Aˬ dui gaˇ kawˆ heu deuˬ˗ahˇ ya siˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ mˇ caw naˇ, laꞈ kʼaˬ cehˇ
“Ngaˬ˗euˬ dzaˇ˗aˬ, ngaˬ˗ahˇ kʼehˇ gʼeh leꞈ˗euˬ gʼaˬ˗euˬ ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗awˇ aˬ yawꞈ neh bi mˇ laꞈ˗euˬ gaˇ˗ahˇ mˇ jiˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu ma.”—Yoˇhaˬ 4:34.
1. Yawˬ ha gʼaˇ duˬ tehꞈ˗ehˇ shaˇ noeˬ˗eu miˇ tsaˬ˗euˬ nui noeˬ heu, aˬ dui˗euˬ taˬ aw˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ deuˬ˗eu nga?
Jaˇliꞈ˗ahˇ neh ya siˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ mˇ caw˗eu, aˬ jeˬ miˇ neh shaˬ˗eu nga? Mˇ caw˗eu gʼaˇ duˬ, ya taˬ aw˗eu miˇ neh meh. “Aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ nah aˇ yamˬ laꞈ kʼoeˇ” aˬ dui tiˬ jawˬ jawˇ˗eu deuˬ “yawˬ ha gʼaˇ duˬ tehꞈ˗ehˇ shaˇ noeˬ˗eu, pyuˇ˗ahˇ mehˇ juiˇ juiˇ˗eu, kʼahˬ sehˇ jehˆ˗eu, nui ma huiˬ˗eu” hawˇ˗eu, “yawˬ ha˗euˬ nui ma˗ahˇ maˬ gʼaˬ leˇ˗eu” tsawˇ haˬ deuˬ tehꞈ˗ehˇ byah˗eu miˇ neh taˬ aw˗eu yaw shaˬ meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 3:1-3, Jaˇliꞈ yaw shuiꞈ 1997) Aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu nui ma teu naˇ maˬ muiˬ˗eu lehˇ siˬ nya˗eu ma. Ehˇ kʼawꞈ, teu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu deuˬ laꞈ kʼaˬ cehˇ˗awˇ dehꞈ dzaˬ gaˇ duˇ˗eu meh. (Ja ceuˬ 37:1; 73:3) Teu miˇ neh, aˬ dui ‘Ngaˇ aˬ cawˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ jeˬ hu shaˇ noeˬ nehˬ naˇ, ngeuˇ meh laˬ leˇ heu? Ngaˇ taˬ aw˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ naˇ teuˇ neh, aˬ cawˬ ngaˬ˗ahˇ yaw zeu baw meh laˬ? lehˇ noeˬ laˇ nya meh. (Luˇkaꞈ 9:48) Aˬ dui yawˬ ha gʼaˇ duˬ tehꞈ˗ehˇ shaˇ noeˬ˗eu miˇ tsaˬ˗euˬ nui noeˬ neh bi uˆ lahˇ naˇ, mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ gaˇ kawˆ doˆ laˇ nya˗awˇ, aˬ cawˬ deuˬ kʼawꞈ heu deuˬ˗aˬ, Ka li zaˬ maˬ ngeuˇ˗eu jeˬ nga lehˇ noeˬ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ taˬ aw gaˇ mˇ zaˬ deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ poˆ tseˇ˗awˇ dzaw geuꞈ naˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu meh.
2. Aˬ dui gaˇ hu˗euˬ Miˬyehˇ˗euˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu gaˇ mˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ neh aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya˗eu nga?
2 Gaˇ hu˗euˬ Miˬyehˇ˗euˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu gaˇ mˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ nya ni caw ba nehˬ˗euˬ aˬ jeˬ nga? Aˬ yawꞈ maꞈ Miˬyehˇ nui kʼahˇ shiˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ mˇ˗euˬ nga? Tsaˬ˗eu jeˬ mˇ˗eu gʼaˇ duˬ gʼaˬ aˬ gaˇ neh za˗euˬ nga? Aˬ dui Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ gui˗awˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ naˇ, aˬ dui˗euˬ nui jah ziꞈ dah ni pyeuꞈ laˇ˗eu meh.
Aˬ dui˗euˬ nui jah˗ahˇ aˬ myah luꞈ ziꞈ ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ
3, 4. (a) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ mehˬ˗eu nga? (b) Aˬ dui aˬ myah luꞈ nui jah ziꞈ dah ni bi jaˆ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ jeˬ miˇ neh nui gahˇ ahˇ neh tehꞈ˗ehˇ maˬ gʼaˬ nga?
3 Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ nui jah aˬ myah luꞈ ziꞈ ni caw ba nehˬ nya˗eu jeˬ biꞈ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Aˬ dui˗ahˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ neh maˬ ehˇ, aˇ maꞈ aˇ muˇ neh jahˇ doˆ taˬ˗euˬ paˇ dmˬ deuˬ˗ahˇ neh maˬ ehˇ, gʼoeˇsaiˇ˗ahˇ neh maˬ ehˇ, JW tiˬbiˬ˗ahˇ neh maˬ ehˇ, aˇ muˇ˗euˬ mehˬ bawˬ hawˇ˗eu huiˬ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ neh maˬ ehˇ, dzaw nehˬ˗awˇ muiˬ˗eu dawˬ mehˬ dawˬ tsoˆ˗ahˇ za˗eu ma. Ehˇ kʼawꞈ, Yeˬsuˇ zaˬ siˬ nui gahˇ ahˇ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ maˬ gʼaˬ˗a, “Ngaˬ˗euˬ dzaˇ˗aˬ, ngaˬ˗ahˇ kʼehˇ gʼeh leꞈ˗euˬ gʼaˬ˗euˬ ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗awˇ aˬ yawꞈ neh bi mˇ laꞈ˗euˬ gaˇ˗ahˇ mˇ jiˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu ma” lehˇ ehˇ˗eu meh.—Yoˇhaˬ 4:34.
4 Yeˬsuˇ˗euˬ gʼaˇ duˬ Miˬyehˇ˗euˬ nui kʼahˇ mˇ˗eu heu naˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ dzaˇ˗ahˇ duˇ˗eu meh. Aˬ dui shiˬ shaˬ pyeuꞈ˗eu dzaˇ deuˬ dzaˬ naˇ, laꞈ kʼaˬ cehˇ˗awˇ jawˇ saˇ doˆ˗eu loꞈ˗ehˇ, Miˬyehˇ˗euˬ nui kʼahˇ mˇ˗eu jeˬ kʼawꞈ, aˬ dui˗ahˇ nui ma bi saˇ laˇ˗awˇ nui jah bi ziꞈ laˇ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ dui tsaꞈ gaˬ iˇ˗eu lehˇ bawˬ dzaˬ gaˇ iˇ ngeh, gʼaˬ doeˇ doeˇ kʼawꞈ, tsaꞈ gaˬ iˇ gʼaˬ˗awˇ gʼoꞈ keuˆ laˇ ngeh aˬ dui˗ahˇ shiˬ keuˇ ni gʼeh laˇ˗awˇ laꞈ kʼaˬ cehˇ laˇ˗eu maˬ ngeuˇ nya loˇ?
5. Nui gahˇ ahˇ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nga?
5 Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ ehˇ˗eu jeˬ˗ahˇ mˇ caw naˇ, nui gahˇ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ meh. (Ja ceuˬ 107:43) Nui gahˇ ahˇ˗eu deuˬ laꞈ sawˬ gʼawˬ mya jeˬ za meh. Jaˇliꞈ˗ahˇ “tsawˇ haˬ zaˬ mehˇ juiˇ kʼaˇ juiˇ˗eu yawˬ jeˬ na luꞈ, zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ loꞈ˗ehˇ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ poeˬ˗a. . . . Zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ˗ahˇ kʼaˇ tuˆ tehˬ taˬ˗euˬ deuˬ, dehꞈ˗eu saꞈ laˇ aˇ bawˇ˗ahˇ tuˆ tehˬ taˬ gaˇ duˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ ziꞈ dah ni kʼaˇ tuˆ tehˬ taˬ˗euˬ deuˬ˗ahˇ, laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu jeˬ byah˗eu tsawˇ haˬ lehˇ kuˇ˗eu meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Dawˬdaˬ 3:13-18) Yeˬsuˇ “Gaˇ kawˆ heu deuˬ naw maꞈ ya siˬ gʼaˬ jiˇ˗euˬ meh. Siˬ nya˗eu loꞈ˗ehˇ mˇ naˇ, naw maꞈ aˇ naˆ ni laꞈ kʼaˬ cehˇ˗eu nga” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 13:17, MS) Yeˬsuˇ˗euˬ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ, Yeˬsuˇ neh kʼaˇ ehˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ mˇ caw˗eu kʼoeˇ keuˆ ni laꞈ kʼaˬ cehˇ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬsuˇ˗euˬ dawˬ mehˬ dawˬ tsoˆ˗ahˇ ya mˇ caw˗awˇ, dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ geu paw dzeˇ maˬ kaˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ ya dzaw geuꞈ˗eu meh.
6. Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh ya siˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ, ya zmˬ daˆ leꞈ˗eu nga?
6 Nymˬ˗mˇ iˬ nah aˬ dui kʼawꞈ, aˬ dui neh ya dzaw˗euˬ jeˬ˗ahˇ ya mˇ caw daˆ leꞈ meh. Gaˇ mˇ˗eu keu ka jaˆ kuꞈ˗awˇ nui gahˇ jiˇ ahˇ˗eu saˬ laˬ tiˬ gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ yawꞈ nya˗eu saˬ laˬ pyeuꞈ˗eu heu naˇ keu ka jaˆ kuꞈ˗eu miˇ neh maˬ ngeuˇ˗a, keu ka teu˗ahˇ ya zmˬ˗awˇ, saˬ laˬ geuꞈ˗eu myahˇ laˇ˗euˬ kʼawꞈ, bym˗eu nya˗eu saˬ laˬ pyeuꞈ daˆ leꞈ˗eu gʼaˇ duˬ, ya siˬ ya mawˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ ya zmˬ daˆ leꞈ˗eu meh. Teu gaˇ duˇ ni aˬ dui kʼawꞈ Jaˇliꞈ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ ya dzaw dahˬ beh ngeh, maˇ diˇ zmˬ iˇ˗eu miˇ neh laꞈ kʼaˬ cehˇ dui dui˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui aˬ myah luꞈ laꞈ kʼaˬ cehˇ daˆ leꞈ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ neh mehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ yawˬ nah na luꞈ ya mˇ caw˗eu meh.
7. Aˬ dui Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ ja sawˇ ngeh, aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?
7 Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui taˬ aw daˆ leꞈ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh shaˬ˗eu gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ na˗ahˇ ja sawˇ˗awˇ, gaˇ hu Miˬyehˇ˗euˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu gaˇ mˇ zaˬ deuˬ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ kʼawꞈ, saˇ jaˇ aˬ joˆ˗ehˇ ziꞈ nya˗euˬ nga lehˇ jiˇ ja sawˇ ma. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ gui˗eu tehꞈ˗ehˇ maˬ gʼaˬ ni, shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ˗awˇ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ ya zmˬ iˇ˗eu meh.
Tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ tiˬ kawˆ di haw
8, 9. Gʼaˬkʼehˇ 14:8-15 laꞈ kʼoeˇ˗euˬ Pawˇluˆ˗euˬ taˬ aw˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ dzaw geuꞈ nya˗eu nga? (Dahˬ beh˗eu baˇ˗ahˇ haw.)
8 Yeˬhawˇbaˬ tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ “ka kʼoꞈ˗eu jeˬ bi za mawꞈ˗awˇ, yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ bi siˬ nya mawꞈ˗eu meh.” (1 Tiˆmoˇseˬ 2:4) Nawˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ maˬ dzaw dah˗euˬ deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ haw le? Kuiˇ laꞈ Pawˇluˆ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ siˬ nya˗eu Yuˇdaˆ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ˗eu kʼawꞈ, maˇ diˇ miˬ yehˇ maˬ ngeuˇ˗eu deuˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu deuˬ˗ahˇ jiˇ tsaꞈ gaˬ˗eu meh. Teu deuˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ˗eu teu naˇ, Pawˇluˆ˗euˬ taˬ aw˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ lawˬ haw˗eu nga?
9 Pawˇluˆ miˇshaˬnaˬliˬ geuꞈ˗awˇ aˬ cawˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ iˇ beh beh ngeh poˆ, Baˬnaˬbaˇ nehˬ˗ehˇ Luˇdaˬlaˇ meuˬ˗ahˇ iˇ˗euˬ meh. Teu gaˇ jawˇ˗eu Luˇgawˇni dawˬ ngehˬ˗eu deuˬ, Pawˇluˆ hawˇ˗eu Baˬnaˬbaˇ˗ahˇ Juˇsaˆ hawˇ˗eu Heˬmeˬ lehˇ kuˇ˗eu meh. Tsawˇ myahˇ heu naˇ aˬ yawꞈ maꞈ miˬ yehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ meh. Pawˇluˆ aˬ yawꞈ nyaꞈ, teu deuˬ neh taˬ huiˬ nehˬ gaˇ ya leˇ ngaˇ laˬ? Aˬ yawꞈ nyaꞈ teu meuˬ˗ahˇ maˬ oe mi na˗ehˇ meuˬ nyiˬ meuˬ˗ahˇ bi kʼehˬ bi kʼaˆ dzeuˇ˗euˬ miˇ neh, heu loꞈ˗ehˇ ya tahˬ puˬ˗eu heu naˇ yaw muiˬ ngaˇ lehˇ noeˬ ngaˇ laˬ? Tsawˇ haˬ deuˬ aˬ yawꞈ nyaꞈ˗ahˇ teu naˆ naˆ˗ehˇ ha laˇ ngeh, aˬ yawꞈ nyaꞈ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ muiˬ˗eu gaˇ kawˆ bi siˬ˗eu aˇ yamˬ pyeuꞈ ngaˇ lehˇ noeˬ ngaˇ laˬ? Maˬ noeˬ˗a. Aˬ yawꞈ nyaꞈ nui ma tiˬ pawꞈ˗iˬ maˬ muiˬ ni “Naw maꞈ aˬ jeˬ miˇ neh teu loꞈ˗ehˇ jahˇ te. Nga nyaꞈ kʼawꞈ naw maꞈ loꞈ˗ehˇ tsawˇ haˬ zaˬ ma” lehˇ guˇ˗eu meh.—Gʼaˬkʼehˇ 14:8-15.
10. Pawˇluˆ hawˇ˗eu Baˬnaˬbaˇ aˬ jeˬ miˇ neh Luˇgawˇni dawˬ ngehˬ˗eu deuˬ taꞈ˗ehˇ dzehˬ nya lehˇ maˬ noeˬ˗eu nga?
10 Pawˆluˆ hawˇ˗eu Baˬnaˬbaˇ aˬ yawꞈ nyaꞈ kʼawꞈ naw maꞈ loꞈ˗ehˇ tehꞈ ma lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, aˬ yawꞈ nyaꞈ kʼawꞈ teu deuˬ loꞈ˗ehˇ maˬ byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ ma lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ maˇ diˇ miˬ yehˇ maˬ ngeuˇ˗eu deuˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Miˬyehˇ Pawˇluˆ hawˇ˗eu Baˬnaˬbaˇ˗ahˇ Miˇshaˬnaˬliˬ gaˇ bi mˇ˗euˬ meh. (Gʼaˬkʼehˇ 13:2) Aˬ yawꞈ nyaꞈ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ neh bi tseˇ˗awˇ, muiˬ dui dui˗eu noeˬ tmˬ˗eu jeˬ jaˆ kʼawꞈ, teu baˬ da neh aˬ cawˬ taꞈ˗ehˇ dzehˬ nya lehˇ maˬ noeˬ˗a. Aˬ yawꞈ nyaꞈ teu meuˬ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ kʼawꞈ, guiˬ lahˬ dawˬ naˇ haˬ naˇ, mˬ taˆ ya le meh lehˇ siˬ nya˗eu meh.
11. Aˬ dui tsaꞈ gaˬ iˇ ngeh, Pawˇluˆ loꞈ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ taˬ aw nya˗eu nga?
11 Aˬ dui taˬ aw˗eu gaˇ kawˆ Pawˇluˆ˗ahˇ dzaw geuꞈ nya meh. Aˬ dui taˬ aw nya˗eu dahˬ beh˗eu jeˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ nehˬ˗eu tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ maˬ ngeuˇ naˇ, aˬ yawꞈ neh caw ba˗euˬ laꞈ kʼoeˇ mˇ pyeuꞈ˗euˬ gaˇ baˬ da neh, aˬ dui aˬ cawˬ taꞈ˗ehˇ dzehˬ nya lehˇ maˬ ya noeˬ˗a. Aˬ dui yawˬ ha˗ahˇ ‘Ngaˇ tsaꞈ gaˬ duˬ˗ahˇ jawˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ nya? Ngaˇ tiˬ gʼaˬ paˬ˗ahˇ nui ma baw nya laˬ?’ lehˇ naˇ haˬ nya˗eu meh. Miˇ kʼahˬ doe ni jawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ, leh jeh˗awˇ guiˬ lahˬ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ˗eu deuˬ˗ahˇ poˆ luꞈ˗eu uˬ taꞈ, mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ na ngehˬ˗ehˇ dzehˬ, aˬ cawˬ neh teˬ˗eu tsawˇ jeuˬ lehˇ sawˇ taˬ˗euˬ deuˬ˗euˬ dawˬ hawˇ˗eu zahˇ sahˇ kʼoꞈ˗ahˇ leh jeh˗awˇ dzaw luꞈ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ aˬ cawˬ taꞈ˗ehˇ dzehˬ nya lehˇ maˬ noeˬ˗eu uˬ taꞈ, leh jeh˗awˇ ya mawˇ˗eu yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ gʼoꞈ shaw nehˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ha geuꞈ ni caw ba˗eu meh.
Tsawˇ myahˇ ngehˬ keuˆ˗awˇ aˬ cawˬ gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ shaˇ nehˬ
12. Iˇbaˬpaˬlaˇ aˬ cawˬ˗ahˇ maˇ diˇ kʼahˬ lahˇ nga lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga?
12 Aˬ dui˗ahˇ taˬ aw nya ni caw ba nehˬ˗eu nyiˬ jeˬ aˬ yawꞈ jeˬ naˇ, aˬ dui loꞈ˗ehˇ ‘aˇ poeˬ kʼaˆ dui dui˗eu nui jah ahˇ˗eu’ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ shaˇ caw nehˬ˗eu heu meh. (2 Beˬtuˆluˆ 1:1) Iˇbaˬpaˬlaˇ kʼawꞈ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗euˬ meh. Jaˇliꞈ aˬ yawꞈ˗ahˇ smˬ poˆ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ tehꞈ meh. Pawˇluˆ Loˇmaˆ meuˬ˗ahˇ bi kaꞈ lahˇ taˬ ngeh, aˬ yawꞈ Gawˇlawˇsehˇ meuˬ˗ahˇ˗euˬ Ka li zaˬ deuˬ˗ahˇ sahˬ boꞈ boꞈ gʼeh ngeh, Iˇbaˬpaˬlaˇ “Naw maꞈ gʼaˇ duˬ aˬ yawꞈ aˬ myah luꞈ guiˬ lahˬ shaˇ dui dui luꞈ meh” lehˇ boꞈ˗ahˇ taˬ˗euˬ meh. (Gawˇlawˇsehˇ 4:12) Iˇbaˬpaˬlaˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya˗awˇ, aˬ yawꞈ shaˬ zahˬ˗ahˇ ya puˬ luꞈ kʼawꞈ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ kʼahˬ lahˇ dui dui˗eu meh. Pawˆluˆ aˬ yawꞈ˗ahˇ “ ngaˬ nehˬ˗ehˇ tawˬ˗ahˇ uˇ luꞈ˗eu” cawˬ lehˇ kuˇ˗eu meh. (Piˇleˇmoˬ 23) Iˇbaˬpaˬlaˇ teu loꞈ˗ehˇ ya tahˬ puˬ luꞈ kʼawꞈ, mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ kʼahˬ lahˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˇ duˬ tiˬ jeˬ paˬ jahˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ kuˇ kuˇ˗ehˇ mehˇ nmˇ˗euˬ gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ shaˇ˗eu meh. Aˬ dui kʼawꞈ toˆ˗ehˇ jahˇ nya meh. Teu loꞈ˗ehˇ shaˇ˗eu teu naˇ baoˬ ahˇ dui dui˗eu meh.—2 Gawˇliˬtu 1:11; Yaˬkoˆ 5:16.
13. Aˬ dui Iˇbaˬpaˬlaˇ˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ dzaw geuꞈ nya˗eu nga?
13 Guiˬ lahˬ shaˇ ngeh, aˬ suˇ suˇ gʼaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ shaˇ ahˇ nya˗eu nga? Yaw jeˬ ma jeˬ, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu cawˬ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ hawˇ˗eu, shaˬ zahˬ˗ahˇ tahˬ puˬ luꞈ˗eu nymˇ jiˇ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ shaˇ caw nya meh. Aˬ yawꞈ maꞈ zawˇ˗ehˇ shaˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ya noeˬ tsehˆ luꞈ˗awˇ, lawˬ haw laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ ya daˬ luꞈ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ dui jw.org gʼoeˇsaiˇ˗ahˇ haw˗awˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ kuˇ˗awˇ neh maˬ ehˇ, gaˬ˗eu deuˬ bi shiˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ, guiˇ deuˆ˗eu hawˇ˗eu uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ luꞈ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ, pyuˇ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˬ luꞈ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ, guiˬ lahˬ shaˇ nehˬ nya meh. Aˬ dui shaˇ caw nehˬ nya˗eu mehˇ nmˇ deuˬ gʼawˬ mya ni jawˇ meh. Aˬ dui teu loꞈ˗ehˇ jahˇ ngeh, yawˬ ha˗euˬ gʼaˇ duˬ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu, aˬ cawˬ˗euˬ gʼaˇ duˇ jiˇ shaˇ noeˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Piˇliˇpiˆ 2:4) Yeˬhawˇbaˬ heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ ya leˇ˗eu meh.
“Yaw kawˇ˗ehˇ naˇ haˬ˗awˬ”
14. Yeˬhawˇbaˬ zawˇ˗ehˇ muiˬ˗eu naˇ haˬ˗eu gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ nga?
14 Aˬ dui˗ahˇ taˬ aw nya ni caw ba neh˗eu smˇ jeˬ aˬ yawꞈ jeˬ naˇ, yaw muiˬ˗ehˇ naˇ haˬ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu heu meh. Yaˬkoˆ 1:19-ahˇ “yaw kawˇ˗ehˇ naˇ haˬ˗awˬ” lehˇ ehˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ naˇ zawˇ˗ehˇ muiˬ dui dui˗eu naˇ haˬ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 18:32; Yawˇshuˆ 10:14) Yaw jeˬ ma jeˬ, Doˆ˗iˇ˗eu 32:11-14-ahˇ haw nya meh. (Gui.) Yeˬhawˇbaˬ Moˇseˬ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ maˬ loˬ kʼawꞈ, Moˇseˬ˗ahˇ nui kʼahˇ tiˬ shiˇ bi ngehˬ˗euˬ meh. Nawˇ teuˇ neh, gʼawˬ mya poˆ mˇ bahˬ˗euˬ deuˬ˗ahˇ, oˇ oꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ naˇ haˬ nehˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ ha geuꞈ ma loˇ? Yeˬhawˇbaˬ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ nui jah ahˇ˗eu laꞈ kʼoeˇ shaˇ˗eu deuˬ˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ nehˬ meh.
15. Ngaˇ aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu taˬ˗eu gaˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ dzaw geuꞈ nya˗eu nga?
15 Aˬ dui yawˬ ha˗ahˇ ‘Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ gaˇ keuˆ ni taˬ aw˗awˇ, Aˬbyaˬhaˬ, Laˬkeˬlaˇ, Moˇseˬ, Yawˇshuˆ, Maˬnoˇaˬ, Eˇliˇyaˆ, Heˬsaˬgiˇ heu deuˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ nehˬ naˇ, ngaˇ ngehˬ˗ehˇ dzehˬ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu maˬ ngeuˇ nga laˬ? Ngaˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ nehˬ˗awˇ, gʼeh nya naˇ mˇ caw˗eu heu neh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ yaw zeu taˬ nehˬ nya meh laˬ? Ngaˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ hawˇ˗eu nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ na˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ keuˆ nya dzehˬ laˇ nya˗eu nga? Ngaˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ neh teu loꞈ˗ehˇ jahˇ nya˗eu nga?’ lehˇ ya naˇ haˬ˗eu meh.—Aˇdahˬbeh˗eu 30:6; Yaˇkʼaˬdaˇ˗eu 13:9; 1 Sahˬpaˬ 17:22; 2 Laˬsaˬbaˬ 30:20.
“Ngaˇ ya daˬ luꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ Sahˬpaˬ Miˬyehˇ haw mawˇ”
Daˬbiˇ “jeˬ maˬ ngeuˇ˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh. Nawˇ teuˇ neh aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ de. (Aˇ deuˆ 16, 17-ahˇ haw)
16. Sahˬ paˬ Daˬbiˇ Shiˇmiˇ yaw doeˇ jahˇ laˇ ngeh, aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗euˬ nga?
16 Taˬ aw˗eu jeˬ heu naˇ, aˬ cawˬ aˬ dui˗ahˇ yaw doeˇ jahˇ laˇ ngeh, aˬ dui oˇ oꞈ nya ni caw ba nehˬ˗eu meh. (Eˇpeˇsu 4:2) Aˬ dui gaˇ kawˆ heu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, zawˇ˗ehˇ dzaw geuꞈ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ 2 Saˬmeuˬlaˆ 16:5-13-ahˇ mawˇ nya meh. (Gui.) Shaˬ paˬ Sawˇluˆ˗euˬ yuiꞈ nyiˇ pyeuꞈ˗eu Shiˇmiˇ, Daˬbiˇ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ dehˬ˗awˇ, yaw doeˇ jahˇ nehˬ˗euˬ meh. Maˇ diˇ naˇ, Daˬbiˇ Shiˇmiˇ˗ahˇ jahˇ kʼoꞈ nya meh, ehˇ kʼawꞈ teu loꞈ˗ehˇ maˬ jahˇ ni oˇ oꞈ˗euˬ meh. Daˬbiˇ yawˬ ha˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼaˬ leˇ˗euˬ nga? Aˬ dui Ja ceuˬ yaw huiˬ 3-ahˇ dawˬ kʼoꞈ za nya meh.
17. Daˬbiˇ˗ahˇ oˇ oꞈ nya ni caw ba nehˬ˗eu aˬ jeˬ nga? Aˬ dui aˬ yawꞈ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ dzaw geuꞈ nya˗eu nga?
17 Daˬbiˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ Aˬbaˇsaˬloˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ sehꞈ˗eu lehˇ leh jeh ngeh, Ja ceuˬ yaw huiˬ 3-ahˇ boꞈ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ shaˬ zahˬ teu˗ahˇ ya tahˬ puˬ luꞈ ngeh, Shiˇmiˇ jiˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ yaw doeˇ paˇ jahˇ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ neh nui ma maˬ suˬ saˬ ni jawˇ nya˗eu nga? Ja ceuˬ 3:4-ahˇ Daˬbiˇ “Caw ba nehˬ laꞈ lehˇ ngaˇ guˇ ngeh, gawˬ jawˬ yaw shawˇ kʼoeˇ taˆ jawˇ˗eu, Sahˬpaˬ Miˬyehˇ naˇ haˬ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˬ dui kʼawꞈ aˬ cawˬ yaw doeˇ jahˇ laˇ ngeh, Daˬbiˇ loꞈ˗ehˇ guiˬ lahˬ shaˇ naˇ, aˬ dui oˇ oꞈ nya ni Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ biꞈ nehˬ meh. Aˬ cawˬ aˬ dui˗ahˇ yaw doeˇ jahˇ laˇ ngeh, aˬ dui oˇ oꞈ˗awˇ, aˬ cawˬ˗ahˇ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ˗eu za meh laˬ? Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ mawˇ˗awˇ, caw ba˗eu uˬ taꞈ, guiˬ lahˬ biꞈ meh lehˇ nawˇ jah ma laˬ?
“Dawˬ tawˆ luꞈ naˆ maˬ tseˇ nawˇ poˆ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ˗aˬ, zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ”
18. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ dawˬ mehˬ dawˬ tsoˆ˗ahˇ mˇ caw naˇ, aˬ dui˗ahˇ gaˇ dahˇ aˬ joˆ˗ehˇ tsoeˬ˗eu nga?
18 Aˬ dui tsaˬ˗eu jeˬ mˇ naˇ, aˬ dui gahˇ laˇ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ guiˬ lahˬ jiˇ gʼawˬ mya ni za˗eu meh. Dawˬdaˬ 4:7-ahˇ “Dawˬ tawˆ luꞈ naˆ maˬ tseˇ nawˇ poˆ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ˗aˬ, zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. Zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ ahˇ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ nui gahˇ˗ahˇ ya gʼoe kʼawꞈ, zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ ahˇ˗eu heu naˇ maˇ maˇ ni gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw˗eu tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu, aˬ dui neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ˗ahˇ jiˇ taꞈ˗eu meh lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˇ ho deuˬ kʼawꞈ tsahˬ gaˆ yamˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ, dzaˇ lehˬ hmˬ taˬ gaˇ haw ngeh nui gahˇ ahˇ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 30:24, 25) Yeˬsuˇ˗ahˇ “Miˬyehˇ˗euˬ . . . zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ” lehˇ kuˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ Aˬda˗euˬ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ aˬ myah luꞈ mˇ˗eu meh. (1 Gawˇliˬtu 1:24; Yoˇhaˬ 8:29) Aˬ dui taˬ aw˗awˇ tsaˬ˗eu jeˬ mˇ˗eu heu neh nui gahˇ ahˇ˗eu lehˇ mˇ mawˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ laꞈ sawˬ biꞈ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 7:21-23-ahˇ gui.) Teu miˇ neh taˬ aw˗eu laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ leh jeh˗awˇ mˇ. Aˬ dui toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ nui deuˬ˗ahˇ jiˇ taˬ aw˗eu laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ mawꞈ ni caw ba nehˬ˗eu meh. Tsaˬ meh lehˇ siˬ nya˗eu jeˬ˗ahˇ mˇ˗eu gʼaˇ duˬ aˇ yamˬ ya zmˬ˗awˇ, ya oˇ oꞈ kʼawꞈ, aˬ dui toˆ˗ehˇ mˇ˗eu teu naˇ, taˬ aw˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Taˬ aw˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ nymˬ˗mˇ maˬ ehˇ, aˬ myah luꞈ maˬ ehˇ laꞈ kʼaˬ cehˇ˗eu meh.