‘Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ja ceuˬ˗awˬ’—Aˬ jeˬ miˇ neh?
“Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ja ceuˬ˗awˬ . . . muiˬ dui dui meh. Aˬ yawꞈ˗ahˇ ja ceuˬ˗eu jeˬ tsaˬ” meh.—Ja ceuˬ 147:1 MS.
1-3. (a) Ja ceuˬ 147 aˬ geu ngeh yamˬ˗ahˇ boꞈ˗euˬ gaˇ duˇ˗eu nga? (b) Aˬ dui Ja ceuˬ 147-ahˇ pyehˆ tseˇ gaˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga?
Aˬ dui tiˬ gʼaˬ na neh ngehˬ˗euˬ jeˬ hawˇ˗eu mˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ ya leˇ ngeh ciˬ huiˬ˗eu meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ teu naˆ maˬ tseˇ ja ceuˬ mawꞈ˗eu ma. Beh taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ˗neh ya mawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ huiˬ dui dui˗eu baoˬ˗ahˇ ja ceuˬ˗awˇ aˬ yawꞈ aˬ dui˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu miˇ neh Zaˇmaˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ kʼawꞈ aˬ dui gʼaˇ duˬ bi shiˇ dah le˗euˬ gaˇ ja ceuˬ ma.
2 Aˬ dui Ja ceuˬ 147–ahˇ gui ngeh boꞈ˗euˬ gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ja ceuˬ mawꞈ dui dui˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ nui deuˬ˗ahˇ jiˇ ni aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ Miˬyehˇ˗ahˇ ja ceuˬ˗eu gʼaˇ duˬ gʼaˬ biꞈ˗eu meh.—Ja ceuˬ 147:1, 7, 12-ahˇ gui.
3 Ja ceuˬ 147-ahˇ aˬ suˇ gʼaˬ neh boꞈ˗euˬ lehˇ aˬ dui maˬ siˬ nya˗a. Ehˇ kʼawꞈ boꞈ˗euˬ heu gʼaˬ naˇ Yeˬhawˇbaˬ neh Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Baˬbuˇloˬ˗ahˇ neh Yeˬluˇsaˬlehˬ meuˬ˗ahˇ pyehˬ kʼoꞈ laꞈ˗euˬ aˬ yamˬ heu ngeh dehꞈ˗euˬ gaˇ duˇ˗eu meh (Ja ceuˬ 147:2) Ja ceuˬ sahˬ boꞈ boꞈ˗euˬ gʼaˬ Miˬyehˇ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ uˬ duˬ tiˬ poˆ paˇ ya tahˬ kʼoꞈ laˇ˗euˬ miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ja ceuˬ˗euˬ meh. Ja ceuˬ sahˬ boꞈ boꞈ˗euˬ gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ja ceuˬ paˬ˗ehˇ gaˇ kahˇ dahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ ehˇ keuˆ taˬ˗euˬ meh. Gaˇ kahˇ teu aˬ jeˬ nga? Kʼoeˇ naˇ “Haˬleˬluˇyaˬ” maˬ ngeuˇ naˇ “Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ja ceuˬ” lehˇ caˇ doˆ leꞈ paˬ˗ehˇ nawˇ aˬ jeˬ gaˇ kahˇ dahˇ˗eu jeˬ jaˆ le?—Ja ceuˬ 147:1 MS.
Yeˬhawˇbaˬ nui ma paˆ iˇ taˬ˗euˬ deuˬ˗ahˇ laˆ saˆ nehˬ
4. Sahˬ paˬ Guˇluˆ Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ˗ahˇ pyehˬ nehˬ ngeh Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ˗euˬ nui ma aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga? aˬ jeˬ miˇ neh?
4 Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ Baˬbuˇloˬ˗ahˇ bi nyehꞈ gʼeh ngeh aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ nui ma aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ luꞈ paˬ nga lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ nyehꞈ gʼeh˗euˬ deuˬ cehꞈ lehꞈ ka niˇ gʼa jawˬ˗ehˇ “Ziˇoˬ meuˬ˗euˬ caˇ dawˬ caˇ sheˇ” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ Yuˇdaˆ deuˬ˗euˬ nui ma dawˬ caˇ nehˬ˗ehˇ maˬ jaˆ˗a. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ laꞈ kʼaˬ cehˇ duˬ Yeˬluˇsaˬlehˬ meuˬ bi laˆ cawˆ˗euˬ miˇ neh meh. (Ja ceuˬ 137:1-3, 6) Aˬ yawꞈ maꞈ nui ma paˆ iˇ taˬ˗awˇ gʼaˬ loˬ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ neh ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ jaˆ˗eu loꞈ˗ehˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga? Paˇshaˇ sahˬ pa Guˇluˆ Baˬbuˇloˬ meuˬ˗ahˇ yuˇ geuꞈ gʼaˬ ngeh Yeˬhawˇbaˬ “Yeˬluˇsaˬlehˬ meuˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ gʼaˇ duˬ uˬ duˬ tahˬ nymˇ tsoˆ” lehˇ kʼehˇ˗eu meh lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh Guˇluˆ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ “Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ kʼaˇ ngeuˇ˗eu naw maꞈ dawˬ tawˆ luꞈ kʼoeˇ gaˇ le˗awˬ . . . Miˬyehˇ naw maꞈ nehˬ˗ehˇ jawˇ luꞈ˗uˇ” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (2 Laˬsaˬbaˬ 36:23) Gaˇ kawˆ heu naˇ Baˬbuˇloˬ˗ahˇ jawˇ˗eu Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ gʼaˬ ahˇ dui dui leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh.
5. Ja ceuˬ sahˬ boꞈ boꞈ˗euˬ gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ baoˬ˗ahˇ aˬ dui˗ahˇ laˆ saˆ ngeh aˬ joˆ˗ehˇ ngehˬ keuˆ˗eu nga?
5 Yeˬhawˇbaˬ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ jeuˬ jeuˬ lah˗ehˇ tehꞈ˗ehˇ ma ngeuˇ˗eu aˬ yawꞈ gʼaˬ yawꞈ˗ahˇ ji ni gʼaˬ biꞈ nehˬ˗eu meh. Nymˇ iˬ nah kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ nehˬ˗eu meh. Ja ceuˬ sahˬ boꞈ boꞈ˗euˬ gʼaˬ Miˬyehˇ “nui ma tsawˬ paˆ˗iˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ laˆ taˬ nehˬ˗awˇ maˇ kʼehˬ˗ahˇ lahˇ cuꞈ nehˬ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Ja ceuˬ 147:3) Aˬ dui naˇ ngeh maˬ ehˇ nui ma cawˆ ngeh maˬ ehˇ Yeˬhawˇbaˬ haw nehˬ meh lehˇ aˬ dui jah ziꞈ nya meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ gʼaˬ biꞈ˗awˇ maˇ naˇ˗ahˇ laˆ saˆ nehˬ˗eu meh. (Ja ceuˬ 34:18; Iˇsaˬyaˇ 57:15) Aˬ yawꞈ aˬ dui shaˬ zahˬ deuˬ˗ahˇ kamˬ coeˇ ni gʼaˬ hawˇ˗eu nui gahˇ biꞈ nehˬ˗eu meh—Yaˬkoˆ 1:5.
6. Ja ceuˬ 147-ahˇ boꞈ˗euˬ gʼaˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ neh aˬ dui aˬ jeˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ˗ahˇ za˗euˬ nga? (Dahˬ beh˗eu baˬ˗ahˇ haw.)
6 Ja ceuˬ sahˬ boꞈ boꞈ˗euˬ gʼaˬ mˬ taˆ paw haw˗awˇ ehˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ “aˬ guiˇ aˇ myaˆ siˬ ya bi byah˗eu aˬ yawꞈ sawˇ duˬ taˬ˗awˇ yawˬ siˬ na luꞈ˗ahˇ tsawˇ myahˇ biꞈ taˬ˗euˬ meh.” (Ja ceuˬ 147:4) Ja ceuˬ sahˬ boꞈ boꞈ˗euˬ gʼaˬ aˬ guiˇ˗ahˇ haw mawˇ nya kʼawꞈ aˇ myaˆ ni jaˆ˗eu lehˇ maˬ siˬ nya˗a. Nymˇ iˬ nah zaˬ siˬ nui gahˇ ahˇ˗eu deuˬ aˬ dui˗euˬ gaˇlehˬsiˬ˗ahˇ aˬ guiˇ gʼawˬ mya heˇ lam siˬ jaˆ˗awˇ boeˬ boeˬ luˆ luˆ laꞈ kʼoeˇ gaˇlehˬsiˬ gʼawˬ mya heˇ lam hmˬ jaˆ nga lehˇ jiˇ siˬ nya˗eu meh. Tsawˇ haˬ˗aˬ aˬ guiˇ˗ahˇ maˬ gui jiˇ coeˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ beh˗euˬ gʼaˬ gui jiˇ nya˗eu meh. Aˬ yawꞈ aˬ guiˇ yawˬ siˬ na luꞈ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya˗awˇ tsawˇ myahˇ jiˇ biꞈ nehˬ taˬ˗euˬ meh. (1 Gawˇliˬtu 15:41) Miˬyehˇ aˬ guiˇ yawˬ siˬ na luꞈ aˬ gaˇ jaˆ˗eu lehˇ siˬ nya˗eu loꞈ˗ehˇ aˬ yawꞈ nawˬ˗ahˇ kʼawꞈ siˬ nya meh. Nawˇ aˬ gaˇ jawˇ˗awˇ nui ma aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu aˬ jeˬ loˬ˗eu lehˇ aˬ yawꞈ siˬ nya˗eu meh.
7, 8. (a) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw˗eu nga? (b) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ gʼoˆ shaw nehˬ˗eu gaˇ kawˆ yaw jeˬ ma jeˬ ehˇ haw sheˇ?
7 Yeˬhawˇbaˬ nawˇ aˬ jeˬ jeˇ ya tahˬ puˬ laꞈ haw˗euˬ lehˇ siˬ nya˗awˇ nawˇ shaˬ zahˬ deuˬ˗ahˇ kamˬ coeˇ˗eu gʼaˬ jiˇ biꞈ nehˬ nya˗eu meh. (Ja ceuˬ 147:5-ahˇ gui.) Nawˇ nawˬ˗euˬ gaˇ kawˆ teu naˇ yaꞈ dui dui˗awˇ maˬ teuˆ piˇ nya nya lehˇ noeˬ˗eu paˬ. Miˬyehˇ aˬ dui˗euˬ dui dui baw˗eu jeˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw nehˬ˗awˇ “aˬ dui miˇ tsaˬ pyeuꞈ˗eu aˬ yawꞈ maˬ ngehˇ˗a.” (Ja ceuˬ 103:14) Aˬ dui maˬ byah kuꞈ˗eu miˇ neh mˇ bahˬ˗euˬ taꞈ˗ehˇ mˇ bahˬ˗awˇ gʼaˬ baˬ laˇ nya˗eu meh. Aˬ dui yawˬ ha neh ngehˬ˗euˬ jeˬ hawˇ˗eu yawˬ ha˗euˬ maˬ muiˬ˗eu nui kʼahˇ maˬ ngeuˇ naˇ maˇ diˇ yawˬ ha laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu mehˇ juiˇ juiˇ˗eu jeˬ heu deuˬ baˬ da neh nui ma cawˆ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ gʼaˬ baˬ˗eu maˬ baw˗a. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu lehˇ aˬ yawꞈ siˬ nya˗eu meh.—Iˇsaˬyaˇ 40:28.
8 Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ baoˬ shaˬ zahˬ laꞈ kʼoeˇ neh muiˬ daˆ laˇ ni caw ba nehˬ laꞈ miˇ˗a lehˇ noeˬ haw˗euˬ jeˬ jaˆ ma lo? (Iˇsaˬyaˇ 41:10, 13) Gaˇ kawˆ heu huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu mehˇ nmˇ Ke˗yoˇkoꞈ˗ahˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ biˇ daˇ nehˬ laꞈ˗euˬ jawˇ duˬ˗ahˇ jawˇ iˇ ngeh nui ma gʼaˬ baˬ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ Ke˗yoˇkoꞈ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ gʼoˆ shaw˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya siˬ˗euˬ nga? Aˬ yawꞈ neh jawˇ iˇ˗euˬ aˇ muˇ yaw shuiꞈ heu laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu deuˬ kʼawꞈ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ gʼoˆ shaw nehˬ˗awˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ “Ngaˇ nawˬ˗ahˇ gaˬ˗eu heu naˇ nawˇ huˬ mehˬ mehˬ˗eu miˇ neh maˬ ngeuˇ nawˇ ngaˬ˗ahˇ a nehˬ taˬ˗awˇ ngaˬ buˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh ngaˇ nawˬ˗ahˇ ngaˬ˗euˬ saˇ kiˇ pyeuꞈ˗eu dehꞈ ziˇ heu laꞈ kʼoeˇ laꞈ kʼaˬ bi cehˇ mawꞈ˗eu ma” lehˇ ngehˬ gaˇ duˇ nya lehˇ ehˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ “maˬ ehˇ jiˇ coeˇ ni gʼoˆ shaw nehˬ nya˗eu” lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ˗eu nga?
Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui loˬ˗eu jeˬ˗ahˇ biꞈ
9, 10. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ jeˬ hu caw ba˗eu aˇ yehˇ huiˬ˗eu jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga? Yaw jeˬ ma jeˬ ja.
9 Aˬ dui gʼawˬ mya jeˬ loˬ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ dzaˬ dzaˬ dawˇ dawˇ moeˬ tsoeˬ jawˇ zaˇ heu deuˬ meh. Nawˇ maˬ dzaˬ maˬ dawˇ dehˆ loꞈ gaˇ kʼahˬ lahˇ˗eu paˬ. Yeˬhawˇbaˬ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ yawˬ gʼaˬ na luꞈ dzaˬ dehˆ loꞈ ni beh taˬ˗euˬ tehꞈ˗ehˇ maˬ gʼaˬ ni “jeˬ shiˇ kʼaˬ dzeˇ˗euˬ zaˬ deuˬ dzaˇ mehꞈ˗awˇ mahˇ ngeh” bi dzaˬ˗eu gʼaˇ duˬ jiˇ beh taˬ˗euˬ meh. (Ja ceuˬ 147:8, 9-ahˇ gui.) Yeˬhawˇbaˬ jeˬ shiˇ kʼaˬ dzeˇ˗ahˇ bi dzaˬ dehˆ naˇ aˬ yawꞈ aˬ dui loˬ˗eu jeˬ˗ahˇ kʼawꞈ biꞈ nehˬ˗eu yaw duˬ baw meh lehˇ aˬ dui jah ziꞈ nya meh.—Ja ceuˬ 37:25.
10 Teu naˆ maˬ tseˇ aˇ yehˇ huiˬ dzehˬ˗eu jeˬ naˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ ziꞈ˗eu nui jah˗ahˇ bo saˆ daˆ leꞈ nya˗eu jeˬ hawˇ˗eu “tsawˇ haˬ zaˬ maˬ noeˬ doˆ coeˇ˗eu Miˬyehˇ˗euˬ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ” biꞈ nehˬ˗eu meh. (Piˇliˇpiˆ 4:6, 7) Maˇtsuˇ˗oˇ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ nymˇ dahˬ aˬ yawꞈ nyaꞈ Yeˬhawˇbaˬ caw baˬ nehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ya mawˇ haw˗euˬ meh. 2011 kʼoꞈ˗ahˇ Jaˬpaˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ suˬnaˇmiˬ pyeuꞈ laˇ ngeh aˬ yawꞈ pehˬ nymˇ mˬ˗ahˇ cehˇ daˆ˗awˇ shaˬ maˬ ciꞈ˗ehˇ ya buˬ iˇ˗euˬ meh. Teu ngeh nah aˬ yawꞈ pehˬ kʼaˇ jaˆ˗eu jeˬ byoˆ jiˇ gaˇ duˇ˗eu meh. aˬ yawꞈ pehˬ zahˇ tsui ni yaw gaˆ gaˆ dui dui˗ehˇ aˬ yawꞈ pehˬ kahˇ laꞈ taˆ tiˆ˗ahˇ miˇ lah ni shaˬ bya˗euˬ meh. Uˬ bya bya laˇ ngeh aˬ yawꞈ pehˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ nehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ poˆ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ pehˬ neh poˆ mawˇ˗euˬ jeˬ naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇkiˇ˗euˬ Kʼoꞈlah paˇ dmˬ 2006 pyeuꞈ meh. Maˇtsuˇ˗oˇ paˇ dmˬ˗ahˇ pah haw ngeh “kʼaˇ boꞈ taˬ˗euˬ laꞈ kʼoeˇ neh huiˬ dzehˬ dzehˬ˗eu suˬnaˇmiˬ” lehˇ boꞈ taˬ˗euˬ uˬ dzah tiˬ hmˬ˗ahˇ ya mawˇ˗euˬ meh. Teu naˇ 2004 kʼoꞈ Suˬmaˇtaˬ˗ahˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ Kʼaˇ boꞈ taˬ˗euˬ laꞈ kʼoeˇ neh huiˬ dzehˬ dzehˬ˗eu suˬ naˇ miˬ pyeuꞈ meh. Aˬ yawꞈ pehˬ teu gaˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ neh ya puˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ gui ngeh ngoeˇ˗eu meh. Gaˇ kawˆ teu naˇ aˬ yawꞈ pehˬ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ tsaˬ˗eu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ gʼaˬ biꞈ nya lehˇ noeˬ˗eu meh. Kʼoeˇ uˬ taꞈ Yeˬhawˇbaˬ nui paw neh jiˇ paˇ ngehˬ gʼeh nehˬ˗eu meh. Jaˬpaˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ nui gaˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ kʼawꞈ aˬ yawꞈ pehˬ˗ahˇ moeˬ tsoeˬ hawˇ˗eu dzaˬ dzaˬ dawˇ dawˇ biꞈ nehˬ le˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ pehˬ˗ahˇ gʼaˬ za dzehˬ laˇ˗eu hmˬ naˇ aˇ muˇ˗ahˇ aˇ maꞈ˗euˬ dah zaˇ deuˬ laˇ˗awˇ gʼaˬ biꞈ nehˬ laˇ˗euˬ heu meh. Maˇtsuˇ˗oˇ “Yeˬhawˇbaˬ nga maꞈ˗euˬ gaˇ dzeˇ jawˇ˗awˇ neh gʼaˬ biꞈ gaˇ duˇ˗awˇ maˇ diˇ gʼaˬ pyeuꞈ miˇ˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh. Miˬyehˇ aˬ dui˗ahˇ ziꞈ˗eu nui jah˗ahˇ bo saˆ daˆ leꞈ nya˗eu jeˬ jeˬ hu biꞈ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ aˇ nah hawˇ˗eu myawˬ gahˬ deuˬ biꞈ˗eu meh.
Miˬyehˇ neh caw ba˗euˬ jeˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ
11. Miˬyehˇ neh caw ba nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ za˗eu gʼaˇ duˬ aˬ dui aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?
11 Yeˬhawˇbaˬ “nui nahˬ nui yu ahˇ˗eu deuˬ˗ahˇ gʼeu tuˇ” nehˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ taˬ aw˗eu deuˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ caw ba˗eu lehˇ aˬ myah luꞈ lehˬ hmˬ deuˇ taˬ˗eu meh. (Ja ceuˬ 147:6) Aˬ yawꞈ neh caw ba˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˬ dui gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ aˬ joˆ˗ehˇ za nya˗eu nga? Aˬ dui aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ ziꞈ dah ni cawˬ ya cawˬ˗eu meh. Teu loꞈ˗ehˇ jahˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ aˬ dui ya taˬ aw˗eu meh. (Zeˬpaˬniˇ 2:3) Taˬ aw˗eu deuˬ naˇ maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu jeˬ hawˇ˗eu shaˬ zahˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ laˆ piˇ nehˬ meh lehˇ gʼoe˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ ha geuꞈ˗eu meh.
12, 13. (a) Miˬyehˇ neh caw ba nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ za˗eu gʼaˇ duˬ aˬ dui aˬ jeˬ˗ahˇ ya yahˇ˗eu nga? (b) Miˬyehˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu nga?
12 Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ “haiˬ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ miˇ tsaˬ˗ahˇ nawˬ pahˬ nehˬ˗eu meh.” (Ja ceuˬ 147:6) Gaˇ kawˆ heu aˬ dui˗ahˇ maˬ bi pyeuꞈ laˇ mawꞈ˗eu duˬ meh. Aˬ dui Miˬyehˇ neh maˬ tsehˆ leˇ ni bi gaˬ mawꞈ˗eu miˇ neh aˬ yawꞈ bye˗eu jeˬ˗ahˇ ya bye˗eu meh. (Ja ceuˬ 97:10) Yaw jeˬ ma jeˬ aˬ dui dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗eu jeˬ˗ahˇ bye˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ gaˇ sheuˬ gʼeh˗eu moeˬ tsoeˬ maˬ dm gʼoeˬ˗eu aˇ baˇ hawˇ˗eu maˬ muiˬ˗eu aˇ baˇ deuˬ˗ahˇ yahˇ gaˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. (Ja ceu 119:37; Maꞈtehˬ 5:28) Heu deuˬ˗ahˇ deuˆ ceh ceh˗eu yaw shaˬ kʼawꞈ aˬ dui leh jeh naˇ aˇ poeˬ baw˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ guiˬ lahˬ biꞈ˗eu meh.
13 Aˬ dui yawˬ ha tehꞈ˗ehˇ maˬ deuˆ gʼaˬ nya˗a. Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ya gʼoe˗eu meh. Aˬ dui yawˬ ha hawˇ˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ gʼoe naˇ Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ maˬ shiˇ nga laˬ? Yeˬhawˇbaˬ “gʼaˬ kʼaˆ˗eu mahˬ paˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ nui ma maˬ huiˬ˗ehˇ nui kʼaˬ ahˇ˗eu yehˇ˗ahˇ aˬ yawꞈ laˬ kʼaˬ maˬ cehˇ˗a” lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. (Ja ceuˬ 147:10) Teu loꞈ˗ehˇ gʼeh ngeh to˗aˬ aˬ dui˗ahˇ caw ba nehˬ laꞈ lehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗awˇ aˬ dui gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ˗ahˇ caw ba nehˬ laꞈ lehˇ ya tahˬ shaˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ˗eu gʼaˬ doeˇ doeˇ˗eu aˇ nah maˬ baw˗a. “Aˬ yawꞈ˗ahˇ taˬ huiˬ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ hawˇ˗eu maˬ tsehˆ leˇ nya˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ gʼoe˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ nui kʼahˇ shiˇ˗eu meh.” (Ja ceuˬ 147:11) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ gaˬ˗awˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu miˇ neh aˬ dui˗euˬ maˬ muiˬ˗eu jeˬ geuꞈ mawꞈ˗eu nui ma˗ahˇ gʼaˬ leˇ ni caw ba nehˬ meh lehˇ aˬ dui siˬ nya˗eu ma.
14. Ja ceuˬ sahˬ boꞈ boꞈ˗eu gʼaˬ aˬ jeˬ˗ahˇ jahˇ˗euˬ nga?
14 Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui shaˬ zahˬ jaˆ ngeh caw ba nehˬ ma lehˇ aˬ dui˗ahˇ bi siˬ laꞈ˗eu meh. Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ jeuˬ deuˬ Yeˬluˇsaˬlehˬ meuˬ˗ahˇ gʼoˆ iˇ ngeh Ja ceuˬ sahˬ boꞈ boꞈ˗eu gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ caw ba nehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ noeˬ mawˇ˗eu meh. “Nawˬ˗euˬ lahˇ kʼehˬ laˇ gʼoˆ˗ahˇ aˬ yawꞈ neh laˆ ziꞈ˗awˇ nawˬ˗euˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ aˬ yawꞈ neh bi keuˆ le”˗eu meh lehˇ aˬ yawꞈ dawˬ caˇ caˇ˗eu meh. (Ja ceuˬ 147:13, 14) Yeˬhawˇbaˬ lahˇ kʼehˬ laˇ gʼoˆ˗ahˇ laˆ ziꞈ nehˬ˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ˗ahˇ haw piˇ nehˬ meh lehˇ bi siˬ˗eu meh.
Aˬ dui shaˬ zahˬ mˇ˗eu baˬ da neh noeˬ shaˬ dui dui luꞈ ngeh Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga? (Aˇ deuˆ 15-17-ahˇ haw.)
15-17. (a) Tiˬ poˆ na aˬ dui yawˬ ha shaˬ zahˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nga ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ dawˬ neh aˬ joˆ˗ehˇ caw ba˗eu nga? (b) Aˬ dui˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˇ duˬ Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ yaw kawˇ˗ehˇ iˇ˗eu lehˇ yaw jeˬ ma jeˬ ehˇ haw sheˇ?
15 Nawˬ˗euˬ shaˬ zahˬ baˬ da neh nawˇ kʼahˬ lahˇ paˬ. Ehˇ kʼawꞈ nawˇ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ laˆ piˇ nya ni Yeˬhawˇbaˬ zaˬ siˬ nui gahˇ biꞈ nehˬ nya meh. Ja ceuˬ sahˬ boꞈ boꞈ˗eu gʼaˬ Miˬyehˇ “miˇ tsaˬ tahˬ kʼawˇ˗ahˇ aˬ yawꞈ dawˬ tiˬ dawˬ biꞈ ngeh aˬ yawꞈ neh kʼaˇ˗ehˇ˗euˬ jeˬ yaw kawˇ˗ehˇ keuˆ le˗eu meh” lehˇ ehˇ˗awˇ ngehˇ ceuˬ uˬ yehˇ aˇ siˬ˗ahˇ ngehˬ keuˆ˗awˇ “aˬ yawꞈ neh pyehˬ gʼeh leꞈ˗euˬ yaw tsehꞈ˗ahˇ” aˬ suˇ gʼaˬ kamˬ coeˇ nmˇ? lehˇ naˇ haˬ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ Miˬyehˇ “dawˬ biꞈ ngeh ngehˇ guiˇ˗iˇ” jiˇ˗eu meh lehˇ paˇ ehˇ˗eu meh. (Ja ceuˬ 147:15-18) Aˬ dui˗euˬ Miˬyehˇ yawˬ jeˬ na luꞈ siˬ nya˗awˇ yawˬ jeˬ na luꞈ jahˇ nya meh. Aˬ yawꞈ uˬ yehˇ aˇ siˬ hawˇ˗eu ngehˇ˗ahˇ nyehꞈ tehˬ˗awˇ nawˬ˗euˬ shaˬ zahˬ deuˬ˗ahˇ caw ba nya˗eu yaw duˬ baw meh.
16 Nymˇ iˬ nah Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ dawˬ neh aˬ dui˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu meh. Ja ceuˬ sahˬ boꞈ boꞈ˗euˬ gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ dawˬ aˬ dui˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˇ duˬ “yaw kawˇ˗ehˇ” iˇ˗eu meh lehˇ ehˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ tsaˬ˗eu aˇ yamˬ hawˇ˗eu tsaˬ˗eu gaˇ ma˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu meh. Jaˇliꞈ hawˇ˗eu “saˇ jaˇ ziꞈ˗awˇ noeˬ dahˇ doe˗eu zaˬ kʼaˆ” neh jahˇ doˆ laꞈ˗euˬ paˇ dmˬ deuˬ maˬ ehˇ tiˬ biˬ jw hawˇ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ maˬ ehˇ nawˬ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ maˬ ehˇ nawˬ˗ahˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ nehˬ laꞈ nga lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. (Maꞈtehˬ 24:45) Yeˬhawˇbaˬ nawˬ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˇ duˬ yaw kawˇ˗ehˇ iˇ gaˇ nawˇ mawˇ ma loˇ?
17 Siˬmoˇ˗lawˬ Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ neh aˬ yawꞈ˗ahˇ caw ba gaˇ ya mawˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ gaˇ dahˇ maˬ tsoeˬ nya lehˇ noeˬ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ maˬ ya leˇ nga lehˇ noeˬ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ gʼaˬ baˬ ngeh maˬ tsehˆ leˇ ni Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ caw ba nehˬ laꞈ lehˇ tahˬ shaˇ˗awˇ Jaˇliꞈ dzaw daˆ leꞈ˗euˬ meh. “Ngaˇ Yeˬhawˇbaˬ neh gʼaˬ biꞈ˗eu jeˬ haw˗eu sheuˬ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ za ni maˬ jawˇ haw˗aˬ” lehˇ Siˬmoˇ˗lawˬ ehˇ˗eu meh. Gaˇ kawˆ heu naˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ yaw muiˬ paw haw nya ni caw ba nehˬ˗euˬ meh.
18. Yeˬhawˇbaˬ nawˬ˗euˬ dawˬ peh jawˇ˗eu lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh noeˬ nya Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh ya ja ceuˬ˗eu nga?
18 Yeˬhawˇbaˬ miˇ kʼahˬ doeˬ ni jawˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ laꞈ kʼoeˇ neh Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ jeuˬ˗ahˇ tseˇ˗awˇ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ bi geuꞈ˗euˬ meh lehˇ ja ceuˬ sahˬ boꞈ boꞈ˗eu gʼaˬ siˬ nya˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ “dawˬ” hawˇ˗eu “zahˇ sahˇ kʼoꞈ” za˗euˬ tiˬ jeuˬ pyeuꞈ˗eu tehꞈ meh. (Ja ceuˬ 147:19, 20-ahˇ gui.) Nymˇ iˬ nah aˬ dui Miˬyehˇ tsawˇ myahˇ loꞈ˗ehˇ ya bi kuˇ˗eu heu naˇ muiˬ dui dui miˇ˗a. Aˬ dui Miˬyehˇ˗ahˇ ya siˬ nya˗awˇ aˬ dui˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ dawˬ jaˆ˗eu uˬ taꞈ aˬ yawꞈ˗euˬ dawˬ peh jiˆ leˇ nya meh lehˇ jiˇ ya siˬ nya˗euˬ ma. Ja ceuˬ sahˬ boꞈ boꞈ˗eu gʼaˬ loꞈ˗ehˇ duˇ ni nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ “ja ceuˬ” laˇ˗awˇ aˬ cawˬ˗ahˇ ja ceuˬ lehˇ gʼaˬ biꞈ˗eu gaˇ kʼahˇ dahˇ˗eu meh.