Loꞈ˗eu nymˇgoˇ Awˆlai Sahˬ boꞈ taˬ duˬ
Loꞈ˗eu nymˇgoˇ
Awˆlai Sahˬ boꞈ taˬ duˬ
Akha
?
  • ˆ
  • ꞈ
  • ˇ
  • ˬ
  • Jaˇliꞈ
  • Jahˇ doˆ taˬ˗euˬ jeˬ
  • Mehˬ bawˬ
  • Laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ aˬ joˆ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ luꞈ˗eu nga?
    Aˬ dui mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ laˬ kʼaˬ cehˇ nya—Jaˇliꞈ aˬ joˆ˗ehˇ mehˬ˗eu nga lehˇ haw
    • Dzaw deuˆ 21. Meuˬ laꞈ kʼoeˇ cah luꞈ˗eu zaˬ yo aˬ li tiˬ gʼaˬ, sahˬ boꞈ byaˬ˗eu laˆ lawˬ neh tsaꞈ gaˬ luꞈ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ nyiˬ gʼaˬ nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ luꞈ.

      Dzaw deuˆ 21

      Laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ aˬ joˆ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ luꞈ˗eu nga?

      Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ Miˇkʼahˬ neh aˬ dui˗euˬ shaˬ zahˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ laˆ byoˆ jiˇ˗eu meh. Gaˇ kawˆ heu naˇ muiˬ dui dui˗eu miˇ neh, yawˬ gʼaˬ na luꞈ siˬ nya˗eu loˬ meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ gaˇ kawˆ heu yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ˗iˇ lehˇ ehˇ nehˬ yaꞈ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 28:19, 20) Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ Yeˬsuˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ caw luꞈ˗eu nga?

      1. Nymˬ˗mˇ iˬ nah Maꞈtehˬ 24:14 laꞈ kʼoeˇ˗euˬ dawˬ aˬ joˆ˗ehˇ byah laˇ luꞈ˗eu nga?

      Yeˬsuˇ Ka li “miˇ tsaˬ tahˬ kʼawˇ heu doe ni, Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ mehˬ doe tehꞈ˗a” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 24:14) Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ heu˗ahˇ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ mˇ luꞈ˗eu meh. Nga maꞈ guiˬ lahˬ dawˬ heu miˇ kʼahˬ doe ni tsawˇ jeuˬ˗euˬ dawˬ 1,000 jeˬ dzehˬ ni tsaꞈ gaˬ luꞈ˗eu ma. Huiˬ dui dui˗eu gaˇ heu˗ahˇ mˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ, yaw kʼaˆ˗ehˇ ya leh jeh˗awˇ aˬ jeˬ jeˇ ya mˇ ya shaˇ˗eu lehˇ yaw muiˬ˗ehˇ ya biˇ taˬ˗eu meh. Gaˇ heu˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ maˬ caw ba nehˬ laꞈ naˇ tiˬ jeˬ gʼeh neh˗iˬ maˬ mˇ pyeuꞈ nya˗a.

      2. Nga maꞈ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ joˆ˗ehˇ leh jeh luꞈ˗eu nga?

      Nga maꞈ tsawˇ haˬ kʼaˇ jawˇ gaˇ iˇ˗awˇ tsaꞈ gaˬ˗eu ma. Dahˬ beh˗euˬ Ka li zaˬ deuˬ loꞈ˗ehˇ duˇ ni, nga maꞈ jiˇ “nymˇ doe ni” iˇ˗awˇ tsaꞈ gaˬ˗eu ma. (Gʼaˬkʼehˇ 5:42) Teu miˇ neh yawˬ kʼoꞈ na luꞈ tsawˇ haˬ aˇ lam aˇ lam gʼaˬ nehˬ˗ehˇ ya ngehˬ cawˬ˗euˬ ma. Tsawˇ haˬ deuˬ yawˬ jawˇ na luꞈ iˇ kahˇ˗ahˇ maˬ jawˇ˗eu miˇ neh, tsawˇ haˬ uiˬ gaˇ jiˇ iˇ˗awˇ tsaꞈ gaˬ˗eu ma. Nga maꞈ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ aˬ jeˬ jeˇ mˇ nehˬ le˗eu lehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu ma.

      3. Laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ ya tsaꞈ gaˬ˗eu aˬ suˇ gʼaˬ nga?

      Ka li zaˬ maˇ diˇ deuˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ ya tsaꞈ gaˬ meh. Nga maꞈ gaˇ heu˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw dui dui ma. Gaˇ heu naˇ tsawˇ haˬ deuˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ˗ahˇ ka kʼoꞈ˗eu gaˇ pyeuꞈ˗eu lehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh, nga maꞈ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh˗awˇ tsaꞈ gaˬ˗eu ma. (1 Tiˆmoˇseˬ 4:16-ahˇ gui.) Gaˇ heu mˇ˗euˬ laꞈ taꞈ gʼaˬ gaˇ aˇ poeˬ maˬ za˗a. “Naw maꞈ aˇ poeˬ maˬ biꞈ ni za˗euˬ loꞈ˗ehˇ, aˇ poeˬ maˬ yuˇ ni yawꞈ ngehꞈ˗ehˇ caw ba nehˬ˗awˬ” lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 10:7, 8) Nga maꞈ tsaꞈ gaˬ gaˇ yawˬ gʼaˬ na luꞈ ya leˇ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ gaˇ heu mˇ˗eu heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ jeˬ pyeuꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ laˬ kʼaˬ bi cehˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh lehˇ nga maꞈ siˬ nya˗eu miˇ neh, tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ˗eu ma.

      Naꞈ suiˇ ni dzaw

      Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ miˇ kʼahˬ doe ni tsaꞈ gaˬ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ joˆ˗ehˇ leh jeh luꞈ˗eu nga lehˇ haw˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ nga maꞈ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ luꞈ˗eu nga lehˇ jiˇ haw.

      1. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ nyiˬ gʼaˬ Kawˇtaꞈ Liˇkaꞈ gʼawˬ jawˬ˗ahˇ jawˇ˗eu zaˬ yo aˬ li tiˬ gʼaˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ luꞈ. 2. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ nyiˬ gʼaˬ, Aˬmeˬliˇkaˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ˗euˬ ngaˬ shaˬ nyehꞈ zaˬ deuˬ jawˇ gaˇ tsaꞈ gaˬ luꞈ. 3. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ nyiˬ gʼaˬ Beˬniˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ˗euˬ pu tiˬ pu˗ahˇ tsaꞈ gaˬ luꞈ. 4. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ, Taˬ˗iˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ iˇ cuꞈ kʼoeˇ taˆ lawˬ neh mˇ myawˬ ahˬ˗eu zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ luꞈ. 5. Yaˆ iˇ jah lahˇ˗ahˇ kʼaˬ lo lo ma tiˬ siˬ˗euˬ mehˬ shi Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ nyiˬ gʼaˬ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ luꞈ. 6. Saꞈgʼoiˇdeˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ uiˇ kʼehˬ˗eu gaˇ dzeˇ ngehˇ ga˗eu gaˇ ma˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ tiˬ gu zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ luꞈ.

      Miˇ kʼahˬ doe ni tsaꞈ gaˬ luꞈ: (1) Kawˇtaꞈ Liˇkaꞈ (2) Aˬmeˬliˇkaˬ (3) Beˬniˬ (4) Taˬ˗iˬ (5) Yaˆ iˇ jah lahˇ (6) Saꞈgʼoiˇdeˬ

      4. Yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gʼaˇ duˬ leh jeh dui dui luꞈ

      Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ tsaꞈ gaˬ˗eu gʼaˇ duˬ, leh jeh dui dui luꞈ˗eu meh. Biˬdiˬoˬ pah gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      Biˬdiˬoˬ: “Mˬ dzeˇ miˇ dzeˇ keuˆ ni” tsaꞈ gaˬ (7:33)

      • Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ leh jeh˗awˇ tsaꞈ gaˬ luꞈ gaˇ haw ngeh, nawˬ˗ahˇ aˬ geu jeˬ˗ahˇ ya leˇ nya?

      Maꞈtehˬ 22:39 hawˇ˗eu Loˇmaˆ 10:13-15-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      • Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ heu naˇ, nga maꞈ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ mawˇ laˇ˗eu nga?

      • Yeˬhawˇbaˬ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ tsaꞈ gaˬ˗eu deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nga?—Aˇ deuˆ 15˗ahˇ haw.

      5. Nga maꞈ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ cawˬ pyeuꞈ˗eu ma

      Puˬ haw mawˇ haw laꞈ˗euˬ gʼawˬ mya jeˬ˗ahˇ haw ngeh Yeˬhawˇbaˬ nga maꞈ˗euˬ gaˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh luꞈ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Niˬ˗yuˬ Zi lehˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ˗euˬ mehˇ nmˇ Paw˗uˬ, nah gʼahˇ paw tiˬ nymˇ maˬ doe maˬ doe˗ehˇ tsaꞈ gaˬ luꞈ ngeh, zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ ya mawˇ˗euˬ meh. Zaˬ miˬ aˬ buˇ teu gʼaˬ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ kuˇ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗oˇ nawˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ heu naˆ maˬ tseˇ siˬ nya laˇ ni tiˬ gʼaˬ paˬ bi mehˬ laˇ nehˬ laꞈ lehˇ uˬ shawˬ paw hawˇ˗eu guiˬ lahˬ shaˇ gʼaˬ˗euˬ tiˬ dehˬ tehꞈ˗a siˬ. “Ngaˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ teu gʼaˬ guiˬ lahˬ shaˇ gʼaˬ˗euˬ naˬ liˬ smˇ laꞈ naˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ iˇ kahˇ˗ahˇ iˇ keuˆ˗euˬ ma” lehˇ Paw˗uˬ ehˇ˗eu meh.

      1 Gawˇliˬtu 3:9-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      • Niˬ˗yuˬ Zi lehˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ ya puˬ ya mawˇ˗euˬ yaw jeˬ ma jeˬ heu hmˬ˗ahˇ haw ngeh, Yeˬhawˇbaˬ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh luꞈ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga?

      Gʼaˬkʼehˇ 1:8-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      • Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ byah nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ jeˬ miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ caw ba nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ loˬ˗eu nga?

      Nawˇ siˬ nya ma loˇ?

      Yawˬ jaw na luꞈ jahˇ˗eu jawˇ nah yaw kaˬ˗euˬ mehˬ bawˬ˗ahˇ, nga maꞈ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ bym laˇ byehˆ laˇ ni ya dzaw˗eu ma. Nawˇ mehˬ bawˬ teu˗ahˇ laˇ haw˗euˬ naˇ, teu loꞈ˗ehˇ dzaw nehˬ laꞈ gaˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ nya?

      Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ nyiˬ gʼaˬ, aˇ muˇ˗euˬ mehˬ bawˬ jahˇ ngeh, aˬ joˆ˗ehˇ ya tsaꞈ gaˬ˗eu lehˇ aˇ baˇ jahˇ byaˬ luꞈ.

      6. Nga maꞈ tsaꞈ gaˬ˗iˇ lehˇ Miˬyehˇ neh biꞈ˗euˬ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ˗eu ma

      Dahˬ beh˗euˬ Ka li zaˬ saˇ ka˗ahˇ, muiˇ˗eu deuˬ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ laˆ naˬ˗eu gʼaˇ duˬ, Yeˬsuˇ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ laˆ tsoeˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh dahˬ beh˗euˬ Ka li zaˬ deuˬ “laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ heu ziꞈ dah ni bi pyeuꞈ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ, yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu deuˬ mehˬ shi ja leˇ˗euˬ” meh. (Piˇliˇpiˆ 1:7) Nymˬ˗mˇ iˬ nah˗euˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ jiˇ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗eu meh.a

      Biˬdiˬoˬ pah.

      Biˬdiˬoˬ: Tsaꞈ gaˬ nya ni miˇ kʼahˬ˗euˬ zahˇ sahˇ kʼoꞈ˗ahˇ zmˬ˗awˇ laˆ piˇ (2:28)

      Gʼaˬkʼehˇ 5:27-42-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      • Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ maˬ naˬ leˇ ni ya mˇ daˆ leꞈ˗eu nga?—Aˇ deuˆ 29, 38 hawˇ˗eu 39˗ahˇ haw.

      Tiˬ gʼaˬ na naˇ haˬ˗eu: “Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ aˬ jeˬ miˇ neh tiˬ nymˇ maˬ doe maˬ doe˗ehˇ iˇ˗eu nga?”

      • Teu loꞈ˗ehˇ naˇ haˬ laˇ naˇ, nawˇ aˬ joˆ˗ehˇ ehˇ nehˬ de?

      Kawˆ shawˆ

      Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ, tsawˇ jeuˬ tsawˇ ca dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ˗iˇ lehˇ dawˬ biꞈ taˬ yaꞈ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ gaˇ heu˗ahˇ mˇ nya ni caw ba luꞈ˗eu meh.

      Ja sawˇ poˆ˗eu

      • Miˇ kʼahˬ doe ni laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ aˬ joˆ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ luꞈ˗eu nga?

      • Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ˗eu heu naˇ, nga maꞈ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga?

      • Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ heu naˇ laˬ kʼaˬ bi cehˇ laˇ˗eu gaˇ pyeuꞈ˗eu lehˇ nawˬ˗ahˇ noeˬ miˇ˗a laˬ? Aˬ jeˬ miˇ neh teu loꞈ˗ehˇ noeˬ nya?

      Ngaˇ mˇ˗eu lehˇ noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ

      Haw lahˬ

      Meuˬ meuˬ ma˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ aˬ joˆ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ luꞈ˗eu nga lehˇ haw.

      Pehˇliˬ˗suiꞈ meuˬ˗ahˇ tsawˇ haˬ uiˬ gaˇ aˬ myah myah naˆ maˬ tseˇ tsaꞈ gaˬ˗eu (5:11)

      Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ miˇ kʼahˬ suˬ saˬ miˇ cehˆ˗eu deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba luꞈ˗eu nga?

      Miˬyehˇ˗ahˇ siˬ nya mawꞈ˗eu, miˇ kʼahˬ suˬ saˬ miˇ cehˆ˗euˬ deuˬ˗ahˇ caw ba (5:59)

      Dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ aˇ yamˬ tiˬ byah ni mˇ˗eu aˬ piˬ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ bi cehˇ leˇ˗eu jeˬ naˇ, aˬ jeˬ nga lehˇ haw.

      Gaˇ heu˗ahˇ tseˇ˗euˬ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu lehˇ miˇ˗a (6:29)

      Laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ tsaꞈ gaˬ nya laˇ ni, saˇ naˇ˗ahˇ aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ ja behˬ˗euˬ nga lehˇ haw.

      “Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu deuˬ, saˇ naˇ˗ahˇ daˬ˗iˇ” (Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ shaw! gaˇ kawˆ 13)

      a Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ heu naˇ, Miˬyehˇ neh aˬ dui˗ahˇ bi mˇ laꞈ˗euˬ gaˇ pyeuꞈ meh. Teu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ tsaꞈ gaˬ˗eu gʼaˇ duˬ, miˇ kʼahˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu aˬ yuiꞈ deuˬ˗ahˇ aˬ kawˬ˗aˬ shaˇ˗eu maˬ loˬ˗a.

  • Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu lehˇ noeˬ tsoˆ taˬ˗eu heu naˇ, aˇ yeˇ huiˬ dui dui
    Aˬ dui mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ laˬ kʼaˬ cehˇ nya—Jaˇliꞈ aˬ joˆ˗ehˇ mehˬ˗eu nga lehˇ haw
    • Dzaw deuˆ 23. Zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ pyeuꞈ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ, iˇ cuꞈ˗ahˇ mawˇ do do lah ni ahˇ leˇ˗awˇ iˇ cuꞈ shawˇ luꞈ.

      Dzaw deuˆ 23

      Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu lehˇ noeˬ tsoˆ taˬ˗eu heu naˇ, aˇ yeˇ huiˬ dui dui

      Yeˬsuˇ Ka li zaˬ deuˬ iˇ cuꞈ ya shawˇ meh lehˇ mehˬ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 28:19, 20-ahˇ gui.) Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu heu naˇ aˬ jeˬ nga? Iˇ cuꞈ shawˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ jeˇ ya jahˇ˗eu nga?

      1. Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu heu naˇ aˬ jeˬ nga?

      “Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu” lehˇ ehˇ˗eu heu dawˬ naˇ, iˇ cuꞈ˗ahˇ “dehˬ nuiꞈ˗eu” lehˇ ehˇ˗eu Gaˬliˇ dawˬ˗ahˇ neh oe˗euˬ meh. Yeˬsuˇ Yawˇdaˬ lawˇ baˬ˗ahˇ iˇ cuꞈ shawˇ ngeh, mawˇ do do lah ni iˇ cuꞈ˗ahˇ nuiꞈ iˇ˗awˇ ‘iˇ cuꞈ laꞈ kʼoeˇ neh doˆ laˇ˗euˬ’ meh. (Maˬkuˆ 1:9, 10) Teu loꞈ˗ehˇ duˇ ni Ka li zaˬ maˇ diˇ deuˬ jiˇ iˇ cuꞈ shawˇ ngeh mawˇ do do lah ni iˇ cuꞈ˗ahˇ ya dehˬ nuiꞈ˗eu meh.

      2. Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu heu naˇ, aˬ jeˬ˗ahˇ bi siˬ bi mawˇ˗eu nga?

      Tiˬ gʼaˬ paˬ iˇ cuꞈ shawˇ ngeh, aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ˗ahˇ a nehˬ dzeuˇ˗euˬ lehˇ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ bi siˬ bi mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya a nehˬ˗eu nga? Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu lehˇ gʼeh˗eu deuˬ iˇ cuꞈ maˬ shawˇ mi naˆ˗ehˇ yawˬ ha tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ jawˇ˗awˇ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ nawˬ˗euˬ gaˇ mˇ ma, nawˇ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ uˬ duˬ tahˬ ma, dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ nawˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ˗ahˇ naˬ ba tiꞈ taˬ ma lehˇ saˇ jaˇ ya dzaˬ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ Yeˬsuˇ neh mehˬ˗euˬ jeˬ hawˇ˗eu mˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ dehꞈ caw nya˗eu gʼaˇ duˬ, ‘yawˬ ha˗euˬ nui kʼahˇ ya byehˇ dzeh˗awˇ Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah’ caw teh˗eu lehˇ ya noeˬ tsehˆ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 16:24) Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ a nehˬ˗awˇ iˇ cuꞈ shawˇ˗eu heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ laˇ˗eu uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ jiˇ gʼoeˇ laˇ˗eu meh.

      3. Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu aˇ tiˆ˗ahˇ le keuˆ nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ jeˬ jeˇ ya jahˇ˗eu nga?

      Aˬ dui iˇ cuꞈ maˬ shawˇ mi naˆ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ ya siˬ nya˗awˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ nui jah ya ahˇ˗eu meh. (Heˬbyehˇ 11:6-ahˇ gui.) Aˬ dui zaˬ siˬ nui gahˇ hawˇ˗eu nui jah ngehˬ˗ehˇ myaˬ laˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ dzehˬ laˇ˗awˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ aˬ cawˬ˗ahˇ ja nehˬ mawꞈ laˇ˗eu uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ˗euˬ zahˇ dawˬ˗ahˇ jiˇ dehꞈ caw mawꞈ laˇ˗eu meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 4:2; 1 Yoˇhaˬ 5:3) Kʼoeˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ ‘bi dehꞈ mawꞈ˗eu loꞈ˗ehˇ dehꞈ nya laˇ˗awˇ aˬ yawꞈ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ˗ahˇ mˇ nya laˇ’ ngeh, aˬ dui˗euˬ dehꞈ ziˇ Miˬyehˇ˗ahˇ a nehˬ˗awˇ iˇ cuꞈ shawˇ mawꞈ laˇ˗eu meh.—Gawˇlawˇsehˇ 1:9, 10.a

      Naꞈ suiˇ ni dzaw

      Yeˬsuˇ neh iˇ cuꞈ shawˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ neh aˬ dui aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya˗eu nga? Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu aˇ yeˇ huiˬ˗eu aˇ tiˆ heu˗ahˇ le keuˆ nya ni, aˬ dui aˬ jeˬ jeˇ ya jahˇ˗eu nga lehˇ haw.

      4. Aˬ dui Yeˬsuˇ neh iˇ cuꞈ shawˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ neh dzaw geuꞈ nya

      Yeˬsuˇ neh iˇ cuꞈ shawˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ yaw duˬ duˬ˗ehˇ siˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ, Maꞈtehˬ 3:13-17-ahˇ gui. Kʼoeˇ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      • Yeˬsuˇ iˇ cuꞈ shawˇ ngeh, zaˬ nahˬ tehꞈ nga siˬ laˬ?

      • Yeˬsuˇ iˇ cuꞈ aˬ joˆ˗ehˇ shawˇ˗euˬ nga? Iˇ cuꞈ byaˆ shehˬ˗euˬ tehꞈ nga loˇ?

      Yeˬsuˇ iˇ cuꞈ shawˇ gʼaˬ˗awˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ Miˬyehˇ neh biꞈ˗euˬ gaˇ˗ahˇ mˇ dahˬ beh˗euˬ meh. Luˇkaꞈ 3:21-23 hawˇ˗eu Yoˇhaˬ 6:38-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      • Yeˬsuˇ iˇ cuꞈ shawˇ gʼaˬ naˇ, dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ naˬ ba tiꞈ taˬ˗awˇ mˇ˗euˬ nga?

      5. Nawˇ jiˇ iˇ cuꞈ shawˇ˗eu aˇ tiˆ˗ahˇ le keuˆ nya

      Aˬ dui Miˬyehˇ˗ahˇ a nehˬ˗awˇ iˇ cuꞈ shawˇ˗eu heu naˇ, pyeuꞈ leˇ nya˗eu maˬ siˬ ngaˇ lehˇ kʼahˬ lahˇ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ dzaw daˆ leꞈ˗awˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya laˇ naˇ, aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ heu˗ahˇ noeˬ tsehˆ peuˬ laˇ˗eu meh. Teu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ na˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw˗eu gʼaˇ duˬ, biˬdiˬoˬ pah.

      Biˬdiˬoˬ: Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ leˇ ni leh jeh (1:11)

      Yoˇhaˬ 17:3 hawˇ˗eu Yaˬkoˆ 1:5-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      • Iˇ cuꞈ shawˇ nya laˇ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

      A. Zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ dehꞈ ziˇ Miˬyehˇ˗ahˇ a nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ shaˇ luꞈ. B. Zaˬ miˬ aˬ buˇ teu gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ pyeuꞈ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ, iˇ cuꞈ˗ahˇ mawˇ do do lah ni ahˇ leˇ˗awˇ iˇ cuꞈ shawˇ lu.
      1. 1. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nawˬ˗euˬ gaˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ mˇ ma lehˇ guiˬ lahˇ shaˇ ngeh, aˬ yawꞈ˗ahˇ a nehˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ

      2. 2. Iˇ cuꞈ shawˇ ngeh, tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ aˬ dui Miˬyehˇ˗ahˇ a nehˬ dzeuˇ˗euˬ lehˇ bi mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ

      6. Iˇ cuꞈ shawˇ˗euˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ laˇ

      Aˬ dui iˇ cuꞈ shawˇ ngeh, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ mehˬ bawˬ gm˗eu huiˬ˗eu nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ laˇ˗eu meh. Iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ aˬ gaˇ jawˇ˗awˇ aˬ joˆ˗ehˇ dehꞈ yaꞈ˗euˬ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ jah˗eu jeˬ hawˇ˗eu dehꞈ caw mˇ caw luꞈ˗eu jeˬ tiˬ gaˇ duˇ leˇ˗eu meh. Ja ceuˬ 25:14 hawˇ˗eu 1 Beˬtuˆluˆ 2:17-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      • Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi gʼoeˇ leˇ˗eu nga?

      Aˇ baˇ deuˬ: Iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ ya cawˬ taꞈ˗euˬ gaˇ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ shaˇ noeˬ luꞈ. 1. Aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ ja nehˬ. 2. Mehˇ nmˇ aˬ piˬ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ caw ba. 3. Aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ aˇ kʼoꞈ beu gaˇ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ hawˬ dzaˬ taꞈ. 4. Mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ nehˬ˗ehˇ zaˬ yo aˬ li tiˬ gʼaˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ. 5. Huiˬ˗eu mehˇ bawˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ tsawˇ jeuˬ tsawˇ za beu gaˇ˗eu mehˇ nmˇ nyiˬ gʼaˬ nehˬ˗ehˇ aˇ baˇ deh luꞈ.

      Tiˬ gʼaˬ na ehˇ˗eu: “Ngaˬ˗ahˇ iˇ cuꞈ shawˇ˗eu maˬ dah laˇ nyaˬ siˬ.”

      • Nawˇ jiˇ teu loꞈ˗ehˇ noeˬ luꞈ˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ naˇ, iˇ cuꞈ shawˇ˗eu aˇ tiˆ˗ahˇ le keuˆ nya ni leh jeh mawꞈ miˇ˗a laˬ?

      Kawˆ shawˆ

      Ka li zaˬ deuˬ iˇ cuꞈ ya shawˇ meh lehˇ Yeˬsuˇ mehˬ˗eu meh. Aˬ dui iˇ cuꞈ shawˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui jah ahˇ laˇ ni ya leh jeh˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ zahˇ dawˬ˗ahˇ ya dehꞈ caw˗eu uˬ taꞈ, aˬ dui˗euˬ dehꞈ ziˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ ya a nehˬ˗eu meh.

      Ja sawˇ poˆ˗eu

      • Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu heu naˇ, aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga? Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu heu naˇ, aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga?

      • A nehˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu iˇ cuꞈ shawˇ˗eu jeˬ heu naˇ, aˬ joˆ˗ehˇ taꞈ˗eu nga?

      • A nehˬ˗awˇ iˇ cuꞈ shawˇ nya laˇ˗eu gʼaˇ duˬ, jeˬ hu aˬ jeˬ jeˇ ya jahˇ˗eu nga?

      Ngaˇ mˇ˗eu lehˇ noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ

      Haw lahˬ

      Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu heu naˇ, aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗awˇ, aˬ jeˬ˗ahˇ maˬ ehˇ mawꞈ˗eu nga lehˇ haw.

      “Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu heu naˇ, aˬ jeˬ nga?” (Iˇteuꞈnehꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ)

      Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu aˇ tiˆ˗ahˇ le keuˆ nya ni aˬ jeˬ jeˇ ya jahˇ˗eu nga lehˇ haw.

      “Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu aˇ poeˬ taˬ baw˗eu jeˬ iˇ cuꞈ shawˇ ni laˆ noeˬ nehˬ” (Loꞈ˗eu nymˇgoˇ, 2020 Smˇ siˬ ba la)

      Zaˬ yo aˬ li tiˬ gʼaˬ aˬ jeˬ miˇ neh iˇ cuꞈ shawˇ mawꞈ˗eu nga lehˇ haw.

      “Aˬ yawꞈ maꞈ ngaˬ˗ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ yawˬ haˇ yawˬ ha bi siˬ duˬ mawꞈ” (Loꞈ˗eu nymˇgoˇ, 2013 Nyiˬ siˬ ba la 1)

      Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu heu naˇ aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu nga lehˇ haw˗awˇ, iˇ cuꞈ shawˇ nya ni aˬ joˆ˗ehˇ ya lehˬ hmˬ˗eu nga lehˇ haw.

      “Ngaˇ iˇ cuꞈ shawˇ paˬ˗ehˇ gʼeh ngaˇ laˬ?” (Zaˬ guˬ deuˬ naˇ haˬ˗eu jeˬ—Maˇ diˇ zmˬ nya˗eu dawˬ kʼoꞈ, Dmˬ 2, gaˇ kawˆ 37)

      a Zahˇ yawˬ zahˇ yawˬ tawˬ ngeh iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ deuˬ kʼawꞈ, iˇ cuꞈ paˇ ya shawˇ paˇ˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh nga? Zahˇ teu deuˬ naˇ, maˇ maˇ ni Jaˇliꞈ mehˬ˗eu jeˬ maˬ mehˬ˗eu miˇ neh meh.—Gʼaˬkʼehˇ 19:1-5 hawˇ˗eu Dzaw deuˆ 13˗ahˇ haw.

Aˬkaˬ sahˬ boꞈ paˇ dmˬ (2013-2025)
Doˆ iˇ˗eu
Ahˇ leˇ˗eu
  • Akha
  • Biˇ nehˬ˗eu
  • Toeˬ taˬ˗eu
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Zmˬ nya˗eu aˇ tiˆ
  • Yawˬ ha˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw lahˇ nehˬ˗eu jeˬ
  • Yawˬ ha-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ haw lahˇ-eu g'aˇ duˬ toeˬ taˬ-eu
  • JW.ORG
  • Ahˇ leˇ˗eu
Biˇ nehˬ˗eu