Sahˬ paˬ Yawˇshiˆ zaˬ guˬ guˬ zaˬ pyeuꞈ ngeh neh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ poˆ dahˬ beh˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ siˬ nya mawꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ nui kʼahˇ mˇ mawꞈ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ˗euˬ dehꞈ ziˇ yaw awˬ nmˇ maˬ ngeuˇ˗a. Aˇ yamˬ teu yamˬ laꞈ kʼoeˇ miˇ kʼahˬ˗ahˇ tahˬ pahˬ aˬ ma mawˇ kawˇ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ byah jiˇ taˬ˗euˬ miˇ neh, muiˬ˗eu shawˇ˗eu uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ laˆ saˆ nya˗eu gʼaˇ duˬ, nui kʼaˬ ya ahˇ˗eu meh. Ehˇ loꞈ˗ehˇ aˬ yawꞈ kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗eu laꞈ kʼoeˇ aˇ kʼoꞈ 20 kʼoꞈ maˬ byah laˇ mi naˆ˗ehˇ miˇ kʼahˬ laꞈ kʼoeˇ jaˆ˗eu zahˇ kʼawꞈ deuˬ˗ahˇ laˆ cawˆ dahˬ beh laˇ˗euˬ meh. (2 Laˬ. 34:1, 2) Nawˇ jiˇ Yawˇshiˆ loꞈ˗ehˇ duˇ ni aˇ kʼoꞈ yaw nyiˇ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ deuˬ˗ahˇ pyehˆ tseˇ nya meh. Ngehˬ˗ehˇ pyehˆ tseˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ dehꞈ ziˇ a nehˬ mawꞈ laˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ a nehˬ dzeuˇ ngeh, nawˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ aˬ jeˬ paˇ laˇ˗eu nga? Aˇ kʼoꞈ 14 kʼoꞈ kʼawˆ ngeh neh iˇ cuꞈ shawˇ˗euˬ Luˇ˗kiˬ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˇ iˬ nah neh taꞈ naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ naˬ baˬ tiꞈ taˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ nui kʼahˇ shiˇ ni mˇ ma.” (Kuˆ. 12:30) Nawˇ jiˇ teu loꞈ˗ehˇ noeˬ tsehˆ taˬ naˇ guiˬ lahˬ za˗eu yaw duˬ baw meh. w23.09 11 ¶12-13

Gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ Teˇsaˬloˇni aˇ muˇ˗ahˇ sahˬ boꞈ boꞈ gʼeh ngeh, teu gaˇ aˇ muˇ beh˗euˬ tiˬ kʼoꞈ jiˇ maˬ byah laˇ˗aˬ siˬ. Teu miˇ neh sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ noeˬ dahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ doe laˇ˗euˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya˗awˇ mˇ lehˬ nya˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ yaw zeu baw˗eu jeˬ˗ahˇ za geuˇ˗eu meh. Huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ ngehˬ˗ehˇ peh laˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ aˬ dui aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ neh, sheuˬ hehˇ nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ nymˬ˗mˇ naˆ maˬ tseˇ loˬ laˇ˗eu meh. Teu ngeh aˬ dui saˇ naˇ dawˬ pehˬ hmˬ hawˇ˗eu Beˬdeˬlaˇ nehˬ˗ehˇ maˬ paˇ ngehˬ cawˬ nya ni pyeuꞈ laˇ nya˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ dui nymˬ˗mˇ neh aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu uˬ taꞈ, gʼoeˇ nya gaˬ nya ni jahˇ˗eu aˇ yeˇ huiˬ˗eu meh. Aˬ jeˬ lehˇ gʼeh˗eu maˬ kaˬ, aˬ dui saˇ tiˇ ya taˬ˗eu meh. Aˬ dui aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗euˬ yaw lehˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ haw haw˗ehˇ maˬ ya jawˇ˗a. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ Yeˬsuˇ˗ahˇ neh tiˬ tiˆ sheuˬ gʼeh luꞈ gaˇ ya haw tsoˆ taˬ˗eu meh. Shmˇ uˬ kʼoˆ yehˇ deuˬ˗euˬ uˬ duˬ˗ahˇ haw piˇ nehˬ˗eu loꞈ˗ehˇ ka kʼoꞈ˗eu noeˬ tmˬ˗eu jeˬ heu jiˇ aˬ dui˗euˬ nui noeˬ˗ahˇ haw piˇ nehˬ nya˗eu meh. Aˬ dui miˇ tsaˬ neh kʼaˇ biꞈ˗euˬ jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ yaw ngehꞈ yaw kuˬ pyeuꞈ meh lehˇ jah˗eu meh. (Piˆ. 3:8) Noeˬ tmˬ˗eu jeˬ heu aˬ dui˗ahˇ maˬ bi suˬ saˬ˗eu uˬ taꞈ, nui ma saˇ ni jiˇ caw ba nehˬ˗eu meh. w23.06 11-12 ¶11-12

Shaꞈ dawˇ˗eu maˬ siˬ nya˗eu zaˬ miˬ zaˬ kuˇ gaˇ ya gaˬ˗euˬ deuˬ, iˇ caw maˬ iˇ caw laˬ lehˇ ya noeˬ tsehˆ˗eu meh. Aˬ dui˗ahˇ jiˇ teu loꞈ˗ehˇ ya noeˬ tsehˆ laˇ˗eu jaˆ meh. Aˬ dui dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗eu jeˬ˗ahˇ gʼawˬ mya jeˬ baˬ da neh yahˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. “Shaꞈ dawˇ˗eu maˬ siˬ nya˗eu zaˬ miˬ zaˬ” “kʼoeˬ dawˇ˗eu iˇ cuꞈ coeˇ dzehˬ” meh lehˇ ehˇ˗eu meh. (Dawˬ. 9:17) “Kʼoeˬ dawˇ˗eu iˇ cuꞈ” heu naˇ aˬ jeˬ nga? Jaˇliꞈ˗ahˇ kʼaˬ dzeˇ zaˬ hawˇ˗eu miˬ zaˬ yuꞈ taꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ shiˬ keuˇ ni bi gʼeh laˇ˗eu iˇ cuꞈ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ taˬ˗euˬ meh. (Dawˬ. 5:15-18) Yuꞈ taꞈ˗eu jeˬ heu naˇ, laꞈ ma dehˬ˗awˇ yuˇ taˬ˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ hawˇ˗eu miˬ zaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ tehꞈ˗ehˇ pyeuꞈ meh. “Kʼoeˬ dawˇ˗eu iˇ cuꞈ” naˇ teu loꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗a. Teu naˇ laꞈ ma maˬ dehˬ taˬ gaˇ ciˬ cuˇ saˆ ni dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ gaˇ ehˇ˗eu meh. Yawˬ ha neh mˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ tiˬ gʼaˬ˗iˬ maˬ mawˇ˗a lehˇ kʼaˇ noeˬ˗eu kʼoeˇ keuˆ ni kʼoeˬ dawˇ˗eu iˇ cuꞈ heu yaw coeˇ˗ahˇ duˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ dawˬ teu naˇ jaˬ myawꞈ mehˇ shuiˇ pyeuꞈ meh. Yeˬhawˇbaˬ maˬ mawˇ˗eu tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ jaˆ˗a. Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ cawˆ iˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ kʼaˬ jawˆ ni gʼeh˗eu jeˬ maˬ paˇ jaˆ meh. Teu ngeh tiˬ jeˬ gʼeh neh˗iˬ maˬ paˇ “coeˇ” nya meh.—1 Gawˇ. 6:9, 10. w23.06 22-23 ¶7-9