Биске эмезе улуска јаман баштанза, бис нени эдер аргалу?

1, 2. Улустыҥ јаман баштанганына учуразаас, бисте кандый сезимдер болот, мынаҥ улам кандый сурактар чыгат?

БИСТИҤ јадып турган телекейде улус бой-бойына јаман баштанат. Олор кижиниҥ арга-чагын кӧрӱп, ӱй кижи бе, эр кижи бе, угы-тӧзин кӧрӱп, оны уйан кӧрӧрдӧҥ айабас. Анайда ок кезик улус экология јанынаҥ кӱчтердеҥ улам шыралап јат, нениҥ учун дезе политиктер ле бизнесмендер тегин улусты сананбай, бойлорына ла јакшы болзын деп сананып јат. Кандый да болзо, улустыҥ јаман баштанганына кажы ла кижи туштаган болор.

² Кӧп улус олорго јаман баштанып турза эмезе ӧскӧ улуска јаман баштанып турганын кӧрӱп, ачына берет. Бис ончобыс улус бой-бойына јакшы баштанып, амыр јӱрзин деп кӱӱнзейдис. Оныҥ учун кезик улус јадып турган јеринде эмезе телекейде болуп турган кӱчтердиҥ аайына чыгарга албаданат. Темдектезе, олор јаҥдарга ла јасактарга удура чыгат эмезе кӱчтердиҥ аайына чыгып ийер деп сӧзин берип турган башчылар учун ӱнин бергилейт. Је бис, христиандар, «телекейдеҥ эмезис» деп билерис, оноҥ улустыҥ бой-бойына јаман баштанып турганын јӱк ле Кудайдыҥ Башкарузы токтодор деп бӱдедис (Иоанн 17:16). Андый да болзо, мындый айалганы кӧрӱп, биске јаман боло берет, кезикте ачына да бередис. Бисте мындый сурактар чыгар болор: «Улустыҥ јаман баштанып турганына учурап калзам, канайдарым? Айалганыҥ аайына чыгарга, мен эмди ле нени-нени эдип болорым ба?» Бу сурактардыҥ каруузын берердеҥ озо, Иегова ла Иисус улустыҥ бой-бойына јаман баштанып турганына канайып кӧрӧт деп, шӱӱжип ийектер.

ИЕГОВА ЛА ИИСУС УЛУСКА КАЧАН ДА ЈАМАН БАШТАНБАЙ ЈАТ

3. Та кемге де јаман баштанып турза, биске нениҥ учун јарабай јат? (Исайя 5:7).

³ Улус кемге-кемге јаман баштанып турза, бу биске нениҥ учун јарабай турганын Агару Бичик јартап јат. Анда айдылганыла, Иегова бисти бойына тӱҥей эдип јайаган, а «ол чындык болорын ла справедливый болорын сӱӱп јат» (Сар. 33:5; Баш. 1:26). Ол бойы улусты качан да ылгабай јат, оноҥ улус та бой-бойын јаман кӧрбӧзин деп кӱӱнзейт (Јаҥ. т. 32:3, 4; Мих. 6:8; Зах. 7:9). Темдектезе, судурчы Исайяныҥ ӧйинде Израиль албаты бой-бойына јаман баштанып турарда, Иегова «базындырган улустыҥ онтузын укты». (Исайя 5:7 кычырыгар.) Ол оныҥ јасактарын бӱдӱрбей турган ла улуска јаман баштанып турган улусты кату каруузына тургузып туратан (Иса. 5:5, 13).

4. Улустыҥ бой-бойына јаман баштанганын кӧрӱп, Иисус нени сезет? (Јурукты база кӧрӱгер.)

⁴ Иисус теҥеридеги Адазы ла чылап улусты ылгабай јат, улуска јаман баштанарын кӧрӧр кӱӱни јок болот. Бир катап ол колы кургап калган эр кижини кӧрӱп, оны карамдап, јазып салды. Је бу фарисейлерге чек јарабаган. Олор кижи кыйын-шыразынаҥ айрылган деп, сӱӱнердиҥ ордына, Иисус суббот кӱн керегинде јасакты бузып салган деп бурулаган. Мынаҥ улам Иисуста кандый сезимдер болгон? Ол олордыҥ «јӱректери катуланганына» тыҥ кунуккан (Марк 3:1—6).

5. Јаман не-не болуп турза, нениҥ учун тыҥ ачынбас керек?

⁵ Бистиҥ кӧргӧнисле, Иеговага ла Иисуска улустыҥ бой-бойына јаман баштанып турганы чек јарабай јат. Оныҥ учун бистиҥ ачынганыс јолду болот, мында јаман неме јок (Эф. 4:26 ла «ачынып» деген сӧскӧ «Агару Бичиктиҥ ӱренетен чыгармазында» јартамал, англ.). Је андый да болзо, сезимдериске јай бербей, бойысты тудунар керек, нениҥ учун дезе, јаманды бис јоголтып болбозыс. Је бис узак ӧйгӧ ачынып јӱрзеес, бу биске эмоциональный јаныска ла су-кадыгыска каршузын јетирердеҥ айабас (Сар. 37:1, 8; Иак. 1:20). Је улуска эмезе биске јаман баштанып турза, нени эдер? А Иисус нени эткенин, кӧрӱп ийектер.

ИИСУС НЕНИ ЭТКЕН

6. Иисус јерде болгон ӧйдӧ улус бой-бойына канайып баштанган? (Јурукты база кӧрӱгер.)

⁶ Иисус јерде болордо, улус бой-бойына јаман баштанып турганын канча катап кӧргӧн. Кудай јаҥныҥ башчылары коркышту кӧп ээжилер тургузып, тегин албатыныҥ јӱрӱмин уурладып салган (Матф. 23:2—4). А Римниҥ јаҥдары албатызына коркышту кату, казыр баштанатан. Оныҥ учун кӧп еврейлер Римниҥ башкарузынаҥ јайымдаларга тыҥ кӱӱнзеген. Олордыҥ кезиги, темдектезе, зелоттор, мылтык-јепсел алып, тартыжарга белен болгон. Је Иисус јаҥды солыырга ла јаҥга удура тартыжарга турган улуска јӧмӧшпӧгӧн. Оныҥ учун улус оны каан эдип тургузарга турганын билип ийеле, јӱре берген (Иоанн 6:15).

7, 8. Иисус јерде јӱреле, нениҥ учун ончо кӱчтерди јоголторго албаданбаган? (Иоанн 18:36).

⁷ Иисус јерде болордо, ол ӧйдӧги башчыларла кожо кӱчтердиҥ аайына чыгарга албаданбаган. Нениҥ учун? Иисус улуста бой-бойыла башкаратан јаҥы да, аргазы да јок деп билген (Сар. 146:3; Иер. 10:23). Анайда ок улус јаманныҥ эҥ јаан шылтактарын — Дьяволды ла улустыҥ толо кемдӱ эмес болгонын јоголтып болбос. Бу телекей јаманга ийде салып турган кату, казыр башкараачыныҥ колында болот (Иоанн 8:44; Эф. 2:2). Керек дезе јакшы да улус бу телекейдиҥ кӱчтериниҥ аайына чыгып болбос, не дезе, толо кемдӱ эмезинеҥ улам олор тӱҥей ле јастырып ийер аргалу (Эккл. 7:20).

⁸ Иисус ончо кӱчтердиҥ эҥ јаан шылтагын јӱк ле Кудайдыҥ Башкарузы јоголтор деп билген. Оныҥ учун ол ончо ӧйин, ийде-кӱчин Кудайдыҥ Башкарузы керегинде сӱӱнчилӱ јарды јарлаарына берген (Лука 8:1). Ол «ӱзе немени Кудайдыҥ айтканыла болзын деп кӱӱнзеп тургандарды» кыйын-шыра јоголып калар деп токунаткан (Матф. 5:6 ла «Агару Бичиктиҥ ӱренетен чыгармазында» јартамал; Лука 18:7, 8). Мындый солынталар улустыҥ башкаруларыныҥ ийде-кӱчинеҥ улам эмес, је Кудайдыҥ теҥеридеги Башкарузынаҥ улам болор. Бу Башкару «телекейдиҥ башкарулары ошкош эмес». (Иоанн 18:36 кычырыгар.)

ИИСУСТАҤ ТЕМ АЛЫГАР

9. Ончо кӱчтердиҥ аайына јӱк ле Кудайдыҥ Башкарузы чыгар деп, нениҥ учун алаҥзыбайдаар?

⁹ Бис «калганчы кӱндерде» јададыс, оныҥ учун бӱгӱнги кӱнде Иисустыҥ јӱрген ӧйине кӧрӧ, улус бой-бойына оноҥ јаман баштанат. Је јаманныҥ шылтагы анайып ла Сатана болот, анайда ок оныҥ колына кирип калган кинчектӱ улус (2 Тим. 3:1—5, 13; Ачыл. 12:12). Бис Иисус ла чылап ончо кӱчтердиҥ аайына јӱк ле Кудайдыҥ Башкарузы чыгар деп билерис. Бис бу Башкаруга јӧмӧжӧдис, оныҥ учун справедливость учун тартыжып турган улуска бирикпей јадыс. Сте́йсиa деп бир эје чындыктаҥ озо протесттерге туружатан болгон. Је кандый да ӧйдӧ Стейси мынаҥ туза бар ба деп алаҥзып баштаган. Ол куучындайт: «Мен протесттерде туружып турала, чын эдип тургам ба деп алаҥзыйтан болгом. Је эмди мен Кудайдыҥ Башкарузына јӧмӧжип јадым. Андый алаҥзыштар чек јоголып калган. Иегова јаманнаҥ улам шыралаган кажы ла кижини менеҥ артык кичеер деп бӱдедим» (Сар. 72:1, 4).

10. Матфей 5:43—48-ле болзо, бис нениҥ учун јасактарды ла башкаруларды солыырга албаданбай јадыс? (Јурукты база кӧрӱгер.)

¹⁰ Кӧп улус јаҥды бузарга турган улуска биригип, кату, казыр болуп калат, јасактарды бузат, анайда ок ӧскӧ улуска каршузын јетирет. Је Иисус чек ӧскӧ немеге ӱреткен (Эф. 4:31). Дже́ффри деген ака мынайып куучындайт: «Амыр ла башталган протесттер тӱрген чаксырашка, базынышка ла тоношко кӧчӧ берет». А Иисус неге ӱреткен? Ол ончо улусты сӱӱп, керек дезе бисле јӧпсинбей турган эмезе бисти истеп турган улуска јалакай болзын деп ӱреткен. (Матфей 5:43—48 кычырыгар.) Оныҥ учун бис Иисустаҥ тем алып, оныҥ ӱредӱлерине келишпей турган керектер этпей јадыс.

11. Нениҥ учун кезикте Иисустаҥ тем аларга кӱч болот?

¹¹ Улустыҥ бой-бойына јаман баштанып турганын учы тӱбинде Кудайдыҥ Башкарузы токтодор деп бис билерис. Је бойыс андый немеге учурап калзаас, Иисустаҥ тем аларга кӱч болот. Башка укту болгонынаҥ улам јабыс кӧрдӱрген Джа́ния эје куучындайт: «Мен коркышту тыҥ ачынгам. Меге андый тыҥ ачуны јетирген улус каруузына турзын деп кӱӱнзегем. Оныҥ учун мен базынышла, јаман кӧрӧриле тартыжып турган улуска биригерге санангам. Бу меге чугулымды кӧргӱзетен эҥ јакшы арга деп билдирген». Је бир эмеш ӧйдӧҥ ол бойын јастыра јолго туруп алганын оҥдоп ийген. Джа́ния оноҥ ары куучындайт: «Мен бойымды ӧскӧ улустыҥ кӧрӱмине кире бергем деп кӧрӱп ийгем. Анайда ок кӱчтердиҥ аайына Иегова эмес, је улус чыгар деп, сакып турганымды оҥдоп ийгем. Оныҥ учун мен олорго бирикпей баргам». Улустыҥ бой-бойына јаман баштанып турганын кӧрӱп, бис ачынар јолду да болзоос, биске политика ла социальный јанынаҥ сурактарда кемниҥ де јанын талдап ийбеске, ајарыҥкай болор керек (Иоанн 15:19).

12. Нениҥ учун биске нени кычырып, нени кӧрӱп, нени угуп турганыска ајарыҥкай болор керек?

¹² Улус бой-бойына јаман баштанып турганын кӧрӱп турган болзоос эмезе бойыс андый айалгага учураган болзоос, сезимдериске јай бербеске не болужар? Биске нени угуп, нени кӧрӱп, нени кычырып турганыска ајарыҥкай болор керек, нениҥ учун дезе Интернетте јетирӱлер улусты ачындырарга эмезе башкаруларла јӧпсинбей барзын деп эдилет. А солундарда репортёрлор чыннаҥ ла болгон учуралдарды куучындардыҥ ордына, бойлорыныҥ кӧрӱм-санаазын айдат. Је јетирӱ чын да болгон болзо, бистиҥ јаантайын ол керегинде кычырып, сананып турганыстаҥ айалга солына берер бе? Јок эмей. Андый јетирӱлерди јаантайын сананып турзаас, бойыска ла јаман болор (Укаа 24:10). Учы-тӱбинде бис ончо јаманды Кудайдыҥ Башкарузы јоголтор деп бӱтпей барардаҥ айабазыс.

13. Агару Бичикти кажы ла кӱн кычырганыс улустыҥ јаман баштанганына чын кӧрӱмдӱ болорго канайып болужат?

¹³ Бис кажы ла кӱн Агару Бичикти кычырып, шӱӱп сананып турзаас, јаманга канайып кӧрӧрин билер болорыс. Улустыҥ бой-бойына јаман баштанып турганын кӧрӧлӧ, санааркап турган Али́я эје куучындайт: «Мен отурала бойымнаҥ сурагам: „Иегова ончо кӱчтердиҥ аайына чыгып салар деп мен чын бӱдедим бе?“ Оноҥ мен Иов 34:22—29-ты кычыргам. Бу ӱлгерлер Иегова ончо немени кӧрӱп турган, оноҥ кем де јажынып болбос деп эске алындырган. Јӱк ле Иегова нени этсе, чын болор деп билер, анайда ок ондо айалганы солып ийетен ийде-кӱчи бар». Андый болордо, ончо кӱчтердиҥ аайына Кудай чыгып салар деп билип те турган болзоос, биске бойыстыҥ јаныстаҥ тӱҥей ле та нени де эдер керек. Нени?

БИС ЭМ ТУРА НЕНИ ЭДЕР АРГАЛУ

14. Улустыҥ јаман баштанганы астазын деп, бис нени эдер аргалу? (Колоссыдагыларга 3:10, 11).

¹⁴ Улус бой-бойына јаантайын јакшы баштанзын деп, бис нени де эдип болбозыс. Је бис улуска канайып баштанарыс јӱк ле бистеҥ камаанду болот. Мынаҥ озо кӧргӧнисле, бис Иисустаҥ тем алып, улусты сӱӱрге албаданып јадыс. Шак ла бу сӱӱш бисти ончо улуска, ол тоодо бисти истеп те тургандарга, тоомјылу баштанарга кӱӱнзедет (Матф. 7:12; Рим. 12:17). Бис улусты јаман кӧрбӧй, олорго јалакай баштанып турзаас, Иегова мыны кӧрӱп, сӱӱнип јат. (Колоссыдагыларга 3:10, 11 кычырыгар.)

15. Улустыҥ јаман баштанганы астазын деп, јарлаар иш канайып болужат?

¹⁵ Улустыҥ јаман баштанганы астазын деп, бис нени эдер аргалу? Биске сӱӱнчилӱ јарды јарлаар керек. Нениҥ учун дезе, «Иегова керегинде билгирлер» кижини бӱткӱлинче солып јат. Та качан да казыр, калју болгон кижи јалакай, амыр-энчӱни сӱӱр кижи болуп калат (Иса. 11:6, 7, 9). Джемалдыҥ учуралын кӧрӱп ийектер. Ол чындыкты билердеҥ озо, јаҥды аҥтарарга турган улустыҥ тоозында болгон. Ол айдат: «Кижини кем де албадап солып болбос. Оны јӱк ле Агару Бичиктиҥ чындыгы солыыр аргалу. Мени де чындык солыган». Джемалды Агару Бичиктеҥ билип алганы ол улустаҥ јӱре берерге кӱӱнзеткен. Оныҥ учун Агару Бичикти билип, канча ла кире кӧп улус солынза, ончо ло кире јаманды эдип турган улус астаар.

16. Улуска Кудайдыҥ Башкарузы керегинде куучындаарга, бисти не кӱӱнзедет?

¹⁶ Иисус ончо кӱчтердиҥ аайына Кудайдыҥ Башкарузы чыгар деп ӱреткен. Оныҥ учун бис те бу керегинде канча ла кире кӧп улус билип алзын деп кӱӱнзейдис. Не дезе, келер ӧйгӧ ижемји јаманнаҥ улам шыралап калган улусты токунадар аргалу (Иер. 29:11). Ӧрӧги айдылган Стейси мынайып куучындайт: «Чындыкты билип алганым меге улустыҥ бой-бойына јаман баштанып турганына эмезе бойым андый айалгага учурап калзам, чын кӧрӱмдӱ артарга болужат. Канайып токунадарын Иегова билер. Агару Бичиктиҥ болужыла мен эмди амыр јӱредим». Бис улустыҥ да јӱрегинде амыр болзын деп кӱӱнзейдис. Мындый болзын деп нени эдер керек? Озо ло баштап биске јаманныҥ ла кыйын-шыраныҥ эҥ јаан шылтактарын Агару Бичиктеҥ билип алар керек. Бу биске школдо бо эмезе иште бе бу јанынаҥ сурак кӧдӱрилзе, кӧрӱмисти тоомјылу јартап берерге болужарb.

17. Улус биске јаман баштанза, Иегова биске канайып болужат?

¹⁷ Бис оҥдоп јадыс: Сатана телекейле башкарганча, улус анайып ла базындырарынаҥ ла јаман кӧрдӱреринеҥ улам шыралар. Је анайып јаантайын болбос. Иегова бисти болуш јокко артыргыспас деп сӧзин берип, удабас ла Сатана «чыгара сӱрдирер» деп айдат (Иоанн 12:31). Агару Бичикте Кудай јаманныҥ да шылтактарын ачкан, анайда ок бистиҥ кыйын-шырабысты кӧрӧргӧ, ого коркышту ачу деп бичидип салган (Сар. 34:17—19). Иегова Уулын јерге ийип, оныҥ темиле бис јаман кӧрдӱрерине учуразаас, нени эдерин, нени этпезин биске кӧргӱзип салган. Анайда ок Кудай удабас оныҥ Башкарузы ончо кӱчтерди јоголтып салар деп ижемји берген (2 Пётр 3:13). Кудайдыҥ Башкарузы «чындык ла справедливый болор», оныҥ учун Башкару керегинде сӱӱнчилӱ јарды оноҥ ло ары јарлап турактар (Иса. 9:7).