1 БАЖАЛЫК
Кудай ол кем андый?
1, 2. Улусты кандый сурактар санааркадып јат?
БАЛДАР сурактар берерге сӱӱп јадылар. Слер олорго нени-нени куучындап берзегер, олор: «Нениҥ учун?» — деп сурагылайт. Карууны такып та јартап берзегер, олордо ойто ло: «А нениҥ учун?» — деп, сурак чыгат.
2 Бис јаанап та калзаас, сурактар берип токтобой јадыс. Сурактар кандый ла болуп јат: нени јиир? Нени кийер? Нени садып алар? Је јӱрӱм ле келер ӧй керегинде јаан учурлу сурактардыҥ карууларын таппай турзаас, сурактарыстыҥ карууларын бедиребей токтоп каладыс.
3. Кезик улус јӱрӱмге керектӱ сурактардыҥ карууларын табар арга нениҥ учун јок дежет?
3 Агару Бичик бу јаан учурлу сурактарга каруу берип болор бо? Кезик улус: «Берер» — деп сананып та турза, је Агару Бичикти оҥдоорго кӱч дежет. Олордыҥ санаазыла, карууларды јӱк ле кудай-јаҥдардыҥ башчылары эмезе бу јанынаҥ ӧнӧтийин ӱренген улус билер аргалу. Је кезигинде сурактар бар да болзо, сурак сураарга кемзинип јат. А слер канайып сананадаар?
4, 5. Слерге кандый сурактар јилбилӱ болот? Олордыҥ каруузын нениҥ учун бедиреер керек?
4 «Јӱрӱмниҥ учуры неде? Мен божоп калзам не болор? Кудай ол кем?» — деп, слер бойыгардаҥ, байла, сурап турганаар. Улу ӱредӱчи Иисус Христос: «Сурагар, слерге берилер; бедирегер, табарыгар; токылдадыгар, слерге ачып берер» — деп айткан (Матфей 7:7). Оныҥ учун сурактараарга бӱдӱмјилӱ каруулар таппай турзагар, бир де чӧкӧбӧгӧр!
5 Не дезе, бу сурактардыҥ каруулары Агару Бичикте бар. Олорды оноҥ ло ары «бедирезеер», алаҥзу јогынаҥ таап аларыгар (Укаа сӧстӧр 2:1—5). Олорды оҥдоорго кӱч эмес. Агару Бичиктиҥ билгирлери слердиҥ јӱрӱмигерди ырысту эдип, келер ӧйгӧ кайкамчылу ижемји сыйлаар. Эмди дезе, кӧп улуска амыр бербей турган суракты шӱӱп кӧрӧктӧр.
КЫЙЫН-ШЫРА КУДАЙДАҤ БА?
6. Кезик улус, Кудай улусты сӱӱбей турган деп, нениҥ учун сананат?
6 Кӧп улус: «Кудай улусты сӱӱбей јат. Сӱӱп турган болзо, јӱрӱм чек башка болор эди» — деп сананат. Бӱгӱнги кӱнде јуу-согуш, калју керектер ле ачу-корон кӧрӱп јадыс. Анайда ок улус оорып, шыралап, божоп калат. Оныҥ да учун: «Кудай бисти сӱӱп турган болзо, нениҥ учун бу јаманды токтотпой турган?» — деп сурак кӧдӱрилип турганында кайкамчылу неме јок.
7. а) Нениҥ учун улус Кудайды калју деп сананат? б) Кыйын-шыра Кудайдаҥ эмес деп, нениҥ учун алаҥзыбаска јараар?
7 Улус Кудайды калју деп сананат, нениҥ учун дезе мындый немени олор тӧгӱн кудай јаҥдардыҥ башчыларынаҥ угат. Тӱбек боло берзе, ол башчылар: «Кудайдыҥ табы андый болгон» — дежет. Олордыҥ санаазыла болзо, улустыҥ кыйын-шыразында Кудай бурулу. Је Агару Бичикте Кудай бир де јаман неме этпей турган деп айдылат. Иаков 1:13-те: «Ченедип турган улустыҥ кемизи де: „Мени Кудай ченеп јат“ — дебезин, нениҥ учун дезе Кудайды кем де јаманла ченеп болбос, Ол Бойы да кемди де ченебейт» — деп айдылган. Бу дезе, Кудай јаманды токтотпой до турган болзо, бойы оны качан да этпей турганын кӧргӱзет. (Иов 34:10—12 кычырыгар.) Бир тем кӧрӱп ийектер.
8, 9. Бистиҥ кӱчтерис учун Кудайды нениҥ учун бурулабас керек? Тем куучындап беригер.
8 Бир кижиде јаанап калган уулы бар болзын. Адазы уулын тыҥ сӱӱп турганынаҥ улам, балазын јаштаҥ ала чын тӱп-шӱӱлтелер эдерге ӱредип салган. Је бир катап, уулы адазыныҥ сӧзин укпас деп шӱӱп алала, айылынаҥ јӱре берди. Соондо ол јаман керектерге кирип, тӱбекке тӱшкен. Слер адазын, уулын не токтотпогон деп, бурулараар ба? Јок эмей! (Лука 15:11—13). Анайып ла, улус Кудайды укпай, јаманды эдип баштаарда, Кудай олорды токтотподы. Оныҥ учун кандый бир јаман неме болзо, Кудай бурулу эмес деп ундыбагар. Оны бурулаары јастыра болор.
9 Је Кудайда, јердиҥ ӱстинде јаманды токтотпой турганында, јаан шылтактар бар. Бу керегинде 11-чи бажалыкта чокум јарталып калган. Кудай бисти сӱӱп јат ла бистиҥ кӱчтеристе оныҥ бурузы јок деп алаҥзыбагар. Не дезе, кӱчтердиҥ аайына јаҥыс ла ол чыгар аргалу (Исаия 33:2).
10. Кудай бастыра јаманды јоголтып салар деп, бис нениҥ учун алаҥзыбай јадыс?
10 Кудай агару (Исаия 6:3). Оныҥ ончо керектеринде бир јик таппазыҥ. Оныҥ учун бис ого бӱдер аргалу. Је улус андый эмес, кезикте олор коркышту јаман керектер эдет. Керек дезе эҥ јакшы да башкараачы улустыҥ эдип салган бастыра јаманыныҥ аайына чыгып болбой јат. Кудайдый ийде-кӱч бир де кижиде јок. Јаҥыс ла Кудай улустыҥ јаман керектериниҥ аайына чыгып, бастыра јаманды јажын-чакка јоголтып салар. (Сарын 37:9—11 кычырыгар.)
КУДАЙ УЛУСТЫҤ ШЫРАЗЫН КӦРӰП, НЕНИ СЕЗЕТ?
11. Кудай бистиҥ шыра-јоболысты кӧрӱп, нени сезет?
11 Кудай телекейде болуп турган јаманды ла слердиҥ кӱчтереерди кӧрӱп, нени сезет? Кудай «чындыкты сӱӱп јат» деп, Агару Бичик ӱредет (Сарын 37:28). Ол јакшыны сӱӱп јат, јаманды дезе кӧрӧр кӱӱни јок. Ол улусты шыралазын деп, бир де кӱӱнзебей јат. Јердиҥ ӱсти јаманла толо берерде, Кудайдыҥ «јӱреги ачула толгон» деп, Агару Бичикте айдылат (Башталганы 6:5, 6). Кудай эмди де солынбаган (Малахия 3:6). Ол бистерди кичееп кӧрӧт деп Агару Бичикте айдылат. (1 Петр 5:7 кычырыгар.)
Агару Бичик, Јер-телекейдиҥ Јайаачызы — Иегова деп ӱредет. Оныҥ сӱӱжи бастыра јайалгандарынаҥ кӧрӱнет
12, 13. а) Бис нениҥ учун сӱӱп јадыс ла улустыҥ шыразын кӧрӱп, санааркап јадыс? б) Кудай бастыра кыйын-шыраны ла јаманды јоголтып салар деп, нениҥ учун алаҥзыбаска јараар?
12 Анайда ла ок Агару Бичикте, Кудай бисти јайап турарда, биске бойыныҥ јакшы кылык-јаҥын берип салган деп бичилген (Башталганы 1:26). Оныҥ учун бисте Кудайдый ла ошкош јакшы кылык-јаҥ бар. Бурузы јок улустыҥ шыразын кӧрӱп, јӱрегис сыстап турарда, Кудайдыҥ јӱреги оноҥ тыҥ сыстап јат. Бис мыны кайдаҥ билерис?
13 Агару Бичикте «Кудай — ол сӱӱш» деп айдылат (1 Иоанн 4:8). Кудай ончо немени сӱӱжинеҥ улам эдет. Кудайда сӱӱш болбогон болзо, бисте де сӱӱш болбос эди. Сананып кӧрзӧӧр дӧ: слерде бастыра кыйын-шыраны ла чындык эмести јоголтып салатан арга болгон болзо, слер мыны эдер бедигер? Этпей аа! Нениҥ учун дезе мыны эдерге слерди сӱӱжеер кӱӱнзедер эди. А Кудай керегинде нени айдарга јараар? Кудай кӱчтӱ болгонынаҥ ла улусты сӱӱп турганынаҥ улам бастыра кыйын-шыраны ла јаманды јоголтып салар. Оныҥ учун бу бичиктиҥ бажында айдылган келер ӧй керегинде Кудайдыҥ сӧзи кыйалта јогынаҥ бӱдӱп калар деп алаҥзыбагар! Је бого бӱдерге, Кудайды јакшы билип алар керек.
КУДАЙ СЛЕРЛЕ ТАНЫЖЫП АЛАРГА КӰӰНЗЕЙТ
Бис кемле-кемле најылажарга турган болзоос, ады-јолысты айдып јадыс. Кудай база бойыныҥ адын айткан. Оныҥ ады Агару Бичикте бичилген
14. Кудайдыҥ ады кем ле нениҥ учун оныҥ адын адаар керек?
14 Слер кемле-кемле најылажарга турган болзоор, озо ло баштап нени эдип јадыгар? Ады-јолыгарды айдадыгар. А Кудайда ады бар ба? Кӧп кудай јаҥдарда оны «Кудай» эмезе «Кайракан» деп адагылайт, је бу Кудайдыҥ ады эмес. Бу сӧстӧр, темдектезе «каан» эмезе «президент» деген сӧстӧр чилеп, кемниҥ де јамызын (положение) кӧргӱзип јат. Кудай бойыныҥ адын «Иегова» деп ачкан. Бу ат Агару Бичикте муҥдар катап туштайт. Сарын 83:18-те: «Сен, адыҥ Сениҥ Иегова, јердиҥ ӱстинде јаҥыс Сен Эҥ Бийик Кудай деп, улус билзин» — деп айдылган. Кудайдыҥ ады Агару Бичиктиҥ кезик кӧчӱрмелеринде Яхве [Иеговаa] деп кӧчӱрилет. Темдектезе, Башталганы 22:14-тӧ мынайып бичилет: «Бу јерди Авраам Яхве-Ирэ (Яхва Бойы кӧрӧр) деп адаган». Иегова бисти оныҥ адын јӱк ле билип турзын эмес, је ого адыла баштанзын деп кӱӱнзеген. Анайда ок ол бисле најылажарга кӱӱнзейт, оныҥ учун бойыныҥ адын ачкан.
15. «Иегова» деген аттыҥ учуры кандый?
15 Кудайдыҥ «Иегова» деген ады тереҥ учурлу. Оныҥ учуры, Кудай кажы ла берген сӧзин ле бастыра амадуларын бӱдӱрип салар аргалу дегенин кӧргӱзет. Ого кем де, не де буудак эдип болбос. Бу атла јаҥыс Иегова аданар аргалуb.
16, 17. Бу титулдар нени темдектейт: а) «Кӱчтӱдеҥ Кӱчтӱ»? б) «Ӱргӱлјиниҥ Кааны»? в) «Јайаачы»?
16 Ачылта 15:3-те «Э-э, Кайракан, кӱчтӱдеҥ кӱчтӱ Кудай, эдип јӱрген керектериҥ улу ла кайкамчылу! Э-э, агару улустыҥ [ӱргӱлјиниҥ, ЈТ] Кааны, јолдорыҥ чындык ла чын!» — деп айдылат. «Кӱчтӱдеҥ Кӱчтӱ» деген титул Јер-телекейде Иегованаҥ кӱчтӱ кем де јок дегенин темдектейт. А «ӱргӱлјиниҥ Кааны» деген титул Иегованыҥ јаантайын болгонын темдектейт. Сарын 90:2-де ол «чактаҥ чакка» болгон Кудай деп айдылат. Мыны сананзаар, эди-канаар јымыраар!
17 Айдарда, јӱк ле Иегованы Јайаачы деп айдарга јараар. Ачылта 4:11-де: «Сен, Кайракан, макты, кӱндӱни ле кӱчти аларга јарамык, нениҥ учун дезе Сен ончоны јайагаҥ, Сениҥ табыҥла ончозы јӱрет, ончозы бӱткен» — деп кычырып јадыс. Теҥеридеги ангелдерди, јылдыстарды ла планеталарды, агаштарды ла чечектерди, балыктарды ла куштарды — ончозын Иегова јайаган.
КУДАЙДЫҤ НАЈЫЗЫ БОЛОР АРГА БАР БА?
18. Нениҥ учун кезик улус Кудайла најылажар арга јок деп сананат? Агару Бичик Кудайла најылажары керегинде нени айдат?
18 Кудайдыҥ сӱрекей јакшы кылык-јаҥдарын билип алала, кезик улус: «Кудай сӱрекей јаан ийде-кӱчтӱ, улу ла бистеҥ коркышту ыраак, оныҥ учун ол меге качан да ајару этпес» — деп айдар болор. Олор Кудайла најылажар арга бар деп сананарга да коркып јадылар. Је Кудай бисти анайып сананзын деп кӱӱнзейт пе? Јок. Карын Иегова бистиҥ јаныста болорго кӱӱнзейт. Кудай «кажыбыстаҥ ла ыраак эмес» деп, Агару Бичикте айдылат (Апостолдордыҥ ижи 17:27). Кудай слерди ого јууктазын деп кӱӱнзейт, ол тушта ол бойы да «слерге јууктаар» деп сӧзин берет (Иаков 4:8).
19. а) Слер канайып Кудайдыҥ најызы болор аргалу? б) Слерге Иегованыҥ кандый кылык-јаҥы эҥ ле тыҥ јарап јат?
19 Слер канайып Кудайдыҥ најызы болор аргалу? «Ӱргӱлји јӱрӱм дезе — ол јаҥыс чын Кудай Бойыҥды, Сен ийген Иисус Христосты билери» — деп, Иисус айткан (Иоанн 17:3). Кудайдыҥ најызы болорго, ол керегинде ле Иисус Христос керегинде билгирлерди кӧптӧдип турар керек. «Кудай — ол сӱӱш» деп, бис билип алдыс (1 Иоанн 4:16). Анайда ок Иегова «буурзак ла килемкей, чугулданарга меҥдебес, сӱӱштӱ јалакайла, чындыкла толо» деп, Агару Бичикте айдылат (Чыгыш 34:6). Ол «јалакай ла јаманды таштаарга белен» (Сарын 86:5). Кудай чыдамкай ла бисти качан да артыргыспас (2 Петр 3:9; 1 Коринфтегилерге 1:9). Агару Бичикти кычырып турзагар, слер Кудайдыҥ кылык-јаҥын оноҥ јакшы билип аларыгар.
20—22. а) Кудай кӧрӱнбес болзо, оныла канайып најылажар? б) Кем-кем слерди Агару Бичикти ӱренбезин деп турза, нени эдер керек?
20 Је Кудай кӧрӱнбес болзо, оныла канайып најылажатан? (Иоанн 1:18; 4:24; 1 Тимофейге 1:17). Агару Бичикти кычырып тура, Иегованыҥ санаазын ла сезимдерин јакшы билип аларыгар (Сарын 27:4; Римдегилерге 1:20). Оны канча ла кире кӧп билип турзагар, оны ончо ло кире тыҥ сӱӱригер. Соондо оныҥ најызы болуп калараар.
Адалар балдарын алаҥзу јогынаҥ сӱӱп јат, је Кудайдыҥ сӱӱжи олордыйынаҥ канча катапка тыҥ
21 Анайда ок Иегованы нениҥ учун Ада деп адап турганын оҥдоп ийереер (Матфей 6:9). Ол бистерге јӱк ле јӱрӱм сыйлаган эмес, је бисти ырысту јӱрзин деп кӱӱнзеген. Кажы ла сӱӱштӱ ада балдарын мынайып јӱрзин деп кӱӱнзеп турган эмес пе? (Сарын 36:9). Анайдарда, Агару Бичик Кудайдыҥ најызы болотон арга бар деп ӱредет (Иаков 2:23). Сананып кӧрзӧӧр дӧ: Иегова, Јер-телекейдиҥ Јайаачызы, слерди оныҥ најызы болзын деп кӱӱнзейт!
22 Кезик улус слерди Агару Бичикти ӱренбезин деп токтодордоҥ айабас. Олор слерди бойыгардыҥ кудай јаҥаарды артыргызып салараар деп, санааркаар болор. Је Иегованыҥ најызы болорго, слерге кем де буудак этпезин. Оноҥ башка слер эҥ ле јакшы најыны јылыйтып саларыгар.
23, 24. а) Сурактар берерге нениҥ учун уйалбас керек? б) Келер бажалыкта бис нени шӱӱп кӧрӧрис?
23 Агару Бичикти ӱренип тура, слер та нени де аайлабай калараардаҥ айабазыгар. Је оныҥ аайына чыгарга болуш сурап, сурактар беригер. Иисус бисти балдардый јобош болзын деп айткан (Матфей 18:2—4). Балдар сурактар сураарга кемзинбей јат. Кудай слерди сурактараардыҥ карууларын таап турзын деп кӱӱнзейт. Оныҥ учун Агару Бичикти албаданып ӱренигер. Мынайып, Агару Бичиктиҥ билгирлери — чындык деп бӱдӱмјиленеригер. (Апостолдордыҥ ижи 17:11 кычырыгар.)
24 Иегованы билип алатан эҥ артык арга — Агару Бичикти ӱренери. Келер бажалыктаҥ Агару Бичик ӧскӧ бичиктердеҥ незиле аҥыланып турганын билип аларыгар.
a Агару Бичиктиҥ алтай тилге кӧчӱрилген Ачылта деген бичигинде Кудайдыҥ ады Аллилуия деп сӧскӧ кирет (Ачылта 19:1, 3, 4, 6). Бу сӧс «Иагты мактагар» деп кӧчӱрилет. Иаг — Кудайдыҥ Иегова деген адын кыскарта айтканы.
b Слердиҥ Агару Бичигерде «Иегова» деген ат туштабай турган болзо, эмезе оныҥ учуры керегинде ле бу ат канайып айдылып турганы керегинде кӧптӧдӧ билип аларга турган болзогор, 1 Кожултадагы јетирӱни кычырыгар.