Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ dawˬ kʼoꞈ biꞈ ngaˇ laˬ?

1-2. Aˬ dui˗ahˇ tiˬ poˆ na Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ dawˬ kʼoꞈ maˬ biꞈ nga lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh noeˬ laˇ nya˗eu nga?

Jaˇliꞈ˗ahˇ “Sahˬpaˬ Miˬyehˇ laꞈ kʼoeˇ cehˇ˗awˬ. Nawˇ kʼaˇ mawꞈ˗eu yawˬ jeˬ na luꞈ, aˬ yawꞈ nawˬ˗ahˇ biꞈ laꞈ tehꞈ˗a” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Ja ceuˬ 37:4) Teu naˇ muiˬ dui dui˗eu saˇ jaˇ dawˬ pyeuꞈ ngaˇ. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui neh kʼaˇ shaˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ dawˬ kʼoꞈ taˆ lehˇ biꞈ nehˬ meh lehˇ noeˬ tmˬ paˬ˗ehˇ gʼeh ngaˇ laˬ? Aˬ jeˬ miˇ neh heu loꞈ˗ehˇ naˇ haˬ˗eu nga? Aˬ dui yaw jeˬ ma jeˬ tiˬ kawˆ na˗ahˇ haw kaˇ˗euˇ. Maˬ dahˬ dzaˬ˗iˇ ni jawˇ˗eu mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu Dzaw nymˇ˗ahˇ daˆ˗iˇ mawꞈ˗eu miˇ neh guiˬ lahˬ shaˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ gʼawˬ mya kʼoꞈ byah laˇ˗euˬ kʼawꞈ maˬ ya daˆ˗iˇ˗a. Naˇ gawˇ naˇ˗eu mehˇ nmˇ aˬ li zaˬ guˬ tiˬ gʼaˬ jiˇ aˇ muˇ˗euˬ gaˇ deuˬ˗ahˇ aˬ myah myah naˆ maˬ tseˇ mˇ mawꞈ˗eu miˇ neh naˇ gawˇ bi taˬ leˇ nehˬ laꞈ lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ kʼawꞈ, maˬ taˬ leˇ˗a. Saˇ kiˇ pyeuꞈ˗eu aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ ma˗ahˇ cah daˆ leꞈ nya ni caw ba nehˬ laꞈ lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ uˬ duˬ duˬ leˇ ngeh zaˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ maˬ paˇ tahˬ˗euˬ meh.

² Nawˇ jiˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ tiˬ jeˬ na shaˇ taˬ˗euˬ kʼawꞈ, nymˬ˗mˇ keuˆ ni dawˬ kʼoꞈ maˬ za ni jawˇ luꞈ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Teu miˇ neh nawˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ cawˬ˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ dawˬ kʼoꞈ biꞈ gaˇ neh, nawˬ˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ naˇ dawˬ kʼoꞈ maˬ biꞈ nga lehˇ noeˬ laˇ nya˗eu meh. Maˬ ngeuˇ naˇ nawˬ˗ahˇ ngaˇ tiˬ jeˬ paˬ mˇ lehˬ taˬ˗euˬ jaˆ˗eu miˇ neh jeˬ nga lehˇ noeˬ laˇ nya˗eu meh. Jehˇneꞈ˗suiˬb lehˇ kuˇ˗eu mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ teu loꞈ˗ehˇ noeˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ gaˇ mˇ˗iˇ mawꞈ˗eu miˇ neh gaˇ kawˆ teu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ “Ngaˇ gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ ya mˇ˗iˇ˗euˬ paˬ lehˇ noeˬ˗euˬ ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. Dawˬ luꞈ˗eu aˇ kʼoꞈ aˇ la˗ahˇ neh byah laˇ˗euˬ kʼawꞈ aˬ yawꞈ nyaꞈ˗ahˇ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ kuˇ laˇ˗eu miˇ neh, Jehˇneꞈ˗suiˬ “Ngaˬ˗ahˇ nui ma gʼaˬ baˬ laˇ˗awˇ oˇ loˬ maˇ laˬ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ nyaˬ. Ngaˇ Yeˬhawˇbaˬ maˬ ya leˇ˗eu jeˬ mˇ taˬ˗euˬ miˇ neh nga laˬ? Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ mˇ mawꞈ nya lehˇ yaw maˇ maˇ lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ taˬ˗euˬ aˬ jeˬ miˇ neh dawˬ kʼoꞈ maˬ biꞈ nehˬ laꞈ˗eu nga?” lehˇ ehˇ˗eu meh.

3. Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ ja sawˇ˗eu nga?

³ Tiˬ poˆ na aˬ dui˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ ngaˇ laˬ leˇ heu lehˇ noeˬ laˇ nya˗eu meh. Gaˇ hu˗euˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu gaˇ mˇ zaˬ deuˬ kʼawꞈ teu loꞈ˗ehˇ noeˬ haw˗euˬ meh. (Yawˇbaˆ 30:20; Ja ceuˬ 22:2; Haˬbaˬkuˆ 1:2) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ˗awˇ dawˬ kʼoꞈ biꞈ laꞈ meh lehˇ jah ziꞈ nya ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga? (Ja ceuˬ 65:2) Teu˗ahˇ dawˬ kʼoꞈ za˗eu gʼaˇ duˬ aˬ dui naˇ haˬ˗eu jeˬ heu 3 kawˆ˗ahˇ jeˬ hu jaˇ sawˇ ma. (1) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ jahˇ nehˬ laꞈ gaˇ noeˬ tmˬ nya˗eu nga? (2) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui aˬ jeˬ mˇ gaˇ noeˬ tmˬ˗eu nga? (3) Aˬ dui˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ tiˬ dawˬ na aˬ jeˬ miˇ neh ya laˆ paˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya˗eu nga?

Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ jahˇ nehˬ laꞈ gaˇ noeˬ tmˬ nya˗eu nga?

4. Yeˬlaˬmiˇ 29:12-ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ˗euˬ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ nga?

⁴ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ. (Yeˬlaˬmiˇ 29:12-ahˇ gui.) Miˬyehˇ aˬ yawꞈ˗euˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu gaˇ mˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ maˬ naˇ haˬ ni maˬ byehˇ˗a. (Ja ceuˬ 10:17; 37:28) Heu naˇ kʼaˇ shaˇ˗eu jeˬ biꞈ ma lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ tiˬ hmˬ na bi byah laˇ˗eu gʼaˇ duˬ miˇ shuiꞈ˗ahˇ keuˆ ni ya dawˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh.

5. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ ngeh aˬ jeˬ˗ahˇ noeˬ keuˆ˗eu nga? Yaw jeˬ ma jeˬ ehˇ haw.

⁵ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ ngeh aˬ yawꞈ neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ noeˬ keuˆ. (Iˇsaˬyaˇ 55:8, 9) Aˬ yawꞈ neh noeˬ taˬ˗euˬ tiˬ jeˬ naˇ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ mehˬ bawˬ gm gm˗ehˇ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ aˬ yawꞈ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu uˬ moˆ jawˇ˗eu tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ bi byah˗eu lehˇ meh. Ehˇ kʼawꞈ Saˬdaˬ naˇ tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ yawˬ haˇ yawˬ ha uˆ lahˇ naˇ muiˬ dzehˬ meh lehˇ ehˇ˗eu meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 3:1-5) Saˬdaˬ neh ehˇ˗euˬ teu maˬ tsaˬ nga lehˇ bi siˬ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ yawˬ haˇ yawˬ ha uˆ lahˇ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ biꞈ˗euˬ meh. Teu miˇ neh nymˬ˗mˇ iˬ nah miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ shaˬ zahˬ tiˬ byah ni jaˆ˗eu meh. (Dawˬtsoˆ 8:9) Yeˬhawˇbaˬ shaˬ zahˬ teu˗ahˇ nymˬ˗mˇ neh maˬ laˆ byoˆ nehˬ˗a. Laˆ byoˆ nehˬ naˇ tiˬ deuˬ na tsawˇ haˬ zaˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ kʼawꞈ yaw muiˬ ngaˇ˗eˬ, shaˬ zahˬ˗ahˇ laˆ piˇ nya ngaˇ˗eˬ lehˇ noeˬ˗eu meh.

6. Yeˬhawˇbaˬ nui gaˬ hawˇ˗eu yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ laꞈ kʼoeˇ aˬ myah luꞈ mˇ meh lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh ya jah˗eu nga?

⁶ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ dawˬ kʼoꞈ aˬ yawꞈ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ biꞈ. Yaw jeˬ ma jeˬ, sahˬ paˬ Heˬsaˬgiˇ shiˇ leˇ tsaˇ˗i naˇ ngeh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ bi taˬ leˇ nehˬ laꞈ lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ laˆ taˬ nehˬ˗euˬ meh. (2 Sahˬpaˬ 20:1-6) Ehˇ kʼawꞈ Pawˇluˆ aˬ yawꞈ˗euˬ “shiˬ shaˬ jiˇ gʼawˇ mawˇ˗ahˇ daˇ ceh tsawˆ” gaˇ duˇ˗eu naˇ gawˇ tiˬ jeˬ na naˇ gaˇ maˬ laˆ saˆ taˬ nehˬ˗aˬ. (2 Gawˇliˬtu 12:7-9) Gʼaˬ kʼehˇ Yaˬkoˆ hawˇ˗eu Beˬtuˆluˆ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ jiˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Sahˬ paˬ Heˬloˆ aˬ yawꞈ nyaꞈ˗ahˇ sehꞈ˗eu leh jeh˗eu meh. Aˇ muˇ deuˬ Beˬtuˆluˆ˗euˬ gʼaˇ duˬ shaˇ caw nehˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, Yaˬkoˆ˗euˬ gʼaˇ duˬ jiˇ shaˇ caw nehˬ˗eu yaw duˬ baw meh. Ehˇ kʼawꞈ Yaˬkoˆ naˇ bi sehꞈ˗awˇ, Beˬtuˆluˆ˗ahˇ naˇ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ neh caw ba nehˬ˗euˬ meh. (Gʼaˬkʼehˇ 12:1-11) Aˬ dui˗ahˇ ‘Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ miˇ neh Beˬtuˆluˆ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ caw ba nehˬ˗euˬ nga’ lehˇ noeˬ laˇ nya˗eu meh. Gaˇ kawˆ heu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ maˬ dzawˇ nehˬ taˬ˗aˬ.c Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ neh mˇ˗euˬ shaˇ˗euˬ jeˬ heu naˇ, aˬ myah luꞈ “tsaˬ dui” dui meh lehˇ jah ziꞈ nya˗eu meh. (Dawˬmehˬmehˬ˗eu 32:4) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ nyaꞈ nyiˬ gʼaˬ luꞈ˗ahˇ gaˬ meh lehˇ siˬ nya˗eu ma. (Pah mehˬ˗eu 21:14) Tiˬ poˆ na aˬ dui jiˇ dawˬ kʼoꞈ aˬ dui neh maˬ noeˬ˗euˬ jeˬ˗ehˇ za nya˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ naˇ, kʼaˇ mˇ kʼaˇ shaˇ˗eu jeˬ laꞈ kʼoeˇ nui gaˬ keuˆ˗awˇ, yaw tsaˬ yaw dawˇ dawˇ lehˇ mˇ˗eu miˇ neh aˬ yawꞈ neh biꞈ˗euˬ dawˬ kʼoꞈ heu naˇ kʼaˇ muiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh lehˇ aˬ dui jah ziꞈ nya˗eu meh.—Yawˇbaˆ 33:13.

7. Aˬ dui aˬ jeˬ˗ahˇ ya yahˇ˗eu nga? Aˬ jeˬ miˇ neh?

⁷ Yawˬ ha˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ taˬ sheu cehˆ. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ dui tiˬ jeˬ paˬ yaw maˇ maˇ lehˇ shaˇ taˬ˗euˬ kʼawꞈ dawˬ kʼoꞈ yawˬ ha neh shaˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ maˬ za˗euˬ uˬ taꞈ, yawˬ ha loꞈ˗ehˇ shaˇ˗euˬ dzaˇ˗iˬ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ dawˬ kʼoꞈ biꞈ˗euˬ lehˇ ya siˬ˗euˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Mehˇ nmˇ Ehˬnaˬ heu loꞈ˗ehˇ ya puˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ aˬ yawꞈ˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ Mehˇtiˬ˗uˬ kiꞈsaˬ (ma le) naˇ gawˇ naˇ˗eu bi taˬ leˇ nehˬ laꞈ lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ meh. Aˇ yamˬ teu laꞈ kʼoeˇ mehˇ nmˇ aˬ piˬ nyiˬ gʼaˬ jiˇ kiꞈsaˬ (ma le) naˇ gawˇ naˇ luꞈ˗eu meh. Aˬ yawꞈ˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ, mehˇ nmˇ teu nyiˬ gʼaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ, aˬ yawꞈ guiˬ lahˬ yaw kʼaˆ˗ehˇ shaˇ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ mehˇ nmˇ aˬ piˬ teu nyiˬ gʼaˬ taˬ leˇ˗euˬ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ naˇ shiˇ˗euˬ meh. Dahˬ beh ngeh Ehˬnaˬ mehˇ nmˇ heu nyiˬ gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ baˬ da neh taˬ leˇ˗euˬ naˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ˗ahˇ tawˇ neh, aˬ jeˬ miˇ neh maˬ laˆ saˆ nehˬ˗euˬ nga lehˇ noeˬ˗eu meh. Maˇ diˇ naˇ gaˇ kawˆ heu aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ˗eu lehˇ aˬ dui maˬ siˬ duˬ nya˗a. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ shaˬ zahˬ naˇ gawˇ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ laˆ byoˆ jiˇ˗awˇ, yawˬ ha gaˬ˗eu deuˬ˗ahˇ laˆ dehꞈ nehˬ mawꞈ˗eu yaw duˬ baw meh lehˇ siˬ nya˗eu ma.—Yawˇbaˆ 14:15.

8. (a) Iˇsaˬyaˇ 43:2-ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga? (b) Shaˬ zahˬ˗ahˇ ya puˬ ngeh guiˬ lahˬ shaˇ˗eu jeˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga? (Guiˬ lahˬ shaˇ˗eu jeˬ kamˬ daˬ coeˇ ni caw ba nehˬ lehˇ ehˇ˗eu biˬdiˬoˬ˗ahˇ haw.)

⁸ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ myah luꞈ caw ba. Aˬ dui shaˬ luꞈ zahˬ luꞈ gaˇ nui gaˬ Aˬda pyeuꞈ˗eu Yeˬhawˇbaˬ maˬ haw peuˬ˗a. (Iˇsaˬyaˇ 63:9) Ehˇ kʼawꞈ iˇ cuꞈ lawˇ baˬ hawˇ˗eu miˬ dzaˬ loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu shaˬ zahˬ deuˬ tiˬ hmˬ˗iˬ maˬ bi puˬ ni nmˇ maˬ haw piˇ nehˬ˗a. (Iˇsaˬyaˇ 43:2-ahˇ gui.) Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ shaˬ zahˬ teu deuˬ˗ahˇ “cah tsehˆ” nya ni caw ba nehˬ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ meh. Shaˬ zahˬ baˬ da neh aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ cawˆ˗iˇ gaˇ keuˆ ni maˬ bi pyeuꞈ˗a. Aˬ dui kamˬ daˬ coeˇ ni Yeˬhawˇbaˬ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ biꞈ˗eu meh. (Luˇkaꞈ 11:13; Piˇliˇpiˆ 4:13) Teu miˇ neh aˬ dui kamˬ daˬ coeˇ˗eu gʼaˇ duˬ hawˇ˗eu saˇ jaˇ ziꞈ daˆ leꞈ nya˗eu gʼaˇ duˬ yamˬ law tsaˬ ngeh loˬ˗eu jeˬ˗ahˇ biꞈ nehˬ meh lehˇ jah ziꞈ nya˗eu meh.d

Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui aˬ jeˬ jahˇ gaˇ noeˬ tmˬ˗eu nga?

9. Yaˬkoˆ 1:6, 7-ahˇ haw ngeh, Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ caw ba nehˬ meh lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh jah ziꞈ nya˗eu nga?

⁹ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui aˬ yawꞈ˗ahˇ jah gaˇ noeˬ tmˬ. (Heˬbyehˇ 11:6) Tiˬ poˆ na aˬ dui dzeuˇ˗iˇ nya paˬ˗ehˇ maˬ gʼeh˗eu shaˬ zahˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ˗eu meh. Teu ngeh aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ caw ba nehˬ meh laˬ leˇ heu lehˇ noeˬ laˇ nya˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ Jaˇliꞈ˗ahˇ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gʼaˬ baˬ da neh “meuˬ lahˇ goˇ˗eu tsawˬ dzeuˇ nya” meh lehˇ kamˬ taˬ˗euˬ meh. (Ja ceuˬ 18:29) Teu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ caw ba nehˬ˗eu maˬ siˬ lehˇ maˬ jah coeˇ ni maˬ ya gʼeh˗a. Aˬ dui˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ dawˬ kʼoꞈ biꞈ nehˬ meh lehˇ jah ziꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ shaˇ daˆ leꞈ luꞈ˗uˇ.—Yaˬkoˆ 1:6, 7-ahˇ gui.

10. Aˬ dui yawˬ ha neh shaˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ caw nya˗eu nga lehˇ yaw jeˬ ma jeˬ ehˇ haw.

¹⁰ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui neh guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ mˇ caw gaˇ noeˬ tmˬ. Yaw jeˬ ma jeˬ, mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ smˬ nah mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ mˇ myawˬ naˬ nya ni caw ba nehˬ laꞈ lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ lehˇ ehˇ˗awˬ. Yeˬhawˇbaˬ shaˇ dawˬ heu˗ahˇ dawˬ kʼoꞈ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ˗eu nga? Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ baw leˬ jawˇ gaˇ, gaˇ shaˇ naˬ˗iˇ peuˬ˗eu nui kʼaˬ biꞈ nehˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ ya shaˇ˗iˇ˗eu teu naˇ aˬ yawꞈ ya mˇ˗eu gaˇ pyeuꞈ meh. Gaˇ˗ahˇ naˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ yaw myaˬ poˆ ya shaˇ˗iˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya˗awˇ, yawˬ nah yawˬ mˇ tsoeˬ kʼoꞈ nehˬ ma. Maˬ ngeuˇ naˇ, ba la aˇ poeˬ˗ahˇ kʼawꞈ yuˇ doˆ nya meh lehˇ ngehˬ cawˬ nya˗eu meh.

11. Aˬ dui kʼahˬ lahˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ ni shaˇ˗eu loˬ nga?

¹¹ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui kʼahˬ lahˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ taꞈ˗ehˇ shaˇ gaˇ noeˬ tmˬ. (1 Teˇsaˬloˇni 5:17) Aˬ dui Yeˬsuˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ haw ngeh, guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ tiˬ hmˬ na tiˬ poˆ tehꞈ˗ehˇ shaˇ˗awˇ neh dawˬ kʼoꞈ maˬ za˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. (Luˇkaꞈ 11:9) Ehˇ kʼawꞈ gʼaˬ taˬ baˬ. Maˬ tsehˆ leˇ ni shaˇ˗awˬ. (Luˇkaꞈ 18:1-7) Aˬ dui tiˬ jeˬ paˬ˗ahˇ maˬ tsehˆ leˇ ni noeˬ tsoˆ taˬ˗awˇ shaˇ˗eu heu naˇ, kʼaˇ noeˬ laˇ kʼaˇ ma˗ehˇ shaˇ˗eu guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ pyeuꞈ˗eu maˬ ngeuˇ˗eu lehˇ bi mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Yeˬhawˇbaˬ caw ba nehˬ meh lehˇ jah˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ jiˇ pyeuꞈ meh.

Aˬ dui guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ tiˬ dawˬ na˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh ya laˆ paˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya˗eu nga?

12. (a) Aˬ dui tiˬ jeˬ paˬ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh aˬ jeˬ˗euˬ naˇ haˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ya noeˬ keuˆ˗eu nga? Aˬ jeˬ miˇ neh? (b) Aˬ dui˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ yaw zeu bawˬ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ laˆ duˬ taˬ nya˗eu nga? (“Ngaˬ neh shaˇ˗euˬ jeˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu jeˬ pyeuꞈ ngaˇ laˬ?” lehˇ ehˇ˗eu oeˬ coeˇ oeˬ bawˬ˗ahˇ haw.)

¹² Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ dawˬ kʼoꞈ maˬ biꞈ naˇ, aˬ dui yawˬ ha˗ahˇ naˇ haˬ˗eu jeˬ heu 3 kawˆ˗ahˇ ya naˇ haˬ˗eu meh. Dahˬ beh˗eu kawˆ naˇ, ‘Ngaˬ neh shaˇ˗euˬ jeˬ teu tsaˬ ngaˇ loˇ?’ Aˬ dui yawˬ ha˗euˬ gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ muiˬ dzehˬ˗eu lehˇ siˬ nya ma lehˇ noeˬ nya˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui neh shaˇ˗euˬ jeˬ mehˬ hu paw gaˇ dahˇ maˬ tsoeˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Aˬ dui shaˬ zahˬ tiˬ hmˬ na˗euˬ gʼaˇ duˬ shaˇ˗euˬ naˇ, aˬ dui neh shaˇ˗euˬ naˆ maˬ tseˇ muiˬ dzehˬ˗eu laˆ piˇ˗eu jeˬ jaˆ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Maˬ ngeuˇ naˇ, tiˬ poˆ na aˬ dui neh shaˇ˗euˬ jeˬ Yeˬhawˇbaˬ neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ nehˬ˗ehˇ maˬ tsaˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. (1 Yoˇhaˬ 5:14) Yaw jeˬ ma jeˬ, aˇ dahˬ beh laˇ gaˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ aˬ da aˬ ma˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ yawꞈ nyaꞈ zaˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ ma˗ahˇ cah daˆ leꞈ nya ni caw ba nehˬ laꞈ lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ meh. Teu loꞈ˗ehˇ shaˇ˗eu jeˬ teu naˇ, zawˇ˗ehˇ muiˬ˗eu shaˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ gaˇ duˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ ni tiˬ gʼaˬ˗ahˇ˗iˬ maˬ ka tiˇ˗a. Yeˬhawˇbaˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ maˬ ehˇ, yawˬ ha˗euˬ nui ma neh tseˇ˗awˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ geuꞈ mawꞈ˗eu meh. (Dawˬmehˬmehˬ˗eu 10:12, 13; 30:19, 20) Teu miˇ neh aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ laˇ ni, aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ laˇ ni zaˬ deuˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ zaw leˇ˗eu jeˬ˗ehˇ mehˬ nya ni caw ba nehˬ laꞈ lehˇ shaˇ nya˗eu meh.—Dawˬdaˬ 22:6; Eˇpeˇsu 6:4.

13. Heˬbyehˇ 4:16-ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ geu ngeh caw ba˗eu nga? Yaw jeˬ ma jeˬ ehˇ haw.

¹³ Naˇ haˬ˗eu jeˬ nyiˬ kawˆ aˬ yawꞈ kawˆ naˇ, ‘Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ nymˬ˗mˇ neh dawˬ kʼoꞈ ya biꞈ ngaˇ laˬ?’ Aˬ dui aˬ dui˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ nymˬ˗mˇ neh dawˬ kʼoꞈ bi biꞈ mawꞈ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ aˬ geu ngeh caw ba nehˬ naˇ muiˬ dzehˬ nga lehˇ siˬ nya˗eu meh. (Heˬbyehˇ 4:16-ahˇ gui.) Aˬ dui neh shaˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ dawˬ kʼoꞈ taˆ lehˇ maˬ za˗euˬ naˇ, aˬ dui˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ ‘Maˬ za˗a’ lehˇ ehˇ luꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ nga lehˇ noeˬ laˇ nya˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ maˇ diˇ naˇ ‘Nymˬ˗mˇ aˇ yamˬ maˬ tsaˬ laˇ nga siˬ’ lehˇ ehˇ luꞈ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, dahˬ beh laˇ gaˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ mehˇ nmˇ aˬ li zaˬ guˬ tiˬ gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ naˇ gawˇ taˬ leˇ ni caw ba nehˬ laꞈ lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ laˆ saˆ taˬ nehˬ naˇ, Saˬdaˬ aˬ yawꞈ Miˬyehˇ gaˇ mˇ˗eu teu naˇ Yeˬhawˇbaˬ neh laˆ saˆ taˬ nehˬ˗euˬ miˇ neh nga lehˇ ja bu nya˗eu meh. (Yawˇbaˆ 1:9-11; 2:4) Yeˬhawˇbaˬ naˇ gawˇ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ laˆ byoˆ jiˇ˗eu aˇ yamˬ laˆ baw taˬ˗euˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 33:24; Pah mehˬ˗eu 21:3, 4) Aˇ yamˬ teu maˬ keuˆ le mi naˆ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ laˆ saˆ nehˬ meh lehˇ maˬ ya noeˬ tmˬ˗a. Toˆ˗ehˇ naˇ mehˇ nmˇ zaˬ guˬ teu gʼaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ laˆ poˆ laˆ paˇ˗awˇ shaˇ nya˗eu nga? Aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ mˇ daˆ leꞈ nya˗eu gʼaˇ duˬ naˇ gawˇ kamˬ daˬ coeˇ˗eu gʼaˬ hawˇ˗eu nui saˇ oꞈ nya ni caw ba nehˬ laꞈ lehˇ shaˇ nya˗eu meh.—Ja ceuˬ 29:11.

14. Aˬ dui Jehˇneꞈ˗suiˬ˗ahˇ neh aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya˗eu nga?

¹⁴ Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ gaˇ mˇ˗iˇ mawꞈ˗eu miˇ neh guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ Jehˇneꞈ˗suiˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ yawꞈ 5 kʼoꞈ byah laˇ˗awˇ neh hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ neh maˬ noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ˗ehˇ dawˬ kʼoꞈ biꞈ˗euˬ lehˇ ya siˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Yeˬhawˇbaˬ aˇ yamˬ teu laꞈ kʼoeˇ ngaˬ˗ahˇ yaw myaˬ jeˬ lehˇ mehˬ nehˬ dzaw nehˬ laꞈ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, ngaˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ heu naˆ maˬ tseˇ nui ma ya taˬ dzehˬ nga. Yawˬ haˇ yawˬ ha Jaˇliꞈ pyehˆ tseˇ˗eu jeˬ yaw muiˬ˗ehˇ ya jahˇ nga. Aˬ geu gaˇ ya jawˇ˗awˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ ya mˇ˗eu maˬ kaˬ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ laꞈ kʼoeˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu loˬ nga lehˇ ya siˬ˗euˬ ma.” Aˇ nah naˇ Jehˇneꞈ˗suiˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ aˇ maꞈ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ ya geuꞈ˗euˬ meh. Haw kʼoꞈ gʼeh ngeh Jehˇneꞈ˗suiˬ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˬ neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ˗ehˇ maˬ ngeuˇ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ maˇ diˇ dawˬ kʼoꞈ biꞈ˗euˬ meh. Aˇ yamˬ tiˬ kʼehˬ gʼeh˗awˇ neh hawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ˗euˬ jeˬ˗aˬ, kʼaˇ muiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ ngaˇ lehˇ ya siˬ˗euˬ ma. Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ aˇ naˆ ni gaˬ˗awˇ, aˇ naˆ ni kʼahˬ lahˇ˗eu lehˇ ya siˬ˗euˬ miˇ neh laˬ kʼaˬ cehˇ˗awˇ guiˬ lahˬ huiˬ˗eu lehˇ miˇ˗a.”

15. Guiˬ lahˬ shaˇ ngeh aˬ jeˬ miˇ gʼawˬ mya jeˬ˗ahˇ ya shaˇ keuˆ˗eu nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

¹⁵ Naˇ haˬ˗eu jeˬ smˬ kawˆ aˬ yawꞈ kawˆ naˇ, ‘Ngaˇ yawˬ jeˬ yawˬ lehˇ ya shaˇ paˇ ngaˇ laˬ?’ Aˬ dui guiˬ lahˬ shaˇ ngeh yaw duˬ duˬ lehˇ shaˇ˗eu yaw muiˬ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ bi mˇ mawꞈ˗eu nga lehˇ siˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ gʼawˬ mya jeˬ˗ahˇ shaˇ keuˆ nya˗eu meh. Tsaꞈ gaˬ˗eu deuˬ loˬ˗eu jawˇ duˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ˗iˇ˗eu gʼaˇ duˬ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu Dzaw nymˇ˗ahˇ daˆ˗iˇ˗eu lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ maˬ dahˬ dzaˬ˗iˇ˗euˬ mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ yawꞈ dzaw nymˇ teu˗ahˇ ya daˆ leˇ ni guiˬ lahˬ shaˇ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ huiˬ nya˗eu nga lehˇ siˬ laˇ ni caw ba nehˬ laꞈ lehˇ shaˇ lahˬ nya meh. (Gʼaˬkʼehˇ 16:9, 10) Kʼoeˇ naˇ aˬ yawꞈ yawˬ ha neh shaˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ mˇ caw paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˇ maꞈ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ dawˬ peh huˬ mehˬ mehˬ˗eu deuˬ loˬ˗eu aˇ muˇ jaˆ meh laˬ? Maˬ ngeuˇ naˇ, Beˬdeˬlaˇ saˇ naˇ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ˗eu deuˬ loˬ˗eu jawˇ duˬ jaˆ mehˬ laˬ lehˇ sahˬ boꞈ boꞈ˗awˇ naˇ haˬ nya meh.e

16. Aˬ dui aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ jah ziꞈ nya˗eu nga?

¹⁶ Aˬ dui neh ya siˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ gaˬ˗awˇ aˬ myah luꞈ yaw tsaˬ yaw dawˇ miˇ neh aˬ dui˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ dawˬ kʼoꞈ biꞈ˗eu yaw duˬ baw meh lehˇ jah ziꞈ nya meh. (Ja ceuˬ 4:3; Iˇsaˬyaˇ 30:18) Ehˇ kʼawꞈ tiˬ poˆ na aˬ dui neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ˗ehˇ dawˬ kʼoꞈ za˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Toˆ˗ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ˗eu yaw duˬ baw meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ gaˬ dui dui˗awˇ, aˬ dui˗ahˇ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ byehˇ dzeh˗a. (Ja ceuˬ 9:10) Teu miˇ neh Miˬyehˇ˗ahˇ nui ma laꞈ kʼoeˇ neh guiˬ lahˬ shaˇ˗eu heu neh “Miˬyehˇ˗ahˇ aˬ myah luꞈ gʼoe˗awˬ.”—Ja ceuˬ 62:8.