Ngaˇ “Miˬyehˇ laꞈ kʼoeˇ noeˬ tmˬ” ma

1-3. (a) Aˬ dui neh jah˗euˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ deuˬ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ jiˇ ya bi ahˇ nga? (b) Gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu nga? (Dahˬ beh˗eu baˇ˗ahˇ haw.)

Tiˬ gʼaˬ na nawˬ˗ahˇ nawˬ˗euˬ nui jah aˬ geu kawˆ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ de lehˇ naˇ haˬ laˇ naˇ nawˇ dawˬ kʼoꞈ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ le? Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ Beh˗euˬ yaw sahˇ pyeuꞈ˗awˇ dehꞈ ziˇ biꞈ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ meh lehˇ jah ma lehˇ ehˇ nehˬ˗eu paˬ. Kʼoeˇ naˇ dehꞈ ziˇ lawˇ nehˬ˗awˇ aˬ dui˗ahˇ ka kʼoꞈ nehˬ laꞈ˗euˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ jiˇ jah ma lehˇ ehˇ˗awˇ mehˬ hu paw Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ ya dehꞈ˗eu miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ˗euˬ Baˬlaˬdiˇsuˆ˗euˬ gaˇ kawˆ jiˇ ehˇ nehˬ˗eu yaw duˬ baw meh. Ehˇ kʼawꞈ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ heu naˇ aˬ dui yaw muiˬ˗ehˇ ya laˆ saˆ taˬ˗eu aˇ yeˇ huiˬ˗eu nui jah tiˬ jeˬ pyeuꞈ meh lehˇ nawˇ ehˇ maˬ loˇ?

² Aˬ dui huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ˗ahˇ buˬ iˇ˗awˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ aˬ myah luꞈ ya dehꞈ ma lehˇ noeˬ tmˬ taˬ˗euˬ kʼawꞈ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ heu naˇ aˇ yeˇ huiˬ˗eu nui jah tiˬ jeˬ pyeuꞈ meh lehˇ haw˗eu yaw muiˬ meh. Gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu lehˇ Pawˇluˆ ehˇ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ maˬ jaˆ naˇ “Ka li˗ahˇ bi gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗euˬ meh lehˇ ehˇ˗eu kʼoeˇ kʼawꞈ maˬ ngeuˇ˗aˇ” lehˇ Pawˇluˆ ehˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ maˬ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗euˬ naˇ aˬ yawꞈ Sahˬpaˬ maˬ ya geuꞈ˗eu uˬ taꞈ aˬ dui neh tsaꞈ gaˬ˗euˬ jeˬ jiˇ gaˇ dahˇ maˬ tsoeˬ˗a. (1 Gawˇliˬtu 15:12-19-ahˇ gui.) Ehˇ kʼawꞈ Yeˬsuˇ gʼoꞈ dehꞈ laˇ meh lehˇ aˬ dui siˬ nya ma. Aˬ dui aˬ yawꞈ neh gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ jah˗eu miˇ neh tsawˇ haˬ shiˇ dzeuˇ naˇ tiˬ poˆ paˇ gʼoꞈ dehꞈ laˇ meh lehˇ maˬ jah˗eu Yuˇdaˆ tsawˇ jeuˬ Saˬduˬgehˇ deuˬ loꞈ˗ehˇ maˬ duˇ. Gaˇ kawˆ heu˗ahˇ aˬ cawˬ aˬ dui˗ahˇ uiˇ dzaˬ laˇ kʼawꞈ Miˬyehˇ tsawˇ haˬ˗ahˇ laˆ dehꞈ nya meh lehˇ aˬ dui ziꞈ dah ni jah ma.—Maˬkuˆ 12:18; Gʼaˬkʼehˇ 4:2, 3; 17:32; 23:6-8.

³ “Tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ bi gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu gaˇ kawˆ” mehˬ˗eu heu naˇ Ka li˗euˬ gaˇ kawˆ mehˬ ngeh mehˬ “dahˬ beh”˗eu tiˬ jeˬ pyeuꞈ meh lehˇ Pawˇluˆ ehˇ˗eu meh. (Heˬbyehˇ 6:1, 2) Pawˆluˆ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ jah ma lehˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. (Gʼaˬkʼehˇ 24:10, 15, 24, 25) Gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu gaˇ kawˆ heu naˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ neh aˬ dui neh dzaw dahˬ beh˗euˬ gaˇ kawˆ pyeuꞈ kʼawꞈ aˬ dui gaˇ kawˆ heu˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ ya pyehˆ tseˇ˗eu meh. (Heˬbyehˇ 5:12) Aˬ jeˬ miˇ neh nga?

4. Gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ dui aˬ jeˬ naˇ haˬ nya nga?

⁴ Aˬ dui Jaˇliꞈ dzaw dahˬ beh ngeh gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ ya dzaw˗euˬ ma. Yaw jeˬ ma jeˬ Laˬzaˬluˇ. Kʼoeˇ naˇ aˬ kaˇ mehˬ hu paw gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ jaˆ meh lehˇ jah˗eu Aˬbyaˬhaˬ Yawˇbaˆ Daˬyeˬlaˇ heu deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ jiˇ ya dzaw˗euˬ ma. Toˆ˗ehˇ naˇ tiˬ gʼaˬ paˬ nawˬ˗ahˇ gʼawˬ mya yaˇ kʼoꞈ ca ngeh neh ehˇ taˬ˗euˬ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ nui ma taˬ nya meh laˬ lehˇ Jaˇliꞈ paw neh bi ja sawˇ nehˬ laꞈ naˇ nawˇ aˬ joˆ˗ehˇ ja sawˇ nehˬ nmˇ? Kʼoeˇ naˇ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ aˬ kaˇ mehˬ hu paw aˬ myah pyeuꞈ laˇ˗eu lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ taˬ meh loˇ? Heu gaˇ naˇ haˬ taˬ˗eu jeˬ˗ahˇ siˬ nya naˇ aˬ dui˗euˬ nui jah bi ziꞈ dzehˬ laˇ˗eu meh.

Gʼawˬ mya yaˇ kʼoꞈ ca ngeh neh ehˇ taˬ˗euˬ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ

5. Aˬ dui aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ jeˬ hu ja sawˇ˗eu nga?

⁵ Shiˇ˗euˬ maˬ myahˇ laˇ˗euˬ tsawˇ haˬ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu aˇ baˇ˗ahˇ aˬ dui noeˬ mawˇ˗eu maˬ shaˬ˗eu pa. (Yoˇhaˬ 11:11; Gʼaˬkʼehˇ 20:9, 10) Ehˇ kʼawꞈ tiˬ gʼaˬ na nyaˆ taꞈ gʼawˬ mya kʼoꞈ maˬ ngeuˇ naˇ gʼawˬ mya yaˇ kʼoꞈ byah laˇ ngeh gʼoꞈ dehꞈ laˇ meh lehˇ dzaˬ taˬ˗euˬ saˇ jaˇ dawˬ˗ahˇ aˬ dui nui ma taˬ nya meh loˇ? Nymˇ hawˇ˗eu shiˇ˗euˬ deuˬ maˬ ehˇ shiˇ taˬ˗euˬ myahˇ laˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ saˇ jaˇ dawˬ heu pyeuꞈ laˇ meh lehˇ aˬ dui jah nya meh loˇ? Maˇ diˇ naˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ gʼawˬ mya yaˇ kʼoꞈ kʼawˆ laˇ˗euˬ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗euˬ deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ nawˇ jah luꞈ meh. Teu naˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu gʼoꞈ dehꞈ laˇ jeˬ nga? Gaˇ kawˆ heu aˬ kaˇ mehˬ hu paw gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ jaˆ meh lehˇ nawˬ neh noeˬ tmˬ taˬ˗euˬ jeˬ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ taꞈ˗eu nga?

6. Yeˬsuˇ Ja ceuˬ 118 laꞈ kʼoeˇ maˇ diˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ taꞈ˗eu nga?

⁶ Daˬbiˇ neh boꞈ˗euˬ gaˇ duˇ˗eu Ja ceuˬ 118-ahˇ zmˬ˗awˇ gʼawˬ mya yaˇ kʼoꞈ ca ngeh neh ehˇ taˬ˗euˬ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ ma. Ja ceuˬ sahˬ bo heu laꞈ kʼoeˇ ‘Yeˬhawˇbaˬ˗oˇ nga maꞈ˗ahˇ ka kʼoꞈ nehˬ laꞈ lehˇ shaˇ˗eu ma’ lehˇ ehˇ˗awˇ ‘Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ uˬ moˆ uˇ laˇ˗eu tsawˇ haˬ guiˬ lahˬ huiˬ luꞈ˗uˇ’ lehˇ ehˇ˗eu meh. Tsawˇ haˬ gʼawˬ mya ni Meˬsiˇya nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ heu˗ahˇ ngeh keuˆ ngeh Yeˬsuˇ shiˇ˗eu peh laˇ˗awˇ Niˇsaˬ ba la 9 nah˗ahˇ mahˬ tahˬ laˆ jiˬ˗awˇ Yeˬluˇsaˬlehˬ meuˬ˗ahˇ iˇ˗euˬ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ ngehˬ keuˆ˗euˬ meh. (Ja ceuˬ 118:25, 26; Maꞈtehˬ 21:7-9) Ehˇ kʼawꞈ Ja ceuˬ 118 aˬ kaˇ mehˬ hu paw gʼawˬ mya yaˇ kʼoꞈ˗ahˇ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ nga? Ja ceuˬ sahˬ boꞈ gaˬ naˇ yaw huiˬ heu laꞈ kʼoeˇ “Nymˇ gawˬ˗eu deuˬ maˬ geuꞈ nahˇ˗ehˇ baꞈ dzeh taˬ˗euˬ kʼaˬ lo kʼoeˇ siˬ laꞈ coeˇ lo ziꞈ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ haw kaˇ˗euˇ.—Ja ceuˬ 118:22 MS.

7. Yuˇdaˆ tsawˇ jeuˬ deuˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ laꞈ maˬ daˬ˗euˬ nga?

⁷ Meˬsiˇya˗ahˇ maˬ ha geuꞈ˗eu “nymˇ gawˬ˗eu deuˬ” naˇ Yuˇdaˆ tsawˇ jeuˬ˗euˬ aˬ yuiꞈ deuˬ pyeuꞈ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬsuˇ˗ahˇ maˬ siˬ nya mawꞈ˗eu uˬ taꞈ Ka li lehˇ jiˇ maˬ ha geuꞈ˗a. Kʼoeˇ naˇ Yuˇdaˆ tsawˇ jeuˬ gʼawˬ mya gʼaˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ laꞈ maˬ daˬ ni sehꞈ˗awˬ lehˇ Piˇlaˆ˗ahˇ shaˇ˗eu meh. (Luˇkaꞈ 23:18-23) Teu miˇ neh Yeˬsuˇ shiˇ˗euˬ heu jiˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ doˇ˗eu meh.

8. Yeˬsuˇ “laꞈ coeˇ lo ziꞈ” aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ nga?

⁸ Yeˬsuˇ˗ahˇ laꞈ maˬ daˬ ni sehꞈ shaw˗euˬ taꞈ naˇ aˬ yawꞈ “laꞈ coeˇ lo ziꞈ” aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ nya˗eu nga? Aˬ yawꞈ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ pyeuꞈ leˇ nya meh. Gaˇ kawˆ heu˗ahˇ bi gʼoˆ shaw˗eu gʼaˇ duˬ Yeˬsuˇ baw leˬ neh gaˇ mˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ dawˬ biꞈ˗eu gaˇ kawˆ ja nehˬ˗euˬ meh. Baw leˬ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ jawˇ gaˇ aˬ yawꞈ˗euˬ dahˬ zaˇ tiˬ gʼaˬ saˇ˗i tiˬ gʼaˬ bi iˇ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ yehˬ baw sehˇ luꞈ˗ehˇ jahˇ nehˬ˗euˬ meh. Uˬ duˬ duˬ leˬ ngeh baw leˬ gʼaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ li bi iˇ naˇ yaw zeu baw˗eu paˬ lehˇ noeˬ˗eu miˇ neh aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ li bi iˇ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ li˗ahˇ jiˇ sehꞈ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ ja gʼaˬ ngeh Ja ceuˬ 118:22-ahˇ ngehˬ keuˆ˗euˬ meh. (Luˇkaꞈ 20:9-17) Kuiˇ laꞈ Pawˇluˆ jiˇ ni “Yuˇdaˆ tsawˇ haˬ aˬ yuiꞈ aˬ tsu deuˬ tsawˇ mawˬ tsawˇ kʼaˆ deuˬ hawˇ˗eu zahˇ dawˬ kʼoꞈ dawˬ mehˬ˗eu saˬ laˬ deuˬ Yeˬluˇsaˬlehˬ meuˬ laꞈ kʼoeˇ uiˬ laˇ” taˬ ngeh Jaˇliꞈ heu deuˆ ngehˬ˗euˬ meh. Pawˇluˆ “Naw maꞈ neh . . . sehꞈ nehˬ˗awˇ Miˬyehˇ neh bi gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗euˬ Naˬzaˬlehˇ tsawˇ haˬ Yeˬsuˇ Ka li” meh lehˇ ehˇ˗awˇ “Naw maꞈ nymˇ tsoˆ gaˇ maˬ geuꞈ˗ehˇ baꞈ dzeh taˬ˗euˬ kʼaˬ lo kʼoeˇ siˬ . . . laꞈ coeˇ lo ziꞈ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh” lehˇ paˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh.—Gʼaˬkʼehˇ 3:15; 4:5-11; 1 Beˬtuˆluˆ 2:5-7.

9. Ja ceuˬ 118:22-ahˇ aˬ jeˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ gaˇ hu neh ehˇ taˬ˗euˬ nga?

⁹ Ja ceuˬ 118:22 yaw myaˬ yaˇ kʼoꞈ byah laˇ ngeh pyeuꞈ laˇ˗eu gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu gaˇ kawˆ ehˇ taˬ gaˇ aˬ dui ya mawˇ˗euˬ ma. Meˬsiˇya bi sawˇ dzeh˗euˬ uˬ taꞈ sehꞈ gaˇ jiˇ ya daˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ˗ahˇ bi gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗awˇ laꞈ coeˇ lo ziꞈ bi pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh. Heu poˆ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗euˬ heu naˇ Yeˬsuˇ “mˬ heu siˬ˗euˬ uˬ moˆ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ maˬ ngeuˇ naˇ aˬ dui˗ahˇ ka kʼoꞈ nya”˗eu gʼaˬ maˬ jawˇ ni pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh.—Gʼaˬkʼehˇ 4:12; Eˇpeˇsu 1:20.

10. (a) Ja ceuˬ 16:10 aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ ehˇ nehˬ taˬ nga? (b) Heu deuˆ Daˬbiˇ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu maˬ ngeuˇ nga lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga?

¹⁰ Gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ ehˇ nehˬ taˬ˗euˬ Jaˇliꞈ aˇ deuˆ yawˬ deuˆ yawˬ˗ahˇ ja sawˇ ma. Heu deuˆ naˇ aˇ heˇ kʼoꞈ byah laˇ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh. Gaˇ kawˆ heu gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ jaˆ meh lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ myahˇ laˇ˗euˬ kʼawꞈ maˇ diˇ pyeuꞈ laˇ meh lehˇ aˬ dui˗ahˇ bi jah laꞈ˗eu meh. Ja ceuˬ yaw huiˬ 16-ahˇ Daˬbiˇ ehˇ˗eu nawˇ ngaˬ˗ahˇ “shiˇ˗eu duˬ kʼahˬ maˬ bi mawˇ˗a.” (Ja ceuˬ 16:10) Daˬbiˇ aˬ yawꞈ maˬ ya shiˇ lmˬ bymˇ˗ahˇ maˬ ya iˇ lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Daˬbiˇ mawˬ iˇ gʼaˬ naˇ “ziˇ dehꞈ jiˇ˗awˇ Daˬbiˇ˗euˬ meuˬ laꞈ kʼoeˇ baꞈ pahˬ nehˬ˗euˬ meh” lehˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ maˇ jawˆ ni ehˇ taˬ˗euˬ meh. (1 Sahˬpaˬ 2:1, 10) Toˆ˗ehˇ naˇ Jaˇliꞈ heu deuˆ aˬ suˇ gʼaˬ˗ahˇ ehˇ keuˆ mawꞈ˗eu nga?

11. Beˬtuˆluˆ Ja ceuˬ 16:10-ahˇ aˬ myah ja sawˇ˗euˬ nga?

¹¹ Daˬbiˇ gaˇ kawˆ heu boꞈ˗euˬ tiˬ heˇ kʼoꞈ byah laˇ ngeh Ja ceuˬ 16:10 aˬ suˇ gʼaˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu lehˇ Pawˇluˆ ja sawˇ nehˬ˗eu meh. Yeˬsuˇ shiˇ˗awˇ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗euˬ yaw myaˬ jaw maˬ gʼeh˗ehˇ Beˬtuˆluˆ Yuˇdaˆ tsawˇ haˬ hawˇ˗eu Yuˇdaˆ zahˇ sahˬ kʼoꞈ tawˬ laˇ˗euˬ yaw myaˬ heˇ gʼaˬ nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ˗euˬ meh. (Gʼaˬkʼehˇ 2:29-32-ahˇ gui.) Beˬtuˆluˆ Daˬbiˇ shiˇ dzeuˇ˗awˇ bi duˬ pahˬ dzeuˇ˗euˬ meh lehˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ bi noeˬ mawˇ leˇ˗awˇ Meˬsiˇya “gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu gaˇ kawˆ”˗ahˇ Daˬbiˇ jeˬ hu siˬ nya taˬ˗euˬ meh lehˇ paˇ ehˇ nehˬ meh. Beˬtuˆluˆ neh ngehˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ sa pawˇ maˬ gaˬ˗eu deuˬ jawˇ˗a lehˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ maˬ ehˇ taˬ˗aˬ.

12. Ja ceuˬ 16:10 aˬ joˆ˗ehˇ byah laˇ˗euˬ nga kʼoeˇ naˇ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu saˇ jaˇ dawˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu aˬ geu jeˬ nga?

¹² Beˬtuˆluˆ aˬ yawꞈ neh ngehˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu gʼaˇ duˬ Ja ceuˬ 110:1 laꞈ kʼoeˇahˇ˗eu Daˬbiˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ ngehˬ keuˆ˗eu meh. (Gʼaˬkʼehˇ 2:33-36-ahˇ gui.) Beˬtuˆluˆ Jaˇliꞈ aˇ deuˆ yuˇ leꞈ˗awˇ ja sawˇ nehˬ˗euˬ heu naˇ naˇ haˬ luꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ Yeˬsuˇ˗aˬ “Sahˬpaˬ hawˇ˗eu Ka li” pyeuꞈ ngaˇ lehˇ jah leˇ ni caw ba nehˬ˗euˬ meh. Tsawˇ haˬ deuˬ Yeˬsuˇ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ Ja ceuˬ 16:10 byah laˇ˗euˬ meh lehˇ jah˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ myahˇ laˇ ngeh Pawˇluˆ jiˇ Biˇsiˇdiˇ miˇ kʼahˬ Aˬdiˇawˬ meuˬ˗ahˇ jawˇ˗eu Yuˇdaˆ tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ ja cawˬ ngeh gaˇ kawˆ heu ja nehˬ˗euˬ meh. Gaˇ kawˆ heu aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ nui ma˗ahˇ zaw leˇ˗awˇ paˇ naˇ haˬ poˆ mawꞈ˗eu meh. (Gʼaˬkʼehˇ 13:32-37, 42-ahˇ gui.) Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ mehˬ hu paw gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ heu deuˬ gʼawˬ mya yaˇ kʼoꞈ byah laˇ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ kʼawꞈ aˬ dui˗ahˇ jiˇ ni jah bi ahˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh.

Aˬ myah gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu nga?

13. Gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ dui aˬ jeˬ lehˇ naˇ haˬ nya˗eu nga?

¹³ Gaˇ hu neh gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ jaˆ meh lehˇ ehˇ taˬ˗awˇ gʼawˬ mya yaˇ kʼoꞈ byah laˇ ngeh maˇ diˇ pyeuꞈ laˇ nya meh lehˇ ya siˬ˗euˬ heu naˇ aˬ dui˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ tiˬ gʼaˬ na heu loꞈ˗ehˇ naˇ haˬ nya meh. ‘Toˆ˗ehˇ naˇ ngaˇ gaˬ˗eu deuˬ˗ahˇ paˇ ya mawˇ dzoeˇ˗eu gʼaˇ duˬ gʼawˬ myahˇ ni ya dawˬ meh loˇ? Aˬ myah gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu nga?’ Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ kuiˇ laꞈ deuˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ maꞈ maˬ siˬ nya˗eu gaˇ kawˆ hawˇ˗eu tiˬ jeˬ gʼeh neh˗iˬ maˬ siˬ nya˗eu gaˇ kawˆ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ “Aˇ yamˬ aˇ law˗ahˇ ngaˬ Da˗euˬ baoˬ neh toꞈ taˬ gʼaˬ jiˇ˗euˬ meh” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Gʼaˬkʼehˇ 1:6, 7; Yoˇhaˬ 16:12) Ehˇ kʼawꞈ aˬ myah gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu lehˇ aˬ dui siˬ nya˗eu ma.

14. Yeˬsuˇ neh gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗euˬ jeˬ aˬ yawꞈ˗euˬ jeˬ hu gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗euˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ beu gaˇ˗eu nga?

¹⁴ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗euˬ gaˇ kawˆ laꞈ kʼoeˇ neh aˇ yeˇ huiˬ dzehˬ˗eu kawˆ naˇ Yeˬsuˇ neh gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗euˬ heu kawˆ meh. Yeˬsuˇ maˬ gʼoꞈ dehꞈ laˇ naˇ aˬ dui gaˬ˗eu shiˇ dzeuˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ tiˬ poˆ paˇ ya mawˇ meh lehˇ maˬ noeˬ tmˬ nya˗a. Yeˬsuˇ˗euˬ jeˬ hu bi gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗euˬ yaw jeˬ maˬ jeˬ Eˇliˇyaˆ hawˇ˗eu Eˇliˇshehˇ neh laˆ dehꞈ nehˬ˗euˬ deuˬ aˬ myah luꞈ maˬ dehꞈ gʼeh˗a. Aˬ yawꞈ maꞈ tiˬ poˆ paˇ shiˇ˗awˇ miˇ tsaˬ pyeuꞈ iˇ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬsuˇ˗ahˇ “shiˇ˗euˬ gaˇ paˇ bi gʼoꞈ dehꞈ laˇ”˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ “tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ paˇ shiˇ˗ehˇ shiˇ˗eu jeˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ maˬ paˇ uˆ lahˇ nya meh.” Kʼoeˇ naˇ mˬ kʼoeˇ taˆ “mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ˗eu” meh.—Loˇmaˆ 6:9; Pah mehˬ˗eu 1:5, 18; Gawˇlawˇsehˇ 1:18; 1 Beˬtuˆluˆ 3:18.

15. Yeˬsuˇ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh siˬ beh beh le˗euˬ aˇ siˬ lehˇ kuˇ˗eu nga?

¹⁵ Yeˬsuˇ mˬ kʼoeˇ taˆ yaw sahˇ gʼawˇ mawˇ neh gʼoꞈ dehꞈ leˇ˗euˬ heu naˇ gʼoꞈ dehꞈ laˇ beh beh gʼaˬ pyeuꞈ˗awˇ aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu meh. (Gʼaˬkʼehˇ 26:23) Ehˇ kʼawꞈ mˬ kʼoeˇ taˆ gʼoꞈ dehꞈ leˇ˗eu aˬ yawꞈ tiˬ gʼaˬ tehꞈ maˬ ngeuˇ˗a. Yeˬsuˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ kuiˇ laꞈ deuˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ mˬ kʼoeˇ taˆ ya uˆ lahˇ leˇ meh lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ˗euˬ meh. (Luˇkaꞈ 22:28-30) Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ shiˇ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ laꞈ sawˬ heu za˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ jiˇ Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ yaw sahˇ gʼawˇ mawˇ neh gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu meh. Pawˇluˆ heu loꞈ˗ehˇ boꞈ taˬ˗euˬ meh. “Ka li˗aˬ aˬ diˇ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ˗aˬ shiˇ˗euˬ tsawˇ haˬ laꞈ kʼoeˇ siˬ beh beh le˗euˬ aˇ siˬ meh.” Kʼoeˇ naˇ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗awˇ mˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ leˇ˗eu nui deuˬ jiˇ paˇ jawˇ˗a siˬ lehˇ Pawˇluˆ ehˇ˗eu meh. “Ka li˗ahˇ aˬ cawˬ jeˬ hu bi gʼoꞈ dehꞈ laˇ gʼaˬ˗euˬ meh. Kʼoeˇ jiˇ naˇ aˬ yawꞈ zaꞈ le ngeh aˬ yawꞈ˗ahˇ taꞈ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ bi gʼoꞈ dehꞈ laˇ tehꞈ˗a.”—1 Gawˇliˬtu 15:20 Jaˇliꞈ yaw shuiꞈ 1997 1 Gawˇliˬtu 15:23.

16. Mˬ kʼoeˇ taˆ gʼoꞈ dehꞈ leˇ˗eu jeˬ aˬ myah pyeuꞈ laˇ˗eu lehˇ aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ siˬ nya nga?

¹⁶ Pawˇluˆ neh boꞈ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ haw ngeh gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗awˇ mˬ kʼoeˇ taˆ leˇ˗eu jeˬ aˬ myah pyeuꞈ laˇ˗eu lehˇ ehˇ nehˬ laꞈ˗eu meh. Gaˇ kawˆ heu Yeˬsuˇ zaꞈ le˗eu yaw kaˬ˗ahˇ pyeuꞈ laˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ Yeˬsuˇ 1914-ahˇ “zaꞈ le”˗euˬ meh lehˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ gʼoe˗awˇ ja sawˇ taˬ˗euˬ gʼawˬ mya kʼoꞈ byah laˇ˗euˬ meh. Nymˇ aˬ dui Yeˬsuˇ “zaꞈ le” ngeh yamˬ˗ahˇ dehꞈ luꞈ˗awˇ haiˬ˗eu miˇ tsaˬ aˇ saˬ saˬ˗eu yamˬ jiˇ peh laˇ˗euˬ meh.

17, 18. Yeˬsuˇ zaꞈ le˗eu yaw ka˗ahˇ tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗eu nga?

¹⁷ Mˬ taˆ gʼoꞈ dehꞈ leˇ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ heu naˆ maˬ tseˇ paˇ ehˇ nehˬ taˬ˗a siˬ. Jaˇliꞈ ehˇ˗eu “Shiˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ˗eu gaˇ kawˆ bi siˬ mawꞈ miˇ˗a. . . . Yeˬsuˇ˗ahˇ jah jah˗ehˇ shiˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ Miˬyehˇ sheuˬ kʼoꞈ laꞈ tehꞈ˗a lehˇ aˬ dui jah˗eu ma. . . . Sahˬpaˬ Yeˬsuˇ zaꞈ le ngeh dehꞈ luꞈ˗eu aˬ dui maꞈ˗aˬ shiˇ dzeuˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗euˬ aˬ hu aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ ya jawˇ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. . . . Sahˬpaˬ Yeˬsuˇ mˬ˗ahˇ neh zaꞈ le tehꞈ˗a. Kʼoeˇ ngeh Ka li˗ahˇ jah jah˗ehˇ shiˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ aˬ hu gʼoꞈ dehꞈ laˇ tehꞈ˗a. Kʼoeˇ naˇ kʼoeˇ ngeh dehꞈ luꞈ˗eu aˬ dui maꞈ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ˗ehˇ mˬ dmˇ laꞈ kʼoeˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ bi sheuˬ ahˇ leꞈ˗awˇ mˬ taˆ yaw goˇ˗ahˇ Sahˬpaˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ ya tahˬ puˬ leˇ tehꞈ˗a. Kʼoeˇ naˇ aˬ myah luꞈ Sahˬpaˬ Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ ya jawˇ tehꞈ˗a.”—1 Teˇsaˬloˇni 4:13-17 MS.

¹⁸ Gʼoꞈ dehꞈ laˇ dahˬ beh˗eu jeˬ naˇ Yeˬsuˇ zaꞈ le dahˬ beh ngeh pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh. Huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ yaw kaˬ˗ahˇ dehꞈ luꞈ˗eu tseˇ doˆ˗euˬ deuˬ “mˬ dmˇ laꞈ kʼoeˇ” bi sheuˬ ahˇ leꞈ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 24:31) Heu aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ nga? “Bi sheuˬ ahˇ leꞈ”˗euˬ deuˬ “shiˇ˗eu laꞈ kʼoeˇ ya yuꞈ kaˆ˗eu maˬ ngeuˇ˗a.” Heu naˇ aˬ yawꞈ maꞈ gʼawˬ myahˇ ni maˬ ya shiˇ gaˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ shiˇ ngeh “aˇ saˬ saˬ˗eu daˇ heh teˇ saˇ mahˇ laˇ ngeh tiˬ kʼehˇ laˇ kʼehˬ myaˆ nuiˆ kʼoˆ tehˆ tiˬ tehˆ laꞈ kʼoeˇ . . . paˇ laˇ jiˇ tehꞈ˗a.”—1 Gawˇliˬtu 15:51, 52 MS.

19. “Muiˬ dzehˬ˗eu gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ” aˬ jeˬ nga?

¹⁹ Nymˇ iˬ nah˗euˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu Ka li zaˬ myaˬ tiˬ paˆ Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ mˬ kʼoeˇ taˆ bi uˆ lahˇ˗eu lehˇ tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ maˬ ngeuˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ haiˬ˗eu miˇ tsaˬ˗ahˇ laˆ cawˆ le˗eu “aˇ nah”˗ahˇ loꞈ luꞈ˗eu meh. Aˇ nah heu aˬ myah keuˆ le˗eu lehˇ tiˬ gʼaˬ˗iˬ maˬ siˬ nya kʼawꞈ nymˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ haw ngeh peh laˇ˗euˬ ngaˇ lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. (1 Teˇsaˬloˇni 5:1-3) Miˬyehˇ˗euˬ miˇ yaw shuiꞈ keuˆ le ngeh gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ nui jeˬ paˇ jaˆ˗a siˬ. Teu ngeh tsawˇ haˬ deuˬ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taꞈ ya gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗awˇ byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ laˇ˗eu lehˇ noeˬ tmˬ nya˗eu uˬ taꞈ maˬ paˇ ya shiˇ meh. Heu naˇ “muiˬ dzehˬ˗eu gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ” pyeuꞈ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ gaˇ hu gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu deuˬ myahˇ laˇ ngeh tiˬ poˆ paˇ ya shiˇ˗eu miˇ neh meh.—Heˬbyehˇ 11:35.

20. Gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu jeˬ aˬ yawꞈ jeˬ aˬ yawꞈ law luiˆ luiˆ lehˇ pyeuꞈ meh lehˇ aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ siˬ nya˗eu nga?

²⁰ Mˬ kʼoeˇ taˆ ya gʼoꞈ dehꞈ leˬ˗eu deuˬ “aˬ yawꞈ gʼaˬ yawꞈ˗ahˇ yawˬ ha˗euˬ aˇ yamˬ tsaˬ laˇ ngeh bi gʼoꞈ dehꞈ laˇ”˗eu meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. (1 Gawˇliˬtu 15:23) Teu gaˇ duˇ ni miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu deuˬ kʼawꞈ aˬ yawꞈ gʼaˬ yawꞈ˗ahˇ yawˬ ha˗euˬ aˇ yamˬ tsaˬ laˇ ngeh bi gʼoꞈ dehꞈ laˇ meh lehˇ aˬ dui jah nya meh. Aˬ dui heu loꞈ˗ehˇ naˇ haˬ˗eu paˬ. Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh heu kaˬ˗ahˇ shiˇ˗euˬ deuˬ Yeˬsuˇ tiˬ heˇ kʼoꞈ uˆ lahˇ dahˬ beh˗eu yaw kaˬ˗ahˇ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗awˇ aˬ yawꞈ gaˬ˗eu deuˬ neh bi ha geuꞈ ngaˇ loˇ? Gaˇ hu saˇ jaˇ ziꞈ laꞈ kʼoeˇ sheuˬ gʼeh paw yaw nya deuˬ miˇ yaw shuiꞈ˗ahˇ jeˬ hu gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗awˇ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ sheuˬ gʼeh haw piˇ nehˬ le ngaˇ loˇ? Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ maˬ mˇ˗eu deuˬ lawˇ neh? Aˬ yawꞈ maꞈ aˬ myah gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗awˇ aˬ gaˇ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu nga? Aˬ dui yaw myaˬ jeˬ˗ahˇ siˬ nya mawꞈ meh. Ehˇ kʼawꞈ gaˇ kawˆ teu˗ahˇ nymˇ neh taˬ kʼahˬ lahˇ. Aˬ dui loꞈ tawˬ˗awˇ haw˗eu muiˬ dzehˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ gaˇ kawˆ heu deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi pyeuꞈ iˇ nga lehˇ haw˗eu heu naˇ nui ma cehˇ tahˬ tahˬ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh.

21. Nawˇ aˬ jeˬ˗ahˇ noeˬ tmˬ taˬ leˬ?

²¹ Teu nah maˬ keuˆ le miˇ naˆ˗ehˇ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ jah˗eu jeˬ ziꞈ dah ni ya bi gʼeh meh. Yeˬhawˇbaˬ Yeˬsuˇ paw neh shiˇ dzeuˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ noeˬ taˬ˗awˇ paˇ bi gʼoꞈ dehꞈ laˇ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 5:28, 29; 11:23) Yeˬhawˇbaˬ shiˇ dzeuˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ bi gʼoꞈ dehꞈ laˇ meh lehˇ paˇ bi siˬ laꞈ˗eu nyaˆ taꞈ tiˬ jeˬ naˇ Aˬbyaˬhaˬ Iˇtsaˆ Yaˬkoˆ heu deuˬ Yeˬhawˇbaˬ “mehˬ shi dawˬ tawˆ luꞈ yaw dehꞈ meh” lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ˗eu dawˬ heu meh. (Luˇkaꞈ 20:37, 38) Teu miˇ neh aˬ dui Pawˇluˆ loꞈ˗ehˇ “shiˇ˗euˬ gaˇ paˇ bi gʼoꞈ dehꞈ laˇ tehꞈ˗a lehˇ tsawˇ haˬ heu deuˬ Miˬyehˇ laꞈ kʼoeˇ noeˬ tmˬ˗eu loꞈ˗ehˇ ngaˇ kʼawꞈ noeˬ tmˬ˗eu ma” lehˇ ehˇ nya˗eu gaˇ kahˇ dahˇ meh.—Gʼaˬkʼehˇ 24:15.