬ yawꞈ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ haiˬ˗eu miˇ tsaˬ˗ahˇ laˆ cawˆ le˗eu “zaˬ deuˬ” Aˬbyaˬhaˬ˗euˬ aˇ jeuˬ˗ahˇ neh oe meh lehˇ siˬ nya˗eu meh.—Aˇdahˬbeh˗eu 3:15.

Saˬdaˬ Aˬbyaˬhaˬ˗euˬ nymˇ jiˇ˗ahˇ laˆ cawˆ˗eu lehˇ leh jeh˗eu meh. Saˬdaˬ neh yaw doeˇ bi jahˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ naˇ, Aˬbyaˬhaˬ˗euˬ aˬ duˇ Lawˇtaˬ meh. Teu˗euˬ jeˬ hu Aˬbyaˬhaˬ Lawˇtaˬ˗ahˇ Miˬyehˇ neh saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ miˇ kʼahˬ laꞈ kʼoeˇ aˬ geu tsahˇ˗ahˇ jawˇ˗eu lehˇ jeˬ hu bi tseˇ ngeh, Lawˇtaˬ kʼaˇ muiˬ, kʼaˇ tsaˬ˗eu tsahˇ˗ahˇ tseˇ˗euˬ meh. Jawˇ duˬ teu tsahˇ naˇ, “Miˬyehˇ mehˬ shi iˬ baˇ mˇ˗awˇ, haiˬ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ tehꞈ˗ehˇ jawˇ˗eu Sawˇdoˬ meuˬ˗euˬ dawˬ peh jaˆ˗eu meh.” (Aˇdahˬbeh˗eu 13:8-13) Sawˇdoˬ meuˬ˗euˬ sahˬ paˬ hawˇ˗eu Kaˬnaˬ miˇ kʼahˬ˗euˬ sahˬ paˬ oeˬ gʼaˬ, Eˇlaˬ sahˬ paˬ˗ahˇ kawˬ maˬ taꞈ coeˇ laˇ ni pyeuꞈ laˇ taˬ˗awˇ nui ma pehˇ˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ˗ahˇ puiˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh Eˇlaˬ sahˬ paˬ gaˇ mahˇ kaˬ gaˇ neh oe˗euˬ aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ taꞈ˗eu sahˬ paˬ smˇ gʼaˬ nehˬ˗ehˇ gm leˇ˗awˇ, Kaˬnaˬ sahˬ paˬ deuˬ˗ahˇ deuˆ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ deuˆ gʼaˬ˗euˬ miˇ neh, mˇ myawˬ lawˬ muˇ yuˇ geuꞈ˗awˇ tsawˇ haˬ deuˬ jiˇ nyehꞈ gʼeh˗euˬ meh. Teu ngeh Lawˇtaˬ pehˬ˗euˬ nymˇ jiˇ kʼawꞈ bi nyehꞈ gʼeh˗euˬ meh.

Aˬbyaˬhaˬ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗euˬ nga? Aˬbyaˬhaˬ Lawˇtaˬ aˬ yawꞈ neh tseˇ˗euˬ aˬ yawꞈ ya daˬ ngaˇ neh lehˇ kʼawꞈ noeˬ nya meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ yawꞈ Lawˇtaˬ˗ahˇ paˇ caw ba˗iˇ naˇ kʼawꞈ, huiˬ dui dui˗eu guiˇ maꞈ nehˬ˗ehˇ ya deuˆ iˇ˗awˇ teu laꞈ kʼoeˇ Siˇnaˬ sahˬ paˬ jiˇ ahˇ˗eu meh. Aˬbyaˬhaˬ guiˇ deuˆ˗eu yehˇ maˬ ngeuˇ˗a. Sehˬ gʼawˆ gʼawˆ gʼawˆ˗ehˇ yawˇ bo bo˗ehˇ cah˗euˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ meh. Sahˬ paˬ teu oeˬ gʼaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ deuˆ gʼaˬ nya nmˇ? Kʼoeˇ uˬ taꞈ, Aˬbyaˬhaˬ Siˇnaˬ miˇ kʼahˬ Uˇlaˆ meuˬ˗ahˇ neh oe˗euˬ meh. Siˇnaˬ˗euˬ sahˬ paˬ˗ahˇ guiˇ deuˆ˗iˇ naˇ, Uˇlaˆ meuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ paˇ gʼoꞈ˗iˇ nya nmˇ lehˇ noeˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ Aˬbyaˬhaˬ toˆ˗ehˇ maˬ noeˬ˗aˬ. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ aˬ jeˬ bi jahˇ mawꞈ˗eu lehˇ siˬ nya˗eu meh.

Teu ngeh Aˬbyaˬhaˬ˗euˬ tsawˇ haˬ tiˬ heˇ gʼaˬ dzehˬ ni jawˇ gaˇ duˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ guiˇ deuˆ nya˗eu zaˬ kʼaˆ 318 gʼaˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ kuˇ˗awˇ guiˇ deuˆ iˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ laꞈ taˆ paw jaˆ˗eu Daˬ meuˬ˗ahˇ Eˇlaˬ sahˬ paˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ paw pyawˬ˗eu deuˬ˗ahˇ teh miˇ iˇ˗euˬ meh. Aˬbyaˬhaˬ aˇ muˇ biˇ paˆ˗awˇ uˬ ciꞈ paw deuˆ iˇ˗euˬ meh. Tsawˇ haˬ maˬ myaˬ kʼawꞈ, deuˆ gʼaˬ nya˗euˬ meh. Eˇlaˬ sahˬ paˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ paw pyawˬ˗eu deuˬ laꞈ taˆ paw cehˆ gʼeh ngeh jiˇ Aˬbyaˬhaˬ teh miˇ leˇ˗awˇ Daˬmaˬsehˇ meuˬ dawˬ peh le keuˆ ngeh, muiˇ˗eu deuˬ˗ahˇ deuˆ gʼaˬ jiˇ˗euˬ meh. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ Kaˬnaˬ meuˬ˗ahˇ neh nyehꞈ gʼeh˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, myawˬ gahˬ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, deuˆ kʼoꞈ nehˬ˗awˇ, Lawˇtaˬ pehˬ˗ahˇ jiˇ buˬ˗iˇ ni caw ba nehˬ˗euˬ meh.

Aˬbyaˬhaˬ nui jah ahˇ˗awˇ kʼaˬ duˬ ni gʼeh gaˇ Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ ngaˇ laˬ? Aˬbyaˬhaˬ Saˬleˬ meuˬ dawˬ peh iˇ tsehˆ ngeh pyeuꞈ laˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ haw ngeh nui kʼahˇ shiˇ ngaˇ lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Saˬleˬ meuˬ˗euˬ sahˬ paˬ pyeuꞈ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ piˇ ma kʼawꞈ pyeuꞈ˗eu Maˬlaˬkiˇsaˬdehˇ, meuˬ laꞈ nyiˇ Aˬbyaˬhaˬ jawˇ gaˇ oe˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ Aˬbyaˬhaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ biꞈ luꞈ˗uˇ lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ nehˬ le˗euˬ meh. Aˬbyaˬhaˬ jiˇ taˬ aw˗eu laꞈ kʼoeˇ Maˬlaˬkiˇsaˬdehˇ˗ahˇ aˬ yawꞈ neh guiˇ kʼaˇ deuˆ za˗euˬ jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ laꞈ kʼoeˇ neh tseˇ bymˇ tiˬ bymˇ damˬ nehˬ˗euˬ meh.

Heu poˆ deuˆ iˇ˗euˬ guiˇ heu naˇ, tsawˇ haˬ˗euˬ guiˇ maˬ ngeuˇ ni Miˬyehˇ˗euˬ guiˇ pyeuꞈ˗eu lehˇ maˇ jawˆ ni mawˇ laˇ˗eu meh. Jaˇliꞈ˗ahˇ “Sahˬpaˬ Miˬyehˇ˗euˬ guiˇ deuˆ˗eu sahˬ boꞈ” lehˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ jaˆ meh. (Bawˇtsahˬ 21:14) Aˬbyaˬhaˬ neh deuˆ iˇ˗euˬ guiˇ heu, sahˬ boꞈ teu laꞈ kʼoeˇ aˇ dahˬ beh laˇ gaˇ ahˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Yaw myaˬ yaˇ kʼoꞈ byah laˇ ngeh, Aˬbyaˬhaˬ˗euˬ oeˬ paˬ oeˬ ma pyeuꞈ˗eu Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ miˇ kʼahˬ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu haiˬ˗eu Kaˬnaˬ tsawˇ jeuˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ guiˇ paˇ ya deuˆ˗euˬ meh. Teu ngeh jiˇ Yeˬhawˇbaˬ caw ba nehˬ˗eu miˇ neh, tiˬ poˆ saˇ˗i tiˬ poˆ deuˆ gʼaˬ nya˗euˬ meh.

Ehˇ kʼawꞈ Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ Miˬyehˇ˗ahˇ byehˇ dzeh ngeh, Miˬyehˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ maˬ haw piˇ nehˬ˗aˬ. Aˇ nah naˇ aˬ yawꞈ maꞈ Miˬyehˇ˗euˬ Zaˬmaˇ pyeuꞈ˗eu Meˬsiˇya˗ahˇ maˬ ha geuꞈ˗eu miˇ neh, Miˬyehˇ jiˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ maˬ paˇ ha geuꞈ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ guiˬ lahˬ maˬ paˇ biꞈ ni Yeˬsuˇ uˆ lahˇ˗eu uˬ moˆ jawˇ˗eu tseˇ doˆ taˬ˗euˬ Ka li zaˬ deuˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ biꞈ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ maˇ diˇ guiˇ maˬ ya deuˆ˗a. (Maꞈtehˬ 26:52) Nui jah˗euˬ guiˇ law nmˇ˗aˬ, ya deuˆ meh lehˇ mehˬ nehˬ˗euˬ meh. Guiˇ teu deuˆ nya˗eu gʼaˇ duˬ naˇ, kʼaˬ duˬ ni ya gʼeh meh lehˇ Yeˬsuˇ mˇ mawˇ yaꞈ˗euˬ meh.

Jaˇliꞈ aˇ deuˆ heu deuˬ˗ahˇ gui:

• Aˇdahˬbeh˗eu 14:1-24

• Heˬbyehˇ 7:1-4

Ja sawˇ˗eu gʼaˇ duˬ:

Aˬbyaˬhaˬ dehꞈ ziˇ aˇ yamˬ heu yamˬ˗ahˇ kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗eu lehˇ aˬ joˇ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ˗euˬ nga?

Naꞈ suiˇ ni poˆ tseˇ

1. 1. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ heu maˇ diˇ ngeuˇ˗eu lehˇ bi siˬ laˇ˗eu aˬ jeˬ jeˇ saˇ kiˇ jaˆ˗eu nga? (w89-SI 7/1 6 ¶3–7 ¶2)

   Dawˬ kʼoꞈ

2. 2. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ naˇ, Sawˇdoˬ meuˬ hawˇ˗eu Gawˇmawˇlaˆ meuˬ aˬ gaˇ jaˆ˗eu nga? Teu maˇ diˇ ngeuˇ˗eu lehˇ bi siˬ laˇ˗eu aˬ jeˬ jeˇ jaˆ˗eu nga? (it “Shiˇ˗eu iˬ ma laˆ shaˆ” ¶6-wcgr˗SI) (Aˇ baˇ 1)

   Dawˬ kʼoꞈ

   

   BestTravelPhotography/iStock via Getty Images Plus

3. 3. Maˬlaˬkiˇsaˬdehˇ naˇ Saˬleˬ meuˬ˗euˬ sahˬ paˬ kʼawꞈ pyeuꞈ˗awˇ piˇ ma kʼawꞈ pyeuꞈ˗eu meh. Saˬleˬ meuˬ aˬ gaˇ jaˆ˗eu nga? (it “Saˬleˬ meuˬ”˗wcgr˗SI)

   Dawˬ kʼoꞈ

4. 4. Maˬlaˬkiˇsaˬdehˇ naˇ Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ aˬ jeˬ jeˇ duˇ leˇ˗eu nga? (it “Piˇ ma Yaw huiˬ gʼaˬ” ¶27-28-wcgr˗SI) (Aˇ baˇ 2)

   Dawˬ kʼoꞈ

   

Aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ˗iˇ nya nga lehˇ shaˇ noeˬ

• Aˬbyaˬhaˬ Lawˇtaˬ˗ahˇ kʼaˇ muiˬ˗eu jawˇ duˬ bi tseˇ˗euˬ meh. Aˬ dui Aˬbyaˬhaˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ, mehˇ nmˇ deuˬ hawˇ˗eu aˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ nehˬ nya˗eu nga? (Aˇ baˇ 3)

  Dawˬ kʼoꞈ

  

• Aˬbyaˬhaˬ nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ Lawˇtaˬ˗ahˇ caw ba nehˬ iˇ˗euˬ gaˇ neh, aˬ dui aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya˗eu nga?

  Dawˬ kʼoꞈ

• Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ Aˬbyaˬhaˬ neh kʼaˬ duˬ ni mˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ paˇ dzaw geuꞈ nya nga siˬ?

  Dawˬ kʼoꞈ

Naꞈ suiˇ ni shaˇ noeˬ

• Gaˇ kawˆ heu Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ ngaˬ˗ahˇ aˬ jeˬ bi siˬ laꞈ nga?

  Dawˬ kʼoꞈ

• Gaˇ kawˆ heu miˇ shuiꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ neh saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ jeˬ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ taꞈ nga?

  Dawˬ kʼoꞈ

• Aˬbyaˬhaˬ hawˇ˗eu Lawˇtaˬ gʼoꞈ dehꞈ laˇ ngeh ngaˇ aˬ jeˬ naˇ haˬ paˬ nga?

  Dawˬ kʼoꞈ

Haw lahˬ

Aˬbyaˬhaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh tiˬ byah tiˬ loꞈ nui ma taˬ laˇ˗euˬ nga lehˇ haw.

Aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ nui jah˗ahˇ dzaw geuꞈ—Aˬbyaˬhaˬ, Aˇ tsehˆ 1 (10:43)

Uˇlaˆ meuˬ˗ahˇ neh maˬ oe doˆ mi naˆ˗ehˇ Aˬbyaˬhaˬ kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ˗euˬ nga?

“Aˬbyaˬhaˬ—Kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ” (w12-SI 1/1 6-7)