КОЖУЛТА
Јадын-јӱрӱмле колбулу блааш-тартышту сурактардыҥ аайына канайып чыгар
1 Коринфтегилерге 6:1—8-те элчи Павел ака-карындаштардыҥ јаргылажып турганы керегинде бичиген. Ол Коринфтеги кезик христиандар «чындык эместерде јаргылажарга... тидингенинеҥ» улам ачурканган (1 ӱлгер). Нениҥ учун христиандар телекейдиҥ јаргызына баштанардыҥ ордына, блааш-тартышту сурактардыҥ аайы-бажына јуунныҥ ичинде чыгар керек деп, Павел јӧп айткан. Је эмди бу Кудайдыҥ тыныла берилген јӧптиҥ кезик шылтактарын кӧрӱп ийеектер. Оноҥ бу јӧпкӧ кирбей турган бир канча айалгаларды база кӧрӱп ийерис.
Бисте ака-эјелерисле кандый бир блааш-тартышту сурак чыгып келзе, керектиҥ аайына озо баштап бойыстыҥ кӧрӱмисле эмес, је Иегованыҥ кӧрӱмиле чыгарга албаданарыс (Укаа сӧстӧр 14:12). Оҥдошпостор ӧйинеҥ ӧткӱре кӱч болголокто олордыҥ аайына чыгып салза, артык болор деп, Иисус айткан (Матфей 5:23—26). Је кезик христиандар чек јӧпсинбес болгонынаҥ улам, ака-эјелерин телекейдиҥ јаргызына бергилейт. Павел: «Анайдарда, бой-бойыгарла јаргылажып турганыгар — ол слердиҥ бӱткӱлинче јеҥдирткенигер» — деп айткан. Нениҥ учун? Нениҥ учун дезе, мынайып јаргылашканынаҥ улам, озо ло баштап јуунныҥ ла бистиҥ бажырып турган Кудайыстыҥ јаман ады чыгып јат. Оныҥ учун бис Павелдиҥ: «Тарынып [шыралап] артсагар, артык болор эмес пе?» — деген сӧстӧрине јаан ајару эдедис (7 ӱлгер).
Анайда ок Кудай јуунда кӧп сурактардыҥ аайына чыгатан сӱреен јакшы эп-арга берген деп, Павел кӧргӱскен. Аксагалдар — библиялык билгирлерди ойгор тузаланып турган христиандар. Олор, Павелдиҥ сӧстӧриле болзо, «јадын-јӱрӱмдеги керектерде... бойыныҥ карындаштарыныҥ аайына чыгар» аргалу (3—5 ӱлгерлер). Јабарлап јамандаганы эмезе куурмакту керек эткени уур кинчектер болуп јат. Иисустыҥ айтканыла болзо, олордыҥ аайына чыгарга, ӱч алтам эдер керек: баштапкызында, оҥдошпой турган ака-эјелер бойлорыныҥ ортозында аайына чыгарга албаданар керек; экинчизинде, баштапкы алтамда аайлажып болбогон болзо, бойыла кожо бир эмезе эки керечил айдып алар керек; ӱчинчизинде, баштапкы эки алтам болушпаган болзо, јуунныҥ аксагалдарына айдып салар керек (Матфей 18:15—17).
Мындый керектердиҥ аайы-бажына чыгарга, аксагалдарга юристтер эмезе база кем-кем болоры керек јок. Олор ака-эјелер ортодо јадын-јӱрӱмниҥ керектериле колбулу блааш-тартышту сурактардыҥ аайы-бажына чыгатан ээжилер тургуспай јат. Оныҥ ордына олор оҥдошпой турган ака-эјелер ачыныш јогынаҥ сурактардыҥ аайына чыгып, библиялык ӱлгерлерди тузаланзын деп болужарга албаданат. Кӱч сурактарда олор аймак кӧрӧӧчиге эмезе Иегованыҥ Керечилериниҥ филиалына баштанар аргалу. Је Павелдиҥ айтканынаҥ башка айалгалар база болуп јат. Темдектезе, кандый?
Кезик айлгаларда јаргыга баштанганы документтер јазадып аларга эмезе юридический некелтелердиҥ болужыла айалганыҥ аайына ӧӧн-бӧкӧн јогынаҥ чыгып аларга болужат. Темдектезе, айрылыжарыныҥ эмезе баланы чыдадар јаҥ берип турган бичик аларга, алименттиҥ баазын тургузарга, страховой акчаны тӧлӧдӧргӧ, банкрот болгон тушта кредиторлордыҥ тоозына кирерге, анайда ок энчини јасак аайынча јазаарга јаргыга баштанары керек болот. Анайда ок кезик учуралдарда ака јаргыда коруланарга, удура угузу (встречный иск) бичиир керек деп сананар аргалуa.
Христиан кижи ак сананып јаргылажып турган болзо, ол Кудайдыҥ тыны ажыра Павелдиҥ берген јӧбин буспай јатb. Је андый да болзо, христиан кижиге эҥ учурлузы, ол Иегованыҥ агару адын уйатка тӱжӱрбези ле јуундагы бирликти ле амырды кичеери. Христостыҥ ӱренчиктери озо ло баштап бойыныҥ сӱӱжиле аҥыланып јат, не дезе «сӱӱш... бойындыйын бедиребейт» (1 Коринфтегилерге 13:4, 5; Иоанн 13:34, 35).
a Каа-јаа учуралдарда бир христиан кижи ӧскӧ христианга јаан каршулу керек эдердеҥ айабас, темдектезе, албадаары, табару эдери, ӧлтӱрери эмезе јаан ууры эдери. Мындый учуралдарда христиан кижи каршулу керекти јаҥдарга айдып ийзе, јастыра болбос. Је мынаҥ улам јаргылар ла уголовный шиҥжӱлер болордоҥ айабас.
b Бу тема керегинде кӧптӧдӧ јетирӱни 1997 јылдыҥ тулаан айыныҥ 15-чи кӱниниҥ «Каруулчы баканазында» 17—22 бӱктеринеҥ ле 1991 јылдыҥ ӱлӱрген айыныҥ 15-чи кӱниниҥ 25—28 бӱктеринеҥ таап аларга јараар.