1. Yeˬsuˇ zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ jahˇ˗awˇ ngaˬ shaˬ gʼawˬ mya ni bi nyehꞈ mi ngeh, Beˬtuˆluˆ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh leˇ˗euˬ nga?

Beˬtuˆluˆ uˬ ciꞈ miˇ lah ni ngaˬ shaˬ nyehꞈ˗euˬ kʼawꞈ, tiˬ mawˇ˗iˬ maˬ nyehꞈ mi˗aˬ. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ “Iˇ cuꞈ yaw naꞈ paw lawˬ heu gʼeh˗awˇ, za dzeh ahˇ gʼeh˗awˬ” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Luˇkaꞈ 5:4) Beˬtuˆluˆ jeˬ˗iˬ maˬ nyehꞈ mi nya˗euˬ paˬ lehˇ noeˬ˗eu kʼawꞈ, Yeˬsuˇ neh ehˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ za dzeh gʼeh˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ za dzeh ahˇ gʼeh ngeh, ngaˬ shaˬ dzeh uˇ dui dui˗euˬ miˇ neh za pyaˬ˗iˇ paˬ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ teu˗ahˇ ya mawˇ ngeh, “zahˬ dui dui leˇ”˗euˬ meh. Beˬtuˆluˆ Yeˬsuˇ˗ahˇ “Sahˬpaˬ˗oˇ, ngaˇ jawˇ gaˇ neh doˆ˗iˇ˗awˬ. Ngaˇ˗aˬ, iˬ baˇ huiˬ dui dui˗eu tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ ma” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Luˇkaꞈ 5:6-9) Beˬtuˆluˆ Yeˬsuˇ˗euˬ dawˬ peh jawˇ˗eu maˬ geuˇ nya lehˇ noeˬ gaˇ duˇ˗eu meh.

2. Beˬtuˆluˆ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ dzaw˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nga?

² Beˬtuˆluˆ ngaˇ “iˬ baˇ huiˬ dui dui˗eu tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ ma” lehˇ ehˇ˗eu teu tsaˬ meh. Aˬ dui Jaˇliꞈ˗ahˇ haw ngeh tiˬ poˆ na˗aˬ, Beˬtuˆluˆ aˇ nah hawˇ˗eu nui ma ya cawˆ˗eu jeˬ ngehˬ˗awˇ mˇ gaˇ ya mawˇ˗eu meh. Nawˇ jiˇ Beˬtuˆluˆ loꞈ˗ehˇ duˇ ma laˬ? Nawˇ yawˬ ha˗euˬ gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ maˬ ngeuˇ naˇ, yawˬ ha laꞈ kʼoeˇ maˬ muiˬ˗eu tiˬ jeˬ na˗ahˇ byehˇ˗eu leh jeh˗eu myahˇ laˇ˗euˬ kʼawꞈ maˬ byehˇ nya ni shaˬ luꞈ de loˇ? Nawˇ teu loꞈ˗ehˇ pyeuꞈ luꞈ naˇ, Beˬtuˆluˆ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ neh gʼaˬ za nya meh. Shaˇ noeˬ haw sheˇ, Yeˬhawˇbaˬ Beˬtuˆluˆ˗euˬ yaw lehˬ gaˇ kawˆ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ maˬ bi boꞈ ahˇ taˬ˗eu za kʼawꞈ, aˬ dui bi dzaw geuꞈ˗eu gʼaˇ duˬ bi boꞈ ahˇ taˬ˗euˬ meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 3:16, 17) Aˬ dui loꞈ˗ehˇ nui noeˬ nui ma hawˇ˗eu gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ jaˆ˗eu Beˬtuˆluˆ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ pyehˆ tseˇ˗eu heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui iˬ baˇ tiˬ pawꞈ˗iˬ maˬ jaˆ ni byah kuꞈ gaˇ maˬ noeˬ tmˬ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ jaˆ kʼawꞈ, coˬ˗iˇ˗euˬ kʼawꞈ, tsawˬ tuˇ kʼoꞈ laˇ˗awˇ leh jeh daˆ leꞈ gaˇ noeˬ tmˬ˗eu meh.

4. Luˇkaꞈ 5:5-10-ahˇ haw ngeh, Beˬtuˆluˆ yawˬ ha˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ehˇ taˬ˗euˬ nga? Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ nehˬ˗euˬ nga?

⁴ Jaˇliꞈ˗ahˇ Beˬtuˆluˆ yawˬ ha “iˬ baˇ huiˬ dui dui˗eu tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ ma” lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ˗eu lehˇ maˬ ehˇ taˬ˗aˬ. Kʼoeˇ naˇ Beˬtuˆluˆ dzeuˇ yaꞈ ngeh aˬ yawꞈ neh mˇ bahˬ˗euˬ yaw bahˬ aˬ geu hmˬ˗ahˇ noeˬ keuˆ˗awˇ neh ehˇ˗eu lehˇ jiˇ maˬ ehˇ taˬ˗aˬ. (Luˇkaꞈ 5:5-10-ahˇ gui.) Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ huiˬ˗eu iˬ baˇ mˇ haw˗euˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Yeˬsuˇ Beˬtuˆluˆ aˬ jeˬ miˇ neh guˆ˗eu nga lehˇ siˬ nya˗eu meh. Tiˬ poˆ na Beˬtuˆluˆ ngaˇ teu naˆ naˆ˗ehˇ muiˬ˗eu tsawˇ haˬ maˬ ngeuˇ nya lehˇ noeˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Yeˬsuˇ Beˬtuˆluˆ saˇ jaˇ ziꞈ daˆ leꞈ meh lehˇ jiˇ siˬ nya˗eu meh. Teu miˇ neh Yeˬsuˇ Beˬtuˆluˆ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ “taˬ guˆ” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ Beˬtuˆluˆ˗ahˇ nui jah taˬ˗eu miˇ neh Beˬtuˆluˆ˗euˬ dehꞈ ziˇ paˇ˗iˇ˗euˬ meh. Aˇ nah naˇ Beˬtuˆluˆ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ nyiˇ Aˬdehˬlehˬ ngaˬ shaˬ poˆ˗eu gaˇ byehˇ dzeh˗awˇ Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah caw teh iˇ˗euˬ meh. Teu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗euˬ miˇ neh guiˬ lahˬ gʼawˬ mya ni za˗euˬ meh.—Maˬkuˆ 1:16-18.