Dzaw deuˆ 42
Cawˬ shaˇ baw˗eu hawˇ˗eu maˬ shaˇ baw˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ Jaˇliꞈ aˬ joˆ˗ehˇ ehˇ˗eu nga?
Tiˬ deuˬ na cawˬ maˬ shaˇ baw naˇ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ laˬ kʼaˬ maˬ cehˇ nya˗a lehˇ noeˬ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ cawˬ kʼaˇ shaˇ baw˗euˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu lehˇ maˬ ngeuˇ˗a. Cawˬ maˬ shaˇ baw ni jawˇ nga lehˇ˗aˬ laˬ kʼaˬ cehˇ nya meh. Maˇ diˇ naˇ, cawˬ shaˇ baw˗eu maˬ ehˇ, maˬ shaˇ baw˗eu maˬ ehˇ, nyiˬ jeˬ luꞈ Miˬyehˇ neh biꞈ˗euˬ laꞈ sawˬ pyeuꞈ meh lehˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh.
1. Cawˬ maˬ shaˇ baw ni jawˇ˗eu heu naˇ, aˬ joˆ˗ehˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nga?
‘Sheuˬ dahˬ dzaˬ˗eu tsawˇ haˬ˗aˬ, yaw muiˬ jeˬ mˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, maˬ sheuˬ dahˬ dzaˬ˗eu tsawˇ haˬ˗aˬ, kʼoeˇ naˆ maˬ tseˇ muiˬ˗eu jeˬ mˇ˗eu meh’ lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. (1 Gawˇliˬtu 7:32, 33, 38-ahˇ gui.) Cawˬ maˬ shaˇ baw ni jawˇ˗eu deuˬ, aˬ joˆ˗ehˇ muiˬ dzehˬ˗eu nga? Cawˬ maˬ shaˇ baw˗euˬ Ka li zaˬ deuˬ, yawˬ ha˗euˬ nymˇ dahˬ˗ahˇ ngehˬ gʼeh nehˬ˗eu maˬ loˬ˗eu miˇ neh, aˬ gaˇ iˇ aˬ gaˇ laˇ˗eu lehˇ yawˬ ha naꞈ˗i noeˬ tsehˆ nya˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ gʼawˬ mya jeˬ lehˇ mˇ nya˗eu uˬ taꞈ, tsaꞈ gaˬ˗eu deuˬ loˬ dzehˬ gaˇ jiˇ caw ba˗iˇ nya˗eu meh. Aˇ yeˇ kʼaˇ huiˬ˗eu jeˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ leˇ ni leh jeh˗eu aˇ yamˬ jiˇ jaˆ˗eu meh.
2. Miˇ kʼahˬ˗euˬ zahˇ sahˇ kʼoꞈ jaˆ˗eu loꞈ˗ehˇ laꞈ ma dehˬ˗awˇ yuˇ˗eu heu naˇ, aˬ joˆ˗ehˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nga?
Cawˬ maˬ shaˇ baw ni jawˇ˗eu heu, yaw muiˬ jeˬ jaˆ˗eu loꞈ˗ehˇ cawˬ shaˇ baw˗eu heu jiˇ yaw muiˬ jeˬ jaˆ meh. “Tsawˇ haˬ nyiˬ gʼaˬ˗aˬ, tiˬ gʼaˬ tehꞈ naˆ maˬ tseˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ dzehˬ˗eu meh” lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. (Dawˬtsoˆ 4:9) Dawˬ heu naˇ Jaˇliꞈ zahˇ˗ahˇ dehꞈ caw˗eu laꞈ kʼoeˇ nymˇ dahˬ dahˬ dzaˬ˗eu Ka li zaˬ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ tsaˬ dui dui˗eu meh. Miˇ kʼahˬ˗euˬ zahˇ sahˇ kʼoꞈ jaˆ˗eu loꞈ˗ehˇ laꞈ ma dehˬ˗awˇ yuˇ˗euˬ deuˬ, tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ˗awˇ yaw zeu baw˗eu uˬ taꞈ, tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ngehˬ gʼeh ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ maꞈ laꞈ ma maˬ dehꞈ ni yuˇ˗euˬ deuˬ naˆ maˬ tseˇ nui ma saˇ dzehˬ˗awˇ, zaˬ deuˬ˗ahˇ jiˇ lmˇ boˬ ni gʼeh dzehˬ˗eu meh.
3. Cawˬ shaˇ baw˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ joˆ˗ehˇ haw˗eu nga?
Yeˬhawˇbaˬ nymˇ jiˇ˗ahˇ aˇ dahˬ beh ngeh, “kʼaˬ dzeˇ zaˬ˗aˬ, yawˬ ha˗euˬ aˬ ma aˬ da˗ahˇ ya gʼawˬ˗iˇ˗awˇ, yawˬ ha˗euˬ miˬ zaˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗eu” meh lehˇ ehˇ˗eu meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 2:24) Yeˬhawˇbaˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ hawˇ˗eu miˬ zaˬ˗ahˇ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ˗awˇ maˬ shiˇ tiˬ ziˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ bi jawˇ mawꞈ˗eu meh. Yawˬ ha˗euˬ nymˇ dahˬ aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ maˬ dehꞈ bahˬ˗euˬ naˇ, maˬ gʼawˬ nya˗a lehˇ Yeˬhawˇbaˬ ehˇ˗eu meh. Teu loꞈ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ ngeh maˬ mˇ bahˬ˗euˬ gʼaˬ aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ gʼawˬ˗eu laˬ, maˬ ngeuˇ naˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ jawˇ daˆ leꞈ˗eu laˬ lehˇ ya tseˇ˗eu meh.a (Maꞈtehˬ 19:9) Yeˬhawˇbaˬ Ka li zaˬ deuˬ˗ahˇ cawˬ tiˬ gʼaˬ maˬ ngeuˇ naˇ maˬ bi shaˇ baw˗a.—1 Tiˆmoˇseˬ 3:2.
Naꞈ suiˇ ni dzaw
Cawˬ shaˇ baw˗euˬ deuˬ maˬ ehˇ, maˬ shaˇ baw˗euˬ deuˬ maˬ ehˇ, laˬ kʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ cehˇ nya˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ jiˇ laˬ kʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ bi cehˇ nya˗eu nga lehˇ haw.
4. Cawˬ maˬ shaˇ baw˗euˬ aˇ yamˬ˗ahˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ ni zmˬ
Yeˬsuˇ cawˬ maˬ shaˇ baw ni jawˇ˗eu heu˗ahˇ laꞈ sawˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ haw˗eu meh. (Maꞈtehˬ 19:11, 12) Maꞈtehˬ 4:23-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.
Yeˬsuˇ maˬ sheuˬ dahˬ dzaˬ˗euˬ miˇ neh, yawˬ ha jaˆ˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ Aˬda˗euˬ gaˇ mˇ gaˇ hawˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ caw ba gaˇ aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ˗euˬ nga?
Cawˬ maˬ shaˇ baw˗euˬ Ka li zaˬ deuˬ jiˇ Yeˬsuˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ naˇ, laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ dehꞈ nya meh. Biˬdiˬoˬ pah gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.
Cawˬ maˬ shaˇ baw˗euˬ deuˬ, aˇ poeˬ baw baw˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ dehꞈ nya˗eu nga?
Nawˇ siˬ nya ma loˇ?
Aˇ kʼoꞈ aˇ myaˆ kʼoꞈ kʼawˆ laˇ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ cawˬ ya shaˇ baw˗eu lehˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ maˬ ehˇ tsehˆ taˬ˗aˬ. Ehˇ kʼawꞈ “zaˬ guˬ˗euˬ aˇ yamˬ dzeuˇ˗iˇ” ngeh keuˆ ni dawˬ˗awˬ lehˇ gʼaˬ biꞈ taˬ˗euˬ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, aˇ kʼoꞈ yaw nyiˇ ngeh yuꞈ taꞈ jawˇ taꞈ mawꞈ˗eu nui ma gʼaˬ kʼaˆ dui dui˗awˇ, noeˬ dahˇ maˬ doe ni noeˬ tsehˆ lehˬ laˇ nya˗eu miˇ neh meh.—1 Gawˇliˬtu 7:36, Miˇ shuiꞈ dawˬ paˇ Jaˇliꞈ.
5. Aˬ suˇ gʼaˬ nehˬ˗ehˇ nymˇ dahˬ dahˬ dzaˬ˗eu lehˇ yaw muiˬ˗ehˇ tseˇ
Aˬ suˇ gʼaˬ nehˬ˗ehˇ nymˇ dahˬ dahˬ dzaˬ˗eu lehˇ tseˇ˗eu heu naˇ, dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ yaw muiˬ˗ehˇ ya noeˬ tsehˆ˗eu aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu tiˬ jeˬ pyeuꞈ meh. Maꞈtehˬ 19:4-6, 9-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.
Ka li zaˬ deuˬ cawˬ shaˇ baw˗eu aˬ jeˬ miˇ neh aˬ tehˬ tehˬ paˬ˗ehˇ maˬ gʼeh˗eu nga?
Aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ nehˬ˗ehˇ yuˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu lehˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ ehˇ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Aˇ yeˇ kʼaˇ huiˬ˗eu jeˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu tsawˇ haˬ ya bi pyeuꞈ meh.b 1 Gawˇliˬtu 7:39 hawˇ˗eu 2 Gawˇliˬtu 6:14-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.
Aˬ jeˬ miˇ neh Ka li zaˬ pyeuꞈ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ tehꞈ˗ehˇ cawˬ shaˇ baw paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?
Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ maˬ gaˬ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ shaˇ baw naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh leˇ paˬ nga lehˇ noeˬ nya?
Beu gaˇ dui dui˗eu jeˬ zaˬ nyiˬ mawˇ˗ahˇ gaˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ bi mˇ naˇ, nyiˬ mawˇ luꞈ shaˬ dui dui˗eu meh. Teu gaˇ duˇ ni, jah˗eu jeˬ maˬ duˇ leˇ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ shaˇ baw naˇ, gaˇ kawˆ gʼawˬ mya jeˬ doˆ laˇ nya meh
6. Cawˬ shaˇ baw˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ haw˗eu loꞈ˗ehˇ haw
Gaˇ hu Iˇsaˬleˬlaˆ˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ tiˬ deuˬ na yawˬ ha˗euˬ gʼaˇ duˬ tehꞈ˗ehˇ shaˇ noeˬ˗awˇ miˬ zaˬ kʼoꞈ˗eu meh. Maˬlaˬkiˇ 2:13, 14, 16-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.
Yawˬ ha˗euˬ nymˇ dahˬ aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ dehꞈ bahˬ˗euˬ maˬ ngeuˇ gaˇ gʼawˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh leˇ˗eu nga?
Aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ joe˗eu hawˇ˗eu gʼawˬ˗eu jeˬ heu naˇ, tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ mˇ bahˬ˗euˬ nymˇ dahˬ hawˇ˗eu zaˬ deuˬ˗ahˇ nui ma bi naˇ leˇ dui dui
Biˬdiˬoˬ pah gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.
Yawˬ ha˗euˬ nymˇ dahˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ maˬ gaˬ kʼawꞈ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ laˬ kʼaˬ cehˇ nui saˇ oꞈ ni aˬ jeˬ jeˇ jahˇ nya˗eu nga?
7. Cawˬ shaˇ baw˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ zahˇ dawˬ˗ahˇ mˇ caw
Tiˬ deuˬ na cawˬ shaˇ baw˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ zahˇ dawˬ˗ahˇ mˇ caw˗eu gʼaˇ duˬ ya leh jeh dui dui˗eu meh.c Yeˬhawˇbaˬ teu loꞈ˗ehˇ leh jeh˗eu deuˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ biꞈ meh. Biˬdiˬoˬ pah.
Heˬbyehˇ 13:4-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.
Cawˬ shaˇ baw˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ zahˇ dawˬ heu naˇ, gaˇ kahˇ dahˇ ngaˇ lehˇ noeˬ miˇ˗a laˬ? Aˬ jeˬ miˇ neh?
Yeˬhawˇbaˬ Ka li zaˬ deuˬ˗ahˇ miˬ zaˬ laˬ smˇ miˇ iˇ ngeh maˬ ehˇ, gʼawˬ ngeh maˬ ehˇ, laꞈ ma bi dehˬ mawꞈ˗eu meh. Miˇ kʼahˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu sahˬ paˬ sahˬ ma deuˬ myaˬ tiˬ paˆ jiˇ teu loꞈ˗ehˇ bi jahˇ mawꞈ˗eu meh. Tiˇtuˆ 3:1-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.
Nawˇ cawˬ shaˇ baw dzeuˇ˗euˬ naˇ, miˇ kʼahˬ˗euˬ zahˇ sahˇ kʼoꞈ kʼaˇ jaˆ˗eu loꞈ˗ehˇ laꞈ ma dehˬ dzeuˇ maˬ loˇ?
Tiˬ gʼaˬ na naˇ haˬ˗eu: “Aˬ jeˬ miˇ neh laꞈ ma dehˬ dehˬ˗ehˇ paˇ ya shaˬ˗a, tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ jawˇ naˇ gʼaˬ˗eu maˬ ngeuˇ˗a laˬ?”
Teu loꞈ˗ehˇ naˇ haˬ laˇ naˇ, nawˇ aˬ joˆ˗ehˇ ehˇ kʼoꞈ nehˬ de?
Kawˆ shawˆ
Cawˬ shaˇ baw˗eu maˬ ehˇ, cawˬ maˬ shaˇ baw˗eu maˬ ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ˗euˬ laꞈ sawˬ pyeuꞈ meh. Cawˬ shaˇ baw dzeuˇ˗euˬ deuˬ hawˇ˗eu maˬ shaˇ baw˗euˬ deuˬ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ nui ma tsaˬ˗eu jeˬ mˇ naˇ, dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗awˇ nui saˇ oꞈ meh.
Ja sawˇ poˆ˗eu
Cawˬ maˬ shaˇ baw ni jawˇ˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ ni aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ nya˗eu nga?
Jaˇliꞈ aˬ jeˬ miˇ neh Ka li zaˬ deuˬ laꞈ kʼoeˇ tehꞈ˗ehˇ cawˬ shaˇ baw lehˇ gʼaˬ biꞈ˗eu nga?
Jaˇliꞈ aˬ jeˬ˗euˬ baˬ da neh tehꞈ˗ehˇ gʼawˬ nya meh lehˇ ehˇ˗eu nga?
Haw lahˬ
‘Ka li zaˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ ya dahˬ dzaˬ meh’ lehˇ ehˇ˗eu heu, aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga?
“Gui˗eu deuˬ naˇ haˬ˗eu jeˬ” (Loꞈ˗eu nymˇgoˇ, 2004 Shiꞈ siˬ ba la 1)
Zaˬ kʼaˬ taˬ˗eu hawˇ˗eu cawˬ shaˇ baw˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya ni caw ba nehˬ˗eu biˬdiˬoˬ nyiˬ hmˬ˗ahˇ haw.
Mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ yawꞈ˗ahˇ biꞈ˗euˬ jeˬ, aˬ yawꞈ neh byehˇ dzeh˗euˬ jeˬ naˆ maˬ tseˇ aˇ poeˬ baw nya lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh noeˬ˗eu nga lehˇ haw.
Aˬ yawꞈ Jaˇliꞈ dzaw laˇ meh lehˇ ngaˇ noeˬ tmˬ˗euˬ ma (1:56)
Jawˇ gʼawˬ˗eu laˬ, gʼawˬ tsehˆ tsehˆ˗eu laˬ lehˇ maˬ noeˬ tsehˆ mi naˆ˗ehˇ aˬ jeˬ jeˇ ya shaˇ noeˬ˗eu nga?
“‘Miˬyehˇ neh yuˇ dzoeˇ taˬ˗euˬ’ jeˬ˗ahˇ yaw zeu baw” (Loꞈ˗eu nymˇgoˇ, 2018 Tseˇ nyiꞈ siˬ ba la)
a Yawˬ ha˗euˬ nymˇ dahˬ maˬ dehꞈ bahˬ˗euˬ gaˇ, jawˇ gʼawˬ˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Dzaw lahˬ 4˗ahˇ haw.
b Tiˬ gaˇ naˇ aˬ da aˬ ma deuˬ yawˬ ha˗euˬ zaˬ˗ahˇ aˇ gu poˆ nehˬ˗eu meh. Nui gaˬ ahˇ˗eu aˬ da aˬ ma deuˬ, pyuˇ shuiˇ hawˇ˗eu myaˆ pyawˬ naˇ mehˇ jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ haw ni, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ ngaˇ laˬ lehˇ haw paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh.
c Nawˇ laꞈ ma maˬ dehˬ ni tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ jawˇ luꞈ naˇ, gʼawˬ tsehˆ tsehˆ de laˬ, maˬ ngeuˇ naˇ laꞈ ma dehˬ de laˬ lehˇ yawˬ ha naꞈ˗i ya noeˬ tsehˆ˗eu meh.