Zaˬ guˬ deuˬ—Iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ naˇ kʼah huiˬ laˇ mahˇ laˇ daˆ leꞈ

1. Zaˬ guˬ yaw myaˬ gʼaˬ aˬ jeˬ jeˇ mˇ byah dzeuˇ˗euˬ nga?

Yawˬ kʼoꞈ na luꞈ zaˬ guˬ aˇ heˇ aˇ heˇ gʼaˬ˗ahˇ neh iˇ cuꞈ shawˇ˗eu meh. Nawˇ tawˇ neh iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ maˬ laˬ? Shawˇ dzeuˇ˗euˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ laˬ kʼaˬ cehˇ dui dui meh. (Dawˬdaˬ 27:11) Shaˇ noeˬ haw sheˇ, nawˇ gʼawˬ mya jeˬ mˇ byah laꞈ˗euˬ meh. Nawˇ uˬ taꞈ yaw myaˬ kʼoꞈ Jaˇliꞈ leh jeh˗awˇ dzaw˗euˬ miˇ neh, Jaˇliꞈ heu naˇ Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ jah ziꞈ laˇ˗awˇ, Jaˇliꞈ˗euˬ yaw sahˇ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ jiˇ gaˬ laˇ˗euˬ meh. Nui gaˬ heu naˇ Miˬyehˇ˗ahˇ a nehˬ˗awˇ, iˇ cuꞈ shawˇ ni laˆ noeˬ nehˬ˗eu meh. Heu naˇ yaw duiˇ ma˗ehˇ muiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.

2. Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ nga?

² Nawˇ iˇ cuꞈ maˬ shawˇ mi naˆ˗ehˇ lawˬ haw laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ ya puˬ˗euˬ tehꞈ˗a. Ehˇ kʼawꞈ ngehˬ˗ehˇ huiˬ laˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ lawˬ haw laˇ˗eu nui jeˬ˗ahˇ jiˇ paˇ ya tahˬ puˬ meh. Saˬdaˬ nawˬ˗ahˇ nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu jeˬ teˬ le cuiˆ le ni maˬ ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ maˬ paˇ tahˬ ni maˬ ehˇ leh jeh˗eu meh. (Eˇpeˇsu 4:14) Ehˇ kʼawꞈ, teu loꞈ˗ehˇ taˬ bi pyeuꞈ. Nawˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ daˆ leꞈ nya ni maˬ ehˇ, nawˬ neh Miˬyehˇ˗ahˇ a nehˬ ngeh dzaˬ˗euˬ saˇ jaˇ dawˬ˗ahˇ bo saˆ daˆ leꞈ nya ni maˬ ehˇ, caw ba nehˬ˗eu jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga? Teu naˇ huiˬ loˆ laˇ˗euˬ tsawˇ haˬ pyeuꞈ laˇ ni “dzaw daˆ leꞈ˗eu” heu meh. (Heˬbyehˇ 6:1) Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ teu loꞈ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nya˗eu nga lehˇ ja sawˇ ma.

Nawˇ aˬ joˆ˗ehˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ daˆ leꞈ nya˗eu nga?

3. Iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ kʼawꞈ Ka li zaˬ deuˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

³ Iˇ cuꞈ shawˇ gʼaˬ ngeh tiˬ jawˇ aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ neh Eˇpeˇsu Ka li zaˬ deuˬ˗ahˇ biꞈ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ mˇ caw˗eu loˬ meh. Pawˇluˆ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ ‘tsawˇ kʼaˆ kʼaˆ laˇ˗euˬ deuˬ pyeuꞈ˗awˬ’ lehˇ gʼaˬ biꞈ˗euˬ meh. (Eˇpeˇsu 4:13) Yaw awˬ˗ehˇ ya ehˇ naˇ, ‘huiˬ laˇ mahˇ laˇ daˆ leꞈ’ lehˇ ehˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Pawˇluˆ Ka li zaˬ˗euˬ huiˬ laˇ mahˇ laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ, zaˬ tiˬ gʼaˬ huiˬ laˇ mahˇ laˇ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ˗eu meh. Zaˬ dehꞈ le ngeh aˬ da aˬ ma deuˬ laˬ kʼaˬ cehˇ dui dui˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ, maˬ shiˇ tiˬ ziˇ zaˬ geuꞈ geuꞈ˗ehˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ jawˇ nya˗a. Tiˬ jawˇ saˇ˗i tiˬ jawˇ aˇ kʼoꞈ kʼawˆ laˇ˗eu loꞈ˗ehˇ ‘zaˬ yaw nyiˇ˗euˬ nui noeˬ ya byehˇ dzehˬ jiˇ˗eu’ meh. (1 Gawˇliˬtu 13:11) Teu gaˇ duˇ ni aˬ dui jiˇ iˇ cuꞈ shawˇ gʼaˬ˗euˬ kʼawꞈ, huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni ya leh jeh daˆ leꞈ˗eu meh. Aˬ dui˗ahˇ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ nya ni caw ba nehˬ˗eu nui noeˬ nui duˇ tiˬ hmˬ na˗ahˇ haw ma.

4. Aˬ dui˗ahˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga? (Piˇliˇpiˆ 1:9)

⁴ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ bi huiˬ bi mahˇ laˇ. Nymˬ˗mˇ nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ gaˬ laˇ taˬ˗euˬ yaw duˬ baw meh. Ehˇ kʼawꞈ nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ ya bi huiˬ ya bi mahˇ laˇ meh siˬ. Aˬ joˆ˗ehˇ bi huiˬ bi mahˇ laˇ nya˗eu nga? Pawˇluˆ aˬ joˆ˗ehˇ bi huiˬ bi mahˇ laˇ nya˗eu tiˬ jeˬ˗ahˇ Piˇliˇpiˆ 1:9-ahˇ dzawˇ nehˬ taˬ˗euˬ meh. (Gui.) Pawˇluˆ Piˇliˇpiˆ Ka li zaˬ deuˬ “gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ tiˬ jawˇ saˇ˗iˬ tiˬ jawˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni” guiˬ lahˬ shaˇ˗eu meh. Heu gaˇ haw ngeh aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ bi huiˬ bi mahˇ laˇ nya˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Aˬ dui teu loꞈ˗ehˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ “yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ siˬ duˬ mawˇ duˬ nya laˇ˗awˇ, yaw muiˬ yaw doeˇ tseˇ paˆ geuꞈ nya laˇ ni” ya leh jeh˗eu meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ngehˬ˗ehˇ siˬ nya laˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ laˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ seu dzeuꞈ aˇ gʼehˇ deuˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ neh aˬ dui˗euˬ gʼaˇ duˬ mˇ nehˬ shaˇ nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw dzehˬ laˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ, aˬ dui Miˬyehˇ˗ahˇ laˬ kʼaˬ bi cehˇ mawꞈ˗eu nui ma hawˇ˗eu nui ma maˬ bi cawˆ mawꞈ˗eu nui ma ahˇ laˇ˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ nui noeˬ naˇ aˬ jeˬ nga, nui noeˬ teu˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ caw nya˗eu nga lehˇ siˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh˗eu ma.

5-6. Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ aˬ joˆ˗ehˇ bi huiˬ bi mahˇ laˇ nya˗eu nga?

⁵ Aˬda Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ seu dzeuꞈ aˇ gʼehˇ˗ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ dzaw geuꞈ˗eu Zaˬmaˇ Yeˬsuˇ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya laˇ ni leh jeh˗eu heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh. (Heˬbyehˇ 1:3) Yeˬsuˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya laˇ ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ naˇ, Laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ pyeuꞈ˗eu paˇ dmˬ oeˬ dmˬ˗ahˇ pyehˆ tseˇ˗eu heu meh. Nawˇ yawˬ nah na luꞈ Jaˇliꞈ maˬ gui dzaw taˬ˗euˬ naˇ, nymˬ˗mˇ neh dahˬ beh˗awˬ. Yeˬsuˇ˗euˬ dehꞈ ziˇ gaˇ kawˆ˗ahˇ gui ngeh, aˬ yawꞈ˗euˬ seu dzeuꞈ aˇ gʼehˇ deuˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ haw tsoˆ taˬ. Yeˬsuˇ naˇ bya cehˆ ni cawˬ cawˬ muiˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ zaˬ deuˬ˗ahˇ jiˇ ciˬ˗eu meh. (Maˬkuˆ 10:13-16) Yeˬsuˇ naˇ zaˬ lahˇ deuˬ maˬ ngehˬ cawˬ laˇ peuˬ paˬ˗ehˇ ziˇ toˆ ni maˬ jawˇ˗a. Yeˬsuˇ naˇ zaˬ lahˇ deuˬ ngehˬ peuˬ dzawˇ peuˬ ni yaw bya yaw lawˬ lawˬ˗ehˇ dehꞈ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 16:22) Yeˬsuˇ mˬ taˆ Aˬda˗ahˇ dzaw geuꞈ˗eu meh. Teu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ naˇ cawˬ cawˬ muiˬ dui dui paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu yaw duˬ baw meh. Aˬ dui aˬ yawꞈ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ nya˗awˇ, nui ma laꞈ kʼoeˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ dzawˇ nehˬ nya˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ gaˬ˗awˇ, aˬ dui˗ahˇ kʼahˬ lahˇ˗eu uˬ taꞈ, aˬ dui˗ahˇ iˬ baˇ maˬ taˬ˗eu yaw duˬ baw meh.—1 Beˬtuˆluˆ 5:7.

⁶ Yeˬsuˇ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu meh. “Tsawˇ haˬ aˇ maꞈ˗ahˇ aˬ yawꞈ ya mawˇ ngeh, gʼawˬ shaˬ haw gaˬ˗euˬ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗aˬ, yawˇ bo˗eu yaw sahˇ maˬ baw˗eu yawˇ deuˬ loꞈ˗ehˇ, guˆ˗awˇ gʼaˬ baˬ luꞈ˗eu meh” lehˇ gʼaˬ kʼehˇ Maꞈtehˬ ehˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 9:36) Yeˬhawˇbaˬ tawˇ neh aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nga? Yeˬsuˇ “Mˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ˗eu naw maꞈ˗euˬ Aˬda˗aˬ, tsawˇ haˬ yaw nyiˇ heu deuˬ tiˬ gʼaˬ˗iˬ maˬ bi byoˆ˗iˇ mawꞈ˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 18:14) Heu naˇ aˬ dui˗ahˇ gʼaˬ za laˇ dui dui paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ dui Yeˬsuˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ngehˬ˗ehˇ siˬ nya laˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ huiˬ laˇ mahˇ laˇ˗eu meh.

7. Noeˬ dahˇ doe laˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu heu naˇ, nawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga?

⁷ Aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ noeˬ dahˇ doe laˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ taꞈ˗eu heu jiˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ dzehˬ laˇ ni caw ba nehˬ laꞈ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ yawˬ ha jiˇ noeˬ dahˇ doe laˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ aˇ naˆ ni laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu nga lehˇ haw sheˇ. Aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu lehˇ tseˇ˗euˬ miˇ neh, lehˬ˗iˇ nyaˬ lehˇ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ noeˬ˗a. Aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ jeˇ˗ahˇ ya puˬ haw de lehˇ naˇ haˬ nya meh. Aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ya noeˬ tsehˆ ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ nui noeˬ nui duˇ shaˇ nya meh. “Mehˬ˗eu tsoˆ˗eu tsawˇ haˬ myaˬ ngeh, guˆ˗eu gaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ kʼahˬ lahˇ kʼaˇ maˬ za˗a.”—Dawˬdaˬ 11:14.

8. Jaˇliꞈ ehˇ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ jah coeˇ ni pyeuꞈ laˇ naˇ, aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

⁸ Maˬ jah coeˇ ni gʼeh˗eu nui ma˗ahˇ deuˆ gʼaˬ. Aˇ deuˆ 2˗ahˇ ja sawˇ dzeuˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ Saˬdaˬ aˬ dui˗ahˇ nui jah paw maˬ bi huiˬ maˬ bi mahˇ laˇ ni laˆ tsoeˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ nawˬ˗ahˇ laˆ tsoeˬ˗eu tiˬ jeˬ naˇ, Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ na˗ahˇ maˬ jah coeˇ ni bi gʼeh laˇ˗eu heu meh. Tiˬ gʼaˬ paˬ nawˬ˗ahˇ beh˗euˬ yaw sahˇ maˬ jawˇ˗a, tiˬ jeˬ˗ahˇ neh tiˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ jah˗eu gaˇ kahˇ dahˇ dzehˬ meh lehˇ ehˇ laˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Yaw nyiˇ ngeh gaˇ kawˆ heu nawˬ˗euˬ iˇ nmꞈ laꞈ kʼoeˇ maˬ ahˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ nymˬ˗mˇ nawˇ huiˬ laˇ ngeh tiˬ jawˇ gaˇ kawˆ heu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, dzaw nymˇ˗ahˇ tiˬ kʼehˬ maˬ taˬ ja gaˇ ya gaˬ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ tiˬ jeˬ˗ahˇ neh tiˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, saˬ laˬ saˬ ma deuˬ mehˬ˗eu gaˇ kahˇ dahˇ gaˇ duˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Toˆ˗ehˇ pyeuꞈ˗eu teu naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ Beh˗euˬ yaw sahˇ jawˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ maˬ pyehˆ tseˇ haw˗euˬ miˇ neh kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Dawˬdaˬ 18:17-ahˇ “Aˬ cawˬ laˇ˗awˇ maˬ pyehˇ duˬ kʼoeˇ keuˆ ni, yawˬ ja miˇ yawˬ kawˆ tsaˬ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. Sahˬ boꞈ dzaw nymˇ˗ahˇ aˬ cawˬ kʼaˇ ehˇ˗eu jeˬ˗ahˇ jah ngeh to˗aˬ, Jaˇliꞈ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ pyehˆ tseˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ aˇ maꞈ aˇ muˇ˗euˬ sahˬ boꞈ deuˬ˗ahˇ poˆ tseˇ˗awˇ, tiˬ jeˬ˗ahˇ neh tiˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ jah haw˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ jiˇ ngehˬ cawˬ nya meh. Aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ aˬ dui˗ahˇ gaˬ˗eu Beh˗euˬ yaw sahˇ jawˇ meh lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh jah nya lehˇ naˇ haˬ. Teu loꞈ˗ehˇ ja noeˬ ja sawˇ mˇ˗eu teu naˇ, aˬ dui˗ahˇ Beh˗euˬ yaw sahˇ jawˇ˗eu lehˇ siˬ duˬ mawˇ duˬ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh.

9. Aˬ dui Meˬliˇsaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga?

⁹ Mehˇ nmˇ Meˬliˇsaˬb beh˗euˬ yaw sahˇ jawˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ pyehˆ tseˇ˗euˬ miˇ neh, gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ za˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ “Sahˬ boꞈ dzaw nymˇ˗ahˇ saˬ laˬ saˬ ma deuˬ mehˬ˗eu tiˬ jeˬ˗ahˇ neh tiˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ gaˇ kawˆ heu naˇ, ngeuˇ gaˇ kʼawꞈ duˇ leˇ˗eu meh. Dahˬ beh ngeh ngaˬ˗ahˇ gaˇ kawˆ heu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, maˬ pyehˆ tseˇ peuˬ nya. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, nymˬ˗mˇ poˆ tseˇ haw ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ neh ehˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ pyeuꞈ naˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗eu lehˇ noeˬ nya. Ehˇ kʼawꞈ ngaˇ Yeˬhawˇbaˬ naˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ cawˬ kʼaˇ ehˇ kʼaˇ jah jah˗eu deuˬ maˬ bi pyeuꞈ mawꞈ˗a lehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh, pyehˆ tseˇ dahˬ beh˗euˬ ma. Ngaˇ Nawˬ˗ahˇ kʼahˬ lahˇ˗eu Beh˗euˬ yaw sahˇ tiˬ gʼaˬ jawˇ ngaˇ laˬ?, Dehꞈ˗eu jeˬ beh˗eu nga loˇ?, Dehꞈ ziˇ dahˬ beh duˬ—Shaˇ noeˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu ngaˬ kawˆ lehˇ ehˇ˗eu paˇ dmˬ heu deuˬ˗ahˇ pyehˆ tseˇ˗euˬ ma. Heu naˇ ngaˇ loˬ luꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ ma. Yaw beh neh pyehˆ tseˇ nmˇ gʼaˬ˗eu beu” lehˇ ehˇ˗eu meh.

10-11. Nawˬ˗ahˇ maˬ bi dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ ni caw ba nehˬ nya˗eu jeˬ naˇ, aˬ jeˬ nga? (1 Teˇsaˬloˇni 4:3, 4)

¹⁰ Maˬ muiˬ˗eu nui kʼahˇ˗ahˇ deuˆ gʼaˬ. Zaˬ guˬ guˬ laˇ ngeh yamˬ˗ahˇ yuꞈ taꞈ jawˇ taꞈ mawꞈ˗eu nui ma yaw kʼaˆ˗ehˇ ahˇ laˇ nya˗eu meh. Nawˬ˗ahˇ dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ ni lawˬ haw laˇ nya˗awˇ, Saˬdaˬ jiˇ nawˬ˗ahˇ yawˬ ha˗euˬ nui kʼahˇ tiˬ shiˇ bi mˇ mawꞈ˗eu meh. Nawˬ˗ahˇ dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ mawꞈ˗eu nui ma teu˗ahˇ deuˆ gʼaˬ nya ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ naˇ, aˬ jeˬ nga? (1 Teˇsaˬloˇni 4:3, 4-ahˇ gui.) Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh nui ma laꞈ kʼoeˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ dzawˇ nehˬ˗awˇ, maˬ muiˬ˗eu nui ma heu˗ahˇ gʼaˬ leˇ ni caw ba nehˬ laꞈ lehˇ shaˇ˗awˬ. (Maꞈtehˬ 6:13) Yeˬhawˇbaˬ nawˬ˗ahˇ iˬ baˇ maˬ taˬ˗eu uˬ taꞈ, caw ba nehˬ mawꞈ meh lehˇ noeˬ taˬ luꞈ˗uˇ. (Ja ceuˬ 103:13, 14) Kʼoeˇ uˬ taꞈ, Jaˇliꞈ jiˇ nawˬ˗ahˇ caw ba nehˬ nya meh. Uˬ soe ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ Meˬliˇsaˬ jiˇ maˬ muiˬ˗eu nui noeˬ heu˗ahˇ ya deuˆ ceh ceh˗eu meh. Aˬ yawꞈ “Jaˇliꞈ yawˬ nah na luꞈ gui˗eu heu naˇ, ngaˬ˗ahˇ maˬ muiˬ˗eu nui noeˬ teu nehˬ˗ehˇ deuˆ ceh ceh ni caw ba nehˬ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ ngaˬ˗ahˇ ngaˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗awˇ, ngaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ yawꞈ maˬ jawˇ naˇ maˬ geuꞈ nya˗a lehˇ noeˬ taˬ nya ni jiˇ caw ba nehˬ miˇ˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh.—Ja ceuˬ 119:9.

¹¹ Gaˇ kawˆ˗ahˇ yawˬ ha tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ laˆ piˇ˗eu maˬ leh jeh ni aˬ da aˬ ma˗ahˇ ya dzawˇ nehˬ˗eu meh. Yawˬ ha˗euˬ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ heu aˬ cawˬ˗ahˇ dzawˇ nehˬ˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, yaw awˬ maˬ ngeuˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ dzawˇ nehˬ˗eu aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu meh. Meˬliˇsaˬ paˇ ehˇ˗eu “Ngaˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui kʼaˬ biꞈ nehˬ laꞈ lehˇ shaˇ˗awˇ, gaˇ kawˆ deuˬ ngaˬ da˗ahˇ dzawˇ nehˬ peuˬ˗euˬ ma. Teu loꞈ˗ehˇ dzawˇ nehˬ ngeh tiˬ jawˇ, ngaˬ˗euˬ nui ma saˇ laˇ˗euˬ lehˇ miˇ˗a. Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ nui kʼahˇ shiˇ meh lehˇ ngaˇ jah ma.”

12. Aˬ dui˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga?

¹² Jaˇliꞈ zahˇ neh bi sheuˬ gʼeh. Yawˬ haˇ yawˬ ha noeˬ tsehˆ geuꞈ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ da aˬ ma deuˬ tiˬ poˆ cuiˆ cuiˆ˗ehˇ aˬ kawˬ˗aˬ biꞈ nehˬ laꞈ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ nawˇ noeˬ dahˇ maˬ doe laˇ˗euˬ siˬ miˇ neh mˇ lehˬ laˇ nya˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ nawˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ, cawˆ˗iˇ˗eu jeˬ˗ehˇ maˬ bi noeˬ tsehˆ lehˬ ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga? (Dawˬdaˬ 22:3) Mehˇ nmˇ Kaˬliˆ aˬ yawꞈ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ tseˇ mˇ geuꞈ nya ni caw ba nehˬ˗euˬ jeˬ naˇ aˬ jeˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ noeˬ dahˇ doe laˇ˗euˬ Ka li zaˬ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ naˇ, gaˇ kawˆ yawˬ kawˆ na luꞈ˗ahˇ zahˇ jahˇ doˆ nehˬ˗eu maˬ loˬ˗a lehˇ siˬ nya˗eu meh. Aˬ yawꞈ “Jahˇ doˆ taˬ˗euˬ zahˇ˗ahˇ caw teh˗eu tehꞈ˗ehˇ maˬ kaꞈ gʼa ni, Jaˇliꞈ˗euˬ zahˇ˗ahˇ gʼoˆ shaw˗eu loˬ nga” lehˇ ehˇ˗eu meh. Teu miˇ neh Jaˇliꞈ gui ngeh yawˬ ha˗ahˇ heu loꞈ˗ehˇ ya naˇ haˬ˗eu meh. ‘Gaˇ kawˆ heu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nga? Aˬ dui zmˬ˗iˇ nya˗eu Jaˇliꞈ zahˇ ahˇ ngaˇ laˬ? Teu˗ahˇ mˇ caw naˇ aˬ jeˬ za˗eu nga?’ (Ja ceuˬ 19:7; Iˇsaˬyaˇ 48:17, 18) Jaˇliꞈ gui˗awˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ˗eu heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya ni caw ba nehˬ˗eu meh. Aˬ dui noeˬ dahˇ doe laˇ ngeh tiˬ jawˇ, gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ joˆ˗ehˇ haw˗eu nga lehˇ gʼoˆ shaw laˇ˗eu miˇ neh gaˇ kawˆ yawˬ kawˆ na luꞈ˗ahˇ zahˇ jahˇ doˆ taˬ˗eu maˬ loˬ nga lehˇ siˬ laˇ˗eu meh.

13. Muiˬ˗eu cawˬ deuˬ nawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nya˗eu nga? (Dawˬdaˬ 13:20)

¹³ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu cawˬ deuˬ˗ahˇ tseˇ. Uˬ soe ja sawˇ laꞈ˗euˬ loꞈ˗ehˇ nawˬ neh tseˇ˗euˬ cawˬ heu naˇ, nawˬ˗ahˇ noeˬ dahˇ doe laˇ˗euˬ Ka li zaˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ laˇ ni caw ba nehˬ nya meh. (Dawˬdaˬ 13:20-ahˇ gui.) Laˬ kʼaˬ maˬ cehˇ ni pyeuꞈ luꞈ˗eu mehˇ nmˇ Saˬlaˇ aˬ jeˬ baˬ da neh laˬ kʼaˬ cehˇ kʼoꞈ laˇ˗euˬ nga? Aˬ yawꞈ “Ngaˇ loˬ˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ muiˬ˗eu cawˬ poˆ mawˇ˗euˬ ma. Ngaˇ yawˬ jaw na luꞈ mehˇ nmˇ aˬ buˇ zaˬ guˬ tiˬ gʼaˬ nehˬ˗ehˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ Loꞈ˗eu nymˇgoˇ lehˬ hmˬ˗eu ma. Dzaˇ˗i mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ naˇ ngaˬ˗ahˇ mehˬ bawˬ˗ahˇ aˬ laꞈ baꞈ diˇ˗awˇ, dawˬ kʼoꞈ biꞈ nya ni caw ba nehˬ laꞈ˗euˬ meh. Muiˬ˗eu cawˬ deuˬ heu loꞈ˗ehˇ caw ba nehˬ laꞈ˗eu miˇ neh, ngaˇ yawˬ haˇ yawˬ ha Jaˇliꞈ yaw muiˬ˗ehˇ pyehˆ tseˇ nya laˇ˗awˇ, guiˬ lahˬ yaw muiˬ˗ehˇ shaˇ nya laˇ˗euˬ uˬ taꞈ, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ kʼawꞈ muiˬ laˇ˗awˇ, laˬ kʼaˬ cehˇ kʼoꞈ laˇ˗euˬ meh” lehˇ ehˇ˗eu meh.

14. Juˬliˬ˗yaˬ muiˬ˗eu cawˬ aˬ joˆ˗ehˇ za˗eu nga?

¹⁴ Aˬ dui muiˬ˗eu cawˬ aˬ joˆ˗ehˇ poˆ nya˗eu nga? Nymˬ˗mˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ pyeuꞈ luꞈ˗eu mehˇ nmˇ Juˬliˬ˗yaˬ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˇ yaw nyiˇ ngeh tsaꞈ gaˬ iˇ ngeh muiˬ˗eu cawˬ deuˬ za˗euˬ ma. Leh jeh˗eu mehˇ nmˇ heu deuˬ naˇ ngaˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ iˇ˗eu aˇ yamˬ heu naˇ laˬ kʼaˬ cehˇ dui dui laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu aˇ yamˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ noeˬ nya laˇ ni caw ba nehˬ laꞈ˗eu meh. Teu miˇ neh ngaˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ aˇ yamˬ tiˬ byah ni mˇ˗eu lehˇ aˇ pyaˇ daˬ laˇ˗awˇ, yawˬ ha˗eu aˇ shehˆ nehˬ˗ehˇ tehˬ˗ehˇ cawˬ naˇ, muiˬ˗eu cawˬ maˬ poˆ mawˇ nya nga lehˇ ya siˬ˗euˬ ma. Aˇ nah naˇ ngaˇ Beˬdeˬlaˇ˗euˬ muiˬ˗eu cawˬ deuˬ jiˇ paˇ za˗euˬ ma. Aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ dehꞈ jeˬ dehꞈ kawˆ heu naˇ ngaˬ˗ahˇ muiˬ˗eu byaw gʼa cehˇ gʼa jeˬ˗ahˇ tseˇ nya ni maˬ ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ laˇ ni maˬ ehˇ caw ba neh laꞈ˗eu meh.”

15. Cawˬ cawˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Pawˇluˆ Tiˆmoˇseˬ˗ahˇ aˬ jeˬ saˇ tiˇ biꞈ˗eu nga? (2 Tiˆmoˇseˬ 2:20-22)

¹⁵ Aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ na nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ paˬ˗ehˇ maˬ gʼeh nga lehˇ ya siˬ naˇ tawˇ neh aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ paˬ˗ehˇ gʼeh nga? Dahˬ beh˗eu Ka li zaˬ saˇ ka˗ahˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ na Ka li zaˬ tiˬ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ maˬ dehꞈ˗eu miˇ neh Pawˇluˆ Tiˆmoˇseˬ˗ahˇ tsawˇ haˬ teu deuˬ˗ahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ yahˇ lehˇ saˇ tiˇ biꞈ˗eu meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 2:20-22-ahˇ guiˬ.) Mˬ taˆ Aˬda Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ muiˬ˗eu cawˬ cawˬ˗eu jeˬ jaˆ˗eu heu naˇ, aˇ poeˬ baw dui dui˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ dui muiˬ˗eu cawˬ cawˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ leh jeh dui dui˗awˇ za taˬ˗euˬ ma. Teu miˇ neh tiˬ jeˬ neh˗iˬ bi laˆ cawˆ paˬ˗ehˇ maˬ gʼeh˗a.—Ja ceuˬ 26:4.

Aˇ pyaˇ daˬ˗eu heu naˇ nui jah paw huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?

16. Nawˇ aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ aˇ pyaˇ daˬ nya˗eu nga?

¹⁶ Muiˬ˗eu aˇ pyaˇ daˬ. Nui jah bi ziꞈ laˇ˗awˇ, noeˬ dahˇ doe˗eu Ka li zaˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu aˇ pyaˇ daˬ. (Eˇpeˇsu 3:16) Yaw jeˬ ma jeˬ yaw haˇ yawˬ ha Jaˇliꞈ pyehˆ tseˇ˗eu jeˬ hawˇ˗eu Jaˇliꞈ gui˗eu heu bi huiˬ bi mahˇ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ, aˇ pyaˇ daˬ nya meh. (Ja ceuˬ 1:2, 3) Maˬ ngeuˇ naˇ nawˇ tiˬ kʼehˬ maˬ taˬ guiˬ lahˬ shaˇ˗awˇ, nui ma laꞈ kʼoeˇ neh shaˇ nya laˇ˗eu gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ, byaw gʼa mo gʼa˗eu jeˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ tseˇ nya laˇ˗awˇ, aˇ yamˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ zmˬ nya laˇ˗eu gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ, aˇ pyaˇ daˬ nya meh. (Eˇpeˇsu 5:15, 16) Nawˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ leh jeh luꞈ gaˇ Yeˬhawˇbaˬ haw mawˇ˗awˇ, nui kʼahˇ shiˇ˗eu yaw duˬ baw meh.

17. Aˬ cawˬ˗ahˇ caw ba ngeh tiˬ jawˇ aˬ jeˬ˗euˬ guiˬ lahˬ za˗eu nga?

¹⁷ Aˬ cawˬ˗ahˇ caw ba˗eu heu jiˇ ni aˬ dui˗ahˇ noeˬ dahˇ doe laˇ˗euˬ Ka li zaˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ laˇ ni caw ba neh˗eu meh. Yeˬsuˇ “Za˗eu naˆ maˬ tseˇ biꞈ˗eu guiˬ lahˬ huiˬ dzehˬ meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Gʼaˬkʼehˇ 20:35) Nawˬ zaˬ guˬ˗euˬ aˇ yamˬ hawˇ˗eu gʼaˬ˗ahˇ zmˬ˗awˇ, aˬ cawˬ˗ahˇ caw ba nehˬ luꞈ naˇ guiˬ lahˬ gʼawˬ mya ni za˗eu yaw duˬ baw meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ aˇ kʼoꞈ kʼawˆ laˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, aˇ sehˇ maˬ muiˬ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, caw ba nehˬ˗eu lehˇ aˇ pyaˇ daˬ taˬ nya˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ myawˬ lawˬ muˇ zeuˇ miˇ nehˬ nya˗awˇ, caˆ keu ka lawˬ muˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ neh kʼawꞈ caw ba neh nya meh. Nawˇ mehˇ nmˇ zaˬ yo aˬ li tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ naˇ, aˇ muˇ˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˬ pyeuꞈ nya ni leh jeh˗awˇ, mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ caw ba˗eu aˇ pyaˇ daˬ nya˗eu meh. (Piˇliˇpiˆ 2:4) Kʼoeˇ naˇ nawˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗euˬ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗awˇ, laꞈ nyiˇ paw˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ jiˇ nui gaˬ mˇ mawˇ neh nya˗eu meh. (Maꞈtehˬ 9:36, 37) Gʼeh nya naˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ aˇ yamˬ tiˬ byah ni mˇ˗eu lehˇ jiˇ aˇ pyaˇ daˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh.

18. Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ aˇ yamˬ tiˬ byah ni mˇ˗eu heu naˇ, nawˬ˗ahˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?

¹⁸ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ aˇ yamˬ tiˬ byah ni mˇ˗eu heu naˇ nui jah paw huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh. Nawˇ huˬ mehˬ mehˬ˗eu gaˇ mˇ naˇ, Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu Dzaw nymˇ (SKE)˗ahˇ ya daˆ iˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ maˬ ehˇ, tsoˆ˗eu gaˇ paw maˬ ehˇ, ya mˇ iˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Keˇtiˬ˗liˬ lehˇ kuˇ˗eu mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ “Noeˬ dahˇ doe laˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ ya mˇ taꞈ˗eu heu naˇ, ngaˬ˗ahˇ iˇ cuꞈ shawˇ gʼaˬ dzeuˇ˗euˬ miˇ tsa nui jah paw huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni caw ba nehˬ dui dui miˇ˗a. Aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ dehꞈ jeˬ dehꞈ kawˆ heu naˇ ngaˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ˗euˬ za siˬ nui gahˇ mya laˇ ni maˬ ehˇ, mehˬ˗eu paw bymˬ laˇ byehˆ laˇ ni maˬ ehˇ caw ba nehˬ laꞈ miˇ˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh.

19. Nawˇ nui jah paw huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni leh jeh daˆ leꞈ naˇ, aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ guiˬ lahˬ za˗eu nga?

¹⁹ Nawˇ nui jah paw huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni leh jeh leꞈ naˇ, guiˬ lahˬ gʼawˬ mya ni za˗eu meh. Zaˬ guˬ˗euˬ gʼaˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ zmˬ nya ni jiˇ caw ba nehˬ˗eu meh. (1 Yoˇhaˬ 2:17) Noeˬ tsehˆ lehˬ˗eu ba da neh nui ma cawˆ˗eu jeˬ˗ahˇ jiˇ maˬ ya puˬ ni caw ba nehˬ˗awˇ muiˬ˗eu gʼawˬ mya jeˬ˗ahˇ mˇ byah nya˗awˇ, laˬ kʼaˬ cehˇ ni jiˇ caw ba nehˬ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 16:3) Nawˬ˗euˬ muiˬ˗eu dehꞈ jeˬ dehꞈ kawˆ heu naˇ, mehˇ nmˇ yaw gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ gʼaˬ bi ahˇ leˇ˗eu meh. (1 Tiˆmoˇseˬ 4:12) Aˇ yeˇ kʼaˇ huiˬ˗eu jeˬ naˇ, aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ laˬ kʼaˬ cehˇ ni mˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ muiˬ˗eu cawˬ cawˬ˗eu jeˬ jaˆ˗eu miˇ neh nui saˇ oꞈ˗awˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu heu meh.—Dawˬdaˬ 23:15, 16.