Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah gʼaˇ duˬ aˬ myah luꞈ lehˬ hmˬ deuˇ taˬ

1. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah˗ahˇ aˬ dui ya buˬ˗iˇ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

Jaˇliꞈ˗ahˇ ‘Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah’ lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, muiˇ˗eu deuˬ˗ahˇ yaˇ kʼaˬ daˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ ka kʼoꞈ nehˬ˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ ehˇ˗eu meh. Gaˇ hu ba Yeˬhawˇbaˬ teu loꞈ˗ehˇ yaˇ kʼaˬ daˇ yaꞈ haw˗euˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 13:1, 6; Yeˬsaˬgeˬlaˇ 13:5; Zeˬpaˬniˇ 1:8) Nymˬ˗mˇ iˬ nah jiˇ ‘Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah’ lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, huiˬ dui dui˗eu Baˬbuˇloˬ bi laˆ cawˆ˗eu gaˇ neh dahˬ beh˗awˇ Aˬmaˬgeˬdoˬ guiˇ mˇ ngeh aˇ saˬ saˬ˗eu, aˇ nah aˇ yamˬ˗ahˇ ehˇ˗eu meh. Teu ngeh “nah”˗ahˇ ya buˬ˗iˇ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ dui nymˬ˗mˇ neh ya lehˬ hmˬ taˬ˗eu meh. Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ ‘huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ’˗euˬ gʼaˇ duˬ lehˬ hmˬ˗eu tehꞈ˗ehˇ maˬ gʼaˬ ni, ‘yaw muiˬ˗ehˇ lehˬ hmˬ dah’ taˬ˗awˇ ya jawˇ˗eu meh lehˇ mehˬ˗eu meh.—Maꞈtehˬ 24:21; Luˇkaꞈ 12:40.

2. 1 Teˇsaˬloˇni sahˬ boꞈ aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nga?

² Gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ 1 Teˇsaˬloˇni sahˬ boꞈ aˬ dui˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu aˇ nah˗ahˇ Ka li zaˬ deuˬ˗ahˇ dah laˇ taˬ ni caw ba nehˬ˗eu sheu cehˆ˗eu jeˬ gʼawˬ mya ni zmˬ taˬ˗euˬ meh. Pawˇluˆ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ saˇ ka˗ahˇ maˬ keuˆ le˗a lehˇ siˬ nya˗eu meh. (2 Teˇsaˬloˇni 2:1-3) Ehˇ kʼawꞈ Pawˇluˆ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ ni shawˬ nah keuˆ le˗eu loꞈ˗ehˇ bi lehˬ hmˬ taˬ mawꞈ˗eu meh. Gʼaˬ biꞈ˗eu dawˬ heu naˇ, nymˬ˗mˇ iˬ nah aˬ dui nehˬ˗ehˇ jiˇ taꞈ˗eu meh. Aˬ dui Pawˇluˆ neh (1) Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah aˬ joˆ˗ehˇ keuˆ le˗eu nga? (2) Aˬ geu deuˬ maˬ ya buˬ˗iˇ˗eu nga? (3) Teu ngeh nah˗ahˇ ya buˬ iˇ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ joˆ˗ehˇ ya lehˬ hmˬ˗eu nga? lehˇ ja sawˇ ma.

Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah aˬ joˆ˗ehˇ keuˆ le˗eu nga?

3. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah uˬ ciꞈ paw smˇ kʼoeˬ oe˗eu loꞈ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ oe˗eu nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

³ “Uˬ ciꞈ sehˇ gʼahˇ smˇ kʼoeˬ tahˇ joe oe˗eu loꞈ˗ehˇ.” (1 Teˇsaˬloˇni 5:2) Heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah aˬ joˆ˗ehˇ oe˗eu lehˇ bi siˬ laˇ˗eu sheu cehˆ taˬ˗euˬ smˇ hmˬ laꞈ kʼoeˇ neh dahˬ beh˗eu hmˬ pyeuꞈ meh. Smˇ kʼoeˬ deuˬ naˇ uˬ ciꞈ paw tsawˇ haˬ deuˬ maˬ noeˬ maˬ duˇ˗ehˇ jawˇ ngeh kʼoeˬ le˗eu meh. Teu gaˇ duˇ ni Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah jiˇ maˬ noeˬ˗euˬ gaˇ ja pyuˬ ni keuˆ le˗eu miˇ neh tsawˇ haˬ gʼawˬ mya ni zahˬ leˇ˗eu meh. Gaˇ kawˆ heu deuˬ pyeuꞈ laˇ˗eu aˇ dzehˬ˗ehˇ kawˇ˗eu miˇ neh Ka li zaˬ maˇ diˇ deuˬ kʼawꞈ zahˬ leˇ nya˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui yaw haiˬ yaw doeˇ deuˬ loꞈ˗ehˇ bi laˆ cawˆ gaˇ maˬ keuˆ.

4. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah zaˬ ciˬ deˇ le˗euˬ aˬ ma tiˬ gʼaˬ uˬ maˆ naˇ˗eu loꞈ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ duˇ leˇ˗eu nga?

⁴ “Zaˬ ciˬ deˇ le˗euˬ aˬ ma tiˬ gʼaˬ uˬ maˆ naˇ doˆ laˇ˗eu loꞈ˗ehˇ.” (1 Teˇsaˬloˇni 5:3) Zaˬ baw˗eu aˬ ma deuˬ uˬ maˆ aˬ geu ngeh yamˬ˗ahˇ naˇ laˇ˗eu lehˇ yaw muiˬ˗ehˇ maˬ siˬ duˬ nya˗a. Tiˬ poˆ maˬ ngeuˇ naˇ tiˬ poˆ ya naˇ meh lehˇ nmˇ siˬ nya˗eu meh. Zaˬ baw˗eu uˬ maˆ naˇ˗eu heu, naˇ doˆ laˇ shaw˗euˬ naˇ ja pyuˬ ni pyeuꞈ laˇ˗eu meh. Yaw kʼaˆ˗ehˇ naˇ laˇ˗awˇ maˬ tsehˆ leˇ ni naˇ˗eu meh. Teu gaˇ duˇ ni Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah aˬ geu ngeh dahˬ beh laˇ˗eu lehˇ aˬ dui maˬ siˬ nya˗a. Ehˇ kʼawꞈ keuˆ le˗eu yaw duˬ baw meh lehˇ siˬ nya ma. Yaw haiˬ yaw doeˇ deuˬ˗euˬ kʼoeˇ taˆ yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu jeˬ ja pyuˬ ni keuˆ le˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ tiˬ jeˬ gʼeh neh˗iˬ maˬ ya buˬ˗iˇ˗a lehˇ siˬ nya˗eu ma.

5. Huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ uˬ bya bya shawˇ shawˇ laˇ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ duˇ leˇ˗eu nga?

⁵ Uˬ shawˬ uˬ bya bya shawˇ shawˇ laˇ˗eu loꞈ˗ehˇ duˇ. Pawˇluˆ sheu cehˆ˗eu jeˬ smˇ hmˬ aˬ yawꞈ hmˬ˗ahˇ jiˇ uˬ ciꞈ paw smˇ kʼoeˬ kʼoeˬ le˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, paˇ pah mehˬ taˬ˗euˬ meh. Nymˬ˗mˇ poˆ naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah˗ahˇ uˬ bya bya shawˇ shawˇ laˇ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ taˬ˗euˬ meh. (1 Teˇsaˬloˇni 5:4) Smˇ kʼoeˬ kʼoeˬ˗eu deuˬ smˇ kʼoeˬ kʼoeˬ gaˇ tehꞈ˗ehˇ kaꞈ gʼa˗eu miˇ neh, aˇ yamˬ aˇ myah ni myahˇ laˇ˗euˬ lehˇ maˬ siˬ nya˗a. Teu miˇ neh uˬ shawˬ shawˬ laˇ ngeh bi nyehꞈ mi˗eu meh. Teu gaˇ duˇ ni Miˬyehˇ maˬ ya leˇ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ tsehˆ leˇ ni mˇ˗awˇ, yaw zahˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ luꞈ˗eu smˇ kʼoeˬ loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu heu deuˬ naˇ, huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ keuˆ le ngeh aˬ geu deuˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ ya mawˇ duˬ˗eu meh. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ maˬ ya leˇ˗eu jeˬ˗ahˇ yahˇ˗awˇ “yaw muiˬ yawˬ jeˬ na luꞈ, yaw tsaˬ yaw dawˇ yawˬ jeˬ na luꞈ hawˇ˗eu, maˇ jawˆ ni gʼeh˗eu yawˬ jeˬ na luꞈ”˗ahˇ mˇ mˇ˗ehˇ jawˇ naˇ, aˬ dui lehˬ hmˬ dah taˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Eˇpeˇsu 5:8-12) Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah˗ahˇ maˬ ya buˬ˗iˇ˗eu deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ pah mehˬ˗eu gʼaˇ duˬ, Pawˇluˆ sheu cehˆ˗eu jeˬ dzaˇ˗i nyiˬ jeˬ˗ahˇ zmˬ taˬ˗euˬ meh.

Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah˗ahˇ maˬ ya buˬ˗iˇ˗eu deuˬ naˇ aˬ geu deuˬ nga?

6. Tsawˇ haˬ deuˬ myaˬ tiˬ paˆ aˬ joˆ˗ehˇ yuꞈ kʼaˆ taˬ˗euˬ nga? (1 Teˇsaˬloˇni 5:6, 7)

⁶ “Yuꞈ kʼaˆ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ.” (1 Teˇsaˬloˇni 5:6, 7-ahˇ gui.) Pawˇluˆ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah˗ahˇ maˬ ya buˬ˗iˇ˗eu deuˬ˗ahˇ yuꞈ kʼaˆ taˬ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ taˬ˗euˬ meh. Yuꞈ kʼaˆ taˬ˗euˬ deuˬ naˇ gaˇ dahˬ gaˇ dzeˇ aˬ jeˬ pyeuꞈ luꞈ˗awˇ naˬ liˬ aˇ myaˆ laꞈ byah laˇ˗euˬ lehˇ maˬ siˬ nya˗a. Aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ, aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu lehˇ jiˇ maˬ siˬ nya˗a. Nymˬ˗mˇ iˬ nah tsawˇ haˬ gʼawˬ mya ni yuꞈ kʼaˆ taˬ˗euˬ tsawˇ haˬ loꞈ˗ehˇ duˇ˗eu meh. (Loˇmaˆ 11:8) Aˬ yawꞈ maꞈ aˬ dui “aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ nah aˇ yamˬ”˗ahˇ jawˇ luꞈ˗awˇ, gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ keuˆ le˗eu lehˇ bi siˬ laꞈ˗eu gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ myaˆ haw maˬ cawˬ ni jawˇ˗eu meh. Tiˬ deuˬ na˗aˬ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ poˆ laˇ paˇ laˇ˗euˬ baˬ da neh noeˬ laˇ˗awˇ, Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ nui ma ahˇ laˇ luꞈ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ teu laꞈ kʼoeˇ neh myaˬ tiˬ paˆ yaw beuˇ beuˇ˗ehˇ maˬ jawˇ ni paˇ yuꞈ kʼaˆ kʼoꞈ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ tiˬ deuˬ na naˇ Miˬyehˇ yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu aˇ nah oe meh lehˇ jah kʼawꞈ, tiˬ kʼehˬ gaˬ˗a siˬ lehˇ noeˬ˗eu meh. (2 Beˬtuˆluˆ 3:3, 4) Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui tiˬ nah tiˬ nah mˬ ciꞈ le˗awˇ bya laˇ ngeh yaw beuˇ beuˇ˗ehˇ jawˇ˗eu aˇ yeˇ huiˬ˗eu lehˇ siˬ nya˗eu ma.

7. Miˬyehˇ neh bi laˆ cawˆ˗eu deuˬ, jiˇ baˬ yehꞈ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ duˇ leˇ˗eu nga?

⁷ “Jiˇ baˬ yehꞈ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ.” Gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ Miˬyehˇ neh bi laˆ cawˆ˗eu deuˬ˗ahˇ jiˇ baˬ yehꞈ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ taˬ˗euˬ meh. Jiˇ baˬ yehꞈ˗eu deuˬ myaꞈ dehˬ ni gʼeh˗awˇ, yaw lehˬ lehˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ˗eu meh. Teu gaˇ duˇ ni yaw haiˬ yaw doeˇ deuˬ Miˬyehˇ saˇ tiˇ biꞈ kʼawꞈ, laˆ poˆ laˆ paˇ maˬ mˇ ni luˬ˗iˇ seˇ˗iˇ gaˇ ma˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ cah˗eu lehˇ tseˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ Jaˇliꞈ Ka li zaˬ deuˬ˗ahˇ aˬ myah luꞈ yaw beuˇ beuˇ˗ehˇ yaw gahˇ gahˇ˗ehˇ jawˇ lehˇ saˇ tiˇ biꞈ taˬ˗euˬ meh. (1 Teˇsaˬloˇni 5:6) Jaˇliꞈ paw nui gahˇ ahˇ˗eu tiˬ gʼaˬ, yaw gahˇ gahˇ lehˇ jawˇ˗eu lehˇ ehˇ˗eu teu naˇ, “gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ nui ma maˬ suˬ saˬ ni, je lawˆ ni yaw muiˬ˗ehˇ tseˇ mˇ biˇ paˆ˗awˇ noeˬ tsehˆ tsaˬ nya˗eu jeˬ˗ahˇ ehˇ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh nui ma maˬ suˬ saˬ ni, je lawˆ ni gʼeh˗eu loˬ nga? Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, uˆ lahˇ˗eu miˇ kʼahˬ gaˇ kawˆ hawˇ˗eu nymˬ˗mˇ iˬ nah˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ maˬ keuˬ leˇ˗eu gʼaˇ duˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah ngehˬ˗ehˇ peh le naˇ ngehˬ˗ehˇ, aˬ dui˗ahˇ gaˇ kawˆ teu deuˬ˗ahˇ ahˇ leˇ keuˬ leˇ ni nyehꞈ suꞈ laˇ˗eu meh. Teu ngeh aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ paˬ nga lehˇ kʼahˬ lahˇ˗eu maˬ loˬ˗a. Nyi ma saˇ lehˆ ni taˬ˗awˇ yaw muiˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ tsaˬ nya ni muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ caw ba nehˬ nya˗eu meh.—Luˇkaꞈ 12:11, 12.

Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah gʼaˇ duˬ dah laˇ taˬ ni aˬ jeˬ jahˇ nya˗eu nga?

8. 1 Teˇsaˬloˇni 5:8-ahˇ aˬ dui˗ahˇ yaw beuˇ beuˇ˗ehˇ yaw gahˇ gahˇ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu aˬ jeˬ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ˗ahˇ pah mehˬ taˬ˗euˬ nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

⁸ ‘Kʼahˬ˗ahˇ dehˬ daˬ˗eu shmˇ byaˆ dm˗awˇ, uˬ duˬ˗ahˇ tsahˬ˗eu shmˇ uˬ kʼoˆ kʼoˆ˗awˬ.’ Pawˇluˆ aˬ dui˗ahˇ guiˇ deuˆ˗eu gʼaˇ duˬ, lehˬ hmˬ deuˇ taˬ˗awˇ yaw beuˇ beuˇ˗ehˇ jawˇ luꞈ˗eu yehˇ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ taˬ˗euˬ meh. (1 Teˇsaˬloˇni 5:8-ahˇ gui.) Guiˇ deuˆ kʼahˬ˗ahˇ iˇ taˬ˗euˬ yehˇ deuˬ naˇ, guiˇ deuˆ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ myah luꞈ lehˬ hmˬ deuˇ taˬ˗awˇ ya jawˇ˗eu meh. Teu gaˇ duˇ ni aˬ dui jiˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah˗ahˇ dah laˇ taˬ˗eu gʼaˇ duˬ nui jah hawˇ˗eu nui gaˬ˗ahˇ kʼahˬ˗ahˇ dehˬ daˬ˗eu shmˇ byaˆ loꞈ˗ehˇ dm˗awˇ, noeˬ tmˬ˗eu jeˬ˗ahˇ uˬ duˬ˗ahˇ tsahˬ˗eu shmˇ uˬ kʼoˆ loꞈ˗ehˇ ya kʼoˆ taˬ˗eu meh. Seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ heu deuˬ naˇ aˬ dui˗ahˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ dui dui˗eu meh.

9. Nui jah aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ haw piˇ nehˬ˗eu nga?

⁹ Kʼahˬ˗ahˇ dehˬ daˬ duˬ yehˇ deuˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ haw piˇ nehˬ˗eu loꞈ˗ehˇ, nui jah hawˇ˗eu nui gaˬ aˬ dui˗euˬ nui ma˗ahˇ haw piˇ nehˬ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ daˆ leꞈ˗awˇ, Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah caw teh daˆ leꞈ ni jiˇ caw ba nehˬ˗eu meh. Nui jah heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma gʼawˇ mawˇ dawˬ tawˆ luꞈ poˆ˗eu deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ laꞈ sawˬ biꞈ nehˬ meh lehˇ bi jah˗eu meh. (Heˬbyehˇ 11:6) Kʼoeˇ naˇ nui jah heu naˇ, aˬ dui shaˬ zahˬ˗ahˇ ya puˬ kʼawꞈ aˬ yuiꞈ pyeuꞈ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ daˆ leꞈ ni caw ba nehˬ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ ya daˬ˗awˇ mˇ dzaˬ kʼawꞈ dawˇ˗eu yaw shaˬ kʼawꞈ saˇ jaˇ ziꞈ daˆ leꞈ nya˗euˬ nymˬ˗mˇ iˬ nah˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ pyehˆ tseˇ heu naˇ, ya puˬ˗eu shaˬ zahˬ˗ahˇ kamˬ daˬ coeˇ ni caw ba nehˬ laꞈ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ˗ahˇ jeˬ huˬ taˬ˗awˇ yaw awˬ awˬ lehˇ dehꞈ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ pyehˆ tseˇ˗eu heu jiˇ, pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ˗euˬ lahˇ ju˗ahˇ maˬ bi paꞈ leˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh.b

10. Miˬyehˇ˗ahˇ hawˇ˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ gaˬ˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ kamˬ daˬ coeˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?

¹⁰ Nui gaˬ heu jiˇ aˬ dui˗ahˇ yaw beuˇ beuˇ lehˇ jawˇ nya ni caw ba nehˬ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 22:37-39) Tsaꞈ gaˬ ngeh shaˬ zahˬ ya puˬ kʼawꞈ, Miˬyehˇ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ heu naˇ kamˬ daˬ coeˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 1:7, 8) Aˬ dui aˬ dui nehˬ˗ehˇ nui jah maˬ duˇ leˇ˗eu deuˬ˗ahˇ kʼawꞈ gaˬ˗eu ma. Tiˬ nah aˬ yawꞈ maꞈ dehꞈ poˆ dehꞈ paˇ˗awˇ tsaˬ˗eu dawˇ˗eu jeˬ mˇ laˇ gaˇ noeˬ tmˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ tsaꞈ gaˬ˗iˇ˗eu ma. Naˬ gaˬ paw neh maˬ ehˇ, sahˬ boꞈ boꞈ boꞈ˗ehˇ maˬ ehˇ, tsaꞈ gaˬ˗eu ma.—Yeˬsaˬgeˬlaˇ 18:27, 28.

11. Mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu heu naˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga? (1 Teˇsaˬloˇni 5:11)

¹¹ Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ jiˇ gaˬ˗eu ma. “Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gʼaˬ biꞈ˗awˇ caw dehˬ caw toˆ”˗eu heu neh gaˬ˗eu jeˬ mˇ mawˇ˗eu ma. (1 Teˇsaˬloˇni 5:11-ahˇ gui.) Guiˇ˗ahˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ gm leˇ˗awˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ deuˆ˗eu yehˇ deuˬ loꞈ˗ehˇ aˬ dui jiˇ aˬ myah luꞈ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gʼaˬ biꞈ˗eu ma. Yehˇ deuˬ guiˇ deuˆ ngeh suˬ saˬ luꞈ˗eu miˇ neh yawˬ ha˗euˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ maˬ yehꞈ maˇ yehꞈ˗ehˇ laˆ tahˬ laˆ naˇ laˇ nya˗eu meh. Diˇ daˬ˗ehˇ jahˇ˗eu nmˇ maˬ ngeuˇ˗a. Teu gaˇ duˇ ni aˬ dui jiˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ maˬ yehꞈ maˇ yehꞈ˗ehˇ laˆ tahˬ laˆ naˇ laˇ nya˗eu meh. Yawˬ ha˗ahˇ laˆ tahˬ laˆ naˇ laˇ ngeh jiˇ aˬ dui laꞈ poˆ maˬ mˇ. (1 Teˇsaˬloˇni 5:13, 15) Aˬ dui aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ sheuˬ gʼeh luꞈ˗ehˇ mehˇ nmˇ aˬ yuiꞈ deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu heu neh jiˇ nui gaˬ mˇ mawˇ nya˗eu meh. (1 Teˇsaˬloˇni 5:12) Pawˇluˆ Teˇsaˬloˇni aˇ muˇ˗ahˇ sahˬ boꞈ boꞈ gʼeh ngeh, teu gaˇ aˇ muˇ beh˗euˬ tiˬ kʼoꞈ jiˇ maˬ byah laˇ˗aˬ siˬ. Teu miˇ neh sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ noeˬ dahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ doe laˇ˗euˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya˗awˇ mˇ lehˬ nya˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ yaw zeu baw˗eu jeˬ˗ahˇ za geuˇ˗eu meh. Huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ ngehˬ˗ehˇ peh laˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ aˬ dui aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ neh, sheuˬ hehˇ nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ nymˬ˗mˇ naˆ maˬ tseˇ loˬ laˇ˗eu meh. Teu ngeh aˬ dui saˇ naˇ dawˬ pehˬ hmˬ hawˇ˗eu Beˬdeˬlaˇ nehˬ˗ehˇ maˬ paˇ ngehˬ cawˬ nya ni pyeuꞈ laˇ nya˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ dui nymˬ˗mˇ neh aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu uˬ taꞈ, gʼoeˇ nya gaˬ nya ni jahˇ˗eu aˇ yeˇ huiˬ˗eu meh. Aˬ jeˬ lehˇ gʼeh˗eu maˬ kaˬ, aˬ dui saˇ tiˇ ya taˬ˗eu meh. Aˬ dui aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗euˬ yaw lehˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ haw haw˗ehˇ maˬ ya jawˇ˗a. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ Yeˬsuˇ˗ahˇ neh tiˬ tiˆ sheuˬ gʼeh luꞈ gaˇ ya haw tsoˆ taˬ˗eu meh.

12. Noeˬ tmˬ˗eu jeˬ heu naˇ aˬ dui˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ haw piˇ nehˬ˗eu nga?

¹² Shmˇ uˬ kʼoˆ yehˇ deuˬ˗euˬ uˬ duˬ˗ahˇ haw piˇ nehˬ˗eu loꞈ˗ehˇ ka kʼoꞈ˗eu noeˬ tmˬ˗eu jeˬ heu jiˇ aˬ dui˗euˬ nui noeˬ˗ahˇ haw piˇ nehˬ nya˗eu meh. Aˬ dui laꞈ kʼoeˇ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ ziꞈ dah ni jaˆ naˇ, miˇ tsaˬ neh kʼaˇ biꞈ˗euˬ jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ yaw ngehꞈ yaw kuˬ pyeuꞈ meh lehˇ jah˗eu meh. (Piˇliˇpiˆ 3:8) Noeˬ tmˬ˗eu jeˬ heu aˬ dui˗ahˇ maˬ bi suˬ saˬ˗eu uˬ taꞈ, nui ma saˇ ni jiˇ caw ba nehˬ˗eu meh. Ehˇpa˗li kaˆ paw Miˬyehˇ gaˇ mˇ luꞈ˗eu Gʼawˇleꞈ˗suiꞈ hawˇ˗eu Lawˬleˇdaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw ma. Gʼawˇleꞈ˗suiꞈ˗euˬ aˬ ma hawˇ˗eu Lawˬleˇdaˬ˗euˬ aˬ da smˬ jaw laꞈ kʼoeˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ kaˬ maˇ kaˬ˗ehˇ shiˇ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ yaw jaw naˇ gawˇ baˬ da neh aˬ yawꞈ nyaꞈ nyiˬ gʼaˬ luꞈ iˇ kahˇ˗ahˇ maˬ gʼoꞈ leˇ nya˗a. Gʼawˇleꞈ˗suiꞈ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu noeˬ tmˬ˗eu jeˬ heu naˇ, ngaˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ maꞈ neh dehꞈ saˬ saˬ yaꞈ˗euˬ aˇ nah˗ahˇ maˬ ngeuˇ˗eu, miˇ shuiꞈ˗ahˇ gʼoꞈ dehꞈ laˇ beh beh˗eu aˇ nah˗ahˇ noeˬ mawˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh. Noeˬ tmˬ˗eu jeˬ baˬ da neh nui ma nyiˇ nui ma cawˆ˗eu jeˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ kamˬ daˬ nya˗euˬ maˬ.”

13. Aˬ dui muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ za˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

¹³ ‘Muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ˗euˬ miˬ dzaˬ taˬ laˆ miˆ.’ (1 Teˇsaˬloˇni 5:19) Pawˇluˆ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ aˬ dui laꞈ kʼoeˇ˗euˬ miˬ dzaˬ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ taˬ˗euˬ meh. Aˬ dui˗euˬ laꞈ kʼoeˇ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ ahˇ naˇ tsaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ mˇ mawꞈ dui dui˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ gaˇ mˇ˗eu leh jeh dui dui˗eu meh. (Loˇmaˆ 12:11) Aˬ dui muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ za˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga? Aˬ dui guiˬ lahˬ shaˇ nya˗awˇ, muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ sheuˬ gʼeh˗eu laꞈ kʼoeˇ boꞈ taˬ˗euˬ Jaˇliꞈ˗ahˇ gui nya˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ sheuˬ gʼeh luꞈ˗eu aˇ maꞈ aˇ muˇ nehˬ˗ehˇ gm leˇ nya˗eu meh. Teu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗eu teu naˇ, aˬ dui˗euˬ laꞈ kʼoeˇ ‘yaw sahˇ laꞈ kʼoeˇ siˬ le˗eu aˇ siˬ’ deuˬ ahˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh.—Gaˬlaˬtiˆ 5:22, 23.

14. Muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ maˬ tsehˆ leˇ ni za˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ dui aˬ jeˬ˗ahˇ ya yahˇ˗eu nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

¹⁴ Aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ za dzeuˇ shaw˗euˬ naˇ, ‘muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ˗euˬ miˬ dzaˬ’ maˬ bi miˆ˗iˇ˗eu gʼaˇ duˬ saˇ tiˇ ya taˬ˗eu meh. Miˬyehˇ aˬ yawꞈ˗euˬ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ noeˬ jeˬ noeˬ kawˆ paw maˬ ehˇ, mˇ jeˬ shaˇ kawˆ paw maˬ ehˇ, muiˬ˗eu shawˇ˗eu deuˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ biꞈ nehˬ˗eu meh. Maˬ muiˬ maˬ shawˇ˗eu jeˬ noeˬ luꞈ˗awˇ mˇ luꞈ naˇ, muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ maˬ paˇ biꞈ meh. (1 Teˇsaˬloˇni 4:7, 8) Kʼoeˇ uˬ taꞈ, aˬ dui muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ maˬ tsehˆ leˇ ni za daˆ leꞈ˗eu gʼaˇ duˬ, ‘Miˬyehˇ gʼaˇ duˬ ngehˬ dah˗eu tsawˇ haˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ yehˬ bawˬ sehˇ lu˗ehˇ maˬ gʼeh ni’ ya gʼeh˗eu meh. (1 Teˇsaˬloˇni 5:20, YB18) “Miˬyehˇ gʼaˇ duˬ ngehˬ dah˗eu tsawˇ haˬ˗euˬ dawˬ” lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ˗ahˇ neh tiˬ tiˆ Miˬyehˇ neh tsaꞈ leꞈ˗euˬ dawˬ˗ahˇ ehˇ˗eu meh. Dawˬ teu laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ nah gaˇ kawˆ hawˇ˗eu aˬ dui˗euˬ saˇ ka laꞈ kʼoeˇ aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, saˇ tiˇ biꞈ taˬ˗euˬ dawˬ jiˇ ahˇ˗eu meh. Aˬ dui Aˬmaˬgeˬdoˬ aˬ dui˗euˬ saˇ ka˗ahˇ maˬ oe˗a lehˇ maˬ noeˬ. Aˬ dui yawˬ nah na luꞈ aˇ nah teu nah keuˆ le shaw˗iˬ meh lehˇ noeˬ noeˬ˗ehˇ muiˬ˗eu shawˇ˗eu jeˬ mˇ mˇ˗ehˇ ‘Miˬyehˇ˗ahˇ a nehˬ taˬ˗euˬ tiˬ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ dehꞈ’˗eu ma.—2 Beˬtuˆluˆ 3:11, 12.

“Dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ pyehˆ tseˇ haw˗awˬ”

15. Aˬ dui ja bu˗eu dawˬ deuˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ˗euˬ jaˬ myawꞈ mehˬ shuiˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ yahˇ nya˗eu nga? (1 Teˇsaˬloˇni 5:21)

¹⁵ Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ Miˬyehˇ˗ahˇ muiˇ˗eu deuˬ “Miˇ kʼahˬ saˇ˗awˇ guˆ kʼaˇ maˬ za˗a” lehˇ tsaꞈ gaˬ laˇ˗eu meh. (1 Teˇsaˬloˇni 5:3) Nehꞈ deuˬ˗euˬ jaˬ myawꞈ mehˇ shuiˇ dawˬ˗ahˇ jah leˇ˗eu miˇ neh, tsawˇ haˬ gʼawˬ mya ni gaˇ ma cah bahˬ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 16:13, 14) Toˆ˗ehˇ naˇ aˬ dui tawˇ neh, aˬ dui ‘dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ pyehˆ tseˇ haw’ naˇ, jaˬ myawꞈ mehˇ shuiˇ dawˬ deuˬ˗ahˇ maˬ tawˆ leˇ˗a. (1 Teˇsaˬloˇni 5:21-ahˇ gui.) “Pyehˆ tseˇ” lehˇ ehˇ˗eu Gaˬliˇ dawˬ heu dawˬ˗ahˇ kʼaˬ lo sehˇ pyehˆ tseˇ gaˇ jiˇ zmˬ˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ dui neh haw˗euˬ jeˬ, gui˗euˬ jeˬ heu naˇ, maˇ diˇ ngeuˇ gaˇ ehˇ ngaˇ laˬ lehˇ yaw muiˬ˗ehˇ ya pyehˆ tseˇ˗eu meh. Teˇsaˬloˇni aˇ muˇ teu loꞈ˗ehˇ pyehˆ tseˇ˗euˬ naˇ, huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ peh le luꞈ˗eu aˇ yamˬ laꞈ kʼoeˇ jawˇ luꞈ˗eu aˬ dui ngehˬ˗ehˇ dzehˬ pyehˆ tseˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu maˬ ngeuˇ nga loˇ? Aˬ dui aˬ cawˬ kʼaˇ ehˇ kʼaˇ jah maˬ jah ni aˬ dui neh ya gui ya gaˬ˗euˬ jeˬ Jaˇliꞈ hawˇ˗eu aˇ maꞈ aˇ muˇ neh ehˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ tsaˬ leˇ nga laˬ lehˇ tseˇ mˇ biˇ paˆ nya˗eu jeˬ˗ahˇ zmˬ˗awˇ ya pyehˆ tseˇ˗eu meh. Aˬ dui teu loꞈ˗ehˇ jahˇ naˇ, nehꞈ deuˬ˗euˬ jaˬ myawꞈ mehˇ shuiˇ˗ahˇ maˬ paˇ tawˆ leˇ˗eu meh.—Dawˬdaˬ 14:15; 1 Tiˆmoˇseˬ 4:1.

16. Aˬ dui laꞈ kʼoeˇ yaw duˬ baw˗eu aˬ jeˬ˗euˬ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ jaˆ˗eu nga? Aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ tsehˆ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

¹⁶ Huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ ya buˬ˗iˇ meh lehˇ aˬ dui siˬ nya˗eu ma. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui ni shawˬ aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗eu lehˇ maˬ siˬ nya˗a. (Yaˬkoˆ 4:14) Aˬ dui huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ˗ahˇ ya buˬ˗iˇ˗eu maˬ ehˇ, shaˬ zahˬ teu maˬ keuˆ le mi naˆ˗ehˇ shiˇ˗euˬ maˬ ehˇ, saˇ jaˇ ziꞈ luꞈ naˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ˗eu laꞈ sawˬ za˗eu meh. Tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ naˇ mˬ kʼoeˇ taˆ Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ ya uˆ lahˇ leˇ˗awˇ, yawˇ nui deuˬ naˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ˗eu jeˬ za˗eu meh. Aˬ dui noeˬ tmˬ˗eu jeˬ teu˗ahˇ haw tsoˆ taˬ ba jawˬ˗ehˇ Miˬyehˇ˗euˬ aˇ nah gʼaˇ duˬ lehˬ hmˬ dah taˬ kaˇ˗euˇ.