Слер билереер бе?

Библиялык ӧйлӧрдӧ папирусты керептер тударга тузаланган ба?

ЈЕБРЕН ЕГИПЕТТЕ папирусты бичинерге тузаланган деп кӧп улус билер. Гректер ле римляндар база папируска бичигенa. А слер билереер бе, папирусты керептер тударында база тузаланган деп?

2 700 јыл кайра судурчы Исаия, «Эфиопияныҥ сууларлу јерлеринде» јадып турган улустыҥ «элчилери талайла папирустаҥ эдилген кемелерлӱ јӱрер» деп судурлаган. Кийнинде Иеремия судурчыныҥ судурлаганыла, мидяндар ла перстер Вавилонды јуулаган тушта, Вавилонныҥ улузы качып болбозын деп, олордыҥ папирустаҥ эткен кемелерин ӧртӧп салган (Иса. 18:1, 2; Иер. 51:32).

Агару Бичик Кудайдыҥ тыныла бичилген. Оныҥ учун библиялык ӧйлӧрдӧ керептерди папирустаҥ эткен деп археологтордыҥ тапкан керелерине бир де кайкаар неме јок (2 Тим. 3:16). Је ол кандый керелер?

КЕМЕЛЕРДИ ПАПИРУСТАҤ КАНАЙЫП ЭТКЕН?

Египетте археологтордыҥ тапкан гробницаларыныҥ јуруктарында, папирусты канайып јууганы ла кемени канайып папирустаҥ эткени јуралган. Папирустыҥ сабтарын кезеле, олорды бириктирип, буулап салатан. Папирустыҥ сабы треугольный бӱдӱмдӱ болордо, оны бой-бойына бек эдип буулап саларга јеҥил болгон. Јебрен Египет керегинде бир справочникле болзо, папирустаҥ эткен кемелердиҥ узуны 17 метрге једетен. Оныҥ учун кемениҥ кажы ла јанынаҥ 10—12 кайык болор аргалу болгон (A Companion to Ancient Egypt).

КЕРЕПТЕРДИ НЕНИҤ УЧУН ПАПИРУСТАҤ ЭТКЕН?

Папирус Нил сууныҥ јарадыла кӧп ӧзӧтӧн. Оныҥ учун оны табарга кӱч эмес болотон. Анайда ок кемелерди папирустаҥ эдерге јеҥил болгон. Соҥында кемелерди ле керептерди агаштаҥ да эдип баштаган болзо, кезик балыкчылар ла аҥчылар анайда ла папирустаҥ эдилген кемелерди тузаланган болор.

Улус папирустаҥ эткен кемелерди узак ӧйдиҥ туркунына тузаланган. Б. э. I—II чактарында јаткан Плутарх деп бичиичиниҥ айтканыла, ол ӧйдӧ јаткан улус папирустаҥ эткен кемелерди тузаланганча болгон.