БИОГРАФИЯ
«Бу — Иегованыҥ јуу-согужы»
2010 ЈЫЛДЫҤ чаган айыныҥ 28 кӱнинде мен Страсбург (Франция) деп јараш калада болгом. Је бу тегин амырап барган јол-јорык болбогон. Бис ары ӧскӧ юристтерле кожо кижиниҥ јаҥын корулап турган Европейский јаргыда (ЕСПЧ) Иегованыҥ Керечилериниҥ јаҥын корулаарга келгенис. Мында јаан учурлу сурак кӧрӱлген. Францияныҥ башкарузы Иегованыҥ Керечилерине коркышту јаан налог салган — 64 миллион кире евроны тӧлӧзин деп некеген. Биске ороонныҥ мынайып налог салганы јасак аайынча эмес деп кӧргӱзер керек болгон. Је база бир јаан учурлу неме — бу керектиҥ чыгарган јӧбинеҥ Иегованыҥ ла оныҥ албатызыныҥ јакшы ады-јолы, анайда ок Франциядагы Иегованыҥ Керечилериниҥ јайым бажыратан аргазы камаанду болгон. Ол кӱнде јаргыда болгон учурал «бу — Иегованыҥ јуу-согужы» деп јарт кӧргӱскен (1 Сам. 17:47). Эмди мен нени айдарга турганымды јартап берейин.
Бу ончо неме 1999 јылда башталды. Ол јылда Францияныҥ башкарузы андагы филиалга 1993 јылдаҥ ала 1996 јылга јетире сый эдип алган акчага коркышту јаан налог салган. Озо баштап Францияныҥ јаргыларына баштанганыс, је бу калас болды. Оныҥ кийнинде апелляционный инстанцияда база јеҥдиртип ийгенис. Мынаҥ улам Францияныҥ башкарузы филиалдыҥ счёдынаҥ тӧрт јарым миллионноҥ кӧп евроны айрып алган. Бистиҥ калганчы иженгенис ЕСПЧ болгон. Бу јаргы бистерди ле Францияныҥ башкарузыныҥ юристтерин ЕСПЧ-ныҥ чыгартулу кижизи кӧзинче туштажып, аргалу болзо, јаргынаҥ озо јаражып алзын деген.
ЕСПЧ бисти керекти јаргыга јетирбей, некелип турган акчаныҥ бир канча бӧлӱгин Францияныҥ башкарузына тӧлӧзин деп, айдар болор деп билгенис. Је бис бир де болзо евро тӧлӧгӧн болзоос, библиялык принциптерди бузып ийер эдис. Нениҥ учун дезе ака-эјелер акчазын Кудайдыҥ Башкарузыныҥ керектерине јӧмӧжӧргӧ бергилейт. Оныҥ учун ороонныҥ башкарузында бу сый эдип берилген акчаны алар јаҥы јок болгон (Матф. 22:21). Је јаргыны тооп турганыстаҥ улам бис бу туштажуга келгенис.
Акаларла кожо ЕСПЧ-ныҥ јанында. 2010 јыл
Јаргы јараш конференц-залда ӧткӧн. Керектиҥ аайы озо ло баштап јакшы ла болбогон. ЕСПЧ-ныҥ кижизи биске Францияныҥ башкарузыныҥ некеп турган акчаныҥ бир канча бӧлӱгин тӧлӧзин деп айткан. Кенетийин Иегованыҥ тыны бисти мынайып айдарга кӱӱнзеткен: «А слер билереер бе, Францияныҥ башкарузы бистиҥ счёттоҥ тӧрт јарым миллион евроны уштып алган деп?»
Мыны угуп ийеле, ол алаҥ кайкаган, не дезе бу керегинде ол билбеген болгон. Францияныҥ юристтери башкару бистиҥ акчаны чыннаҥ ла айрып алган деп айдарда, ЕСПЧ-ныҥ кижизиниҥ биске кӧрӱми чек солына берген. Ол олорды арбанала, туштажуны тӱрген ле токтодып ийди. Бу керекти јеҥип аларга Иегова башкарган деп, мен јарт кӧрӱп ийгем. Бис не болгонына бӱтпей, тыҥ сӱӱнгенис.
2011 јылда кичӱ изӱ айдыҥ 30-чы кӱнинде ЕСПЧ биске салынган налог јасак аайынча болбогон деп јӧп чыгарган. Анайда ок ол Францияныҥ башкарузы айрып алган акчаны кайра јандырып, оныҥ ӱстине проценттерин тӧлӧзин деп јакарган! Ол кӱнде чыгарган јӧп бӱгӱнги кӱнге јетире Францияда ару бажырышты корулап јат. Бистиҥ кенетийин берген сурагыс олорго Голиафтыҥ бажына тийген таштый болгон. Нениҥ учун бис бу керекти јеҥип алганыс? Нениҥ учун дезе Давидтиҥ айтканыла, «бу — Иегованыҥ јуу-согужы» болот (1 Сам. 17:45—47).
Бу бистиҥ јеҥӱлердиҥ јӱк бирӱзи болот. Башкарулар ла кудай јаҥныҥ организациялары удурлажып та турган болзо, Иегованыҥ Керечилери 70 ороондо ӱстӱги јаргыларда, анайда ок бир канча телекейлик јаргыларда 1225 керекте јеҥӱ алган. Бу јеҥӱлердеҥ улам бис јасак аайынча регистрировать эдип салган кудай јаҥ болуп артадыс, јайым јарлаар аргалу болодыс, анайда ок патриотический чӱм-јаҥдарда турушпай јадыс ла кан урдырбай јадыс.
Мен США-да Иегованыҥ Керечилериниҥ телекейлик тӧс башкарузында да иштеп турган болзом, нениҥ учун Европада јаргыда болуп калгам?
АДА-ЭНЕМНИҤ ЭРЧИМДӰ ЈАРЛААРЫНЫҤ ТЕМИ
Мениҥ ада-энемди, Джордж ло Люсильди, Галаад сургалдыҥ 12-чи клазын божоткон кийнинде, Эфиопия дӧӧн кӧстӧгӧн. Мен анда 1956 јылда чыккам. Ада-энем мени баштапкы чактыҥ јарчызыныҥ адыла — Фи́лип деп адап салган. 1957 јылда Эфиопияныҥ башкарузы бистиҥ ишти токтодып салды. Мен ол тушта кичинек те болгон болзом, бис канайып јажынып, јарлап јӱргенис ле туштажуларды канайып ӧткӱргенис санаамга јакшы артып калган. Меге, кичинек балага, бу коркышту јилбилӱ болгон деп билдирген. Је 1960 јылда јаҥдар бисти ороонноҥ чыксын деп јакарган.
Нейтан Норр (сол јанында кырында) Аддис-Абебеде (Эфиопия) бистиҥ айылыбыста. 1959 јыл
Мениҥ ада-энем Уи́чито деп калага (Канза́с деп штат, США) кӧчӱп келген. Олордыҥ миссионерлер болуп иштеп турган тушта јарлайтан кӱӱни анайда ла ӧчпӧгӧн. Олор чындыкты баалап, мени ле Эфиопияда чыккан Джу́ди деп эјемди ле Ле́сли деп карындажымды чындыкка ӱредип салган. 13 јаштуда мен сууга чӧҥӱрилгем. Ӱч јылдаҥ бистиҥ биле јарчылар јетпей турган Ареки́пу (Перу) деп калага кӧчкӧн.
1974 јылда, меге 18 јаш болордо, Перуныҥ филиалы мени ле тӧрт аканы специальный пионер эдип кӧстӧгӧн. Биске Центральный Андыныҥ бийик кырларында јарчылар болбогон јерлерде јарлаарга келишкен. Анда бис ке́чуа ла аймара́ деп тилдерге куучындажып турган улуска сӱӱнчилӱ јарды куучындаганыс. Бисте тура ошкош јаан машина болгон. Бис анда јадып, оныла јоруктап туратаныс. Бу машинаны бис «ковчег» деп адайтан болгоныс, не дезе ол јаан кайырчакка тӱҥей болгон. Меге андагы улуска удабас Иегова јоксырашты, оору-јоболды ла ӧлӱмди јоголтып салар деп куучындаарга јарап туратан болгон (Ачыл. 21:3, 4). Олордыҥ кӧбизи Иегованыҥ ишчилери болуп калган. Бу ӧйлӧрди эске аларга, меге сӱреен јарап туратан.
«Ковчег». 1974 јыл
ТЕЛЕКЕЙЛИК ТӦС БАШКАРУДА ИШТЕП БАШТАЙДЫМ
1977 јылда Перуга Иегованыҥ Керечилериниҥ Башкару јӧбинеҥ А́льберт Шрёдер ака келип јӱрген. Ол мени Бет-Элге заявление бичизин деп кӱӱнзеткен. Мен анайып ла эткем. Оныҥ кийнинеҥ јаан удабай 1977 јылдыҥ кичӱ изӱ айыныҥ 17-чи кӱнинеҥ ала мен Бруклинде Бет-Элде иштеп баштагам. Тӧрт јылдыҥ туркунына мен арутайтан ла техобслуживаниениҥ отделдеринде иштегем.
Бис экӱниҥ тойыс. 1979 јыл
1978 јылдыҥ кичӱ изӱ айында Новый Орлеа́н деп калада (Луизиа́на деп штат) телекейлик курултай ӧткӧн. Мен анда Эли́забет Авалло́н деп сыйынла танышкам. Оныҥ ада-энези мениҥ ле ада-энем чилеп, чындыкты баштапкы јерге тургускан. Элизабет тӧрт јыл текши пионер болгон. Оныҥ амадузы — бастыра јӱрӱмине Иеговага ӧйин толо берип, иштеери болгон. Курултайдыҥ кийнинеҥ бис оноҥ ло ары куучындажып, бой-бойысты тыҥ сӱӱй бергенис. 1979 јылдыҥ ӱлӱрген айыныҥ 20-чи кӱнинде биле тӧзӧгӧнис. Оноҥ Элизабет мен ле кожо Бет-Элде иштеп баштаган.
Бистиҥ баштапкы јууныс «Бруклин, Испанское» болгон. Андагы ака-эјелер бисти сӱреен тыҥ сӱӱген. Кийнинде бис ӧскӧ ӱч јуунда иштегенис. Кажы ла јуунныҥ ака-эјелери бисти сӱӱп турганын ла бистиҥ Бет-Элдеги ижисти баалап турганын сезип туратаныс. Бис кӧгӱс билегиске, јууктарыска ла најыларыска, олор биске карып калган ада-энегисти кӧрӱп, кичеерге болушканына јаан быйанду болодыс.
«Бруклин, Испанское» деп јуунда иштеп турган Бет-Элдиҥ ака-эјелери. 1986 јыл
ЈАҤЫ ЈАКЫЛТА: ЮРИДИЧЕСКИЙ ОТДЕЛ
1982 јылдыҥ чаган айында мени сакыбаган јанынаҥ юридический отделге кӧчӱрген. Ӱч јылдыҥ бажынаҥ акалар мени дипломду адвокат болзын деп, бийик юридический ӱредӱ алзын деп сураган. Университетте ӱренип турарымда, меге Иегованыҥ Керечилериниҥ алган юридический јеҥӱлерин шиҥдеерге сӱреен јарап туратан. Нениҥ учун дезе бу јеҥӱлердеҥ улам јаҥы јасактар чыгарылган болгон эмтир. Анайып США-ныҥ ла ӧскӧ дӧ ороондордыҥ улузы јайым бажырар аргалу, анайда ок оноҥ до ӧскӧ аргаларла тузаланар аргалу болуп калган.
1986 јылда, меге 30 јаш болордо, мени юридический отдел учун каруулу болзын деп кӧстӧп салган. Организация меге бу ишти бӱдӱмјилеерде, мен сӱреен тыҥ сӱӱнип, оморкогом. Је бу ла ок ӧйдӧ тыҥ санааркагам, не дезе кӧп немени билбес болгом, анайда ок ченемелим де ас болгон.
1988 јылда мен адвокаттыҥ дипломын алгам. Ол тушта бу ӱредӱ кӧгӱзиме јаан каршу јетирер деп билбегем де. Бийик ӱредӱ кижини ӱреп салар аргалу эмтир, нениҥ учун дезе кижи јӱк бойын сӱӱп, ӧскӧ улустаҥ бийик тудунып баштайт. Мениҥ кару Элизабет ӱйим меге ойто кӧгӱс графигимнеҥ тудунарга болушкан. Анайып менде ойто Иеговала јуук, јылу колбулар болуп калган. Эмди мен бир де алаҥзыбай, айдар аргалу: јӱрӱмде эҥ учурлузы — кӧп неме билеринде эмес. Чыннаҥ ырысту болорго, Иеговала најылажып, оны ла оныҥ албатызын сӱӱр керек.
СӰӰНЧИЛӰ ЈАРДЫ ЛА ЈАЙЫМ ЈАРЛАЙТАН АРГАНЫ КОРУЛАЙДЫМ
Ӱредӱни божоткон кийнинде, мен берилген јакылталарды бӱдӱрерге, тыҥ албадангам. Темдектезе, Бет-Элге юридический јанынаҥ болужарга, анайда ок Иегованыҥ организациязын јаргыларда корулаарга. Иш кӱч те болзо, је јилбилӱ болгон, нениҥ учун дезе јаантайын ла солынталар болуп туратан. Темдектезе, бистиҥ организация узак ӧйлӧрдиҥ туркунына бичиктер учун сый эдип бир эмеш акча алатан болгон. Је 1990 јылдардыҥ бажында акалар анайып этпес деп шӱӱшкен. Бистиҥ отделдеҥ бу солынтаны канайып этсе, јакшы болор деп јӧп сурады. Бу јӧпти Иегованыҥ Керечилери оноҥ ло бери тузаланып, бичиктерди акча јогынаҥ таркадып јадылар. Мындый солынта јарчылардыҥ јӱрӱмин, Бет-Элдиҥ ижин јеҥилтип, налог аайынча болотон кӱчтердеҥ јайымдаган. Ол ӧйдӧ кезик улус бу солынтага санааркап, бичиктерди чыгарарга акча јетпес, мынаҥ улам јарлаар иш јылбай барар деп коркыган. Је андый неме болбоды. Карын 1990 јылдардаҥ ала Иегованыҥ Керечилериниҥ тоозы эки катапка кӧптӧй берген. Мынаҥ улам Агару Бичикке тӧзӧлӧнгӧн бичиктерди кажы ла кижи акча јогынаҥ алар аргалу болгон. Организацияда иштегенимнеҥ бери мындый јаан солынталар јаҥыс катап болбоды. Мындый једим недеҥ улам болот? Јӱк ле Иегованыҥ болужынаҥ улам ла керсӱ кулдыҥ јакаруларын бӱдӱрип турганыстаҥ улам болот деп бӱдӱмјиленип алдым (Чыг. 15:2; Матф. 24:45).
Бистиҥ јеҥӱлер јӱк ле адвокаттардыҥ болужынаҥ болуп турган эмес. Кӧп сабада јаргычылар ла јамылу улус Иегованыҥ Керечилерин олордыҥ сӱреен јакшы кылык-јаҥынаҥ улам корулайт. Темдектезе, 1998 јылда Кубада аҥылу курултайлар болуп турарда, ары Башкару јӧптӧҥ ӱч ака ӱйлериле кожо келген болгон. Мынаҥ озо бис Иегованыҥ Керечилери политикага киришпей турган деп, јаҥдарды бӱдӱмјилеерге, олорло канча катап јолугышкан болгоныс. Је бистиҥ Башкару јӧптиҥ акаларыныҥ јалакай ла тоомјылу болгоны олорго база бир јаан кере болгон.
Је кезикте «сӱӱнчилӱ јарды ла јайым јарлайтан арганы корулаарга», јаргыга баштанарга келижет (Флп. 1:7). Темдектезе, јаҥдар кӧп јылдардыҥ туркунына кезик Европаныҥ ороондорында ла Тӱштӱк Кореяда черӱге барбас јаҥды тузаланарга бербейтен. Мынаҥ улам Европада 18000 кире карындаштарды ла Тӱштӱк Кореяда 19000 ажыра карындаштарды черӱге барбай турганы учун тӱрмелеп салгандар.
2011 јылдыҥ јаан изӱ айыныҥ 7-чи кӱнинде ЕСПЧ «Баятян против Армении» деген керек аайынча јӧп чыгарган. Бу јӧплӧ болзо, ончо Европаныҥ ороондоры бойыныҥ улузына альтернативный гражданский службаны ӧдӧтӧн арга берер учурлу. Кийнинде, 2018 јылда кичӱ изӱ айдыҥ 28-чи кӱнинде, бого тӱҥей јӧпти Тӱштӱк Кореяныҥ Конституционный јаргызы чыгарган. Је нейтралитетти тоолу ла карындаш бузып ийген болзо, бу јеҥӱлер болбос то эди.
Тӧс башкаруныҥ ла бастыра јердиҥ ӱстинде филиалдардыҥ юридический отделдери бистиҥ Иеговага бажыратан ла Кудайдыҥ Башкарузы керегинде јарлайтан јаҥысты корулаарга, кӧп иштер эдет. Биске истежӱлерге табарткан ака-эјелерге болужары јаан кӱндӱ болот. Бис јеҥип аларыс па, јок по, је јаргыда болуп турган кажы ла керек башчыларга ла ончо албатыларга сӱӱнчилӱ јарды угатан арга берет (Матф. 10:18). Анайда ок јаргычыларга, јамылу улуска, журналисттерге ле бис керегинде билерге кӱӱнзеп турган улуска документтерге бистиҥ кийдирген библиялык ӱлгерлерди кычырарга ла угарга келижет. Ачык јӱректӱ улус Иегованыҥ Керечилери кандый улус, олордыҥ ӱредӱлери неге тӧзӧлӧнгӧн деп билип алат. Керек дезе олордыҥ кезиги бистиҥ ака-эјелер болуп калат.
ИЕГОВАГА БЫЙАН!
Мен бастыра јердиҥ ӱстинде филиалдарла юридический сурактар аайынча иштеп турганым 40 јылдаҥ ажа берди. Меге кӧп јаргыларда туружарга ла бийик јамылу улусла канча катап туштажарга келишкен. Мен тӧс башкаруда ла ӧскӧ ороондордогы юридический отделдерде кожо иштеп турган ака-эјелерди тыҥ сӱӱп, баалап јадым. Мениҥ јӱрӱмим сӱреен јилбилӱ ле ырысту деп айдарым.
Мениҥ Элизабетле кожо јуртаганым 45 јыл болды. Бу ончо јылдарда — јакшы да, јаман да ӧйлӧрдӧ — ол чындык артып, меге јӧмӧжип јат. Јаан оорузынаҥ улам ондо ийде-кӱч јок то болзо, бу ончо керектерди эдип турганына сӱреен тыҥ оморкойдым.
Бистиҥ јайалталарыс јаан учурлу эмес деп канча катап бӱдӱмјиленгенис. Ийде-кӱчти ле јеҥӱни Иегова берет. Давид мынайып ла айткан: «Иегова — албатызыныҥ ийде-кӱчи» (Сар. 28:8). «Бу — Иегованыҥ јуу-согужы» деп айтканы чын ла андый эмтир!