35 ӰРЕНЕТЕН ЈӦРМӦЛ
121 КОЖОҤ Биске бойысты тудунар керек
Слер јастыра кӱӱнеерди јеҥип алар аргалу
«Кинчекке јай бербегер, кинчектӱ эди-канаардыҥ кӱӱнин бӱдӱрбегер» (РИМ. 6:12).
НЕНИ ШӰӰЖЕРИС
Биске не болужар: 1) јастыра кӱӱн келип турза, кунукпаска, 2) јастыра санааларга јай бербеске.
1. Кинчектӱ улус неле тартыжып јат?
СЛЕРДЕ качан-бирде Иегова јаратпай турган немени эдип ийетен тыҥ кӱӱн болгон бо? Эйе болзо, санааркабагар — мындый неме ӧскӧ улуста база болгон. Агару Бичикте мынайып айдылат: «Слерде ончо улуста болуп турган ченелтелер болот» (1 Кор. 10:13). Оныҥ учун јастыра кӱӱнеерле, јастыра санааларла тартыжып турган болзоор, ӧскӧ улус база тартыжып турган деп ундыбагар. Је Иегованыҥ болужыла слер ченелтени ӧдӱп ийереер.
2. Кезик христиандар ла Агару Бичикти ӱренип турган улус кандый ченелтелерле тартыжат? (Јуруктарды база кӧрӱгер.)
2 Анайда ок Агару Бичикте мынайып айдылат: «Кажы ла кижи бойыныҥ кӱӱнине јилбиркедип ле тӧгӱндедип ченелет» (Иак. 1:14). Бу ӱлгерле болзо, кажы ла кижиде бойыныҥ ченелтелери бар. Темдектезе, кезик ака-эјелер сексуальный кӱӱниле тартыжат, а кезиктери гомосексуальный јанынаҥ санааларыла тартыжат. А база та кем де алдында порнография кӧргӧн, эмди дезе андый санааларла тартыжат. Бого тӱҥей кӱчтер наркотиктер тузаланган эмезе ӧйинеҥ кӧп аракы ичкен улуста база болот. Је бу кезик христиандардыҥ ла Агару Бичик ӱренип турган улустыҥ тартыжып турган ченелтелериниҥ јӱк кезиги болот. Бисте јӱрӱмисте бир де катап болзо, Павелде ошкош сезимдер болгон болор: «Јакшыны эдейин деп кӱӱнзезем де, бойымда јӱк јаманды кӧрӧдим» (Рим. 7:21).
Ченелте сакыбаган ӧйдӧ, сакыбаган јанынаҥ болор аргалу. (2 абзацты кӧрӱгер.)c
3. Улам сайын јастыра кӱӱнле тартыжып турган кижиде кандый сезимдер болордоҥ айабас?
3 Слер улам ла сайын кандый бир јастыра санаала тартыжып турган болзоор, бойоорды уйан кижи деп сезер болороор. Анайда ок јастыра санаагар учун Иегова эмди слерди јаман кӧрӧр деп, бойоордоҥ чӧкӧп баштаар болороор. Је бу јастыра санаалар болот. Бу јӧрмӧлдӧ бис эки сурак шӱӱжерис. Баштапкызы, нениҥ учун бис кезикте бойысты уйан деп сананып, бойыстаҥ чӧкӧп баштайдыс? Экинчизи, јастыра санаала тартыжарга биске не болужар?
САТАНА БИСТИ НЕ ДЕП САНАНДЫРАРГА АЛБАДАНАТ
4. а) Нениҥ учун Сатана бисти ченелтелерди ӧдӱп болбозыс деп санандырарга албаданат? б) Бис јастыра кӱӱнисле тартыжып ийер аргалу деп кайдаҥ билерис?
4 Сатана бисти ченелтелерле тартыжып болбозыс деп санандырарга кӱӱнзейт. Мыны билип тура, Иисус ӱренчиктерин мынайып мӱргӱзин деп ӱреткен: «Јаман неме этпеске болушсаҥ, Дьяволдоҥ корулазаҥ» (Матф. 6:13). Сатана кижи ченелтелерге табартса, Иегованаҥ тууралай берер деп айдат (Иов 2:4, 5). Нениҥ учун ол мынайып айткан? Нениҥ учун дезе ол бойы јастыра санааларына јайылып, Иеговага чындык артпаган. Оныҥ учун ол бисти де андый деп сананат — ченелте боло ло берзе, бис Иегованы артыргызып саларыс деп. Керек дезе Сатана Кудайдыҥ толо кеминде Уулын да ченелтеге кийдирип ийер аргалу деп сананган! (Матф. 4:8, 9). Је бис јастыра санааларысла чын ла тартыжып болбозыс па? Јок, тартыжып ийерис! Бис Павелдиҥ айткан сӧстӧриле јӧп болодыс: «Меге кӱч берип турган Кудайдыҥ болужыла ончоны эдер аргам бар» (Флп. 4:13).
5. Иегованыҥ бисти јастыра санааларысла тартыжып ийер аргалу деп, алаҥзыбай турганы недеҥ кӧрӱнет?
5 Сатанага кӧрӧ, Иегова бисти јастыра санааларысла тартыжып ийер аргалу деп бир де алаҥзыбай јат. Мыны бис кайдаҥ билерис? Иегова кара-бајырт улус ого чындык артып, улу тӱбекти ӧдӱп чыгар деп айдып салган. Бу не дегенин сананып ийзеер де. Тӧгӱндеер аргазы јок Кудай јаҥы телекейге јӱк ле тоолу кижи эмес, је коркышту кӧп улус кирер деп айдат. Олор «узун ак кийимдӱ», ӧскӧртӧ айтса, Кудайдыҥ кӧзинде аруталып калган улус болор (Ачыл. 7:9, 13, 14). Айдарда, Иегова бисти јастыра санааларысла тартыжып ийер аргалу деп алаҥзыбай турганы кӧрӱнет.
6, 7. Сатана бисти база не деп санандырарга албаданат?
6 Сатана бисте јастыра санаа боло ло берзе, Иегова бисти јаман, уйан кижи эдип кӧрӧт деп санандырып, бойыстаҥ чӧкӧп баштазын деп кӱӱнзейт. Је нениҥ учун Сатана бисти мынайып сананзын деп турган? Нениҥ учун дезе ол бисти бойы ошкош деп сананат. Је чынынча болзо, Иегова оны качан да јаратпас, оны ӱргӱлји јӱрӱм јӱрбес эдип јаргылап салган (Баш. 3:15; Ачыл. 20:10). Сатанага кӧрӧ, бисте келер ӧйгӧ ижемји бар, оныҥ учун ол тыҥ атыйланып, бистиҥ де ижемјибисти айрып аларга албаданат. Је биске санааркаар неме јок, нениҥ учун дезе Иегова бисти сӱӱп, биске ӱргӱлји јӱретен арга берген. Агару Бичикте айдылганыла, Кудай «кемди де ӧлӱп калбазын, карын ончо улусты кинчегин алынзын деп кӱӱнзейт» (2 Пётр 3:9).
7 Јастыра кӱӱнле тартыжып тура, бойысты уйан деп сезип, чӧкӧп турзаас, Сатана бойыныҥ амадузына јединген деп айдарга јараар. Мыны ундыбай турзаас, бис ого удура турар аргалу болодыс (1 Пётр 5:8, 9).
КИНЧЕКТӰ БОЛГОНЫСТАҤ УЛАМ БИСТЕ КАНДЫЙ СЕЗИМДЕР ЧЫГЫП КЕЛЕТ
8. Јастыра санааларла тартыжарга, база недеҥ улам кӱч болот? (Сарын 51:5). («Јартамалды» база кӧрӱгер.)
8 Јастыра кӱӱнле тартыжып тура, бойысты уйан деп сезип, чӧкӧп турзаас, мындый санаалар јӱк ле Сатананаҥ болбой јат деп ундыбас керек. Айса база недеҥ улам мындый санаалар болуп јат? Адам ла Еванаҥ энчиленген кинчектеҥa улам болот (Иов 14:4; Сарын 51:5 кычырыгар).
9, 10. а) Адам ла Ева кинчек эдип ийеле, нени сескен? (Јурукты база кӧрӱгер.) б) Энчиленип алган кинчек биске кандый салтарын јетирет?
9 Адам ла Евада кинчек эткен кийнинеҥ кандый сезимдер болгонын сананып ийектер. Олор Кудайдыҥ јасагын бузып ийеле, эди-канын јабып, Кудайдаҥ јажынып баштаган. «Понимание Писания» деп справочникте бу керегинде мынайып айдылат: «Кинчектеҥ улам олордо мындый сезимдер болгон: бойлорын бурулаары, санааркаары, уйалары ла алаҥзыыры». Адам ла Ева тӧрт кыпту турада сомоктодып салгандый болгон. Олор тышкары чыгып болбой, јӱк тӧрт кыптыҥ ортозында јӱрген, ӧскӧртӧ айтса, олор кинчектеҥ јайымдалар аргазы јок болгон.
10 Је бистиҥ айалга Адам ла Еваныҥ айалгазынаҥ башка. Олорго кӧрӧ, толынты тайылга биске кинчектеҥ айрылып, ару уйатту болотон арга берет (1 Кор. 6:11). Је бис тӱҥей ле кинчектӱ, толо кеминде эмес улус болодыс. Оныҥ учун бисте андый ла сезимдер болот: бойысты бурулаары, санааркаары, уйалары ла алаҥзыыры. Агару Бичикле болзо, кинчек ончо улуска, керек дезе «Адам чылап кинчек этпеген улуска» да јаан салтарын јетирет (Рим. 5:14). Је бис кинчектӱ болгоныстаҥ улам эмди чын јӱрӱп болбозыс деп, бисте ижемји јок деп сананбас керек. Мындый санааларла тартыжарга биске не болужар?
Кинчектеҥ улам Адам ла Евада мындый сезимдер болгон: бойын бурулаары, санааркаары, уйалары ла алаҥзыыры. (9 абзацты кӧрӱгер.)
11. Јастыра кӱӱнисле тартыжып болбозыс деп сананып турган болзоос, Римдегилерге 6:12-ле болзо, нени эдер керек?
11 Биске јастыра кӱӱнисле тартыжып болбозыс деп, санаа келип турган болзо, оны биске кинчек «айдып» турган болор. Је биске оны укпас керек. Нениҥ учун? Нениҥ учун дезе Агару Бичик бисти «кинчекке јай бербезин» деп ӱредет. (Римдегилерге 6:12 кычырыгар.) Бу сӧстӧр биске кинчектиҥ кӱӱнин бӱдӱрбеске јараар деп кӧргӱзет (Гал. 5:16). Бис кинчекке удура туруп ийер аргалу деп, Иегова биске алаҥзыбай јат. Андый эмес болгон болзо, ол бисти бу керегинде сурабас та эди (Јаҥ. т. 30:11—14; Рим. 6:6; 1 Фес. 4:3). Айдарда, бисте јастыра кӱӱнисле тартыжатан ийде-кӱч бар деп јарт кӧрӱнет.
12. Бойыстаҥ чӧкӧп турган болзоос, биске кандый кӧрӱмдӱ болор керек? Нениҥ учун?
12 Бисте јастыра кӱӱн боло бергенинеҥ улам Иегованыҥ јарадузын јылыйтып алганыс деп, санааркап, бойыстаҥ чӧкӧп турган болзоос, канайдар? Мыны биске база ла кинчек «айдып» турган болор. Је оны укпас керек. Нениҥ учун? Нениҥ учун дезе Агару Бичикте Иегова бис керегинде ӱзе билер деп, анайда ок кинчек кажы ла кижиге кандый каршузын јетирип турганын ол јакшы оҥдоп јат деп айдылат (Сар. 103:13, 14; 1 Иоанн 3:19, 20). Јастыра кӱӱнисле тартыжып, оны бӱдӱрбеске албаданып турган болзоос, Иегованыҥ кӧзинде ару, јек јок болорыс. Нениҥ учун бис бого алаҥзыбай јадыс?
13, 14. Бисте јастыра кӱӱн боло берзе, Иегова бисти јаратпай турган деп айдарга јараар ба? Јартап беригер.
13 Агару Бичик јастыра керектерди јастыра кӱӱнзеништеҥ башкалап јат. Јастыра керектерди эдер бе, јок по деп, бис бойыс кӧрӱп јадыс. Је јастыра кӱӱнзеништерди чек келбезин деп, бис токтодып болбозыс. Темдектезе, Коринфтеги јуунда кезик улус христиандар болуп калардаҥ озо, гомосексуалисттер болгон. Павел айткан: «Слердиҥ кезигер андый болгон». Је сууга чӧҥӱрилгениниҥ кийнинеҥ ол улуста андый санаалар база качан да болбогон деп айдарга јараар ба? Јок. Андый јастыра санаалар кижиге тереҥ тазылданып калат, олордоҥ айрыларга коркышту кӱч. Је христиан кижи бойын тудунып, јастыра кӱӱнзеништерине јай бербей, тартыжып турза, Иегованы сӱӱндирип јат. Кудай оны ару кижи деп кӧрӧт (1 Кор. 6:9—11). Бӱгӱнги де кӱнде андый болот.
14 Кандый да јастыра кӱӱнеерле тартыжып турган болзоор, слер бу тартыжуда јеҥип алар аргалу! Олордоҥ чек айрыларга келишпезе де, слер бойоорды тудунып, «кинчектӱ кӱӱнге, санаага јай» бербей, јастыра керектер этпес аргалу болодоор (Эф. 2:3). Эмди јастыра кӱӱнле тартыжарга болужатан тузалу јӧптӧр кӧрӱп ийерис.
ТАРТЫЖУДА ЈЕҤИП АЛАРГА НЕ БОЛУЖАР
15. Јастыра кӱӱнле тартыжарга, актанбай турары канайып болужат?
15 Јастыра кӱӱнле тартыжарга јеҥил болзын деп, слерде уйан јаныгар бар деп оҥдоп, алынып туругар. «Бойыгарды бойыгар мекелеп» тӧгӱндебегер (Иак. 1:22). Бу канайып болот? Темдектезе, та кем де јастыразы андый ла јаан эмес деп сананып, мынайып айдат: «Кезик улус менеҥ кӧп ичип јат». А та кем де ӧскӧ улусты бурулап, мынайып айдат: «Ӱйим меге јымжак болгон болзо, мен порнография кӧрбӧс эдим». Је мындый санаалар ченелтелерле тартыжарга болушпас, оныҥ ордына јастыра керектерге ийде салар. Оныҥ учун јастыра кылыгарды санаагарда да актабагар. Не дезе кажы ла кижи керектери учун бойы каруу берер (Гал. 6:7).
16. Чын эдерге база не болужар?
16 Је бот, слер уйан јандараарды алындаар. Оноҥ ары не? Олорго јай бербеске, бек шӱӱп сананып алыгар (1 Кор. 9:26, 27; 1 Фес. 4:4; 1 Пётр 1:15, 16). Темдектезе, санан кӧрӧр: слерге не ченелте болуп калардаҥ айабас? Оныла тартыжарга, слерге анчада ла кандый ӧйдӧ кӱч болот? Бу арып калган тужыгарда эмезе орой эҥирде болор аргалу. Мындый айалганы озолодоҥ кӧрӱп, нени эдереер деп, бойыгарга шӱӱп алыгар. Је бу алтамдарды ченелтенеҥ озо эдер керек (Укаа. 22:3).
17. Иосифтеҥ бис неге ӱренедис? (Башталганы 39:7—9). (Јуруктарды база кӧрӱгер.)
17 Иосифтиҥ темин эске алып ийектер. Потифардыҥ ӱйи Иосифти кинчекке кийдирерге албаданарда, ол узак сананбай ла, јок деп айткан. (Башталганы 39:7—9 кычырыгар.) Бу нени кӧргӱзет? Иосиф мындый айалганаҥ озо ӧскӧ кижиниҥ ӱйиле бойын канайып тудунатанын јакшы билген деп кӧрӱнет. Анайып слер де ченелтелерде бойоорды канайып тудунарын, нени эдерин озолодо шӱӱп сананып алар аргалу. Ченелте боло берзе, слерге шӱӱп алганаар аайынча эдерге јеҥил болор.
Ченелтеде Иосиф ле чилеп капшай ла «јок» деп айт! (17 абзацты кӧрӱгер.)
«БОЙЫГАРДЫ ЧЕНЕП, ШИҤДЕГЕР»
18. Јастыра кӱӱнле тартыжарга, база не болужар? (2 Коринфтегилерге 13:5).
18 Јастыра кӱӱнле тартыжарга, база не болужар? Биске бойысты јаантайын ченеп, шиҥдеер керек. (2 Коринфтегилерге 13:5 кычырыгар.) Кандый да ӧйдиҥ бажынаҥ неде тӱзединер керек деп кӧрӱп ийерге, санаалараарды ла керектереерди шиҥдеп, кӧрӱп туругар. Темдектезе, ченелтеге кирбеске келишкен де болзо, бойоордоҥ сурагар: «Меге јок деп айдарга, канча кире ӧй керек болгон?» Слерге «јок» деп тӱрген ле айдарга, келишпеген де болзо, бойоорды бурулабай, карын база неде тӱзединер керек деп сананыгар. Бойоорго мындый сурактар беригер: «Мен јастыра санаалардаҥ канча киреге тӱрген айрыладым? Оноҥ тӱрген айрылар аргалу ба? Јастыра амыраш талдаганымнаҥ улам меге ченелтеле тартыжарга кӱч болот по? Эби јок јурук кӧрӱнип келзе, кӧзимди капшай ла туура эдедим бе? Иегованыҥ нормаларыла јӱрерге бойымды јаантайын тудунар керек болзо, је олор меге тузазын јетирип турган деп бӱдедим бе?» (Сар. 101:3).
19. Нениҥ учун јаан эмес сурактарда јастырзаас, кинчектӱ кӱӱнисле тартыжарга кӱч болор?
19 Анайда ок бойоорды актабагар. Агару Бичикте айдылганыла, «јӱрек эҥ тӧгӱнчи ле тыҥ ӱрелип калган» (Иер. 17:9). А Иисус дезе «јӱректеҥ кинчектӱ санаалар чыгат» деп айткан (Матф. 15:19). Темдектезе, порнографияны кӧрбӧй, токтоп калган кижи кандый да ӧйдиҥ бажынаҥ бойын мынайып актаардаҥ айабас: «Сексуальный кӱӱн кӱйбӱредип ийгедий јуруктарды кӧрзӧ, не де болбос. Ондо јылаҥаш улус јок не». Ол эмезе бу кижи мынайып сананар болор: «Уйатту неме керегинде бир эмеш сананып ийзем, не боло берер? Мен оны этпей јадым не». Је бу кижиниҥ тӧгӱнчи јӱреги «кинчектӱ кӱӱнин бӱдӱрерге», эп-арга бедиреп баштаган деп айдарга јараар (Рим. 13:14). Мындый тузакка кирбеске, нени эдер? Јаан эмес те сурактарда ойгор болугар. Нениҥ учун дезе оок-теек те сурактарда јастырганыс араайынаҥ јаан тӱбекке экелердеҥ айабасb. Кандый бир јастыра неме эдеринде јаман ла неме јок деп сананып баштазаар ла, андый санааларды токтодыгар.
20. Иегова келер ӧйгӧ биске кандый ижемји берген, бӱгӱнги кӱнде ол биске канайып болужат?
20 Иегованыҥ болужыла бис кандый ла ченелтени ӧдӧр аргалу деп билип алдыс. Анайда ок бисте толынтынаҥ улам јаҥы телекейде јажын-чакка јӱретен ижемји бар. Келер ӧйдӧ Иеговага бис ару јӱректӱ, ару санаалу иштеер аргалу болорыс. Бу кандый јакшы болор дезеер! Је ол ӧй келгенче, јастыра кӱӱнисле оноҥ ло ары тартыжар керек. Иегованыҥ болужыла бис јеҥип аларыс!
122 КОЖОҤ Турумкай болуп, јана баспагар!
a ЈАРТАМАЛ. Агару Бичикте «кинчек» деген сӧс јастыра керектерди темдектейт, темдектезе, уурданарын, эш-нӧкӧри эмес кижиле конгонын, кижи ӧлтӱрерин (Чыг. 20:13—15; 1 Кор. 6:18). Је кезик ӱлгерлерде «кинчек» деп сӧс, кижиниҥ чыкканынаҥ ла ала, кинчек эткелекте де, толо кеминде эмес болгонын кӧргӱзет.
b Ајарып кӧрӱгер: Укаа сӧстӧрдӧ 7:7—23-теги јиит уул јаан эмес јастыралар эткен. Је бу уур кинчекке экелди — ол балыр ӱй кижиле конгон.
c ЈУРУКТА. Сол јанында: Карындаш кафеде бой-бойын јарадып турган эки эр кижини кӧрӧт Оҥ јанында: Сыйын таҥкылап турган эр ле ӱй кижини кӧрӧт.