20 Saˬsoˬ
Aˬ yawꞈ gʼaˬ baˬ ngeh kʼawꞈ kʼaˬ duˬ ni gʼeh
Nymˬ˗mˇ Saˬsoˬ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ paˇ mawˇ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ Piˇliˇtiˆ tsawˇ haˬ deuˬ cehꞈ lehꞈ ka˗eu teˇ saˇ nmˇ gaˬ nya luꞈ meh siˬ. Aˬ yawꞈ aˬ jeˬ miˇ neh toˆ˗ehˇ pyeuꞈ˗iˇ˗euˬ nga? Aˬ yawꞈ aˬ jeˬ miˇ neh gʼaˬ kʼaˆ˗eu gaˇ kawˆ yaw muiˬ˗ehˇ maˬ shaˇ noeˬ ni tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ ja nehˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ bi nyehꞈ gʼeh˗awˇ myaˆ nuiˆ bi kʼeuꞈ doˆ˗euˬ uˬ taꞈ, aˇ caˆ bi paꞈ˗awˇ tawˬ˗ahˇ ya uˇ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ zaˬ kʼaˆ tiˬ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ gaˇ ya mˇ˗euˬ meh. Nymˬ˗mˇ Piˇliˇtiˆ tsawˇ haˬ deuˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ Miˬyehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ jiˇ cehꞈ lehꞈ ka˗eu meh. Saˬsoˬ heu loꞈ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ heu aˬ yawꞈ˗euˬ yaw lehˬ baˬ da neh meh lehˇ siˬ nya meh. Nymˬ˗mˇ naˇ aˬ yawꞈ gʼaˬ baˬ dui dui luꞈ meh. Aˬ yawꞈ yaw beh loꞈ˗ehˇ gʼaˬ kʼaˆ laˇ˗awˇ kʼaˬ duˬ ni paˇ gʼeh kʼoꞈ laˇ nya ngaˇ laˬ?
Saˬsoˬ Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ˗euˬ yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu gʼaˬ 20 kʼoꞈ geuꞈ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu Baˬyehˇ, Giˇdoˬ, Yeˬpaˬtaˆ heu deuˬ˗ahˇ maˬ duˇ˗a. Aˬ yawꞈ maꞈ naˇ guiˇ maꞈ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗awˇ Miˬyehˇ˗ahˇ muiˇ˗eu deuˬ˗ahˇ ya deuˆ˗iˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ Saˬsoˬ˗aˬ guiˇ maꞈ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu maˬ loˬ˗a. Aˬ yawꞈ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ kʼawꞈ guiˇ maꞈ maꞈ lah ni˗ahˇ deuˆ gʼaˬ nya meh. Yeˬhawˇbaˬ Saˬsoˬ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ zmˬ˗awˇ Piˇliˇtiˆ tsawˇ haˬ gʼawˬ mya ni˗ahˇ bi sehꞈ˗euˬ meh. Teu aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ leˇ nya nga?
Mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ tiˬ gʼaˬ Saˬsoˬ˗euˬ aˬ da aˬ ma˗ahˇ aˬ li tiˬ li jawˇ le meh, Yeˬhawˇbaˬ aˬ li teu li˗ahˇ maˬ shiˇ tiˬ ziˇ Naˬzaˬliˇ tsawˇ haˬ bi pyeuꞈ mawꞈ meh lehˇ ehˇ le˗euˬ meh. Teu miˇ neh Saˬsoˬ tsehˆ kahˇ maˬ ya tehˬ˗a. Aˬ yawꞈ Naˬzaˬliˇ tsawˇ haˬ deuˬ ya mˇ caw˗eu jeˬ˗ahˇ kʼaˇ mˇ caw˗eu kʼoeˇ keuˆ ni Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ gʼaˬ bi kʼaˆ dui dui˗eu meh. Tiˬ poˆ aˬ yawꞈ aˇ laˬ jaˬ shiˇ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ laꞈ neh nyiˬ paˆ˗ehˇ ngawˬ paˆ gʼeh˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ Miˬyehˇ neh aˬ yawꞈ˗ahˇ biꞈ˗euˬ gʼaˬ˗ahˇ zmˬ˗awˇ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ kʼehˬ nehˬ kʼaˆ nehˬ luꞈ˗eu Piˇliˇtiˆ tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ deuˆ ceh ceh˗euˬ meh.
Tiˬ poˆ Saˬsoˬ Piˇliˇtiˆ tsawˇ haˬ gʼawˬ mya ni˗ahˇ sehꞈ˗euˬ meh. Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ Piˇliˇtiˆ tsawˇ haˬ deuˬ laꞈ poˆ poˆ kʼoꞈ laˇ gaˇ guˆ˗eu miˇ neh, Saˬsoˬ˗ahˇ aˇ caˆ paꞈ tawꞈ˗awˇ Piˇliˇtiˆ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ a nehˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ Saˬsoˬ saˬ kahˇ˗ahˇ gʼeu cehˆ˗eu loꞈ˗ehˇ aˇ caˆ˗ahˇ behˇ tsehˆ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ mahˬ tahˬ laˆ˗euˬ mehˬ oꞈ neh, Piˇliˇtiˆ tsawˇ haˬ tiˬ heˇ gʼaˬ sehꞈ˗euˬ meh. Saˬsoˬ Gaˬzaˬ meuˬ˗ahˇ jawˇ ngeh Piˇliˇtiˆ tsawˇ haˬ deuˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ sehꞈ˗eu lehˇ tiˬ miˇ miˇ lah ni jawˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ sehˇ gʼahˇ ceh laˇ ngeh tuˇ˗awˇ meuˬ lahˇ laˇ gʼoˆ hawˇ˗eu laˇ gʼoˆ bahˬ gʼeu lehˆ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ yawꞈ˗euˬ baꞈ pu˗ahˇ baꞈ daˆ˗awˇ 60 kiˬloˬmiˬteuˬ (37 laˇ) ehˇ gʼaˬ ni kaˬ˗eu Heˬbyoˬ meuˬ˗euˬ dawˬ peh jaˆ˗eu gawˬ jawˬ uˬ du baꞈ gʼeh˗euˬ meh.
Saˬsoˬ Piˇliˇtiˆ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ gʼawˬ mya poˆ gʼaˬ leˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ Piˇliˇtiˆ tsawˇ haˬ deuˬ˗euˬ Daˬgoˬ miˬ yehˇ˗aˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu gaˇ mˇ zaˬ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ tehꞈ kʼawꞈ gʼaˬ leˇ ni maˬ caw ba nehˬ nya nga lehˇ bi mawˇ˗euˬ meh. Aˇ nah naˇ Piˇliˇtiˆ tsawˇ haˬ deuˬ Saˬsoˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼaˬ leˇ nya˗eu lehˇ noeˬ doˆ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ Deˬliˇlaˆ lehˇ kuˇ˗eu aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ zmˬ˗euˬ meh.
Saˬsoˬ Deˬliˇlaˆ˗ahˇ gaˬ˗iˇ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ Deˬliˇlaˆ aˬ yawꞈ˗ahˇ saˇ jaˇ maˬ ziꞈ˗a. Saˬsoˬ aˬ jeˬ miˇ neh teu naˆ naˆ˗ehˇ gʼaˬ kʼaˆ˗eu gaˇ kawˆ ya siˬ˗eu gʼaˇ duˬ, Piˇliˇtiˆ tsawˇ haˬ deuˬ Deˬliˇlaˆ˗ahˇ pyuˇ gʼawˬ mya ni biꞈ˗awˇ bi naˇ haˬ˗euˬ meh. Deˬliˇlaˆ jiˇ Saˬsoˬ˗ahˇ maˬ ehˇ nehˬ laꞈ˗euˬ kʼoeˇ keuˆ ni naˇ haˬ˗euˬ meh. Saˬsoˬ maˬ gaˬ coeˇ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ taˬ˗euˬ miˇ neh, kʼaˇ ngeuˇ˗eu loꞈ˗ehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ ngaˬ˗euˬ tsehˆ kahˇ˗ahˇ tehˬ dzeh shaw naˇ, gʼaˬ maˬ paˇ kʼaˆ ni aˬ cawˬ loꞈ˗ehˇ pyeuꞈ˗iˇ meh lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh Deˬliˇlaˆ Saˬsoˬ˗ahˇ laˆ yuꞈ˗awˇ tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ neh tsehˆ kahˇ bi tehˬ dzeh˗euˬ meh. Teu ngeh Saˬsoˬ gʼaˬ maˬ paˇ ahˇ mehˬ. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ ‘Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ byehˇ dzeh˗euˬ’ meh lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Piˇliˇtiˆ tsawˇ haˬ deuˬ Saˬsoˬ˗ahˇ kawˇ ma˗ehˇ nyehꞈ˗awˇ myaˆ nuiˆ nyiˬ nuiˆ luꞈ kʼeuꞈ doˆ nehˬ˗euˬ meh.
Piˇliˇtiˆ tsawˇ haˬ deuˬ Saˬsoˬ˗ahˇ kʼaˆ dui dui˗eu gaˇ bi mˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ Saˬsoˬ˗ahˇ paꞈ kuˆ laꞈ kʼoeˇ lo lehˬ bi lehˬ˗euˬ meh. Piˇliˇtiˆ tsawˇ haˬ deuˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ muiˇ˗eu, gʼaˬ kʼaˆ dui dui˗eu gʼaˬ nymˬ˗mˇ naˇ guiˬ shuiˇ aˇ caˆ daˬ˗awˇ zaˬ kʼaˆ geuꞈ luꞈ gaˇ haw haw˗ehˇ laˬ kʼaˬ cehˇ dui dui˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ Daˬgoˬ miˬ yehˇ˗ahˇ huiˬ dui dui˗eu bawˬ˗iˬ gʼeh nehˬ˗eu lehˇ lehˬ hmˬ˗euˬ meh. Bawˬ˗iˬ gʼeh˗eu aˇ nah keuˆ laˇ ngeh Piˇliˇtiˆ tsawˇ haˬ deuˬ gʼawˬ mya ni uˬ duˬ tahˬ nymˇ˗ahˇ uiˬ laˇ taˬ˗awˇ, nymˇ mˬ˗ahˇ kʼawꞈ 3,000 gʼaˬ ehˇ gʼaˬ ni byah˗eu meh. Teu ngeh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ bi laˆ byawˬ˗eu gʼaˇ duˬ, Saˬsoˬ˗ahˇ bi kuˇ doˆ laꞈ˗iˇ˗awˇ huiˬ dui dui˗eu kʼawˇ zeuˇ nyiˬ zeuˇ˗euˬ yaw kaˬ˗ahˇ bi yawꞈ˗euˬ meh. Nymˬ˗mˇ Saˬsoˬ tsehˆ kahˇ ui cuiˆ paˇ mahˇ kʼoꞈ le taˬ˗euˬ meh.
Saˬsoˬ mˇ lehˬ˗euˬ baˬ da neh gʼaˬ maˬ paˇ kʼaˆ. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ˗euˬ aˇ saˬ saˬ˗eu gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ zmˬ
Saˬsoˬ yawˬ ha˗euˬ yaw lehˬ˗ahˇ noeˬ poˆ noeˬ paˇ˗awˇ ‘Sahˬpaˬ Miˬyehˇ˗oˇ, ngaˬ˗ahˇ taˬ ngehˇ nehˬ laꞈ. Ngaˬ˗euˬ gʼaˬ kʼoeˇ deuˬ ngaˬ˗ahˇ tiˬ poˆ paˇ biꞈ nehˬ laꞈ siˬ’ lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ “Piˇliˇtiˆ tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ ngaˬ˗ahˇ bi shiˇ nehˬ laꞈ” lehˇ guˇ˗awˇ, gʼaˬ kʼaˇ ahˇ˗eu shaˇ doˆ˗awˇ kʼawˇ zeuˇ nyiˬ zeuˇ˗ahˇ dehˬ gʼawˬ gʼeh˗euˬ meh. Piˇliˇtiˆ tsawˇ haˬ deuˬ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ jahˇ dah mi naˆ˗ehˇ uˬ duˬ tahˬ nymˇ ga pyaˆ le˗awˇ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ ga deh sehꞈ˗euˬ meh. Heu poˆ naˇ aˬ yawꞈ Miˬyehˇ neh biꞈ˗euˬ gʼaˬ˗ahˇ zmˬ saˬ saˬ˗euˬ poˆ pyeuꞈ meh. Saˬsoˬ yaw dehꞈ dehꞈ ngeh Miˬyehˇ˗ahˇ muiˇ˗eu deuˬ˗ahˇ sehꞈ˗euˬ myaˆ maˬ tseˇ, aˬ yawꞈ shiˇ ngeh poˆ sehꞈ˗euˬ myaˬ dzehˬ meh.
Teu gaˇ neh aˇ heˇ kʼoꞈ dzehˬ˗iˇ˗awˇ gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ nui jah ahˇ˗eu deuˬ˗ahˇ ngehˬ keuˆ ngeh Saˬsoˬ˗ahˇ jiˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ “gʼaˬ baˬ dui dui˗euˬ kʼawꞈ, gʼaˬ kʼaˆ dui dui laˇ”˗euˬ deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ngehˬ keuˆ ngeh, kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗eu yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu heu gʼaˬ˗ahˇ noeˬ doˆ leˇ˗euˬ yaw duˬ baw meh.—Heˬbyehˇ 11:32-34.
Jaˇliꞈ aˇ deuˆ heu deuˬ˗ahˇ gui:
Yaˇkʼaˬdaˇ˗eu 13:1–16:31
Ja sawˇ˗eu gʼaˇ duˬ:
Saˬsoˬ kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗eu lehˇ aˬ joˇ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ˗euˬ nga?
Naꞈ suiˇ ni poˆ tseˇ
1. Saˬsoˬ tsawˇ shiˇ˗ahˇ toeˬ cuiˆ˗euˬ kʼawꞈ, aˬ jeˬ miˇ neh Naˬzaˬliˇ tsawˇ haˬ pyeuꞈ daˆ leꞈ nya˗euˬ nga? (w05-SI 1/15 30 ¶1–31 ¶1)
2. Saˬsoˬ Gaˬzaˬ meuˬ˗ahˇ neh Heˬbyoˬ meuˬ˗ahˇ keuˆ ni laˇ gʼoˆ hawˇ˗eu laˇ gʼoˆ bahˬ baꞈ gʼeh˗eu gʼaˇ duˬ, Miˬyehˇ˗euˬ muiˬ˗eu shawˇ˗eu baoˬ loˬ˗eu lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ nya nga? (w04-SI 10/15 15 ¶7-8) (Aˇ baˇ 1)
Aˇ baˇ 1
3. Deˬliˇlaˆ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ nya nga? (w05-SI 3/15 28 ¶3)
4. Miˇ shuiꞈ dawˬ paˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ Yaˇkʼaˬdaˇ˗eu 16:28-ahˇ Saˬsoˬ “ngaˬ˗euˬ myaˆ nuiˆ” tiˬ nuiˆ gʼaˇ duˬ laꞈ poˆ bi poˆ kʼoꞈ nehˬ laꞈ lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ aˬ jeˬ miˇ toˆ˗ehˇ shaˇ˗euˬ nga? (Yaˇkʼaˬdaˇ˗eu 16:28; it “Saˬsoˬ” ¶10-wcgr˗SI)
Aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ˗iˇ nya nga lehˇ shaˇ noeˬ
Saˬsoˬ Deˬliˇlaˆ maˬ tsehˆ leˇ ni naˇ haˬ˗eu miˇ neh laˆ zaꞈ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ miˬ zaˬ deuˬ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ nga? (Aˇ baˇ 2)
Aˇ baˇ 2
Saˬsoˬ huiˬ dui dui˗eu iˬ baˇ mˇ˗euˬ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ tiˬ poˆ paˇ zmˬ˗euˬ meh. Gaˇ kawˆ heu naˇ iˬ baˇ mˇ˗euˬ Ka li zaˬ deuˬ˗ahˇ gʼaˬ byehˆ maˬ byehˆ ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya nga?
Saˬsoˬ˗euˬ kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ dzaw geuꞈ nya nga?
Naꞈ suiˇ ni shaˇ noeˬ
Gaˇ kawˆ heu Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ ngaˬ˗ahˇ aˬ jeˬ bi siˬ laꞈ nga?
Gaˇ kawˆ heu miˇ shuiꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ neh saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ jeˬ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ taꞈ nga?
Saˬsoˬ gʼoꞈ dehꞈ laˇ ngeh ngaˇ aˬ jeˬ naˇ haˬ paˬ nga?
Haw lahˬ
Kʼaˇ dehꞈ kʼaˇ jawˇ yaꞈ˗euˬ deuˬ laꞈ kʼoeˇ neh Saˬsoˬ naˇ aˬ jeˬ miˇ neh gʼaˬ kʼaˇ kʼaˆ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ nga lehˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ mehˬ nehˬ.
“Muiˬ˗eu shawˇ˗eu baoˬ Saˬsoˬ˗ahˇ gʼaˬ bi kʼaˆ” (ijwis˗SI gaˇ kawˆ 14)
Saˬsoˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ neh aˬ dui aˬ jeˬ paˇ dzaw geuꞈ nya nga siˬ?