Loꞈ˗eu nymˇgoˇ Awˆlai Sahˬ boꞈ taˬ duˬ
Loꞈ˗eu nymˇgoˇ
Awˆlai Sahˬ boꞈ taˬ duˬ
Akha
?
  • ˆ
  • ꞈ
  • ˇ
  • ˬ
  • Jaˇliꞈ
  • Jahˇ doˆ taˬ˗euˬ jeˬ
  • Mehˬ bawˬ
  • w17 Tseˇ siˬ ba la myaˆ pyawˬ 27-30
  • Yeˬhawˇbaˬ shaˇ˗eu jeˬ mˇ˗eu gaˇ neh za˗euˬ guiˬ lahˬ

Tseˇ taˬ˗euˬ biˬdiˬoˬ heu hmˬ maˬ ahˇ nga.

Seuˆ maˬ, biˬdiˬoˬ maˬ haw nya nga.

  • Yeˬhawˇbaˬ shaˇ˗eu jeˬ mˇ˗eu gaˇ neh za˗euˬ guiˬ lahˬ
  • Loꞈ˗eu nymˇgoˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu (Dzaw dmˬ)—2017
  • Uˬ dzah zaˬ deuˬ
  • Duˇ leˇ˗eu gaˇ kawˆ
  • Gaˇ mˇ cawˬ yaw shuiꞈ
  • “Nga maꞈ mˇ nya ma!”
  • Eˬgaˬlamˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ gʼoꞈ iˇ˗awˇ Saˬkawˇlehˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ iˇ tawꞈ
  • Aiˇlehˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ gaˇ yaw shuiꞈ za
  • Aiˇlehˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ˗ahˇ aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu gaˇ kawˆ
  • Zawˇ ma˗ehˇ bi paˇ laˇ˗eu gaˇ
  • 1921—Dzeuˇ laꞈ˗euˬ tiˬ yaˇ kʼoꞈ˗ahˇ
    Loꞈ˗eu nymˇgoˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu (Dzaw dmˬ)—2021
  • Ngaˇ Miˬyehˇ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu deuˬ dehꞈ dzaˬ laˇ gaˇ ya mawˇ˗euˬ ma
    Loꞈ˗eu nymˇgoˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu (Dzaw dmˬ)—2023
Loꞈ˗eu nymˇgoˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu (Dzaw dmˬ)—2017
w17 Tseˇ siˬ ba la myaˆ pyawˬ 27-30
Awˇliꞈ Maꞈtehˬ

Dehꞈ ziˇ gaˇ kawˆ

Yeˬhawˇbaˬ shaˇ˗eu jeˬ mˇ gaˇ neh za˗euˬ guiˬ lahˬ

Awˇliꞈ Maꞈtehˬ Neh ja˗euˬ

Nga nyaꞈ dzeˇ zaˬ hawˇ˗eu ngaˬ˗euˬ aˇ doˆ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ miˬ zaˬ˗ahˇ aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ biˇ daˇ nehˬ ngeh “Nga maꞈ mˇ nya ma!” lehˇ tiˬ poˆ tehꞈ˗ehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ ma. Ngaꞈ maꞈ aˬ jeˬ miˇ neh gaˇ heu˗ahˇ mˇ˗eu nga? Yeˬhawˇbaˬ nga maꞈ˗ahˇ guiˬ lahˬ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ˗euˬ nga? Ngaˬ neh puˬ yaꞈ˗euˬ gaˇ kawˇ˗ahˇ jeˬ hu ja nehˬ nyaˇ.

Ngaˇ 1923 kʼoꞈ Eˬgaˬlamˬ miˇ kʼahˬ Yawˇsheuꞈ meuˬ Hehˇsaˬ˗gʼawꞈ˗ahˇ dehꞈ le˗euˬ ma. Ngaˬ˗euˬ aˇ doˆ Bawˆ lehˇ kuˇ˗eu meh. Ngaˇ 9 kʼoꞈ kʼawˆ ngeh ngaˬ da zahˇ kʼawꞈ deuˬ tsawˇ haˬ˗ahˇ mehˇ shuiˇ aˬ joˆ˗ehˇ shuiˇ nga lehˇ ja sawˇ˗eu paˇ dmˬ tiˬ dmˬ za˗euˬ meh. Ngaˬ da zahˇ deuˬ mehˬ˗eu tiˬ jeˬ mˇ˗eu tiˬ jeˬ lehˇ gʼeh gaˇ ya lehˇ˗a. Aˬ yawꞈ paˇ dmˬ heu dmˬ˗ahˇ ya leˇ dui dui˗eu meh. Kʼoeˇ gaˇ neh yaw myaˬ kʼoꞈ naˇ Bawˆ Ehˇkiˬsaˬ nga pehˬ kahˇ laˇ˗awˇ mehˇ nmˇ Laˇdeuˇpawˬ neh dawˬ mehˬ mehˬ taˬ˗euˬ teˇ saˇ pah nehˬ le˗euˬ meh. Dawˬ mehˬ mehˬ˗eu heu hmˬ naˇ ngaˬ da neh gui˗euˬ paˇ dmˬ˗ahˇ jahˇ doˆ˗euˬ aˬ yawꞈ tiˬ muˇ nga lehˇ ya siˬ˗euˬ ma. Ngaˬ da ngaˬ mehˇ nmˇ Ehˇkiˬsaˬ˗ahˇ yawˬ nah na luꞈ uˬ ciꞈ hawˬ byawˇ kuˇ dzaˬ˗awˇ Jaˇliꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ gʼawˬ mya kawˆ naˇ haˬ˗eu meh. Mehˇ nmˇ Ehˇkiˬsaˬ nyiˬ laˇ smˬ laˇ kaˬ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ iˇ kahˇ˗ahˇ bawˬ dzaˬ iˇ ma lehˇ nga pehˬ˗ahˇ cawˬ˗eu meh. Nga pehˬ aˬ myah luꞈ bawˬ dzaˬ gaˇ iˇ˗awˇ Yawˇsheuꞈ meuˬ˗ahˇ aˇ muˇ muˇ zaˬ muˇ dahˬ behˬ˗euˬ meh. Kʼoeˇ gaˇ neh gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ aˇ maꞈ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ nga pehˬ nymˇ˗ahˇ yaꞈ laˇ˗awˇ dawˬ peh jawˇ˗eu huˬ mehˬ mehˬ˗eu deuˬ kʼawꞈ nga pehˬ nehˬ˗ehˇ haw dzaˬ taꞈ laˇ˗euˬ meh. Mehˇ nmˇ heu deuˬ˗ahˇ haw ngeh ngaˬ˗ahˇ gʼaˬ za laˇ˗eu lehˇ miˇ˗a.

Teu ngeh nga pehˬ gaˇ tiˬ jeˬ mˇ˗eu lehˇ dahˬ beh˗euˬ ma. Ehˇ kʼawꞈ ngaˬ da ngaˬ˗euˬ aˇ doˆ˗ahˇ “Nawˇ huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ geuꞈ mawꞈ naˇ gaˇ teu maˬ paˇ mˇ ma” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Ngaˬ˗euˬ aˇ doˆ kʼawꞈ teu loꞈ˗ehˇ noeˬ˗awˇ 21 kʼoꞈ kʼawˆ ngeh iˇ kahˇ˗ahˇ neh doˆ iˇ˗awˇ huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ geuꞈ iˇ˗euˬ meh. Kʼoeˇ gaˇ neh naˇ 2 kʼoꞈ dzeuˇ iˇ˗awˇ ngaˇ 16 kʼoꞈ kʼawˆ ngeh ngaˇ jiˇ ni huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ geuꞈ˗euˬ ma. Ngaˇ koꞈ nah hawˇ˗eu jawˇ nah˗ahˇ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ iˇ˗eu kʼawꞈ aˬ myah myah naˇ ngaˇ tehꞈ˗ehˇ iˇ˗eu ma. Ngaˇ aˇ yaˆ pah˗awˇ Jaˇliꞈ gaˇ kawˆ yaw nymˇ nymˇ lehˇ yaw awˬ awˬ lehˇ boꞈ taˬ˗euˬ saˇ kiˇ kamˬ˗eu aˇ taꞈ zmˬ˗eu ma. Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ˗eu Jaˇliꞈ dzaw zaˬ biꞈ nehˬ laꞈ˗euˬ heu neh guiˬ lahˬ biꞈ˗eu meh. Jaˇliꞈ dzaw zaˬ pehˬ yaw myaˬ gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh. Nyaˆ taꞈ tiˬ kʼoꞈ naˇ ngaˬ˗ahˇ Mehˇliˇ Hehˇcawˬ˗uˬ nehˬ˗ehˇ dzehˬ˗eu huˬ mehˬ mehˬ˗eu gaˇ mˇ lehˇ biˇ daˇ nehˬ˗awˇ maˬ tsaꞈ gaˬ haw˗euˬ Cehˇceuˬ meuˬ˗ahˇ bi jawˇ iˇ˗euˬ meh.

Miˇ tsaˬ guiˇ nyiꞈ poˆ aˬ yawꞈ poˆ˗ahˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ deuˬ guiˇ deuˆ gaˇ gʼaˬ biꞈ˗eu gaˇ ya mˇ˗eu meh. Zahˇ yawˬ zahˇ yawˬ˗ahˇ mehˬ˗eu deuˬ guiˇ maˬ deuˆ iˇ kʼawꞈ geuꞈ nya meh lehˇ ehˇ˗eu miˇ neh dzehˬ˗eu huˬ mehˬ mehˬ˗eu deuˬ kʼawꞈ maˬ ya iˇ nga lehˇ ngaˇ noeˬ˗euˬ ma. Ehˇ kʼawꞈ saˇ naˇ˗euˬ aˬ yuiꞈ deuˬ saˇ pawˇ maˬ ga˗eu miˇ neh ngaˇ tawˬ˗ahˇ 31 nah ya ahˇ˗euˬ ma. Nyaˆ taꞈ tiˬ kʼoꞈ˗ahˇ ngaˇ 19 kʼoꞈ kʼawˆ ngeh ngaˬ˗euˬ siˬ nya˗eu nui ma guiˇ deuˇ gaˇ gʼaˬ maˬ bi biꞈ˗eu miˇ neh saˇ naˇ˗ahˇ nyiˬ poˆ paˇ daˆ leˇ˗euˬ ma. Ehˇ kʼawꞈ nyiˬ poˆ luꞈ ngaˬ˗ahˇ pyehˬ kʼoꞈ leꞈ˗euˬ meh. Ngaˬ neh ya tahˬ puˬ haw˗euˬ gaˇ kawˆ heu deuˬ˗ahˇ haw ngeh muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ ngaˬ˗ahˇ caw ba˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ ziꞈ dah ni bi gʼeh ngaˇ lehˇ siˬ laˇ miˇ˗a.—Iˇsaˬyaˇ 41:10, 13.

Gaˇ mˇ cawˬ yaw shuiꞈ

Ngaˇ hawˇ˗eu Aˇteuˬ Maꞈtehˬ 1946 kʼoꞈ˗ahˇ mawˇ dzoeˇ˗euˬ ma. Aˬ yawꞈ guiˇ maˬ deuˆ iˇ˗eu miˇ neh tawˬ˗ahˇ neh doˆ laˇ˗euˬ 3 siˬ tehꞈ˗a siˬ. Aˬ yawꞈ doˆ laˇ taꞈ naˇ aˬ yawꞈ˗euˬ aˇ doˆ Deˇniꞈ nehˬ˗ehˇ Yawˇsheuꞈ meuˬ˗ahˇ dzehˬ˗eu huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ geuꞈ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ˗euˬ aˬ da aˬ yawꞈ˗ahˇ nyiˇ ngeh neh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ mehˬ˗awˇ zaˬ guˬ ngeh iˇ cuꞈ shawˇ˗euˬ meh. Kʼoeˇ gaˇ neh tiˬ kʼehˬ naˇ aˬ yawꞈ nyaꞈ huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ geuꞈ˗euˬ meh. Deˇniꞈ Aiˇlehˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ ya iˇ˗eu miˇ neh Aˇteuˬ cawˬ maˬ baw˗a. Aˬ yawꞈ huˬ mehˬ mehˬ˗eu gaˇ paw leh jeh dui dui˗eu miˇ neh ngaˬ da ngaˬ ma aˬ yawꞈ˗ahˇ ya leˇ dui dui˗eu meh. Teu miˇ neh iˇ kahˇ bi yaꞈ laˇ˗euˬ meh. Ngaˇ iˇ kahˇ˗ahˇ gʼaˬ iˇ ngeh hawˬ dzaˬ gʼaˬ naˇ Aˇteuˬ nga nyaꞈ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ kʼmˬ maˬ joˆ˗eu ma. Kʼoeˇ naˇ ngaꞈ nyaꞈ shaˬ boꞈ boꞈ boꞈ˗ehˇ ngehˬ cawˬ ngeh 1948 kʼoꞈ˗ahˇ Aˇteuˬ tawˬ˗ahˇ 3 siˬ paˇ ya ahˇ iˇ˗euˬ meh. 1949 kʼoꞈ˗ahˇ nga nyaꞈ oeˇ mˇ baˇ gʼaˬ naˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh aˇ yamˬ tiˬ byah ni mˇ daˆ leꞈ ma lehˇ noeˬ taˬ˗euˬ ma. Nga nyaꞈ pyuˇ yuiˆ yuiˆ˗ehˇ zmˬ˗awˇ pyuˇ poˆ˗eu gʼaˇ duˬ naˬ˗eu aˇ nah˗ahˇ aˇ siˬ pyaˆ iˇ˗euˬ ma. Yeˬhawˇbaˬ guiˬ lahˬ biꞈ laꞈ˗eu miˇ neh nga nyaꞈ huˬ mehˬ mehˬ˗eu gaˇ mˇ daˆ leꞈ nya˗euˬ ma.

1949 kʼoꞈ˗ahˇ Aˇteuˬ hawˇ˗eu Awˇliꞈ Maꞈtehˬ

1949 kʼoꞈ Hehˇsaˬ˗gʼawꞈ meuˬ˗ahˇ oeˇ mˇ baˇ˗euˬ maˬ myahˇ laˇ ngeh

Tiˬ kawˆ byah laˇ ngeh nga nyaꞈ˗ahˇ Aiˇlehˬ laꞈ taˆ paw bi iˇ˗euˬ meh. Dahˬ beh˗eu meuˬ naˇ Awˇma meuˬ pyeuꞈ˗awˇ nyiˬ meuˬ aˬ yawꞈ meuˬ naˇ Niˇ˗uˬliˬ pyeuꞈ meh. Teu nyiˬ meuˬ˗euˬ tsawˇ haˬ myaˬ˗eu tiˬ paˆ Koꞈ dawˬ zaˬ lahˇ pyeuꞈ meh. Teu gaˇ zahˇ sahˇ kʼoꞈ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ nui ma baw˗eu miˇ neh tsaꞈ gaˬ iˇ ngeh yahˇ yahˇ˗ehˇ ya mehˬ˗eu meh. Nga nyaꞈ jawˇ gaˇ neh 16 kiˬloˬmiˬteuˬ (10 laˇ) kʼaˬ˗eu mehˇ nmˇ˗euˬ iˇ kahˇ˗ahˇ bawˬ dzaˬ iˇ˗eu ma. Teu gaˇ 8 gʼaˬ dawˬ peh bawˬ dzaˬ laˇ˗awˇ tiˬ poˆ na teu gaˇ yaꞈ˗eu ma. Nga maꞈ jaˆ ciˬ˗ahˇ maˬ ngeuˇ˗eu yaꞈ˗awˇ uˬ shawˬ paw hawˬ byawˇ byawˇ ma dzaˬ taꞈ˗euˬ ma. Nymˇ naˇ teu gaˇ Saˇ kiˇ deuˬ gʼawˬ mya ni lahˬ laˇ˗a lehˇ ya gaˬ˗eu miˇ neh laꞈ kʼaꞈ cehˇ dui dui miˇ˗a.

“Nga maꞈ mˇ nya ma!”

Ngaˬ˗euˬ aˇ doˆ Lawˇdiˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ miˬ zaˬ nga nyaꞈ˗euˬ jeˬ hu Aiˇlehˬ laꞈ taˆ paw˗ahˇ jawˇ luꞈ˗eu meh. Ngaˬ ha oeˬ gʼaˬ Beˇ˗uˇpehꞈ meuˬ˗ahˇ huiˬ˗eu mehˬ bawˬ smˬ nah˗ahˇ iˇ ngeh mehˇ nmˇ aˬ li tiˬ gʼaˬ ngaˬ maꞈ hawˇ˗eu mehˇ nmˇ Peˇ˗leˇ He˗uˬ˗ahˇ nui gaˬ mˇ mawˇ˗eu laꞈ kʼoeˇ iˇ kahˇ˗ahˇ bi yaꞈ laˇ˗euˬ meh. Myahˇ laˇ ngeh mehˇ nmˇ Peˇ˗leˇ He˗uˬ Beˬteꞈ miˇ kʼahˇ˗euˬ Beˬdeˬlaˇ˗euˬ aˬ yuiꞈ geuꞈ˗euˬ meh. Tiˬ miˇ nga maꞈ Aiˇlehˬ tsawˇ jeuˬ gʼaˇ duˬ jahˇ doˆ˗euˬ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ ma nui gaˬ gaˇ ma pyeuꞈ lehˇ kuˇ˗eu paˇ dmˬ gaˇ kawˆ ja luꞈ ngeh mehˇ nmˇ He˗uˬ Koꞈ dawˬ zaˬ lahˇ pyeuꞈ˗eu Aiˬliˇ tsawˇ jeuˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ˗eu yaw awˬ maˬ ngeuˇ˗a lehˇ ja sawˇ nehˬ laꞈ˗euˬ meh. Teu gaˇ mehˇ nmˇ deuˬ aˬ yawꞈ maꞈ jawˇ luꞈ˗eu tsahˇ˗ahˇ neh bi teh doˆ˗awˇ aˬ da dawˬ deuˬ aˬ cawˬ neh mehˇ nmˇ˗ahˇ bi laˆ tsoeˬ iˇ˗eu miˇ neh “Miˇ kʼahˬ doe ni sahˬ boꞈ paˇ dmˬ dmˬ zaˬ biˇ doe˗eu gʼaˇ duˬ lawˬ liˬ jaˆ˗eu nymˇ dahˬ loˬ nya” lehˇ mehˇ nmˇ Peˇ˗leˇ ehˇ˗eu meh.a (Ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.) Teu miˇ neh “Nga maꞈ mˇ nya ma!” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ ma.

Aˇteuˬ hawˇ˗eu Awˇliꞈ Maꞈtehˬ, huˬ mehˬ mehˬ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ mawˇ tawˇsaiˇkeuꞈ gaˇ dzeˇ˗euˬ nuiˇ duˬ˗ahˇ nuiˇ luꞈ

Mehˇ nmˇ nehˬ˗ehˇ mawˇtawˇsaiˇkeuꞈ˗euˬ gaˇ dzeˇ nuiˇ duˬ jaˆ gaˇ nuiˇ luꞈ

Aˬ myah myah huˬ mehˬ mehˬ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ yaꞈ iˇ nya˗eu tiˬ nymˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ saˇ jaˇ ziꞈ laꞈ kʼoeˇ yaw myaˬ kʼoꞈ mˇ laꞈ˗euˬ Daˇbiˬ meuˬ˗ahˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ Ma laˇlehˬ pehˬ nymˇ meh. Nga maꞈ teu gaˇ jawˇ˗awˇ yawˬ ha˗euˬ myawˬ gahˬ tiˬ jeˬ na ahˬ˗euˬ ma. Kʼoeˇ naˇ gaˇ dzeˇ paw nuiˇ duˬ jaˆ˗eu Bawˆ˗euˬ mawˇtawˇsaiˇkeuꞈ dziˬ˗awˇ lawˬ liˬ zeuˇ˗eu lehˇ poˆ˗euˬ ma. Nga maꞈ haw muiˬ˗eu aˬ cawˬ neh zmˬ dzeuˇ˗euˬ lawˬ liˬ tiˬ laˇ mawˇ˗awˇ maˬ yeuꞈ nya˗eu miˇ neh ahˬ˗eu gʼaˬ neh iˇ kahˇ˗ahˇ bi yeuꞈ ha le˗euˬ ma. Aˇteuˬ uˬ ciꞈ miˇ lah ni ja ciˬ˗ahˇ nui˗awˇ lawˬ liˬ˗euˬ kiꞈ˗yaˬ nawˬ paˇ˗eu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗eu meh. Uˬ shawˬ shawˬ laˇ˗awˇ lawˬ liꞈ naˬ duˬ˗ahˇ neh lawˬ liˬ yeuꞈ doˆ˗eu lehˇ leh jeh luꞈ ngeh lawˬ liˬ yeuꞈ nya˗eu miˇshaˬnaˬliˬ pyeuꞈ˗eu Meˇdiˇ gʼoeˬleꞈ nga maꞈ˗ahˇ lawˬ liˬ yeuꞈ dzaw nehˬ laˇ˗euˬ meh. (Myahˇ laˇ ngeh aˬ yawꞈ mehˇ nmˇ Jawˬ baˇ nehˬ˗ehˇ oeˇ mˇ baˇ˗euˬ meh) Nymˇ naˇ nga maꞈ gaˇ ma doˆ iˇ nya laˇ˗euˬ ma.

Aˇteuˬ hawˇ˗eu Awˇliꞈ Maꞈtehˬ aˬ yawꞈ nyaꞈ˗euˬ lawˬ liˬ hawˇ˗eu lawˬ liˬ laˆ lawˬ gaˇ dzeˇ yawꞈ luꞈ

Ngaˬ ha˗euˬ lawˬ liˬ hawˇ˗eu lawˬ liˬ laˆ lawˬ

Kʼoeˇ naˇ nga maꞈ jawˇ duˬ poˆ˗euˬ ma. Mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ nga maꞈ˗ahˇ lawˬ liˬ laˆ lawˬ kʼoeˇ taˆ taˬ yaꞈ lehˇ ehˇ˗eu meh. Nga maꞈ˗ahˇ muiˇ˗eu deuˬ miˬ dzaˬ keuˬ laˇ nya˗eu miˇ neh. Ehˇ kʼawꞈ ngaꞈ maꞈ iˇ kahˇ maˬ poˆ mawˇ˗euˬ miˇ neh oeˬ gʼaˬ luꞈ lawˬ liˬ kʼoeˇ taˆ yaꞈ˗euˬ ma. Nyaˆ taꞈ shawˬ˗ahˇ nga maꞈ jaˆ ciˬ yaw tiˇ tiˇ lehˇ nyiˬ hmˬ ahˇ˗eu lawˬ liˬ laˆ lawˬ tiˬ laˇ mawˇ˗euˬ ma. Heu naˇ nga maꞈ˗euˬ iˇ kahˇ pyeuꞈ laˇ˗eu meh. Zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh meh. Nga maˬ gʼoeˇ˗eu yaˇ mˇ zaˬ˗euˬ miˇ tsaˬ˗ahˇ naˬ leˇ ngeh gaˇ kawˆ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ doˆ laˇ haw˗a. Nga maꞈ lawˬ liˬ laˆ lawˬ naˬ duˬ˗ahˇ neh 16-24 kiˬloˬmiˬteuˬ (10-15 laˇ) kaˬ gaˇ tsaꞈ gaˬ iˇ˗eu ma. Yawˬ gaˇ yaw paˇ jawˇ iˇ naˇ kʼawꞈ lawˬ liˬ laˆ lawˬ naˬ haw˗euˬ tsahˇ˗ahˇ paˇ tsaꞈ gaˬ poˆ laˇ˗eu ma.

Nga maꞈ˗ahˇ laˆ tsoeˬ laˇ˗eu jeˬ maˬ jaˆ ni Aiˇlehˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ ya tsaꞈ gaˬ˗euˬ ma. Nga maꞈ paˇ dmˬ dmˬ zaˬ 20000 dmˬ biˇ kʼawˬ˗awˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ nui maˬ kʼaˇ ahˇ˗eu deuˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ Beˬteꞈ miˇ kʼahˬ beˬdeˬlaˇ˗ahˇ sha ha˗euˬ ma. Nymˇ naˇ Aiˇlehˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ Saˇ kiˇ gʼawˬ mya gʼaˬ jawˇ˗eu miˇ neh Miˬyehˇ neh guiˬ lahˬ biꞈ˗euˬ jeˬ pyeuꞈ ngaˇ.

Eˬgaˬlamˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ gʼoꞈ iˇ˗awˇ Saˬkawˇlehˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ iˇ tawꞈ

Yaw myaˬ kʼoꞈ maˬ byah laˇ miˇ na˗ehˇ nga nyaꞈ Law dawˬ meuˬ laꞈ oˆ paw ya jawˇ iˇ˗euˬ ma. Kʼoeˇ gaˇ neh yaw myaˬ jaw naˇ Eˬgaˬlamˬ miˇ kʼahˬ˗euˬ beˬdeˬlaˇ naˬ gaˬ neh Aˇteuˬ˗ahˇ ngehˬ cawˬ leꞈ˗awˇ tiˬ nah naˇ aˇ maꞈ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gaˇ bi mˇ˗euˬ meh. Nga nyaꞈ˗ahˇ tiˬ jaw bi dzaw˗awˇ Saˬkawˇlehˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ bi iˇ˗eu miˇ neh Aˇteuˬ aˬ yawꞈ dawˬ mehˬ mehˬ˗eu jeˬ lehˬ hmˬ˗eu aˇ yamˬ maˬ jaˆ kʼawꞈ Miˬyehˇ gaˇ laꞈ kʼoeˇ kʼaˇ biˇ daˇ nehˬ laꞈ˗eu gaˇ˗ahˇ ha geuꞈ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ neh mˇ˗eu jeˬ ngaˬ˗ahˇ gʼaˬ za laˇ˗eu lehˇ miˇ˗a. Nga nyaꞈ aˇ maꞈ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gaˇ laꞈ kʼoeˇ laꞈ kʼaˬ cehˇ˗euˬ ma. Tiˬ gʼaˬ˗iˬ maˬ tsaꞈ gaˬ haw˗euˬ tsahˇ˗ahˇ yaw myaˬ kʼoꞈ tsaꞈ gaˬ laꞈ˗awˇ nymˇ naˇ mehˇ nmˇ gʼawˬ mya ni jawˇ˗eu gaˇ ya jawˇ le˗euˬ guiˬ lahˬ tiˬ jeˬ pyeuꞈ miˇ˗a.

1962 kʼoꞈ˗ahˇ Aˇteuˬ˗ahˇ Giˇliˆ dzaw nymˇ˗ahˇ dzaw laˇ lehˇ kuˇ ngeh nga nyaꞈ aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ya noeˬ tsehˆ˗euˬ ma. Teu gaˇ 10 siˬ ya dzaw iˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ ngaˬ˗ahˇ maˬ kuˇ˗eu miˇ neh aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ maˬ iˇ nya˗a. Aˇteuˬ iˇ˗eu tsaˬ ngaˇ lehˇ nga nyaꞈ noeˬ tsehˆ˗euˬ ma. Ngaˇ tsaꞈ gaˬ˗eu aˇ gu maˬ baw˗eu miˇ neh beˬdeˬlaˇ ngaˬ˗ahˇ Hehˇsaˬ˗gʼawꞈ meuˬ˗ahˇ dzehˬ˗eu huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ bi geuꞈ iˇ˗euˬ meh. Kʼoeˇ gaˇ neh 1 kʼoꞈ naˇ Aˇteuˬ gʼoꞈ laˇ˗awˇ nga nyaꞈ gahˬ kaˬ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gaˇ ya mˇ˗euˬ ma. Nga nyaꞈ˗euˬ tsaꞈ gaˬ duˬ naˇ Saˬkawˇlehˬ miˇ kʼahˬ Eˬgaˬlamˬ laꞈ taˆ paw Aiˇlehˬ laꞈ taˆ paw heu deuˬ pyeuꞈ meh.

Aiˇlehˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ gaˇ yaw shuiꞈ za

1964 kʼoꞈ˗ahˇ Aˇteuˬ Aiˇlehˬ miˇ kʼahˬ˗euˬ saˇ naˇ gawˬmiˬtiˬ ya geuꞈ iˇ˗euˬ meh. Dahˬ beh ngeh ngaˬ˗ahˇ beˬdeˬlaˇ˗ahˇ maˬ jawˇ iˇ mawꞈ nya ngaˇ aˇ maꞈ˗ahˇ sheuˬ gʼeh gaˇ˗ahˇ ya leˇ dui dui˗eu miˇ neh. Ehˇ kʼawꞈ nymˇ ngaˇ haw kʼoꞈ leꞈ ngeh beˬdeˬlaˇ˗ahˇ gaˇ ya mˇ˗euˬ heu naˇ muiˬ dui dui˗eu tiˬ jeˬ pyeuꞈ miˇ˗a. Aˬ dui gaˇ tiˬ jeˬ na˗ahˇ maˬ ya leˇ kʼawꞈ gaˇ teu˗ahˇ ha geuꞈ naˇ Yeˬhawˇbaˬ guiˬ lahˬ biꞈ ngaˇ lehˇ ngaˇ jah˗eu ma. Ngaˇ Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ jawˇ ngeh paˇ dmˬ shaˇ dawˆ gaˇ maˬ ehˇ gʼawˬ nyoeˇ jahˇ gaˇ maˬ ehˇ laˆ luiˆ laˆ buˇ gaˇ maˬ ehˇ nui jeˬ˗ahˇ maˬ ehˇ mˇ˗euˬ ma. Tiˬ poˆ na nga nyaꞈ gahˬ kaˬ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gaˇ ya mˇ˗awˇ miˇ kʼahˬ kʼahˬ lah ni˗euˬ mehˇ nmˇ˗ahˇ ya mawˇ˗euˬ ma. Kʼoeˇ naˇ nga nyaꞈ˗euˬ Jaˇliꞈ dzaw zaˬ huiˬ laˇ mahˇ laˇ˗awˇ mehˇ nmˇ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ taꞈ gaˇ jiˇ ya mawˇ˗eu miˇ neh laꞈ kʼaˬ cehˇ dui dui miˇ˗a.

Aiˇlehˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ˗ahˇ aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu gaˇ kawˆ

1965 kʼoꞈ˗ahˇ miˇ kʼahˬ˗euˬ smˬ nah mehˬ bawˬ jahˇ dahˬ beh˗euˬ meh.b (Ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.) Smˬ nah mehˬ bawˬ mˇ gaˇ laˆ tsoeˬ laˇ˗eu jeˬ jaˆ kʼawꞈ yaw muiˬ˗ehˇ mˇ luiˆ nya˗euˬ meh. 3948 gʼaˬ uiˬ laˇ˗awˇ 65 gʼaˬ iˇ cuꞈ shawˇ˗euˬ meh. Bawˬ dzaˬ gaˇ laˇ˗euˬ 3500 gʼaˬ Daˇbiˬ meuˬ˗ahˇ jawˇ˗eu deuˬ˗euˬ iˇ kahˇ˗ahˇ yaꞈ˗euˬ meh. Nymˇ sahˇ yawˬ nymˇ na luꞈ guiˬ lahˬ kʼoꞈ˗eu sahˬ boꞈ za˗awˇ mehˇ nmˇ deuˬ yaw muiˬ˗ehˇ mˇ˗eu miˇ neh aˬ yawꞈ maꞈ jiˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ ja ceuˬ˗eu meh. Heu naˇ Aiˇlehˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ paˇ laˇ˗euˬ muiˬ dui dui˗eu tiˬ jeˬ pyeuꞈ meh.

1965 kʼoꞈ˗ahˇ Aˇteuˬ, Maꞈtehˬ hawˇ˗eu Naˬtaˬ Naw

1965 kʼoꞈ˗ahˇ mehˇ nmˇ Naˬtaˬ Naw smˬ nah mehˬ bawˬ˗ahˇ gʼa laˇ gaˇ Aˇteuˬ ha luꞈ

1983 kʼoꞈ˗ahˇ Aˇteuˬ Maꞈtehˬ Keˇliꞈ˗euˬ dawˬ neh “Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu ngaˬ˗euˬ paˇ dmˬ” lehˇ kuˇ˗eu paˇ dmˬ bi doˆ laˇ

1983 kʼoꞈ˗ahˇ Aˇteuˬ Keˇliꞈ˗euˬ dawˬ neh Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu ngaˬ˗euˬ paˇ dmˬ lehˇ kuˇ˗eu paˇ dmˬ doˆ laˇ˗euˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ luꞈ

1966 kʼoꞈ˗ahˇ Aiˇlehˬ miˇ kʼahˬ laꞈ taˆ hawˇ˗eu laꞈ oˆ˗ahˇ Daˇbiˬ meuˬ˗euˬ saˇ naˇ neh haw piˇ˗eu lehˇ tiˬ gaˇ laˆ uiˬ˗euˬ meh. Mehˬ bawˬ gm˗eu jeˬ heu naˇ miˇ kʼahˬ˗euˬ gaˇ kawˆ hawˇ˗eu zahˇ sahˇ kʼoꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ baˬ da neh paˆ iˇ˗euˬ iˇ jaw lahˇ nui deuˬ˗ahˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ maˬ duˇ˗a. Koꞈ dawˬ zaˬ lahˇ hawˇ˗eu Ka li zaˬ yaw myaˬ gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ pyeuꞈ laˇ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu gaˇ ya mawˇ˗eu miˇ neh laꞈ kʼaˬ cehˇ miˇ˗a.

Zawˇ ma˗ehˇ bi paˇ laˇ˗eu gaˇ

2011 kʼoꞈ˗ahˇ Aiˇlehˬ saˇ naˇ hawˇ˗eu Eˬgaˬlamˬ saˇ naˇ tiˬ gaˇ laˆ uiˬ˗awˇ nga nyaꞈ˗ahˇ Lawˇdawˬ meuˬ˗ahˇ bi jawˇ iˇ ngeh nga nyaꞈ˗euˬ dehꞈ ziˇ paˇ laˇ˗eu lehˇ miˇ˗a. Teu ngeh ngaˇ Aˇteuˬ˗euˬ naˇ gawˇ˗ahˇ kʼahˬ lahˇ dui dui˗euˬ ma. Saˬ laˬ gʼoˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ shaˬ guˬ gʼeu˗eu naˇ gawˇ naˇ nga lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ Oeˬ siˬ baˬ 20 2015 kʼoꞈ˗ahˇ 66 kʼoꞈ kʼawˆ ngeh shiˇ˗euˬ meh. Ngaˬ˗euˬ gaˇ mˇ cawˬ shiˇ˗euˬ miˇ neh noeˬ shaˬ˗eu lehˇ miˇ˗a.

Heu mya kʼoꞈ laꞈ kʼoeˇ ngaˬ˗ahˇ gʼawˬ shaˇ shaˬ˗ehˇ gʼeh˗awˇ nui ma cawˆ˗eu uˬ taꞈ noeˬ shaˬ˗eu lehˇ miˇ˗a. Gaˇ hu Aˇteuˬ aˬ myah luꞈ ngaˬ nehˬ˗ehˇ jawˇ˗eu miˇ neh aˬ yawꞈ˗ahˇ noeˬ mawˇ˗eu lehˇ miˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui shaˬ˗eu aˇ yamˬ dzeuˇ iˇ ngeh Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ peh dzehˬ leˇ˗eu meh. Aˬ cawˬ jiˇ ni Aˇteuˬ˗ahˇ gaˬ ngaˇ lehˇ ya mawˇ˗eu miˇ neh ngaˬ˗ahˇ laꞈ kʼaˬ cehˇ miˇ˗a. Ngaˇ Aiˇlehˬ Beˬteꞈ Aˬmeˬliˇkaˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ neh boꞈ laꞈ˗euˬ sahˬ boꞈ za˗euˬ ma. Aˬ yawꞈ maꞈ neh boꞈ leꞈ˗euˬ sahˬ boꞈ hawˇ˗eu Aˇteuˬ˗euˬ aˇ doˆ Dehˇniˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ miˬ zaˬ Meˇgʼoeꞈ neh boꞈ leꞈ˗euˬ sahˬ boꞈ maˬ ehˇ ngaˬ˗euˬ oeˬ paˬ Luˆ hawˇ˗eu Juˇdiˬ neh boꞈ leꞈ˗euˬ sahˬ boꞈ maˬ ehˇ ngaˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ dui dui˗awˇ maˬ ehˇ nya gaˇ keuˆ ni caw ba nehˬ dui dui miˇ˗a.

Ngaˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ dui dui˗eu Jaˇliꞈ aˇ deuˆ naˇ Iˇsaˬyaˇ 30:18 meh. Teu gaˇ ehˇ˗eu ‘Naw maꞈ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ Yeˬhawˇbaˬ loꞈ luꞈ˗eu meh. Aˬ yawꞈ aˬ myah luꞈ yaw tsaˬ yaw dawˇ miˇ neh naw maꞈ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu lehˬ hmˬ taˬ˗euˬ meh. Sahˬpaˬ Miˬyehˇ˗ahˇ gʼoe˗eu tsawˇ haˬ guiˬ lahˬ huiˬ˗eu meh.’ Yeˬhawˇbaˬ sahˬ zahˬ laˆ piˇ nehˬ jiˇ˗eu lehˇ loꞈ˗awˇ miˇ yaw shuiꞈ˗ahˇ laꞈ kʼaˬ cehˇ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ biꞈ˗eu gʼaˇ duˬ oˇ oꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ loꞈ luꞈ meh lehˇ ya siˬ˗euˬ heu naˇ ngaˬ˗ahˇ gʼaˬ za laˇ˗eu lehˇ miˇ˗a.

Ngaˇ haw kʼoꞈ gʼeh ngeh Yeˬhawˇbaˬ nga nyaꞈ˗ahˇ Aiˇlehˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ ngeh sheuˬ gʼeh˗awˇ guiˬ lahˬ biꞈ ngaˇ lehˇ ya mawˇ˗eu ma. Ngaˇ gaˇ heu˗ahˇ ya mˇ caw˗euˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh nui kʼahˇ shiˇ dui dui miˇ˗a. Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ˗eu gaˇ˗ahˇ mˇ˗eu heu naˇ aˬ myah luꞈ guiˬ lahˬ biꞈ meh lehˇ ehˇ˗eu dawˬ heu maˇ diˇ ngeuˇ˗ngaˇ.

a 1988-ahˇ doˆ laˇ˗euˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ˗euˬ Kʼoꞈlah˗euˬ paˇdmˬ myaˆ pyawˬ 101-102-ahˇ haw.

b 1988-euˬ Kʼoꞈlah˗euˬ paˇdmˬ myaˆ pyawˬ 109-112-ahˇ haw.

    Aˬkaˬ sahˬ boꞈ paˇ dmˬ (2013-2024)
    Doˆ iˇ˗eu
    Ahˇ leˇ˗eu
    • Akha
    • Biˇ nehˬ˗eu
    • Toeˬ taˬ˗eu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Zmˬ nya˗eu aˇ tiˆ
    • Yawˬ ha˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw lahˇ nehˬ˗eu jeˬ
    • Yawˬ ha-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ haw lahˇ-eu g'aˇ duˬ toeˬ taˬ-eu
    • JW.ORG
    • Ahˇ leˇ˗eu
    Biˇ nehˬ˗eu