Loꞈ˗eu nymˇgoˇ Awˆlai Sahˬ boꞈ taˬ duˬ
Loꞈ˗eu nymˇgoˇ
Awˆlai Sahˬ boꞈ taˬ duˬ
Akha
?
  • ˆ
  • ꞈ
  • ˇ
  • ˬ
  • Jaˇliꞈ
  • Jahˇ doˆ taˬ˗euˬ jeˬ
  • Mehˬ bawˬ
  • w21 Koꞈ siˬ ba la myaˆ pyawˬ 14-19
  • Nawˇ Saˬdaˬ˗euˬ lahˇ ju˗ahˇ neh dzeuˇ˗iˇ nya | Loꞈ˗eu nymˇgoˇ dzaw˗eu dmˬ

Tseˇ taˬ˗euˬ biˬdiˬoˬ heu hmˬ maˬ ahˇ nga.

Seuˆ maˬ, biˬdiˬoˬ maˬ haw nya nga.

  • Nawˇ Saˬdaˬ˗euˬ lahˇ ju˗ahˇ neh dzeuˇ˗iˇ nya | Loꞈ˗eu nymˇgoˇ dzaw˗eu dmˬ
  • Loꞈ˗eu nymˇgoˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu (Dzaw dmˬ)—2021
  • Uˬ dzah zaˬ deuˬ
  • Duˇ leˇ˗eu gaˇ kawˆ
  • Nui ma huiˬ˗eu jeˬ˗euˬ lahˇ ju
  • Nui kʼahˇ huiˬ˗eu jeˬ˗euˬ lahˇ ju
  • Saˬdaˬ˗euˬ lahˇ ju˗ahˇ yahˇ
  • Nawˬ˗ahˇ muiˇ˗eu gʼaˬ˗ahˇ siˬ nya
    Loꞈ˗eu nymˇgoˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu (Dzaw dmˬ)—2018
Loꞈ˗eu nymˇgoˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu (Dzaw dmˬ)—2021
w21 Koꞈ siˬ ba la myaˆ pyawˬ 14-19

Dzaw˗eu gaˇ kawˆ 24

Nawˇ Saˬdaˬ˗euˬ lahˇ ju˗ahˇ neh dzeuˇ˗iˇ nya

‘Nehꞈ sahˬ paˬ˗euˬ lahˇ ju˗ahˇ teuˆ lehˆ doˆ nya tehꞈ˗a.’—2 Tiˆmoˇseˬ 2:26.

Dawˬ caˇ 36 Aˬ dui˗euˬ nui ma˗ahˇ bo saˆ

Kawˆ Shawˆa

1. Saˬdaˬ shaˬ teh˗eu tsawˇ haˬ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ duˇ leˇ˗eu nga?

Shaˬ teh˗eu deuˬ neh noeˬ tsoˆ taˬ˗euˬ jeˬ naˇ, bawˇ tsahˬ jeˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ tahˇ paꞈ˗eu, maˬ ngeuˇ naˇ beuˆ sehꞈ˗eu heu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ lahˇ ju gʼawˬ mya jeˬ˗ahˇ zmˬ˗eu meh. Yawˇbaˆ˗euˬ cawˬ tiˬ gʼaˬ jiˇ gaˇ kawˆ teu˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ meh. (Yawˇbaˆ 18:8-10) Shaˬ teh˗eu deuˬ bawˇ tsahˬ jeˬ zaˬ tahˇ paꞈ nya˗eu gʼaˇ duˬ, jeˬ zaˬ deuˬ aˬ gaˇ gaˇ cah˗eu nga, aˬ jeˬ˗ahˇ ya leˇ˗eu nga, aˬ jeˬ neh tahˇ naˇ paꞈ leˇ˗eu nga lehˇ maˬ siˬ˗ehˇ yaw muiˬ˗ehˇ poˆ tseˇ˗eu meh. Saˬdaˬ jiˇ shaˬ teh˗eu deuˬ˗ahˇ duˇ ni, aˬ yawꞈ aˬ dui˗ahˇ aˬ dui aˬ gaˇ gaˇ iˇ˗eu nga, aˬ dui aˬ jeˬ˗ahˇ ya leˇ˗eu nga lehˇ yaw muiˬ˗ehˇ haw taˬ˗awˇ, aˬ dui maˬ noeˬ gahˇ ni jawˇ ngeh bi paꞈ leˇ˗eu gʼaˇ duˬ lahˇ ju tahˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ Jaˇliꞈ˗ahˇ aˬ dui lahˇ ju teu˗ahˇ paꞈ leˇ˗euˬ kʼawꞈ teuˆ lehˆ doˆ nya˗awˇ, lahˇ ju teu˗ahˇ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ paꞈ leˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ yahˇ nya˗eu nga lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh.

Aˇ baˇ: 1. Nui ma huiˬ˗eu mehˇ nmˇ zaˬ yo aˬ li tiˬ gʼaˬ, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu mehˇ nmˇ nyiˬ gʼaˬ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ maˬ ha geuꞈ. 2. Mehˇ nmˇ zaˬ yo aˬ li tiˬ gʼaˬ, lahˇ ju neh bi kʼmˇ paꞈ. 3. Mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ, myawˬ gʼawˬ mya ni gʼeu luꞈ kʼawꞈ, myawˬ nui deuˬ˗ahˇ haw˗awˇ paˇ geuꞈ mawꞈ.

Nui ma huiˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu nui kʼahˇ huiˬ˗eu jeˬ˗euˬ lahˇ ju heu nyiˬ hmˬ naˇ, Saˬdaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ gaˇ dahˇ kʼaˇ tsoeˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ (Aˇ deuˆ 2-ahˇ haw)c

2. Saˬdaˬ yaw kʼaˆ zmˬ˗eu lahˇ ju nyiˬ jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga?

2 Saˬdaˬ yaw kʼaˆ˗ehˇ zmˬ˗eu lahˇ ju nyiˬ jeˬ naˇ, nui ma huiˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu nui kʼahˇ huiˬ˗eu jeˬ heu meh.b Saˬdaˬ lahˇ ju teu nyiˬ hmˬ˗ahˇ gʼawˬ mya heˇ kʼoꞈ geuꞈ laꞈ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ˗aˬ, aˇ jiˇ˗ahˇ sehˬ toˆ neh maˬ ngeuˇ naˇ lahˇ ju neh kʼmˇ paˆ˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ duˇ˗eu meh. (Ja ceuˬ 91:3) Aˬ dui lahˇ ju teu˗ahˇ neh dzeuˇ˗iˇ nya meh. Aˬ jeˬ miˇ neh? Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ Saˬdaˬ˗euˬ bawˬ toˆ˗ahˇ ehˇ nehˬ taˬ dzeuˇ˗euˬ miˇ neh meh.—2 Gawˇliˬtu 2:11.

Aˇ baˇ: Saˬdaˬ, sahˬ paˬ Awˇziˇ, Eˇbaˆ, sahˬ paˬ Daˬbiˇ, YuˇdaˆIˇsaˬgaˬliˬoˆ heu deuˬ˗euˬ nui maˬ huiˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu nui kʼahˇ huiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ,heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ aˇ deuˆ 4, 7, 9, 10 hawˇ˗eu 12-ahˇ haw nya meh.

Saˇ tiˇ biꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ neh dzaw geuꞈ˗awˇ Saˬdaˬ˗euˬ lahˇ ju˗ahˇ neh yahˇ nya, buˬ˗iˇ nya (Aˇ deuˆ 3-ahˇ haw)d

3. Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ miˇ neh Jaˇliꞈ˗ahˇ tiˬ gʼaˬ na˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ boꞈ ahˇ taˬ˗euˬ nga?

3 Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ nui ma huiˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu nui kʼahˇ huiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ bi yahˇ˗eu gʼaˇ duˬ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ tiˬ gʼaˬ na˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ bi boꞈ ahˇ taˬ˗euˬ meh. Gaˇ kawˆ teu˗ahˇ haw ngeh Saˬdaˬ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ laꞈ˗euˬ myahˇ laˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ˗euˬ lahˇ ju˗ahˇ bi paꞈ leˇ nya nga lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Heu naˇ aˬ dui jiˇ aˬ yawꞈ˗euˬ lahˇ ju˗ahˇ neh maˬ dzeuˇ˗iˇ nya˗a lehˇ ehˇ mawꞈ nga la? Maˬ ngeuˇ˗a. Yeˬhawˇbaˬ gaˇ kawˆ teu˗ahˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ bi boꞈ ahˇ taˬ˗euˬ teu naˇ, aˬ dui˗ahˇ “bi yahˇ˗eu gʼaˇ duˬ” meh. (1 Gawˇliˬtu 10:11) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui gaˇ kawˆ teu˗ahˇ dzaw geuꞈ naˇ Saˬdaˬ˗euˬ lahˇ ju˗ahˇ neh dzeuˇ˗iˇ nya meh lehˇ siˬ nya˗eu meh.

Nui ma huiˬ˗eu jeˬ˗euˬ lahˇ ju

Saˬdaˬ Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ˗ahˇ haw˗awˇ, Eˬdeˬ yaˇ kmˇ laꞈ kʼoeˇ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ jawˇ luꞈ gaˇ ya mawˇ.

Aˇ deuˆ 4-ahˇ haw

4. Nui ma huiˬ laˇ naˇ aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ˗iˇ nya˗eu nga?

4 Saˬdaˬ aˬ dui˗ahˇ nui ma bi huiˬ mawꞈ˗eu meh. Aˬ yawꞈ aˬ dui nui ma huiˬ laˇ naˇ aˬ yawꞈ loꞈ˗ehˇ duˇ laˇ˗awˇ, mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ˗eu jeˬ smˇ˗iˇ meh lehˇ siˬ nya˗eu meh. (Dawˬdaˬ 16:18) Teu miˇ neh gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ aˬ dui˗ahˇ nui ma huiˬ˗awˇ ‘nehꞈ sahˬ paˬ Miˬyehˇ neh yaˇ kʼaˬ daˇ nehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ ya daˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ maˬ ya pyeuꞈ ni’ yahˇ lehˇ saˇ tiˇ biꞈ˗eu meh. (1 Tiˆmoˇseˬ 3:6, 7) Gaˇ kawˆ heu naˇ tsawˇ shuiꞈ˗ahˇ maˬ ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ myahˇ laꞈ˗euˬ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, aˬ suˇ gʼaˬ˗ahˇ maˬ kaˬ pyeuꞈ laˇ nya˗eu meh.

5. Dawˬtsoˆ 7:16, 20-ahˇ haw ngeh nui ma huiˬ˗eu deuˬ naˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

5 Nui ma huiˬ˗eu deuˬ naˇ, yawˬ ha˗euˬ gʼaˇ duˬ tehꞈ˗ehˇ shaˇ noeˬ˗eu meh. Saˬdaˬ aˬ dui˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ naˆ maˬ tseˇ yawˬ ha˗ahˇ bi noeˬ keuˆ mawꞈ˗eu meh. Shaˬ zahˬ ya puˬ ngeh ngehˬ˗ehˇ dzehˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, nawˇ tiˬ gʼaˬ gʼaˬ neh bi ja bu haw maˬ laˬ? Maˬ ngeuˇ naˇ nawˇ maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu jeˬ˗ehˇ mˇ nehˬ laꞈ gaˇ ya daˬ haw maˬ loˇ? Teu ngeh yamˬ˗ahˇ Saˬdaˬ aˬ dui˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ iˬ baˇ bi taˬ mawꞈ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ Saˬdaˬ aˬ dui˗ahˇ shaˬ zahˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ Miˬyehˇ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ neh maˬ ngeuˇ˗eu, yawˬ ha˗euˬ bym˗eu byehˆ˗eu jeˬ neh laˆ piˇ naˇ muiˬ dzehˬ meh lehˇ bi noeˬ mawꞈ˗eu meh.—Dawˬtsoˆ 7:16, 20-ahˇ gui.

6. Neˇteuˇlehˬ˗ahˇ˗euˬ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗euˬ nga?

6 Neˇteuˇlehˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ yawꞈ mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ maˬ byah kuꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ oˇ coeˇ ni pyeuꞈ laˇ taˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ “Ngaˬ˗ahˇ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ maˬ gawꞈ leˇ nya˗eu miˇ neh tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh. Teu miˇ neh ngaˇ ngaˬ˗eu kʼaˬ dzeˇ zaˬ˗ahˇ yawˬ muˇ yawˬ˗ahˇ pawˇ˗iˇ ma lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˇ nah naˇ aˬ yawꞈ jw.org laꞈ kʼoeˇ 2016 kʼoꞈ, Smˇ siˬ ba la˗euˬ yawˬ siˬ na luꞈ doˆ laˇ˗eu JW tiˬbiˬ laꞈ kʼoeˇ aˬ cawˬ˗euˬ maˬ byah kuꞈ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya oˇ dzeuˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ya haw˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ “Ngaˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ bi beˬ paˇ˗eu maˬ leh jeh ni yawˬ ha˗euˬ yaw lehˬ˗ahˇ taˬ aw˗eu laꞈ kʼoeˇ dawˇ coe ni haw˗eu loˬ nga lehˇ ya siˬ˗euˬ ma. Teu siˬ˗euˬ JW tiˬ biˬ naˇ ngaˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ haw tsoˆ taˬ nya ni caw ba nehˬ laꞈ˗euˬ meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˇ yeˇ huiˬ˗eu jeˬ naˇ, aˬ dui shaˬ zahˬ˗ahˇ ya puˬ ngeh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ haw tsoˆ taˬ˗awˇ, aˬ dui aˬ cawˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ haw˗eu loꞈ˗ehˇ haw nya ni caw ba nehˬ laꞈ lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗eu heu meh. Yeˬhawˇbaˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ yaw lehˬ˗ahˇ siˬ nya kʼawꞈ, nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ aˬ dui˗ahˇ jiˇ toˆ˗ehˇ bi mˇ mawꞈ˗eu meh.—1 Yoˇhaˬ 4:20.

Sahˬ paˬ Awˇziˇ yaw saw lawˇ˗eu jeˬ˗euˬ keu ka ciˬ luꞈ. Piˇ ma yaw huiˬ gʼaˬ hawˇ˗eu piˇ ma nui gʼaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ laˆ tsoeˬ luꞈ.

Aˇ deuˆ 7-ahˇ haw

7. Sahˬ paˬ Awˇziˇ˗ahˇ aˬ jeˬ keuˆ le˗euˬ nga?

7 Yuˇdaˆ˗euˬ sahˬ paˬ Awˇziˇ nui ma huiˬ laˇ˗euˬ miˇ neh nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ maˬ mˇ caw˗eu uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ mˇ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ maˬ jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ mˇ laˇ˗euˬ meh. Maˇ diˇ naˇ Awˇziˇ nya dui dui˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ meh. Aˬ yawꞈ guiˇ gʼawˬ mya poˆ deuˆ gʼaˬ˗awˇ, meuˬ gʼawˬ mya meuˬ˗ahˇ tsoˆ˗euˬ uˬ taꞈ, ka dzaˬ˗eu paw jiˇ nya˗eu meh. Jaˇliꞈ˗ahˇ “Miˬyehˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ guiˬ lahˬ biꞈ nehˬ˗euˬ meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. (2 Laˬsaˬbaˬ 26:3-7, 10) Kʼoeˇ naˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ “Sahˬ paˬ Awˇziˇ baoˬ huiˬ laˇ ngeh jawˇ, aˬ yawꞈ nui ma huiˬ laˇ˗euˬ miˇ neh, luˬ˗iˇ seˇ˗iˇ˗eu jeˬ aˬ yawꞈ kʼoeˇ taˆ keuˆ le˗euˬ meh” lehˇ jiˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Awˇziˇ piˇ ma deuˬ maˬ ngeuˇ naˇ uˬ duˬ tahˬ nymˇ nymˇ ma laꞈ kʼoeˇ yaw saw jeˬ maˬ lawˇ nya˗a lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ siˬ nya kʼawꞈ, aˬ yawꞈ uˬ duˬ tahˬ nymˇ nymˇ ma laꞈ kʼoeˇ yaw saw jeˬ lawˇ˗eu lehˇ le ahˇ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ nui ma pehˇ dui dui˗awˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ nyawˬ bi naˇ laˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ ziˇ jiˇ ngeh keuˆ ni naˇ gawˇ teu ya naˇ˗euˬ meh.—2 Laˬsaˬbaˬ 26:16-21.

8. 1 Gawˇliˬtu 4:6, 7-ahˇ haw ngeh, aˬ dui˗ahˇ nui ma maˬ bi huiˬ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ dui aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

8 Aˬ dui jiˇ Awˇziˇ loꞈ˗ehˇ nui ma huiˬ˗eu lahˇ ju˗ahˇ paꞈ leˇ nya ngaˇ la? Hoˬseˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ yawꞈ naˇ jeˬ gaꞈ jeˬ ka mˇ˗eu paw kʼawꞈ nya dui dui˗awˇ, aˬ suˇ gʼaˬ maˬ kaˬ yaw zeu baw˗eu aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ meh. Aˬ yawꞈ naˇ huiˬ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ jiˇ dawˬ mehˬ ya mehˬ˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu uˬ taꞈ, aˇ maꞈ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ nui noeˬ nui duˇ ya shaˇ gaˇ keu ˆ ni nya˗eu meh. Aˬ yawꞈ “Ngaˇ yawˬ ha bym˗eu byehˆ˗eu jeˬ˗ahˇ gʼoe˗eu miˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ maˬ gʼoe ni pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh. Ngaˇ yawˬ haˇ yawˬ ha maˬ gaˇ dui dui miˇ˗a lehˇ noeˬ˗eu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ saˇ tiˇ biꞈ˗eu dawˬ˗ahˇ maˬ naˇ haˬ ni gʼeh˗euˬ ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˇ nah naˇ Hoˬseˬ huiˬ dui dui˗eu iˬ baˇ mˇ˗awˇ, aˇ muˇ˗ahˇ neh bi teh doˆ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ gʼawˬ mya kʼoꞈ gʼeh˗awˇ neh hawˇ˗eu aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ gʼoꞈ kʼoꞈ laˇ˗euˬ meh. Nymˬ˗mˇ aˬ yawꞈ “Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ aˇ yeˇ huiˬ˗eu jeˬ naˇ, aˇ yaˬ hawˇ˗eu myaˆ pyawˬ naˇ mehˇ maˬ ngeuˇ ni aˬ yawꞈ ehˇ˗eu loꞈ˗ehˇ mˇ caw˗eu heu pyeuꞈ˗eu lehˇ bi siˬ laꞈ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˬ dui bym˗eu byehˆ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ za taˬ˗euˬ gaˇ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ˗euˬ jeˬ pyeuꞈ meh lehˇ noeˬ taˬ luꞈ˗uˇ. (1 Gawˇliˬtu 4:6, 7-ahˇ gui.) Aˬ dui nui ma huiˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ maˬ zmˬ˗a.

Nui kʼahˇ huiˬ˗eu jeˬ˗euˬ lahˇ ju

Eˇbaˆ aˇ bawˇ daˆ luꞈ˗eu aˇ lawˇ ngehˬ gaˇ naˇ haˬ luꞈ. Saˬdaˬ aˇ lawˇ˗ahˇ zmˬ˗awˇ Eˇbaˆ nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ.

Aˇ deuˆ 9-ahˇ haw

9. Saˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ nui kʼahˇ huiˬ˗eu miˇ neh aˬ jeˬ jahˇ˗euˬ nga?

9 Nui kʼahˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ngehˬ keuˆ˗eu nehˬ˗ehˇ Saˬdaˬ˗ahˇ taˆ lehˇ noeˬ mawˇ laˇ˗eu meh. Saˬdaˬ˗aˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh huiˬ˗eu gaˇ gʼawˬ mya jeˬ za taˬ˗euˬ yaw duˬ baw meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ teu naˆ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ maˬ ngeuˇ naˇ maˬ za geuˇ˗eu uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ kʼawꞈ za mawꞈ laˇ˗euˬ meh. Saˬdaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ loꞈ˗ehˇ bi pyeuꞈ mawꞈ˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ aˬ dui˗ahˇ yawˬ ha nya˗eu jeˬ˗ahˇ nui kʼahˇ maˬ shiˇ ni jahˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ Eˇbaˆ˗ahˇ jiˇ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ Eˇbaˆ hawˇ˗eu Aˬdaˬ˗ahˇ gaˬ dui dui˗awˇ, dzaˬ dzaˬ dawˇ dawˇ gʼawˬ mya jeˬ lehˬ hmˬ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Miˬyehˇ aˬ yawꞈ nyaꞈ˗ahˇ aˇ bawˇ tiˬ bawˇ˗euˬ aˇ siˬ maˬ ngeuˇ naˇ, “aˇ bawˇ aˬ geu bawˇ˗euˬ aˇ siˬ maˬ kaˬ” bi dzaˬ˗eu meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 2:16) Ehˇ kʼawꞈ Saˬdaˬ Eˇbaˆ˗ahˇ taˬ dzaˬ lehˇ ehˇ˗eu aˇ bawˇ˗euˬ aˇ siˬ kʼoeˇ dzaˬ mawꞈ laˇ ni lawˬ haw˗euˬ meh. Eˇbaˆ yawˬ ha jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ nui kʼahˇ maˬ shiˇ ni teu naˆ maˬ tseˇ za mawꞈ˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ iˬ baˇ mˇ˗awˇ, aˇ nah naˇ ya shiˇ˗euˬ meh.—Aˇdahˬbeh˗eu 3:6, 19.

Sahˬ paˬ Daˬbiˇ uˬ ciꞈ paw iˇ kahˇ laˆ taˆ tiˆ˗ahˇ neh haw ka luꞈ.

Aˇ deuˆ 10-ahˇ haw

10. Daˬbiˇ nui kʼahˇ huiˬ laˇ˗euˬ miˇ neh aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ nga?

10 Daˬbiˇ nui ma huiˬ laˇ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ yawꞈ˗ahˇ biꞈ˗euˬ pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ hawˇ˗eu tsawˇ myahˇ doˆ˗eu jeˬ uˬ taꞈ, muiˇ˗eu deuˬ˗ahˇ bi deuˆ gʼaˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ, ngehˇ˗euˬ meh. Daˬbiˇ Yeˬhawˇbaˬ neh mˇ nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ “kʼaˬ meh neh maˬ ja jiˇ coeˇ nya” lehˇ ehˇ gaˇ keuˆ ni aˇ poeˬ taˬ baw˗euˬ kʼawꞈ, tiˬ poˆ aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ ngehˇ˗euˬ meh. (Ja ceuˬ 40:5) Daˬbiˇ yawˬ ha jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ nui kʼahˇ maˬ shiˇ ni teu naˆ maˬ tseˇ za mawꞈ˗eu meh. Daˬbiˇ miˬ zaˬ gʼawˬ mya gʼaˬ jawˇ kʼawꞈ ni, aˬ yawꞈ aˬ cawˬ˗euˬ miˬ zaˬ˗ahˇ geuꞈ mawꞈ˗eu meh. Daˬbiˇ yawˬ ha˗euˬ gʼaˇ duˬ tehꞈ˗ehˇ shaˇ noeˬ˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ Heˬtaˆ tsawˇ jeuˬ pyeuꞈ˗eu Uˬliˇyaˆ˗euˬ miˬ zaˬ Baˬsheˬba nehˬ˗ehˇ yuꞈ taꞈ˗awˇ, Baˬsheˬba zaˬ pi leˇ˗euˬ miˇ neh Uˇliˇyaˆ˗ahˇ jiˇ sehꞈ˗euˬ meh. (2 Saˬmeuˬlaˆ 11:2-15) Daˬbiˇ toˆ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ peuˬ˗eu nga? Aˬ yawꞈ aˬ jeˬ noeˬ luꞈ˗eu nga? Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ neh mˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ maˬ mawˇ nga lehˇ noeˬ luꞈ nga la? Daˬbiˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ gʼawˬ mya kʼoꞈ mˇ laꞈ˗euˬ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ nui kʼahˇ huiˬ laˇ˗euˬ miˇ neh shaˬ zahˇ gʼawˬ mya jeˬ˗ahˇ ya puˬ˗euˬ meh. Daˬbiˇ yawˬ ha˗euˬ yaw lehˬ˗ahˇ ha geuꞈ˗awˇ noeˬ poˆ noeˬ paˇ˗euˬ miˇ neh laˬ kʼaˬ cehˇ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Daˬbiˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ˗euˬ miˇ neh guiˬ lahˬ huiˬ dui dui˗eu meh.—2 Saˬmeuˬlaˆ 12:7-13.

11. Eˇpeˇsu 5:3, 4-ahˇ haw ngeh, aˬ dui nui kʼahˇ huiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ deuˆ gʼaˬ nya˗eu nga?

11 Aˬ dui Daˬbiˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗euˬ nga? Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ dui˗ahˇ biꞈ˗euˬ yawˬ jeˬ na luꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ huiˬ˗awˇ aˇ poeˬ taˬ baw naˇ, nui kʼahˇ huiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ deuˆ ceh ceh nya meh lehˇ ya siˬ˗euˬ ma. (Eˇpeˇsu 5:3, 4-ahˇ gui.) Aˬ dui yawˬ ha jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ nui kʼahˇ ya shiˇ meh. Aˬ dui dzaw zaˬ deuˬ˗ahˇ mehˬ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ laꞈ˗euˬ guiˬ lahˬ tiˬ jeˬ na˗ahˇ noeˬ mawˇ˗awˇ, teu˗euˬ gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ huiˬ lehˇ gʼaˬ biꞈ˗eu ma. Aˬ dui yawˬ nah na luꞈ tiˬ jeˬ paˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ huiˬ naˇ, aˬ dui tiˬ jaw laꞈ kʼoeˇ shiꞈ jeˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ huiˬ nya˗eu meh. (1 Teˇsaˬloˇni 5:18) Nawˇ jiˇ toˆ˗ehˇ jahˇ luꞈ ma la? Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ dui˗ahˇ biꞈ˗euˬ yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ naˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ laˇ˗awˇ aˬ dui guiˬ lahˬ huiˬ˗eu nui ma ahˇ laˇ ngeh, yawˬ ha jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ nui kʼahˇ shiˇ laˇ˗eu meh. Aˬ dui yawˬ ha jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ nui kʼahˇ shiˇ naˇ, aˬ dui nui kʼahˇ maˬ paˇ huiˬ meh.

YuˇdaˆIˇsaˬgaˬliˬoˆ pyuˇ daˬ bahˬ keuˆ˗ahˇ˗euˬ pyuˇ kʼoeˬ luꞈ.

Aˇ deuˆ 12-ahˇ haw

12. Yuˇdaˆ Iˇsaˬgaˬliˬoˆ nui kʼahˇ huiˬ laˇ ngeh aˬ jeˬ jahˇ˗euˬ nga?

12 Yuˇdaˆ Iˇsaˬgaˬliˬoˆ nui kʼahˇ huiˬ laˇ˗awˇ puiˬ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗iˇ˗euˬ meh. Dahˬ beh ngeh aˬ yawꞈ toˆ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ maˬ ngeuˇ˗a. (Luˇkaꞈ 6:13, 16) Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ gʼaˬ kʼehˇ tiˬ gʼaˬ bi geuꞈ˗eu lehˇ tseˇ˗euˬ meh. Yuˇdaˆ aˬ yawꞈ pyuˇ daˬ bahˬ keuˆ˗ahˇ ya haw saˆ gaˇ haw ngeh, aˬ yawꞈ naˇ bym˗eu byehˆ˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗awˇ nui ma jiˇ taˬ nya˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ ngaˇ lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ hawˇ˗eu gʼaˬ kʼehˇ deuˬ pyuˇ teu˗ahˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ ngeh zmˬ˗eu meh. Pyuˇ teu naˇ nymˬ˗mˇ iˬ nah˗euˬ miˇ kʼahˬ doe ni˗euˬ gaˇ gʼaˇ duˬ pyuˇ damˬ dawˆ˗eu heu nehˬ˗ehˇ duˇ leˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ tiˬ kʼehˬ naˇ, Yuˇdaˆ smˇ kʼoeˬ kʼoeˬ dahˬ beh laˇ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ smˇ kʼoeˬ kʼoeˬ˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ gʼawˬ mya poˆ saˇ tiˇ biꞈ˗euˬ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ maˬ naˇ haˬ˗a. —Maˬkuˆ 7:22, 23; Luˇkaꞈ 11:39; 12:15.

13. Yuˇdaˆ nui kʼahˇ huiˬ˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ aˬ geu ngeh siˬ laˇ˗eu nga?

13 Yeˬsuˇ maˬ shiˇ mi naˆ˗ehˇ Yuˇdaˆ nui kʼahˇ huiˬ˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Coiˬ doi naˇ˗eu Siˇmoˬ Yeˬsuˇ hawˇ˗eu zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ iˇ kahˇ˗ahˇ hawˬ kuˇ dzaˬ˗euˬ meh. Teu gaˇ Maˬliˇ hawˇ˗eu Maˬta jiˇ jawˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ hawˬ jawˬ jawˬ luꞈ ngeh, Maˬliˇ aˇ poeˬ kʼaˆ dui dui˗eu tsiˇ yaw saw jeˬ Yeˬsuˇ˗euˬ uˬ duˬ˗ahˇ shehˆ daˆ˗euˬ meh. Toˆ˗ehˇ jahˇ gaˇ ya mawˇ ngeh Yuˇdaˆ hawˇ˗eu zaˬ lahˇ deuˬ nui ma pehˇ dui dui˗eu meh. Zaˬ lahˇ deuˬ tsiˇ teu˗ahˇ ahˬ za˗euˬ pyuˇ teu˗ahˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ zmˬ naˇ muiˬ dzehˬ ngaˇ lehˇ noeˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ Yuˇdaˆ naˇ toˆ˗ehˇ maˬ noeˬ˗a. “Aˬ yawꞈ smˇ kʼoeˬ tiˬ gʼaˬ miˇ neh” pyuˇ teu˗ahˇ kʼoeˬ mawꞈ˗eu meh. Aˇ nah naˇ Yuˇdaˆ nui kʼahˇ huiˬ laˇ˗awˇ, Yeˬsuˇ˗ahˇ zaˬ kʼaˆ tiˬ gʼaˬ˗euˬ aˇ poeˬ myaˆ ni tehꞈ˗ehˇ ahˬ˗awˇ puiˬ˗euˬ meh.—Yoˇhaˬ 12:2-6; Maꞈtehˬ 26:6-16; Luˇkaꞈ 22:3-6.

14. Miˬ sawˇ yo zaˬ tiˬ gu Luˇkaꞈ 16:13-ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ caw˗euˬ nga?

14 Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ mehˬ nah caw teh˗eu deuˬ˗ahˇ “Naw maꞈ, Miˬyehˇ˗euˬ zaˬ kʼaˆ hawˇ˗eu pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ˗euˬ zaˬ kʼaˆ, nyiˬ jeˬ luꞈ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ maˬ geuꞈ nya˗a” lehˇ saˇ tiˇ biꞈ˗euˬ meh. (Luˇkaꞈ 16:13-ahˇ gui.) Ehˇ kʼawꞈ teu naˇ, nymˬ˗mˇ iˬ nah keuˆ ni gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu meh. Yeˬsuˇ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ teu˗ahˇ Loˬmeˇniˬ˗yaˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗eu miˬ sawˇ yo zaˬ tiˬ gu aˬ joˆ˗ehˇ mˇ caw˗euˬ nga lehˇ haw ma. Aˬ yawꞈ nyaꞈ smˇ muiˬ muiˬ˗eu miˇ kʼahˬ tiˬ kʼahˬ˗ahˇ gaˇ tiˬ kʼehˬ mˇ laˇ lehˇ bi kuˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ “Nga nyaꞈ dziˇ dzoˆ gʼawˬ mya ni ya tsoeˬ˗eu miˇ neh dahˬ beh ngeh gaˇ heu˗ahˇ za˗euˬ heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ guiˬ lahˬ biꞈ˗euˬ nga lehˇ noeˬ˗euˬ ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ nyaꞈ gaˇ teu˗ahˇ mˇ naˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ paˇ mˇ nya meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ 2008 kʼoꞈ, Yehꞈ siˬ ba la 15 nah˗ahˇ˗euˬ Loꞈ˗eu nymˇgoˇ laꞈ kʼoeˇ “Mehˬ bawˬ gm˗eu laꞈ kʼoeˇ saˇ jaˇ ziꞈ” lehˇ ehˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ya gui˗euˬ taꞈ naˇ noeˬ tsehˆ nya˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ “Nga nyaꞈ aˬ cawˬ˗euˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ gaˇ mˇ iˇ˗eu teu naˇ, pyuˇ gʼawˬ mya ni za˗eu gʼaˇ duˬ pyeuꞈ naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ naˬ ba nyiꞈ taˬ gaˇ duˇ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ taꞈ˗eu jeˬ cawˆ˗iˇ meh lehˇ siˬ nya˗eu ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ nyaꞈ gaˇ teu˗ahˇ maˬ mˇ˗iˇ˗aˬ. Teu gaˇ neh naˇ aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ nga?Aˬ yawꞈ˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ pyuˇ zmˬ loꞈ nya˗eu gaˇ tiˬ hmˬ poˆ mawˇ˗euˬ meh. Miˬ zaˬ gʼaˬ “Yeˬhawˇbaˬ aˬ myah luꞈ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ maˬ caw ba ni maˬ gʼeh˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh. Nymˬ˗mˇ aˬ yawꞈ nyaꞈ dzeˇ zaˬ pyuˇ˗ahˇ maˬ ngeuˇ˗eu, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ naˬ ba tiꞈ taˬ˗awˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ mˇ luꞈ˗eu meh.

Saˬdaˬ˗euˬ lahˇ ju˗ahˇ yahˇ

15. Aˬ dui Saˬdaˬ˗euˬ lahˇ ju˗ahˇ neh dzeuˇ˗iˇ nya meh lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh jah nya˗eu nga?

15 Aˬ dui yawˬ ha nui ma huiˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu nui kʼahˇ huiˬ˗eu jeˬ˗euˬ lahˇ ju˗ahˇ paꞈ leˇ shaw miˬ˗a lehˇ siˬ laˇ shaw˗euˬ naˇ, aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga? Aˬ dui lahˇ ju teu˗ahˇ neh teuˆ lehˆ doˆ nya meh. Pawˇluˆ Saˬdaˬ neh “bi kʼmˇ paꞈ”˗euˬ deuˬ kʼawꞈ teuˆ lehˆ doˆ nya meh lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 2:26) Daˬbiˇ jiˇ teu loꞈ˗ehˇ teuˆ lehˆ doˆ nya˗euˬ meh. Daˬbiˇ Naˬdaˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ ha geuꞈ˗awˇ noeˬ poˆ noe paˇ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ muiˬ kʼoꞈ laˇ ni paˇ jahˇ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ Saˬdaˬ taꞈ˗ehˇ baoˬ huiˬ dzehˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ tiˬ jawˇ˗iˬ taˬ ngehˇ. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ neh caw ba nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ ha geuꞈ naˇ, Saˬdaˬ˗euˬ lahˇ ju aˬ geu jeˬ˗ahˇ maˬ kaˬ dzeuˇ˗iˇ nya meh.

16. Aˬ dui˗ahˇ Saˬdaˬ˗euˬ lahˇ ju˗ahˇ yahˇ nya ni caw ba nehˬ˗eu aˬ jeˬ nga?

16 Saˬdaˬ˗euˬ lahˇ ju˗ahˇ teuˆ lehˆ doˆ nya˗eu naˆ maˬ tseˇ, lahˇ ju teu˗ahˇ maˬ paꞈ leˇ ni yahˇ naˇ muiˬ dzehˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ neh bi caw ba naˇ, aˬ dui yahˇ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui nui ma saˇ saˇ˗ehˇ maˬ ya jawˇ˗a. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ mˇ myahˇ laꞈ˗euˬ gʼawˬ mya gʼaˬ kʼawꞈ, nui ma huiˬ˗awˇ nui kʼahˇ huiˬ laˇ hawˇ˗euˬ meh. Teu miˇ neh yawˬ nah na luꞈ yawˬ ha˗euˬ nui noeˬ hawˇ˗eu mˇ jeˬ shaˇ kawˆ˗ahˇ pyehˆ tseˇ nya ni caw ba nehˬ laꞈ lehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ya tahˬ shaˇ˗eu meh. (Ja ceuˬ 139:23, 24) Aˬ dui nui ma hawˇ˗eu nui kʼahˇ tiˬ jeˬ gʼeh nehˬ˗iˬ maˬ bi huiˬ laˇ ni yahˇ luꞈ˗uˇ.

17. Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ Saˬdaˬ˗ahˇ aˬ jeˬ keuˆ le˗eu nga?

17 Saˬdaˬ shaˬ teh˗eu tsawˇ haˬ geuꞈ luꞈ˗eu gʼawˬ mya heˇ kʼoꞈ byah laˇ˗euˬ meh. Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ aˬ yawꞈ bi kaꞈ lahˇ˗awˇ, bi laˆ cawˆ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 20:1-3, 10) Aˬ dui aˇ nah teu nah˗ahˇ loꞈ luꞈ˗eu ma. Aˇ nah teu nah maˬ keuˆ le mi naˆ˗ehˇ Saˬdaˬ˗euˬ lahˇ ju˗ahˇ yahˇ yahˇ˗ehˇ jawˇ luꞈ˗uˇ. Nui ma huiˬ˗awˇ nui kʼahˇ huiˬ˗eu tsawˇ haˬ maˬ pyeuꞈ˗eu gʼaˇ duˬ leh jeh luꞈ˗uˇ. Kʼoeˇ naˇ “nehꞈ sahˬ paˬ˗ahˇ muiˇ˗awˬ. Aˬ yawꞈ naw maꞈ jawˇ gaˇ neh cehˆ doˆ tehꞈ˗a.”—Yaˬkoˆ 4:7.

Nawˇ dawˬ kʼoꞈ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ le?

  • Nui ma huiˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ sahˬ paˬ Awˇziˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗euˬ nga?

  • Nui kʼahˇ huiˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ sahˬ paˬ Daˬbiˇ hawˇ˗eu Yuˇdaˆ Iˇsaˬgaˬliˬoˆ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗euˬ nga?

  • Aˬ dui Saˬdaˬ˗euˬ lahˇ ju˗ahˇ neh dzeuˇ˗iˇ nya meh lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh jah nya˗euˬ nga?

Dawˬ caˇ 127 Ngaˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗eu tsaˬ nga?

a Saˬdaˬ˗aˬ, nya dui dui˗eu shaˬ teh˗eu tiˬ gʼaˬ˗ahˇ duˇ˗eu meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ laꞈ˗euˬ aˇ myaˆ kʼoꞈ kʼawˆ laˇ˗euˬ kʼawꞈ, Saˬdaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ lahˇ ju˗ahˇ paꞈ leˇ ni leh jeh˗eu meh. Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ˗ahˇ laˆ cawˆ˗eu gʼaˇ duˬ Saˬdaˬ nui ma huiˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu nui kʼahˇ huiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ nga lehˇ haw ma. Kʼoeˇ naˇ aˬ dui lahˇ ju˗ahˇ paꞈ leˇ haw˗euˬ tiˬ gʼaˬ na˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw˗awˇ, aˬ dui lahˇ ju teu˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ yahˇ nya nga lehˇ jiˇ haw ma.

b Dzawˇ lahˬ: Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ nui ma huiˬ˗eu jeˬ lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, aˬ cawˬ taꞈ˗ehˇ maˬ gaˇ dzehˬ miˇ˗a lehˇ noeˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗awˇ, nui kʼahˇ huiˬ˗eu jeˬ lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ pyuˇ shuiˇ maˬ ehˇ, baoˬ maˬ ehˇ, yuꞈ taꞈ jawˇ taꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, nui jeˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, yaw loꞈ maˬ baw ni geuꞈ mawꞈ gaˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh.

c Aˇ baˇ˗euˬ gaˇ kawˆ: Nui gahˇ ahˇ˗eu sheuˬ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ nui ma huiˬ˗eu miˇ neh maˬ ha geuꞈ ni gʼeh luꞈ. Mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ myawˬ gʼawˬ mya ni gʼeu luꞈ kʼawꞈ, paˇ geuꞈ mawꞈ luꞈ.

d Aˇ baˇ˗euˬ gaˇ kawˆ: Miˬyehˇ˗euˬ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ tiˬ gʼaˬ hawˇ˗eu sahˬ paˬ Awˇziˇ nui kʼahˇ huiˬ laˇ luꞈ. Eˇbaˆ taˬ dzaˬ lehˇ ehˇ˗eu aˇ siˬ˗ahˇ dzaˬ˗eu, Daˬbiˇ Baˬsheˬba nehˬ˗ehˇ dehꞈ bahˬ dehꞈ muˆ˗eu, Yuˇdaˆ pyuˇ kʼoeˬ, heu dawˬ tawˆ luꞈ nui kʼahˇ huiˬ˗eu miˇ neh pyeuꞈ.

    Aˬkaˬ sahˬ boꞈ paˇ dmˬ (2013-2025)
    Doˆ iˇ˗eu
    Ahˇ leˇ˗eu
    • Akha
    • Biˇ nehˬ˗eu
    • Toeˬ taˬ˗eu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Zmˬ nya˗eu aˇ tiˆ
    • Yawˬ ha˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw lahˇ nehˬ˗eu jeˬ
    • Yawˬ ha-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ haw lahˇ-eu g'aˇ duˬ toeˬ taˬ-eu
    • JW.ORG
    • Ahˇ leˇ˗eu
    Biˇ nehˬ˗eu