Pinengnengan to Lalakaw no Mitosilay ato Nikaˈorip Rayray no Saˈopo
SAKA 9 FOLAD 5-11 ROMIˈAD
O ODOˈ KO KIMAD NO KAWAS | 1 HONGTI 9-10
“Pakahemeken ko Matomesay to Taneng a Kawas ci Yihofa”
w99-CH 7/1 30 fiedac 6 fatac
Ciepocay a Noka Pilisoˈ
Maˈarawto no fafahiyan hongti ci Solomon i, tano “koˈsitay a licay” milifet cingranan. (1 Hongti 10:1) O mikalasaka dademakan a tilid no Hipray itini “o misalamaay a pilicay” sanay. Kawra itini i ˈOlic 49:4 tano mahecaday a Hipray tilid, o koˈsitay a licay sanay, tinakoen o raraw, patay, sakalidong sanay a salicay. Mihaenay haw i, o ikemoday a demak ko nika lalengo ningra aci Solomon, milifet ci Solomonan to hakowaay ko taneng ningra. O sowal no Fangcalay Cudad tora fafahiyan hongti “licayen ningra cingra to koˈsitay a niharatengan ningra a licay maemin,” sanay. Ci Solomonto i, “pacaˈofan ningra ko licay maemin, awaay ko caay ka filo ningra a mipacaˈof.”—1 Hongti 10:2b, 3.
w99-CH 11/1 20 fiedac 6 fatac
Kadofahay a Mipaladaˈ
Fahkaˈan nanay koya fafahiyan hongti to maˈaraway ningra, misapoeneray a pacaˈof ci Solomonan, sowal sa: “Wata: ko nika lemed no ˈalomanay a matayalay iso, mararid cangra itatihi iso, pakatengil cangra to citanengay a sowal iso.” (1 Hongti 10:4-8) Soˈlina kadofahay ko kaˈorip no matayalay ni Solomon, kawra o sakalipahak ko kadofahay noka ˈorip, cowa ka saan koya fafahiyan a hongti miharateng. ˈArawhan mararid a pakatengil to citanengay a sowal ni Solomon ko sataˈangayay a sakalemed sanay cingra. Anini, o finawlan ni Yihofa marariday milayap to citanengay a sowal ni Yihofa ato wawa Ningra ci Yis Kristo, o pinengneng noya fafahiyan hongti no Sipa, tada ngaˈayay a taˈarawan no mita.
w99 7/1 30-31 fiedac
Ciepocay a Noka Pilisoˈ
Maˈaraw no fafahiyan hongti no Sipa ko nika tadamaan ni Solomon, ciˈicel ko kitakit, “safahkaˈ sa cingra, awaayto ko sasowasowalen ningra.” (1 Hongti 10:4, 5) O roma a mihongyakay tonini a sowal i, “macahacahay ko saselaˈan ningra” sanay, o cecay mitatiliday “mapasetaˈayto” ko nika fahkaˈ nora fafahayan hongti sanay! Ano masamaanayto, fahkaˈan nanay koya fafahiyan hongti to maˈaraway, somowal to malemeday ko matayalay ni Solomon saan, samanen ngaˈayay cangra pakatengil to citanengay a sowal no hongti. Pakahemekayho ci Yihofaan koya fafahiyan hongti, samanen o Cingra ko mipatirengay ci Solomonan a palahongti sanay. Oraanto i, pafeliay to adihayay a kalimlaan a sapakaolah ci Solomonan. Ano doedoen ko aniniay a payso, oya ekim maedeng 4 patek a ˈofad kono Padaka a payso. Pafeliay ci Solomon a patiko to adihayay a sapakaolah toya fafahiyan a hongti, “o kihcod nisaalian ningra, pafelian ni Solomon cingra.”—1 Hongti 10:6-13.
Odoˈ no Sinael
w08-CH 11/1 22 fiedac 4-6 fatac
Mafanaˈay Kiso Han?
Hakowaay ko kaadihay no ekim ni Solomon hani?
Sowal no Fangcalay Cudad, o nipafelian ni Hiram ci Solomonan a ekim i, maedeng 4,100 kangcin sanay, oya nipafelian no Sipa a fafahiyan hongti maedeng mahecaday. O micoroˈan a ekim no kasakapot no pakataminaay ni Solomon nai Ofir a pala i, maedeng 14,000 kongcin patayni i Israil. O safanaˈ no Fangcalay Cudad: “O nilayapan ni Solomon a ekim to mihecahecaan i, mataˈlif ko 23,000 a kongcin.” (1 Hongti 9:14, 28; 10:10, 14) O soˈlinay a hatini ko kaadihay no ekim ni Solomon han? Nolitengan a hongti hakowaay ko kaadihay no ekim nangra hani?
O cecay mikakingkiway somowalay, ci Tutmos a hongti no Icip na pafeliay to 13.5 ton a ekim to samiyay i Karnak sanay. ˈAyaw no konyen saka 8 hahekalan, padahofay ko Tiri to hongti no Asiriya to mataˈlifay ko 4 ton a ekim, ci Sarkon hongti nipafeliay to malecaday a ekim to kawakawas no Papilon sanay. Hongti no Makitoniya ci Filip (ˈayaw no konyen 359-336 miheca) makorkoray ko 28 ton ekim to mihecahecaan sanay.
Iraay ko roma matiliday, wawa ni Filip ci Alisanta a hongti (ˈayaw no konyen 336-323 miheca) tiya milowid to Susa no Pirsiya kitakit ikor i, mihawikidan ningra ko 1,180 ton a ekim sanay, naitini i romaroma pala no Pirsiya maˈafasayho ko 7,000 ton a ekim. Ano palalinien tonini maˈoningay, o nisowalan no Fangcalay Cudad to kaadihay no ekim ni Solomon, cowa pakinali ko sowal.
SAKA 9 FOLAD 12-18 ROMIˈAD
O ODOˈ KO KIMAD NO KAWAS | 1 HONGTI 11-12
“Songilaˈen a Mipiliˈ ko Hararamod”
w18.07-CH 18 fiedac 7 fatac
“Cima ko Midopoay ci Yihofaan?”
7 Naitini ci Solomonan adihayay ko mamananam ita. Kaemangho cingra micangacangay to sakayat ni Yihofa, mankora pacitanengan ni Yihofa cingra, halo minilnil cingranan papipatireng to tadamaanay a fangcalay sefi i Yirusalim. Ka adayayan i, ikor cowato ko widang ni Yihofa cingra. (1 Hongti. 3:12; 11:1, 2) Misaheciay ko rikec no Kawas, o hongti i, “aka ˈaloman ko fafahi no niyah, ho eca ka sawi a miliyas to moecelay lalan.” (Limoˈot 17:17) Cowa pidofdof ci Solomon tonini sapalimoˈot, miala to 700 a fafahi. Cowa koninian aca, iraayho ko 300 a kapi ningra. (1 Hongti 11:3) ˈAlomanay fafahi ningra cowa ko Israil tamdaw, hanaca mitaˈongay to makaniway a kawas. Mihaenay haw i, misafelitayho ci Solomon to roma a sarikec no Kawas, to cowa ko caciraramod to ˈalafang a fafahiyan.—Limoˈot 7:3, 4.
w19.01-CH 15 fiedac 6 fatac
Sasamaanen Iso Midipot ko Falocoˈ Iso?
6 Halamhamay ci Satan kitanan matira i cingranan misafelit ci Yihofaan, ecaka pidofdof to palinian no Kawas, ano mimaan ko demak, o niyah aca sakaepoc ko haharatengen sanay. ˈArawhan, awaay ko pakayraan ni Satan pacieci kitanan tano harateng ningra a dademak, mihaenay, tano romaay a pakayraan a mifiyor kitanan. Sowal no Fangcalay Cudad, ano micawmaˈ kita to iraay kono hekalan harateng a tamdaw i, mamipalak to harateng ato waywayan ita. (1 Korinto 15:33) Mansa, mikiemelay ci Satan mipohel to harateng no italiyokay ita a tamdaw, ano marariday kita malacafay cangranan i, wa madenga kita, saan ko harateng ningra. (1 Yohani 5:19) Ora misahalakaan ni Satan malaˈosiay i tireng ni Solomon. ˈAlomanay ko mitaˈongay to makaniway kawas a fafahi ni Solomon, saan ko sowal no Fangcalay Cudad ‘makayhiday no fafahi ningra ko falocoˈ ningra.’ Taˈangayay ko pifiyor i cingranan, telocto i, miliyasto cingra ci Yihofaan.—1 Hongti 11:3.
“Cima ko Midopoay ci Yihofaan?”
9 ˈArawhan cowa pakihater ci Yihofa to tatiihay a demak. Sowal no Fangcalay Cudad: ‘Maketer ci Yihofa ci Solomonan, samanen miliyasay ko falocoˈ toya kina tosaay a mipatalahkal i cingranan a Kawas ci Yihofa. Pakayni tonini a demak palimoˈotan no Kawas aka pihakelong to roma a kawas, ˈarawhan cowa pidofdof to sapalimoˈot ni Yihofa.’ Malahdawto ni Solomon ko hemek ato pidama no Kawas. Telocto i, caayto ka pikowan ko teloc ningra to polong a kitakit no Israil, malifaayho ko adihayay roray ato pades.—1 Hongti 11:9-13.
Odoˈ no Sinael
w18.06-CH 13 fiedac 6 fatac-14 fiedac 3 fatac
Nao Ngangaˈay Cingra Milifok to Hemek no Kawas
Ci Rihopoam toha sapisapayaw to pitowakang no tamdaw, palisopsopan ningra ko sufitay a milood, kawra ocoran ni Yihofa ci Simaya pasowal ci Rihopoaman: “Aka pilood to salikaka namo a finawlan no Israil, pinokay kamo a maemin, onini a demak i, o nafalocoˈ an Ako saan ko Kawas.”—1 Hongti 12:21-24.
Ci Rihopoam midofdof to sapalimoˈot ni Yihofa cowa ko madoloay. Haratengen hena, sasamaan ko pinengneng no finawlan ci Rihopoaman, masowalay ningra tatano “cicekaay a rafir” misetiˈ to finawlan sanay, nohatini sa i, misododay cingra to mitowakangay a tamdaw! (Palinien ko 2 Rayray 13:7.) Saka, ‘doedo han ni Rihopoam ato sufitay ningra ko sowal no Kawas, nokay sato cangra a maemin.’
Mikitini tonini a demak mananamay iso ko manan hani? Soˈlina mitengil kita to Kawas alatek mamalikaf no tao, kawra mihaen to demak o citanengay, hanaca mamilifok to hemek ato sapalemed no Kawas.—Limoˈot 28:2.
Mitengilay ci Rihopoam to Kawas a ecaka pilood to Israil kitakit, samaanay ko teloc hani? Itini i pikowan ni Rihopoam fanekfekay cingra patireng to niyaroˈ no Yuta ato Pinyamin. Sowal no Fancalay Cudad i, ‘patanektekay cingra tonini a niyaroˈ’ sanay. (2 Rayray 11:5-12) Masakalimlaan i, to cecayay a liyad midofdofay cingra to sarikec ni Yihofa. Itiya i, oya moetepay a kasangasaw a Israil misatapangay mitaˈong to makaniway kawas, pasayniay ci Rihopoman ko ˈalomanay tamdaw a midama i cingranan, tayra i Yirusalim a midoko ci Yihofaan. (2 Rayray 11:16, 17) Midofdofay ci Rihopoam to Kawas, hato matongalay ko nika tanoktok no saaroˈan no hongti ningra.
SAKA 9 FOLAD 19-25 ROMIˈAD
O ODOˈ KO KIMAD NO KAWAS | 1 HONGTI 13-14
“Misamaanay Hano Pairaen ko Marenecay ato Misapoeneray a Falocoˈ?”
w08-CH 8/15 8 fiedac 4 fatac
Misarocod to Falocoˈ a Madimadi to Kawas
4 Dotoc, pasowalan ni Rihopoam koya pairasolay ‘hakelongen kako a minokay, komaenho, pafelien ako kiso to sapakaolah.’ (1 Hongti 13:7) Wa mamisamaan kora pairasolay itiya hani? Isawniay a mirikec to hongti cingra, o mamilalang tora satahidang no hongti han? (ˈOlic 119:113) Anoca cadaen kora satahidang no hongti, samanen ano nengnengen hato pasasiyorayto ko falocoˈ no hongti hakiya? Ci Rihopoam ˈakawangay ko saaroˈan, maedengay papafeli to sakaretengay a sapakaolah. Pasowal ko hongti to papakaolahen cingra sa i, ano maˈanofay to dafong kora pairasolay, maedeng taˈangayay ko sakayhid nonini. Nikawrira, palimoˈotan ni Yihofa kora pairasolay: “Aka ka komaen, aka ka pinanom, aka pakayra i nano nirakatan iso a lalan a minokay.” Mihaenay, patodicek saan pacaˈof to hongti koya pairasolay: “Ano pafelifeli kiso i takowanan to kalitosa no dafong iso i, caay ko mamihakelong kako i tisowanan a minokay, caay ko mamikapot kako i tisowanan a komaen mitaˈowak.” Saka, caay pakayra i nano nirakatan a lalan a minokay koya pairasolay. (1 Hongti 13:8-10) Pakayni to misarocoday a madimadi to Kawasan, mikitini to saˈosi nonini pairasolay mananamay ita ko manan hani?—Loma 15:4.
w08-CH 8/15 11 fiedac 15 fatac
Misarocod to Falocoˈ a Madimadi to Kawas
15 Mikitini to nalifetan nonini pairasolay no Kawas, mamananam ita ko manan hani? Taneng 3:5 sanay ko sowal: ‘Sarocoden iso ko falocoˈ a mitiˈer ci Yihofa, aka pitiˈer to kafanaˈ no niyah.’ Tohati:niay mitiˈeray kora pairasolay, kawra, itini pinokayan tayra i Yuta a lalan mitiˈeray to pisaˈosi no niyah. Mararaway ko pisaˈosi ningra, hato mapatayay ko ˈorip, hanaca itini i kaˈayaw no Kawas malahdaway ko makapahay a ngangan. Orira malifaay ningra tada patalipaˈelalay kitanan, padadotoc a misapoener, madimadi a midoko ci Yihofaan tada o masakalimlaan!
w08-CH 8/15 9 fiedac 10 fatac
Misarocod to Falocoˈ a Madimadi to Kawas
10 ˈArawhan i, oya maminokay i Yuta a pairasolay, soˈlinay o mamahapinang ningra ko pisaˈfit nora matoˈasay a pairasolay. Ngaˈayay milicay cingra to niyahan: “Misamaanay hano ocoren ni Yihofa ko coyoh pakayni i tao a pafeli to faelohay a sakayat i takowanan?” O ngangaˈay cingra pasayni ci Yihofaan a misongilaˈ a milicay, kawra cowa pasowal ko Fangcalay Cudad to mihaenay ko demak cingra. ‘Hakelong hanto noya pairasolay koya [matoˈasay pairasolay] a minokay, itira i lomaˈ ningra a komaen mitaˈowak.’ Malipalaway koya pairasolay, maketeray ci Yihofa tora demak ningra. Maharek cingra komaen mitaˈowak minokayto tayra i Yuta i, ira ko layong i lalan a micepet cingranan, mipatay cingranan. Hato haen sato malaˈeto ko mipairasolay a tayal ningra, tada ka adayayan ko teloc!—1 Hongti 13:19-25.
Odoˈ no Sinael
w10-CH 7/1 29 fiedac 5 fatac
Mihapinangay Cingra to Kangaˈayan no Tamdaw
Tada masakalimlaan i, mikitini i 1 Hongti 14:13 maˈaraway ita ko fangcalay capeling ni Yihofa, halo mafanaˈ to samaanay ko pinengneng Ningra i kitanan. Sowal no sinael, itini i tireng ni Apiya ‘maˈaraway’ ni Yihofa ko miming a kangaˈayan ningra sanay. Maedeng, misongilaˈay ci Yihofa mikingsa to kemod no falocoˈ ni Apiya, mikilim to kangaˈayan ningra. Matiya to sowal no cecay mikakingkiway a tamdaw, ci Apiya itini i lalomaˈan no lomaˈ ningra, mahecaday o cecay cinco i “fakelokelohan” sanay. Misalimlaay ci Yihofa to nika ngaˈay ni Apiya, mansa soˈliˈlin paro no lomaˈ ningra maemin tada tatiihay, palifonanho ni Yihofa cingra, sidaˈit i cingranan.
SAKA 9 FOLAD 26– 10 FOLAD 2 ROMIˈAD
O ODOˈ KO KIMAD NO KAWAS | 1 HONGTI 15-16
“Mahecaday Kiso ci Asaan a Timolo Han?”
w12-CH 8/15 8 fiedac 4 fatac
“Nano Nidemakan Namo, Mamilayap to Halifon”
Namapelaˈ ko Israil malo tosaay a kitakit ikor no 20 a miheca, tona marefongay i ˈalafang a pihakelongan a manaholto ko Yutaya tamdaw. Itiniay i ˈayaw no kongyen 977 miheca mala hongti ci Asa, ano o lalomaˈanto no hongti manaholay no makaniway kawas no Kanan. Kawra ta somowal ko Fangcalay Cudad to pikowan ni Asa i, sanay ko sowal: ‘Mangaˈay ko demak ni Asa ikaˈayaw ni Yihofa Kawas ningra. Palasawadan ningra ko patoˈayaan no ˈalafang tamdaw, tastasen ko pipatoˈayaan, pelpelen ko fakeloh a hecek, leteken ko pisakawasan a kilang.’ (2 Rayray 14:2, 3) Ci Asa i, ‘laplapen ningra a pasadak ko faˈinayan a pacopiyaway i pitaˈongan’, cangra micaliway to ngangan no pidoyongan a midemak to maˈodangay a demak. Ci Asa cowa aca pifalah to makaniway a pidoyongan, hanaca palimoˈotayho to finawlan ‘micangacang ci Yihofaan Kawas no tatoˈasan nangra, midofdof to sarikec ato limoˈot Ningra.’—1 Hongti 15:12, 13; 2 Rayray 14:4.
w17.03-CH 19 fiedac 7 fatac
Sarocoden ko Falocoˈ Midoko ci Yihofaan!
7 Kita kahacecay a tamdaw tiwcaen misinanot ko niyah, misarocoday to falocoˈ a maolah to Kawas hokira. Ngaˈayay licayen ko niyah: “Misetekay kako to falocoˈ midofdof ci Yihofaan, mipaˈading to soˈlinay pidoko ato kakorac no kasakopang han?” Haratengen hena ci Asa hakowaay ko katimolo ningra, hongaˈ palasawad to “fafahi no hongti” sanay a saaroˈan no mamo ningra ci Maaka! Itini i lalomaˈ no kafanaˈan iso a tamdaw awaay ko matiraay ci Maakaan ko waywayan, kawra itini i maanan a pakayraan alatek hahatira kiso ci Asaan a timolo. Tinakoen, o paro no lomaˈ iso anoca o ngaˈayay widang ciraraway hanaca cowa ka kahi a pasasiyor ko falacoˈ, teloc i, mafalahay, mamisetek kiso to pakayraan, caayto ko mamicawmaˈ tora tamdaw han?
it-2-CH 719-720 fiedac
Asa
Ci Asa soˈliˈlin nolatekay cangoˈotay to taneng ato noˈadingoan noka cipinang, kawra adihayay ko kangaˈayan ningra, hanaca cowa piliyas to matatodongay a pidoko. Hakelong no ˈorip ningra matahepoay no kangaˈayan ningra ko mararaw ningra, mankora o fangcalay a hongti no Yutaya hananay cingra. (2 Rayray 15:17) 41 miheca a mala hongti ci Asa, tonini laliyadan, fafaloay ko mala hongtiay no Kaˈamisan a Israil kitakit: Ci Yiropoam, ci Natap, ci Paasa, ci Ilah, ci Cimri, ci Omri, ci Tipni (itiya makalitosaay ko Israil tamdaw, o cecay mikotoday ci Tipnian, o roma mikotoday ci Omrian), ci Ahap. (1 Hongti 15:9, 25, 33; 16:8, 15, 16, 21, 23, 29) Mapatayto ci Asa o wawa ci Yihosafat ko midotocay a mala hongti.—1 Hongti 15:24.
Odoˈ no Sinael
w98-CH 9/15 21-22 fiedac
Itini Pinengneng Iso, o Soˈlinay ko Kawas Han?
Tinakoen, ˈosien ko pakayniay to miliyaway patireng to Yiriko a sapairasol to tatahacada to maanan a sapatefoc, ikor haratengen konini sapairasol samaanay a malaˈosi. Yosuwa 6:26 sanay ko sowal: ‘Papiketonan ni Yosuwa ko finawlan a somowal: “Ano cima ko miliyaway a patireng tonini Yiriko a niyaroˈ i, o mamaˈkak ni Yihofa. Ano cima ko patirengay to paranaan i, o mamapatay ko fisac a faˈinayan a wawa ningra, ano o cima ko patirengay to ˈadawang nonini a niyaroˈ i, o mamapatay ko saploc a wawa ningra.” Ikor no 500 a miheca ngaˈ malaˈosiay konini a sapairasol, itini i 1 Hongti 16:34 sanay a maˈosi ita: “Yo mala hongtiho ci Ahap i, miliyaw a patireng to Yiriko niyaroˈ ci Hiil o Pitil a tamdaw; patireng to paranaan i, mapatay ko fisac a wawa ningra ci Apiram; patireng to ˈadawang i, mapatay ko saploc a wawa ningra ci Sikup, matira to pakaynian ni Yihofa ci Yosuwaan o wawa ni Nun a sowal.” Edengan o soˈlinay Kawas ko ngangaˈay patemer to tamdaw a mitilid to mahaenay a sapairasol, ikor palaˈosi tora sapairasol.
SAKA 10 FOLAD 3-9 ROMIˈAD
O ODOˈ KO KIMAD NO KAWAS | 1 HONGTI 17-18
“Mapawpaw Sa ko Falocoˈ a Mangiyangi Kamo, Tahacowa Aki?”
w17.03 14 fiedac 6 fatac
Patalahkal to Pasoˈlinay Falocoˈ— Citaneng ko Pisaˈosi!
6 Ta maroˈto ko Israil tamdaw i mikiˈokan a pala ikor, o mamisaˈosi cangra to kalimlaan a noka pipiliˈ: Midoko ci Yihofaan ha anoca o romaroma kawas. (ˈOsien ko Yosuwa 24:15.) Onini noka pipiliˈ nengnengen cowa ko pasangaray, kawra milingatay to mamaˈorip anca mamapatay hokira. Itini i lintad no kakitaan, saliyaliyaw sanay mararaw ko pisaˈosi no Israil tamdaw, misawad ci Yihofaan a mitaˈong to makaniway a kawas. (Kakitaan 2:3, 11-23) Ikor tangasa i lintad ni Iliya ya pairasolay, tahasiˈayaway to malecaday a noka pipiliˈ ko finawlan no Kawas: Mamidoko ci Yihofaan ha anoca midoko to makaniway kawas ci Paalan hokira. (1 Hongti 18:21) Tona mapawpaw sanay ko falocoˈ a mangiyangi no Israil tamdaw, mirikecan ni Iliya cangra. Madoloay konini noka pipiliˈ wa saan kiso, samanen midoko ci Yihofaan o satatodongay a saˈosi. Mihaen to demak ciepocay to tamdaw. Soˈlinay haw i, o citanengay a Israil tamdaw cowa ko mamasolot ni Paal, cowa ko sapidokoaw cingranan. ˈArawhan, ‘mapawpaw sa ko falocoˈ a mangiyangiˈ, caay pisetek a misaˈosi’ cangra. Mankora ka citaneng ko pisaˈosi hananay ni Iliya cangra, mipiliˈ a midoko to soˈlinay a Kawas ci Yihofaan.
ia-CH 88 fiedac 15 fatac
Tanektekay Midopo to Matatodongay a Pidoko
15 O pairasolay ni Paal mangalef ko nika sinki, cangra i, ‘tataˈang sa ko ngihaˈ a milekal, doedoen nangra ko pinangan no lisin nangra, tapaˈen nangra to funus ato poˈot ko tireng nangra a padokaˈ, tano remes sato ko tireng nangra.’ Kawra mihaen cangra awaay ko kapo! ‘Awaay ko ngihangihaˈ aca, awaay ko pacaˈofay, awaay ko mikiharay.’ (1 Hongti 18:28, 29) Soˈlinay haw i, awaay ko Paal hananay a kawas! O mangah ni Satan konini, toha sapikayhidaw to tamdaw a miliyas ci Yihofaan. Mihaenay haw i, ano caka pipiliˈ ko tamdaw ci Yihofaan ao mipiliˈ to roma kawas a malo “tapang” ningra i, o mamatoled a mapakangodo cingra.—ˈOsien ko ˈOlic 25:3; 115:4-8.
ia-CH 90 fiedac 18 fatac
Tanektekay Midopo to Matatodongay a Pidoko
18 ˈAyaw no mitolon ci Iliya i, maedeng miharatengay ko ˈalomanay, o mamahaen ci Paalan ci Yihofa a misakaniw han? Kawra ikor noka pitolon ni Iliya, awaayto ko sasa no falocoˈ nangra. Sanay ko Fangcalay Cudad a mitilid: “Saka, itiya i, tefaden ni Yihofa ko namal a milanto toya nipacakatan ato kasoy haloya fakeloh, maˈicangto no namal koya nanom i kengkeng, halo sera i taliyok a matodoh.” (1 Hongti 18:38) Tada kafahkaˈan ko teloc nora kalalifet! Samaanayto ko harateng no ˈalomanay hani?
Odoˈ no Sinael
w08-CH 4/1 19 fiedac, sapatongal lalakaw
Padadotocay Cingra Mitapal, Mihadidi a Mitala
Ya Kedal i Lintad ni Iliya Hakowaay ko Kahalafin Hani?
Oya pairasolay ni Yihofa ci Iliya tiya milasil ci Ahapan a hongti i, mamalahecito koya halafinay a kedal. “Itiniay isaka 3 miheca” mafekad konini a demak, ano nengnengen itiyaay sakina cecay ni Iliya milasil tora kedal a misatapang a misaˈosi. (1 Hongti 18:1) Pasowal ci Iliya to kakalikito paˈorad ko Kawas sa i, tefadanto no Kawas ko ˈorad. Miharateng a misaˈosi ko roma a tamdaw, ano itiniay i lalomaˈ no saka 3 a mihecaan malaheci kora kedal i, ora kakedalan a romiˈad cowa ka taˈlif to 3 a miheca sanay. Nikawrira, ci Yis aci Yakop pasowal kitanan, o kedal padadotocay to ‘3 miheca ira ko 6 a folad’ sanay. (Luka 4:25; Yakop 5:17) Coko masafelitay konini sowal han?
Cowa ka masafelit konini. Nolitengan Israil halafinay ko kakedalan a romiˈad, latek padadotocay to 6 a folad. Tiya milasil ci Iliya ci Ahapan to kakedalan a romiˈad i, misatapangayto to cecay liyad kora kedal, hanaca mangalef mangalefay. Soˈlinay haw i, ˈayaw no 6 a folad misatapangayto ko kedal. Mankora, “itini i saka 3 miheca” (mikitini sakina cecay a milasil tora kedal misatpang a misaˈosi) milasil ci Iliya to malaheciayto ko kedal sa i, toloayto ira ko kalitosa a miheca kora kedal itiya. Ya malisopsop ko ˈalomanay i Kamil a lotok minengneng tonini kalalifet i, mataˈlifayto ko “3 miheca ira ko 6 a folad” ko nika kedal.
Cowa ka masafelit konini. Nolitengan Israil halafinay ko kakedalan a romiˈad, latek padadotocay to 6 a folad. Tiya milasil ci Iliya ci Ahapan to kakedalan a romiˈad i, misatapangayto to cecay liyad kora kedal, hanaca mangalef mangalefay. Soˈlinay haw i, ˈayaw no 6 a folad misatapangayto ko kedal. Mankora, “itini isaka 3 miheca” (mikitini sakina cecay a milasil tora kedal misatapang a misaˈosi) milasil ci Iliya to malaheciayto ko kedal sa i, toloayto ira ko kalitosa a miheca kora kedal itiya. Ya malisopsop ko ˈalomanay i Kamil a lotok minengneng tonini kalalifet i, mataˈlifayto ko “3 miheca ira ko 6 a folad” ko nika kedal.—1 Hongti 17:1.
SAKA 10 FOLAD 10-16 ROMIˈAD
O ODOˈ KO KIMAD NO KAWAS | 1 HONGTI 19-20
“Cangacangen ci Yihofa to Sasayar”
Tadiˈecen ko Sadama ni Yihofa Miremo to Saroero
5 ˈOsien ko 1 Hongti 19:1-4. Nikawrira, tiya sapipatayaw ci Yicipil ci Iliyaan i, matalaway ci Iliya milaliway tayra i Pirsipa. Tada matoleday cingra, sakapatayaw sanay. Hano ira ko mahaenay harateng ningra hani? Samanen cowa ko malefotay a tamdaw cingra, “malecaday titaanan cingra ao tamdaw.” (Yakop 5:17) Tahacada cingra to taˈangayay saroero malotayay ko tireng. Na pakalalokay cingra to tao midoko to Kawas, nohatini sato awaay ko epoc no demak sanay cingra miharateng, samanen edengan cingra ko midoko ci Yihofaan, polong no Israil awaay ko masalofay. (1 Hongti 18:3, 4, 13; 19:10, 14) Mahaen ko harateng ni Iliya ato nafalocoˈan, fahkaˈay kiso alatek, kawra ihkalay ko kafanaˈ ni Yihofa cingranan.
ia-CH 103 fiedac 13 fatac
Mikitiraay i Kawas a Milifok to Sasayar
13 Naitini i kakarayan ci Yihofa a minengneng to kaolahan Ningra a pairasolay matiˈnang i kalaeno no kilang, micangacang to sakapatayaw i, samaanay ko harateng Ningra hani? Sowal no Fangcalay Cudad, mafotiˈto ci Iliya i, ocoran ni Yihofa ko cecay coyoh tayra i cingranan, misamadah a mipalal cingranan, pasowal i cingranan: “Kapalalto, kakomaen kiso!” Lowad sato ci Iliya. Maharekayto ko coyoh siniˈada cingranan patado misaday to kakaenen: Cecay midohdohan, faedetayho a epang, ato nanom. Miakoˈidan ni Iliya ko coyoh han? Sanay ko sowal aca no Fangcalay Cudad, maharek komaen ci Iliya i, mafotiˈay haca cingra sanay. Alatek tada matoleday ko falocoˈ ningra, hato awaay ko saka somowalaw. Ikor i, latek o kamoniharan, liyawen no coyoh a mipalal cingra, pasowal cingranan: “Kalomowad, kakomaento”. Sinanoten dotoc o manan sanay ko sowal no coyoh: “Samanen maraayay ko rarakaten iso a lalan.”—1 Hongti 19:5-7.
ia-CH 106 fiedac 21 fatac
Mikitiraay i Kawas a Milifok to Sasayar
21 O sowal nonini maˈoningay, ano masadakho ko masakenakenaay a ˈicel no serayan i, cowa ka ilalomaˈ nora ˈicel ci Yihofa sanay. Mafanaˈay ci Iliya, cowa ko tawcikel a kawas ci Yihofa, hatira ci Paalan. O midokoay ci Paalan a tamdaw miharateng o papaira to ˈorad ci Paal sanay, samanen “o midakaway to toˈem” ci Paal hananay. Ci Yihofa o pipowaran no masakenakenaay a ˈicel no serayan, o ˈicel Ningra mikikakaay to kihcod ko nika taˈangay, ano o dohawto i, cowa ko papaka paro Cingranan! (1 Hongti 8:27) Paˈarawen ni Yihofa to masakenakenaay a ˈicel no serayan ci Iliya, iraay ko maanan sapadama ci Iliyaan hani? Onini a taˈangayay ˈicel no serayan maedeng maharatengay ningra to awaay ko tolas no ˈicel ni Yihofa. Ira i tatihi ko matiniay a Kawas, mamatalawho ci Iliya ci Ahapan aci Icipilan saw?—ˈOsien ko ˈOlic 118:6.
ia-CH 106 fiedac 22 fatac
Mikitiraay i Kawas a Milifok to Sasayar
22 Malahdawto ko namal i, awaay ko ˈadeses i taliyok. Dotoc i, matengil ni Iliya ko “mihawhaway a ngihaˈ.” Onini a ngihaˈ papiliyaway ci Iliyaan pasowal to harateng ningra, saka sowal sa to nafalocoˈan a harateng ci Iliya. Alatek masayaray to miming ko falocoˈ ningra. Ora dotoc a sowal ci Iliyaan, maedeng taˈangayay ko pisayar i cingranan. Pahapinangan ni Yihofa ci Iliya, awaay ko epoc ningra cowa ka saan. Pasowalan no Kawas ci Iliya, o papapelpelen Ningra i Israil ko pitaˈong ci Paalan, pasowal to adihayay a dadademaken Ningra. Mahapinangay, o nano demak ni Iliya cowa ko mamalahorac, samanen milaheciay ci Yihofa a midemak to araaw Ningra, awaay ko papakaconged. O roma sa i, o mamiriengan ci Iliya tonini a demak, samanen palimoˈotan ni Yihofa cingra to papadadotoc cingra midemak to mipairasolay a tayal, halo pafeli cingranan to masaheciay a sakayat.—1 Hongti 19:12-17.
Odoˈ no Sinael
w97-CH 11/1 31 fiedac 2 fatac
O Ngaˈayay Taˈarawan Itini Mikinafalahay to Niyah ato Madimadiay
Anini o ˈalomanay sikawdan no Kawas, patalahkalay to mikinafalahay to niyah a waywayan. O romaroma makalimay misawad to “omah”, to sakaˈorip nangra, tayra i raayay a kilac mitenak to ngaˈayay a lihaf, anoca malo matayalay i Pitil. O romaroma i, tayraay i roma a pala, mipadang to patirengay a tayal no kafafaw. O ˈalomanay a tamdaw makalimay micada to caay ko tadamaanay a tayal. Kawra, polong matayalay saki Yihofa a tamdaw, midemakay to kalimlaan a demak, miakoˈiday ci Yihofa to polong makalimay ko falocoˈ a matayal a tamdaw, o papalifonen Ningra kora pikinafalah a waywayan nangra.—Marko 10:29, 30.
SAKA 10 FOLAD 17-23 ROMIˈAD
O ODOˈ KO KIMAD NO KAWAS | 1 HONGTI 21-22
“Todongen ci Yihofa Misaka Dademak to Mikeriday a Fadangalan”
it-2-CH 437-438 fiedac
O Kakeridan no Ikakarayanay a Sufitay a Tapang ci Yihofa
Kina cecayay ci Yosuwa itiniay i Yiriko maˈaraway ko cecay a coyoh, licay han ningra sakatayni ningra o mipadangay to Israil ha anoca mipadangay to ˈada, pacaˈof ko coyoh: ‘Caay. O kakeridan no sufitay ni Yihofa kako, tayniayto kako.’ (Yosuwa 5:13-15) Ya pairasolay ci Mikaya pasowal ci Ahapan aci Yihosafatan a hongti, sowal sa ‘maˈaraway ako ci Yihofa maroˈay i tadamaanay a ˈanengan Ningra i kakarayan, ikakarayanay a sufitay tomirengay i tatihi Ningra.’ Ora nisowalan ningra a ‘ikakarayanay a sufitay’, mitoroˈan i, o noˈadingoan a wawa ni Yihofa kora. (1 Hongti 22:19-21) Itira tora ‘kakeridan no ikakarayanay a sufitay’ sanay a sapangangan, tada matatodongay konini, samanen ikakarayanay a coyoh, iraay ko kirupim a coyoh, salafin a coyoh, ato romaroma ˈalomanay a coyoh. (Isaya 6:2, 3; Satapangan 3:24; Paˈarawan 5:11) Cangra i, milikakawaan a pala sufitay cangra. Mankora, kina cecayay na somowalay ci Yis, ngangaˈay cingra misaali to Kawas papiocor to “tosaay ko safaw a kasafelaw ko nika ˈaloman no coyoh to mamipaˈading takowanan” sanay. (Matay 26:53) Tiya misaali ci Hicikiya to pipadang ni Yihofa i, o ‘Kawas no Israil, o kakeridan no ikakarayanay a sufitay ci Yihofa’ sanay ci Yihofaan, somowal to ‘maroˈay i fafaed no kirupim Cingra’ sanay. Ora mitoroˈan ni Hicikiya, oyaan ifafaeday no Katatelekan Lipa ato ifafaeday no satahaf no Katatelekan Lipa a tatosa kirupim, mitaypiyaway konini to tadamaanay a ˈanengan ni Yihofa i kakarayan. (Isaya 37:16; palalinien to 1 Samuil 4:4; 2 Samuil 6:2.) Tona miˈalikotan no ˈada ko kaitiraan ni Ilisa a niyaroˈ a makokiˈen ko matayalay ni Ilisa, ikor maˈaraw ningra ko kafahkaˈan a mapulusi, maˈaraw ningra italiyok a lotok ‘ko pielef no namal a paliding ato namal a efa’, onini i, o ilaenoay no kamay ni Yihofa a ikakarayanay a sufitay.—2 Hongti 6:15-17.
‘O Fongoh no Faˈinayan ci Kristo’
9 Misapoeneray. Ikakaay ko taneng ni Yihofa to cimacimaan, kawra makahiyayho mitengil to harateng no sikawdan Ningra, papihadak cangranan to sapaini. (Satapangan 18:23, 24, 32; 1 Hongti 22:19-22) O malefotay ci Yihofa, kawra cowa pisaali Cingra kitaanan malefot ko demak. Cowa ka hatini aca, micelohan Ningra ko kacangoˈotan ita, “padama” kitaanan malaˈosi ko demak. (ˈOlic 27:9; 113:6, 7; Hipray 13:6) Mihaiyay ci Tafiti, saka laˈosi no demak ningra, pakayniay pisapoener ni Yihofa, makahi a padama cingranan.—2 Samuil 22:36.
it-2-CH 245 fiedac
Mangah a Sowal
Ci Yihofa pakihateran Ningra koya cowa ka olah to kimad a tamdaw ‘mafola no mararaway harateng, pakasoˈlin to mangah a sowal’, caay kakahi mitengil to pakayniay ci Yis Kristoan a ngaˈayay lihaf. (2 Tisalonika 2:9-12) ˈAyaw no pina hahekalan a miheca, tinakoan ni Ahap hongti no Israil somowalay tonini safalod. Itiya i, itatihiay ni Ahap a pairasolay tamdaw sahtoay misamangahay to sowal, somowal ano milood ci Ahap to Ramot i, o papakalowid saan, kawra o pairasolay ni Yihofa ci Mikaya o tatefaden no Kawas ko pades saan a pasowal. Itini i mapulusi maˈaraway ni Mikaya, miocoran ni Yihofa ko cecay coyoh papisamangah to pairasolay ni Ahap, toha sapisafanaˈaw ci Ahapan. Onini a coyoh sakadademakay to ˈicel, papisamangah to polong pairasolay ni Ahap, pasowal to kaolahan ni Ahap mitengil a sowal. Caay kakahi mitengil to saparikec, pakasoˈlin to mangah a sowal, telocto i, mapatayay cingra.—1 Hongti 22:1-38; 2 Rayray saka 18 fedengan.
Odoˈ no Sinael
O Manan ko Soˈliˈlinay Pasasiyoray?
4 Ikor misaˈosiay ci Yihofa midemak, miocoray ci Iliyaan pasayra ci Ahapan aci Icipilan milasil to sasawkit, pasowal cangranan o mamalaˈafo ko polong a finacadan nangra. O sowal ni Iliya taˈangayay ko pisetiˈ ci Ahapan. Caay ka harateng, oniya misatakaraway a tamdaw ‘malo misapoenerayto ko falocoˈ.’—1 Hongti 21:19-29.
5 Soˈlin misapoeneray ko harateng ni Ahap to cecay liyad, kawra ikorto o waywayan ningra paihkalay cowa ka soˈliˈlin pasasiyor cingra. Samanen cowa ka falahen ningra ko pidoko ci Paalan itini lalomaˈ no Israil, cowa picowat to matatodongay pidoko. O midemakan ningra roma a demak i, paihkalay cowa ka soˈliˈlin pasasiyor cingra.
6 Ikor, mitahidangan ni Ahap ko Hongti no Yutaya ci Yihosafat malacafay cingranan milood to Siriya tamdaw, ci Yihosafat o mitadiˈecay ci Yihofaan ngaˈayay a hongti, painian ningra ci Ahap salakaten milicay ko pairasolay ni Yihofa. Kawra cowa kakahi mitengil ci Ahap, sowal ningra: ‘Iraayho ko cecay tamdaw itini, wa ngaˈay pakayra kita cingranan milicay ci Yihofaan, kawra ˈintehay kako cingranan, samanen o milingatayho takowanan a sapairasol, awaay ko ngaˈayay a sowal ningra, sahtoay o tatiihay.’ Kawra milicayan nangra koya pairasolay ci Mikaya. Paˈayaway ci Mikaya wa ira ko pades ni Ahap, kawra cowa pasasiyor ci Ahap, cowa picangacang to sasodod ni Yihofa cingranan, palitan ningra ci Mikaya i kapalitan. (1 Hongti 22:7-9, 23, 27) Soˈlin ngaˈay ci Ahap mipalit to pairasolay ni Yihofa, kawra coka ngaˈay miconged cingra to kalaˈosi no sapairasol, ikor mapatayay ci Ahap itini piloodan.—1 Hongti 22:34-38.
SAKA 10 FOLAD 24-30 ROMIˈAD
O ODOˈ KO KIMAD NO KAWAS | 2 HONGTI 1-2
“Pahatatanam to Tao ato Micada to Sapahatatanam a Taˈarawan”
w15-CH 4/15 13 fiedac 15 fatac
Pahatatanaman no Malohemay Malitengay ko Salikaka Matayal i Kasakopang
15 O nalifetan ni Ilisa somowalay tonini, misakareteng ko salikaka to adihayay ko nalifetan a malohemay malitengay tada o masakalimlaan. Ci Iliya aci Ilisa ta milisoˈ to cecay ˈopo a pairasolay i Yiriko ikor, tayniay i lawac no Yortan ˈalo. Itiya, “helongen ni Iliya ko kafafang ningra, loloden ningra a sapisetiˈ to nanom, saka malicinowas koya nanom.” Romakat ci Iliya aci Ilisa i maˈicangay a sera, romakat a masasowal. Midohingaan ni Ilisa mitengil ko kahacecay sowal ni Iliya, misaˈicel a minanam i singsi ningra, mafanaˈayto kako to maamaan cowa ka saan. Caho ka halafin, alaen no ˈadiyoc fali ci Iliya. Oraanto i, patikol ci Ilisa i lawac no ˈalo, tano kafafangen ni Iliya a misetiˈ ko ˈalo, sowal sa: “Kawas ni Iliya ci Yihofa icowaay Kiso?” Setiˈen ningra ko ˈalo, malicinowasto ko nanom.—2 Hongti 2:8-14.
w15-CH 4/15 13 fiedac 16 fatac
Pahatatanaman no Malohemay Malitengay ko Salikaka Matayal i Kasakopang
16 Sinanoten hena, oya nidemakan ni Ilisa a saka cecay kafahkaˈan a demak, malecaday toya nidemakan ni Iliya a salikoray a kafahkaˈan a demak. Mananamay ita ko maanan hani? Nohatini soˈliˈlin mikotayayto ci Ilisa ci Iliyaan, ˈarawhan tangsol cowa ka saan cingra tano romaay a pakayraan a dademak. Midoedoan ningra ko pakayraan ni Iliya a dademak, paihkalay to mikangodoay to singsi cingra. Telocto i, o romaroma pairasolay pakasoˈlinay ci Ilisaan. (2 Hongti 2:15) 60 a miheca mala pairasolay ci Ilisa, papidemakan ni Yihofa cingra to adihayay a kafahkaˈan a demak, mikikakaay ko kaadihay to nidemakan ni Iliya. Mikitini tonini mamananam no salikaka ko maanan hani?
Odoˈ no Sinael
w05-CH 8/1 9 fiedac 1 fatac
Kalimlaan no 2 Hongti
2:11—Ci Iliya ‘mikalicay to ˈadiyoc a talakakarayan’ sa i, o manan konini ‘kakarayan’ hani? Cowa konini dohaw ko mitoroˈan, cowa ko kaitiraan no Kawas ato coyoh a noˈadingoan a kitiraan. (Limoˈo 4:19; ˈOlic 11:4; Matay 6:9; 18:10) O ifafaeday a kakarayan nonini cikiw ko mitoroˈan. (ˈOlic 78:26; Matay 6:26) Ora namal a paliding itiniay i kakarayan nonini cikiw a maefer, miala ci Iliyaan patayra i roma pala nonini cikiw, itiraayto maroˈ ci Iliya to cecay a liyad. Ikor no pina a miheca, patikamiay cingra to hongti no Yuta ci Yihoraman.—2 Rayray 21:1, 12-15.
SAKA 10 FOLAD 31– 11 FOLAD 6 ROMIˈAD
O ODOˈ KO KIMAD NO KAWAS | 2 HONGTI 3-4
“ˈAfofoen kora Wawa Iso”
“Mafanaˈay Kako Mamiliyaw a Maˈorip Cingra”
7 O saka tosa kafahkaˈan miliyaway paˈorip, ci Ilisa ko midemakay, midotocay ci Ilisa to pairasolay a demak ni Iliya. Itini i Sunim, o cecay fafahiyan no Israil hinapaladaˈay ci Ilisaan. Oniya fafahiyan ato matoˈasay a faˈinay awaay ko wawa, pakaynian no Kawas i pairasolay pafeli cangranan to cecay faˈinayan wawa. Ikor no pina miheca, mapatayay koniya wawa. Haratengen hena, hakowaay ko kararom noniya wina no wawa hani? Mihayay ko faˈinay ningra, palowad romakat to 30 kongli. Tayra i Karmil a mikilim ci Ilisaan. Orato, miocoran ni Ilisa ko koli ci Kihaci, tayra i Sunim miliyaway paˈorip to wawa ningra, kawra, awaay ko ˈicel ni Kihaci miliyaw paˈorip toya faˈinayan wawa. Ikor, malacafayay ci Ilisa atoniya fafahiyan tayra i Sunim.—2 Hongti 4:8-31.
“Mafanaˈay Kako Mamiliyaw a Maˈorip Cingra”
8 Itini i lomaˈ noya fafahiyan ci Ilisa, tayra i tatihi noya mapatayay wawa, mitolon to Kawas. Dotoc, maˈoripay koya wawa, tada mahemekay koya fafahiyan maˈaraw a miliyaw maˈorip koya wawa! (ˈOsien ko 2 Hongti 4:32-37.) Alatek, maharatengay noniya fafahiyan ko satolon ni Hana i fangcalay kopang: “Patayraen Ningra ko tamdaw i kaitiraan no mapatayay. Pacakaten Ningra cangra a pasadak naitira.” (1 Samuil 2:6) Nohatini, soˈlinay paˈoripen no Kawas koniya faˈinayan wawa, misawacay to iraay ko ˈicel no Kawas miliyaw paˈorip to mapatayay a tamdaw.
Odoˈ no Sinael
it-2-CH 580 fiedac 5 fatac
Pairasolay
“Cecay ˈopo a pairasolay.” Onini a sowal, mitadtaday ci Cisenius, o tatodong no Hipray sowal i, o matahidangay to papahatatanamen malo pairasolay tayal a tamdaw sanay, o pairasolay tamdaw ko palaˈosiay tora masakapotay. Na somowalay ko Fangcalay Cudad to “cecay ˈopo a pairasolay” itini i Pitil, Yiriko ato Kilkal. (2 Hongti 2:3, 5; 4:38; palalinien to 1 Samuil 10:5, 10.) Ci Samuil na mikeriday to cecay ˈopo a pairasolay i Ramah (1 Samuil 19:19, 20), ci Ilisa iraay ko malecaday a ˈinorong. (2 Hongti 4:38; 6:1-3; palalinien to 1 Hongti 18:13.) O maˈoningay i Fangcalay Cudad, oranan pairasolay tamdaw, o papatireng to lomaˈ, nolatekay micaliway to lalosidan sanay, ano nengnengen manikaway ko kaˈorip nangra, matatekoay cangra a maroˈ, kawra iraay ko ˈinorong ato tayal no kahacecay tamdaw.—1 Hongti 20:35-42; 2 Hongti 4:1, 2, 39; 6:1-7; 9:1, 2.