Watchtower INTERNET MÜLEYECHI LIFRU
Watchtower
INTERNET MÜLEYECHI LIFRU
mapudungun
ü
  • ñ
  • Ñ
  • ü
  • Ü
  • BIBLIA
  • FILLQUE PUBLICACION
  • FILLQUE TRAHUN
  • nwt Deuteronomio 1:1-34:12
  • Deuteronomio

Ngelai video tüfachi troquiñ meu.

Müna huesa, pepi pengelngelai ti video.

  • Deuteronomio
  • Hue Mapu ñi Biblia
Hue Mapu ñi Biblia
Deuteronomio

DEUTERONOMIO

1 Tüfa ñi feipifiel Moisés com pu Israel che fülcülelu* Jordán leufü mu huellin mapu meu,* ti laf mapu mülelu itrotripa Suf mapu meu, rangiñ mu mülei Parán mapu mu, Tófel, Labán, Hazerot ca Dizahab. 2 Tripan mu Horeb meu mari quiñe antü alüñmaquei che ñi puhual Cadés-Barnea mu feiti rüpü püle amulelu Seír huincul mu. 3 Ti hunen antü tati mari quiñe cüyen ti 40 tripantu mu, Moisés feipifi pu Israel che* com ñi feipieteu Chau Jehová ñi quimelelafiel engün. 4 Tüfachi dungu rupai Moisés hueufilu ta Sehón,* pu amorreo che ñi lonco ülmen mülelu Hesbón huaria mu, ca hueufilu Edréi huaria mu ta Og, Basán ñi lonco ülmen, mülelu Astarot huaria mu.* 5 Moab mapu meu inafülcülelu Jordán leufü mu, Moisés eluhui ñi quimfalcünual tüfachi ley. Feipi:

6 “Taiñ Chau Dios Jehová feipieiñmu Horeb mu: ‘Alüñmaimün tamün mülen tüfachi mapu mu nielu fütraque mahuida. 7 Amumün pu amorreo che ñi mapu nielu fütraque mahuida ca com püllelechi mapu meu: tüfa ti Arabá mapu, tati huinculcülelu, Sefelá mapu, Négueb ca ti mapu inaltu lafquen mu mülelu. Amumün pu Canaán che ñi mapu meu. Camapu amuaimün, puhuaimün Líbano mu* ca Éufrates fütra leufü mu. 8 Adquintumün. Elcünun tüfachi mapu tamün ngen-ngeal. Conpumün, nüafimün ti mapu Chau Jehová ñi feipicünulelfiel* tamün pu chau, Abrahán, Isaac, Jacob ca tañi pu cüpanche engün’.

9 Feichi mu feipihuiyiñ: ‘Iñche quisu adcünuulayafuiñ ta eimün. 10 Tamün Chau Dios Jehová ñi duam mu doi alün-ngeimün. Huenu müleyechi huangülen reque fentren-ngeimün. 11 Chau Jehová, tamün cuifiqueche yem ñi Chau Ngünechen, fentren rupa* fempe tamün doi alün-ngeal, femngechi quisu cümelcayaimünmeu chumngechi tamün feipicünueteu. 12 Eimün quiñe fanechi chemcün reque* feleimün, fei ¿chumngechi am iñche quisu adniehuafuiñ? ¿Chumngechi am quisu chaftuafun tamün notucadungun?* 13 Tamün troquiñche meu dulliaimün quimque huentru pepicaucülelu ca adümuucülelu. Fei loncocünuafiñ engün eimün meu’. 14 Eimün huiñoldunguimün:* ‘Tami feipimufiel cümelcalei’. 15 Fei dullifiñ pu loncolelu tamün troquiñche meu, quimque huentru cüme pepicaucülelu, üitufiñ engün ñi loncoleal eimün meu, loncocünufiñ huaranca che meu,* pataca che, quechu mari che ca mari che meu. Ca üitufiñ caquelu huentru ñi nieal elfal cüdau.

16 Feichi mu feipifiñ tamün pu juez: ‘Allcülmün quiñe dungu ñi nieel tamün pu peñi, nor dungu mu mülei tamün juzgayafiel. Femngechi femaimün niele dungu epu Israel che cam quiñe Israel che ca cüpanche engu. 17 Juzgachelmün, dullintuchelayaimün. Mülei tamün allcütual ti ülmen chengelu ca ti ülmen chengenolu. Eluulayaimün tamün llicalcayaeteu pu che. Chau Dios tañi duam meu juzgachemequeimün. Rume cüdaungele ti dungu eimün meu, cüpalelmuchi, fei iñche allcütuafiñ’. 18 Feichi mu quimeleluhuiyiñ com tamün femal.

19 Horeb mu tripaiñ, fei rumeiñ com feichi fütra huellin mapu llicafalngelu, eimün pefimün petu tamün rüpütulen pu amorreo che ñi mapu nielu fütraque mahuida, chumngechi feipicünueiñmu taiñ Chau Dios Jehová. Fei hula puhuiyiñ Cadés-Barnea mu. 20 Fei feipihuiyiñ: ‘Deu puhuimün pu amorreo che ñi mapu nielu fütraque mahuida, ti mapu taiñ eluaeteu taiñ Chau Dios Jehová. 21 Tami Chau Dios Jehová elueimu tüfachi mapu. Amunge, nüfinge ti mapu chumngechi tami feipicünueteu Jehová, tami cuifiqueche yem ñi Chau Ngünechen. Llicalayaimi, pellquelelayaimi rume’.

22 Huelu com eimün fülconpaimün iñche mu, feipimün: ‘Hunelu huercüaiñ quiñeque huentru ñi lloftumeafiel* ti mapu. Huiñotule engün, feipiaiñmeu chem rüpü taiñ inayal ca chumngechilei feitichi huaria taiñ peafiel tiye mu’. 23 Cüme dungu troquifiñ, feimu dullifiñ mari epu huentru, entufiñ quiñe caque troquiñche mu. 24 Amuingün, fei pürapuingün ti mapu nielu fütraque mahuida. Escol laf mapu mu puhuingün, fei lloftumefingün ti mapu. 25 Nüfingün quiñequentu fün feiti mapu meu, cüpaleleiñmeu ca feipingün: ‘Ti mapu taiñ eluaeteu taiñ Chau Dios Jehová rume cüme mapungei’. 26 Huelu eimün cüpa amulaimün. Inalafimün chem tamün feipicünueteu tamün Chau Dios Jehová. 27 Tamün tolto ruca mu* mequeimün tamün notucadungun. Feipimün: ‘Chau Jehová üdeeiñmeu, feimu nentueiñmu Egipto mapu mu, ayülei taiñ apümcayaeteu pu amorreo. 28 ¿Cheu chi amuaiñ? Taiñ pu peñi llicalcaeiñmu,* feipieiñmu: “Feichi pu che doi nehuen-ngeingün iñchiñ mu ca doi alüpüraingün. Fütraque huaria nieingün, tañi cura malal* huenu mu puuquei. Üye mu pefiyiñ pu Anac che”’.

29 Feimu feipihuiyiñ: ‘Llicalayaimün ca pellquelayaimün fei engün ñi duam mu. 30 Tamün Chau Dios Jehová huneleai eimün meu ca hueichayai* tamün duam mu, chumngechi femi Egipto mapu mu tamün adquiñ meu. 31 Huellin mapu mu ngüneduamimün quiñe chau reque ñi metayeniefiel tañi fotüm, ca femngechi tamün Chau Dios Jehová metayenierqueimünmeu com ti rüpü mu tamün acual tüfachi mapu mu’. 32 Femlu rume, huelu eimün maneluulaimün tamün Chau Dios Jehová mu. 33 Quisu hune amulerquefui eimün meu, quintuyahurquefui cheu tamün toltoupual.* Pun meu peufaluhurquefui cütral mu ca antü meu peufaluhurquefui quiñe tromü mu, femngechi pengeleimünmeu chem rüpü mu tamün miyahual.

34 Feichi mu Chau Jehová allcütulerquei tamün feipimequen, illcui,* fei eldungui: 35 ‘Feiti huesaque huentru mongelelu, quiñe no rume pelayai feitichi mapu ñi feipicünufiel tamün pu chau. 36 Huelu Caleb, Jefuné ñi fotüm peafi. Eluafiñ ca tañi pu fotüm feiti mapu cheu tañi miyahun, inaniefilu cai ta Chau Jehová com piuque mu. 37 Eimün tamün duam mu Chau Jehová ca illcui* iñche meu, feipi: “Eimi ca conpulayaimi. 38 Josué, Nun ñi fotüm, huitralelu tami adquiñ meu, conpuai tüfachi mapu mu. Nehuentucufinge,* quisu femcünuai pu Israel che ñi ngen-ngeal tüfachi mapu mu”. 39 Eimün feipirquefuimün tamün müntuñmangeal* tamün pu pichiqueche. Fei engün ca tamün pu fotüm quimnolu chem ñi cümen ca chem ñi cümenon conpuaingün, eluafiñ engün ti mapu tañi ngen-ngeal. 40 Eimün cai huiñotumün, amumün ti huellin mapu feichi rüpü püle amulelu Quelü lafquen meu’.

41 Feimu eimün feipimun: ‘Culpaiñ* Chau Jehová mu. Feula queta amuaiñ, fei hueichayaiñ chumngechi taiñ feipieteu taiñ Chau Dios Jehová’. Fei pepicahuimün tamün hueichayal, cüdaungenoalu troquifingün pürayal ti fütra huincul mu. 42 Huelu Chau Jehová feipieneu: ‘Feipiafimi engün: “Hueichamelayaimün, iñche mülelayan eimün meu. Amulmün, huehuaimünmeu tamün pu caiñe”’. 43 Iñche eluhun tamün dunguafiel, huelu allcütulaimün. Doi mai inalafingün Chau Jehová ñi feipin, mallmahun mu pürapuingün ti fütra huincul mu. 44 Pu amorreo che mülelu feichi fütra huincul mu trafmeimünmeu. Inantucueimünmeu abeja reque, fei puhuleimünmeu fill püle Seír mapu mu ca Hormá mu. 45 Feimu huiñotuimün, eluhuimün tamün ngümacahual Chau Jehová ñi adquiñ mu. Huelu Chau Jehová allcütulaeimünmeu, ngüneduamlaeimünmeu rume. 46 Feimu alüñma mülerqueimün Cadés mapu meu.

2 Fei hula huiñotuiñ, amuiñ ti huellin mapu* feichi rüpü püle amulelu Quelü lafquen meu. Femiyiñ chumngechi feipicünueneu Chau Jehová. Fentren antü hualloñmanierquefiyiñ* Seír huincul. 2 Af meu Chau Jehová feipieneu: 3 ‘Alüñma hualloñmayahulfimün tüfachi fütra huincul. Feula norte püle* amumün. 4 Feipiafimi ti pu che: “Rupayaimün cheu ñi fentepuhun tamün pu peñi ñi mapu, Esaú ñi pu cüpanche, Seír mu müleingün. Llicayaimünmeu, feimu rume cuñiutuculemün. 5 Lefcontulayafimün,* eimün eluulayaiñ quisu engün tañi mapu, pichin mapu no rume. Iñche deu elufiñ ta Esaú ñi ngen-ngeal Seír huincul mu. 6 Chem tamün iyal ngillañmayafimün engün ca culliaimün tamün pütocoal. 7 Tami Chau Dios Jehová cümelcaeimu com tami femün mu. Ngüneduamnierquefi tami miyahun tüfachi fütra huellin mapu mu. Tüfachi 40 tripantu mu tami Chau Dios Jehová afcadinieimu, feimu nierqueimi com tami duamnieel”’. 8 Fei rupaiñ inafül taiñ pu peñi meu, Esaú tañi pu cüpanche, mülelu Seír mapu mu. Huelu fülconlaiñ* feichi rüpü amulelu Arabá, Elat ca Ezión-Guéber mapu püle.

Fei hula cañpüle amuiñ, miyahuiyiñ feichi rüpü amulelu Moab ñi huellin mapu püle. 9 Chau Jehová feipieneu: ‘Lefcontulayafimün pu Moab che, hueichalayafimün.* Elulayayu quisu engün ñi mapu. Iñche deu elufiñ Lot tañi pu cüpanche ñi ngen-ngeal Ar mu’. 10 Üye mu mülerquefui pu emim che, tüfachi troquiñche nehuen-ngei ca alün-ngei. Fente alüpüraingün pu Anac che reque. 11 Pu refaím che troquingequei pu Anac che reque. Pu Moab che emim che piquefingün. 12 Cuifi pu horeo che mülequefuingün Seír mu, huelu Esaú ñi pu cüpanche huehueyu engün, apümcaeyu, fei mülepuingün tüfa mu. Ca femngechi femai pu Israel che feichi mapu ñi ngen-ngeal engün, ti mapu ñi eluaeteu Chau Jehová. 13 Fei Chau Dios ca feipieneu: ‘Amumün, rumeaimün Zered laf mapu’. Fei rumeiñ Zered laf mapu. 14 Chau Jehová feipicünui* ñi layal com pu hueichafe* ñi mongelen feichi mu. Fei Cadés-Barnea mu trecalen rumeiñ Zered laf mapu, 38 tripantu miyahurqueiñ, fei larpuingün com feitichi hueichafe. 15 Chau Jehová quisu tañi nehuen mu* apümcafi engün ti troquiñche meu. Quiñe no rume ngehuetulai.

16 Lalu müten com feitichi pu hueichafe,* 17 Chau Jehová ca huiño dungueneu, feipieneu: 18 ‘Fachantü rupayaimi Moab ñi mapu meu, tüfa ta Ar. 19 Fülcülelmi pu Ammón che mu, lefcontulayafimi engün ca quintucaduamlayafimi.* Quiñe troquiñ no rume elulayayu tami ngen-ngeal pu Ammón ñi mapu mu, deu elufiñ Lot ñi pu cüpanche tañi ngen-ngeal. 20 Feichi mapu, pu refaím che ñi mapu ca feipingequefui. Pu refaím che mülequefuingün üye mu. Pu Ammón che, zamzumim che feipiquefi engün. 21 Tüfachi troquiñche rume nehuen-ngefui ca alün-ngefui. Fente alüpüraingün pu Anac che reque. Huelu Chau Jehová apümeyu engün pu Ammón che ñi adquiñ mu. Pu Ammón che huemünentufi engün* ca mülepuingün feiti mapu mu. 22 Tüfa ñi femün Chau Dios Esaú tañi pu cüpanche meu, femngechi ñi müleal engün Seír mapu mu. Apümfi pu horeo che quisu engün tañi adquiñ meu. Femngechi Esaú tañi pu cüpanche müntuñmafingün* tañi mapu, fei mülepuingün üyeu ta fantepu mu. 23 Pu avim che ñi rucantu puhui Gaza huaria mu, huelu pu Caftor che* apümcaeyu engün, fei mülepuingün tañi mapu meu.

24 Pepicaunge, rumenge Arnón laf mapu. Tami cuhu mu hulcünufiñ ta Sehón, ti amorreo huentru, Hesbón ñi lonco ülmen. Feimu eluunge tami nüñmayafiel ñi mapu ca hueichafinge. 25 Fachantü llemai com tati pu che mapu mu allcüle eimi meu, femcünuan ñi llicaleal ca ñi pellqueleal. Fill raquiduamcüleaingün* ca müllmüllcüleaingün* eimi tami duam meu’.

26 Mülelu Quedemot huellin mapu mu, huercülelfiñ huerquen ta Sehón, Hesbón ñi lonco ülmen, femün taiñ quehuanoal. Feipifalfiñ: 27 ‘Eluen ñi rumeal tami mapu mu. Rüpü mu müten miyahuan. Famtripalayan man püle, huele püle no rume. 28 Chem fendeleli, fei müten iyafiñ ca pütocoafiñ. Eluen tañi namuntu rupayal müten 29 noli hula Jordán leufü mu ca conpuli ti mapu mu taiñ Chau Dios Jehová taiñ eluaeteu. Esaú ñi pu cüpanche mülelu Seír mu ca pu Moab che mülelu Ar mu deu elueneu ñi rupayal’. 30 Huelu Sehón, Hesbón ñi lonco ülmen, elulaeiñmu taiñ rupayal. Taiñ* Chau Dios Jehová femcünui ñi trencül piuquengeal ca yafü piuquengeal, femngechi ñi hultucuafiel iñchiñ taiñ cuhu mu. Femngechi rupai llemai.

31 Fei Chau Jehová feipieneu: ‘Deu eluhun ñi hultucuafiel ta Sehón ca tañi mapu tami cuhu meu. Eluunge tami nüafiel ti mapu’. 32 Sehón tripai com tañi pu che engün taiñ hueichayaeteu Jáhaz huaria mu. 33 Fei taiñ Chau Dios Jehová hultucufi taiñ cuhu mu. Feimu hueufiyiñ ca tañi pu fotüm ca com tañi pu che. 34 Feichi mu nüfiyiñ com tañi pu huaria, apümfiyiñ* ca com pu huentru, pu domo ca pu pichiqueche. Inei no rume montulai. 35 Re nüfiyiñ müten tañi pu culliñ ca tañi itrofill chemcün* mülelu feitichi huaria mu taiñ hueufiel. 36 Ina Arnón laf mapu mu mülei ta Aroer ca mülei quiñe huaria feiti laf mapu mu. Fei quiñe troquiñche no rume tüfachi mapu meu puulu ta Galaad mu chaftulaeiñmu. Taiñ Chau Dios Jehová com hulcünufi engün taiñ cuhu mu. 37 Huelu fülconlaimi pu Ammón che ñi mapu meu, ina Jaboc ñi laf mapu mu ca feitichi huaria mülelu fütraque mahuida püle. Fülconlaimi quiñe mapu mu no rume taiñ Chau Dios Jehová taiñ elunoeteu.

3 Fei hula huiñotuiñ, inafiyiñ ti Rüpü Amulelu Basán mu. Fei Og, Basán ñi lonco ülmen, ca com tañi pu hueichafe* trafmeiñmeu taiñ hueichayaeteu Edréi huaria mu. 2 Feimu Chau Jehová feipieneu: ‘Llicalayafimi, tami cuhu mu hultucuafiñ ca com tañi pu hueichafe ca tañi mapu. Femafimi chem tami femfiel ta Sehón, pu amorreo che ñi lonco ülmen, Hesbón huaria mu mülelu’. 3 Taiñ Chau Dios Jehová ca hultucui taiñ cuhu mu ta Og, Basán ñi lonco ülmen, ca com tañi pu hueichafe. Com langümfiyiñ engün, quiñe no rume montulai. 4 Nüfiyiñ com tañi pu huaria. Müntuñmafiyiñ* com ñi pu huaria engün: 60 huaria ürque, com Argob mapu, tüfa Og ñi ngünenieelchi mapu Basán mu. 5 Com tüfa nehuen-ngechi huariangefui, niefuingün alüpürachi cura malal,* puerta ca tranca.* Cafei mülefui fentren huaria cura malal nienolu. 6 Huelu com apümcafiyiñ,* chumngechi taiñ femfiel Sehón, Hesbón ñi lonco ülmen. Apümfiyiñ com ti pu huaria ca ti pu huentru, pu domo ca pichiqueche. 7 Com nüñmafiyiñ tañi pu culliñ ca fillque chemcün* mülelu tañi huaria mu.

8 Feichi mu müntuñmafiyiñ ñi mapu pu amorreo che ñi epu lonco ülmen mülelu Jordán leufü püle, Arnón laf mapu mu puulu Hermón huincul mu. 9 Pu Sidón che Sirión piquefingün feichi huincul, pu amorreo che Senir piquefingün. 10 Feichi mapu mu coneltulei com ti pu huaria mülelu huechuñ laf mapu mu, com Galaad ca Basán puulu ta Salecá ca Edréi, com tati huaria mülelu Og ñi ngünenieelchi mapu mu Basán meu. 11 Og, Basán ñi lonco ülmen, quiñelehuefui pu refaím che mu. Pañillhue mu* deumangei ñi cacon,* tüfa petu mülei Rabá mu, pu Ammón che ñi huaria. Ti cacon alütuhui meli metro* ca alürupai quiñe metro 78 centimetro.* Medingei chumngechi ñi medingequen. 12 Feichi mu nüfiyiñ tüfachi mapu: tati mülelu Aroer meu, inafül Arnón laf mapu ca rangiñ Galaad mapu nielu mahuida. Ti huaria mülelu üye mu elufiñ pu Rubén che ca ti pu Gad che. 13 Ti mülehuechi mapu Galaad mu ca com Basán mapu ñi ngünenieel Og, elufiñ ta Manasés ñi rangiñ troquiñche. Com Argob mapu coneltulelu Basán mu, pu refaím che ñi mapu feipingequefui.

14 Jaír, Manasés ñi fotüm, nüfi com Argob mapu puulu cheu ñi fentepuhun pu Guesur che ca pu Maacat che ñi mapu. Fei Basán ñi pichique huaria tuculelfi quisu tañi üi, Havot-Jaír.* Femngechi feipingequei ta fantepu meu. 15 Galaad mapu elufiñ ta Makir. 16 Pu Rubén che ca pu Gad che elufiñ ti mapu mülelu Galaad mu puulu Arnón laf mapu mu, rangiñ laf mapu mu fentepuhui tüfachi mapu. Fei puhui Jaboc mu, tüfachi laf mapu mu fentepuhui pu Ammón che ñi mapu. 17 Ca eluafiñ ti Arabá, Jordán leufü ca ti mapu mülelu inaltu leufü mu. Kinéret lafquen mu puhuai ta Arabá lafquen meu, tüfa ta Cotrü lafquen,* mülelu inaltu Pisgá ñi mahuidantu mu, tripahue antü püle.

18 Fei feipicünufiñ tati epu troquiñche ca rangiñ: ‘Tamün Chau Dios Jehová elueimünmeu tüfachi mapu tamün nüafiel. Com pu huentru nehuen piuquengelu nüaingün ñi hueichahue, fei hunelu rumeaingün tañi pu peñi meu, pu Israel che. 19 Huelu tamün pu domo, tamün pu yall* ca tamün pu culliñ müten müleaingün feitichi huaria mu tamün elufiel. Iñche quimnien tamün nieel fentren culliñ. 20 Mülenagaingün Chau Jehová ürcütulfile hula tamün pu peñi chumngechi tamün ürcütuleteu ta eimün. Fei nüaingün ti mapu tamün Chau Dios Jehová ñi eluafiel engün nometu Jordán leufü mu. Fei hula huiñotuaimün, caque quiñeque eimün amuai feichi mapu mu tañi elungeel’.

21 Feichi mu feipifiñ ta Josué: ‘Tami nge mu pefimi tamün Chau Dios Jehová ñi femfiel tüfachi epu lonco ülmen. Fei ca femngechi femai Chau Jehová hueichafilmi caquelu troquiñche ca tañi pu lonco ülmen. 22 Llicalayafimün engün. Tamün Chau Dios Jehová llemai hueichayai eimün mu’.

23 Feichi mu llellipufiñ ta Chau Jehová. Feipifiñ: 24 ‘Ahuem, Doi Fütra Ñidol Jehová, iñche eimi tami cüdaufe tati, eluhuimi tañi pengelelafiel tami afmatufalngen ca tami rume nehuen-ngen. ¿Mülepei mai huenu mu cam mapu meu quiñe dios femquelu nehuen-ngechi dungu eimi reque? 25 Füreneen, eluen tañi amual, fei peafun ti cüme mapu mülelu nometu Jordán leufü mu, feichi cüme mapu nielu fütraque mahuida ca ti Líbano’. 26 Huelu Chau Jehová illcutunierqueneu* tamün duam mu, allcütulaeneu. Doi mai Chau Jehová feipieneu: ‘¡Fentecünunge! Huiño dunguqueeli tüfachi dungu mu. 27 Huechunge Pisgá mu, meli huitran mapu mu* puquintunge, fei tami nge mu adquintuafimi ti mapu. Huelu nolayaimi Jordán leufü mu. 28 Loncocünufinge ta Josué, yafültucufinge ca nehuentucufinge. Pu che rumele, quisu huneleai. Quisu femcünuai tati pu che ñi ngen-ngeal feichi mapu tami peafiel’. 29 Com tüfachi dungu rupai mülelu iñchiñ ti laf mapu mu itrotripa Bet-Peor mu.

4 Ahuem, Israel, feula quimeltumequehuiyiñ chumngechi inayafiel tüfachi ley ca huercün dungu. Allcütuafimün. Femngechi mongeleaimün ca conaimün feichi mapu mu tamün eluaeteu Jehová, tamün cuifiqueche yem ñi Chau Ngünechen, fei nüafimün ti mapu. 2 Chem tamün feipicünufiel, doi amulcünulayafimün ca entuñmalayafimün chem no rume. Femngechi inanieafimün tamün Chau Dios Jehová ñi huercün dungu tamün feipicünufiel.

3 Tamün nge mu ngüneduamimün Chau Jehová ñi femün Baal Peor ñi duam mu. Tamün Chau Dios Jehová apümcafi eimün meu com pu huentru inafilu Baal Peor. 4 Huelu com eimün nüucülelu* tamün Chau Dios Jehová mu petu mongeleimün fachantü. 5 Chumngechi tañi feipicünueteu tañi Chau Dios Jehová, quimeltuhuiyiñ huercün dungu ca ley dungu, femngechi inanieafimün nüfilmün ti mapu. 6 Com cüme inanieafimün. Femngechi chem troquiñche rume allcüle tüfachi huercün dungu, quimaingün tamün nieel quimün ca adümuhun. Feipiaingün: ‘Rüfcünu tüfachi fütra troquiñche niei quimün ca adümuhun-ngei’. 7 Ngillatufiel mu taiñ Chau Dios Jehová huiñoldunguqueiñmeu.* ¿Mülepei mai cangelu fütra troquiñche fente tañi fülmanieteu tañi pu dios? 8 ¿Cangelu fütra troquiñche niepei mai ley dungu ca huercün dungu com tüfachi ley reque tamün elumequefiel?

9 Cuñiutucuucülenge, cüme ngüneduamuunge, femngechi ngoimalayaimi* com ñi pefiel tami nge ca piuquentucunieafimi fill antü tami mongen mu. Com tüfa quimeltuafimi tami pu fotüm ca tami pu lacu.* 10 Feichi antü mülelu eimi tami Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu Horeb huincul mu, Chau Jehová feipieneu: ‘Trahulfinge ti pu che ñi allcütuafiel iñche ñi dungu. Femngechi quim yamaeneu engün* fill antü tañi mülen mapu mu ca quimeltuafingün tañi pu fotüm’.

11 Eimün fülconpuimün,* fei huitracünuhuimün inaltu ti fütra huincul mu. Ti fütra huincul mu tripai cütral, huenu mu puhui. Com dumiñcülerquefui ca curülechi tromü mülerquefui. 12 Cütral mu Chau Jehová eluhui tamün dunguaeteu. Allcüimün ti dungun, huelu pelafimün inei no rume. Dungun müten allcüngerquei. 13 Fei quimeleimünmeu tañi eldungu, feipicünueimünmeu tamün inayafiel, tüfa tati Mari Huercün Dungu.* Fei hula huirintucucünufi epu laf cura mu. 14 Feichi mu Chau Jehová feipicünueneu tamün quimeltulelafiel ti ley dungu ca huercün dungu, tüfa mülei tamün inanieafiel conpulmün ti mapu mu tamün nüafiel.

15 Horeb huincul meu Chau Jehová dungueimünmeu ti cütral mu, huelu pelafimün inei no rume. Feimu mülei tamün cüme ngüneduamniehual. 16 Femngechi huesacünulayaimün tamün deumafiel mu chem adentun rume* caque rume ad nielu. Adentucünulayafimün huentru, domo no rume. 17 Adentucünulayafimün culliñ mapu mu miyauquelu cam üñüm* huenu mu müpüyauquelu. 18 Cafei adentucünulayafimün chem no rume huinolquiyauquelu* cam challhua co mu miyauquelu. 19 Püraquintulmi, peami com ñi mülen huenu mu, antü, cüyen, huangülen. Fei eluuquilnge tami huelulcayaeteu com tüfa, pochongnaglayaimi* tañi adquiñ meu ca poyelayafimi. Com tüfa tami Chau Dios Jehová elufi com tati pu che mülelu mapu meu. 20 Huelu Chau Jehová dullieimünmeu ca entueimünmeu Egipto mapu mu, üicülechi horno reque felefui.* Femi tüfa eimün tañi troquiñchengerpual, femngechi femtriparpui llemai.

21 Tamün duam mu Chau Jehová illcutueneu,* feipicünueneu* ñi notunoal Jordán leufü mu, fei conpulayan ti cüme mapu mu tamün Chau Dios Jehová tamün eluaeteu ñi ngen-ngeal. 22 Iñche layan tüfachi mapu meu, nolayan Jordán leufü mu. Huelu eimün noaimün ca nüafimün feichi cüme mapu. 23 Cuñiutucuucülemün tamün ngoimanentunoal* chem tamün eldungucünueteu tamün Chau Dios Jehová ca adentulayaimün chem no rume tamün catrütueteu Chau Dios Jehová. 24 Tamün Chau Dios Jehová quiñe fütra cütral reque felei, iñche müten poyemuchi piquei.

25 Fentren tripantu mülelmün ti mapu mu, nieaimün chi fotüm ca lacu. Huelu huesa femülmün, deumayafuimün chi chem adentun rume ca huesacünuafuimün chi tamün Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu, femngechi tamün illculcayafiel.* 26 Itrocom ñi mülen huenu mu ca ti mapu meu, fei engün tañi adquiñ mu feipicünuhuaiñ fachantü: femülmün feiti huesaque dungu, matu müten layaimün feichi mapu mu tamün nüafiel nometu Jordán leufü mu. Alüñmalayaimün üye mu, com apümcangeaimün. 27 Chau Jehová huall püle puhulaimünmeu caque troquiñche mu. Quiñeque müten ta eimün montuaimün feitichi troquiñche mu tamün yeaeteu Chau Jehová mu. 28 Üyeu serfiafimün caquelu dios, pu huentru ñi deumafiel mamüll ca cura mu. Feitichi pu dios peloquelaingün, allcüquelaingün, iquelaingün ca nümünümütuquelaingün rume.

29 Üye mu ayülmi tami huiño poyetuafiel tami Chau Dios Jehová ca quisu mu maneluhulmi com tami piuque mu ca com tami nehuen meu,* rüfcünu lloutuaimu tati. 30 Cüpalechi antü mu rume cutrancahulmi ca rupalmi com tüfachi dungu mu, huiñotuaimi tami Chau Dios Jehová mu ca allcütuafimi ñi dungun. 31 Tami Chau Dios Jehová cutranpiuqueyechequei. Quisucünulayaimu, apümcalayaimu ca ngoimanentulayai* chem ñi eldungucünulelfiel tami cuifiqueche yem.

32 Feula füreneen, ngüneduamnge chem ñi rupan fütra cuifi mu petu tami mülenon, feichi mu Chau Dios ñi deumafiel ti huentru mapu meu. Ngüneduamaimi fill püle mapu mu. ¿Cuifi mu rupapefui mai tüfachi afmatufalchi dungu? ¿Allcüngepefui mai femngechi dungu? 33 Cütral mu allcütufimi Chau Dios ñi dungun, ¿mülepei mai cangelu troquiñche allcütufilu ca petu mongelecalu? 34 Tami Chau Dios Jehová entueimeu cangelu troquiñche mu quisu tañi troquiñchengeal eimi. ¿Fempei mai tüfa cangelu troquiñche mu? Tami adquiñ mu cüpali juician dungu, hueichan,* afmatufalchi dungu, llicafalchi dungu ca pengeli ñi nehuen ca tañi pepiluhun, fei entueimeu Egipto mapu mu. ¿Fempei mai cangelu troquiñche mu? 35 Eimi pengelelngeimi tüfachi dungu tami quimal Jehová ñi rüf Dios ngen, ngelai cangelu, quisu müten. 36 Allcütuleimu ñi dungun cüpalu huenu mu, femngechi norümeimu. Mapu mu pengeleleimu tañi fütra cütral, fei allcüfimi tañi dungun tati cütral mu.

37 Piuqueyefi tami pu cuifiqueche yem ca dullifi tañi pu cüpanche, feimu tañi fütra nehuen mu entueimu Egipto mapu mu ca afcadinieimu. 38 Tami adquiñ mu huemünentufi* fillque troquiñche doi fentren-ngelu ca doi nehuen-ngelu eimi mu, femngechi conaimi ca ngen-ngeaimi fei engün tañi mapu mu. Fei tüfa femtripamequei. 39 Feimu fachantü quimtucuaimi ca piuquentucuaimi Jehová rüf Dios ngei huenu mu ca ti mapu meu, ngelai cangelu. 40 Quisu tañi ley dungu ca huercün dungu tami feipimequefiel fachantü mülei tami inayafiel, femngechi eimi ca tami pu fotüm cümeyahuaimün ca alüñma müleaimi feiti mapu mu tami eluaeteu tami Chau Dios Jehová”.

41 Feichi mu Moisés huichucünufi cüla huaria tripahue antü püle Jordán leufü mu. 42 Inei rume langümchele tuntucun mu ca ñi üdenofiel, mülei ñi lefmahual feitichi huaria mu tañi montual. 43 Tüfa tati pu huaria: pu Rubén che elungei Bézer, mülei ti huellin mapu mu* huechuñ mülechi laf mapu meu. Pu Gad che elungei Ramot, Galaad mapu mu. Ca pu Manasés che elungei Golán, Basán mapu mu.

44 Tüfa tati ley dungu Moisés ñi elufiel pu Israel che. 45 Tüfa tati ngülam,* huercün dungu ca ley dungu Moisés ñi elufiel pu Israel che tripatulu engün Egipto mapu mu. 46 Elungei inafül Jordán leufü meu ti laf mapu mu mülelu itrotripa Bet-Peor mu, tüfa Sehón ñi mapu, pu amorreo che ñi lonco ülmen, quisu mülefui Hesbón mu, Moisés ca pu Israel che hueufingün tripalu engün Egipto mu. 47 Nüñmafingün ñi mapu ca Og ñi mapu, Basán ñi lonco ülmen. Tüfachi epu lonco ülmen ñi nieel pu amorreo che mülefuingu tripahue antü püle Jordán leufü mu. 48 Tañi mapu engu tuhui Aroer mu inafülcülelu Arnón laf mapu mu. Fei puhui Siyón huincul mu, Hermón ca pingelu. 49 Cafei puhui Arabá mapu mu tripahue antü püle Jordán leufü mu. Ca Arabá lafquen* mülelu inaltu Pisgá ñi mahuidantu mu.

5 Feimu Moisés trahulfi com pu Israel che, feipifi engün: “Ahuem, Israel, allcütufimün ti ley dungu ca huercün dungu iñche tamün feipiafiel fachantü. Mülei tamün quimafiel ca cüme inayafiel. 2 Taiñ Chau Dios Jehová eldungucünueiñmeu Horeb huincul mu. 3 Chau Jehová eldungucünulafi tüfa taiñ pu cuifiqueche yem, iñchiñ mai ta eldungucünueiñmu, com iñchiñ taiñ mülepan fachantü. 4 Ti cütral mu Chau Jehová dungueimünmeu ti fütra huincul mu. 5 Eimün llicafimün ti cütral, feimu püralaimün ti fütra huincul mu. Fei iñche rangiñelhuelefun Chau Jehová mu ca eimün meu, feipihuiyiñ Chau Jehová ñi feipin. Quisu feipi:

6 ‘Iñche tami Chau Dios Jehová, entueyu Egipto mapu mu, cheu tami esclavongequefel. 7 Nielayaimi caquelu dios, iñche müten.

8 Deumalayaimi adentun* ca chem no rume tami püramyeafiel, chem ad nieafulu rume mülelu huenu, ti mapu ca ti co mu. 9 Pochongnaglayaimi* feitichi chemcün* ñi adquiñ meu. Ca ngüchaltucungelmi tami serfiafiel, eluulayaimi. Iñche, tami Chau Dios Jehová, iñche müten poyemuchi piquen. Culpan mu* ti chau tañi üdequeteu, femcünuquen ñi cutrancangeal tañi pu fotüm, tañi pu lacu* ca tañi pu bisnieto.* 10 Huelu tati pu che tañi piuqueyenieteu ca inaniequelu tañi huercün dungu, iñche pengelelquefiñ tañi piuqueyefiel engün* ca tañi pu cüpanche rume fentren tripantu mu.

11 Pecancalayafimi* tami Chau Dios Jehová ñi üi. Inei rume pecancafile tañi üi, Chau Jehová cutrancayafi.

12 Chumngechi feipieimu tami Chau Dios Jehová, inayaimi ti ürcütun antü,* femngechi amuleai tañi yamfalngen.* 13 Cayu antü nieimi tami cüdahual, com entuaimi tami duam. 14 Huelu ti regle antü, quiñe ürcütun antüngeai ñi püramyengeal tamün Chau Dios Jehová. Feimu eimi, tami fotüm, tami ñahue, tami esclavo, tami esclava, tami toro, tami burro, tami ñom culliñ ca tati pu ca cüpanche mülelu tami huaria mu chem cüdau rume femlayaimün, femngechi tami esclavo ca tami esclava ürcütuaingün eimi reque. 15 Ngoimalayaimi* tami esclavongefel Egipto mapu meu. Tami Chau Dios Jehová ñi nehuen ca pepiluhun meu entueimu üye mu. Feimu tami Chau Dios Jehová feipieimu tami inayafiel ti ürcütun antü.

16 Yamniefinge tami chau ca tami ñuque, chumngechi feipieimu tami Chau Dios Jehová. Femngechi alüñma müleaimi ca cüme feleaimi ti mapu mu tami eluaeteu tami Chau Dios Jehová.

17 Langümchelayaimi.

18 Ñihuan dungu mu conlayaimi.

19 Hueñelayaimi.

20 Coilatun dungu feipilayaimi tami chafche* ñi chumün meu.

21 Tami chafche* ñi domo illulayafimi. Cafei illulayafimi tami chafche ñi ruca, ñi mapu, ñi esclavo, ñi esclava, ñi toro, ñi burro ca chem rume tañi nieel’.

22 Ti fütra huincul mu mülerquei cütral ca curülechi tromü. Üye mu Chau Jehová nehuentu dungun meu feipieimünmeu com tüfachi huercün dungu. Feitichi huercün dungu müten huli. Huirintucucünufi epu laf cura mu, fei elueneu.

23 Ti fütra huincul mu triparquei cütral, fei dumiñ mu allcüimün quiñe dungun. Feica müten com pu loncolelu quisu ñi troquiñche mu ca pu füchaqueche fülconpaingün* iñche mu. 24 Eimün feipimün: ‘Taiñ Chau Dios Jehová pengeleleiñmeu tañi afmatufalngen ca tañi nehuen, allcüfiyiñ tañi dungun cütral mu tripalu. Fachantü ngüneduamiyiñ, quiñe huentru mongelecayafui dungule rume Chau Dios engu. 25 Feimu, ¿chumngelu am* mülei taiñ layal? Tüfachi fütra cütral com lüpümafeiñmeu. Allcütuniefiliyiñ taiñ Chau Dios Jehová ñi dungun, layaiñ. 26 Iñchiñ allcütufiyiñ taiñ mongelechi Chau Dios ñi dungun cütral mu tripalu, huelu mongelecaiñ. ¿Chem che ca femafui? 27 Fülconpunge tami allcütuafiel com ñi feipial taiñ Chau Dios Jehová. Fei eimi feipimuaiñ com tami feipiaeteu taiñ Chau Dios Jehová. Iñchiñ allcütuaiñ, fei inayafiyiñ ñi feipin’.

28 Chau Jehová allcütui tamün dungumufiel. Fei Chau Jehová feipieneu: ‘Allcütun ñi feipin tüfachi troquiñche. Cümei com tañi feipin engün. 29 ¡Müna cümeafui tañi rumel yamnieaeteu engün com tañi piuque mu ca tañi inanieafiel com tañi huercün dungu! ¡Femngechi rumel cümeyahuafuingün ca tañi pu fotüm! 30 Amunge, feipifinge: “Huiñotumün tamün tolto ruca meu”.* 31 Huelu eimi tüfa mu mülenagnge iñche engu, quimelelayu com tati ley ca huercün dungu, fei quimelelafimi engün. Tüfa inanieafingün feichi mapu mu tañi eluafiel ñi ngen-ngeal engün’. 32 Cuñiutucuucüleaimün, cüme inanieafimün com tamün feipieteu tamün Chau Dios Jehová. Famtripalayaimün man püle, huele püle no rume. 33 Inanieafimün ti rüpü tamün elcünueteu tamün Chau Dios Jehová. Femülmün, mongeleaimün, cümeyahuaimün ca alüñma müleaimün feichi mapu mu tamün nüafiel.

6 Tamün Chau Dios Jehová elueneu tüfachi huercün dungu, feipin ca ley dungu tamün quimeltulelafiel. Mülei tamün inayafiel puhulmün feichi mapu mu tamün nüafiel. 2 Fill antü tamün mongen mu, eimün ca tamün pu fotüm ca tamün pu lacu* mülei tamün yamnieafiel* tamün Chau Dios Jehová ca inayafiel feitichi ley ca huercün dungu tamün feipimequefiel. Femülmün, alüñma mongeleaimün. 3 Allcütunge, ahuem, Israel, cüme inaniefinge com tüfa. Femngechi cüme feleaimi ca alün-ngeaimi ti mapu mu cheu ñi mülen fentren lichi ca miel.* Femngechi femtripayai chem ñi feipicünuel Jehová, tamün cuifiqueche yem ñi Chau Ngünechen.

4 Allcütunge, ahuem, Israel. Jehová, fei taiñ Chau Ngünechen. Jehová ta quiñelei müten. 5 Piuqueyefinge tami Chau Dios Jehová com tami piuque, com tami mongen* ca com tami nehuen mu.* 6 Piuquentucunieafimi tüfachi dungu tami feipimequefiel fachantü. 7 Piuquentuculelafimi* tami pu fotüm, nütramcalelafimi anücünuhulmi tami ruca mu, miyahulmi rüpü mu, cudulmi ca huitralmi. 8 Traricünuafimi reque tami cuhu mu tami raquiduamtucunieafiel. Quiñe trarilonco reque felepe tami tol meu.* 9 Tami ruca mu huirintucuafimi tati puerta ñi marco mu ca huirintucuafimi tami huaria ñi puerta mu.

10 Tami Chau Dios Jehová feipicünufi* tami cuifiqueche yem Abrahán, Isaac ca Jacob tami eluafiel quiñe mapu. Üye mu yeaimu. Feiti mapu meu mülei fütra cümeque huaria, eimi deumalafimi. 11 Ca mülei ruca apolelu fillque cümeque chemcün meu,* eimi cüdaulaimi tami nieafiel. Ca mülei rünganco* tami deumanofiel, ofadentu ca olivo anümca tami anümcanofiel. Fei iyafimi ca huedayaimi. 12 Huelu cuñiutucuucülenge tami ngoimanentunoafiel* ta Chau Jehová. Quisu entueimu Egipto mapu meu cheu tami esclavongefel. 13 Rume yamnieafimi tami Chau Dios Jehová, cüdahuelafimi ca quisu tañi üi mu eldungucünuaimi. 14 Inalayafimün caquelu dios, quiñe dios no rume ñi nieel pu che tamün hualloñmanieteu.* 15 Tamün Chau Dios Jehová rangiñ eimün mu mülei. Iñche müten poyemuchi piquei. Femnolmün, tamün Chau Dios Jehová illcutuaimünmeu* ca apümcayaimünmeu ti mapu mu.

16 Eluulayaimün tamün quintucaduamafiel* tamün Chau Dios Jehová chumngechi tamün femün Masá* mapu mu. 17 Tamün Chau Dios Jehová elueimünmeu huercün dungu, ngülam ca feipin, com mülei tamün cüme inanieafiel. 18 Norngechi dungu ca cümeque dungu femaimi Chau Jehová ñi adquiñ mu. Femngechi cüme feleaimi, fei conpuaimi ca nüafimi feiti cüme mapu Chau Jehová ñi feipicünufiel tami cuifiqueche yem. 19 Huemünentuafimün* com tamün pu caiñe eimün tamün adquiñ meu, femngechi feipicünui Chau Jehová.

20 Cüpalechi antü mu, tami fotüm ramtuafeimu chi: ‘¿Chumngelu* taiñ Chau Dios Jehová elueimünmeu tüfachi ngülam, huercün dungu ca ley dungu?’. 21 Fei feipiafimi tami fotüm: ‘Faraón esclavoyequefeiñmeu Egipto mapu mu. Huelu Chau Jehová tañi nehuen mu entueiñmeu Egipto mapu meu. 22 Feimu taiñ adquiñ meu Chau Jehová huercüi fütraque afmatun dungu rume huesalcafilu ta Egipto, Faraón ca com tañi pu che. 23 Entueiñmu feichi mapu mu taiñ cüpalaeteu tüfa mu, fei elueiñmu feichi mapu tañi feipicünufiel taiñ cuifiqueche yem. 24 Feimu Chau Jehová feipicünueiñmu taiñ inayafiel com tüfachi huercün dungu ca taiñ rume yamnieafiel taiñ Chau Dios Jehová. Femngechi rumel cüme feleaiñ ca mongeleaiñ fantepu mu reque. 25 Cüme inaniefiliyiñ com tüfachi huercün dungu taiñ allcütuafiel taiñ Chau Dios Jehová, nor che troquingeaiñ’.

7 Epe concüleimi feichi mapu mu tami nüafiel. Tami Chau Dios Jehová yeaimu üyeu, fei famentuafi eimi mu feichi troquiñche alün-ngelu: pu Het che,* pu guirgaseo che, pu amorreo che, pu Canaán che, pu perizita che, pu heveo che ca pu jebuseo che. Regle troquiñche doi alün-ngelu ca doi nehuen-ngelu eimi mu. 2 Tami Chau Dios Jehová hultucuafi tami cuhu mu, huehuafimi. Rüfcünu llemai mülei tami apümcayafiel.* Chem no rume eldungucünulayafimi engün, cutranpiuqueyelayafimi. 3 Quiñeulayaimi quisu engün curehuen ñi duam mu.* Elulayafimi tami pu ñahue ñi niehual tañi pu fotüm engün. Ca elulayafimi tami pu fotüm ñi nieafiel tañi pu ñahue. 4 Fei engün ñi duam mu tamün pu fotüm serfihuelayaeneu, doi mai serfiafingün caquelu dios. Fei Chau Jehová illcutuaimünmeu* ca müchai müten apümcayaimünmeu.

5 Doi mai tüfa femafimün: apümcayafimün tañi pu altar, teifücayafimün tañi huitracünuelchi cura poyengequelu, catrücayafimün tañi orcon mamüll ñi poyengequeel* ca lüpümafimün tañi adentun.* 6 Eimi quiñe troquiñche püntücünulelngelu* tami Chau Dios Jehová. Tami Chau Dios Jehová dullieimu com caquelu troquiñche mapu mu quisu tañi saquin troquiñchengeal.

7 Chau Jehová pengeleimünmeu tamün piuqueyefiel ca dullieimünmeu, tamün fütra troquiñchengen mu no. Doi mai eimün doi pichi troquiñchengeimün com caquelu troquiñche mu. 8 Huelu Chau Jehová piuqueyeimünmeu ca huechunentufi chem ñi feipicünufiel* tamün cuifiqueche yem. Feimu Chau Jehová tañi nehuen mu entueimünmeu Egipto mapu mu cheu tamün esclavongefel, montuleimünmeu Faraón ñi cuhu mu, Egipto ñi lonco ülmen. 9 Eimi cüme quimnieimi tami Chau Dios Jehová rüf Dios ngei, manelfalngei. Fentren tripantu mu amulniequefi tañi eldungu ca rume piuqueyefi* feitichi pu che tañi piuqueyeteu ca inaniefilu tañi huercün dungu. 10 Huelu apümcayafi tañi pu üdequeteu, huiñoleltuafi ñi femün engün. Müchai müten castigayafi tañi pu üdequeteu, huiñoleltuafi ñi femün. 11 Fachantü elumequeyu tüfachi huercün dungu, feipin ca ley dungu, cuñiutucuucülenge tami inayafiel. Mülei tami huechunentuafiel.

12 Allcütuniefilmün ca inaniefilmün tüfachi ley dungu, tamün Chau Dios Jehová amulnieafi tañi eldungu ca rume piuqueyeaimünmeu,* chumngechi ñi feipicünufiel tamün cuifiqueche yem. 13 Piuqueyeaimu, cümeque dungu eluaimu ca femcünuai tami alün-ngeal. Felei, mülepulmi ti mapu mu Chau Dios ñi feipicünufiel tami cuifiqueche yem, cümelcayaimu, eluaimu fentren yall* ca tami mapu ñi rumel hulal fün, hue pulcu, aceite, ca fentren huaca, toro, ufisa ca capüra. 14 Doi cümelcangeaimi com caquelu troquiñche mu. Eimün meu com pu huentru nieaingün yall ca com pu domo nieaingün püñeñ. Tamün pu culliñ com nieaingün coñi. 15 Chau Jehová entuñmayaimu itrofill cutran ca huercülel-layaimu feichi huesaque cutran tami quimfiel Egipto mapu mu. Doi mai huercülelafi com tami pu üdequeteu. 16 Tami Chau Dios Jehová hultucuai eimi mu fillque troquiñche, com apümcayafimi. Cutranpiuqueyelayafimi engün ca serfilayafimi tañi pu dios. Femülmi, rupayaimi huesaque dungu mu.

17 Tami piuque mu feipiafuimi chi: ‘Tüfachi troquiñche doi alün-ngeingün iñchiñ mu. ¿Chumngechi huemünentuafiñ?’.* 18 Huelu llicalayafimi engün. Eluunge tami raquiduamtucuafiel tami Chau Dios Jehová ñi femfiel ta Faraón ca com Egipto mapu. 19 Raquiduamtucuniefinge com ti cutrancahun dungu* tami pefiel ca ti afmatun dungu ñi femün tami Chau Dios Jehová tami entuaeteu üye mu quisu tañi nehuen ca tañi pepiluhun mu. Ca femngechi femafi tami Chau Dios Jehová com feitichi troquiñche tami llicaniefiel. 20 Tami Chau Dios Jehová femcünuai ñi yafüngehuenoal engün.* Fei layai com pu mülehuelu ca ellcaucülelu* tami penoafiel. 21 Llicalayaimi fei engün ñi duam mu, tami Chau Dios Jehová afcadinieimu, fütra Dios ngei, afmatufalngei.

22 Tami Chau Dios Jehová ñochiquechi huemünentuafi* tami adquiñ meu tüfachi troquiñche. Elungelayaimi matu müten tami apümcayafiel engün, femngechi mülelayai alün auca culliñ* lelfün mu ca huesalcalayaimu. 23 Tami Chau Dios Jehová com hultucuafi engün tami cuhu mu, com hueucünuafi apümcangele hula. 24 Chau Dios hultucuafi tañi pu lonco ülmen eimi tami cuhu mu, acordangehuelayai* tañi üi engün com mapu mu.* Inei no rume pepi chaftulayaimu com apümcafilmi hula. 25 Lüpümafimi cütral mu tañi pu dios ñi adentun. Illulayafimi ti plata ca ti oro* impolniefilu* feitichi adentun ca nünacümlayafimi, femngechi rupalayaimi huesaque dungu mu. Tami Chau Dios Jehová üdequefi tüfachi dungu. 26 Yelayafimi tami ruca mu chem ünufal chemcün rume,* femngechi apümcangelayaimi feitichi chemcün reque. Rüfcünu ünuafimi ca com üdeaimi apümcangealu cai.

8 Com cüme inanieafimün ti huercün dungu iñche tamün feipimequefiel fachantü. Femngechi mongeleaimün, alün-ngeaimün ca conpuaimün ti mapu mu Chau Jehová ñi feipicünufiel* tamün cuifiqueche yem, fei nüafimün ti mapu. 2 Loncontucunienge, tami Chau Dios Jehová adnieimu tami rume miyahual 40 tripantu ti huellin mapu meu.* Fei quimeltueimu tami ñom piuquengeal ca ngüneduameimu, femngechi quimürpui chem ñi mülen tami piuque mu ca tami inapefiel mai tañi huercün dungu. 3 Quimeltueimu tami ñom piuquengeal, elueimu tami ngüñüleal, fei elueimu mana tami iyafiel, eimi ca tami pu chau turpu quimlafuimün. Femngechi quimürpuimi re cofque meu müten mongelequelai ta che. Huelu mai mongelequei inale com ñi feipiel Chau Jehová. 4 Feichi 40 tripantu mu tami tacun huesañmaulai ca tami namun poñpoñlai. 5 Tami piuque mu cüme quimnieimi, tami Chau Dios Jehová norümtunierqueimu quiñe huentru reque ñi norümtuquefiel tañi fotüm.

6 Feimu llemai inaniefinge tami Chau Dios Jehová ñi huercün dungu, miyaunge tañi rüpü mu ca rume yamniefinge.* 7 Tami Chau Dios Jehová yenieimu quiñe cüme mapu mu nielu huitrunco ca hufco* amulelu laf mapu püle ca huinculcülechi mapu mu. 8 Tüfachi mapu mu fentrelei cachilla, cahuella,* ofadentu, higuera, granada fün, oliva aceite ca miel.* 9 Tüfachi mapu mu pütrün iyael müleai, com tami duamnieel nieaimi. Üye mu ti cura niei pañillhue* ca mahuida mu entuaimi cobre.

10 Tami Chau Dios Jehová eluaimu cüme mapu. Feimu ilmi ca huedalmi, püramyeafimi. 11 Cuñiutucuucülenge, ngoimalayafimi* tami Chau Dios Jehová, inanieafimi tañi huercün dungu, ley dungu ca tañi dulliel tami feipimequefiel fachantü. 12 Iyaimi ca huedayaimi. Fütraque ruca deumayaimi ca müleaimi fei mu. 13 Alün-ngeai tami pu toro, huaca, ufisa ca capüra. Doi nierpuaimi plata ca oro* ca pütrün itrofillem nieaimi. 14 Tüfa rupale, eluulayaimi tami mallma piuquengeal, ngoimanentulayafimi* tami Chau Dios Jehová. Quisu entueimu Egipto mapu meu cheu tami esclavongefel. 15 Adnieimu tami miyahual ti fütra huellin mapu mu llicafalngelu, fei mu mülei venenongechi filu, escorpion, ca ancülei ti mapu, ngelai co. Quisu femcünui ñi tripayal co ti fütra cura mu. 16 Huellin mapu mu elueimu mana tami iyafiel, tami pu chau turpu quimlafuingün. Femngechi quimeltueimu tami ñom piuquengeal ca ngüneduameimu, fei tami cümelcaleal cüpalechi antü mu. 17 Feipirumeafuimi chi tami piuque mu: ‘Tañi nehuen mu ca tañi pepiluhun meu ülmen chengerpun’. 18 Huelu loncontucunienge, tami Chau Dios Jehová elueimu nehuen tami ülmen chengeal, femngechi huechunentui chem ñi eldungucünulelfiel tami cuifiqueche yem. Femngechi femtripamequei.

19 Ngoimarumefilmi* tami Chau Dios Jehová, fei eluhulmi tami inayafiel ca serfiafiel caquelu dios ca pochongnagülmi* quisu engün ñi adquiñ mu, tüfa hula müten feipicünuayu, rüfcünu layaimi tati. 20 Tami allcütunofiel tami Chau Dios Jehová ñi feipin, layaimi feitichi pu troquiñche reque Chau Jehová ñi apümcamequefiel tami adquiñ meu.

9 Allcütunge, ahuem, Israel. Fachantü noaimi Jordán leufü mu, conpuaimi ti mapu mu, fei huehuafimi fillque troquiñche doi fentren-ngelu ca doi nehuen-ngelu eimi mu, nieingün fütraque huaria, tañi cura malal* huenu mu puuquei. 2 Üye mu pu che rume nehuen-ngei ca fütraque huitran-ngeingün, tüfa pu Anac che. Eimi cüme quimniefimi engün, allcüimi ñi feipingequen quisu engün meu ‘¿Inei am chaftuafui pu Anac che?’. 3 Huelu quimtucuaimi fachantü, amulmi, tami Chau Dios Jehová huneleai eimi mu. Quisu quiñe fütra cütral reque felei, fei apümcayafi engün. Tami adquiñ mu famnacümafi engün, femngechi müchai müten huemünentuafimi* ca apümcayafimi engün, chumngechi tami feipicünueteu Chau Jehová.

4 Tami Chau Dios Jehová tami adquiñ meu huemünentuafi* tüfachi pu troquiñche. Huelu tami piuque mu feipilayaimi: ‘Iñche nor chengen, feimu Chau Jehová cüpaleneu tüfachi mapu mu tañi nüafiel’. Rüfcünu mai tüfachi troquiñche ñi huesa piuquengen mu Chau Jehová huemünentuafi tami adquiñ meu. 5 Conpuaimi feiti mapu mu tami nüafiel, huelu tami nor chengen ca cüme piuquengen mu no. Doi mai tami Chau Dios Jehová tami adquiñ mu huemünentuafi* tüfachi pu troquiñche tañi huesa piuquengen mu engün. Ca femngechi Chau Jehová huechunentuafi chem ñi eldungucünulelfiel tami cuifiqueche yem Abrahán, Isaac ca Jacob. 6 Tami Chau Dios Jehová eluaimu tüfachi cüme mapu tami nüafiel. Huelu quimtucunge, femlayai tamün nor chengen mu, trencül piuquengelu* eimün cai.

7 Loncontucuniefinge, turpu ngoimalayaimi* chumngechi tami lladcülcafiel tami Chau Dios Jehová. Tripaimi Egipto mapu mu, acuimi tüfa meu, huelu caiñetuniefimi ta Chau Jehová. 8 Eimün lladcülcafimün ta Chau Jehová Horeb mu, fei Chau Jehová rume illcui* eimün meu, epe apümcafeimünmeu. 9 Pürapun fütra huincul mu ñi llohual ti laf cura, feiti laf cura nielu ti eldungu Chau Jehová ñi feipifiel ta eimün. Mülenagpun 40 antü ca 40 pun, chem no rume ilan ca pütocolan. 10 Fei Chau Jehová elueneu ti epu laf cura huirintuculelu quisu tañi changüll cuhu mu. Tüfa mu mülei com tamün feipieteu Chau Jehová cütral mu trahuluucülelu eimün huincul mu. 11 Deu rupalu 40 antü ca 40 pun, Chau Jehová elueneu ti epu laf cura, feiti laf cura nielu ti eldungu. 12 Fei Chau Jehová feipieneu: ‘Matu, amunge, nagnge. Tami pu che tami entufiel Egipto mapu mu huesa femmequeingün. Elufiñ quiñe rüpü tañi inayal engün, huelu matu müten elcünufingün. Deumaingün quiñe pañillhue* adentun’.* 13 Fei hula Chau Jehová feipieneu: ‘Ngüneduamün tüfachi troquiñche ñi trencül piuquengen. 14 Eluen tañi apümcayafiel, acordangehuelayai* tañi üi engün com mapu mu. Femcünuan ñi tripayal eimi mu quiñe troquiñche doi fentren-ngelu ca doi alün-ngelu fei engün mu’.

15 Petu tripalu cütral ti fütra huincul mu huiñon, fei nagpatun. Cuhu mu yenierquen ti epu laf cura nielu ti eldungu. 16 Adquintulu iñche, ¡ngüneduamün tamün culpamequen* tamün Chau Dios Jehová mu! Pañillhue mu deumaimün quiñe pichi culliñ. Chau Jehová elurqueimünmeu quiñe rüpü tamün inayafiel, huelu matu müten elcünufimün. 17 Feimu nüfiñ ti epu laf cura, ütrüfnacümfiñ ca trafolfiñ tamün adquiñ meu. 18 Feimu chumngechi tañi deu femün, pochongnagün* Chau Jehová ñi adquiñ mu 40 antü ca 40 pun. Chau Jehová ñi adquiñ mu huesa femimün ca lladcülcafimün. Feimu com tamün culpan mu* chem rume ilan ca pütocolan. 19 Chau Jehová rume illcui* eimün meu, epe apümcafeimünmeu. Feimu rume llican. Huelu feichi mu Chau Jehová ca allcütueneu.

20 Chau Jehová rume illcui* Aarón meu, epe apümcafi. Huelu feichi mu ca ngillatuñmafiñ Aarón. 21 Nüfiñ tamün deumaelchi pichi culliñ, fei ñi duam mu culpaimün,* fei cütral mu lüpümtucufiñ. Com cüme rüngümcafiñ, fei trufürngetui. Fei hula ütrüftucufiñ ti co mu nagcülepalu ti fütra huincul mu.

22 Ca lladcülcafimün ta Chau Jehová Taberá mu, Masá* ca Quibrot-Hataavá mapu mu. 23 Chau Jehová femcünui tamün tripayal Cadés-Barnea mu, feipieimünmeu: ‘Rüfcünu eluhuaiñ tüfachi mapu, amumün ca nüafimün’. Huelu eimün ca huiño inahuelafimün tamün Chau Dios Jehová ñi feipin, feyentulafimün ca allcütulafimün. 24 Iñche feichi antü tamün quimfiel, caiñetuniefimün ta Chau Jehová.

25 Feimu pochongnagün Chau Jehová ñi adquiñ mu 40 antü ca 40 pun. Femngechi femün Chau Jehová feipilu cai tamün apümcayaeteu. 26 Feimu eluhun ñi ngillatuafiel ca llellipuafiel ta Chau Jehová: ‘Ahuem, Doi Fütra Ñidol Jehová, apümcalayafimi tami pu che. Eimi ngen-ngeimi fei engün meu. Tami pepiluhun mu montulfimi engün, tami nehuen meu entufimi Egipto mapu mu. 27 Raquiduamtucuniefinge tami pu cüdaufe Abrahán, Isaac ca Jacob. Duamcünulayafimi tüfachi troquiñche ñi trencül piuquengen, ñi huesa piuquengen ca tañi culpan.* 28 Femnolmi, tati pu che feichi mapu mu cheu tami entumufiel feipiai: “Jehová pepi yelafi engün feichi mapu ñi feipicünufiel. Üdefi engün, feimu entufi tüfachi mapu mu ñi langümafiel ti huellin mapu meu”.* 29 Fei engün eimi tami troquiñche, ngen-ngeimi fei engün meu. Tami fütra nehuen mu ca pepiluhun meu entufimi’.

10 Feichi mu Chau Jehová feipieneu: ‘Deumayaimi epu laf cura tati hunenque epu laf cura reque. Pürapange cheu ñi mülen iñche ti fütra huincul mu. Cafei mamüll mu deumayaimi quiñe caja. 2 Chem ñi huirintucufiel feichi epu laf cura tami trafolfiel, huiño huirintucuafiñ feitichi hueque laf cura mu. Fei tucuafimi ponhui ti caja meu’. 3 Feimu acacia mamüll mu deuman quiñe caja ca deuman epu laf cura tati hunenque epu laf cura reque. Püran huincul mu, tañi cuhu mu yenierquefun tati epu laf cura. 4 Fei Chau Jehová huirintucufi feitichi laf cura mu chem ñi huirintucuel ellaca mu, ti Mari Huercün Dungu.* Chau Jehová ti cütral mu feipieimünmeu tüfachi huercün dungu trahuluucülelu eimün ti fütra huincul mu. Fei quisu elueneu feitichi laf cura. 5 Fei hula huiñon, nagpatun ti fütra huincul mu, fei tucun ti epu laf cura ponhuitu ti caja iñche ñi deumafiel, petu mülei fei mu. Femün chumngechi ñi feipicünueteu Chau Jehová.

6 Fei hula pu Israel che tripaingün Beerot Bene-Jaacán mu, amuingün ta Moserá mu. Üye mu lai Aarón, fei rüngaltucungei. Tañi fotüm Eleazar hueluconi quisu mu tañi sacerdotengeal. 7 Üye mu tripaingün, fei amuingün Gudgoda mu. Tripaingün Gudgoda mu, fei amuingün Jotbatá mu, feichi mapu mu mülei fentren huitrunco.

8 Feichi mu Chau Jehová püntücünufi* pu Leví che, elfalcünulelfi ñi yeafiel ti falin caja pengelquelu Chau Jehová ñi eldungu. Femngechi ñi cüdahual Chau Jehová ñi adquiñ meu ca cümeque dungu ñi feipiafiel pu che quisu tañi üi meu. Fantepu mu femngechi femmequeingün. 9 Feimu pu Leví che lloulaingün mapu caquelu troquiñche reque.* Chau Jehová elueyu engün com tañi duamnieel.* Femngechi tami Chau Dios Jehová feipicünufi engün. 10 Iñche mülenagün ti fütra huincul mu 40 antü ca 40 pun, chumngechi tañi deu femün. Feichi mu Chau Jehová ca allcütueneu. Chau Jehová cüpa apümcalaeimu. 11 Fei Chau Jehová feipieneu: ‘Hunelu amuaimi tati pu che meu. Pepicaunge tami tripayal tüfa mu. Fei conpuaingün feichi mapu mu ñi feipicünufiel* tañi cuifiqueche yem, fei nüafingün’.

12 Ahuem, Israel, tüfa hula ¿chem feipimequeimu tami femal tami Chau Dios Jehová? Tüfachi dungu müten feipimequeimu: rume yamniefinge* tami Chau Dios Jehová, miyaunge com tañi rüpü mu, piuqueyefinge, cüdahuelfinge tami Chau Dios Jehová com tami piuque mu ca com tami mongen meu* 13 ca inafinge Chau Jehová ñi huercün dungu ca ley dungu, fachantü feipimequeyu tüfa tami cüme feleal. 14 Tami Chau Dios Jehová ngen-ngei ti huenu mu, com ti fütra huenu.* Cafei ngen-ngei ti mapu mu ca com ñi mülen tüfa mu. 15 Huelu Chau Jehová fülcontufi* tami cuifiqueche yem müten ca pengelelfi ñi piuqueyefiel. Com pu troquiñche mu dullieimu ta eimi, quisu engün tañi pu cüpanche. Femngechi femtripamequei fachantü. 16 Feula eimün liftufimün tamün piuque ca fentecünumün tamün trencül piuquengen.* 17 Tami Chau Dios Jehová doi alüpüralei com caquelu dios mu* ca Ñidolcülei com pu ñidol meu. Com pepiluhun niei, nehuen-ngei ca afmatufalngei. Dullintuchequelai ca eluuquelai ñi cullingeal tañi huesa juzgacheal. 18 Femcünuquei ñi nor juzgangeal ti cuñifall ca ti lantu domo. Piuqueyefi ti ca cüpanche, eluquefi iyael ca tacun. 19 Eimün ca mülei tamün piuqueyeafiel pu ca cüpanche, Egipto mapu mu ca cüpanchengefuimün.

20 Rume yamniefinge tami Chau Dios Jehová. Cüdahuelfinge, püntütripaquilnge* quisu mu ca eldungucünunge quisu tañi üi mu. 21 Quisu mülei tami püramyeafiel. Fei tami Chau Dios, eimi tami duam mu femi com tüfachi fütraque afmatun dungu tami penieel. 22 Tami cuifiqueche yem amulu Egipto mapu mu, 70 chengerquefuingün müten. Huelu feula tami Chau Dios Jehová femcünui tami alün-ngerpual huenu müleyechi huangülen reque.

11 Piuqueyefinge tami Chau Dios Jehová. Loncontucunge, rumel mülei tami inanieafiel tañi dulliel, tañi ley dungu ca huercün dungu. 2 Fachantü eimi ta nütramcamequeyu, huelu tami pu fotüm no. Tami pu fotüm turpu quimquelaingün ca ngüneduamquelaingün tami Chau Dios Jehová ñi norümchequen, ñi rume nehuen-ngen ca ñi pepiluhun.* 3 Pelaingün tañi afmatun dungu ca ñi femün Egipto mu tañi huesalcayafiel feichi mapu ca tañi lonco ülmen, ti Faraón. 4 Egipto ñi troquiñ hueichafe,* Faraón tañi pu cahuellu ca tañi hueichan carretela* inantucueimünmeu. Huelu Chau Jehová com apümcafi, ti Quelü lafquen tacueyu engün. Tamün pu fotüm pelaingün tüfa. 5 Pelaingün Chau Dios ñi femün eimün meu ti huellin mapu mu,* femngechi tamün acual tüfa mu. 6 Ca pelaingün Chau Dios ñi femfiel ta Datán ca Abiram, Eliab ñi epu fotüm, tüfa Rubén ñi fotüm. Feichi mu com pu Israel che ñi adquiñ mu nülai ti mapu, fei lümüngei tüfachi epu huentru, tañi pu che, tañi tolto ruca* ca chem che rume ca culliñ ñi inanieteu. 7 Huelu eimün tamün nge mu peimün com ti nehuen-ngechi dungu ñi femün Chau Jehová.

8 Inanieafimün com ti huercün dungu tamün feipimequefiel fachantü, femngechi nehuen-ngechi troquiñchengeaimün, fei noaimün ti mapu mu tamün nüafiel. 9 Ca alüñma müleaimün feichi mapu mu Chau Jehová ñi feipicünufiel* tamün cuifiqueche yem ca tañi pu cüpanche. Feichi mapu mu mülei fentren lichi ca miel.*

10 Egipto mapu tripaimi, üye mu nganquefuimi tami fün, rume cüdauquefuimi tami hutrucoafiel,* chumngechi femngequei ta tucucan. Huelu ti mapu tami nüafiel trürlai Egipto mapu meu. 11 Ti mapu tami nüafiel, cheu tami noal, nieyei huincul ca laf mapu. Feichi mapu cüme narfülei huenu nagpachi mahun mu. 12 Tami Chau Dios Jehová dapiniequefi* tüfachi mapu. Com ti tripantu, ellaconlu ca aflu hula, tami Chau Dios Jehová ngüneduamniequefi.

13 Inanieafimün com ti huercün dungu tamün feipimequefiel fachantü, piuqueyeafimün tamün Chau Dios Jehová ca cüdahuelafimün com tamün piuque mu ca com tamün mongen meu.* Femülmün, 14 iñche eluhuaiñ mahun tamün mapu meu puuchi antü mu, puule ta pehu* ca puule ta rimü.* Fei püramquetranaimün* ca nieaimün hue pulcu ca aceite. 15 Femcünuan ñi müleal cachu tamün lelfün mu, fei tamün pu culliñ ütayaingün. Eimün cai iyaimün ca huedayaimün. 16 Cuñiutucuucülemün tamün huelulcañmangenoal tamün piuque. Cuñiutucuunolmün, poyerpuafuimün caquelu dios ca pochongnagaimün* quisu engün ñi adquiñ mu. 17 Fei Jehová rume illculeai* eimün meu. Racümcünuafi* ti huenu, fei mahunlayai. Ti mapu hul-layai ñi fün, fei matu müten layaimün feichi cüme mapu mu tamün eluaeteu Chau Jehová.

18 Iñche tañi dungun piuquentucunieafimün ca raquiduamtucunieafimün. Traricünuafimün reque tamün cuhu mu tamün raquiduamtucunieafiel. Quiñe trarilonco reque felepe tamün tol meu. 19 Quimeltulelafimün tamün pu yall* ca nütramcalelafimün anücünuhulmün tamün ruca mu, miyahulmün rüpü mu, cudulmün ca huitralmün. 20 Tamün ruca mu huirintucuafimün tati puerta ñi marco ca huirintucuafimün tamün huaria ñi puerta mu. 21 Fei petu mülele ti huenu huente mapu meu, eimün ca tamün pu fotüm alüñma müleaimün ti mapu mu Chau Jehová ñi feipicünufiel tamün cuifiqueche yem.

22 Piuqueyeafimün tamün Chau Dios Jehová, miyahuaimün com tañi rüpü meu ca püntütripalayaimün* quisu mu. Cüme inaniefilmün com tüfachi huercün dungu tamün feipimequefiel ca huechunentufilmün, 23 Chau Jehová huemünentuafi* tamün adquiñ meu com tüfachi troquiñche. Fei huehuafimün fillque troquiñche doicülelu ca doi alün-ngelu eimün meu. 24 Cheu rume pünolmün, ngen-ngeaimün. Tamün mapu tuhuai huellin mapu mu, fei puhuai Líbano mu. Tuhuai ti Leufü mu, Éufrates leufü, fei puhuai ti lafquen conhue antü püle mülelu.* 25 Inei no rume pepi chaftulayaimünmeu. Cheu rume trecayahulmün, tamün Chau Dios Jehová femcünuai pu che ñi llicaleal ca ñi pellqueleal tamün duam mu. Femai chumngechi tañi feipicünuel.

26 Fachantü eluhuiyiñ tamün dullial epu dungu: tamün cümelcangeal cam tamün malisiangeal. 27 Inaniefilmün tamün Chau Dios Jehová ñi huercün dungu tamün feipimequefiel fachantü, cümelcangeaimün. 28 Huelu inanofilmün tamün Chau Dios Jehová ñi huercün dungu, püntütripalmün* ti rüpü mu tamün feipimequefiel fachantü tamün inayal ca inafilmün caquelu dios tamün quimquenofel, malisiangeaimün.

29 Tami Chau Dios Jehová yeelmu ti mapu mu tami ngen-ngeal, Guerizim huincul mu cümeque dungu feipiafimi pu che, huelu Ebal huincul mu malisiayafimi pu che. 30 Feitichi epu huincul mülei nometu Jordán leufü conhue antü püle, pu Canaán che ñi mapu meu mülelu Arabá mu, itrotripa Guilgal mu, tüfa inafülcülei Moré ñi fütraque anümca mu. 31 Noaimün Jordán leufü mu, conpuaimün ca nüafimün feitichi mapu tamün eluaeteu tamün Chau Dios Jehová. Nüfilmün ca mülepulmün üyeu, 32 mülei tamün cüme inayafiel com tañi feipin ca tati ley dungu tamün elumequefiel fachantü.

12 Jehová, tamün cuifiqueche yem ñi Chau Ngünechen, feipicünui tamün eluaeteu quiñe mapu tamün ngen-ngeal. Mülepulmün üyeu, fill antü cüme inanieafimün tüfachi huercün dungu ca ley dungu. 2 Fillque troquiñche huehuafimün, fei apümcayafimün cheu ñi poyequefiel engün tañi pu dios, tüfa müleafui alüpürachi mahuida mu, huincul mu cam miñche fütraque anümca mu. 3 Apümcayafimün tañi pu altar, teifücayafimün tañi huitracünuelchi cura poyengequelu, cütral mu lüpümafimün tañi orcon mamüll ñi poyengequeel* ca trananacümafimün tañi pu dios ñi adentun.* Femngechi acordangehuelayai* tañi üi engün.

4 Poyefilmün tamün Chau Dios Jehová, femlayaimün chumngechi ñi poyequefiel engün tañi pu dios. 5 Tamün Chau Dios Jehová dulliai cheu ñi püramyengeal tañi üi ca cheu ñi müleal rangi tamün troquiñche mu. Üye mu amuaimün tamün püramyeafiel. 6 Üyeu yeafimün tamün lüpümngeelchi chalintucun,* caquelu chalintucun, tamün diezmo,* tamün chalintucun eldungu mu, tamün chalintucuqueel quisu tamün duam mu, tamün hunenque huaca, hunenque ufisa, hunenque capüra ca chem rume ayülmün tamün hulal. 7 Üye mu eimün ca tamün pu che iyaimün tamün Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu. Tamün Chau Dios Jehová cümelcaeimünmeu, feimu ayühuaimün com tamün femün mu.

8 Femlayaimün chumngechi taiñ femmequen famülque mu. Caque quiñeque che femquei chem ñi cümelu troquifiel, 9 petu conpunolu eimün cai feichi mapu mu tamün eluaeteu tamün Chau Dios Jehová, cheu tamün mülenagal. 10 Noaimün Jordán leufü mu, fei tamün Chau Dios Jehová eluaimünmeu quiñe mapu tamün ngen-ngeal. Mülepulmün üye mu, Chau Dios cuñiutucuaimünmeu tamün pu caiñe ñi hualloñmanieteu,* fei cuñihun dungu mu rupalayaimün. 11 Tamün Chau Dios Jehová dulliai cheu ñi püramyengeal tañi üi. Üye mu yeafimün tamün feipicünumequefiel: tamün lüpümngeelchi chalintucun, caquelu chalintucun, tamün diezmo, com chalintucun eldungu mu tamün feipicünufiel ta Chau Jehová ca chem rume ayülmün tamün hulal. 12 Eimün, tamün pu fotüm, tamün pu ñahue, tamün pu esclavo ca tamün pu esclava ayühuaimün tamün Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu. Cafei ti Leví che mülelu tamün pu huaria mu,* llounolu engün cai mapu eimün reque. 13 Cuñiutuculenge, hul-layaimi tami lüpümngeelchi chalintucun cheu rume tami ayüel. 14 Chau Jehová dulliai quiñe troquiñche ñi mapu, üye mu müten hulaimün tamün lüpümngeelchi chalintucun, fei femaimün com tamün feipicünueteu.

15 Chumül rume ayülmi, tami huaria mu* langümafuimi quiñe culliñ ca ilotuafuimi, tunte* tami elueteu tami Chau Dios Jehová. Tati lifngechi che ca tati lifngenolu iyafui, chumngechi tami iquefiel quiñe huemul.* 16 Huelu iñmalayafimi ñi mollfüñ, mapu mu hutrunacümafimi* co reque. 17 Tami fün, tami hue pulcu ca tami aceite hudamcünungeai mari troquiñ mu, quiñe troquiñ püntünentungeai,* fei tüfa ilayafuimi ponhuitu tami huaria mu.* Cafei ilayafuimi tami hunenque huaca, hunenque ufisa, hunenque capüra, tami chalintucun eldungu mu tami feipicünuel, tami chalintucuel quisu tami duam mu ca chem rume ayülmi tami hulal. 18 Cheu ñi dulliel tami Chau Dios Jehová iyafimi tüfa tami Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu. Femaimi eimi, tami fotüm, tami ñahue, tami esclavo, tami esclava ca ti Leví che mülelu tami huaria mu.* Fei tami Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu ayühuaimi com tami femün meu. 19 Petu mülelmi tami mapu mu, cuñiutuculenge tami quisucünunoafiel ti Leví che.

20 Chumngechi ñi feipicünuel tami Chau Dios Jehová, femcünuai ñi doi alün-ngeal tami mapu. Fei ayülmi tami ilotual, iyafuimi ilo chumül rume. 21 Tami Chau Dios Jehová dullile cheu ñi püramyengeal tañi üi, huelu camapulele, langümafuimi quiñe huaca, toro, ufisa cam capüra tami elueteu Chau Jehová, fei iyafuimi chumül rume ponhuitu tami huaria mu.* Femngechi feipicünurqueyu. 22 Iyafuimi chumngechi tami iquefiel quiñe huemul.* Lifngenochi che ca ti lifngelu iyafuingün. 23 Com piuque mu eluucülenge tami inoafiel mollfüñ, mollfüñ am ta mongen.* Fei ilayafimi ilo niele mollfüñ. 24 Hutrunacümafimi co reque, ilayafimi. 25 Eimi ilayafimi, femngechi eimi ca tami pu yall* cümeyahuaimün tamün cüme femmequen Chau Jehová ñi adquiñ mu. 26 Amulmi cheu ñi dulliel Chau Jehová, yenieafimi tami yamfalchi chalintucun müten* ca tami chalintucun eldungu mu. 27 Üye mu tami Chau Dios Jehová ñi altar mu* hulaimi tami lüpümngeelchi chalintucun, ti ilo ca ti mollfüñ. Fei ti mollfüñ hutrulafimi inafül tami Chau Dios Jehová ñi altar, huelu iyafuimi ti ilo.

28 Cuñiutuculenge tami inanieafiel com tami feipicünufiel, femngechi eimi ca tami pu fotüm rumel cümeyahuaimün, femmequelu cai eimi cümeque dungu ca nor dungu tami Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu.

29 Tami Chau Dios Jehová apümcayafi pu troquiñche tami nüafiel, fei mülepuaimi fei engün tañi mapu mu. 30 Deu apümcangele engün eimi tami adquiñ mu, cuñiutucuucüleaimi tami inanoafiel ñi femquefel engün. Feipilayaimi tañi pu dios mu: ‘Tüfachi troquiñche, ¿chumngechi poyequefuingün tañi pu dios? Iñche ca feman’ pilayaimi. 31 Eimi femngechi poyelayafimi tami Chau Dios Jehová. Ñi püramyeafiel engün tañi pu dios, femqueingün fillque ünufalchi dungu Chau Jehová ñi üdequeel. Lüpümquefingün cütral mu tañi pu fotüm ca tañi pu ñahue ñi poyeafiel tañi pu dios. 32 Cuñiutuculemün tamün inayafiel com tamün feipicünufiel. Doi amultuculayafimün ca entuñmalayafimün chem no rume.

13 Eimün meu huefrumeafui chi quiñe che Chau Ngünechen ñi huerquen femfaluuquelu cam quiñe che peuma mu feipicünuquelu chem ñi rupayal cüpalechi antü meu. Fei feipiafeimünmeu afmatun dungu cam chem ñi rupayal cüpalechi antü meu. 2 Fei chem tamün feipicünueteu ti huentru mupitripale, quisu feipiafui chi: ‘Inanieafiyiñ caquelu dios, poyeafiyiñ’. Huelu eimün quimlafuimün feitichi pu dios. 3 Allcütulayafimün ñi feipimequen feiti huerquen femfaluuquelu ca ti peumafe. Tamün Chau Dios Jehová ngüneduammequeimünmeu, femngechi quimürpuai rüf piuqueyefilmün tamün Chau Dios Jehová com tamün piuque ca com tamün mongen meu.* 4 Mülei tamün inanieafiel tamün Chau Dios Jehová, rume yamnieafimün.* Inanieafimün tañi huercün dungu, allcütunieafimün tañi dungun. Poyeafimün ca nüucüleaimün quisu meu. 5 Tamün Chau Dios entueimünmeu Egipto mapu mu ca montuleimünmeu cheu tamün esclavongefel. Huelu feitichi huerquen cam peumafe ngüchaltucueimünmeu tamün chaftuafiel ta Chau Jehová, ayülei tamün famtripayal feiti rüpü mu tamün elcünueteu Chau Jehová. Feimu mülei tañi layal. Ti huesaque dungu ñi mülen eimün meu entuafimün.

6 Tami peñi, tami fotüm, tami ñahue, tami piuqueyenieelchi domo cam tami doi fülmauculechi hueni ngüchaltucuafeimu chi, ellcalen mu* feipiafeimu chi: ‘Amuayu, poyeafiyu caquelu dios’. Feitichi pu dios eimi ca tami pu cuifiqueche yem turpu quimquelafuimün. 7 Tüfachi pu dios nieingün pu troquiñche tami hualloñmanieteu,* fülmaucüleafuingün eimi meu cam alü camapuleafuingün chi, fill püle mapu meu müleafuingün. 8 Eluulayaimi tami hueluraquiduamelaeteu, allcütulayafimi. Cutranpiuqueyelayafimi ca cuñiutuculayafimi. 9 Huelu mai rüfcünu mülei tami langümafiel. Eimi hunelu ütrüftulelafimi cura tami langümafiel, fei hula caquelu pu che curatuafi. 10 Chau Jehová entueimu Egipto mapu mu cheu tami esclavongefel. Huelu feichi huentru ayüfui tami püntünentuaeteu* tami Chau Dios mu. Feimu curatun mu langümafimi. 11 Com pu Israel che quimai, llicaleaingün, feimu huiño femhuelayaingün fente huesaque dungu eimün meu.

12 Tami Chau Dios Jehová eluaimu fillque huaria tami müleal. Üye mu allcüafuimi chi tüfa: 13 ‘Eimün meu mülei ngünamque huentru,* ayülei ñi huelulcayafiel pu che tamün huaria mu, feipiyahuingün: “Amuaiñ, serfiafiyiñ caquelu dios”. Huelu eimün quimlafuimün feichi pu dios’. 14 Mülei tami cüme ngüneduamafiel com ti dungu, ramtuafimi caquelu che. Fei quimfalngele ñi rüf rupan tüfachi ünufal dungu eimün meu, 15 rüfcünu langümafimi fütra cuchillo mu com pu che feichi huaria mu. Fütra cuchillo mu apümcayafimi* ti huaria, com ñi mülen fei mu ca tati pu culliñ. 16 Fei hula rangiñ plaza mu trapümafimi com ti falinque fillem, fei lüpümafimi ti huaria. Com ti falinque fillem quiñe lüpümngeelchi chalintucun-ngeai* tami Chau Dios Jehová mu. Ti huaria rumel teifücalehueai, chumcaunorume huiño deumangetulayai. 17 Tami cuhu mu nülayafimi feitichi püntücünungelu* ñi apümcangeal. Femngechi Chau Jehová illculehuelayai,* cutranpiuqueyeaimu ca femcünuai tami alün-ngeal, chumngechi ñi feipicünufiel* tami cuifiqueche yem. 18 Feyentuafimi* tami Chau Dios Jehová, inayafimi com tañi huercün dungu tami feipimequefiel fachantü. Femngechi cüme femaimi tami Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu.

14 Eimün tamün Chau Dios Jehová ñi fotümngeimün. Feimu quiñe la ñi duam meu catrülayafimün tamün cuerpo* ca catrülayafimün com tamün ceja.* 2 Eimi quiñe troquiñche püntücünulelngelu* tami Chau Dios Jehová. Tami Chau Dios Jehová dullieimu com caquelu troquiñche mapu mu quisu tañi saquin troquiñchengeal.

3 Chem ünufalchi iyael ilayaimün. 4 Tüfachi culliñ iyafuimün: toro, ufisa, capüra, 5 fillque huemul, gacela, auca capüra,* antilope, auca ufisa ca feitichi ufisa mülelu mahuida mu. 6 Iyafuimün chem culliñ rume caimütuquelu* ca triralelu tañi huili. 7 Huelu ilayafimün feitichi culliñ caimütuquelu cam triralelu tañi huili: ti camello, ti mara ca ti daman. Tüfa engün caimütuquei, huelu triralelai tañi huili. Feimu lifngelai eimün meu. 8 Cafei ilayafimün ti sañhue, triralei tañi huili huelu caimütuquelai. Feimu lifngelai eimün meu. Feitichi culliñ ñi ilo ilayafimün. Larpule, nünütulayafimün rume.

9 Tüfa ñi mülen co mu iyafuimün: com nielu müpü ca trolüf reque.* 10 Huelu ilayafimün chem no rume nienolu müpü ca trolüf. Ünufali eimün meu.

11 Iyafuimün fillque üñüm* lifngelu. 12 Huelu tüfachi üñüm ilayafimün: ti ñamcu,* ti ñamcu iquelu challhua, ti curü buitre, 13 tati milano real pingelu, tati curü milano ca chem milano no rume. 14 Cafei chem cuervo no rume. 15 Ti choique, ti congcong, tati caucau ca chem halcon no rume, 16 ti pequen, ti quillquill, ti piupiu, 17 tati pelicano, tati canin, tati yecu, 18 ti cigüeña, chem garza no rume, ti abubilla ca ti pinüique no rume. 19 Chem rume nielu müpü fütraque troquiñ miyaulu mapu mu, ünufalngei eimün meu, ilayafimün. 20 Iyafuimün chem lifngechi culliñ rume müpüyauquelu.

21 Pedangele* quiñe lachi culliñ, ngelai tami iyafiel. Eluafuimi quiñe ca cüpanche mülelu tami huaria meu,* fei iyafui. Cam fendelelafuimi quiñe ca cüpanche. Huelu eimi quiñe troquiñche püntücünulelngelu* tami Chau Dios Jehová, feimu ilayafimi.

Huadcümlayafimi ti pichi capüra tañi ñuque ñi lichi mu.

22 Com ñi hulün tami mapu mari troquiñcünuafimi, fei fillque tripantu quiñe troquiñ püntücünuafimi.* 23 Tami fün, tami hue pulcu ca tami aceite hudamcünungeai mari troquiñ mu, fei iyafimi cam putuafuimi* quiñe troquiñ. Cafei tami hunenque huaca, hunenque ufisa ca hunenque capüra iyafimi. Com tüfa iyafimi tami Chau Dios Jehová ñi adquiñ meu cheu ñi dullial quisu ñi püramyengeal tañi üi. Femngechi quimürpuaimi chumngechi tami rume yamnieafiel* tami Chau Dios Jehová rumel meu.

24 Tami Chau Dios Jehová dulliai cheu ñi püramyengeal tañi üi. Huelu alü camapule, alüñmayafuimi chi tami puhual. Ca fente tami cümelcaqueteu tami Chau Dios Jehová, cüdautuafuimi chi tami yenieal com feitichi chemcün.* 25 Fei com feitichi chemcün trafquintuafuimi plata mu. Amulmi cheu ñi dulliel tami Chau Dios Jehová, yenieaimi ti plata. 26 Femngechi ngillayafuimi chem rume tami ayünieel: huaca, ufisa, capüra, pulcu ca caquelu femngechi dungu, itrofillem tami ayünieel. Üye mu tami Chau Dios Jehová ñi adquiñ meu ayühunquechi iyaimi, eimi ca tami pu che. 27 Pu Leví che lloulaingün mapu eimi reque. Feimu quisucünulayafimi ti Leví che mülelu tami huaria mu.

28 Puule cüla tripantu, mari troquiñcünuafimi com ñi hulün tami mapu feichi tripantu, fei quiñe troquiñ elcünuafimi tami huaria mu. 29 Ti Leví che lloulai mapu eimi reque. Fei quisu, tati ca cüpanche, ti cuñifall ca ti lantu domo mülelu tami huaria mu cüpayaingün, iyaingün, fei huedayaingün. Femngechi tami Chau Dios Jehová cümelcayaimu com tami femün meu.

15 Rupan mu regle tripantu, lifrecünuafimi tami peñi tañi defen dungu meu.* 2 Femngechi femngeai: ti arel-lu lifrecünuafi ñi chafche* tañi defen dungu mu. Cullien pilayafi tañi chafche ca tañi peñi. Huldungungei ñi lifrecünungeal ta che tañi defen dungu meu, femngechi ñi püramyengeal Chau Jehová. 3 Cullien piafuimi ti ca cüpanche, huelu tami peñi lifrecünuafimi chem rume tami defenieteu. 4 Tamün Chau Dios Jehová eluaimünmeu mapu tamün ngen-ngeal. Üye mu Chau Jehová rüfcünu cümelcayaimünmeu. Feimu inei no rume eimün mu ngelai ñi pofrengerpual. 5 Huelu mülei tamün cüme inanieafiel tamün Chau Dios Jehová ñi dungu ca com tüfachi huercün dungu iñche tamün feipimequefiel fachantü. 6 Tami Chau Dios Jehová cümelcayaimu chumngechi tami feipicünueteu. Fillque troquiñche arelelafimi plata, huelu eimi duamlayaimi tami aretual. Fentren troquiñche ngünenieafimi, huelu eimi ngüneniengelayaimi.

7 Mülelmi ti mapu mu tami eluaeteu tami Chau Dios Jehová, fei quiñe tami peñi pofrengerpule quiñe huaria mu, yafü piuquengelayaimi ca rücü chengelayaimi.* 8 Com piuque mu arelelafimi chem tañi duamnieel cam tañi nienoel. 9 Cuñiutucuucüleaimi tami huesa raquiduamnoal tami piuque mu, feipilayaimi: ‘Deu fülcülei* ti regle tripantu ñi lifrecünungeal ti che tañi defen dungu mu’. Femülmi, rücü chengeaimi tami pofre peñi mu ca elulayafimi chem no rume. Fei feipintucuelmu Chau Jehová mu, culpaconaimi.* 10 Com piuque mu elufinge ñi duamnieel, huesa duam mu no. Femngechi tami Chau Dios Jehová cümelcayaimu com tami cüdau mu ca com tami femal. 11 Rumel müleai pofre mapu mu. Feimu feipicünueyu tüfa: ‘Com piuque mu eluafimi ñi duamnieel tami peñi cutrancaucülelu ca pofrengelu tami mapu meu’.

12 Fendelelngelmi quiñe tami pu peñi hebreongelu cam quiñe lamngen hebreangelu, rupale hula cayu tripantu tami cüdahueleteu, mülei tami lifrecünutuafiel ti regle tripantu meu. 13 Lifrecünutufilmi, elulayafimi ñi yenietual re cuhu müten. 14 Com tami piuque mu eluafimi quiñeque tami pu ufisa, tami capüra, tami pulcu, tami oliva aceite, tami cachilla cam caquelu fün quetran. Chumngechi tami cümelcaqueteu tami Chau Dios Jehová, ca femngechi eluafimi. 15 Ngoimalayaimi* tami esclavongefel Egipto mapu mu, huelu tami Chau Dios Jehová montuleimu. Feimu fachantü feipimequeyu com tüfa.

16 Feichi che piuqueyerpuafeimu chi ca tami pu che, ayüucüleafui chi eimi engu. Feimu feipiafeimu chi: ‘Famtripalayan eimi mu’. 17 Fei nüfinge quiñe punzon, catañmayafimi ñi pilun ti puerta mu, femngechi tami esclavongeai com tañi mongen mu. Ca femafimi tami esclava. 18 Lifrecünufilmi tami esclavo, fei amutule, müna huesa pilayaimi. Cayu tripantu cüdahueleimu, tañi cüdau epu rupachi doi fali quiñe cullingequeelchi cüdaufe mu. Cafei tami Chau Dios Jehová cümelcaeimu com tami femün meu.

19 Püntücünulelafimi* tami Chau Dios Jehová tami pu huaca, ufisa ca capüra ñi hunenque huentru coñi. Tuculayafimi cüdau mu tati hune choyüngeelchi toro ca quediñlayafimi tami pu ufisa ñi hunenque coñi. 20 Doi mai eimi ca tami pu che iyafimün tamün Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu. Fill tripantu femaimün cheu ñi dullicünun Chau Jehová. 21 Huelu cüntrongele, traumangele cam niele cangelu huesa encañ,* chalintuculel-layafimi tami Chau Dios Jehová. 22 Iyafimi tami huaria meu.* Tati che lifngenolu ca lifngelu iyafuingün. Ingeai chumngechi ñi ingequen quiñe huemul.* 23 Huelu iñmalayafimi ñi mollfüñ. Hutrulnacümafimi* mapu mu co reque.

16 Ngüneduamnge chumül acuai abib pingechi cüyen,* fei femngeai ti Pascua* ñi püramyengeal Chau Jehová. Pun meu abib cüyen mu, tami Chau Dios Jehová entueimu Egipto mapu meu. 2 Pascua mu chalintuculelafimi tami Chau Dios Jehová ufisa cam capüra. Cafei chalintucuaimi huaca cam toro. Femaimi tüfa cheu ñi dullial Chau Jehová ñi püramyengeal tañi üi. 3 Quiñentrür ilayafimi nielu fayümhue engu.* Regle antü mu re iyaimi fayümngenochi cofque chumngechi tami femün matu tripalu Egipto mapu mu. Femülmi, raquiduamtucunieafimi tami cutrancahun. Turpu ngoimalayaimi* chumngechi tami montulngen Egipto mu. 4 Regle antü mu cheu tami mülen mülelayai fayümngechi masan. Ti ilo tami chalintucual nagantü ti hunen antü mu, chem no rume mülehuelayai ca antü pulihuen mu. 5 Hul-layafuimi ti Pascua chalintucun* chem huaria mu rume tami eluaeteu tami Chau Dios Jehová. 6 Doi mai tami Chau Dios Jehová dulliai cheu ñi püramyengeal tañi üi. Üye mu hulaimi ti chalintucun. Femaimi rupan antü mu conantüle müten ti señacünuelchi antü tami tripan Egipto mu. 7 Cheu ñi dullial tami Chau Dios Jehová, pepicayafimi ti chalintucun ca iyafimi. Ca antü pulihuen mu huiñotuafuimi tami tolto ruca mu.* 8 Cayu antü iyafimi fayümngenochi cofque. Puule ti regle antü, femaimi quiñe yamfal trahun* ñi püramyengeal tami Chau Dios Jehová. Chem cüdau rume femlayaimi.

9 Raquiafimi regle semana. Eluhuaimi tami raquiafiel feitichi regle semana hue rulpafilmi müten ti ichona tami cahuella mu.* 10 Fei femaimi ti Fiesta Conlu ti Cosecha* ñi püramyengeal tami Chau Dios Jehová. Quisu tami pin mu hulaimi quiñe chalintucun chumngechi tami cümelcaqueteu tami Chau Dios Jehová. 11 Tami Chau Dios Jehová dulliai cheu ñi püramyengeal tañi üi. Fei üye mu eimi, tami fotüm, tami esclavo, tami esclava, ti Leví che mülelu tami huaria mu,* ti ca cüpanche, ti cuñifall ca ti lantu domo mülelu eimi meu com ayüucüleaimün tamün Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu. 12 Cüme inaniefinge tüfachi huercün dungu. Ngoimalayaimi* tami esclavongefel Egipto mapu mu.

13 Ngülümfilmi tami fün quetran, tami aceite ca ti pulcu, regle antü femaimi ti Fiesta ñi Müleal Llamasa mu.* 14 Eimi, tami fotüm, tami ñahue, tami esclavo, tami esclava, ti Leví che, ti ca cüpanche, ti cuñifall ca ti lantu domo mülelu tami huaria mu com ayüucüleaimün feitichi fiesta mu. 15 Cheu ñi dullial Chau Jehová, regle antü fiestayaimi ñi püramyengeal tami Chau Dios Jehová. Tami Chau Dios Jehová cümelcayaimu com tami cosecha mu ca com tami femün meu, feimu rume ayüucüleaimi.

16 Cüla rupa fill tripantu, com pu huentru mülei ñi amual tami Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu cheu ñi dullial: femngele tati Fiesta ti Fayümngenochi Cofque, ti Fiesta Conlu ti Cosecha ca ti Fiesta ñi Müleal Llamasa mu. Inei no rume re cuhu müten yelayai amule Chau Jehová ñi adquiñ mu. 17 Caque quiñeque huentru yeai yehun* chumngechi tami cümelcaqueteu tami Chau Dios Jehová.

18 Com pu huaria mu* tami eluaeteu tami Chau Dios Jehová, üituafimi quiñe juez ca quiñeque lonco com pu troquiñche mu. Fei engün nor dungu mu juzgayafingün ti pu che. 19 Norngenochi dungu femlayaimi, dullintuchelayaimi. Lloulayaimi chem cullitu no rume* tami quelluntucuafiel quiñe che juicio meu. Cullitu ñi duam meu tati quimche quiñepülecünuquefi ti nor dungu ca ti nor che cacünuquei tañi dulliel. 20 Nor dungu, felei, nor dungu müten mülei tami quintual. Femngechi mongeleaimi ca nüafimi ti mapu tami eluaeteu tami Chau Dios Jehová.

21 Deumalmi ti altar tami püramyeafiel tami Chau Dios Jehová, inafül anümlayaimi chem anümca no rume tami püramyeafiel.

22 Cafei deumalayaimi huitracünuelchi cura poyengequelu. Tami Chau Dios Jehová üdequefi tüfa.

17 Chalintuculel-layafimi tami Chau Dios Jehová quiñe toro cam quiñe ufisa encañngele.* Tami Chau Dios Jehová tüfa üdequefi.

2 Raquiduamnge, rupayafui chi tüfachi dungu: quiñe huaria mu tami eluaeteu tami Chau Dios Jehová, quiñe huentru cam quiñe domo huesalcamequeafui chi tami Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu ca inahuelayafui chi tañi eldungu. 3 Famtripayafui chi, fei püramyeafui caquelu dios ca pochongnagafui* fei engün ñi adquiñ mu, pochongnagafui chi ti antü mu, cüyen cam com ñi mülen huenu mu. Huelu iñche feipicünulan ñi femal tüfachi dungu. 4 Feipingelmi cam allcüntuculmi ñi rupan tüfachi dungu, mülei tami cüme ngüneduamafiel. Quimfalngele ñi rüf rupan tüfachi ünufal dungu Israel mu, 5 hulngiñ huaria mu entuafimi ti huentru cam ti domo huesa femlu. Fei ti che ütrüftungeai cura mu ñi langümngeal. 6 Quiñe che langümngeafui epu cam cüla che ñi feipin mu. Langümngelayafui quiñe che müten ñi feipin mu. 7 Ti epu cam ti cüla che entudungulu,* hunelu mülei ñi ütrüftuafiel cura mu tañi langümafiel. Fei hula com pu che curatuafi. Ti huesaque dungu ñi mülen eimün meu entuafimi.

8 Quiñe tami huaria mu müleafui chi quiñe dungu rume cüdaungelu tami juzgayafiel, langümngeafui chi quiñe che, tucungeafui chi quiñe demanda, müleafui chi quehuan dungu cam cangelu dungu. Fei mülei tami amual cheu ñi dulliel tami Chau Dios Jehová. 9 Amunge cheu ñi mülen pu Leví che sacerdotengelu ca ti juez cüdaumequelu feitichi antü mu. Ramtufinge, fei huiñoldunguaimu* chem ñi dulliel engün. 10 Fei mülei tami femal chem tami feipiaeteu engün cheu ñi dulliel Chau Jehová. Cuñiutuculenge tami femal com tañi feipin engün. 11 Pengelelaimu engün ley dungu ca feipiaimu chem ñi dulliel, tüfa ta femaimi. Chem tami feipiaeteu engün, famtripalayaimi man püle, huele püle no rume. 12 Chem mallma huentru rume allcütunofile ti juez cam ti sacerdote cüdahuelmequefilu tami Chau Dios Jehová, mülei tañi layal. Ti huesaque dungu Israel mu entuafimi. 13 Com ti pu che quimaingün, fei llicayaingün. Huiño mallma piuquengelayaingün.

14 Conpulmi ti mapu mu tami eluaeteu tami Chau Dios Jehová, nüfilmi ca mülepulmi üyeu, feipiafuimi chi: ‘Eluen ñi üituafiel quiñe lonco ülmen tañi ngünenieaeteu, chumngechi ñi nieel caquelu troquiñche ñi huallmanieteu’. 15 Fei rüfcünu lonco ülmencünuafimi tami Chau Dios Jehová ñi dulliel. Üituafimi ñi lonco ülmen-ngeal quiñe tami peñi. Ngelai tami lonco ülmencünuafiel quiñe ca cüpanche, quiñe che tami peñingenolu. 16 Huelu ti lonco ülmen ngelai ñi trapümal fentren cahuellu ca huiño yelayafi ti pu che Egipto mu ñi doi nierpual cahuellu. Chau Jehová feipieimünmeu: ‘Chumcaunorume huiñolayaimün tüfachi rüpü püle’. 17 Cafei ngelai ñi nieal fentren domo, femngechi tañi piuque püntütripalayai* iñche mu. Cafei ngelai ñi trapümal fentren plata ca oro.* 18 Lonco ülmen-ngerpule, quiñe lifru mu* huirintucuai tüfachi ley quisungealu, inaye huirintucuafi chumngechi ñi nieel pu sacerdote Leví tuhun-ngelu.

19 Quisu nieafi, fill antü tañi mongen mu mülei ñi papeltuafiel. Femngechi quim yamafi* tañi Chau Dios Jehová ca inayafi com ñi feipin tüfachi ley ca huercün dungu. 20 Femngechi tañi piuque doicülelu troquiulayai tañi pu peñi meu ca famtripalayai tüfachi huercün dungu mu man püle cam huele püle no rume. Femngechi fei ca tañi pu fotüm fentreñma ngünenieai Israel mu.

18 Pu Leví che sacerdotengelu, com Leví tañi troquiñche, lloulayaingün mapu caquelu Israel che reque. Fei engün iyafingün chem ñi chalintuculelngeel ta Chau Jehová cütral mu, quisu ngen-ngei tüfa mu. 2 Lloulayaingün mapu caquelu troquiñche reque.* Chau Jehová eluafi engün com tañi duamnieel.* Femngechi feipicünufi engün.

3 Pu che tüfa mülei ñi eluafiel pu sacerdote: inei rume hul-le quiñe chalintucun,* toro cam ufisangeafui rume, mülei ñi eluafiel ti sacerdote ti paletilla,* ti trangatranga* ca ti pütra. 4 Cafei eluafimi tami hune cosechaelchi fün, tami hune deumaelchi pulcu ca aceite. Cafei hue quediñfilmi tami pu ufisa, feitichi cal ufisa eluafimi. 5 Com tamün troquiñche mu, tamün Chau Dios Jehová dullifi pu Leví che ca tañi pu fotüm ñi rumel cüdahual engün Chau Jehová ñi üi mu.

6 Quiñe Leví che elcünuafui chi ti huaria cheu ñi mülen Israel mapu meu. Ayüafui chi ñi amual cheu ñi dulliel Chau Jehová.* 7 Com tañi pu peñi, pu Leví che, üye mu müleingün Chau Jehová ñi adquiñ mu. Fei quisu ca cüdahuafui üyeu tañi Chau Dios Jehová ñi üi mu. 8 Quisu fendefile tañi cuifiqueche yem ñi nieel, llohuai ti plata. Huelu ca elungeai iyael tañi pu peñi reque.

9 Conpulmi ti mapu mu tami eluaeteu tami Chau Dios Jehová, eluulayaimi tami inayentuafiel feitichi troquiñche ñi ünufalchi huimtun. 10 Inei no rume tamün mapu meu ngelai ñi lüpümafiel* cütral mu tañi fotüm cam tañi ñahue. Inei no rume conquinolpe pelontun dungu meu ca calcu dungu mu, quintuquinolpe chem ñi rupayal cüpalechi antü mu calcu dungu meu. 11 Inei no rume malisiaquinolpe tañi chafche* dahun dungu mu,* quintuquinolpe pu ramtuquefilu pu la cam pelontuchefe. Cafei mülequinolpe che ramtuquefilu pu la. 12 Chau Jehová üdequefi inei rume femngechi dungu femquelu. Fei tüfachi huesaque dungu ñi duam meu tami Chau Dios Jehová huemünentuafi* feitichi troquiñche tami adquiñ meu. 13 Mülei tami lif chengeal tami Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu.

14 Tüfachi troquiñche tami huehuafiel allcütuquefuingün pu conquelu calcu dungu mu ca pelontun dungu meu, huelu tami Chau Dios Jehová eluquelaeimu tami femngechi femal. 15 Tamün pu peñi meu tamün Chau Dios Jehová dulliai quiñe huerquen, iñche reque. Mülei tamün allcütuafiel. 16 Feichi dungu ngillatufimün tamün Chau Dios Jehová Horeb huincul mu feichi antü ñi trahuluhun com tati pu che. Feichi mu feipimün nga: ‘Ayülelaiñ huiño allcütuafiel taiñ Chau Dios Jehová ñi dungun ca huiño peafiel tüfachi fütra cütral. Femliyiñ, latripayafuiñ’. 17 Chau Jehová feipieneu: ‘Ñi feipin engün cümelcalei. 18 Tañi pu peñi meu dullian quiñe huerquen eimi reque. Iñche quimelelafiñ tañi feipin, fei quimelelafi tati pu che com tañi feipifiel. 19 Inei rume allcütunole ñi chem pin tüfachi huentru iñche ñi üi mu, ramtucadunguafiñ.

20 Quiñe huerquen checahun mu dungule iñche tañi üi meu chem tañi huercünofiel cam dungule caquelu dios ñi üi meu, feiti huerquen mülei tañi layal. 21 Huelu raquiduamafuimi chi tami piuque mu: “¿Chumngechi am quimürpuafuiñ ñi cüpanon Chau Jehová mu tüfachi feipin?”. 22 Ñi chem pin ti huerquen Chau Jehová ñi üi meu mupitripanole cam femtripanole, quimfalngeai Chau Jehová ñi feipinon tüfachi dungu. Checahun mu ti huerquen feipicünui tüfa. Feimu llicanielayafimi’.

19 Tami Chau Dios Jehová apümcayafi pu troquiñche mülelu ti mapu mu tami eluaeteu tami Chau Dios Jehová. Müntuñmayafimi* ñi mapu engün ca mülepuaimi fei engün tañi huaria mu ca tañi ruca mu. 2 Tami Chau Dios Jehová eluaimu feitichi mapu tami ngen-ngeal, fei rangiñ mu püntücünuafimi* cüla huaria. 3 Cüla troquiñcünuafimi ti mapu tami eluaeteu tami Chau Dios Jehová tami ngen-ngeal. Cüme pepicayafimi ti rüpü, fei inei rume langümchele, lefmahuafui quiñe feitichi huaria mu.

4 Inei rume langümchele, tüfa mülei ñi femal tañi montual: langümafui chi quiñe huentru tuntucun mu ca ñi üdenofiel. 5 Amui chi tañi chafche engu* ñi ñimitumeal* mamüll mahuidantu mu, fei huitrañpüramfi ti toqui ñi catrüafiel quiñe anümca, huelu ti huechuñ toqui ütrüftripai, ütrüfnagpui tañi chafche mu, fei langümfi. Fei ti langümchelu lefmahuai quiñe feitichi huaria mu tañi montual. 6 Alü camapulele ti huaria, ti langümngelu ñi pariente illculen mu* inantucuafui chi ti langümchelu, diturpuafui chi ca langümafui. Huelu ti langümchelu üdequelafui tañi chafche,* feimu ngelafui ñi langümngeal. 7 Feimu feipicünuayu: ‘Püntücünufinge* cüla huaria’.

8 Tami Chau Dios Jehová femcünuai ñi doi alün-ngeal ti mapu chumngechi ñi feipicünufiel* tami cuifiqueche yem ca eluaimu com ti mapu ñi feipicünufiel engün. 9 Ñi femtripayal tüfa, mülei tami cüme inanieafiel com tüfachi huercün dungu tami feipimequefiel fachantü. Mülei tami piuqueyeafiel tami Chau Dios Jehová ca rumel miyahuaimi tañi rüpü mu. Fei doi alün-ngerpule tami mapu, püntücünuafimi* caquelu cüla huaria ñi lefmahual che. 10 Femngechi culpanochi che langümngelayai ti mapu mu tami eluaeteu tami Chau Dios Jehová eimi tami ngen-ngeal. Fei culpaconlayaimi* langümchen mu.

11 Huelu quiñe huentru üdefilu tañi chafche* llihuatulefui chi* tañi lefcontuafiel, huesa allfülfi, fei ti che lai. Tati langümchelu lefmahuafui chi quiñe tüfachi huaria mu. 12 Fei pu loncolelu ti huentru ñi huaria mu huercüai ñi yemengeal, fei hultucungeai ti langümngelu ñi pariente ñi cuhu mu. Quisu mülei ñi layal. 13 Ngelai tami cutranpiuqueyeafiel feitichi huentru. Israel mu apümcayafimi ti langümfilu culpanochi che. Femngechi cüme feleaimi.

14 Tami Chau Dios Jehová eluaimu mapu tami ngen-ngeal. Üye mu elungeaimi quiñe troquiñ mapu. Tami cuifiqueche yem marcacünufingün cheu ñi puhual tami carucatu che ñi mapu, fei eimi cacünulayafimi.

15 Inei no rume culpantucungelayai quiñe che müten feipile ñi culpan.* Epu cam cüla che ñi feipin mu cüme quimfalcünungeai ti dungu. 16 Quiñe che huesa duam mu feipintucufile quiñe huentru ñi inanofiel quiñe ley, 17 ti epu huentru nielu dungu amuaingu Chau Jehová ñi adquiñ mu, amuaingu pu sacerdote mu ca pu juez cüdaucülelu feitichi antü. 18 Pu juez cüme ngüneduamafingün com ti dungu. Fei ti huentru coila dungu feipintucufule, huitrameldungufi tañi peñi. 19 Fei chem ñi raquiduamün ñi femafiel tañi peñi, femafimün ta quisu. Ti huesaque dungu ñi mülen eimün meu entuafimi. 20 Mülehuechi pu che quimaingün tüfa, llicaleaingün, feimu huiño femhuelayaingün fente huesaque dungu eimün meu. 21 Cutranpiuqueyelayafimi. Inei rume langümchele, mülei ñi layal. Allfülmafile ca che tañi nge, tañi ayehue foro, tañi cuhu cam tañi namun, feitichi che femlu ca mülei ñi femngeal.

20 Hueichamefilmi* tami pu caiñe, ngüneduamafuimi chi tañi pu cahuellu, tañi pu carretela* ca tañi pu hueichafe ñi doi alün-ngen, huelu llicalayafimi. Tami Chau Dios Jehová tami entueteu Egipto mapu meu afcadinieimu. 2 Epe concülelmün hueichan meu, ti sacerdote fülconai* ca dunguafi tati pu che. 3 Quisu feipiaimünmeu: ‘Ahuem Israel, allcümün. Eimün epe tripaleimün tamün hueichayafiel tamün pu caiñe. Ngañhuadcülelayaimün. Llicalelayaimün, pellquelelayaimün, müllmüllcülelayaimün rume quisu engün ñi duam meu. 4 Tamün Chau Dios Jehová adnieaimünmeu. Quisu hueichayafi tamün pu caiñe, femngechi montulaimünmeu’.

5 Pu loncolelu troquiñ hueichafe mu mülei ñi feipiafiel tati pu che: ‘¿Mülepei mai quiñe huentru hue deumafilu ruca, huelu petu pünelafi? Huiñotupe tañi ruca mu, latripayafui chi hueichan meu, fei ca huentru püneafui chi. 6 Cam, ¿quiñequentu anümpei mai anüm ofad, huelu petu tulafi ñi fün? Amutupe, huiñotupe tañi ruca meu, latripayafui chi hueichan meu, fei ca huentru tumeafui ti ofad. 7 Cam, ¿quiñe huentru niei tañi ayün domo, huelu petu nieulaingu? Amutupe, huiñotupe tañi ruca meu. Latripayafui chi hueichan meu, fei ca huentru nieafui chi tañi ayün’. 8 Pu loncolelu troquiñ hueichafe mu ca mülei ñi feipiafiel tati pu che: ‘¿Mülepei mai quiñe huentru llicalelu cam ngañhuadcülelu? Huiñotupe tañi ruca meu, femngechi ñi ca ngañhuadelnoafiel* tañi pu peñi’. 9 Pu loncolelu ti troquiñ hueichafe meu, af dungufile ti pu che, mülei ñi dullial quiñeque huentru ñi adnieafiel tati pu che hueichan meu.

10 Lefcontufilmi quiñe huaria, hunelu quimelelafimi tati pu che chumafuingün tañi lefcontungenoal engün. 11 Fei cüme lloule engün tami feipin ca eluelmu tami conal tañi huaria meu, com tati pu che mülelu fei mu cüdahuelaimu esclavo reque. 12 Huelu llounole engün tami feipin ca hueichaelmünmeu, huall püle malalmayafimi.* 13 Rüfcünu mai tami Chau Dios Jehová hulcünuafi tami cuhu mu. Fei mülei tami langümafiel fütra cuchillo mu com ti pu huentru mülelu tiye mu. 14 Huelu yetuafuimi tati pu domo, pu pichiqueche, tati pu culliñ ca com ñi mülen ti huaria mu. Iyafuimi chem tami müntuñmafiel* tami pu caiñe, tami Chau Dios Jehová elueimu.

15 Femngechi femafimi feitichi huaria camapulelu eimi mu, coneltulenolu feitichi huaria tami fülmaniefiel. 16 Huelu ti pu huaria mülelu ti mapu mu tami eluaeteu Chau Dios Jehová tami ngen-ngeal, mülei tami langümafiel com tati pu che.* 17 Mülei tami apümcayafiel com pu Het che,* amorreo che, Canaán che, perizita che, heveo che ca jebuseo che. Femaimi chumngechi tami feipieteu tami Chau Dios Jehová. 18 Femngechi quimeltulayaimünmeu tañi huesaque femün ñi poyeafiel tañi pu dios ca famtuculayaimünmeu culpayal* tamün Chau Dios Jehová mu.

19 Malalmayafuimi chi quiñe huaria tami nüafiel. Fei alüñmale tami quehuatumequefiel, apümcalayafimi tañi anümca quiñe toqui meu. Iyafuimi tañi fün, huelu catrülayafimi ti anümca. ¿Chumngelu am* lefcontuafimi pu anümca chumngechi tami femquefiel pu huentru? 20 Re apümcayafuimi feitichi anümca hulquenolu fün. Catrüafuimi ca püneafuimi feitichi anümca tami malalmayafiel ti huaria tami hueichamequeteu. Femaimi, nüfilmi hula.

21 Tami Chau Dios Jehová eluaimu mapu tami ngen-ngeal. Fei quiñe lelfün meu perumengele quiñe la, huelu quimngenole inei tañi langümeteu, 2 tami pu loncolelu ca pu juez tripayaingün, fei ngüneduamaingün chem huaria doi püllelei cheu ñi mülen ti la. 3 Fei pu loncolelu mülelu feitichi huaria doi püllelelu ti la mu, nüaingün quiñe pichi huaca turpu cüdauquenolu ca ñi tuculelngenoel yucu. 4 Pu loncolelu feitichi huaria meu mülei ñi yeafiel ti pichi huaca quiñe laf mapu mu cheu ñi rupaquen fentren co. Feiti mapu turpu cüdaungequelai ca ngan-ngequelai. Fei ti laf mapu meu mülei ñi trafolmayafiel ti pichi huaca ñi topel.

5 Pu sacerdote Leví tuhun-ngelu fülconaingün.* Tami Chau Dios Jehová dullieyu engün tañi cüdahuelaeteu. Cümeque dungu feipiqueingün Chau Jehová ñi üi meu. Hulelcangen mu quiñe che cam langümngen mu, pu sacerdote feipiaingün chumngechi cüme elcünungetuafui chi dungu. 6 Fei com pu loncolelu feitichi huaria mu fülcülelu ti la meu, cüchacuhuaingün huente ti pichi huaca mu trafolmangelu ñi topel ti laf mapu meu. 7 Feipiaingün: ‘Iñchiñ langümlafiyiñ tüfachi huentru* ca pelaiñ chumngechi ñi langümngeel. 8 Ahuem Jehová, culpantuculayafimi tami troquiñche Israel eimi tami montulfiel. Doi mai tami troquiñche Israel mu famentufinge ñi langümngen quiñe culpanochi che’. Femngechi culpaconlayaingün* langümchen mu. 9 Femülmün cümeque dungu Chau Jehová ñi adquiñ mu, famentuafimün eimün mu ñi langümngen quiñe culpanochi che.

10 Amulmi tami hueichameafiel* tami pu caiñe, tami Chau Dios Jehová huehuafi engün eimi tami duam mu, fei presulen yeafimi engün. 11 Tati pu presu mu peafuimi chi quiñe cüme adngechi domo, ayüfimi chi, feimu cüpa nieafuimi chi. 12 Fei yeafuimi tami ruca mu. Ti domo mülei ñi cupiluhual com tañi lonco, adelcacünuafiel* tañi huili cuhu, 13 entuai ñi presu tacun, fei mülepuai tami ruca mu. Com quiñe cüyen ngümayeafi tañi chau ca tañi ñuque. Fei hula cudumafimi, fei tami domongeai ca quisu fütayeaimu. 14 Huelu ayünofilmi, neicümcünuafimi tañi amual cheu rume ñi ayüel. Huelu fendelayafimi, cutrancalayafimi, niefilu am eimi quisu ñi pinon mu.

15 Quiñe huentru epu domo nielu, quiñe doi piuqueyeafui chi.* Tüfachi epu domo mür elueyu fotüm, huelu feiti domo tañi müte piuqueyenofiel elueyu tañi hunen fotüm. 16 Ti huentru hudamelfile tañi pu fotüm chem tañi nieel, hunen fotüm troquilayafi ti doi piuqueyenieelchi domo ñi püñeñ ca famentulayafi* tañi hunen fotüm ñi elueteu feiti domo ñi müte piuqueyenofiel. 17 Ti fotüm ñi elueteu ti domo tañi müte piuqueyenofiel mülei ñi hunen fotüm troquiafiel. Feimu com tañi nieel meu epu troquiñ eluafi, quisu tañi hunen cüpanche cai. Tüfa mülei ñi llohual tañi hunen fotümngen meu.

18 Quiñe huentru nieafui chi quiñe fotüm trencül piuquengelu* ca allcütuquenofilu tañi chau ca tañi ñuque, inaniequelafi tañi feipin engu. Norümtungefui rume, huelu allcülai. 19 Fei ti chau ca ti ñuque nüafingu, yeafingu tati pu loncolelu mu tati huaria ñi puerta mu. 20 Feipiafingu pu loncolelu tañi huaria meu: ‘Tayu fotüm trencül piuquengei, allcütuquelaeyumu, inaquelai tayu feipin. Ngollifengei ca ilcangei’.* 21 Fei hula com pu huentru tañi huaria meu ütrüftulelafi cura ñi langümafiel. Femngechi entuafimi tati huesaque dungu mülelu eimün meu. Com pu Israel che quimai tüfa, fei llicaleaingün.

22 Quiñe huentru tañi culpan meu* condenangeafui chi tañi layal. Fei langümngele, eimi pültrücünuafuimi chi quiñe orcon mamüll meu. 23 Huelu com pun mülequinolpe ti la tati orcon mamüll meu. Feiti pültrücünungelu Chau Dios malisiaeyu, feimu com cüme adcünuaimi ñi rüngaltucungeal feichi antü meu müten. Femngechi podümlayafimi ti mapu tami elueteu Chau Dios Jehová tami ngen-ngeal.

22 Pefilmi ñi ñamquiyahun tami peñi ñi toro cam ufisa, femfaluulayaimi tami penofiel. Rüfcünu mülei tami yeleltuafiel tami peñi. 2 Huelu fülcülenole* tami peñi cam quimnofilmi, mülei tami yeafiel ti culliñ tami ruca mu. Mülenagai eimi mu puule hula tami peñi ñi yemetuafiel. Fei mülei tami huiñoleltuafiel. 3 Ca femngechi femaimi pefilmi tami peñi ñi burro, ñi tacun cam chem rume ñi ñamümel. Femfaluulayaimi tami penofiel.

4 Pefilmi tami peñi ñi burro cam toro ñi tranapuhun rüpü meu, penofilu femfaluulayaimi. Matu müten quelluafimi ñi huiño huitrapüratual.

5 Quiñe domo ngelai ñi tucutuhual quiñe huentru ñi tacun ca quiñe huentru tucutuulayai quiñe domo ñi tacun. Chau Jehová üdequefi pu femngechi femquelu.

6 Rüpü mu peafuimi chi quiñe dañe* nielu pichique üñüm* cam curam. Anümca mu müleafui chi cam mapu meu. Fei tañi ñuque llüpañniefile tañi pichique üñüm cam curam, ngelai tami yeñmutuafiel ti ñuque ca pu pichique üñüm. 7 Nüafuimi pu pichique üñüm, huelu lifrecünuafimi ti ñuque. Femngechi femülmi, cümeyahuaimi ca alüñmayai tami mongen.

8 Deumarucalmi, ca deumayaimi quiñe pichi malal, huallpaleai tami huente ruca meu. Femngechi inei rume trananagle fei mu, tami pu che culpaconlayai* feichi che ñi lan meu.

9 Nganlayaimi epurumechi fün tami anüm ofad meu. Femülmi, com tami nganün ca chem ñi hulal tami anüm ofad, hultucuaimi tati ngillatuhue tolto ruca meu.*

10 Tami quetrayal, quiñentrür trarilayafimi quiñe toro ca quiñe burro engu.

11 Tucutuulayaimi quiñe tacun ngürecangelu lino engu cal.

12 Meli huechun tami tacun meu tuculelafimi moncolcülechi füu.

13 Quiñe huentru niehuafui chi quiñe domo engu, fei üdetripafile* deu tañi cudumuhun engu, 14 feiti huentru feipintucuafui chi ti domo ñi huesa femün ca dalluntucuafui chi, feipiafui: ‘Tüfachi domo iñchiu niehuiyu, huelu cudumuulu iñchiu, ngüneduamün tüfachi domo ñi deu cudumuhun cangelu huentru engu’. 15 Fei tüfachi domo ñi chau ca ñi ñuque amuaingu pu loncolelu mu, mülelu tati huaria ñi puerta mu. Yelelafingu chem ñi pengelqueel ti domo ñi turpu cudumuunofel cangelu huentru engu. 16 Ti domo ñi chau mülei ñi dunguafiel ti pu loncolelu, feipiafi: ‘Iñche elufiñ tañi ñahue tüfachi huentru tañi nieafiel, huelu feula üdefi.* 17 Feula dalluntucumequefi ñi huesa femün, feipimequei: “Ngüneduamün tami ñahue ñi deu cudumuhun cangelu huentru engu”. Huelu tüfa pengeli tañi ñahue ñi turpu cudumuunofel cangelu huentru engu’. Fei ti chau ca ti ñuque ünifcünuafingu* ti tacun cahuitu pu loncolelu ñi adquiñ meu mülelu ti huaria meu. 18 Fei pu loncolelu ti huaria meu nüafingün ti huentru ca hulelcayafingün. 19 Ti huentru dalluntucufi ti üllcha domo* Israel meu, feimu ca cofrangeai quiñe kilo 140 gramo plata,* fei eluafi tati ngen ñahue. Ti huentru niecayafi ti domo. Chumcaunorume hudalayafi.

20 Huelu ñi chem pin ti huentru feingele ca chem no rume pengelnole ti üllcha domo turpu ñi cudumuunon quiñe huentru engu, 21 fei entungepe ti üllcha domo itrotripa tañi chau ñi ruca mu. Pu huentru tañi huaria mu ütrüftulelafingün cura tañi langümafiel. Ti domo coni pod cudumuhun mu quiñe huentru engu petu mülelu tañi chau ñi ruca mu, femngechi yehuen-ngechi dungu femi Israel mu. Feimu mülei tamün entuafiel ti huesaque dungu mülelu eimün mu.

22 Quiñe huentru cudumuule ca huentru ñi domo engu, fei trenconpule quiñe che,* mür engu mülei ñi layal, ti huentru ca ti domo ñi cudumfiel. Femngechi mülei tami entuafiel Israel mu ti huesaque dungu.

23 Quiñe üllcha domo deu feipicünule ñi niehual quiñe huentru engu, huelu ca huentru pefile ti üllcha huaria mu ca cudumfile, 24 mür engu mülei tamün entuafiel ti huaria ñi puerta mu, ütrüftuafimün cura mu tamün langümafiel. Huirarnolu cai ti domo tati huaria mu curatungeai. Ca femngeai ti huentru ñi yehuentucufiel tañi chafche* ñi domo. Femngechi mülei tamün entuafiel ti huesaque dungu mülelu eimün meu.

25 Huelu quiñe huentru peafui chi lelfün meu quiñe üllcha domo deu feipicünulu ñi niehual ca huentru engu. Fei nüntucafile, ti huentru cudumfilu ti domo, fei müten mülei ñi layal. 26 Chumngelayai rume ti domo. Quisu conlai culpan dungu mu* ñi langümngeal. Tüfachi dungu trürümngeafui quiñe huentru reque ñi langümfiel tañi chafche.* 27 Ti huentru lelfün mu pefi ti domo feipicünulu ñi niehual ca huentru engu. Ti domo huirari, huelu mülelai inei no rume ñi quelluaeteu.

28 Quiñe huentru peafui chi quiñe üllcha domo petu feipicünunolu ñi niehual quiñe huentru engu. Nüntucafile,* fei quiñe che trenconpule, 29 ti huentru cudumfilu ti domo eluafi 570 gramo* plata tati ngen ñahue, femngechi tañi domongetuai. Ti huentru yehuentucufi ti üllcha, feimu chumcaunorume hudalayafi.

30 Quiñe huentru no rume nieulayai tañi chau ñi domo engu, femngechi ñi yehuentucunoafiel tañi chau.

23 Quiñe huentru no rume chapüdcülelu* ñi cudañ* cam catrünentuñmangelu ñi huillihue,* coneltulelayai Chau Jehová ñi troquiñche mu.

2 Quiñe yalltucu no rume coneltulelayai Chau Jehová ñi troquiñche mu. Quiñe no rume tañi pu cüpanche, turpu coneltulelayai Chau Jehová ñi troquiñche mu.

3 Quiñe Ammón che ca Moab che no rume coneltulelayai Chau Jehová ñi troquiñche mu. Quiñe no rume tañi pu cüpanche, turpu coneltulelayai Chau Jehová ñi troquiñche mu. 4 Tripalu eimi Egipto mu, fei engün quellulaeimu, elulaeimu iyael, co no rume ca cullifingün ta Balaam tami malisiayaeteu. Tüfa Beor ñi fotüm, Petor mu tuhui Mesopotamia mapu mu. 5 Huelu tami Chau Dios Jehová cüpa allcütulafi ta Balaam. Doi mai tami Chau Dios Jehová piuqueyeimu, feimu ti malisian dungu tami Chau Dios Jehová cüme dungucünufi tami llohual. 6 Tami mongen meu turpu quellulayafimi engün ñi tüngcüleal ca cüme feleal.

7 Üdenielayafimi pu Edom che, quisu tami peñi tati.

Üdenielayafimi pu Egipto che, eimi ca cüpanchengefuimi tañi mapu mu engün. 8 Quisu engün tañi pu bisnieto* coneltuleafuingün Chau Jehová ñi troquiñche mu.

9 Toltoucülelmi* tami hueichayafiel* tami pu caiñe, famentuafimi* com huesaque dungu.* 10 Pun meu quiñe huentru tripale ñi fine,* lif chengelayai. Feimu mülei ñi tripayal cheu ñi toltoucülen* pu che, huiño conputulayai. 11 Nagantüle, co mu müñetuai. Fei huiñotuafui cheu ñi toltoucülen* pu che conle hula ti antü. 12 Huecun cheu ñi toltoucülenon* pu che elcünuaimi quiñe püntülechi* tripatripatuhue. 13 Yenieaimi tami hueichahue ca quiñe mamüll. Fei amulmi tripatripatuhue mu,* ti mamüll mu rüngayaimi, fei hula tacuafimi tami pod. 14 Tami Chau Dios Jehová miyahui cheu tami toltoucülen,* montulaimu ca hultucuai tami pu caiñe tami cuhu mu. Fei tami toltoucülen mülei ñi lifcüleal. Femngechi Chau Dios pelayai pod dungu eimi mu ca quisucünulayaimu.

15 Quiñe esclavo lefmaule tañi ñidol meu, fei amule eimi mu, huiñoleltulayafimi tañi ñidol. 16 Quisu dulliafui cheu ñi müleal quiñe tamün huaria mu, mülenagafui cheu ñi ayünieel. Cutrancalayafimi.

17 Quiñe Israel che, huentru cam domongepe rume, plata mu ngelai ñi cudumuhual caquelu che engu* ngillatuhue ruca mu. 18 Tami huechunenturpuafiel chem tami eldungucünuel, yelayaimi tami Chau Dios Jehová ñi ruca mu ti plata ñi cullingeel* quiñe huentru cam quiñe domo cudumuuquelu caquelu che engu. Mür engu ünufalngei tami Chau Dios Jehová mu.

19 Arelelfilmi tami peñi plata, iyael cam chem rume, feipilayafimi tami huiñolelaeteu doi tami arelelfiel. 20 Doi cofrayafuimi quiñe ca cüpanche, huelu femlayafimi tami peñi. Femngechi tami Chau Dios Jehová cümelcayaimu com tami femal nüfilmi ti mapu.

21 Eldungucünufilmi tami Chau Dios Jehová, alüñmaquilnge tami huechunentuafiel. Femnge tami eldungucünuel feipiaimu tami Chau Dios Jehová. Huechunentunofilmi, culpan dungu mu* conaimi. 22 Huelu eldungucünulayan pilmi, tüfa culpan dungu no.* 23 Feman pilmi, femaimi tati. Huechunentuaimi chem tami eldungucünulelfiel tami Chau Dios Jehová, tüfa quiñe chalintucun reque felei* tami hulün eimi tami pin mu.

24 Conpulmi tami chafche* ñi anüm ofad mu, iyafuimi tunte* tami duamnieel tami ngüñülehuenoal. Huelu echelcünulayaimi* carpa mu.

25 Conpulmi tami chafche* ñi ngan mu, suchetuafuimi* ti lonco cachilla. Huelu rulpalayafimi ti ichona tami chafche ñi nganün mu.

24 Quiñe huentru nieule quiñe domo engu, fei peñmafile yehuen-ngechi dungu ca cüpa hudafile, mülei ñi eluafiel quiñe huirintucun ñi hudayafiel ca feipiafi ñi amutual. 2 Ti domo tripatule ti huentru ñi ruca meu, niehuafui ca huentru engu. 3 Fei ti cangelu huentru layafui chi cam üdeafui chi* ti domo, eluafui quiñe huirintucun tañi hudayafiel ca amutunge piafui. 4 Fei ti hunen huentru quechanentufilu ti domo, huiño nietulayafi, deu podümngelu cai. Tüfachi dungu Chau Jehová üdequefi. Yelayaimi culpan dungu* feichi mapu mu Chau Dios Jehová tami eluaeteu eimi tami ngen-ngeal.

5 Quiñe huentru hue nieulu tañi domo engu, quiñe tripantu mu ngelai ñi conal ti troquiñ hueichafe mu* ca lloulayai chem cüdau no rume. Mülecayai tañi ruca mu ca ayühuelafi tañi domo.

6 Quiñe che tañi huiñolelngetual chem tañi arelel, ngelai ñi nünacümafiel tañi chafche* ñi cudi cam ti cura rüngümquelu. Femle, tañi chafche pepicalayafui iyael tañi mongeleal.

7 Quiñe che nüfile, cutrancafile ca fendefile quiñe tañi chaf Israel che,* fei quimngele ñi femün, feichi che mülei tañi layal. Ti huesaque dungu ñi mülen eimün meu entuafimi.

8 Huefrumele lepra cutran,* cuñiutucuucüleaimün tamün inanieafiel com ñi feipin pu sacerdote Leví tuhun-ngelu. Cuñiutucuucüleaimün tamün cüme inanieafiel com tañi feipifiel engün. 9 Raquiduamtucunieafimün tamün Chau Dios Jehová ñi femfiel ta Míriam rüpü meu tripalelu eimün Egipto mapu mu.

10 Chem rume arelelfilmi tami chafche,* quisu elcünuai quiñe chemcün* ñi pengelal tami culliaeteu. Huelu eimi conlayaimi tañi ruca mu tami yeñmayafiel. 11 Huecun mülenagnge, fei ti huentru aretulu entuai feitichi chemcün. 12 Pofrengele ti huentru, fei eluelmu tañi huente tacun ñi pengelal tami culliaeteu, cudulayaimi nien mu quisu ñi tacun. 13 Conantüle müten, mülei tami huiñoleltuafiel ñi huente tacun. Femngechi quisu cuduai tañi tacun mu ca cümeque dungu feipiaimu. Fei tami Chau Dios Jehová peai nor dungu tami femmequen.

14 Ngünencalayafimi quiñe cullingequeelchi cüdaufe fillalelu ca pofrengelu, tami peñingeafui cam quiñe ca cüpanche mülelu tami mapu mu quiñe tami huaria meu.* 15 Feichi antü mu müten culliafimi, petu tañi connon ti antü. Quisu fillalei, duamniei ñi cullitu tañi mongeleal. Femnolmi, feipintucuaimu Chau Jehová mu, fei culpaconaimi.*

16 Pu chau ngelai ñi layal tañi yall* ñi femün meu. Ca ti pu yall ngelai ñi layal tañi chau ñi femün meu. Caque quiñeque che mülei ñi layal quisu tañi culpan mu.*

17 Norngenochi dungu femlayafimi tati ca cüpanche ca ti cuñifall. Nünacümlayafimi quiñe lantu domo ñi huente tacun tami culliaeteu. 18 Ngoimalayaimi* tami esclavongefel Egipto mapu meu. Tami Chau Dios Jehová montuleimu üye mu. Feimu feipicünumequeyu tüfa.

19 Püramfilmi tami nganün, fei elcünurumefilmi quiñe cütrüng* lelfün mu, huiñolayaimi tami yemetuafiel. Elcünulelafimi tati ca cüpanche, ti cuñifall ca ti lantu domo. Femngechi tami Chau Dios Jehová cümelcayaimu com tami femün meu.

20 Mütroufilmi tami olivo anümca ñi rou,* quiñe rupa müten femaimi. Tati mülehuelu, elcünulelafimi tati ca cüpanche, ti cuñifall ca ti lantu domo.

21 Tami anüm ofad meu tufilmi ñi fün, huiñolayaimi tami tumeafiel ti mülehuelu. Elcünulelafimi tati ca cüpanche, ti cuñifall ca ti lantu domo. 22 Ngoimalayaimi* tami esclavongefel Egipto mapu meu. Feimu feipicünumequeyu tüfa.

25 Epu huentru niele dungu, pemeafingu tati pu juez. Fei engün juzgayaeyu, fei pengelcünuaingün inei ñi culpan* ca inei ñi culpanon. 2 Ti huesa che mülele ñi cupafcangeal,* ti juez feipiai ñi llüpünacümcünungeal,* fei quisu tañi adquiñ meu cupafcangeai. Ti che rume huesa dungu femle, fentren rupa cupafcangeai, huelu fütra huesa dungu femnole, doi pichin rupa cupafcangeai. 3 Cupafcangeafui 40 rupa müten, doi femlayaimün. Doi cupafcangele, tami peñi illamcangeai tami adquiñ meu.

4 Petu pünoquetranle ti mansun, quiñe moral* tuculayafimi.

5 Quiñeque peñihuen trür müleingün chi, fei quiñe lale petu ñi nienon fotüm, ti lantu domo nieulayafui quiñe che engu coneltulenolu tañi familia mu. Tañi fillca mülei ñi nieafiel ti domo, femngechi femai chem ñi femafel. 6 Feiti domo ñi hunen püñeñ yenieai ti la huentru ñi üi, femngechi ngoimanentungelayai* tañi üi Israel meu.

7 Huelu ti huentru ayünole ñi nieafiel tañi peñi yem ñi lantu domo, feitichi domo pemeafi pu loncolelu tati huaria ñi puerta mu, feipiafi: ‘Tañi huentru yem ñi peñi ayülai ñi amulerpual tañi peñi ñi üi Israel meu. Pilai tañi nieaeteu, cüpa femlai tañi femafel tañi fillcangen meu’. 8 Pu loncolelu ñi huaria mu mülei ñi mütrümafiel* ti huentru ca dunguafiel. Huelu feipimequele ‘Iñche ayülan ñi nieafiel ti domo’, 9 fei ti lantu domo fülmayafi ti huentru pu loncolelu ñi adquiñ meu. Entuñmayafi ñi ocota* namun mu, tofcütuafi ñi ange ca feipiai: ‘Tüfa mülei ñi femngeal ti huentru ayünienolu ñi amulerpual tañi peñi yem ñi cüpanche’. 10 Feichi meu müten Israel mapu mu tañi pu che femngechi feipingeai: pu che ñi familiayefiel ti müntuñmangelu* ñi ocota.*

11 Epu huentru quehuamequele, quiñe tañi domo conafui chi ñi incañpeafiel tañi füta. Fei fampuhuli tañi cuhu ca cudañtufi ti huentru hulelcamequefilu tañi füta. 12 Femngechi femle, mülei tami catrünentuñmayafiel tañi cuhu. Cuñill-layafimi.

13 Tami carpa mu nielayaimi epu cura pesa, quiñe pichilu ca quiñe fütrañma. 14 Tami ruca meu nielayaimi epu rume cajon tami fanefanetual quetran,* quiñe pichilu cam quiñe fütrañma. 15 Tami pesa ca tami cajon norngepe. Femngechi alüñma mongeleaimi feiti mapu mu tami eluaeteu tami Chau Dios Jehová. 16 Tami Chau Dios Jehová üdequefi pu norngenochi che femngechi dungu femquelu.

17 Raquiduamtucunieafimün tamün femeteu Amalec rüpü meu, tripalelu eimün Egipto mapu meu. 18 Eimün rume cansalefuimün ca yafüngehuelafuimün, fei Amalec trafmeimünmeu rüpü meu. Lefcontufi com pu inangechi amulelu. Yamlafi* ta Chau Dios. 19 Tami Chau Dios Jehová eluaimu mapu eimi tami ngen-ngeal, üye mu hualloñmayaimu* tami pu caiñe. Huelu tami Chau Dios Jehová montulaimu fei engün mu ca eluaimu tüngün.* Fei apümcayafimi pu Amalec che mapu meu.* Inei no rume acordahuetulayayu engün.* Ngüyünentulayafimi* tüfa.

26 Tami Chau Dios Jehová eluaimu mapu tami ngen-ngeal. Fei conpulmi, nüfilmi ca mülenagpulmi üyeu, 2 nüaimi quiñeque hunenque fün ñi hulün ti mapu tami eluaeteu tami Chau Dios Jehová, tucuafimi quiñe canastu mu, fei yeafimi cheu ñi dullial tami Chau Dios Jehová ñi püramyengeal tañi üi. 3 Pemeafimi tati sacerdote cüdaumequelu feitichi antü, feipiafimi: ‘Tami Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu huldungucünun fachantü: Chau Jehová feipicünufi* taiñ cuifiqueche taiñ eluaeteu tüfachi mapu, deu conpun tati’.

4 Fei ti sacerdote tami cuhu mu nüai ti canastu ca tucuafi itrotripa tami Chau Dios Jehová ñi altar meu. 5 Fei hula feipiaimi tami Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu: ‘Tañi chau em quiñe arameo huentrungefui, nampiyauquefui,* fei mülepui Egipto mu ca cüpanche reque, pichin familia nierquefui. Huelu üyeu quiñe fütra troquiñchengerpui, nehuen-ngelu ca alün-ngelu. 6 Üye mu pu Egipto che ahucaeiñmu ca cutrancahun mu esclavoyeiñmu. 7 Feimu llellipufiyiñ ta Chau Jehová taiñ quelluaeteu, taiñ cuifiqueche yem ñi Chau Ngünechen. Chau Jehová allcütueiñmu, pei taiñ cutrancaumequen, taiñ huesa rupamequen ca taiñ ahucangen. 8 Fei Chau Jehová tañi nehuen ca tañi pepiluhun meu entueiñmu Egipto mapu mu, femi afmatufalchi dungu ca llicafalchi dungu. 9 Fei cüpaleiñmu tüfa mu, elueiñmu tüfachi mapu cheu ñi mülen fentren lichi ca miel.* 10 Feula cüpalfiñ ti hunenque fün ñi hulün ti mapu ñi elueteu Chau Jehová’.

Fei elcünuafimi tami Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu ca pochongnagaimi* tami Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu. 11 Tami Chau Dios Jehová fillque cümeque dungu elueimu ca tami pu che, feimu ayüucüleaimi. Ti Leví che ca ti ca cüpanche mülelu eimün meu ca ayüucüleaingün.

12 Ti cüla tripantu mu mari troquiñcünufilmi com ñi hulün tami mapu, eluafimi quiñe troquiñ pu Leví che, pu ca cüpanche, pu cuñifall ca pu lantu domo. Tami huaria mu* eluafimi engün ñi iñmual tunte* ñi ayünieel. 13 Tami Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu feipiaimi: ‘Tañi ruca mu entufiñ com tüfa püntücünungelu,* fei elufiñ tati pu Leví che, pu ca cüpanche, pu cuñifall ca pu lantu domo. Femün chem tami feipicünuel. Inaniefiñ tami huercün dungu, rulpacünulafiñ. 14 Layeluulu iñche ilafiñ feiti püntücünungelu,* lifngenolu iñche nünütulafiñ ca chalintuculel-lafiñ tati pu layelu. Allcütuniefiñ tañi Chau Dios Jehová ñi dungun ca femün com tami feipicünuel. 15 Ti huenu, fei tami yamfal mülehue,* üye mu nagquintunge ca cümelcafinge tami pu che, pu Israel che, ca ti mapu tami elumufiel cheu ñi mülen fentren lichi ca miel. Femngechi feipicünufimi taiñ cuifiqueche yem’.

16 Fachantü tami Chau Dios Jehová feipimequeimu tami inanieafiel tüfachi huercün dungu ca ley dungu. Inanieafimi ca huechunenturpuafimi com tami piuque mu ca com tami nehuen meu.* 17 Fachantü Chau Jehová feipimequeimu quisu tami Chau Dios ngeal. Huelu mülei tami miyahual ñi rüpü meu, inanieafiel tañi feipin, huercün dungu ca ley dungu. Cafei mülei tami allcütunieafiel ñi dungun. 18 Eimi cai feipicünufimi ta Chau Jehová quisu tañi saquin troquiñchengeal chumngechi tami feipicünueteu. Ca feipicünufimi tami inayafiel com tañi huercün dungu. 19 Pengelülmi tami lif troquiñchengen tami Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu, fampüramaimu com caquelu troquiñche mu quisu ñi deumael. Femngechi püramyeaimu, eluaimu tami quimngeal ca saquiaimu chumngechi ñi feipicünuel”.

27 Feimu Moisés compañnieyu pu loncolelu Israel mu, fei feipifi tati pu che: “Inanieafimün com tüfachi huercün dungu tamün feipimequefiel fachantü. 2 Feichi antü nolmün Jordán leufü mu, fei conpulmün ti mapu mu tamün eluaeteu tamün Chau Dios Jehová, dulliaimün fütraque cura ca tacuafimün yeso mu. 3 Deu conülmün, cura mu huirintucuafimün com ñi feipin tüfachi ley. Femngechi conaimün ti mapu mu tamün eluaeteu tamün Chau Dios Jehová, üye mu mülei fentren lichi ca miel* chumngechi tamün feipicünueteu Chau Jehová, tamün cuifiqueche yem ñi Chau Ngünechen. 4 Nolmün hula Jordán leufü mu huitrapüramcünuafimün feitichi cura Ebal huincul meu, tacuafimün yeso mu chumngechi tamün feipimequefiel fachantü. 5 Tiye mu ca deumalelafimi quiñe altar tami Chau Dios Jehová. Cura mu deumangepe, pünelayafimi pañillhue* herramienta tami deumayafiel. 6 Tami deumalelafiel ti altar tami Chau Dios Jehová, catrülayafimi ti cura. Huente mu chalintuculelafimi tami Chau Dios Jehová lüpümngeelchi chalintucun.* 7 Hulaimi chalintucun quiñentrür ingequelu,* tiye mu iyafimi. Fei ayüucüleaimi tami Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu. 8 Cura mu cüme huirintucucünuafimi com ñi feipin tüfachi ley”.

9 Feimu Moisés ca pu sacerdote Leví chengelu feipifingün com pu Israel che: “Ñücüfcülenge* ca allcütulenge, ahuem Israel. Fachantü tami Chau Dios Jehová ñi troquiñchengerpuimi. 10 Mülei tami allcütuafiel tami Chau Dios Jehová ñi dungun, inanieñmayafimi tañi huercün dungu ca tañi feipin iñche tami elumequefiel fachantü”.

11 Feichi antü Moisés feipicünufi tati pu che: 12 “Deu nolmün Jordán leufü mu, tüfachi troquiñche huitracünuhuaingün Guerizim huincul mu, cümeque dungu feipiafingün tati pu che: pu Simeón che, Leví che, Judá che, Isacar che, José che ca Benjamín che. 13 Ca tüfachi troquiñche huitracünuhuaingün Ebal huincul mu ñi feipial malisian dungu: pu Rubén che, Gad che, Aser che, Zabulón che, Dan che ca Neftalí che. 14 Fei pu Leví che nehuentu dungun mu feipiafingün com pu huentru Israel meu:

15 ‘Malisiangepe chem huentru rume deumafile quiñe adentun* ñi poyengeal ca ellcalfile.* Feitichi chemcün* ñi deumael quiñe artesano* Chau Jehová üdequefi’. Fei com tati pu che feipiai ‘¡Felepe mai!’.

16 Pu Leví che feipiaingün: ‘Malisiangepe inei rume illamcafile tañi chau cam tañi ñuque’. Fei com tati pu che feipiai ‘¡Felepe mai!’.

17 Pu Leví che feipiaingün: ‘Malisiangepe inei rume cañpülecünufile cheu ñi puhun tañi carucatu che ñi mapu’. Fei com tati pu che feipiai ‘¡Felepe mai!’.

18 Pu Leví che feipiaingün: ‘Malisiangepe inei rume femcünule ñi ñamquiyahual rüpü mu quiñe trauma’. Fei com tati pu che feipiai ‘¡Felepe mai!’.

19 Pu Leví che feipiaingün: ‘Malisiangepe inei rume femfile norngenochi dungu tati ca cüpanche, ti cuñifall ca ti lantu domo’. Fei com tati pu che feipiai ‘¡Felepe mai!’.

20 Pu Leví che feipiaingün: ‘Malisiangepe inei rume cudumfile tañi chau ñi domo. Femle, yehuentucuafi tañi chau’. Fei com tati pu che feipiai ‘¡Felepe mai!’.

21 Pu Leví che feipiaingün: ‘Malisiangepe inei rume nüntufile chem culliñ rume’. Fei com tati pu che feipiai ‘¡Felepe mai!’.

22 Pu Leví che feipiaingün: ‘Malisiangepe inei rume cudumfile tañi deya,* tañi chau ñi ñahue cam tañi ñuque ñi püñeñ-ngeafui rume’. Fei com tati pu che feipiai ‘¡Felepe mai!’.

23 Pu Leví che feipiaingün: ‘Malisiangepe inei rume cudumfile tañi llalla’. Fei com tati pu che feipiai ‘¡Felepe mai!’.

24 Pu Leví che feipiaingün: ‘Malisiangepe inei rume ellcalen llihuatule* ñi lefcontuafiel tañi chafche* ca langümfile’. Fei com tati pu che feipiai ‘¡Felepe mai!’.

25 Pu Leví che feipiaingün: ‘Malisiangepe inei rume lloufile cullitu ñi langümafiel* culpanochi che’.* Fei com tati pu che feipiai ‘¡Felepe mai!’.

26 Pu Leví che feipiaingün: ‘Malisiangepe inei rume yamnienofile* ca inanienofile ñi chem pin tüfachi ley’. Fei com tati pu che feipiai ‘¡Felepe mai!’.

28 Rüfcünu allcütufilmi tami Chau Dios Jehová ñi dungun ca eluhulmi tami inanieafiel com tañi huercün dungu tami feipimequefiel fachantü, tami Chau Dios Jehová fampüramaimu com caquelu troquiñche mülelu mapu mu. 2 Rumel allcütufilmi tami Chau Dios Jehová ñi dungun, com tüfachi fentren cümeque dungu cüpayai eimi mu:

3 Cümelcangeaimi huaria mu ca cümelcangeaimi lelfün mu.

4 Cümelcangeai tami pu yall,* chem ñi hulün tami mapu ca tami pu culliñ ñi coñi: tami pu pichique huaca ca pichique ufisa.

5 Cümelcangeaimi, fei tami canastu ca tami fatia* apoleai.

6 Cümelcangeaimi cheu rume amulmi ca chem rume femülmi.

7 Hueichapaelmu* tami pu caiñe, tami adquiñ mu hueungeaingün Chau Jehová ñi duam mu. Quiñeucülen lefcontupayaimu engün, huelu huall püle lefmahuaingün eimi mu. 8 Chau Jehová cümelcayaimu tami elquetranhue ca com tami femquen. Tami Chau Dios Jehová rüfcünu cümelcayaimu ti mapu mu tami eluaeteu. 9 Inaniefilmi tami Chau Dios Jehová ñi huercün dungu ca miyahulmi tañi rüpü mu, Chau Jehová püntücünuaimu* quisu tañi troquiñchengeal eimi, femngechi feipicünueimu.* 10 Com caquelu troquiñche ñi mülen mapu mu peaingün tami yenieel Chau Jehová ñi üi, llicanieaimu engün.

11 Chau Jehová feipicünufi tami cuifiqueche yem tami eluaeteu mapu. Fei Chau Jehová femcünuai üyeu tami nieal fentren yall, culliñ ca cüme mapu. 12 Chumngechi quiñe huentru nülanentuquefi cheu ñi ngülümnieel itrofillem, ca femngechi Chau Jehová nülanentuafi reque ta huenu. Fei puuchi antü mu hulai mahun tami mapu mu ca cümelcayaimu com tami femün meu. Fillque troquiñche arelelafimi chem tañi duamnieel, huelu eimi duamlayaimi tami aretual. 13 Fachantü elumequeyu tami Chau Dios Jehová ñi huercün dungu tami inanieafiel ca tami huechunentuafiel. Inaniefilmi, Chau Jehová fampüramaimu caquelu troquiñche mu, ngünenielayaimu engün. Doicüleaimi, inalelayaimi. 14 Famtripalayaimi com tüfachi dungu tami feipimequefiel fachantü. Famtripalayaimi man püle, huele püle no rume tami inayafiel caquelu dios ca tami serfiafiel.

15 Huelu allcütunofilmi tami Chau Dios Jehová ñi dungun ca eluunolmi tami com inayafiel tañi huercün dungu ca ley dungu tami feipimequefiel fachantü, com tüfachi fentren malisian dungu cüpayai eimi mu:

16 Malisiangeaimi huaria mu ca malisiangeaimi lelfün mu.

17 Malisiangeaimi, fei tami canastu ca tami fatia huellileai.

18 Malisiangeai tami pu yall, chem ñi hulün tami mapu, tami pu pichique huaca ca tami pichique ufisa.

19 Malisiangeaimi cheu rume amulmi ca chem rume femülmi.

20 Huesa femimi ca elcünufimi ta Chau Dios.* Feimu chem cüpa femülmi rume, Chau Jehová malisiayaimu. Femcünuai tami llicaleal ca cutrancayaimu tami apümcangeal ca matu müten tami layal. 21 Tami apümcayaeteu ti mapu mu tami nüafiel, Chau Jehová femcünuai tami elcünunoaeteu ti cutran. 22 Chau Jehová cutrancayaimu, eluaimu tuberculosis cutran, huesa aling cutran,* poipoicüleaimi, müleai fütra are,* hueichan, arengechi cürüf ca ancüai tami anümca. Com tüfa cutrancayaimu lalmi hula. 23 Racümcünungeai* huenu ñi mahunnoal* ca femcünungeai tami mapu ñi hulnoal chem no rume.* 24 Tami mapu mu ti mahun Chau Jehová trufürcünuafi ca cuyümcünuafi ñi nagpayal huenu mu, fei tüfa apümcayaimu. 25 Chau Jehová femcünuai tami hueungeal tami pu caiñe ñi adquiñ mu. Quiñeucülen lefcontuafimi engün, huelu huall püle lefmahuaimi fei engün mu. Com caquelu troquiñche mapu meu peelmu tami rupamequen, rume llicayaingün. 26 Huenu miyauchi üñüm* ca mapu mu miyauchi culliñ iñmayaimu tami lachi cuerpo,* inei no rume quechanentulayayu engün.

27 Chau Jehová cutrancayaimu, eluaimu fütraque pitru ñi nieel pu Egipto che, nieaimi pitru lihue mu,* nieaimi allfen lantralelu ca rume ünayai tami trahua. Pepi tremolelayaimi* tüfachi cutran mu. 28 Chau Jehová cutrancayaimu, eluaimu tami hueluduamcüleal, tami traumaleal ca tami hueluraquiduamcüleal. 29 Rangiantü mu sumpayahuaimi* quiñe pelonolu reque sumpayaulu dumiñ mu. Chem rume femülmi, cüme tripalayaimi. Ngünencangeaimi ca müchaique hueñengeaimi. Inei no rume montul-layaimu. 30 Cüpa niehuaimi quiñe domo engu, huelu ca huentru nüntuayu. Deumarucayaimi, huelu mülelayaimi fei mu. Anümaimi quiñe anüm ofad, huelu iñmulayaimi ñi fün. 31 Tami adquiñ mu langümngeai tami toro, huelu ilotulayaimi rume. Tami adquiñ mu hueñeñmangeaimi tami burro, huelu huiño nietulayafimi. Tami pu ufisa elungeai tami pu caiñe, inei no rume montul-layaimu. 32 Peaimi chumngechi tami pu fotüm ca tami pu ñahue hultucungeai ca troquiñche mu. Rumel hueñancütuafimi engün, huelu pepi chumlayaimi rume. 33 Quiñe troquiñche tami quimnofiel iñmuai ti fün ñi hulün tami mapu ca com tami nierpun. Rumel ngünencangeaimi ca ahucangeaimi. 34 Hueluduamaimi com tami pefiel tami nge mu.

35 Chau Jehová cutrancayaimu, lucu ca chang mu eluaimu huesaque pitru pepi tremolngequenolu. Namun mu nieaimi pitru, puhuai huechuñ lonco püle. 36 Chau Jehová ca troquiñche mu yeafi ti lonco ülmen tami elcünufiel tami ngünenieaeteu, eimi cafei. Huelu eimi ca tami cuifiqueche yem quimquelafimün feitichi troquiñche. Üyeu serfiafimi caquelu dios deumangelu mamüll ca cura mu. 37 Puhulmi cheu tami yeaeteu Chau Jehová, pu che quimle tami rupamequen, llicayaingün, ayentuaimu ca illamcayaimu engün.

38 Fentren fün nganaimi tami mapu mu, huelu pichin püramaimi müten, langosta* com iyafi ti fün. 39 Anümaimi ofad ca dapiafimi,* huelu putulayaimi* pulcu ca tulayafimi chem no rume, piru com iyafi. 40 Com tami mapu mu nieaimi olivo anümca, huelu com ti aceituna ütrüfnagai, feimu pepi ngülfüluulayaimi aceite mu. 41 Nieaimi fotüm ca ñahue, huelu presuyengeaingün ca mapu mu, feimu niehuetulayafimi engün. 42 Fillque pichique pülü müpüyauquelu apümafingün com tami anümca ca ñi hulün tami mapu. 43 Tati ca cüpanche mülelu eimi mu amuleai ñi doi nehuen-ngerpun, huelu eimi amuleaimi tami doi yafüngerpunon. 44 Quisu arelelaimu tami duamnieel, huelu eimi arelel-layafimi chem no rume. Quisu loncoleai, huelu eimi inaleaimi.

45 Eimi allcütulafimi tami Chau Dios Jehová ñi dungun, inalafimi tañi huercün dungu ca ley dungu tami feipieteu. Feimu com tüfachi fentren malisian dungu puhuai eimi meu, felei, rupayaimi femngechi huesaque dungu mu apümngelmi hula. 46 Tüfa rumel müleai eimi mu ca tami pu cüpanche mu, quiñe pengelün dungu ca ngülamtun dungu reque* müleai. 47 Nielu eimi itrofillem, serfilafimi tami Chau Dios Jehová cüme duam mu ca ayühun-ngechi piuque mu. 48 Chau Jehová huercüai tami pu caiñe tami quehuayaeteu. Eimi cüdahuelafimi engün, huelu ngüñüleaimi, huihuleaimi, pichin tacun nieaimi ca nielayaimi chem no rume. Esclavongeaimi tami pu caiñe meu ca ahucayaimu engün, femngechi apümngeaimi.

49 Chau Jehová huercüai quiñe camapulechi troquiñche tami lefcontuaeteu, cüpayai cheu ñi afpun ti mapu. Eimi adümlayafimi tañi quehun dungu. Ngüpanacümaimu quiñe ñamcu reque.* 50 Llicafali ti troquiñche, yamlayafi* füchaqueche ca cuñill-layafi huechequeche. 51 Iyafingün tami pu culliñ ñi coñi ca chem ñi hulün tami mapu, femngechi tami apümcangeal. Elel-layaimu quetran, hue pulcu, aceite, pichique huaca ca pichique ufisa no rume, femngechi tami apümcangeal. 52 Malaltucungeaimi,* cerrantucungeaimi ponhuitu com ti huaria* mülelu tami mapu mu trananagle hula feitichi fütraque cura malal* nehuen-ngelu cheu tami maneluucülen. Felei llemai, malaltucungeaimi ponhuitu com ti huaria ti mapu mu tami elueteu tami Chau Dios Jehová. 53 Tami pu caiñe hualloñmayafi* tami pu huaria ca ahucangeaimi. Feimu iyafimi tami pu yall, ilotuafimi tami pu fotüm ca tami pu ñahue tami elueteu tami Chau Dios Jehová.

54 Ti huentru poyechefengelu ca ülmen mongen yenielu ñi mülen eimi meu cuñill-layafi tañi peñi, tañi piuqueyenieelchi domo ca tañi pu mülehuechi fotüm. 55 Tami pu caiñe hualloñmayafi tami pu huaria ca ahucayafingün. Feimu feitichi huentru nielayai chem no rume, ilotuafi tañi pu yall ca misahuel-layafi inei no rume. 56 Ti domo poyechefengelu ca ülmen mongen yenielu ñi mülen eimi meu, fente ñi ülmen chengen raquiduamlafui rume ñi pünoafiel ti mapu quisu ñi namun meu. Huelu cuñill-layafi tañi piuqueyenieelchi huentru ca tañi pu püñeñ no rume. 57 Tami pu caiñe hualloñmayafi tami pu huaria ca ahucayafingün. Feimu feitichi domo cuñill-layafi chem ñi tripan tañi cuerpo mu deu choyülu ca tañi pu püñeñ no rume, ellcalen iyafi.*

58 Cüme inanienofilmi com ñi feipin tüfachi ley huiriconcülelu tüfachi lifru mu ca yamnofilmi tami Chau Dios Jehová ñi üi püramyefalngelu ca afmatufalngelu, 59 Chau Jehová eluaimu ca tami pu cüpanche tamün rupayal fütra huesaque dungu mu alüñmayalu ca eluaimu huesaque cutran alüñmayalu. 60 Quisu femcünuai tami huiño nietual com feitichi cutran ñi nieel pu Egipto che, feitichi cutran tami llicaquefel. Fei tremoltungelayaimi. 61 Huelu feica müten no. Chau Jehová ca eluaimu fillque cutran ca huesaque dungu huiriconcülenolu tüfachi lifru mu nielu ti ley. Femngechi apümcangeaimi. 62 Alün-ngerpulmün rume huenu müleyechi huangülen reque, pichilehuetuaimün tamün allcütuñmanofiel tamün Chau Dios Jehová ñi dungun.

63 Chau Jehová ayüfui tamün cüme feleal ca tamün alün-ngerpual, fei Jehová ca ayüai tamün apümcayafiel com eimün. Huemünentungeaimün* ti mapu mu tamün llohual pichiñma mu.

64 Chau Jehová fill püle puhulaimu com caquelu troquiñche mu huall mapu püle. Üyeu serfiafimi caquelu dios deumangelu mamüll mu ca cura mu, eimi ca tami pu cuifiqueche yem quimquelafimün feitichi pu dios. 65 Feiti caquelu troquiñche mu tüngcülelayaimi* ca nielayaimi cheu tami ürcütual. Doi mai Chau Jehová ñi duam mu trücoucüleai tami piuque fente tami raquiduamcülen, ürcüleai tami lelin ca cutrantupiuqueleaimi. 66 Cuñihun mu müleai tami mongen. Antü ca pun mu llicaleaimi, mongetripapean mai feipimequeaimi. 67 Pulihuen mu feipiaimi ‘¡Nagantü fel!’ ca nagantü mu feipiaimi ‘¡Pulihuen fel!’. Femngechi feipiaimi tami pefiel mu ca llicaduamlu tami piuque. 68 Chau Jehová femcünuai farcu mu tamün huiñotual Egipto mapu mu feiti rüpü püle tamün feipifiel ‘Turpu pehuetulayafimün’. Üye mu quisutu fendehuaimün tamün pu caiñe ñi esclavo cam esclavangeal. Huelu inei no rume ngillalayaimünmeu”.

29 Chau Dios deu eldungucünurquei pu Israel che engün Horeb mu. Feula Chau Jehová feipicünufi ta Moisés ñi huiño eldungucünual fei engün mu Moab mapu meu. Tüfa ñi feipin feichi eldungu.

2 Fei Moisés trahulfi com pu Israel che, feipifi: “Eimün ngüneduamimün com ñi femfiel Chau Jehová tati Faraón, com tañi pu cüdaufe ca com tañi mapu tamün adquiñ meu Egipto mapu mu. 3 Tamün nge mu pefimün feichi fütraque cutrancahun dungu* ca fütraque afmatun dungu. 4 Fantepu mu Chau Jehová elulaeimünmeu pepiluhun tamün adümafiel* chem tamün pefiel ca chem tamün allcütuel. 5 Quisu feipi: ‘Iñche adniehurqueiñ ta eimün 40 tripantu ti huellin mapu meu.* Ti tacun tamün yenieel ca ti ocota* tamün nieel namun meu huesañmaulai. 6 Cafei ilafimün cofque, putulaimün* pulcu ca chem no rume,* femngechi quimürpuimün iñche tamün Chau Dios Jehová’. 7 Af meu acuimün tüfa meu. Fei Sehón, Hesbón ñi lonco ülmen, ca Og, Basán ñi lonco ülmen, hueichapaeiñmu,* huelu iñchiñ hueufiyiñ engün. 8 Fei hula nüñmafiyiñ tañi mapu engün. Elufiyiñ ñi ngen-ngeal pu Rubén che, pu Gad che ca Manasés ñi rangiñ troquiñche. 9 Feimu llemai huechunentuafimün ca inanieafimün ñi feipin tüfachi eldungu. Femngechi com tamün femün cüme tripayai.

10 Fachantü com eimün mülepaimün tamün Chau Dios Jehová ñi adquiñ meu: pu loncolelu tamün troquiñche mu, pu füchaqueche, pu huentru nielu elfal cüdau, com pu Israel huentru, 11 pu pichiqueche, pu domo fütangelu ca pu ca cüpanche mülelu eimün mu, ti ñimitumamüllquelu* ca ti entucoquelu. 12 Fachantü mülepaimün fau, feipicünuaimün tamün conal tamün Chau Dios Jehová ñi eldungu mu. Tüfachi eldungu tamün Chau Dios Jehová feipicünueimünmeu* fachantü. 13 Femngechi Chau Dios fachantü femcünuai quisu tañi troquiñchengerpual eimün ca quisu tamün Chau Dios ngeai. Femngechi feipicünufi ca eldungucünulelfi tamün cuifiqueche yem Abrahán, Isaac ca Jacob.

14 Tüfa hula feipicünumequen ñi eldungucünual, huelu eimün meu müten no. 15 Eldungucünumequefiñ tüfachi pu che mülelu iñchiñ mu fachantü taiñ Chau Dios Jehová ñi adquiñ mu, huelu cafei feichi pu che mülepanolu iñchiñ mu fachantü. 16 Eimün cüme quimnieimün chumngechi mülefuiñ Egipto mapu mu ca chumngechi rupaiñ fillque troquiñche püle petu taiñ miyahun. 17 Eimün pequefuimün tañi üdefalchi chemcün:* feiti ünufalchi* adentun* ñi nieel engün deumangelu mamüll mu, cura, plata ca oro mu.* 18 Cuñiutucuucüleaimün, femngechi quiñe huentru no rume, domo, familia ca troquiñche ñi mülepan fachantü püntütripalayaingün* taiñ Chau Dios Jehová mu ca poyelayafi feitichi troquiñche ñi pu dios. Inei rume femle, trürümngeafui ti folil reque ñi nieel quiñe fürechi anümca* venenongelu.

19 Huelu inei rume allcütule ñi chem pin tüfachi eldungu, tañi mallma piuquengen mu feipiafui chi: ‘Calli, feman müten tañi ayünieel, chumngelayan rume’.* Fei huesalcafile com pu che ñi hualloñmanieteu,* 20 Chau Jehová cüpa rulpacünuñmalayayu ñi femün. Doi mai, Chau Jehová rume illcutuafi* feichi huentru, fei com ti malisian dungu huiriconcülelu tüfachi lifru mu puhuai quisu mu. Fei Chau Jehová rüfcünu femcünuai ñi acordangehuenoal* tañi üi mapu meu. 21 Quisu inalafi ti eldungu, feimu Chau Jehová püntücünuafi* com pu troquiñche ñi mülen Israel mu. Femngechi cutrancayafi, eluafi com ti malisian dungu huiriconcülelu tüfachi lifru mu nielu ti ley dungu.

22 Tami pu fotüm ñi pu cüpanche ca ti pu che alü camapu cüpalu ngüneduamaingün tati huesaque dungu Chau Jehová ñi huercüfiel tüfachi mapu mu. 23 Quisu huercüi azufre, chadi ca cütral. Femngechi com ti mapu mu ngan-ngelayafui, chem no rume choyülayafui* ca chem anümca no rume huefpalayafui. Femngechi apümcangei Sodoma, Gomorra, Admá ca Zeboyim, Chau Jehová fütra illculen mu* apümcafi. 24 Tami pu fotüm, pu ca cüpanche ca com pu troquiñche ramtuaingün: ‘Jehová, ¿chumngelu* femngechi femfi tüfachi mapu? ¿Chem dungu fente illculcaeyu?’.* 25 Huiñoldunguaingün:* ‘Elcünuingün Jehová tañi eldungu, tañi cuifiqueche yem ñi Chau Ngünechen. Femngechi eldungucünuhurqueingün quisu nentufilu engün Egipto mapu mu. 26 Poyefingün caquelu dios, pochongnagingün* tañi adquiñ meu. Quimlafuingün feitichi pu dios, Chau Dios feipicünurqueyu engün ñi poyenoafiel. 27 Fei Jehová rume fütra illcui.* Huercüi feichi mapu meu com ti malisian dungu huiriconcülelu tüfachi lifru mu. 28 Chau Jehová fütra illculen mu* entufi engün tañi mapu mu, ca mapu mu yefi engün cheu ñi mülen ta fantepu mu’.

29 Taiñ Chau Dios Jehová quimniei com ti ellcalechi dungu.* Quisu rumel quimelelqueiñmu ca taiñ pu cüpanche, femngechi taiñ inanieafiel com ñi feipin tüfachi ley.

30 Elueyu ñi dullial tami cümelcangeal cam malisiangeal, fei com tüfachi dungu huechutripayai eimi mu ca acordayafimi* fillque troquiñche mu tami puhuleteu tami Chau Dios Jehová. 2 Fei eimi ca tami pu fotüm huiñotuaimün tami Chau Dios Jehová mu ca allcütuafimi ñi dungun com tami piuque ca com tami mongen mu* chumngechi feipimequeyu fachantü. 3 Tüfa rupale, tami Chau Dios Jehová cüpaltuaimu cheu tami presuyengeel, cutranpiuqueyeaimu ca huiño trahultuaimu chem troquiñche mu rume tami puhuleteu tami Chau Dios Jehová. 4 Tami troquiñche puhuafui chi cheu ñi afpun ta mapu, huelu üye mu tami Chau Dios Jehová trahultuaimu ca huiño cüpaltuaimu. 5 Tami Chau Dios Jehová yeaimu ti mapu mu ñi nüfiel tami pu chau, fei mülepuaimi üye mu. Quisu ñi duam mu cüme feleaimi ca doi alün-ngerpuaimi tami pu chau mu. 6 Tami Chau Dios Jehová liftuñmayaimu* tami piuque ca tami pu cüpanche ñi piuque. Fei piuqueyeafimi tami Chau Dios Jehová com tami piuque mu ca com tami mongen mu,* femngechi mongeleaimi. 7 Fei tami Chau Dios Jehová huercülelafi com feitichi malisian dungu tami pu caiñe, tami pu üdequeteu ca tami pu inantucueteu.

8 Fei huiñotuaimi, allcütuafimi Chau Jehová ñi dungun ca inayafimi com tañi huercün dungu iñche tami feipimequefiel fachantü. 9 Tami Chau Dios Jehová rume cümelcayafi com tami femquen, quisu ñi duam mu alün-ngerpuai tami pu yall,* tami pu culliñ ca chem ñi hulün tami mapu. Chau Jehová ayüfui ñi cüme feleal tami cuifiqueche yem, fei ca ayüai tami cüme feleal. 10 Feichi mu allcütuafimi tami Chau Dios Jehová ñi dungun ca inayafimi tañi huercün dungu ca ley dungu huiriconcülelu tüfachi lifru mu nielu ti ley. Ca huiñotuaimi tami Chau Dios Jehová mu com tami piuque ca com tami mongen mu.*

11 Tüfachi huercün dungu tami feipimequefiel fachantü müte cüdaungelai eimi mu ca ditufali.* 12 Tüfachi huercün dungu mülelai huenu mu tami ramtual: ‘¿Inei pürayai huenu mu, fei nacümelaiñmu* taiñ allcütuafiel ca inayafiel?’. 13 Ca mülelai nometu lafquen tami ramtual: ‘¿Inei am noai lafquen mu, fei cüpalelaiñmu taiñ allcütuafiel ca inayafiel?’. 14 Chau Dios ñi dungun rume püllelei eimi mu, tami hun ca tami piuque meu mülei, femngechi tami inayafiel.

15 Fachantü eluayu tami dullial: ti mongen ca ti cümeque dungu cam ti lan ca ti huesaque dungu. 16 Allcütufilmi tami Chau Dios Jehová ñi huercün dungu iñche tami feipimequefiel fachantü, piuqueyeafimi tami Chau Dios Jehová, miyahuaimi tañi rüpü mu ca inanieafimi tañi dulliel, tañi huercün dungu ca ley dungu. Femngechi mongeleaimi ca alün-ngerpuaimi. Tami Chau Dios Jehová cümelcayaimu tami nüfielchi mapu.

17 Huelu tamün piuque püntütripale* Chau Dios mu ca allcütuhuenofilmün, eluhuafuimün chi tamün huelulcangeal ca pochongnagafuimün* caquelu dios mu tamün serfiafiel. 18 Fachantü feipihuaiñ, femülmün, rüfcünu layaimün. Alüñma mülelayaimün feichi mapu mu tamün nüafiel nolmün hula Jordán leufü mu. 19 Tati pu mülelu huenu mu ca ti mapu meu adquintunieneu ñi femün: eluhuiyiñ tamün dullial mongen dungu cam lan dungu, tamün cümelcangeal cam tamün malisiangeal. Tamün mongeleal ca tamün pu cüpanche, dulliafimün ti mongen. 20 Cafei piuqueyeafimün tamün Chau Dios Jehová, allcütuafimün ñi dungun ca nüucüleaimün quisu mu. Quisu elueimünmu mongen, ca tañi duam mu alüñma müleaimün ti mapu mu Chau Jehová ñi feipicünufiel* tamün cuifiqueche yem Abrahán, Isaac ca Jacob”.

31 Fei Moisés tripai, feipifi tüfachi dungu com pu Israel che: 2 “Feula nien 120 tripantu. Chau Jehová feipieneu: ‘Nolayaimi Jordán leufü mu’. Feimu elungehuelayan tamün adnieafiel. 3 Tami Chau Dios Jehová huneleai eimi mu. Eimi tami adquiñ meu apümcayafi com feitichi troquiñche, fei eimi mülepuaimi tañi mapu mu engün. Josué yeaimünmeu nometu, femngechi feipicünui Chau Jehová. 4 Chau Jehová apümcafi Sehón ca Og, pu amorreo che ñi lonco ülmen, ca tañi mapu engu. Ca femngechi femafi feitichi pu troquiñche. 5 Chau Jehová eluaimünmeu tamün huehuafiel feitichi troquiñche, fei eimün femafimün com tamün feipieteu. 6 Yafüluucülemün ca nehuen piuquecünuhuaimün. Pellquelelayaimün ca llicalayafimün engün. Tamün Chau Dios Jehová afcadinieimünmeu. Quisucünulayaimünmeu ca elcünulayaimünmeu”.

7 Fei Moisés mütrümfi* ta Josué ca feipifi com pu Israel che ñi adquiñ meu: “Yafüluucülenge, nehuen piuquecünuunge. Eimi yeafimi tüfachi troquiñche feitichi mapu mu Chau Jehová ñi feipicünufiel* tañi cuifiqueche yem. Fei eluafimi tañi ngen-ngeal engün. 8 Chau Jehová huneleai eimi mu, afcadinieaimu. Quisucünulayaimu ca elcünulayaimu. Llicalelayaimi ca pellquelelayaimi”.

9 Fei Moisés huirintucucünufi tüfachi ley ca elufi pu Leví che sacerdotengelu, tüfa engün yequefi ti falin caja pengelquelu Chau Jehová ñi eldungu. Cafei elufi com pu loncolelu Israel meu. 10 Moisés feipifi engün: “Caque regle tripantu mu, puhuai ti tripantu ñi lifrecünungeal ta che ñi defen dungu mu. Fei femngele ti Fiesta ñi Müleal Llamasa mu,* puuchi antü meu 11 com pu Israel che amuai tami Chau Dios Jehová ñi adquiñ meu cheu ñi dullial. Fei papeltuaimi ti ley com pu Israel che ñi allcütual. 12 Trahulfinge com tati pu che, pu huentru, pu domo, pu pichiqueche ca pu ca cüpanche mülelu tami fillque huaria meu,* fei allcütuaingün ca quimaingün. Femngechi rume yamnieafingün* tami Chau Dios Jehová ca eluucüleaingün ñi inanieafiel com ñi feipin tüfachi ley. 13 Femngechi tañi pu fotüm engün quimnofilu tüfachi ley, allcütuaingün ca quimelelngeai chumngechi rume yamnieafiel tamün Chau Dios Jehová mülepulmün ti mapu mu tamün nüafiel nometu Jordán leufü mu”.

14 Fei Chau Jehová feipifi ta Moisés: “Tüfei, fülcülepai* ti antü tami layal. Mütrümfinge ta Josué, amumu tati trahunhue tolto ruca mu,* fei loncocünuafiñ”. Feimu Moisés ca Josué amuingu tati trahunhue tolto ruca mu. 15 Chau Jehová peufaluhui tati tolto ruca mu ti tromü meu. Tati conhue meu mülenagi ti tromü.

16 Chau Jehová feipifi ta Moisés: “Pichilehuei tami layal. Fei tüfachi pu che poyehuelayaeneu, poyeafingün pu dios ñi nieel pu ca cüpanche mülelu feitichi mapu mu tañi amual engün. Elcünuaeneu ca inahuelayafingün chem tañi eldungucünulelfiel. 17 Tüfa rupale, illcutuafiñ engün,* quisucünuafiñ ca püntütripayan* quisu engün meu,* fei apümcangeaingün. Deu rupale engün huesaque dungu ca cutrancahun meu, feipiaingün: ‘Chau Dios mülelai iñchiñ meu, ¿feimu peno rupamequeiñ feitachi huesaque dungu meu?’. 18 Huelu huesaque dungu femingün inaniefilu caquelu dios, feimu iñche püntütripalean* quisu engün meu.

19 Feula huirintucuafimu tüfachi ül ca quimelelafimu pu Israel che. Femcünuaimu com pu Israel che ñi quimürpuafiel,* femngechi quimtucuaingün chem rupaquei inanienofiel ta Chau Dios. 20 Yeafiñ ti mapu mu ñi feipicünufiel tañi cuifiqueche yem, cheu ñi mülen fentren lichi ca miel.* Iyaingün ca tuduamaingün, rume cüme feleaingün.* Fei inanieafingün caquelu dios ñi poyeafiel, illamcayaeneu engün ca inahuelayafingün tañi eldungu. 21 Rupale engün huesaque dungu mu ca cutrancahun meu, tüfachi ülcantun raquiduamelayu engün chem rupaquei inanienofiel ta Chau Dios. Tañi pu cüpanche ngelai ñi ngoimanentuafiel* tüfachi ül. Petu tañi yenofiel ti mapu mu tañi feipicünufiel engün, deu quimnien chem tañi raquiduammequen”.

22 Fei Moisés feichi antü huirintucucünufi ti ül ca quimelelfi pu Israel che.

23 Fei Chau Dios loncocünufi ta Josué, Nun tañi fotüm, feipi: “Yafüluucülenge, nehuen piuquecünuunge. Eimi yeafimi pu Israel che feiti mapu mu ñi feipicünufiel engün, fei iñche afcadinieayu”.

24 Moisés quiñe lifru mu huirintucufi com ñi feipin tüfachi ley. 25 Fei feipifi pu Leví che yeniequelu ti falin caja pengelquelu Jehová ñi eldungu: 26 “Yetuafimün tüfachi lifru nielu ti ley, inafülcünuafimün ti falin caja pengelquelu tamün Chau Dios Jehová ñi eldungu. Feitichi lifru dalluntucuaimünmeu reque Chau Dios mu. 27 Iñche cüme quimnien tamün trencül piuquengen* ca tamün ngünefalngenon. Petu tañi mongelen iñche allcütuquelafimün ta Chau Jehová. Lali, ¡doyelcülerpuaimün tati! 28 Feimu trahulfimün iñche tañi adquiñ mu com ti pu loncolelu fillque troquiñche mu ca ti pu huentru elfal cüdau nielu. Femngechi nütramcayafiñ engün tüfachi dungu. Pu mülelu huenu mu ca mapu mu adquintunieneu chem tañi femafiel engün. 29 Cüme quimnien lali hula iñche, eimün huesa femaimün ca famtripayaimün feiti rüpü mu tamün feipimequefiel. Chau Jehová ñi adquiñ meu huesa dungu femaimün, üyautuafimün* tamün femmequen mu. Feimu cüpalechi antü mu diturpuaimünmeu huesaque dungu”.

30 Fei Moisés feipifi com pu Israel che com ñi feipilen ti ül:

32 “Pu mülelu huenu mu, allcütumün, fei dunguan.

Ti mapu allcütupe ñi feipin tañi hun.

 2 Tañi quimeltun mahun reque nagpayai,

tañi dungun ilhuen reque* tüicüleai,*

fünfün mahun reque nagai cachu mu,

troftrof mahun reque* pu anümca mu.

 3 Huldunguan Chau Jehová ñi üi.

¡Quimeldungumün taiñ Chau Dios ñi afmatufalngen!

 4 Fei tati Fütra Cura, huelulcauquelai com tañi femquen mu,

com tañi rüpü norngei.

Chau Dios manelfali, turpu femquelai norngenochi dungu.

Quisu norngei.

 5 Feitichi troquiñche norngelaingün, huesa chengeingün.

Huesa femingün tati.

Chau Dios tañi pu yall no,* quisutu culpan dungu mu* coningün.

 6 Ahuem, huedhued troquiñche quimchengenolu,

¿femngechi femafimi am ta Jehová?

¿Fei tami Chau no am? Quisu ñi duam mu müleimi,

deumaeimu, troquiñchecünueimu.

 7 Raquiduamnge ñi rupan cuifi mu,

raquiduamtucuniefinge rupayechi tripantu.

Ramtufinge tami chau, fei feipiaimu.

Ramtufinge tami pu füchaqueche, fei engün quimelelaimu.

 8 Tati Doi Alüpüralelu elufilu mapu tati pu troquiñche,

hudamcünufilu Adán ñi pu fotüm,*

ngüneduami ñi tunten-ngen* Israel ñi pu fotüm,

fei elcünui cheu ñi fentepuhual pu troquiñche.

 9 Chau Jehová ngen-ngei tañi pu che mu.

Felei llemai, quisu ngen-ngei Jacob mu.*

10 Quisu pefi quiñe huellin mapu mu,*

chem no rume mülelai feiti mapu mu, allcüngequei pu auca culliñ* ñi huirarmequen.

Hualloñmafi* ñi incayafiel, dapifi

ca cuñiutucufi quisu tañi nge reque.*

11 Quiñe ñamcu* chuchicaquefi tañi dañe,*

müpüquei huente tañi pichique üñüm mu,*

ünifcünuquefi* tañi müpü, fei nüquefi tañi pichique üñüm

ca yequefi huente tañi pichun mu.*

12 Ca femngechi Chau Jehová müten adniefi.*

Caque dios no rume mülelai quisu mu.

13 Chau Dios püracahuellucünufi ñi miyahual alüpürachi mapu meu,

femngechi ifi chem ñi hulün ti mapu.

Elufi miel* mülelu fütra cura mu

ca aceite tripalu yafülechi cura mu.*

14 Elufi mantequilla deumangelu lichi huaca mu ca elufi lichi ufisa, lichi capüra.

Elufi ñi iyafiel ti doi cümeque ufisa,*

ti pu caniru* mülelu Basán mu ca ti pu chifu,*

ca tati doi cüme cachilla.

Cafei putuimi* pulcu deumangelu cütrüngeelchi ofad mu.*

15 Motrilu Jesurún,* mancüfi tañi ngünenieteu ñi chaftuafiel.

Quisu motri, fanei, huedai.

Fei elcünufi ta Chau Dios, tañi deumaeteu,

illamcafi ti Fütra Cura ñi montuleteu.

16 Caque dios ñi duam mu illculcafingün,

ünufalchi dungu mu lladcülcafingün.

17 Elulafingün chalintucun* ta Chau Dios, doi mai elufingün tati pu huesaque püllü,

pu dios ñi quimnofiel engün,

hueque dios feula ñi quimfiel engün,

tati pu dios tamün cuifiqueche yem ñi quimnofiel.

18 Ngoimanentufimi* ti Fütra Cura tami chauyefiel,

raquiduamtuculafimi ta Chau Dios tami mongeleteu.

19 Chau Jehová ngüneduamlu tüfa famentufi engün,*

illculcaeyu* tañi pu fotüm ca tañi pu ñahue.

20 Feimu feipi: ‘Püntütripayan* quisu engün mu,*

fei ngüneduaman ñi chumlerpual.

Tüfachi troquiñche huesa piuquengei,

manelfalngenochi fotümngeingün.

21 Lladcülcaeneu engün* ñi poyefiel coilaque dios,

illculcaeneu engün falinochi adentun mu.*

Ütrirülafiñ engün ca troquiñche mu iñche tañi ngen-ngenoel,

illculcayafiñ engün quiñe huedhued troquiñche mu.

22 Tañi illcun* üyümfi quiñe cütral

lüpümafilu tati doi alüconcülelu Rüngan mu,*

apümcayafi ti mapu ca chem ñi hulün

ca lüpümafi cheu ñi anülen fütraque mahuida.

23 Doyelafiñ tañi cutrancahun engün,

ütrüftuafiñ com ti flecha tañi nieel.

24 Ngüñün mu ngañhuadaingün,

huesa aling cutran mu* layaingün, fei com apümcangeaingün.

Huercüan auca culliñ ñi lefcontuafiel engün

ca veneno* niechi filu* huinolquiyauquelu* trufür mu.

25 Fütra cuchillo langümafi tañi pu yall huecun ruca mu,

ponhui ruca mu pellqueleaingün.*

Femngechi rupayai huecheque huentru ca üllchaque domo,*

pichiqueche ca füchaqueche.

26 Feipifun: “Fill püle pachügnentuafiñ,*

femcünuan ñi ngoimanentungeal engün”.*

27 Huelu raquiduamcülehuen ñi chem pial tañi pu caiñe,

hueluraquiduamafuingün chi.

Feipiafuingün chi: “Taiñ nehuen mu hueutripaiñ,

Jehová femürpulai tüfachi dungu”.

28 Tüfachi troquiñche cüme raquiduam nielaingün,*

pepilquelaingün.

29 ¡Quimchengeafuingün fel! Ngüneduamafuingün com tüfachi dungu.

Raquiduamafuingün tañi chumlerpual.

30 Quiñe caiñe, ¿inantucupeafui mai huaranca* Israel che?

Epu caiñe cai, ¿inantucupeafui mai mari huaranca Israel che?

Femlayafui. Huelu rupayafui tañi Fütra Cura elcünufile pu Israel che

ca Chau Jehová hultucufile engün tañi pu caiñe mu.

31 Pu caiñe ñi fütra cura trürlai pu Israel che ñi Fütra Cura mu.

Taiñ pu caiñe quimtucunieingün tüfa.

32 Sodoma cüpachi anüm ofad reque feleingün

Gomorra ñi lelfün mu cüpalu.

Tañi ofad venenongei ca fürei.*

33 Tañi pulcu filu ñi venenongei,

cuñihun-ngechi filu ñi veneno* langümchequelu.

34 Com tañi femün engün sellantucuniefiñ

ca elcünufiñ cheu ñi ngülümnieel itrofillem.

35 Iñche mülei ñi cutrancayafiel engün ca huiñoleltuafiel ñi femün,

feimu puuchi antü mu trayafai* ñi namun.

Püllelepai ti antü ñi huesa rupayal engün

ca pichiñma mu cutrancangeaingün tañi femün meu’.

36 Chau Jehová ngüneduamai tañi pu che ñi yafüngehuenon,

re mülehueai pu incañpengenolu ca pu nehuen-ngenolu.

Fei juzgayafi tañi pu che

ca cutranpiuqueyeafi tañi pu serfiqueteu.*

37 Fei feipiai: ‘¿Cheu mülei tañi pu dios engün,

ti fütra cura cheu ayülefuingün ñi ellcahual?*

38 ¿Cheu am mülei pu iquefulu tañi chalintucun ñi yihuiñ,*

pu putuquefulu* ti pulcu tañi hutrulngeelchi* chalintucun meu?

Huitratupe engün, eluupe tamün quelluaeteu.

Quisu engün mu ellcaumün.

39 Feula ngüneduamaimün iñche ta Chau Dios ngen,

ngelai caquelu dios, iñche müten.

Iñche hulquen lan ca mongen.

Iñche allfülchequen ca tremoltuchean.*

Inei no rume montulngelayafui iñche tañi cuhu mu.

40 Huenu pürammequen tañi cuhu,

iñche rumel mongelen, fei feipicünuan:*

41 yungümfili tañi huilüfcülechi fütra cuchillo

ca pepicacünufili tañi cuhu ñi femal nor dungu,

huiñoleltuafiñ ñi femün tañi pu caiñe

ca cutrancayafiñ tañi pu üdequeteu.

42 Mollfüñ mu ngollilcünuafiñ tañi flecha,

pu la ca pu presu ñi mollfüñ.

Tañi fütra cuchillo ilotuafi

ti lonco tati pu caiñe ñidolcülelu’.

43 Eimün pu troquiñche, ayühuaimün quiñentrür quisu tañi pu che engu.

Quisu cutrancayafi pu langümfilu tañi pu serfiqueteu,

huiñoleltuafi ñi femün tañi pu caiñe,

liftuafi ti culpan* tañi pu che ñi mapu meu”.

44 Fei tati pu che ñi adquiñ meu Moisés feipimefi com ñi feipin tüfachi ül. Hosea,* Nun tañi fotüm, compañnieyu. 45 Moisés deu feipifilu com tüfa pu Israel che, 46 feipi: “Piuquentucunieafimün com ti ngülamtun dungu* tamün feipimequefiel fachantü, ca feipiafimün tamün pu fotüm ñi cüme inayafiel com ñi feipin tüfachi ley. 47 Falilai tüfachi dungu pilayaimün. Inaniefilmün, mongeleaimün. Feyentufilmün com tüfachi dungu, alüñmayaimün ti mapu mu tamün nüafiel nometu Jordán leufü mu”.

48 Feichi antü müten Chau Jehová dungufi ta Moisés, feipifi: 49 “Moab mapu mu mülei Abarim ñi mahuida, fei pürapunge Nebo huincul üye mu mülelu Jericó ñi adquiñ mu. Üye mu puquintuafimi Canaán mapu ñi eluafiel pu Israel che. 50 Fei layaimi ti huincul mu cheu tami pürapual ca rüngaltucungeaimi tami cuifiqueche yem reque, chumngechi ñi lan tami peñi Aarón Hor huincul mu ca rüngaltucungei tañi cuifiqueche yem reque. 51 Rangiñ pu Israel che mu eimu culpaimu* iñche mu inafül Meribá ñi co Cadés mapu mu, Zin huellin mapu meu. Püramyemulan pu Israel che ñi adquiñ mu. 52 Camapu puquintuafimi ti mapu, huelu conpulayaimi feichi mapu mu ñi eluafiel pu Israel che”.

33 Moisés, Chau Ngünechen* ñi cüdaufe, tüfachi cümeque dungu feipifi pu Israel che petu tañi lanon. 2 Feipi:

“Sinaí mu cüpai Chau Jehová,

Seír mu huilüfi huente quisu engün meu.

Parán ñi mahuidantu mu afmatufalngen mu huilüfi.

Quisu mu ca mülerquei fentren cümeque püllü,

tañi man püle mülerquei tañi pu hueichafe.*

 3 Chau Dios piuqueyefi tañi pu che.

Tami cuhu meu mülei com pu lif chengelu.

Tami namun püle anülerqueingün,

fei eluhuingün ñi allcütuafiel tami feipin.

 4 Moisés elueiñmu quiñe huercün dungu, quiñe ley

Jacob tañi pu che* ñi ngen-ngeel.

 5 Trahuluulu pu loncolelu tati pu che meu

com pu Israel ñi troquiñche meu,

Chau Dios lonco ülmen-ngerpui Jesurún mu.*

 6 Rubén mongelepe ca laquilpe,

tañi pu huentru pichilehuequilpe”.

 7 Fei Moisés feipifi tüfachi cümeque dungu ta Judá:

“Ahuem Jehová, allcütuñmafinge Judá ñi dungun,

huiño cüpaltuafimi tañi troquiñche mu.

Tañi nehuen mu incañpefi tañi ngen-ngeel.

Quelluafimi ñi quehuayafiel tañi pu caiñe”.

 8 Leví mu feipi:

“Feiti huentru tami* piuqueyenieteu ngen-ngeai tami Tumim ca tami Urim mu.

Eimi ngüneduamfimi Masá mu.

Eluhuimi tami chaftuafiel inafül Meribá ñi co meu.

 9 Pu Leví che huentru feipifingün tañi chau ca ñuque: ‘Duamtuulaiñ’.

Tañi pu peñi quimhuetulafingün,

ca quiñeulai tañi pu fotüm engün.

Fei engün inaniefingün tami feipin

ca huechunenturpuingün tami eldungu.

10 Fei engün quimelelafi ta Jacob tami huercün dungu

ca quimelelafingün ta Israel tami ley dungu.

Chalintucupe engün incienso,* rume cüme nümün-ngeai eimi mu

ca hulpe engün com ti chalintucun* tami altar meu.

11 Ahuem, Jehová, cümelcafinge tañi nehuen,

cüme lloumafinge com tañi femquen.

Trafolmafinge ñi chang* tañi pu chaftuqueteu,

femngechi huitrapürahuelayai tañi pu üdequeteu”.

12 Benjamín mu feipi:

“Chau Jehová ñi saquin cüme felepe quisu engu.

Com antü cuñiutucunieafi,

fei tañi llanca foro mu* müleai”.

13 José mu feipi:

“Chau Jehová cümelcape tañi mapu,

eluafi huenu mu cüpachi cümeque dungu,

ti ilhuen* ca ti co tripalu hufco* miñche mapu mu,

14 ti cümeque fillem ñi tremümquefiel antü

ca ti cümeque fün ñi huefpaquen fillque cüyen,

15 ti doi cümeque fillem tripalu cuifique huincul mu*

ca ti cümeque fillem tripalu rumel mülequechi mahuida mu,

16 cümeque fillem mülelu mapu mu ca com ñi hulquen,

ca ñi füreneeteu tati peufaluulu zarza mu.

José dullingei rangi tañi pu peñi meu,

fei com tüfachi dungu cüpape tañi lonco mu, quisu tañi huechuñ lonco mu.

17 Afmatufali quiñe toro reque hune choyüngelu,

tañi müta, auca toro* ñi müta reque.

Tañi müta mu quiñentrür ültrenieafi* fillque troquiñche,

yeafi cheu ñi afpun ti mapu.

Ti müta, feita Efraín ñi fentren huaranca hueichafe*

ca Manasés ñi huarancaquechi hueichafe”.

18 Zabulón mu feipi:

“Ahuem, Zabulón, ayüunge tripan mu eimi.

Isacar cai, ayüunge tami tolto ruca mu.*

19 Fei engün mütrümafingün* pu troquiñche ñi amual mahuida mu.

Üye mu hulaingün pu nor che ñi chalintucun.

Entuaingün fentren falinque fillem lafquen meu

ca ti falinque fillem ellcalelu* cuyüm mu”.

20 Gad mu feipi:

“Cümelcangepe tati doi amultucuquefilu cheu ñi puhun Gad.

Pochongnagquei* üye mu quiñe trapial reque,

pepicaucülei ñi catrünentuafiel ti lipang ca ti lonco.

21 Quisu dulliafi ti hunen troquiñ,

feiti troquiñ ñi püntücünufiel* tati hulquelu ley.

Pu loncolelu ti pu che mu trahuluhuaingün.

Chau Jehová ñi duam mu quisu femai nor dungu

ca inanieafi tañi ley quiñentrür pu Israel che engün”.

22 Dan mu feipi:

“Dan quiñe pichi trapialngei.

Rincütripayai Basán mu”.

23 Neftalí mu feipi:

“Neftalí tuduamcülei Chau Jehová ñi füreneeteu mu,

apolei tañi cümeque dungu meu.

Nüfi ti mapu mülelu conhue antü püle ca sur püle”.*

24 Aser mu feipi:

“Aser cümelcangei fentren fotüm mu.

Tañi pu peñi füreneayu

ca cüchape* tañi namun aceite mu.

25 Tami puerta ñi tranca* pañillhuengei* ca cobrengei,

tami mongen mu rupalayaimi cuñihun dungu mu.

26 Inei no rume trürlai Jesurún ñi Chau Ngünechen mu.

Püracahuelluyahui huenu mu tami quelluaeteu

ca tañi afmatufalngen mu püracahuelluyahui huente tromü.

27 Cuifi ñi ellcaupeyümngen Chau Ngünechen.

Quisu quelluaimu ca cuñiutucuaimu rumel mu.

Tami adquiñ mu huemünentuafi* tami pu caiñe,

fei feipiai: ‘¡Apümcafinge!’.

28 Israel rupalayai cuñihun dungu mu,

Jacob ñi pu cüpanche püntücünungeaingün,*

fei müleaingün quiñe mapu mu cheu ñi mülen fillque fün ca hue pulcu,

huenu mu tüicünagpayai* ilhuen.

29 ¡Ahuem, Israel, ayüucüleimi!

Chau Jehová montuleimu,

fei tati escudo tami cuñiutucuqueteu,

tami afmatufalchi fütra cuchillo.

Feimu, ¿inei am trüri eimi mu?

Tami pu caiñe huingüdcülen cüpayaingün eimi mu,

fei eimi pünonacümmayafimi ñi furi”.*

34 Moisés mülefui ti laf mapu Moab ñi huellin mapu meu.* Fei huechui Pisgá mu Nebo huincul meu mülelu Jericó ñi adquiñ püle. Fei Chau Jehová pengelelfi com ti mapu, Galaad puulu ta Dan mu, 2 com ti mapu ñi nieel Neftalí, Efraín ca Manasés ca com Judá ñi mapu puulu ti lafquen conhue antü püle mülelu.* 3 Ca pengelelfi ti Négueb, Jordán mapu ca Jericó ñi laf mapu, feiti huaria fentren palmera niei. Cafei pengelelfi Zóar.

4 Fei hula Chau Jehová feipi: “Tüfachi mapu feipicünun* ñi eluafiel ta Abrahán, Isaac ca Jacob. Feipicünufiñ engün: ‘Eluafiñ tami pu cüpanche’. Elueyu tami puquintuafiel feitichi mapu, huelu amulayaimi üye mu”.

5 Fei Moisés, Chau Jehová ñi cüdaufe, tiye mu lai Moab mapu mu, chumngechi ñi feipicünun Chau Jehová. 6 Quisu rüngaltucufi ti laf mapu Moab mapu meu, itrotripa Bet-Peor mu. Fantepu mu quimngequelai cheu ñi rüngaltucungen. 7 Moisés lalu 120 tripantu nierquefui. Cüme pelolefui ca petu nehuen-ngecafui. 8 Pu Israel che 30 antü ngümayefingün ta Moisés ti laf mapu Moab ñi huellin mapu mu. Fei fentecünuingün ñi ngümayefiel.

9 Moisés fampuhulürquefi ñi cuhu ta Josué ñi elfalcünuafiel. Feimu Josué, Nun ñi fotüm, niei fentren quimün.* Fei pu Israel che eluhuingün ñi allcütuafiel ca femingün com ñi feipicünufiel Chau Jehová ta Moisés. 10 Chau Jehová rume cüme quimniefi ta Moisés. Turpu huiño mülehuelai quiñe huerquen quisu reque Israel meu. 11 Chau Jehová huercüfi ta Moisés Egipto mapu mu ñi femal fillque afmatun dungu, femngechi ñi huesalcayafiel ta Faraón, com tañi pu cüdaufe ca com tañi mapu. Fei Moisés com femi. 12 Cafei com pu Israel che ñi adquiñ mu Moisés femi nehuen-ngechi dungu afmatufalngelu.

Ca lof mu: “Püllelelu”.

Tüfa cüpa feipilei quiñe troquiñ mapu ñi epe mülenon che.

Hebreo quehun feipilei: “Israel tañi pu fotüm”.

Moisés huehui Chau Jehová ñi nehuen mu.

Ca feipiafui chi: “Ca hueufilu ta Og, Basán ñi lonco ülmen, mülelu Astarot ca Edréi mu”.

Tüfa tati fütraque mahuida peno mülelu Líbano mu.

Ca lof mu: “Cuyalltulelfiel”.

Hebreo quehun feipilei: “Huarancaquechi rupa”.

Ca lof mu: “Fanechi fillem reque”.

Ca lof mu: “Chaftudungun”.

Ca lof mu: “Lloudunguimün”.

Ca lof mu: “Mil che meu”.

Ca lof mu: “Ngüneduammeafiel”.

Ca lof mu: “Carpa ruca mu”.

Hebreo quehun feipilei: “Lliuhuleiñmu taiñ piuque”.

Ca lof mu: “Muralla”.

Ca lof mu: “Quehuayai”.

Ca lof mu: “Anücünuafiel tamün tolto ruca”.

Ca lof mu: “Lladcüi”.

Ca lof mu: “Lladcüi”.

Ca feipiafui chi: “Chau Dios nehuentucueyu”.

Ca lof mu: “Montuñmangeal”.

Ca lof mu: “Yafcaiñ”.

Tüfa cüpa feipilei quiñe troquiñ mapu ñi epe mülenon che.

Ca lof mu: “Huallmanierquefiyiñ”.

Ca lof mu: “Picun püle”.

Cam: “Quintucaduamlayafimün”.

Ca lof mu: “Pülleconlaiñ”.

Ca lof mu: “Quehualayafimün”.

Ca lof mu: “Cuyalltui”.

Cam: “Pu huentru nielu tripantu tañi soltaungeal”.

Hebreo quehun feipilei: “Quisu tañi cuhu mu”.

Cam: “Pu huentru nielu tripantu tañi soltaungeal”.

Ca lof mu: “Chaftulayafimi”.

Ca lof mu: “Quechanentufi engün”.

Ca lof mu: “Montuñmafingün”.

Caftor fei ta Creta.

Ca lof mu: “Fiñmaucüleaingün”.

Cam: “Cutrantuaingün püñeñachi domo reque”.

Hebreo quehun feipilei: “Tami”.

Cam: “Hultucuafiyiñ ñi apümcangeal”.

Ca lof mu: “Itrofillem”.

Ca lof mu: “Quehuafe”.

Ca lof mu: “Montuñmafiyiñ”.

Ca lof mu: “Muralla”.

Ca lof mu: “Sechuhue”.

Cam: “Hultucufiyiñ ñi apümcangeal”.

Ca lof mu: “Itrofillem”.

Ca lof mu: “Hierro mu”. Ca feipiafui chi: “Curü basalto pingechi cura”.

Ca lof mu: “Cajon”.

Hebreo quehun feipilei: “9 codo”. Quiñe codo fei ta 44,5 centimetro. Ngüneduamnge apendice B14.

Hebreo quehun feipilei: “4 codo”.

Tüfachi üi cüpa feipi “Jaír ñi pichique huaria nielu tolto ruca”.

Tüfa Lachi lafquen pingei.

Ca lof mu: “Familia”.

Ca lof mu: “Lladcütunierqueneu”.

Ca lof mu: “Meli tuhun mapu”. Cam: “Tripahue antü, conhue antü, norte ca sur”.

Cam: “Rocüfcülelu”.

Ca lof mu: “Lloudunguqueiñmeu”.

Ca lof mu: “Upelayaimi”.

Ca lof mu: “Nieto”.

Ca lof mu: “Quim respetayaeneu engün”.

Ca lof mu: “Pülleconpuimün”.

Hebreo quehun feipilei: “Tati Mari Dungun”.

Ca lof mu: “Chem imagen rume”. Diccionario mu ngüneduamnge “adentun”.

Ca lof mu: “Idum”.

Ca lof mu: “Huingüdquiyauquelu”.

Ca lof mu: “Lloyünaglayaimi, ponornaglayaimi”.

Ca lof mu: “Üicülechi rono reque felefui”.

Ca lof mu: “Lladcütueneu”.

Ca lof mu: “Cuyalltueneu”.

Ca lof mu: “Upenentunoal”.

Ca lof mu: “Lladcülcayafiel”.

Hebreo quehun feipi néfesh. Diccionario mu ngüneduamnge “mongen”.

Ca lof mu: “Upenentulayai”.

Ca lof mu: “Quehuan”.

Ca lof mu: “Quechanentufi”.

Tüfa cüpa feipilei quiñe troquiñ mapu ñi epe mülenon che.

Cam: “Acordan dungu”.

Tüfa Cotrü lafquen, Lachi lafquen pingei.

Ca lof mu: “Imagen”.

Ca lof mu: “Lloyünaglayaimi, ponornaglayaimi”.

Ca lof mu: “Fillem”.

Ca lof mu: “Yafcan mu”.

Ca lof mu: “Nieto”.

Ca lof mu: “Yom lacu”.

Hebreo quehun mu feipi piuqueyechen ca fürenechen afquenolu. Diccionario mu ngüneduamnge “piuqueyen afquenolu”.

Cam: “Yamquenochi pünelayafimi”. Ca lof mu: “Podümlayafimi”.

Cam: “Sabado”. Diccionario mu ngüneduamnge “ürcütun antü”.

Ca lof mu: “Respetafalngen”.

Ca lof mu: “Upelayaimi”.

Ca lof mu: “Trafche”.

Ca lof mu: “Trafche”.

Ca lof mu: “Pülleconpaingün”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Carpa ruca meu”.

Ca lof mu: “Nieto”.

Ca lof mu: “Respetanieafiel”.

Ca lof mu: “Moshcon, mishqui”.

Hebreo quehun feipi néfesh. Diccionario mu ngüneduamnge “mongen”.

Cam: “Com tami nieel meu”.

Cam: “Fillque rupa feipilelafimi”.

Hebreo quehun feipilei: “Rangi tami nge meu”.

Ca lof mu: “Cuyalltufi”.

Ca lof mu: “Fillem meu”.

Ca lof mu: “Hufco, pozoco”.

Ca lof mu: “Upenentunoafiel”.

Ca lof mu: “Huallmanieteu”.

Ca lof mu: “Lladcütuaimünmeu”.

Ca lof mu: “Chaftuafiel”.

Cam: “Masah”. Ngüneduamnge apendice A2.

Ca lof mu: “Quechanentuafimün”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Cam: “Hitita”.

Cam: “Tami hultucuafiel ñi apümcangeal”.

Ca lof mu: “Tañi niehun ñi duam mu”.

Ca lof mu: “Lladcütuaimünmeu”.

Diccionario mu ngüneduamnge “orcon mamüll ñi poyengequeel”.

Ca lof mu: “Imagen”.

Ca lof mu: “Hudacünulelngelu”.

Ca lof mu: “Cuyalltufiel”.

Diccionario mu ngüneduamnge “piuqueyen afquenolu”.

Diccionario mu ngüneduamnge “piuqueyen afquenolu”.

Ca lof mu: “Familia”.

Ca lof mu: “Quechanentuafiñ”.

Hebreo quehun feipilei: “Juician dungu”.

Ca feipiafui chi: “Ñi llicaleal engün”.

Ca lof mu: “Llumuucülelu”.

Ca lof mu: “Quechanentuafi”.

Ca lof mu: “Aucan culliñ, caita culliñ”.

Ca lof mu: “Conümpangehuelayai, tuculpangehuelayai”.

Hebreo quehun feipilei: “Miñche huenu mu”.

Ca lof mu: “Milla”.

Ca lof mu: “Munulniefilu”.

Ca lof mu: “Ünufal fillem rume”.

Ca lof mu: “Cuyalltufiel”.

Tüfa cüpa feipilei quiñe troquiñ mapu ñi epe mülenon che.

Ca lof mu: “Respetaniefinge”.

Ca lof mu: “Huitrunco, huidco”.

Ca lof mu: “Cebada”.

Ca lof mu: “Moshcon, mishqui”.

Ca lof mu: “Hierro”.

Ca lof mu: “Upelayafimi”.

Ca lof mu: “Milla”.

Ca lof mu: “Upenentulayafimi”.

Ca lof mu: “Uperumefilmi”.

Ca lof mu: “Lloyünagülmi, ponornagülmi”.

Ca lof mu: “Muralla”.

Ca lof mu: “Quechanentuafimi”.

Ca lof mu: “Quechanentuafi”.

Ca lof mu: “Quechanentuafi”.

Ca lof mu: “Yafü piuquengelu”.

Ca lof mu: “Upelayaimi”.

Ca lof mu: “Lladcüi”.

Ca lof mu: “Hierro”.

Ca lof mu: “Estatua”.

Ca lof mu: “Conümpangehuelayai, tuculpangehuelayai”.

Ca lof mu: “Yafcamequen”.

Ca lof mu: “Lloyünagün, ponornagün”.

Ca lof mu: “Yafcan mu”.

Ca lof mu: “Lladcüi”.

Ca lof mu: “Lladcüi”.

Ca lof mu: “Yafcaimün”.

Cam: “Masah”. Ngüneduamnge apendice A2.

Ca lof mu: “Yafcan”.

Tüfa cüpa feipilei quiñe troquiñ mapu ñi epe mülenon che.

Hebreo quehun feipilei: “Tati Mari Dungun”.

Ca lof mu: “Hudacünufi”.

Hebreo quehun feipilei: “Tañi pu peñi engün”.

Hebreo quehun feipilei: “Jehová, fei engün tañi herencia”.

Ca lof mu: “Cuyalltufiel”.

Ca lof mu: “Respetaniefinge”.

Hebreo quehun feipi néfesh. Diccionario mu ngüneduamnge “mongen”.

Cam: “Doi alüpürachi huenu”.

Ca lof mu: “Püllecontufi”.

Ca lof mu: “Yafü piuquengen”.

Hebreo quehun feipilei: “Dios ngei pu dios meu”.

Ca lof mu: “Hudatripaquilnge”.

Cam: “Ñi cuhu ca ñi lipang nehuen-ngelu”.

Ca lof mu: “Quehuafe”.

Ca lof mu: “Carro”.

Tüfa cüpa feipilei quiñe troquiñ mapu ñi epe mülenon che.

Ca lof mu: “Carpa ruca”.

Ca lof mu: “Cuyalltufiel”.

Ca lof mu: “Moshcon, mishqui”.

Cam: “Hutrucoquefuimi tami namun meu”. Namun meu amulcünuquefuingün chi quiñe chincül ñi entual co. Cam namun meu rüngalquefuingün cheu ñi amuleal ti co.

Ca lof mu: “Cuñiutucuniequefi”.

Hebreo quehun feipi néfesh. Diccionario mu ngüneduamnge “mongen”.

Ca lof mu: “Primavera”.

Ca lof mu: “Otoño”.

Ca lof mu: “Cosechayaimün”.

Ca lof mu: “Lloyünagaimün, ponornagaimün”.

Ca lof mu: “Lladcüleai”.

Ca lof mu: “Nürüfcünuafi”.

Ca lof mu: “Familia”.

Ca lof mu: “Hudatripalayaimün”.

Ca lof mu: “Quechanentuafi”.

Ca quimngequei Fütra lafquen cam Mediterráneo pingechi lafquen.

Ca lof mu: “Hudatripalmün”.

Diccionario mu ngüneduamnge “orcon mamüll ñi poyengequeel”.

Ca lof mu: “Imagen”.

Ca lof mu: “Conümpangehuelayai, tuculpangehuelayai”.

Ca lof mu: “Füchotun, mañumtun”.

Diccionario mu ngüneduamnge “diezmo”.

Ca lof mu: “Huallmanieteu”.

Hebreo quehun feipilei: “Pu puerta mu”.

Hebreo quehun feipilei: “Pu puerta mu”.

Ca lof mu: “Chumte”.

Hebreo quehun feipilei: “Gacela ca ciervo”.

Ca lof mu: “Huitrunacümafimi”.

Ca lof mu: “Hudanentungeai”.

Hebreo quehun feipilei: “Pu puerta mu”.

Hebreo quehun feipilei: “Pu puerta mu”.

Hebreo quehun feipilei: “Pu puerta mu”.

Hebreo quehun feipilei: “Gacela ca ciervo”.

Hebreo quehun feipi néfesh. Diccionario mu ngüneduamnge “mongen”.

Ca lof mu: “Familia”.

Ca lof mu: “Respetafalchi chalintucun müten”.

Diccionario mu ngüneduamnge “altar”.

Hebreo quehun feipi néfesh. Diccionario mu ngüneduamnge “mongen”.

Ca lof mu: “Respetanieafimün”.

Ca lof mu: “Llumcülen mu”.

Ca lof mu: “Huallmanieteu”.

Ca lof mu: “Hudanentuaeteu”.

Cam: “Falinochi huentru”.

Cam: “Hultucuafimi ñi apümcangeal”.

Ca lof mu: “Füchotun, mañumtun”.

Ca lof mu: “Hudacünungelu”.

Ca lof mu: “Lladcülehuelayai”.

Ca lof mu: “Cuyalltufiel”.

Cam: “Allcütuafimi ñi dungun”.

Ca lof mu: “Calül”.

Cam: “Liftracünulayafimün tamün tol”. Hebreo quehun feipilei: “Rangi tamün nge mu”.

Ca lof mu: “Hudacünulelngelu”.

Ca lof mu: “Aucan capüra, caita capüra”.

Ca lof mu: “Changaftuquelu”.

Ca lof mu: “Challhua trülque reque”.

Ca lof mu: “Idum”.

Ca lof mu: “Aguila”.

Ca lof mu: “Pengele”.

Hebreo quehun feipilei: “Pu puerta meu”.

Ca lof mu: “Hudacünulelngelu”.

Ca lof mu: “Hudacünuafimi”.

Ca lof mu: “Pütocoafuimi”.

Ca lof mu: “Respetanieafiel”.

Ca lof mu: “Fillem”.

Feichi tripantu mu pu defelelu cullilayaimi feipingequefui chi cam ca antü culliaimi.

Ca lof mu: “Trafche”.

Hebreo quehun feipilei: “Cerracünulayafimi tami cuhu”.

Ca lof mu: “Püllelei”.

Ca lof mu: “Yafcaconaimi”.

Ca lof mu: “Upelayaimi”.

Ca lof mu: “Hudacünulelafimi”.

Ca lof mu: “Huesa dungu”.

Hebreo quehun feipilei: “Pu puerta meu”.

Hebreo quehun feipilei: “Gacela ca ciervo”.

Ca lof mu: “Huitrulnacümafimi”.

Ngüneduamnge apendice B15.

Diccionario mu ngüneduamnge “Pascua”.

Ca lof mu: “Nielu lefaura engu”.

Ca lof mu: “Upelayaimi”.

Ca lof mu: “Füchotun, mañumtun”.

Ca lof mu: “Carpa ruca mu”.

Ca lof mu: “Respetafal trahun”.

Ca lof mu: “Cebada mu”.

Cam: “Fiesta Rupalu Regle Semana”.

Hebreo quehun feipilei: “Pu puerta mu”.

Ca lof mu: “Upelayaimi”.

Ca lof mu: “Ramada mu”.

Ca lof mu: “Regalo”.

Hebreo quehun feipilei: “Pu puerta mu”.

Cam: “Chem regalo no rume”.

Ca lof mu: “Tremolenole”.

Ca lof mu: “Lloyünagafui, ponornagafui”.

Ca lof mu: “Pengeldungulu”.

Ca lof mu: “Lloudunguaimu”.

Ca lof mu: “Hudatripalayai”.

Ca lof mu: “Milla”.

Ca lof mu: “Chumpol lifru mu”.

Ca lof mu: “Respetayafi”.

Hebreo quehun feipilei: “Tañi pu peñi engün”.

Hebreo quehun feipilei: “Jehová, fei engün tañi herencia”.

Ca lof mu: “Füchotun, mañumtun”.

Ca lof mu: “Lipang”.

Ca lof mu: “Traltri”.

Cheu ñi dulliel tañi püramyengeal.

Cam: “Rulpayafiel”.

Ca lof mu: “Trafche”.

Ca lof mu: “Calcu dungu mu”.

Ca lof mu: “Quechanentuafi”.

Ca lof mu: “Montuñmayafimi”.

Ca lof mu: “Hudacünuafimi”.

Ca lof mu: “Trafche engu”.

Ca lof mu: “Ngümitumeal”.

Ca lof mu: “Lladcülen mu”. Hebreo quehun feipilei: “Arelelu cai ñi piuque”.

Ca lof mu: “Trafche”.

Ca lof mu: “Hudacünufinge”.

Ca lof mu: “Cuyalltufiel”.

Ca lof mu: “Hudacünuafimi”.

Ca lof mu: “Yafcaconlayaimi”.

Ca lof mu: “Trafche”.

Ca lof mu: “Uhuamtulefui chi”.

Ca lof mu: “Yafcan”.

Ca lof mu: “Quehuamefilmi”.

Ca lof mu: “Carro”.

Ca lof mu: “Pülleconai”.

Cam: “Ñi ca lliuhuñmanoafiel ñi piuque”.

Ca lof mu: “Corralmayafimi”.

Ca lof mu: “Montuñmafiel”.

Cam: “Com tati pu neyülelu”.

Cam: “Hitita”.

Ca lof mu: “Yafcayal”.

Cam: “Chemu”.

Ca lof mu: “Pülleconaingün”.

Hebreo quehun feipilei: “Taiñ cuhu hutrul-lafingün tüfachi mollfüñ”.

Ca lof mu: “Yafcaconlayaingün”.

Ca lof mu: “Quehuameafiel”.

Ca lof mu: “Aifiñcünuafiel”.

Cam: “Quiñe üdeafui chi”.

Ca lof mu: “Quiñepülecünulayafi”.

Ca lof mu: “Yafü piuquengelu”.

Ca lof mu: “Rume ifengei”.

Ca lof mu: “Yafcan meu”.

Ca lof mu: “Püllelenole”.

Ca lof mu: “Dañi”.

Ca lof mu: “Idum”.

Ca lof mu: “Yafcaconlayai”.

Ca lof mu: “Ngillatuhue carpa ruca meu”.

Cam: “Famentufile”.

Cam: “Famentufi”.

Ca lof mu: “Huinüfcünuafingu”.

Hebreo quehun mu cüpa feipi quiñe domo turpu cudumuunolu quiñe huentru engu.

Hebreo quehun feipilei: “100 siclo”. Quiñe siclo fanei 11,4 gramo. Ngüneduamnge apendice B14.

Ca lof mu: “Perumengele engu”.

Ca lof mu: “Trafche”.

Ca lof mu: “Yafcan dungu mu”.

Ca lof mu: “Trafche”.

Cam: “Fei illutulfile ca cudumfile”.

Hebreo quehun feipilei: “50 siclo”.

Cam: “Capüncülelu”.

Ca lof mu: “Cütrau”.

Ca lof mu: “Pünün”.

Ca lof mu: “Yom lacu”.

Ca lof mu: “Anücünufilmi tami tolto ruca”.

Ca lof mu: “Quehuayafiel”.

Ca lof mu: “Quiñepülecünuafimi”.

Cam: “Podümquelu”.

Ca lof mu: “Semen”.

Ca lof mu: “Cheu ñi anücünufiel ñi tolto ruca”.

Ca lof mu: “Cheu ñi anücünufiel ñi tolto ruca”.

Ca lof mu: “Cheu ñi anücünunofiel ñi tolto ruca”.

Ca lof mu: “Camapulechi”.

Hebreo quehun feipilei: “Pochongnagülmi”.

Ca lof mu: “Cheu tami anücünufiel tami tolto ruca”.

Cam: “Prostituta cam prostitutongeal”. Diccionario mu ngüneduamnge “prostituta”.

Cam: “Huehuel”.

Ca lof mu: “Yafcan dungu mu”.

Ca lof mu: “Yafcan dungu no”.

Ca lof mu: “Füchotun, mañumtun”.

Ca lof mu: “Trafche”.

Ca lof mu: “Chumte”.

Ca lof mu: “Guardacünulayaimi”.

Ca lof mu: “Trafche”.

Ca lof mu: “Pincultuafuimi”.

Cam: “Famentuafui chi”.

Ca lof mu: “Yafcan dungu”.

Ca lof mu: “Troquiñ quehuafe mu”.

Ca lof mu: “Trafche”.

Ca lof mu: “Traf Israel che”.

Hebreo quehun feipilelu “lepra”, fillque dungu adentuleafui, fillque trahua cutran tulchequelu cam quiñeque cutran mülelu tacun cam ruca mu.

Ca lof mu: “Trafche”.

Ca lof mu: “Fillem”.

Hebreo quehun feipilei: “Pu puerta meu”.

Ca lof mu: “Yafcaconaimi”.

Ca lof mu: “Familia”.

Ca lof mu: “Yafcan mu”.

Ca lof mu: “Upelayaimi”.

Ca lof mu: “Trarin”.

Ca lof mu: “Chamida”.

Ca lof mu: “Upelayaimi”.

Ca lof mu: “Yafcan”.

Cam: “Hulelcangeal”.

Ca lof mu: “Lüpünacümcünungeal, copünacümcünungeal”.

Ca lof mu: “Bozal”.

Ca lof mu: “Upenentungelayai”.

Ca lof mu: “Ngütrümafiel”.

Ca lof mu: “Tranu”.

Ca lof mu: “Montuñmangelu”.

Ca lof mu: “Tranu”.

Hebreo quehun feipilei: “Tami ruca mu quiñe efá ca quiñe efá”. Quiñe efá feita 22 litro. Ngüneduamnge apendice B14.

Ca lof mu: “Respetalafi”.

Ca lof mu: “Huallmayaimu”.

Ca lof mu: “Cüme felen”.

Hebreo quehun feipilei: “Miñche huenu meu”.

Ca lof mu: “Conümpahuetulayayu engün, tuculpahuetulayayu engün”.

Ca lof mu: “Upenentulayafimi”.

Ca lof mu: “Cuyalltufi”.

Ca feipiafui chi: “Epe lalefui”.

Ca lof mu: “Moshcon, mishqui”.

Ca lof mu: “Lloyünagaimi, ponornagaimi”.

Hebreo quehun feipilei: “Pu puerta mu”.

Ca lof mu: “Chumte”.

Ca lof mu: “Hudacünungelu”.

Ca lof mu: “Hudacünungelu”.

Ca lof mu: “Respetafal mülehue”.

Tüfa cüpa feipi com tañi chengen mu. Hebreo quehun feipi néfesh. Diccionario mu ngüneduamnge “mongen”.

Ca lof mu: “Moshcon, mishqui”.

Ca lof mu: “Hierro”.

Ca lof mu: “Füchotun, mañumtun”.

Cam: “Chalintucun ñi cümelcaucüleal Chau Dios engu”. Diccionario mu ngüneduamnge “chalintucun quiñentrür ingequelu”.

Ca lof mu: “Dunguquilnge”.

Ca lof mu: “Imagen”.

Ca lof mu: “Llumumafile”.

Ca lof mu: “Fillem”.

Cam: “Cüdauquelu mamüll ca pañillhue mu”.

Ca lof mu: “Lamngen”.

Ca lof mu: “Uhuamtule”.

Ca lof mu: “Trafche”.

Cam: “Huesalcayafiel”.

Hebreo quehun feipi néfesh. Diccionario mu ngüneduamnge “mongen”.

Ca lof mu: “Respetanienofile”.

Ca lof mu: “Familia”.

Ca lof mu: “Patia”.

Ca lof mu: “Quehuapaelmu”.

Ca lof mu: “Hudacünuaimu”.

Ca lof mu: “Cuyalltueimu”.

Hebreo quehun feipilei: “Elcünuen”.

Ca lof mu: “Chafo cutran”.

Hebreo quehun mu tüfa ca feipiafui ñi arentuleal che aling mu.

Ca lof mu: “Nürüfcünungeai”.

Hebreo quehun feipilei: “Cobrengeai ti huenu huente tami ruca mu”.

Hebreo quehun feipilei: “Pañillhuengeai ti mapu miñche eimi mu”.

Ca lof mu: “Idum”.

Ca lof mu: “Calül”.

Ca lof mu: “Almorrana”. Tüfa quiñe pitru anühue mu.

Ca lof mu: “Mongetulayaimi”.

Ca lof mu: “Trampauquiyahuaimi”.

Ca lof mu: “Chori, saltamonte”.

Ca lof mu: “Cuñiutucuafimi”.

Ca lof mu: “Pütocolayaimi”.

Cam: “Ngüfetun dungu reque”.

Ca lof mu: “Aguila reque”.

Ca lof mu: “Respetalayafi”.

Ca lof mu: “Corraltucungeaimi”.

Hebreo quehun feipilei: “Pu puerta”.

Ca lof mu: “Muralla”.

Ca lof mu: “Huallmayafi”.

Ca lof mu: “Llumcülen iyafi”.

Ca lof mu: “Quechanentungeaimün”.

Ca lof mu: “Cüme felelayaimi”.

Hebreo quehun feipilei: “Juician dungu”.

Hebreo quehun feipilei: “Quiñe piuque tamün quimafiel”.

Tüfa cüpa feipilei quiñe troquiñ mapu ñi epe mülenon che.

Ca lof mu: “Tranu”.

Ca lof mu: “Pütocolaimün”.

Cam: “Chem no rume ngollilcachequelu”.

Ca lof mu: “Quehuapaeiñmu”.

Ca lof mu: “Ngümitumamüllquelu”.

Ca lof mu: “Cuyalltueimünmeu”.

Ca lof mu: “Fillem”.

Tüfachi feipin hebreo quehun mu nüucülei me culliñ mu. Feipingequefui ñi pengelal tañi ünufalngen quiñe dungu.

Ca lof mu: “Imagen”.

Ca lof mu: “Milla mu”.

Ca lof mu: “Hudatripalayaingün”.

Ca lof mu: “Mucür anümca”.

Cam: “Mallmangen mu inayafiñ ñi feipieteu tañi piuque”.

Ca lof mu: “Huallmanieteu”.

Ca lof mu: “Lladcütuafi”.

Ca lof mu: “Conümpangehuenoal, tuculpangehuenoal”.

Ca lof mu: “Hudacünuafi”.

Ca lof mu: “Choyolayafui”.

Ca lof mu: “Fütra lladcülen mu”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Lladcülcaeyu”.

Ca lof mu: “Lloudunguaingün”.

Ca lof mu: “Lloyünagingün, ponornagingün”.

Ca lof mu: “Lladcüi”.

Ca lof mu: “Fütra lladcülen mu”.

Ca lof mu: “Llumcülechi dungu”.

Ca lof mu: “Conümpayafimi, tuculpayafimi”.

Hebreo quehun feipi néfesh. Diccionario mu ngüneduamnge “mongen”.

Hebreo quehun feipilei: “Circuncidayafi”.

Hebreo quehun feipi néfesh. Diccionario mu ngüneduamnge “mongen”.

Ca lof mu: “Familia”.

Hebreo quehun feipi néfesh. Diccionario mu ngüneduamnge “mongen”.

Hebreo quehun feipilei: “Camapulelai”.

Ca lof mu: “Nagümelaiñmu”.

Ca lof mu: “Hudatripale”.

Ca lof mu: “Lloyünagafuimün, ponornagafuimün”.

Ca lof mu: “Cuyalltufiel”.

Ca lof mu: “Ngütrümfi”.

Ca lof mu: “Cuyalltufiel”.

Ca lof mu: “Ramada mu”.

Hebreo quehun feipilei: “Pu puerta meu”.

Ca lof mu: “Respetanieafingün”.

Ca lof mu: “Püllelepai”.

Ca lof mu: “Trahunhue carpa ruca mu”.

Ca lof mu: “Lladcütuafiñ engün”.

Ca lof mu: “Hudatripayan”.

Hebreo quehun feipilei: “Ellcacünuafiñ tañi ange quisu engün meu”.

Ca lof mu: “Hudatripalean”.

Hebreo quehun feipilei: “Tucuafimün tañi hun meu”.

Ca lof mu: “Moshcon, mishqui”.

Hebreo quehun feipilei: “Motrileaingün”.

Ca lof mu: “Upenentuafiel”.

Ca lof mu: “Yafü piuquengen”.

Ca lof mu: “Caiñetudunguafimün”.

Ca lof mu: “Mülfen reque”.

Ca lof mu: “Lüicüleai”.

Ca lof mu: “Fülfül mahun reque”.

Ca lof mu: “Tañi pu familia no”.

Ca lof mu: “Yafcan dungu mu”.

Ca feipiafui chi: “Pu che”.

Ca lof mu: “Chumten-ngen”.

Cam: “Jacob fei tañi herencia”.

Tüfa cüpa feipilei quiñe troquiñ mapu ñi epe mülenon che.

Ca lof mu: “Aucan culliñ, caita culliñ”.

Ca lof mu: “Huallmafi”.

Cam: “Tañi nge ñi pupila reque”.

Ca lof mu: “Aguila”.

Ca lof mu: “Dañi”.

Ca lof mu: “Pichique idum mu”.

Ca lof mu: “Huinüfcünuquefi”.

Ca lof mu: “Lupin mu”.

Cüpa feipi adniefi ta Jacob.

Ca lof mu: “Moshcon, mishqui”.

Hebreo quehun feipilei: “Pedernal mu”.

Hebreo quehun feipilei: “Ufisa ñi yihuiñ”.

Ca lof mu: “Carnero”.

Ca lof mu: “Chivo”.

Ca lof mu: “Pütocoimi”.

Hebreo quehun feipilei: “Ofad ñi mollfüñ mu”.

Tüfachi üi cüpa feipi “nor che”. Tüfa quiñe yamfal üi ñi elungeel ta Israel.

Ca lof mu: “Füchotun, mañumtun”.

Ca lof mu: “Upenentufimi”.

Ca lof mu: “Quiñepülecünufi engün”.

Ca lof mu: “Lladcülcaeyu”.

Ca lof mu: “Hudatripayan”.

Hebreo quehun feipilei: “Ellcacünuafiñ tañi ange quisu engün meu”.

Cam: “Ütrirüleneu engün”.

Ca lof mu: “Falinochi idolo mu”.

Ca lof mu: “Lladcün”.

Cam: “Seol”. Tüfa pengelquei cheu ñi ürcütumequen reque pu la. Diccionario mu ngüneduamnge “Seol”.

Ca lof mu: “Chafo cutran mu”.

Ca lof mu: “Fuñapuhue”.

Cam: “Pu reptil”.

Ca lof mu: “Huingüdquiyauquelu”.

Ca lof mu: “Llicaleaingün”.

Hebreo quehun mu cüpa feipi quiñe domo turpu cudumuunolu quiñe huentru engu.

Ca lof mu: “Tilcafnentuafiñ”.

Ca lof mu: “Upenentungeal engün”.

Ca feipiafui chi: “Allcüquelaingün ti ngülam”.

Ca lof mu: “Mil”.

Ca lof mu: “Mucüri”.

Ca lof mu: “Fuñapuhue”.

Ca lof mu: “Melcayai”.

Cam: “Hueñancüai tañi pu serfiqueteu mu”.

Ca lof mu: “Llumumuhual”.

Cam: “Iquefulu tañi doi cümeque chalintucun”.

Ca lof mu: “Pütocoquefulu”.

Ca lof mu: “Huitrulngeelchi”.

Ca lof mu: “Mongeltuchean”.

Ca lof mu: “Cuyalltuan”.

Ca lof mu: “Yafcan”.

Tüfa ta Josué ñi rüfngechi üi. Hosea ca feipingequei Hosaya, tüfachi üi cüpa feipi “Jah montuleyu” cam “Jah montulquei”.

Cam: “Ngüfetun dungu”.

Ca lof mu: “Yafcaimu”.

Cam: “Rüfngechi Ngünechen”. Diccionario mu ngüneduamnge “rüfngechi Ngünechen”.

Ca lof mu: “Quehuafe”.

Hebreo quehun feipilei: “Tañi trahunche”.

Tüfachi üi cüpa feipi “nor che”. Tüfa quiñe yamfal üi ñi elungeel ta Israel.

Tüfachi versiculo mu dungungei ta Chau Dios.

Diccionario mu ngüneduamnge “incienso”.

Ca lof mu: “Füchotun, mañumtun”.

Cam: “Trutre”.

Ca lof mu: “Hombro mu”.

Ca lof mu: “Mülfen”.

Ca lof mu: “Huitrunco, huidco”.

Ca feipiafui chi: “Huincul tripahue antü püle mülelu”.

Ca lof mu: “Aucan toro, caita toro”.

Cam: “Repülafi”.

Ca lof mu: “Mil hueichafe”.

Ca lof mu: “Carpa ruca mu”.

Ca lof mu: “Ngütrümafingün”.

Ca lof mu: “Llumcülelu”.

Ca lof mu: “Lloyünagquei, ponornagquei”.

Ca lof mu: “Hudacünufiel”.

Ca lof mu: “Huaihuen püle”.

Cam: “Cülchafpe”.

Ca lof mu: “Sechuhue”.

Ca lof mu: “Hierrongei”.

Ca lof mu: “Quechanentuafi”.

Ca lof mu: “Hudacünungeaingün”.

Ca lof mu: “Lüicünagpayai”.

Ca feipiafui chi: “Yamfal mülehue”.

Tüfa cüpa feipilei quiñe troquiñ mapu ñi epe mülenon che.

Ca quimngequei Fütra lafquen cam Mediterráneo pingechi lafquen.

Ca lof mu: “Cuyalltun”.

Cam: “Quimün ñi hulqueel Chau Dios ñi nehuen”.

    Fillque chillca mapudungun mu (1993-2025)
    Tripayaimi
    Conaimi
    • mapudungun
    • Huercülelngeal
    • Chumcünuafimi ti pagina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Términos y Condiciones de Uso
    • Política de privacidad
    • Configuraciones de privacidad
    • JW.ORG
    • Conaimi
    Huercülelngeal