Loꞈ˗eu nymˇgoˇ Awˆlai Sahˬ boꞈ taˬ duˬ
Loꞈ˗eu nymˇgoˇ
Awˆlai Sahˬ boꞈ taˬ duˬ
Akha
?
  • ˆ
  • ꞈ
  • ˇ
  • ˬ
  • Jaˇliꞈ
  • Jahˇ doˆ taˬ˗euˬ jeˬ
  • Mehˬ bawˬ
  • Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ heu naˇ aˬ jeˬ nga?
    Aˬ dui mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ laˬ kʼaˬ cehˇ nya—Jaˇliꞈ aˬ joˆ˗ehˇ mehˬ˗eu nga lehˇ haw
    • Dzaw deuˆ 31. Mˬ kʼoeˇ taˆ Sahˬ paˬ ya geuꞈ˗euˬ Yeˬsuˇ Ka li, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ yaw shehꞈ kʼahˬ sehˇ mehˬ shi jawˇ luꞈ.

      Dzaw deuˆ 31

      Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ heu naˇ aˬ jeˬ nga?

      Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ neh aˇ yeˇ kʼaˇ huiˬ˗eu kawˆ naˇ, Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗euˬ gaˇ kawˆ pyeuꞈ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ Miˇkʼahˬ heu˗ahˇ zmˬ˗awˇ miˇ tsaˬ heu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ yawꞈ neh yaw beh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ mˇ byah˗eu meh. Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ heu naˇ aˬ jeˬ nga? Nymˬ˗mˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ luꞈ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga? Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ aˬ jeˬ jeˇ mˇ byah dzeuˇ˗euˬ nga? Mehˬ hu paw aˬ jeˬ jeˇ jahˇ˗eu lehˇ gʼeh˗eu nga? Heu kawˆ hawˇ˗eu nyaˆ taꞈ nyiˬ kawˆ˗ahˇ gaˇ kawˆ heu deuˬ ja sawˇ nehˬ taˬ˗euˬ meh.

      1. Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ heu naˇ aˬ jeˬ nga? Miˇkʼahˬ heu kʼahˬ˗euˬ Sahˬ paˬ aˬ suˇ gʼaˬ nga?

      Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ neh beh˗euˬ uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ pyeuꞈ meh. Miˇkʼahˬ teu kʼahˬ˗euˬ Sahˬ paˬ pyeuꞈ˗eu Yeˬsuˇ Ka li mˬ kʼoeˇ taˆ neh uˆ lahˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 4:17; Yoˇhaˬ 18:36) Jaˇliꞈ˗ahˇ Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, “Aˬ yawꞈ uˆ lahˇ˗eu miˇ kʼahˬ kʼoeˇ, mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ aˇ saˬ saˬ˗eu maˬ baw˗a” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Luˇkaꞈ 1:32, 33) Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗euˬ Sahˬ paˬ Yeˬsuˇ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ˗euˬ tsawˇ haˬ zaˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu meh.

      2. Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ aˬ geu deuˬ uˆ lahˇ˗eu nga?

      Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ uˆ lahˇ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Miˇ tsaˬ tsawˇ jeuˬ tsawˇ ca dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ neh tseˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ ‘miˇ tsaˬ heu˗euˬ kʼoeˇ taˆ uˆ lahˇ˗eu deuˬ ya geuꞈ tehꞈ˗a’ lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 5:9, 10) Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ uˆ lahˇ leˇ˗eu deuˬ aˇ myaˆ gʼaˬ nga? Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ oe˗euˬ taꞈ naˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ deuˬ gʼawˬ mya lam gʼaˬ jawˇ˗eu kʼawꞈ, mˬ kʼoeˇ taˆ Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ ya uˆ lahˇ˗eu deuˬ˗aˬ, 144,000 gʼaˬ jawˇ˗eu tehꞈ meh. (Pah mehˬ˗eu 14:1-4-ahˇ gui.) Dzeˇ luꞈ˗eu deuˬ naˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ˗eu uˬ moˆ ya jawˇ˗eu meh.—Ja ceuˬ 37:29.

      3. Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ tsawˇ haˬ zaˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ naˆ maˬ tseˇ aˬ jeˬ miˇ neh muiˬ dzehˬ˗eu nga?

      Tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗eu uˆ lahˇ˗eu aˬ yuiꞈ tiˬ deuˬ na zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ yaw muiˬ jeˬ paˇ mˇ nehˬ mawꞈ˗eu kʼawꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ kʼaˇ mˇ mawꞈ˗eu jeˬ maˬ mˇ nehˬ nya˗a. Aˬ yawꞈ maꞈ tiˬ kʼehˬ tehꞈ˗ehˇ ya uˆ lahˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ jawˇ duˬ˗ahˇ yawˬ ha˗euˬ gʼaˇ duˬ tehꞈ˗ehˇ shaˇ noeˬ˗eu deuˬ ya jawˇ laˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗euˬ Sahˬ paˬ Yeˬsuˇ˗euˬ jawˇ duˬ˗ahˇ tiˬ gʼaˬ˗iˬ maˬ jawˇ dah laˇ nya˗a. Miˬyehˇ neh beh˗euˬ Miˇkʼahˬ˗aˬ, “aˬ cawˬ maˬ deuˆ gʼaˬ nya˗eu miˇ kʼahˬ pyeuꞈ meh.” (Daˬyeˬlaˇ 2:44) Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ tiˬ siˬ siˬ lah ni˗ahˇ uˆ lahˇ˗awˇ, tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ tiˬ kawˆ di ni ngehˬ gʼeh nehˬ˗eu meh. Yeˬsuˇ tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ gaˬ dui dui˗awˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ dawˇ˗ehˇ mˇ nehˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ jiˇ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ˗awˇ, ngehˬ gʼeh caw ba nehˬ nya ni hawˇ˗eu yaw tsaˬ yaw dawˇ dawˇ˗ehˇ mˇ nehˬ nya ni mehˬ nehˬ˗eu meh.—Iˇsaˬyaˇ 11:9-ahˇ gui.

      Naꞈ suiˇ ni dzaw

      Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ tsawˇ haˬ zaˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ naˆ maˬ tseˇ aˬ jeˬ miˇ neh muiˬ dzehˬ˗eu nga lehˇ haw.

      Yeˬsuˇ Ka li mˬ taˆ nuiˇ mahˇ˗ahˇ neh uˆ lahˇ. Aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ uˆ lahˇ˗eu deuˬ aˬ yawꞈ˗euˬ naˇ kʼah jawˇ luꞈ. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ yaw shehꞈ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ kʼoeˇ taˆ jaˆ luꞈ.

      4. Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ miˇ tsaˬ tiˬ siˬ siˬ lah ni˗ahˇ uˆ lahˇ

      Yeˬsuˇ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu baoˬ, sahˬ paˬ sahˬ ma dawˬ tawˆ luꞈ naˆ maˬ tseˇ huiˬ dzehˬ˗eu meh. Maꞈtehˬ 28:18-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      • Yeˬsuˇ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu baoˬ, sahˬ paˬ sahˬ ma deuˬ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu baoˬ naˆ maˬ tseˇ aˬ jeˬ miˇ neh huiˬ dzehˬ˗eu nga?

      Tsawˇ haˬ zaˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ˗aˬ tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ poˆ laˇ paˇ laˇ˗awˇ sahˬ paˬ sahˬ ma deuˬ jiˇ yawˬ ha˗euˬ miˇ kʼahˇ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu baoˬ jaˆ˗eu tehꞈ meh. Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ tawˇ neh? Daˬyeˬlaˇ 7:14-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      • Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ “tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ cawˆ˗iˇ”˗eu miˇ neh, aˬ joˆ˗ehˇ muiˬ˗eu nga?

      • Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ miˇ tsaˬ tiˬ siˬ siˬ lah ni˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ muiˬ˗eu nga?

      5. Tsawˇ haˬ zaˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ paˇ bi jaˆ

      Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ tsawˇ haˬ zaˬ uˆ lahˇ luꞈ˗eu jawˇ duˬ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh uˆ lahˇ le˗eu nga? Biˬdiˬoˬ pah gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      Biˬdiˬoˬ: Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ heu aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga?—Tiˬ tsahˇ na (1:41)

      • Tsawˇ haˬ zaˬ uˆ lahˇ˗eu baˬ da neh aˬ jeˬ jeˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ nga?

      Dawˬtsoˆ 8:9-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      • Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ tsawˇ haˬ zaˬ uˆ lahˇ luꞈ˗eu jawˇ duˬ˗ahˇ uˆ lahˇ le naˇ yaw muiˬ ngaˇ laˬ? Aˬ jeˬ miˇ neh?

      6. Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu deuˬ aˬ dui˗ahˇ gʼoˆ shaw nehˬ nya

      Aˬ dui˗euˬ Sahˬ paˬ Yeˬsuˇ tsawˇ haˬ pyeuꞈ haw˗euˬ miˇ neh, “aˬ dui˗euˬ gʼaˬ baˬ duˬ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ” nehˬ nya˗eu meh. (Heˬbyehˇ 4:15) Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ bi uˆ lahˇ˗eu gʼaˇ duˬ, Yeˬhawˇbaˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu zaˬ yo aˬ li hawˇ˗eu zaˬ miˬ aˬ buˇ 144,000 gʼaˬ˗ahˇ “miˇ tsaˬ tsawˇ jeuˬ tsawˇ ca dawˬ tawˆ” luꞈ˗ahˇ neh tseˇ doˆ˗euˬ meh.—Pah mehˬ˗eu 5:9.

      • Yeˬsuˇ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ ya uˆ lahˇ leˇ˗eu deuˬ, aˬ dui loꞈ˗ehˇ tsawˇ haˬ pyeuꞈ haw˗euˬ heu naˇ yaw muiˬ ngaˇ laˬ? Aˬ jeˬ miˇ neh?

      Saˇ ka hawˇ˗eu tsawˇ jeuˬ tsawˇ ca maˬ duˇ leˇ˗eu ˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ.

      Yeˬhawˇbaˬ gʼawˬ mya jeˬ lehˇ dehꞈ yaꞈ˗euˬ zaˬ yo aˬ li hawˇ˗eu zaˬ miˬ aˬ buˇ deuˬ˗ahˇ tseˇ˗awˇ Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ bi uˆ lahˇ

      7. Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗euˬ zahˇ sahˇ kʼoꞈ, tsawˇ haˬ zaˬ˗euˬ zahˇ sahˇ kʼoꞈ naˆ maˬ tseˇ muiˬ dzehˬ

      Sahˬ paˬ sahˬ ma deuˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ ngehˬ gʼeh haw piˇ nehˬ˗eu zahˇ sahˇ kʼoꞈ deuˬ jahˇ doˆ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ jiˇ zaˬ lahˇ deuˬ ya mˇ caw˗eu zahˇ sahˇ kʼoꞈ deuˬ jaˆ˗eu meh. 1 Gawˇliˬtu 6:9-11-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      • Tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ Miˬyehˇ˗euˬ zahˇ dawˬ˗ahˇ mˇ caw naˇ, miˇ tsaˬ heu siˬ aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?a

      • Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ˗eu uˬ moˆ jawˇ˗eu deuˬ˗ahˇ zahˇ dawˬ kʼoꞈ dawˬ heu deuˬ˗ahˇ mˇ caw lehˇ ehˇ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ jaˆ ngaˇ lehˇ noeˬ miˇ˗a laˬ? Aˬ jeˬ miˇ neh?

      • Zahˇ dawˬ kʼoꞈ dawˬ heu deuˬ˗ahˇ maˬ dehꞈ caw˗euˬ deuˬ, paˇ laˇ nya˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga?—Aˇ deuˆ 11˗ahˇ haw.

      Gaˇ ma˗ahˇ haw˗eu yehˇ tiˬ gʼaˬ lawˬ liˬ tiˬ mawˇ˗ahˇ laˆ naˬ luꞈ ngeh, aˇ kʼoꞈ beu gaˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ cah cehˆ luꞈ.

      Sahˬ paˬ sahˬ ma deuˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ ngehˬ gʼeh haw piˇ˗eu gʼaˇ duˬ, zahˇ sahˇ kʼoꞈ deuˬ jahˇ doˆ taˬ˗euˬ meh. Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ jiˇ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ ngehˬ gʼeh haw piˇ˗eu gʼaˇ duˬ, teu naˆ maˬ tseˇ muiˬ˗eu zahˇ sahˇ kʼoꞈ deuˬ jaˆ meh

      Tiˬ gʼaˬ na naˇ haˬ˗eu: “Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ heu naˇ, aˬ jeˬ˗a?”

      • Teu loꞈ˗ehˇ naˇ haˬ laˇ naˇ, nawˇ aˬ joˆ˗ehˇ ehˇ kʼoꞈ nehˬ de?

      Kawˆ shawˆ

      Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ heu naˇ miˇ tsaˬ tiˬ siˬ siˬ lah ni˗ahˇ uˆ lahˇ le˗eu mˬ taˆ jaˆ˗eu uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ pyeuꞈ meh.

      Ja sawˇ poˆ˗eu

      • Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu deuˬ aˬ suˇ suˇ gʼaˬ nga?

      • Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ, aˬ jeˬ miˇ neh tsawˇ haˬ zaˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ naˆ maˬ tseˇ muiˬ dzehˬ˗eu nga?

      • Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ˗eu uˬ moˆ jawˇ˗eu deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ bi jahˇ mawꞈ˗eu nga?

      Ngaˇ mˇ˗eu lehˇ noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ

      Haw lahˬ

      Yeˬsuˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ aˬ gaˇ jaˆ˗eu lehˇ ehˇ˗eu nga lehˇ haw.

      “Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ tsawˇ haˬ zaˬ˗euˬ nui ma laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu jeˬ nga laˬ?” (Iˇteuꞈnehꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ)

      Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ aˬ jeˬ miˇ neh tsawˇ haˬ zaˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ naˆ maˬ tseˇ, Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu nga?

      Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ (1:43)

      Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ bi uˆ lahˇ˗eu gʼaˇ duˬ, Yeˬhawˇbaˬ neh tseˇ˗euˬ 144,000 gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ Jaˇliꞈ aˬ joˆ˗ehˇ ehˇ˗eu nga lehˇ haw.

      “Mˬ kʼoeˇ taˆ ya le˗eu aˬ geu deuˬ nga?” (Iˇteuꞈnehꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ)

      Tawˬ˗ahˇ uˇ luꞈ˗eu zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ jaˆ laˇ ni, Miˬyehˇ maˬ ngeuˇ naˇ maˬ jahˇ nya˗a lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh jah˗eu nga lehˇ haw.

      “Aˬ jeˬ miˇ maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu jeˬ jaˆ˗eu lehˇ ngaˇ ya siˬ duˬ maˬ” (Noeˬlaˇ˗awˬ!, 2011 Tseˇ tiꞈ siˬ ba la)

      a Aˇ bymˇ 3˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ zahˇ dawˬ tiˬ kawˆ na˗ahˇ ja sawˇ ma.

  • Nymˬ˗mˇ Miˬyehˇ Miˇ kʼahˬ uˆ lahˇ shaw
    Aˬ dui mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ laˬ kʼaˬ cehˇ nya—Jaˇliꞈ aˬ joˆ˗ehˇ mehˬ˗eu nga lehˇ haw
    • Dzaw deuˆ 32. Mˬ kʼoeˇ taˆ˗euˬ Sahˬ paˬ Yeˬsuˇ gawˬ yoeˬ yuˇ taˬ˗awˇ, mˬ kʼoeˇ taˆ neh miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ luꞈ.

      Dzaw deuˆ 32

      Nymˬ˗mˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ shaw

      1914 kʼoꞈ˗ahˇ neh naˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ mˬ kʼoeˇ taˆ uˆ lahˇ dahˬ beh˗euˬ meh. Teu ngeh neh naˇ tsawˇ haˬ zaˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ˗euˬ aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ nah aˇ yamˬ jiˇ aˇ dahˬ beh laˇ˗euˬ meh. Aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ siˬ nya˗eu nga? Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ haw ngeh maˬ ehˇ, 1914 kʼoꞈ˗ahˇ neh naˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ pyeuꞈ laˇ˗euˬ jeˬ hawˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ haw ngeh maˬ ehˇ, siˬ laˇ˗eu meh.

      1. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ aˬ jeˬ jeˇ ehˇ taˬ˗euˬ nga?

      Daˬyeˬlaˇ sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ “shiꞈ kʼoꞈ” jiˇ ngeh Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ dahˬ beh meh lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Daˬyeˬlaˇ 4:16, 17) Daˬyeˬlaˇ˗euˬ saˇ ka˗ahˇ neh gʼawˬ mya yaˇ kʼoꞈ byah laˇ˗awˇ Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ ngeh, shiꞈ kʼoꞈ aˇ yamˬ teu˗ahˇ ‘aˬ cawˬ tsawˇ jeuˬ˗euˬ aˇ yamˬ’ lehˇ kuˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ aˇ yamˬ teu maˬ jiˇ˗aˬ siˬ lehˇ ehˇ˗eu meh. (Luˇkaꞈ 21:24) Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ shiꞈ kʼoꞈ aˇ yamˬ teu naˇ, 1914 kʼoꞈ˗ahˇ jiˇ˗euˬ lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga lehˇ ja sawˇ ma.

      2. 1914 kʼoꞈ˗ahˇ neh naˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ aˬ jeˬ jeˇ pyeuꞈ laˇ˗awˇ, tsawˇ haˬ˗euˬ nui ma aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

      Yeˬsuˇ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ “miˇ tsaˬ heu aˇ saˬ saˬ˗eu dawˬ peh peh laˇ˗awˇ, nawˇ zaꞈ le˗eu aˇ yamˬ keuˆ le˗euˬ ngaˇ lehˇ, aˬ jeˬ˗ahˇ haw˗awˇ ya siˬ nmˇ” lehˇ naˇ haˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 24:3) Yeˬsuˇ mˬ kʼoeˇ taˆ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ Sahˬ paˬ geuꞈ˗awˇ uˆ lahˇ dahˬ beh ngeh, gʼawˬ mya jeˬ pyeuꞈ laˇ meh lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, guiˇ deuˆ˗eu jeˬ, mehꞈ˗eu shuꞈ˗eu jeˬ, miˇ luˆ luˆ˗eu jeˬ, heu deuˬ pyeuꞈ laˇ meh. (Maꞈtehˬ 24:7-ahˇ gui.) “Aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ nah aˇ yamˬ laꞈ kʼoeˇ”˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗euˬ baˬ da neh, dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ “shaˬ dui dui” laˇ meh lehˇ jiˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 3:1-5) 1914 kʼoꞈ˗ahˇ neh naˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ pyeuꞈ laˇ˗euˬ gaˇ kawˆ deuˬ hawˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ haw ngeh, teu loꞈ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ lehˇ maˇ jawˆ ni mawˇ laˇ˗eu meh.

      3. Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ dahˬ beh laˇ˗euˬ taꞈ naˇ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ aˬ jeˬ miˇ neh doeˇ dui dui laˇ˗euˬ nga?

      Yeˬsuˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗euˬ Sahˬ paˬ pyeuꞈ laˇ˗awˇ tiˬ kʼehˬ naˇ, mˬ kʼoeˇ taˆ Saˬdaˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ nehˬ˗ehˇ guiˇ deuˆ˗euˬ meh. Saˬdaˬ guiˇ deuˆ smˇ˗euˬ miˇ neh, “miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ bi biˬ ka leꞈ˗awˇ aˬ yawꞈ˗euˬ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ dawˬ tawˆ luꞈ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ bi biˬ ka leꞈ˗euˬ meh” lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 12:9, 10, 12) Saˬdaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ laˆ cawˆ laˇ meh lehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ nui ma pehˇ dui dui˗awˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ shaˬ˗eu zahˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu nui ma cawˆ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ tehꞈ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ ni jahˇ˗eu meh. Teu miˇ neh miˇ tsaˬ heu siˬ, heu naˆ naˆ˗ehˇ doeˇ laˇ taˬ˗euˬ gaˇ aˬ dui maˬ zahˬ leˇ. Ehˇ kʼawꞈ gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ le ngeh, shaˬ˗eu zahˬ˗eu jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ laˆ byoˆ nehˬ jiˇ˗eu meh.

      Naꞈ suiˇ ni dzaw

      Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ 1914 kʼoꞈ˗ahˇ neh uˆ lahˇ dahˬ beh˗euˬ lehˇ aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ siˬ nya˗eu nga lehˇ haw˗awˇ, heu loꞈ˗ehˇ ya siˬ˗euˬ miˇ neh aˬ dui aˬ jeˬ jahˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga lehˇ haw.

      4. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ aˇ yamˬ aˇ law˗ahˇ haw ngeh, Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ 1914 kʼoꞈ˗ahˇ uˆ lahˇ dahˬ beh˗euˬ lehˇ siˬ laˇ

      Biˬdiˬoˬ pah.

      Biˬdiˬoˬ: Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ 1914 kʼoꞈ˗ahˇ uˆ lahˇ dahˬ beh (5:02)

      Miˬyehˇ gaˇ hu ba˗euˬ Baˬbuˇloˬ˗euˬ sahˬ paˬ Neˬbuˬkaˬneˬzaˬ˗ahˇ mehˬ hu paw pyeuꞈ laˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ yuꞈ maˆ bi maˆ˗euˬ meh. Yuꞈ maˆ˗euˬ gaˇ kawˆ hawˇ˗eu Daˬyeˬlaˇ neh dzawˇ nehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ haw ngeh, teu naˇ Neˬbuˬkaˬneˬzaˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ hawˇ˗eu Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh.—Daˬyeˬlaˇ 4:17-ahˇ gui.a

      Daˬyeˬlaˇ 4:20-26-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, “Yuꞈ maˆ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ aˇ bawˇ, Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ nehˬ˗ehˇ aˬ jeˬ taꞈ˗eu nga?” lehˇ ehˇ˗eu aˇ baˇ deuˬ˗ahˇ haw˗awˇ naˇ haˬ˗eu jeˬ heu deuˬ˗ahˇ ja sawˇ.

      • (1) Neˬbuˬkaˬneˬzaˬ yuꞈ maˆ laꞈ kʼoeˇ, aˬ jeˬ ya mawˇ˗euˬ nga?—Aˇ deuˆ 20 hawˇ˗eu 21˗ahˇ haw.

      • (2) Aˇ bawˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗iˇ˗euˬ nga?—Aˇ deuˆ 23˗ahˇ haw.

      • (3) “Shiꞈ kʼoꞈ” aˇ yamˬ byah laˇ ngeh, aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗eu nga?—Aˇ deuˆ 26˗ahˇ haw.

      Yuꞈ maˆ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ aˇ bawˇ, Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ nehˬ˗ehˇ aˬ jeˬ taꞈ˗eu nga?

      Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ (Daˬyeˬlaˇ 4:20-36)

      Uˆ lahˇ˗eu jeˬ

      (1) Huiˬ dui goˇ dui dui˗eu aˇ bawˇ

      Huiˬ dui goˇ dui dui˗eu aˇ bawˇ.

      Uˆ lahˇ˗eu jeˬ tsehˆ˗iˇ

      (2) “Aˇ bawˇ tuˇ dzeh˗awˇ”, “shiꞈ kʼoꞈ” bi jaˆ

      Smˇ caˆ hawˇ˗eu guiˬ caˆ neh lahˇ cuꞈ taˬ˗euˬ sahˬ nyiꞈ.

      Uˆ lahˇ˗eu jeˬ dahˬ beh kʼoꞈ laˇ

      (3) “Sahˬ paˬ paˇ ya geuꞈ kʼoꞈ”

      Huiˬ dui goˇ dui dui˗eu aˇ bawˇ.

      Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ byah laˇ beh beh˗euˬ poˆ

      • (4) Aˇ bawˇ heu naˇ aˬ suˇ gʼaˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga?—Aˇ deuˆ 22˗ahˇ haw.

      • (5) Aˬ yawꞈ uˆ lahˇ˗eu jeˬ aˬ joˆ˗ehˇ tsehˆ˗iˇ˗euˬ nga?—Daˬyeˬlaˇ 4:29-33-ahˇ gui.

      • (6) “Shiꞈ kʼoꞈ” aˇ yamˬ jiˇ ngeh, Neˬbuˬkaˬneˬzaˬ˗ahˇ aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ nga?—Daˬyeˬlaˇ 4:34-36-ahˇ gui.

      Byah laˇ beh beh˗euˬ poˆ

      Uˆ lahˇ˗eu jeˬ

      (4) Baˬbuˇloˬ˗euˬ sahˬ paˬ Neˬbuˬkaˬneˬzaˬ

      Yawˬ haˇ yawˬ ha maˬ gaˇ dui dui miˇ˗a lehˇ noeˬ luꞈ˗eu sahˬ paˬ Neˬbuˬkaˬneˬzaˬ.

      Uˆ lahˇ˗eu jeˬ tsehˆ˗iˇ

      (5) B.C. 606 kʼoꞈ˗ahˇ neh naˇ Neˬbuˬkaˬneˬzaˬ tsawˇ uˬ uˬ iˇ˗awˇ shiꞈ kʼoꞈ keuˆ ni maˬ uˆ lahˇ nya

      Neˬbuˬkaˬneˬzaˬ bawˇ tsahˬ jeˬ zaˬ loꞈ˗ehˇ yaˇ moꞈ dzaˬ luꞈ.

      Uˆ lahˇ˗eu jeˬ dahˬ beh kʼoꞈ laˇ

      (6) Neˬbuˬkaˬneˬzaˬ muiˬ kʼoꞈ laˇ˗awˇ tiˬ poˆ paˇ ya uˆ lahˇ

      Sahˬ paˬ Neˬbuˬkaˬneˬzaˬ mˬ taˆ gʼawˇ leuˇ˗awˇ aˬ laꞈ baꞈ diˇ luꞈ.

      Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ nyiˬ poˆ aˬ yawꞈ poˆ byah laˇ

      • (7) Aˇ bawˇ heu naˇ aˬ suˇ gʼaˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga?—1 Laˬsaˬbaˬ 29:23-ahˇ gui.

      • (8) Aˬ yawꞈ maꞈ uˆ lahˇ˗eu jeˬ aˬ geu ngeh tsehˆ˗iˇ˗euˬ nga? Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ maˬ uˆ lahˇ luꞈ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga?—Luˇkaꞈ 21:24-ahˇ gui.

      • (9) Uˆ lahˇ˗eu jeˬ aˬ geu ngeh, aˬ geu gaˇ aˇ dahˬ tiˬ poˆ paˇ beh kʼoꞈ laˇ˗euˬ nga?

      Nyiˬ poˆ aˬ yawꞈ poˆ byah laˇ

      Uˆ lahˇ˗eu jeˬ

      (7) Miˬyehˇ˗euˬ dah zaˇ uˆ lahˇ˗eu Iˇsaˬleˬlaˆ˗euˬ sahˬ paˬ deuˬ

      Iˇsaˬleꞈlaˆ˗euˬ sahˬ paˬ tiˬ gʼaˬ jiˇ naˇ tiˬ gʼaˬ. Aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ kʼoeˇ taˆ yaw shehꞈ bya ka leꞈ.

      Uˆ lahˇ˗eu jeˬ tsehˆ˗iˇ

      (8) Yeˬluˇsaˬlehˬ meuˬ bi laˆ cawˆ, Iˇsaˬleˬlaˆ˗euˬ sahˬ paˬ deuˬ˗euˬ aˇ jeuˬ aˇ ca 2,520 kʼoꞈ maˬ ya uˆ lahˇ

      Yeˬluˇsaˬlehˬ meuˬ miˬ dzaˬ neh bi keuˬ dzeh. Kʼoeˇ gaˇ neh 2,520 kʼoꞈ byah laˇ ngeh.

      Uˆ lahˇ˗eu jeˬ dahˬ beh kʼoꞈ laˇ

      (9) Yeˬsuˇ mˬ kʼoeˇ taˆ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗ahˇ Sahˬ paˬ geuꞈ˗awˇ uˆ lahˇ dahˬ beh

      1914 kʼoꞈ˗ahˇ neh naˇ Yeˬsuˇ mˬ kʼoeˇ taˆ Sahˬ paˬ ya geuꞈ. Aˬ yawꞈ mˬ kʼoeˇ taˆ neh miˇ tsaˬ heu siˬ˗ahˇ uˆ lahˇ. Aˬ yawꞈ˗euˬ kʼoeˇ taˆ yaw shehꞈ bya.

      Shiꞈ kʼoꞈ aˇ yamˬ aˇ myah ni ga leˇ˗eu nga?

      Jaˇliꞈ aˇ deuˆ tiˬ deuˬ na Jaˇliꞈ aˇ deuˆ nui deuˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw laˇ ni caw ba nehˬ laꞈ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Pah mehˬ˗eu sahˬ boꞈ˗ahˇ smˇ kʼoꞈ uˬ taꞈ tiˬ paˆ heu naˇ, 1,260 nah ga leˇ˗eu meh lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Pah mehˬ˗eu 12:6, 14) Heu gaˇ haw ngeh tiˬ kʼoꞈ heu naˇ, 360 nah ga leˇ˗eu meh. Teu miˇ neh “shiꞈ kʼoꞈ” aˇ yamˬ heu naˇ, 2,520 nah ga leˇ˗eu meh. Tiˬ poˆ na Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ tiˬ nah lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, tiˬ kʼoꞈ˗ahˇ jiˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. (Bawˇtsahˬ 14:34) Teu miˇ neh Daˬyeˬlaˇ sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu shiꞈ kʼoꞈ aˇ yamˬ heu naˇ, 2,520 kʼoꞈ ga leˇ˗eu meh.

      5. 1914 kʼoꞈ˗ahˇ neh naˇ miˇ tsaˬ heu siˬ poˆ laˇ paˇ laˇ

      Biˬdiˬoˬ pah.

      Biˬdiˬoˬ: 1914 kʼoꞈ˗ahˇ neh naˇ, miˇ tsaˬ heu siˬ poˆ laˇ paˇ laˇ (1:10)

      Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ Sahˬ paˬ keuˆ leˇ gʼaˬ ngeh, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ aˬ jeˬ jeˇ pyeuꞈ laˇ˗eu lehˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Luˇkaꞈ 21:9-11-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      • Jaˇliꞈ aˇ deuˆ heu deuˬ˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ nawˇ aˬ jeˬ jeˇ ya siˬ ya mawˇ deˬ?

      Aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ nah aˇ yamˬ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ aˬ joˇ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu lehˇ gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ ehˇ taˬ˗euˬ meh. 2 Tiˆmoˇseˬ 3:1-5-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      • Jaˇliꞈ aˇ deuˆ heu deuˬ˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ nawˇ ya mawˇ maˬ loˇ?

      Aˇ baˇ: Aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ nah aˇ yamˬ˗ahˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu gaˇ kawˆ deuˬ hawˇ˗eu tsawˇ haˬ˗euˬ nui ma. 1. Yehˇ˗euˬ aˬ yuiꞈ tiˬ gʼaˬ aˬ laꞈ cawˬ diˇ cawˬ diˇ˗ehˇ guˇ luꞈ. 2. Miˇ luˆ luˆ˗euˬ miˇ neh, iˇ kahˇ ga pyaˆ. 3. Guiˇ deuˆ˗eu saˇ pawˇ. 4. Tsawˇ haˬ deuˬ kʼaˬ meh kaꞈ tsahˬ˗awˇ cah luꞈ. 5. Niˬ˗yuˬ Yawˇ meuˬ˗ahˇ˗euˬ nymˇ nymˇ goˇ nyiˬ nymˇ˗ahˇ aˬ cawˬ deuˆ le˗euˬ miˇ neh miˬ dzaˬ puiˆ luꞈ. 6. Zaˬ yo aˬ li tiˬ gʼaˬ ya piˇ ya maˇ dzaˬ luꞈ. 7. Kʼaˬ dzeˇ zaˬ tiˬ gʼaˬ yawˬ ha˗euˬ miˬ zaˬ˗ahˇ teˇ˗eu lehˇ gʼeh luꞈ. 8. Ya hawˬ ya piˇ jiˇ baˬ deuˬ. 9. Saˇ ka˗ahˇ miˇ˗eu mehˬ tsoeˬ dmˬ taˬ˗euˬ zaˬ miˬ aˬ buˇ nyiˬ gʼaˬ aˇ baˇ deh luꞈ. 10. Tsawˇ haˬ uiˬ leˇ˗awˇ dawˬ caˇ caˇ byawˬ luꞈ. 11. Aˬ cawˬ˗ahˇ laˆ tsoeˬ˗eu deuˬ miˬ dzaˬ ahˇ˗eu maˇ caꞈ biˬ luꞈ.

      6. Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ shaw˗euˬ lehˇ ya siˬ˗euˬ miˇ neh, aˬ dui aˬ jeˬ jahˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

      Maꞈtehˬ 24:3, 14-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      • Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ shaw˗euˬ lehˇ aˬ jeˬ˗euˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ˗ahˇ haw˗awˇ siˬ laˇ˗eu nga?

      • Gaˇ heu˗ahˇ nawˇ jiˇ aˬ joˆ˗ehˇ gm leˇ nya˗eu nga?

      Nymˬ˗mˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ luꞈ˗awˇ, gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ miˇ tsaˬ heu siˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu meh. Heˬbyehˇ 10:24, 25-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      • ‘Miˬyehˇ yaˇ kʼaˬ daˇ le˗eu aˇ nah dawˬ peh peh le˗euˬ siˬ luꞈ mawˇ luꞈ˗eu’ miˇ neh, aˬ dui aˬ jeˬ jahˇ paˬ˗ehˇ gʼeh nga?

      Aˇ baˇ: 1. Jaˇliꞈ dzaw zaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ˗euˬ mehˬ bawˬ˗ahˇ laˇ. 2. Jaˇliꞈ dzaw zaˬ teu gʼaˬ yehꞈ laˇ ngeh aˬ cawˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ ja nehˬ.

      Aˬ cawˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗awˇ aˬ cawˬ˗ahˇ ka kʼoꞈ nya˗eu jeˬ˗ahˇ siˬ nya taˬ naˇ, nawˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ de?

      Tiˬ gʼaˬ na naˇ haˬ˗eu: “Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ aˬ jeˬ miˇ neh 1914 kʼoꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ tehꞈ ja˗eu nga?”

      • Teu loꞈ˗ehˇ naˇ haˬ laˇ naˇ, nawˇ aˬ joˆ˗ehˇ ehˇ kʼoꞈ nehˬ de?

      Kawˆ shawˆ

      Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ ehˇ taˬ˗euˬ aˇ yamˬ aˇ law hawˇ˗eu maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ haw ngeh maˬ ehˇ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ haw ngeh maˬ ehˇ, nymˬ˗mˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ shaw˗euˬ lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Aˬ dui gaˇ kawˆ heu˗ahˇ jah˗eu miˇ neh, Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗awˇ mehˬ bawˬ˗ahˇ jiˇ yawˬ jawˇ na luꞈ iˇ˗eu ma.

      Ja sawˇ poˆ˗eu

      • Daˬyeˬlaˇ sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ shiꞈ kʼoꞈ aˇ yamˬ jiˇ ngeh aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗eu lehˇ mehˬ hu paw neh ehˇ taˬ˗euˬ nga?

      • 1914 kʼoꞈ˗ahˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ dahˬ beh˗euˬ lehˇ nawˬ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh jah nya?

      • Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ shaw˗euˬ lehˇ jah˗eu jeˬ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ doˆ laꞈ nya˗eu nga?

      Ngaˇ mˇ˗eu lehˇ noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ

      Haw lahˬ

      Gaˇ hu˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ pyehˆ tseˇ˗eu deuˬ hawˇ˗eu nui deuˬ, 1914 kʼoꞈ˗ahˇ neh naˇ miˇ tsaˬ heu siˬ poˆ laˇ paˇ laˇ˗euˬ jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ joˆ˗ehˇ ehˇ˗eu nga lehˇ haw.

      “Yaw tsaˬ yaw dawˇ dawˇ˗ehˇ dehꞈ˗eu jeˬ cawˆ˗iˇ˗euˬ aˇ yamˬ” (Noeˬlaˇ˗awˬ!, 2007 Oeˬ siˬ ba la)

      Maꞈtehˬ 24:14 laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ, zaˬ yo aˬ li tiˬ gʼaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi paˇ˗iˇ˗euˬ nga lehˇ haw.

      “Ngaˬ˗ahˇ yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ naˆ maˬ tseˇ, baw duiˇ nyiˇ gʼa gaˇ ya leˇ nya” (Loꞈ˗eu nymˇgoˇ, 2017 Smˇ dmˬ aˬ yawꞈ dmˬ)

      Daˬyeˬlaˇ yaw huiˬ 4 laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu lehˇ aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ siˬ nya˗eu nga?

      “Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ aˬ geu ngeh uˆ lahˇ dahˬ beh˗euˬ nga? (Aˇ tsehˆ 1)” (Loꞈ˗eu nymˇgoˇ, 2014 Tseˇ siˬ ba la 1)

      Daˬyeˬlaˇ sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ ehˇ taˬ˗euˬ “shiꞈ kʼoꞈ” aˇ yamˬ heu naˇ, 1914 kʼoꞈ˗ahˇ jiˇ˗euˬ lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga?

      “Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ aˬ geu ngeh uˆ lahˇ dahˬ beh˗euˬ nga? (Aˇ tsehˆ 2)” (Loꞈ˗eu nymˇgoˇ, 2014 Tseˇ tiˬ siˬ ba la 1)

      a Heu kawˆ˗euˬ Haw lahˬ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ aˇ saˬ saˬ˗eu nyiˬ kawˆ˗ahˇ haw.

  • Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ aˬ dui˗euˬ gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ jeˇ jahˇ nehˬ laꞈ˗eu nga?
    Aˬ dui mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ laˬ kʼaˬ cehˇ nya—Jaˇliꞈ aˬ joˆ˗ehˇ mehˬ˗eu nga lehˇ haw
    • Dzaw deuˆ 33. Tsawˇ haˬ deuˬ miˇ tsaˬ Baˬlaˬdiˇsuˆ˗ahˇ jawˇ luꞈ.

      Dzaw deuˆ 33

      Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ aˬ dui˗euˬ gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ jeˇ jahˇ nehˬ laꞈ˗eu nga?

      Nymˬ˗mˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ mˬ kʼoeˇ taˆ uˆ lahˇ shaw˗euˬ meh. Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ miˇ tsaˬ heu siˬ˗ahˇ uˆ lahˇ le˗awˇ, yawˬ jeˬ na luꞈ muiˬ daˆ laˇ ni gʼawˬ mya jeˬ laˆ poˆ laˆ paˇ˗eu meh. Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ le ngeh aˬ jeˬ jeˇ muiˬ daˆ laˇ˗eu nga?

      1. Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ hawˇ˗eu nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ jaˆ laˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗eu nga?

      Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗euˬ Sahˬ paˬ pyeuꞈ˗eu Yeˬsuˇ, yaw haiˬ yaw doeˇ deuˬ hawˇ˗eu tsawˇ haˬ zaˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ Aˬmaˬgeˬdoˬ guiˇ mˇ ngeh laˆ cawˆ jiˇ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 16:14, 16) Teu ngeh “aˇ yamˬ tiˬ kʼehˇ laˇ kʼehˬ laꞈ kʼoeˇ, haiˬ˗eu tsawˇ haˬ byoˆ jiˇ tehꞈ˗a” lehˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ dawˬ byah laˇ˗eu meh. (Ja ceuˬ 37:10) Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗euˬ Sahˬ paˬ Yeˬsuˇ, miˇ tsaˬ tiˬ siˬ siˬ lah ni˗ahˇ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ hawˇ˗eu yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ tehꞈ˗ehˇ jaˆ laˇ ni mˇ nehˬ˗eu meh.—Iˇsaˬyaˇ 11:4-ahˇ gui.

      2. Miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ Miˬyehˇ neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ byah laˇ ngeh, aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh gaˇ ya dehꞈ˗eu nga?

      Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ le ngeh ‘tsawˇ muiˬ deuˬ˗ahˇ miˇ kʼahˬ oꞈ˗awˇ, mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ ya jawˇ’ meh. (Ja ceuˬ 37:29) Yawˬ gʼaˬ na luꞈ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ tehꞈ˗ehˇ mˇ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu uˬ taꞈ, tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ˗awˇ, tiˬ gʼaˬ˗iˬ maˬ naˇ maˬ gawˇ ni miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ luꞈ˗eu lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ.

      3. Yaw haiˬ yaw doeˇ deuˬ˗ahˇ laˆ cawˆ gʼaˬ naˇ, Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ aˬ jeˬ jeˇ jahˇ˗eu nga?

      Yaw haiˬ yaw doeˇ deuˬ˗ahˇ laˆ cawˆ gʼaˬ naˇ, Sahˬ paˬ Yeˬsuˇ 1,000 kʼoꞈ uˆ lahˇ˗eu meh. Teu ngeh Yeˬsuˇ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ uˆ lahˇ˗eu 144,000 gʼaˬ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ kʼoꞈ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh. Yeˬsuˇ uˆ lahˇ˗eu 1,000 kʼoꞈ byah laˇ ngeh, miˇ tsaˬ heu siˬ muiˬ dui dui˗eu Baˬlaˬdiˇsuˆ pyeuꞈ kʼoꞈ laˇ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ zahˇ dawˬ˗ahˇ dehꞈ caw˗eu miˇ neh, laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ tehꞈ˗ehˇ jawˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ Yeˬsuˇ uˆ lahˇ˗eu jeˬ aˬ yawꞈ˗euˬ Aˬda Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ a kʼoꞈ nehˬ˗eu meh. Aˇ saˬ saˬ leˇ ngeh˗aˬ, Miˬyehˇ˗euˬ “tsawˇ myahˇ˗ahˇ yaw zeu baw” laˇ meh. (Maꞈtehˬ 6:9, 10) Kʼoeˇ uˬ taꞈ, Yeˬhawˇbaˬ naˇ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ ngehˬ gʼeh haw piˇ nehˬ˗eu muiˬ dui dui˗eu Uˆ lahˇ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ siˬ duˬ laˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ Saˬdaˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ uˆ lahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ laꞈ maˬ daˬ˗eu yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ laˆ cawˆ jiˇ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 20:7-10) Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ neh mˇ˗euˬ yaw muiˬ yawˬ jeˬ na luꞈ, mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ jaˆ gʼeh˗eu meh.

      Naꞈ suiˇ ni dzaw

      Miˬyehˇ aˬ yawꞈ˗euˬ Miˇkʼahˬ neh mehˬ hu paw nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ saˇ jaˇ kʼaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ mˇ byah meh lehˇ, aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh jah nya˗eu nga lehˇ haw.

      4. Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ tsawˇ haˬ zaˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ laˆ cawˆ jiˇ

      “Tsawˇ haˬ zaˬ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ nawˬ dzaˬ kʼaˆ dzaˬ luꞈ˗eu” meh. (Dawˬtsoˆ 8:9) Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ Miˇkʼahˬ neh maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ laˆ byoˆ jiˇ˗eu meh.

      Daˬyeˬlaˇ 2:44 hawˇ˗eu 2 Teˇsaˬloˇni 1:6-8-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      • Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ tsawˇ haˬ zaˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ hawˇ˗eu, teu˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ jahˇ˗eu lehˇ gʼeh˗eu nga?

      • Nawˬ neh ya dzaw laꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ haw ngeh, Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ neh mˇ˗euˬ jeˬ, tsaˬ meh dawˇ meh lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh jah nya˗eu nga?

      Sahˬ paˬ Yeˬsuˇ mˬ kʼoeˇ taˆ neh miˇ tsaˬ Baˬlaˬdiˇsuˆ˗ahˇ uˆ lahˇ luꞈ.

      5. Yeˬsuˇ kʼaˇ muiˬ˗eu Sahˬ paˬ pyeuꞈ

      Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗ahˇ Sahˬ paˬ pyeuꞈ˗eu Yeˬsuˇ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ yaw muiˬ jeˬ gʼawˬ mya ni mˇ nehˬ˗eu meh. Yeˬsuˇ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ caw ba nehˬ mawꞈ˗eu nui ma ahˇ˗awˇ, caw ba nehˬ nya˗eu baoˬ jiˇ Miˬyehˇ neh biꞈ taˬ˗euˬ lehˇ haw˗eu gʼaˇ duˬ, biˬdiˬoˬ pah.

      Biˬdiˬoˬ: Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ aˬ jeˬ jeˇ mˇ nehˬ˗eu lehˇ Yeˬsuˇ mˇ byaˬ yaꞈ (1:13)

      Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ ngeh mˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ haw ngeh, mehˬ hu paw Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ aˬ jeˬ jeˇ mˇ nehˬ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Nawˬ˗ahˇ aˬ geu hmˬ˗ahˇ bi pyeuꞈ laˇ mawꞈ dzehˬ nya? Yaw muiˬ aˬ jeˬ jeˇ jaˆ laˇ˗eu nga lehˇ ehˇ nehˬ taˬ˗euˬ Jaˇliꞈ aˇ deuˆ deuˬ˗ahˇ gui.

      Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ ngeh mˇ˗euˬ jeˬ

      Yeˬsuˇ mˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ˗awˇ mˇ˗eu lehˇ gʼeh˗eu jeˬ

      • Uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗ahˇ gʼaˬ leˇ.—Maˬkuˆ 4:36-41.

      • Miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ laˆ cawˆ taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ laˆ muiˬ kʼoꞈ.—Iˇsaˬyaˇ 35:1, 2.

      • Zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ tsawˇ haˬ gʼawˬ mya heˇ gʼaˬ˗ahˇ bi dzaˬ bi dawˇ.—Maꞈtehˬ 14:17-21.

      • Miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ mehꞈ˗eu shuꞈ˗eu jeˬ maˬ paˇ bi jaˆ.—Ja ceuˬ 72:16.

      • Naˇ˗eu gawˇ˗eu deuˬ˗ahˇ laˆ saˆ nehˬ.—Luˇkaꞈ 18:35-43.

      • Tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ yaw muiˬ jawˇ saˇ doˆ dui dui laˇ.—Iˇsaˬyaˇ 33:24.

      • Shiˇ˗euˬ tsawˇ haˬ˗ahˇ laˆ dehꞈ nehˬ.—Luˇkaꞈ 8:49-55.

      • Shiˇ˗euˬ tsawˇ haˬ˗ahˇ laˆ dehꞈ nehˬ˗awˇ, shiˇ˗eu jeˬ˗ahˇ jiˇ maˬ paˇ bi jaˆ.—Pah mehˬ˗eu 21:3, 4.

      6. Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ mehˬ hu paw muiˬ dui dui˗eu jeˬ bi jaˆ laˇ

      Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ yaw beh tsawˇ haˬ zaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ Miˬyehˇ neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ mˇ pyeuꞈ˗eu meh. Aˬ dui miˇ tsaˬ Baˬlaˬdiˇsuˆ˗ahˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ ya jawˇ meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ, Yeˬsuˇ˗ahˇ neh aˬ joˆ˗ehˇ mˇ pyeuꞈ˗eu nga lehˇ haw˗eu gʼaˇ duˬ, biˬdiˬoˬ pah.

      Biˬdiˬoˬ: Mehˬ hu paw pyeuꞈ laˇ˗eu muiˬ dui dui˗eu jeˬ (4:38)

      Ja ceuˬ 145:16-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

      • Yeˬhawˇbaˬ dehꞈ˗eu jeˬ “dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ kʼaˇ loˬ˗eu jeˬ biꞈ nehˬ˗eu meh” lehˇ ya siˬ˗eu heu naˇ, nawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh laˇ nya?

      Tiˬ gʼaˬ na ehˇ˗eu: “Aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ mehˬ bawˬ gm naˇ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ laˆ piˇ nya meh.”

      • Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ tsawˇ haˬ zaˬ maˬ laˆ piˇ nya˗eu aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ laˆ piˇ nehˬ le˗eu nga?

      Kawˆ shawˆ

      Miˬyehˇ aˬ yawꞈ˗euˬ Miˇkʼahˬ˗ahˇ zmˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ mˇ byah˗awˇ, miˇ tsaˬ tiˬ siˬ siˬ lah ni˗ahˇ Baˬlaˬdiˇsuˆ bi pyeuꞈ kʼoꞈ laˇ˗eu meh. Teu gaˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu tsawˇ muiˬ deuˬ tehꞈ˗ehˇ ya jawˇ˗eu meh.

      Ja sawˇ poˆ˗eu

      • Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ yaw zeu baw laˇ ni Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗eu nga?

      • Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ ehˇ taˬ˗euˬ saˇ jaˇ dawˬ deuˬ˗ahˇ mˇ byah meh lehˇ aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh jah nya nga?

      • Nawˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ mˇ nehˬ le˗eu lehˇ gʼeh˗eu aˬ geu hmˬ˗ahˇ bi pyeuꞈ laˇ mawꞈ dzehˬ nya?

      Ngaˬ mˇ˗eu lehˇ noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ

      Haw lahˬ

      Aˬmaˬgeˬdoˬ lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, aˬ jeˬ nga lehˇ haw.

      “Aˬmaˬgeˬdoˬ guiˇ heu naˇ aˬ jeˬ nga?” (Iˇteuꞈnehꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ)

      Yeˬsuˇ neh ehˇ-euˬ ’huiˬ dui dui-eu sahˬ zahˬ’ aˇ yamˬ-ahˇ aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ-eu nga lehˇ haw.—Maꞈtehˬ 24:21.

      “Huiˬ dui dui-eu shaˬ zahˬ lehˇ ehˇ-eu heu naˇ aˬ jeˬ-ahˇ ehˇ-eu nga?” (Iˇteuꞈnehꞈ laꞈ k’oeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ)

      Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ˗eu uˬ moˆ jawˇ ngeh, aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh paˬ nga lehˇ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ shaˇ noeˬ luꞈ gaˇ haw.

      Baˬlaˬdiˇsuˆ˗ahˇ jawˇ luꞈ˗eu lehˇ shaˇ noeˬ haw (1:50)

      Maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu jeˬ˗ahˇ laˆ piˇ nehˬ nya˗eu gaˇ ma˗ahˇ mawˇ˗euˬ zaˬ yo aˬ li tiˬ gʼaˬ, “Ngaˬ˗ahˇ gʼawˬ mya jeˬ siˬ nya mawꞈ nya” lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw.

      “Jaˇliꞈ tsawˇ haˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ˗ahˇ laˆ paˇ” (Loꞈ˗eu nymˇgoˇ, 2012 Tiˬ siˬ ba la 1)

Aˬkaˬ sahˬ boꞈ paˇ dmˬ (2013-2025)
Doˆ iˇ˗eu
Ahˇ leˇ˗eu
  • Akha
  • Biˇ nehˬ˗eu
  • Toeˬ taˬ˗eu
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Zmˬ nya˗eu aˇ tiˆ
  • Yawˬ ha˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw lahˇ nehˬ˗eu jeˬ
  • Yawˬ ha-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ haw lahˇ-eu g'aˇ duˬ toeˬ taˬ-eu
  • JW.ORG
  • Ahˇ leˇ˗eu
Biˇ nehˬ˗eu