Watchtower INTERNET MÜLEYECHI LIFRU
Watchtower
INTERNET MÜLEYECHI LIFRU
Mapudungun
ü
  • ñ
  • Ñ
  • ü
  • Ü
  • BIBLIA
  • FILLQUE PUBLICACION
  • FILLQUE TRAHUN
  • nwt 2 Samuel 1:1-24:25
  • 2 Samuel

Ngelai video tüfachi troquiñ meu.

Müna huesa, pepi pengelngelai ti video.

  • 2 Samuel
  • Hue Mapu ñi Biblia
Hue Mapu ñi Biblia
2 Samuel

SAMUEL ÑI EPUNGECHI LIFRU

1 Deu lalu Saúl, David huiñotui deu hueufilu pu Amalec che, fei epu antü mülenagi Ziclag huaria mu. 2 Cüla antü hula, cheu ñi mülen Saúl tañi tolto ruca* cüpai quiñe huentru, huichafcalei tañi tacun* ca trufürmalei tañi lonco. Fei fülpalu* David mu, trani mapu mu ca pochongnagi.*

3 David ramtufi: “¿Cheu cüpaimi?”. Ti huentru huiñoldungueyu:* “Lefmahun cheu ñi mülen pu Israel che ñi tolto ruca”. 4 Fei David feipifi: “Füreneen, feipien, ¿chem rupai?”. Ti huentru huiñoldungueyu:* “Pu che lefmahui ti hueichan mu* ca fentren che lai. Saúl engu Jonatán ca laingu”. 5 David ramtufi ti hueche ñi feipieteu chi dungu: “¿Chumngechi quimimi ñi lan Saúl ca tañi fotüm Jonatán?”. 6 Ti hueche feipi: “Mülelu iñche Guilboa mahuida püle, perumefiñ ta Saúl recüluucülelu tañi huaiqui mu.* Fei ti hueichan carretela* ca pu püracahuellulelu fülcülepai Saúl mu. 7 Quisu huiñoquintulu, fei peeneu ca mütrümeneu.* Iñche feipifiñ: ‘¡Fau mülen!’. 8 Saúl ramtueneu: ‘¿Inei am ta eimi?’. Iñche huiñoldungufiñ:* ‘Iñche quiñe Amalec chengen’. 9 Fei feipieneu: ‘Füreneen, cüpange fau ca langümen. Rume cutrancaumequen, huelu petu mongelen’. 10 Fei fülcontufiñ ta Saúl ca langümfiñ, quimün ñi rume allfülen ca ñi mongetripanoal. Fei müntuñmafiñ* tañi corona tañi lonco mu ca ti brazalete lipang mu yenielu, fei ñi cüpalelafiel ta eimi, iñche tañi ñidol”.

11 Feica müten David huichafcai tañi tacun,* ca femngechi femi com pu huentru ñi compañnieteu. 12 Fei eluhuingün ñi huiraral ca ngümayal. Nagantüñmai ñi ngüñüluhun engün* Saúl ñi duam mu, tañi fotüm Jonatán, Chau Jehová ñi pu che ca pu Israel che mu, lalu cai engün fütra cuchillo mu.

13 Fei David ramtufi ti hueche ñi feipieteu chi dungu: “¿Cheu tuhuimi?”. Fei ti hueche huiñoldungui:* “Iñche, ca cüpanche ñi fotümngen, quiñe Amalec che”. 14 David feipifi: “¿Chumngelu* eluhuimi tami langümafiel Chau Jehová ñi dullin huentru?”. 15 Feimu David mütrümfalfi quiñe tañi pu hueichafe ca feipifi: “Cüpange ca langümfinge”. Fei ti hueichafe lefcontufi ca langümfi ti hueche. 16 David feipifi tati hueche: “Eimi tami duam mu layaimi.* Quisu tami hun mu condenahuimi, feipilu eimi ‘Iñche langümfiñ Chau Jehová ñi dullin huentru’”.

17 Feimu David entui quiñe hueñancün ülcantun Saúl ca tañi fotüm Jonatán ñi duam mu. 18 Ca feipi ñi quimeltulelafiel pu Judá che. Tüfachi hueñancün ülcantun “Tati arco” pingei, huiriconcülei Jasar pingechi lifru. Feipilei:

19 “¡Aungen mai Israel! Mahuida mu lai tati pu yamfal huentru.*

¡Laingün pu fütraque hueichafe aucan mu!

20 Nütramcalayafimün Gat huaria mu,

huldungulayafimün rüpü püle Asquelón huaria mu,

femngechi ñi ayüucülenoal pu Filistea che ñi pu ñahue

ca ñi fiestanoal pu circuncidalenolu* ñi pu ñahue.

21 Ahuem, Guilboa ñi mahuida,

mülequilpe ilhuen* ca mahun eimün meu,

tüfachi mapu hulquilpe chem iyael no rume.

Üye mu pu nehuen-ngelu ñi escudo podümüñmangei,

Saúl tañi escudo hutrungehuelai aceite mu.*

22 Pu la ñi mollfüñ ca pu nehuen-ngelu ñi yihuiñ mu,

Jonatán ñi arco huitrautuquelafui,

Saúl tañi fütra cuchillo huiñoquelafui, fei tañi hueunon.

23 Saúl ca Jonatán, petu tañi mongelen piuqueyengei ca saquiyengei.

Lalu rume engu püntünentungelaingu.*

Doi matu lefqueingu ta ñamcu mu,*

doi nehuen-ngeingu ta trapial mu.

24 Ahuem, Israel ñi pu ñahue, ngümayefimün ta Saúl,

fei tacuyeimünmu quelü ca rume falichi tacun mu,

cafei adelcacünufi* tamün tacun oro meu.*

25 ¡Laingün pu fütraque hueichafe aucan mu!

¡Jonatán deu lai mahuida mu!

26 Rume hueñancülen eimi mu, iñche tañi peñi, Jonatán.

Rume piuqueyeyu.

Iñche mu, tami piuqueyen doicülei pu domo ñi piuqueyen mu.

27 ¡Laingün pu fütraque hueichafe aucan mu!

¡Tañi hueichahue apümcangei!”.

2 Fei hula David ramtufi ta Chau Jehová: “¿Mülei ñi pürayal quiñe huaria mülelu Judá mapu mu?”. Jehová feipieyu: “Mai, pürange”. David ca ramtufi ta Chau Dios: “¿Cheu amuan?”. Fei huiñoldungueyu:* “Hebrón huaria mu”. 2 Fei David pürai üyeu tañi epu domo engu, tüfa ta Ahinoam, Jezreel huaria mu tuhui, ca Abigaíl, Nabal ñi lantu domo Carmelo huaria mu tuhui. 3 David ca yefi pu huentru ñi compañnieteu ca amuingün caque quisuque ñi pu che mülelu ñi ruca mu. Fei mülenagpuingün Hebrón huaria mu ca fillque huaria hualloñmalelu. 4 Fei hula pu Judá huentru cüpaingün, fei tiye mu üitufingün* ta David ñi lonco ülmencüleal Judá ñi troquiñche mu.

Fei feipifingün ta David: “Pu Jabés-Galaad huentru rüngaltucufingün ta Saúl”. 5 Feimu David huercülelfi huerquen pu Jabés-Galaad huentru. Feipifalfi: “Eimün rüngaltucufimün tamün ñidol Saúl, fei pengelelfimün piuqueyen,* feimu Chau Jehová füreneaimünmeu. 6 Chau Jehová rumel piuqueyeaimünmeu,* iñche ca femngechi cutranpiuqueyehuaiñ tamün femün mu. 7 Feula yafüluucülemün* ca nehuen piuquecünuumün. Tamün ñidol Saúl deu lai ca Judá ñi troquiñche deu üitueneu ñi lonco ülmen-ngeal”.

8 Huelu Abner, Ner ñi fotüm, loncolelu Saúl ñi pu hueichafe,* deu yequefui ta Is-Bóset, Saúl ñi fotüm nometu leufü Mahanaim huaria mu. 9 Ca lonco ülmencünufi ñi ngünenieafiel pu Galaad che, pu asurita, pu Jezreel che, pu Efraín che, pu Benjamín che ca com pu Israel che. 10 Is-Bóset, Saúl ñi fotüm, niefui 40 tripantu lonco ülmen-ngerpulu pu Israel che mu ca epu tripantu ngünenierquei. Huelu Judá ñi troquiñche quelluntucufingün ta David. 11 David regle tripantu ca cayu cüyen ngüneniefi Judá ñi troquiñche Hebrón huaria mu.

12 Rupachi antü mu, Abner, Ner ñi fotüm ca tati pu che cüdahuelquefilu Is-Bóset, Saúl ñi fotüm, tripaingün Mahanaim huaria, amuingün Gabaón mapu mu. 13 Ca amuingün Joab, tüfa Zeruyá ñi püñeñ, ca David ñi pu cüdaufe, fei trahuingün cheu ñi mülen quiñe fütra rünganco* Gabaón huaria mu. Quiñe troquiñche anücünuhui man püle, cangelu troquiñche anücünuhui huele püle ti fütra rünganco mu. 14 Fei Abner feipifi ta Joab: “Pu hueche huitrape ca quehuape iñchiñ taiñ adquiñ mu”. Joab feipi: “Huitrape engün”. 15 Feimu huitrapüraingün ca dullingün mari epu che mülelu Is-Bóset engu, Saúl ñi fotüm, Benjamín ñi troquiñche tuulu, ca dullingün mari epu che cüdahuelquefilu ta David, fei tañi quehuayal. 16 Fei hueluquentu nühuingün lonco püle, ca hueluquentu chüngartucuhuingün ti fütra cuchillo cadi püle, fei com quiñentrür laingün. Feimu Helcat-Hazurim* pingetui ti lof mülelu Gabaón huaria mu.

17 Feichi antü mülerumei quiñe fütra hueichan, af meu David tañi pu hueichafe hueufingün ta Abner ca pu Israel huentru. 18 Üye mu mülefui Zeruyá ñi cüla püñeñ: Joab, Abisái ca Asahel. Asahel rume matu lefquefui quiñe auca gacela reque.* 19 Fei Asahel lef inafi ta Abner. Inantucuniefi, man püle ca huele püle no rume famtripalai. 20 Abner huiñoquintulu, ramtui: “¿Eimi am chi Asahel?”. “Mai, iñche tati” pieyu. 21 Fei Abner feipifi ta Asahel: “Amunge man püle cam huele püle, nüfinge quiñe pu hueche huentru ca ngen-ngeaimi com tami müntuñmafiel”.* Huelu Asahel pilai ñi inantucuhuenoafiel. 22 Feimu Abner ca huiño feipifi ta Asahel: “Inantucuhuelayaen. ¿Chumngelu cai* langümafeyu? Femli, yehuelean tami peñi Joab ñi adquiñ mu”. 23 Huelu Asahel fentecünulai, feimu Abner nüi tañi huaiqui,* fei allfülcafi Asahel ñi pütra, ti huaiqui tripai furi püle. Üyeu trani, fei lai. Com pu che rupalu cheu ñi tranün ca lan Asahel pichi huitracünuhuingün.

24 Feimu Joab ca Abisái inantucufingu ta Abner. Conlu antü puhuingu Amá huincul mu, itrotripa Guíah pingechi lof, tüfa mülei ti rüpü meu amulelu Gabaón ñi huellin mapu.* 25 Cafei pu Benjamín che trahuluhui Abner ñi furi püle, quiñe troquiñ hueichafe müten feletuingün, fei huechuñ cangelu huincul meu pepicahuingün ñi hueichayal. 26 Fei hula Abner huirarelfi ta Joab: “¿Tunteñma* hueluquentu quehuayaiñ fütra cuchillo mu? Tüfachi dungu yeafeiñmu taiñ re üdehual müten, ¿quimlaimi am? ¿Feipilayafimi tati pu che ñi quehuahuenoafiel tañi pu peñi?”. 27 Feimu Joab feipi: “Tati mongelechi Chau Ngünechen ñi üi mu* rüf feipicünueyu, chem no rume feipinofulmi, tati pu che inantucunieafui tañi pu peñi pulihuentu hula”. 28 Fei Joab dunguli ti cullcull ca tañi pu hueichafe inantucuhuelafi pu Israel che. Fei dehui ti hueichan.

29 Com feichi pun Abner ca tañi pu hueichafe trecaingün Arabá mapu mu, noingün Jordán mapu, amuleingün laf mapu püle, fei hula puhuingün Mahanaim huaria mu. 30 Joab inantucuhuelafi ta Abner, fei hula trahulfi com tati pu che. Ngehuelai mari ailla David tañi pu huentru, ca ngelai Asahel. 31 Huelu David ñi pu huentru hueufingün pu Benjamín che ca Abner ñi pu huentru. Fei 360 tañi pu che lai. 32 Fei yetufingün ta Asahel ca rüngaltucufingün tañi chau ñi rüngan Belén huaria mu. Fei hula Joab ca tañi pu hueichafe com pun trecaingün, fei hunlu hula puhuingün Hebrón huaria mu.

3 Alüñmai ñi hueichamequen* pu quelluntucuquefilu ta David ca pu quelluntucuquefilu Saúl ñi pu che. Fei David amulei ñi doi nehuen-ngerpun, huelu pu quelluntucuquefilu Saúl ñi pu che amulei ñi nehuen-ngehuenon.

2 Feichi mu David nierpui fotüm Hebrón huaria mu. Tañi hunen fotüm Amnón pingei, Ahinoam ñi püñeñ, Jezreel huaria mu tuhui. 3 Ti epungelu Kileab pingei, Abigaíl ñi püñeñ, Nabal ñi lantu domo, Carmelo huaria tuhui. Ti cülangelu Absalón pingei, Maacá ñi püñeñ, Talmái ñi ñahue, Guesur ñi lonco ülmen. 4 Ti melingelu Adonías pingei, Haguit ñi püñeñ. Ti quechungelu Sefatías pingei, Abital ñi püñeñ. 5 David ñi cayungechi fotüm, Itream pingei, nierpui tüfachi fotüm tañi domo Eglá engu. David nierpui tüfachi pu fotüm Hebrón huaria mu.

6 Pu quelluntucuquefilu Saúl ñi pu che ca pu quelluntucuquefilu ta David amulei ñi hueichamequen engün, fei Abner amulei ñi doi yamniengen* Saúl ñi pu che mu. 7 Saúl niefui ca domo* Rizpá pingelu, Ayá ñi ñahue. Quiñe antü Is-Bóset feipifi ta Abner: “¿Chumngelu* cudumuhuimi tañi chau ñi ca domo?”. 8 Abner rume illcui* ñi feipin ta Is-Bóset, fei feipi: “¿Judá mülechi trehua reque* troquien am? Fantepu meu piuqueyeniefiñ* tami chau Saúl ñi pu che, fei tañi pu peñi ca hueni. Iñche hultuculaeyu David ñi cuhu mu. Femlu rume, eimi huesa femimi quiñe domo mu pien. 9 Chau Ngünechen rume castigayaeneu,* femnofili ta David chem tañi feipicünueteu Chau Jehová: 10 ñi müntuñmayafiel* Saúl ñi pu che tañi ngüneniehuenoal, femngechi David rumel ngünenieai Israel ca Judá mapu mu, Dan puulu Beer-Seba huaria mu”. 11 Is-Bóset llicafi ta Abner, feimu chem feipihuelafi rume.

12 Feica müten Abner huercülelfi huerquen ta David, feipifalfi: “¿Inei am ngen-ngei ti mapu?”. Ca feipifalfi: “Eldungucünuhuayu iñchiu. Fei chem chuman rume tami quelluntucuaeteu com pu Israel che”. 13 David feipi: “Rume cümei. Eldungucünuan eimi mu. Huelu quiñe dungu feipieyu, cüpalmi tami pepayafiel, peufaluulayaimi iñche mu, fei tami cüpalnofiel ta Mical, Saúl ñi ñahue”. 14 Fei David huercülelfi huerquen ta Is-Bóset, Saúl ñi fotüm, feipifalfi: “Eluen tañi domo Mical, iñche cüpalfiñ pataca catrüelchi trahua* entungelu pu Filistea che ñi cuerpo,* fei tañi nieafiel tüfachi domo”. 15 Fei Is-Bóset eli tañi müntuñmangeal Paltiel ñi domo, tüfa Lais ñi fotüm. 16 Huelu tañi füta ina trecalei Mical mu, ngümalen inaniefi puulu ta Bahurim huaria mu. Fei Abner feipifi ti huentru: “¡Amutunge tami ruca mu!”. Fei quisu huiñotui.

17 Fei Abner feipifalfi pu Israel loncolelu tüfachi dungu: “Fütra cuifi, eimün ayünieimün David tañi lonco ülmencüleal. 18 Feula femaimün. Chau Jehová feipifi ta David: ‘Tañi cüdaufe David ñi duam mu montulafiñ pu Israel che, fei ñi ngünenienoaeteu pu Filistea che ca com tañi pu caiñe’”. 19 Fei Abner nütramcafi pu Benjamín che engün. Cafei amui Hebrón huaria mu, fei nütramcafi ta David ca quimelelfi ñi feipin pu Israel che ca com Benjamín troquiñche.

20 Abner amulu Hebrón huaria mu compañnieyu epu mari huentru, fei ñi pemeafiel ta David. Fei David pepicalelfi quiñe fiesta ta Abner ca tañi pu huentru. 21 Fei hula Abner feipifi ta David: “Eluen* tañi trahulmeafiel com pu Israel che tañi ñidol ñi adquiñ mu, tati lonco ülmen. Fei pu Israel che eldungucünuai eimi mu, ca eimi lonco ülmen-ngerpuaimi com tami ayünieel”. Feimu David elufi ñi amutual, fei Abner tüngcülen* amutui.

22 Feimu müten Joab ca David ñi pu cüdaufe huiñotuingün ñi malocontufiel quiñe lof ca cüpalingün fillque fillem. Abner deu mülelai David engu Hebrón huaria mu, David deu elueyu ñi tüngcülen amutual. 23 Aculu Joab ca com pu hueichafe engün, feipingei: “Abner, Ner ñi fotüm, cüpai ñi pepafiel ti lonco ülmen. David elufi ñi amutual ca Abner tüngcülen amutui”. 24 Fei Joab conpui cheu ñi mülen ti lonco ülmen ca feipifi: “¿Chem chumimi? Abner pepaeimu, eimi elufimi ñi amutual chem tami pinofiel rume. ¿Chumngelu* femngechi femimi? 25 ¡Eimi cüme quimnieimi ñi chumngen ta Abner, Ner ñi fotüm! Fei cüpai tami ngünencayaeteu, femngechi tañi quimal com tami femquen ca cheu tami amual”.

26 Fei Joab elcünufi ta David, huercüi huerquen ñi quintumeafiel ta Abner, fei quisu mülefui Sirá rünganco,* fei huiño cüpaltufingün. Huelu David quimlai chem ñi rupamequen. 27 Huiñotulu Abner Hebrón huaria mu, Joab püntünentufi* ca yefi ponhuitu ti huaria ñi puerta, femngechi ñi nütramcayafiel. Huelu tiye mu, fütra cuchillo mu chüngartucufi pütra mu, fei Abner lai. Femfi tüfa tañi langümfiel tañi peñi Asahel. 28 Fei hula David quimürpulu tüfa, feipi: “Chau Jehová ñi adquiñ mu, iñche ca tañi ngünenieel culpalaiñ ñi lan Abner, Ner ñi fotüm, turpu culpalayaiñ. 29 Castigangepe Joab ca com tañi chau ñi pu che. ¡Joab ñi pu che mu com pu huentru niepe cutran tañi huillihue mu, cam niepe lepra cutran, cam culiu mu füumequepe,* cam langümngepe fütra cuchillo mu cam entripe!”. 30 Femngechi Joab ca tañi peñi Abisái langümfingu ta Abner, fei langümfilu cai ta Asahel, quisu engu tañi peñi, Gabaón ñi hueichan mu.

31 Fei David feipifi ta Joab ca com tati pu che mülelu quisu engu: “Huichafcayaimün* tamün tacun, tucuaimün sacu tacun ca ngümayefimün ta Abner”. Ca tati lonco ülmen David ina trecalei ti ngütantu* cheu tañi yeniengen ta Abner. 32 Rüngaltucungei ta Abner Hebrón huaria mu. Ti lonco ülmen huirarcülen ngümai cheu ñi rüngalngen ta Abner ca com tati pu che eluhui ñi ngümayal. 33 Tati lonco ülmen ülcantui tüfachi ül, Abner tañi duam mu:

“¿Mülefui tañi layal Abner quiñe quimnochi huentru reque?

34 Tami cuhu trarilelai

ca tami namun nielafui cadena no rume.*

Laimi chumngechi lai quiñe che huesaque che ñi duam mu”.

Feica müten com pu che ca huiño ngümayefi ta Abner.

35 Rupalu tüfa, com pu che cüpalelfi cofque ta David, fei yafültucufingün ñi iñmual petu ñi connon ti antü, huelu David feipicünui: “¡Chau Dios rume castigayaeneu iñmuli cofque ca chem iyael rume petu ñi connon ti antü!”. 36 Com ti pu che ngüneduami tüfa, ca cümelu troquifi. Cafei com ñi femqueel ti lonco ülmen, pu che cümelu troquifingün. 37 Femngechi feichi antü, com pu che ca com pu Israel che quimingün tati lonco ülmen culpalai ñi lan ta Abner, Ner ñi fotüm. 38 Fei ti lonco ülmen feipifi tañi pu cüdaufe: “Fachantü Israel mu lai quiñe principe, quiñe falin huentru, ¿quimlaimün am? 39 Üitungelu rume* iñche ñi lonco ülmen-ngeal, fachantü nehuen-ngehuelan. Tüfachi pu huentru, Zeruyá ñi pu püñeñ, rume huesa chengeingu. Chau Jehová castigape tati huesa femquelu”.

4 Is-Bosét, Saúl ñi fotüm, allcülu ñi lan Abner Hebrón huaria mu rume llicai.* Fei com pu Israel che fill raquiduamingün.* 2 Mülefui epu huentru adniefilu pu malocontuchequelu, tüfa engün coneltulefui Saúl ñi fotüm mu: quiñe tüfa Baaná, cangelu Recab pingei. Tüfa engu Rimón ñi pu fotümngefui, tati Beerot che, Benjamín troquiñche mu tuulu. (Beerot huaria ca coneltulefui Benjamín troquiñche mu. 3 Pu Beerot che cuifi lefmahuingün Guitaim lof mu, fantepu müleingün üye mu catripanche reque).*

4 Jonatán, Saúl ñi fotüm, nierquei quiñe fotüm Mefibóset pingelu, fei cüntrongefui. Tüfachi huentru nielu quechu tripantu, Jezreel huaria mu quimngei ñi lan Saúl Jonatán engu. Ti domo ñi cuidaeteu nüfi, metafi, fei lefmahui engu. Fente tañi llicalen, matu lefmahui ti domo, huelu ütrüfnagi ti pichi huentru ca cüntrolehuetui.

5 Rimón ñi pu fotüm, ti Beerot che, Recab ca Baaná pingei. Quiñe antü rume arengelu fei engu amuingu Is-Bóset ñi ruca mu. Tüfachi huentru petu ürcütumequei rangiantü. 6 Recab ca tañi peñi Baaná conpuingu ti ruca mu, yemealu cachilla reque femfaluhuingu, huelu chüngartuculelfi ti fütra cuchillo Is-Bóset ñi pütra püle. Fei hula lefmahuingu. 7 Conpulu engu ruca mu, Is-Bóset mülefui tañi pieza mu, cudulerquei ngütantu mu.* Fei engu chüngartuculelfi ti fütra cuchillo ca langümfingu, fei hula catrünentuñmafi ñi lonco ca yetufingu. Com pun trecaingu ti rüpü mu amulu Arabá mapu. 8 Fei puhuingu Hebrón huaria mu. Yelelfingu tati lonco ülmen David Is-Bóset ñi lonco ca feipifingu: “Tüfa ñi mülen Is-Bóset ñi lonco, Saúl ñi fotüm, eimi tami caiñe, feiti ayülu tami langümaeteu. Tañi ñidol, ti lonco ülmen, fachantü Chau Jehová elueimu tami huiñoleltuafiel tañi femün Saúl ca tañi pu cüpanche”.

9 Huelu David feipifi ta Recab ca tañi peñi Baaná, Rimón ñi pu fotüm, ti Beerot che: “Tati mongelechi Chau Jehová ñi üi mu, inei tañi montuleteu com tañi huesaque dungu mu, rüf feipicünuhuaiñ: 10 Ziclag huaria mu, iñche nüfiñ ca langümfiñ ti huentru cüpalu ñi feipieteu ‘ñi lan ta Saúl’, raquiduamquefui ñi cüpaleteu cümeque dungu. ¡Femngechi cullifiñ ñi cüpaleteu iñche feichi dungu! 11 ¡Doyelchi mai ca femngechi femafiñ pu huesaque che langümfilu quiñe nor huentru tañi ruca mu tañi ngütantu mu! Eimu hutrulfimu* tañi mollfüñ, feimu ¿cümenoafulu iñche tamu castigayafiel ca tamu langümafiel?”. 12 Fei hula David feipifi tañi pu huentru ñi langümafiel, catrünentuñmangei tañi cuhu ca tañi namun ca pültrücünungei inafül cheu ngülümngequei co Hebrón huaria mu. Huelu Is-Bóset ñi lonco yengetui ca rüngaltucungei Abner ñi rüngan mu Hebrón huaria mülelu.

5 Rupachi antü, com pu Israel troquiñche pepafingün ta David Hebrón huaria mu. Feipifingün: “¡Tüfa mu müleiñ! Peñihuen-ngeiñ. 2 Cuifi, Saúl lonco ülmen-ngefui iñchiñ mu, huelu eimi adniequefuimi pu Israel che ñi quehuayal. Fei Chau Jehová feipieimu: ‘Eimi camañafimi* tañi pu che Israel ca loncoleaimi pu Israel che mu’”. 3 Femngechi com pu Israel loncolelu pepafingün ti lonco ülmen Hebrón huaria mu. Tüfachi huaria mu ti lonco ülmen David eldungucünui fei engün meu Chau Jehová ñi adquiñ mu. Fei hula üitufingün* ta David ñi lonco ülmencüleal Israel mu.

4 Lonco ülmen-ngerpulu ta David 30 tripantu niefui, fei 40 tripantu ngüneniefui. 5 Mülelu Hebrón huaria mu David ngüneniefi ta Judá regle tripantu ca cayu cüyen. Fei mülelu Jerusalén huaria mu ngüneniefi com Israel ca Judá 33 tripantu. 6 Ti lonco ülmen ca tañi pu soltau amui Jerusalén mu ñi hueichayafiel* pu jebuseo che mülelu feichi mapu mu. Huelu pu jebuseo che ayentufingün ta David ca feipifingün: “¡Turpu conpalayaimi tüfa mu! Pu trauma ca pu cüntro huemünentuaimu”.* Raquiduamquefuingün: “David turpu fau conpalayai”. 7 Huelu David nüfi ti fütra cura malal mülelu Sion mu. Feula David ñi Huaria pingetui. 8 Feichi antü David feipi: “¡Feiti hueichayafilu pu jebuseo che, amupe huitrunco püle* ñi langümafiel ‘pu cüntro ca pu trauma’, tüfa engün David ñi üdequefiel!”. Feimu feipingequei: “¡Pu trauma ca pu cüntro turpu conpulayai ruca mu!”. 9 Fei David mülenagi ti huaria mu nielu fütra cura malal, tüfa David ñi Huaria pingei.* Huente ti pichi huinculcülechi mapu* ca huall püle huaria mu David eluhui ñi deumarucayal ca deumai fütraque cura malal. 10 David amulei ñi doi nehuen-ngerpun, fei Chau Jehová, tati Ñidolcülelu pu hueichafe mu quelluqueyu.

11 Tiro ñi lonco ülmen, Hiram pingelu, huercülelfi huerquen ta David, cafei huercüi cedro mamüll, che cüdauquelu cura ca mamüll meu, fei ñi deumayal ti cura malal. Fei eluhuingün ñi deumalelngeal quiñe ruca* ta David. 12 David ngüneduami Chau Jehová ñi elueteu tañi rumel ngünenieal Israel mu. Cafei tañi pu che* Israel ñi duam mu, Chau Dios quellueyu ñi afmatufalngeal tañi ngünenieel.

13 Deu cüpalu Hebrón huaria mu, David doi nierpui ca domo,* cafei niehui caquelu domo engün Jerusalén huaria mu. Tüfa engün ca elueyu fotüm ca ñahue. 14 Tüfa tañi üi David ñi pu fotüm choyüngelu Jerusalén huaria mu: Samúa, Sobab, Natán, Salomón, 15 Ibhar, Elisúa, Néfeg, Jafía, 16 Elisamá, Eliadá ca Elifélet.

17 Pu Filistea che allcüingün ñi üitungeel David tañi lonco ülmen-ngeal Israel mu, feimu com quintumefingün. Quimlu David, nagi cheu ñi ellcauquen.* 18 Fei hula acuingün pu Filistea che, huall püle mülepaingün Refaím ñi laf mapu mu. 19 David ramtufi ta Chau Jehová: “¿Mülei ñi hueichameafiel pu Filistea che? ¿Hultucuafimi tañi cuhu mu?”. Chau Jehová huiñoldungueyu:* “Mai, amunge. Rüfcünu, hultucuafiñ pu Filistea che eimi tami cuhu mu”. 20 Feimu David amui Baal-Perazim lof mu, üyeu hueufi engün. Ca feipi: “Chumngechi ti co trafolniefi ti cura malal, ca femngechi Chau Jehová hueufi tañi pu caiñe”. Feimu Baal-Perazim* pintucufi tiyechi lof. 21 Pu Filistea che elcünufingün tañi pu adentun* tiye mu. Fei David ca tañi pu soltau yeñmaeyu ti adentun.

22 Fei hula pu Filistea che ca huiño amuingün, fei huall püle mülepuingün Refaím ñi laf mapu mu. 23 David ramtufi ta Chau Jehová, huelu quisu feipieyu: “Fei engün ñi adquiñ mu hueichalayafimi. Doi mai hualloñmayafimi, fei furi püle lefcontuafimi engün, itrotripa bacá* pingechi anümca mu. 24 Eimi allcülmi trecan hueichafe huente bacá pingechi anümca meu, fei quimaimi, iñche Jehová tripayan eimi tami adquiñ mu ñi huehuafiel pu Filistea che. Feica müten tripayaimi, fei lefcontuafimi engün”. 25 Feimu David femi com ñi huercüeteu ta Chau Jehová, fei Gueba puulu Guézer huaria mu hueufi pu Filistea che.

6 David huiño trahulfi pu doi cümeque hueichafe* Israel mu: 30.000 huentru. 2 Fei David ca com pu huentru ñi compañeteu amuingün Baale-Judá huaria mu, femngechi ñi yeafiel tiye mu Chau Dios ñi falin caja. Ti falin caja ñi adquiñ mu pu che püramyefingün Chau Jehová ñi üi, tati Ñidolcülelu pu hueichafe mu, anülei tañi ülmen huancu mu huente pu querubin.* 3 Chau Ngünechen ñi falin caja mülefui Abinadab ñi ruca huincul mu mülelu. Tañi yengeal ti falin caja tucungei quiñe hue carreta mu. Fei Uzá ca Ahió, Abinadab ñi pu fotüm amulniefingu ti hue carreta.

4 Feimu entungei Chau Ngünechen ñi falin caja Abinadab ñi ruca huincul mu mülelu. Fei Ahió hune trecalei ti falin caja mu. 5 David ca com pu Israel che fiestamequeingün tüfachi dungu Chau Jehová ñi adquiñ mu. Fei dungulingün itrofill dungulhue enebro mamüll deumangelu, cafei arpa ca caquelu dungulhue nielu cuerda, cafei pandereta, sistro* ca cimbalo.* 6 Huelu puulu engün cheu ñi liftungequem quetran, Nacón pingelu, ti pu toro epe huaichüfrulpafi ti falin caja. Feimu Uzá puhuli ñi cuhu Chau Ngünechen ñi falin caja mu ca nüfi. 7 Feimu Chau Jehová rume illcutufi* ta Uzá ñi yamnofiel* tañi huercün dungu. Feimu Chau Ngünechen tiye mu müten langümeyu, fei lai inafül Chau Dios ñi falin caja mu. 8 Huelu David illcui,* Chau Jehová rume illcutufilu cai ta Uzá ca langümfi. Fantepu mu feichi lof Pérez-Uzá* pingetui. 9 Feichi antü David rume llicafi ta Chau Jehová. Fei feipi: “¿Chumngechi cüpaltuan Chau Jehová ñi falin caja?”. 10 David pilai ñi cüpaltuafiel Chau Jehová ñi falin caja cheu tañi mülen quisu, David ñi Huaria mu. Doi mai huercüi ñi yengeal ti falin caja Obed-Edom ñi ruca mu, ti Gat huentru.

11 Chau Jehová ñi falin caja mülenagi cüla cüyen Obed-Edom ñi ruca mu, ti Gat huentru. Ca Chau Jehová amulei ñi cümelcafiel ta Obed-Edom ca com tañi pu che. 12 Fei quimelelngei tati lonco ülmen David: “Chau Dios ñi falin caja ñi duam mu, Jehová cümelcafi ta Obed-Edom ñi pu che ca com tañi nieel”. Fei David rume ayühun mu amui ñi yemeafiel Chau Dios ñi falin caja Obed-Edom ñi ruca mu, fei ñi yeafiel David ñi Huaria mu. 13 Pu yeniefilu Chau Jehová ñi falin caja amuleingün cayu trecan, fei David chalintucui quiñe toro ca quiñe motrin culliñ.

14 David com ñi nehuen mu purumequei Chau Jehová ñi adquiñ mu, ca tucuniei quiñe sacerdote ñi falin tacun* lino deumangelu. 15 David ca com pu Israel che yeniefingün Chau Jehová ñi falin caja. Huirarmequefui fente ñi ayüucülen petu allcüfilu engün ti cullcull. 16 Huelu Chau Jehová ñi falin caja conpulu David ñi Huaria mu, Mical, Saúl ñi ñahue, nagquintui ventana mu, fei pefi tati lonco ülmen David rincüyaulu ca purumequelu Chau Jehová ñi adquiñ mu, fei eluhui ñi illamcayafiel tañi piuque mu. 17 David pepicai quiñe tolto ruca* ñi müleal Chau Jehová ñi falin caja. Tiye mu tucungei ca elcünungei cheu ñi müleam. Feimu Chau Jehová ñi adquiñ mu, David hultucui lüpümngeelchi chalintucun* ca chalintucun quiñentrür ingequelu.* 18 David deu hultuculu lüpümngeelchi chalintucun ca chalintucun quiñentrür ingequelu, fei ngillatuñmafi tati pu che Chau Jehová ñi üi mu, tati Ñidolcülelu pu hueichafe mu. 19 Fei com pu che, com pu Israel che ca quisuque pu huentru ca pu domo, David eluyefi engün quiñe cofque rangiñ mu huechodcülelu, quiñe cochü cofque tucungelu palmera fün ca quiñe cochü cofque tucungelu anquen ofad, fei hula tati pu che amutui quisuque tañi ruca mu.

20 David huiñotulu tañi ngillatuñmayafiel tañi pu che, Mical, Saúl ñi ñahue trafmeyu ca feipieyu: “¡Tunte* afmatufaluhui Israel ñi lonco ülmen fachantü! ¡Epe triltrangcülen peufaluhui feiti pu domo meu cüdahuelquefilu pu falin huentru! ¡Femi quiñe huedhued huentru reque triltrangcünuuquelu rangi pu che mu!”. 21 Fei David feipifi ta Mical: “Chau Jehová ñi adquiñ mu iñche fiestan tüfachi dungu. Fei dullieneu ta iñche. Dullilafi tami chau ca ñi pu che. Fei üitueneu ñi loncoleal Chau Jehová ñi pu che mu, pu Israel che. Feimu fiestayan Chau Jehová ñi adquiñ mu. 22 Femngechi femlu iñche doi illamcahuan. Falinolu troquihuan iñche tañi adquiñ mu. Huelu feiti pu domo tami feipiel püramyeaeneu engün”. 23 Fei Mical, Saúl ñi ñahue, fentecünulu ñi mongen nielai püñeñ.

7 Tati lonco ülmen mülefui quisu tañi ruca mu,* cafei Chau Jehová elufi ti lonco ülmen cüme felen com tañi pu caiñe mu ñi hualloñmaeteu. 2 Fei tati lonco ülmen feipifi ta Natán, Chau Ngünechen ñi huerquen: “Tüfa mu mülen iñche quiñe ruca cedro mamüll deumangelu, huelu Chau Ngünechen ñi falin caja mülei tolto ruca mu”.* 3 Natán feipifi tati lonco ülmen: “Eluunge, femnge chem mülei tami piuque mu. Chau Jehová afcadinieimu”.

4 Feichi pun müten Natán feipingei Chau Jehová ñi huercün dungu: 5 “Amunge, feipiafimi tañi cüdaufe David: ‘Tüfa ñi feipin Chau Jehová: “¿Chumngelu cai* eimi deumalelaen quiñe ruca ñi müleal fei mu? 6 Feichi entufilu pu Israel che Egipto mapu mu ta fantepu meu, iñche mülelafun chem ruca no rume, huelu mai fill püle miyahun quiñe tolto ruca ca quiñe ngillatuhue tolto ruca mu. 7 Feichi miyaulu iñche pu Israel che engün,* ¿feipipefiñ mai tüfachi dungu quiñe loncolelu Israel ñi troquiñche mu? Fei üitufiñ engün ñi camañafiel* tañi pu che Israel. ¿Ramtupefiñ engün ‘¿Chemu am deumalelmulan quiñe ruca cedro mamüllngelu?’?”’. 8 Feula feipifinge tañi cüdaufe David: ‘Tüfa ñi feipin Chau Jehová tati Ñidolcülelu pu hueichafe mu:* “Iñche entueyu lelfün cachu cheu tami inayahulfiel quechan ufisa, fei tami loncolerpual tañi pu che Israel. 9 Cheu rume miyahulmi, iñche compañnieayu. Eimi tami adquiñ mu apümcayafiñ com tami pu caiñe. Feman ñi quimngeal tami üi chumngechi quimngequei pu falin che mapu mu. 10 Eluafiñ cheu ñi müleal tañi pu che Israel. Tiye mu elcünuafiñ engün, fei turpu huesa duamelngelayai engün. Pu huesaque che caiñetulayafi tañi pu che chumngechi femngequefui cuifi, 11 feichi dullilu iñche pu juez tañi pu che Israel mu. Iñche eluayu cüme felen com tami pu caiñe mu.

Cafei Chau Jehová deumalelaimu quiñe ruca* pieimu Jehová. 12 Eimi layaimi ca ürcütuaimi tami cuifique che yem engün. Deu mülenolmi, iñche eluafiñ tami cüpanche, eimi tami fotüm ñi lonco ülmen-ngeal, fei alüñmayai tañi ngünenieal. 13 Quisu deumayai quiñe ruca ñi yamngeal tañi üi,* rüfcünu feman ñi rumel müleal tañi ülmen huancu.* 14 Iñche fotümyeafiñ, fei chauyeaeneu. Huesa femle, iñche norümtuafiñ,* hulelcayafiñ chumngechi femquei pu che. 15 Iñche piuqueyenieafiñ,* quisucünulayafiñ chumngechi elcünufiñ ta Saúl, quiñepülecünufiñ eimi tami adquiñ mu. 16 Tami ruca ca tami ngünenieel rumel müleai eimi tami adquiñ mu, rumel müleai tami ülmen huancu”’”.

17 Natán feipifi ta David com tüfachi dungu ca com tüfachi afmatun dungu.

18 Fei hula ti lonco ülmen David amui ca anücünuhui Chau Jehová ñi adquiñ mu, fei feipi: “Doi Fütra Ñidol Jehová, ¿inei am ta iñche? ¿Inei am tañi pu che tami cüpalmufiel tüfa mu? 19 Huelu feica müten no, ahuem, Doi Fütra Ñidol Jehová, ca feipiqueimi alüñmayai tami cüdaufe ñi ruca cüpalechi antü mu. Tüfa ta quiñe ley dungu com pu che meu, Doi Fütra Ñidol Jehová. 20 ¿Ca chem piafeyu, iñche David, eimi tami cüdaufe? Eimi cüme quimnieen, Doi Fütra Ñidol Jehová. 21 Eimi tami pin mu ca chumngechi ayüniei tami piuque femqueimi com tüfachi fütraque dungu ca quimelelfimi tami cüdaufe. 22 Feimu lle afmatufalngeimi Doi Fütra Ñidol Jehová. Trürümfalngelaimi Chau Dios ca quiñeleimi müten. Allcüntucuiñ caquelu dios, huelu eimi müten müleimi Chau Ngünechen. 23 Mapu meu, ¿mülepei mai quiñe troquiñche trürümfalngelu tami pu che Israel? Tañi Chau Ngünechen, eimi amuimi tami montulafiel, femngechi tami pu chengetual engün. Femimi fütraque afmatun dungu tami pu che ñi duam mu, femngechi quimfalcünuimi tami üi. Eimi montulfimi tami pu che Egipto mapu mu tami ngen-ngetual. Fei engün ñi duam mu, huemünentufimi* pu troquiñche ca tañi pu dios. 24 Femcünufimi pu Israel che tami pu chengetual rumel mu. Ahuem, Chau Jehová, fei engün ñi Chau Ngünechen ngetuimi.

25 Feula mai Chau Ngünechen Jehová, rumel mu loncontucunieafimi chem tami feipicünufiel tami cüdaufe ca tañi pu che, ca femaimi tami feipicünun. 26 Rumel püramyengepe tami üi, femngechi pu che feipiai: ‘Chau Jehová, tati Ñidolcülelu pu hueichafe mu, pu Israel che ñi Ngünechen ngei’. Ca eimi tami adquiñ mu, rumel mülepe tami cüdaufe David ñi pu che. 27 Chau Jehová, tati Ñidolcülelu pu hueichafe mu, pu Israel che ñi Ngünechen, eimi quimelelfimi tami cüdaufe quiñe dungu, feipimi: ‘Deumalelayu quiñe ruca’.* Feimu tami cüdaufe nehuen piuquecünuhui tami llellipuaeteu. 28 Ahuem, Doi Fütra Ñidol Jehová, eimi müten Chau Ngünechen ngeimi ca rüfngei tami dungu. Tüfachi cümeque dungu feipicünulelfimi tami cüdaufe. 29 Feimu füreneen, eluunge tami cümelcayafiel tami cüdaufe ñi pu che, ca eimi tami adquiñ mu rumel mülepe tañi pu che. Doi Fütra Ñidol Jehová, eimi feipicünuimi tüfachi dungu ca rumel mu cümelcanieafimi tami cüdaufe ñi pu che”.

8 Rupalu ta antü, David hueufi ca ngüneniefi pu Filistea che. Cafei müntuñmafi* tañi cuhu mu engün Meteg-Amá lof.

2 Cafei hueufi pu Moab che. Feipifi ñi tranacünuhual mapu mu, fei llasu mu medifi engün: pu mülelu cheu ñi puhun epu medin llasu mülefui ñi layal, huelu pu mülelu cheu ñi puhun quiñe medin llasu mülefui ñi mongeleal. Pu Moab che eluhuingün ñi cüdahuelafiel ta David ca cullifingün impuesto.*

3 David hueufi ta Hadadézer, Rehob ñi fotüm, Zobá ñi lonco ülmen, petu ñi amulen tañi huiño ngen-ngetual chem tañi ngüneniefel Éufrates leufü mu. 4 David nürpufi 1.700 che püracahuellulelu ca 20.000 hueichafe* namuntu amulelu. Cafei cüntrocünufi com pu cahuellu yenielu carretela,* huelu femngechi femlafi pataca cahuellu.

5 Pu Siria che cüpalu Damasco huaria mu quellupafingün ti lonco ülmen Hadadézer, Zobá huaria mu tuulu. Huelu David langümfi 22.000 Siria che. 6 Fei David elcünui hueichafe Damasco mülelu Siria mapu mu. Pu Siria che eluhuingün ñi cüdahuelafiel ta David ca cullifingün impuesto. Cheu rume amufule David, Chau Jehová quellueyu ñi huehual.* 7 Cafei David müntuñmafi Hadadézer ñi pu cüdaufe tañi oro escudo* chincülcülelu, fei yefi ta Jerusalén huaria. 8 Cafei Bétah ca Berotá huaria mu, David entui rume fentren cobre. Tüfa ta Hadadézer ñi huaria.

9 Fei hula ti lonco ülmen Toi pingelu, mülelu Hamat huaria mu, allcüi David ñi hueufiel com Hadadézer ñi pu hueichafe. 10 Feimu Toi huercüfi tañi fotüm Joram pingelu, fei ñi ramtuafiel ti lonco ülmen David tañi chumlen. Cafei saquifi ñi hueichafiel ta Hadadézer ca ñi hueufiel. Hadadézer fentren rupa hueichaquefui ta Toi. Feimu Joram yelelfi ta David fentren fillem plata, oro ca cobrengelu. 11 Ti lonco ülmen David huichucünulelfi ta Chau Jehová, chumngechi huichucünulelfi ta Chau Dios ti plata ca ti oro ñi niefel com ti troquiñche tañi hueufiel. 12 Tüfa ta Siria che, pu Moab che, pu Ammón che, pu Filistea che ca pu Amalec che. Cafei chem tañi müntuñmangeel ta Hadadézer, Rehob tañi fotüm, Zobá ñi lonco ülmen. 13 Cafei Chadi laf mapu mu David langümfi 18.000 Edom che, femngechi doi quimngerpui tañi üi. 14 Fei elcünufi hueichafe Edom mapu mu. Huall püle Edom mapu mu elcünui hueichafe. Fei com pu Edom che cüdahuelfingün ta David. Cheu rume amufule David, Chau Jehová quellueyu ñi huehual.*

15 David amulei ñi ngüneniefiel com pu Israel che. Fei nor dungu mu juzgafi com tañi pu che. 16 Joab, Zeruyá ñi püñeñ loncolefui pu hueichafe. Fei Jehosafat, Ahilud ñi fotüm, huirintucuquefui chem ñi rupan tañi troquiñ mapu. 17 Sadoc, Ahitub ñi fotüm, ca Ahimélec, Abiatar ñi fotüm sacerdotengefuingu. Ca Seraya secretariongefui. 18 Benaya, Jehoiadá ñi fotüm loncolefui pu keretita ca pu peletita che. Cafei David ñi pu fotüm loncolelungefuingün.*

9 David feipi: “Saúl ñi ruca mu, ¿mülehuei mai quiñe che tañi cutranpiuqueyeafiel* Jonatán ñi duam mu?”. 2 Fei Saúl ñi ruca mülerquefui quiñe cüdaufe, Zibá pingelu, fei mütrümfalngei.* Ti lonco ülmen David ramtufi: “¿Eimi ta Zibá?”. “Mai, iñche eimi tami cüdaufengen” pieyu. 3 Ti lonco ülmen ca feipifi: “Saúl ñi ruca mu, ¿mülehuei mai quiñe che tañi pengelelafiel Chau Dios ñi cutranpiuqueyechen?”.* Zibá huiñoldungulelfi* ti lonco ülmen: “Petu mülehuei Jonatán ñi quiñe fotüm, cüntrongei tañi epu namun”. 4 Ti lonco ülmen ramtufi: “¿Cheu mülei?”. Zibá huiñoldungueyu:* “Lo-Debar lof mu mülei, Makir ñi ruca mu, tüfa Amiel ñi fotüm”.

5 Feica müten ti lonco ülmen David huercüi ñi cüpalelngeal feichi che mülelu Lo-Debar lof mu, Makir ñi ruca mu, Amiel ñi fotüm. 6 Fei Mefibóset, Jonatán tañi fotüm, Saúl ñi lacu conpui cheu ñi mülen ta David. Feimeu müten nagquintui mapu mu ca pochongnagi.* David feipifi: “¡Mefibóset!”. Quisu huiñoldungui:* “Fau mülei tami cüdaufe”. 7 David feipifi: “Llicalayaimi. Iñche rüf cutranpiuqueyeayu* tami chau Jonatán ñi duam mu. Com huiñoleltuayu tami lacu Saúl ñi mapu ca rumel iyaimi* iñche tañi mesa meu”.

8 Mefibóset ca huiño pochongnagi, fei feipi: “Iñche, eimi tami cüdaufengen, ¿inei am ta iñche tami füreneafiel? Iñche la trehua reque felen”. 9 Fei hula ti lonco ülmen mütrümfalfi ta Zibá, Saúl ñi cüdaufe, ca feipifi: “Com ñi niefel ta Saúl ca com tañi pu che, eluafiñ tami ñidol ñi lacu. 10 Eimi, tami pu fotüm ca tami pu cüdaufe cüdahuelafimün tañi mapu ca cosechayaimün, femngechi ñi nieal iyael Mefibóset ñi pu che, tami ñidol ñi lacu. Huelu Mefibóset, tami ñidol ñi lacu, rumel iyai iñche tañi mesa meu”.

Fei Zibá niefui 15 fotüm ca 20 cüdaufe. 11 Fei hula Zibá feipifi tati lonco ülmen: “Iñche, eimi tami cüdaufe, feman com ñi huercüel tañi ñidol, ti lonco ülmen”. Feimeu müten Mefibóset eluhui ñi iyal David ñi mesa meu, ti lonco ülmen ñi fotüm reque. 12 Mefibóset ca nierquei quiñe pichi fotüm Micá pingelu. Com pu che mülelu Zibá ñi ruca mu eluhuingün ñi cüdahuelafiel ta Mefibóset. 13 Ca Mefibóset cüntrongelu tañi epu namun, mülerquei Jerusalén huaria mu. Rumel iquefui ti lonco ülmen ñi mesa meu.

10 Rupachi antü mu, lai pu Ammón che ñi lonco ülmen ca tañi fotüm Hanún lonco ülmen-ngetui. 2 Fei David feipi: “Cutranpiuqueyeafiñ* ta Hanún, Nahás ñi fotüm, chumngechi tañi chau cutranpiuqueyeneu* ta iñche”. Feimu David huercüfi tañi pu cüdaufe ñi yafültucuafiel ta Hanún ñi lan tañi chau. Huelu David ñi pu cüdaufe puulu pu Ammón che ñi mapu mu, 3 pu Ammón che ñi pu principe feipifingün tañi ñidol Hanún: “David huercüfi tañi pu cüdaufe tami yafültucuaeteu, fei tañi yamnieafiel* tami chau, ¿rüfngepei mai ta tüfa? ¿Huercüpelafi mai tañi pu cüdaufe taiñ lloftuaeteu* ca ñi ngüneduamafiel ti huaria tañi huehuafiel?”. 4 Feimu Hanún nüfi David ñi pu cüdaufe, cupilfi rangi tañi payun engün, catrüñmafi tañi tacun rangi püle trutre meu,* fei hula feipifi engün ñi amutual. 5 Tüfachi dungu quimelelngei ti lonco ülmen David. Fente tañi illamcangen engün, David huercüfemfi huentru ñi feipiafiel: “Jericó huaria mu mülenagcülemün tremle hula tamün payun, fei hula huiñotuaimün”.

6 Rupachi antü mu, pu Ammón che ngüneduamingün ñi rumeñma üdenieteu David,* feimu huercüingün huentru ñi cullilelafiel pu Siria che mülelu Bet-Rehob ca Zobá huaria mu, femngechi tañi quehuayal. Tüfa ta 20.000 soltau namuntu amulelu. Cafei cullifingün Maacá ñi lonco ülmen ca tañi huaranca hueichafe.* Cafei 12.000 hueichafe mülelu Istob troquiñ mapu mu.* 7 Quimlu David, huercüfi ta Joab, com tañi pu hueichafe ca tañi pu doi nehuen-ngechi soltau. 8 Fei pu Ammón che amuingün ca pepicahuingün ñi hueichayal conhue püle ti huaria ñi puerta mu. Cafei pu Siria che Zobá ca Rehob huaria mu tuulu müleingün lelfün mu quiñentrür Istob* ca Maacá ñi pu hueichafe.

9 Fei Joab pefilu ñi hueichapayaeteu pu caiñe adquiñ püle ca furi püle, dulli Israel ñi pu doi cümeque hueichafe. Ca feipifi ñi pepicahual tañi hueichayafiel pu Siria che. 10 Cafei Joab elcünufi pu caquelu hueichafe ñi adnieaeteu tañi peñi Abisái,* fei ñi pepicahual tañi hueichayafiel pu Ammón che. 11 Fei feipi: “Pu Siria che doi nehuen-ngele iñche mu, eimi montulpayaen. Ca pu Ammón che doi nehuen-ngele eimi mu, iñche montulayu. 12 Mülei taiñ yafüluucüleal ca nehuen piuquengeal taiñ pu che ñi duam mu ca tati fillque huaria mu taiñ elueteu Chau Ngünechen. Fei Chau Jehová femai chem cümelu ñi troquifiel”.*

13 Fei Joab ca tañi pu hueichafe amuingün tañi hueichayafiel pu Siria che. Tüfa engün leftripaingün Joab ñi duam mu. 14 Pu Ammón che pefilu pu Siria che ñi lefmahun, ca lefmahuingün Abisái ñi duam mu, fei conpuingün ti huaria mu. Rupalu tüfa, Joab elcünufi pu Ammón che, fei huiñotui Jerusalén mu.

15 Pu Siria che pefilu ñi huehueteu pu Israel che, ca huiño trahuingün. 16 Hadadézer trahulfi pu Siria che mülelu Leufü pingechi troquiñ mapu.* Quisu engün cüpaingün Helam lof mu. Fei Sobac, tati loncolelu Hadadézer ñi pu hueichafe mu adnieyu engün.

17 Quimelelngelu ta David, feica müten trahulfi com pu Israel hueichafe, noi ti Jordán leufü mu ca puhui Helam lof mu. Fei pu Siria che pepicahuingün ñi hueichayafiel ta David, fei quehuafingün. 18 Huelu pu Siria che lefmahuingün Israel ñi duam mu. David langümfi 700 hueichafe amulniefilu carretela* ca 40.000 Siria che püracahuellulelu. Cafei allfülfi Sobac, ti loncolelu pu hueichafe mu ca tiye mu lai. 19 Com pu lonco ülmen ñi cüdahuelquefiel ta Hadadézer ngüneduamingün ñi huehueteu pu Israel che. Feica müten feipicünuingün tañi cüme yeucüleal pu Israel che engün, fei eluhuingün ñi cüdahuelafiel pu Israel che. Pu Siria che pihuelaingün ñi quelluafiel pu Ammón che.

11 Ellaconlu ti tripantu,* pu lonco ülmen tripaingün ñi hueichayal.* Fei David huercüfi ta Joab, tañi pu cüdaufe ca com pu Israel hueichafe ñi apümcayafiel pu Ammón che. Tüfa engün hualloñmafingün Rabá, huelu David mülenagi Jerusalén huaria mu.

2 Quiñe rupa epe punlu,* David huitrapürai tañi ngütantu mu,* fei trecayahui huente tañi ülmen ruca mu. Tiye mu pefi quiñe domo müñetumequelu. Tüfachi domo rume cüme adngei. 3 David huercüi quiñe che ñi ngüneduamal ineingen ti domo. Fei feipingei: “Bat-Seba pingei, Eliam ñi ñahue, Urías, ti Het che* ñi domo”. 4 Feimu David huercüi che ñi cüpalelngeal ti domo. Feimu ti domo conpui cheu tañi mülen ta David, fei cudumfi tati domo. (Tüfachi dungu rupai petu ñi puunon tañi lifcüleal).* Fei hula ti domo huiñotui tañi ruca mu.

5 Fei ti domo niepüñeñi ca feipifalfi ta David: “Niepüñeñcülen”. 6 David quimlu tüfa, feipifalfi ta Joab: “Cüpape Urías, ti Het che”. Feimu Joab huercülelfi ta Urías. 7 Puulu Urías, David ramtufi ñi chumlen Joab ca ti pu hueichafe ca ñi chum amulen ti hueichan. 8 Fei hula David feipifi ta Urías: “Amunge tami ruca mu, fei ürcütuaimi”.* Fei Urías tripatulu ti ülmen ruca, inangei tañi elungeal ti lonco ülmen ñi regalo.* 9 Huelu Urías umautui tañi ñidol ñi pu cüdaufe engün, conhue püle ti lonco ülmen ñi ruca mu. Amulai tañi ruca mu. 10 Fei feipilelngei ta David: “Urías amulai tañi ruca mu”. Fei David ramtufi ta Urías: “Feula müten acutuimi cheu tami miyaufel, ¿felelai? ¿Chumngelu* amulaimi tami ruca mu?”. 11 Urías huiñoldungufi* ta David: “Tolto ruca mu* mülei Chau Dios ñi falin caja, pu Israel che ca pu Judá che. Cafei tañi ñidol Joab ca tañi pu cüdaufe müleingün tolto ruca lelfün meu. ¿Chumngechi amuan tañi ruca mu ñi imeal, putual* ca tañi cudumafiel tañi domo? ¡Rüf feipicünuayu, iñche femlayan tüfachi dungu!”.

12 Fei David feipifi ta Urías: “Fachantü fau mülenagnge, fei eluayu tami amutual hule”. Feichi antü Urías mülenagi Jerusalén huaria, fei mülenagi ca quiñe antü. 13 Cafei David mütrümfalfi* ta Urías tañi ipayal ca putual quisu engu, ca ngollilcacünufi. Huelu punlu, Urías amulai ñi ruca mu, huelu mai amui ñi umautual tañi ñidol ñi pu cüdaufe engün. 14 Fei pulihuen mu David huirintuculelfi quiñe carta ta Joab, fei feipifi ta Urías ñi yelelafiel. 15 David huirintucui tüfa: “Hunentucuafimün ta Urías hueichan mu, cheu doi cuñihun-ngei ti quehuan. Fei hula famtripayaimün ca quisucünuafimün tañi quehuangeal, femngechi ñi langümngeal”.

16 Joab cüme ngüneduamniefui ti huaria, elcünufi ta Urías cheu ñi mülen pu caiñe, tüfa engün nehuen-ngechi hueichafengefui. 17 Fei tripalu ti pu huentru huaria mu, hueichafingün ta Joab, ca quiñeque David ñi pu cüdaufe laingün, quiñe tüfa ta Urías, ti Het che. 18 Fei Joab feipifi ta David com ñi rupan ti hueichan mu. 19 Joab feipifi tati huerquen tüfachi dungu: “Fentecünulmi tami feipifiel tati lonco ülmen com ñi rupan hueichan mu, 20 ti lonco ülmen illcuai chi* ca feipiaimu: ‘¿Chemu quehuameimün pülle huaria mu? ¿Quimlaimün tamün ütrüftungeal flecha huente cura malal mu? 21 ¿Inei langümfi ta Abimélec, Jerubéset ñi fotüm? Huente cura malal Tebez huaria mu, ¿quiñe domo no ama ütrüfnacümelfi ta Abimélec quiñe cura rüngümquetranquelu,* fei ñi langümafiel? ¿Chumngelu* fente pülleconpuimün ti cura malal mu?’. Femngechi feipielmu, feipiafimi: ‘Tami cüdaufe Urías, ti Het che ca lai’”.

22 Feimu ti huerquen amutui, ca feipifi ta David com ñi feipieteu Joab. 23 Fei ti huerquen feipifi ta David: “Pu caiñe doicülei iñchiñ mu, fei tripaingün taiñ hueichayaeteu lelfün mu. Huelu iñchiñ quehuamequefilu engün, huiño trecautuingün conhue püle ti huaria ñi puerta mu. 24 Feimu huente cura malal mu, pu arquero ütrüftufingün flecha tami pu cüdaufe, ca laingün quiñeque che cüdahuelfilu ti lonco ülmen. Tami cüdaufe Urías, tati Het che ca lai”. 25 Allcülu tüfa, David feipifi tati huerquen: “Feipifinge ta Joab: ‘Eluulayaimi tami huesa duamelaeteu tüfachi dungu. Fütra cuchillo meu inei rume layafui. Doi fütra hueichayafimi ti huaria ca nüafimi’. Cafei yafültucufinge ta Joab”.

26 Fei Urías tañi domo quimlu ñi lan ta Urías, rume hueñancüi. 27 Rupalu müten ti hueñancün, David huercüi che ñi cüpalelngeal Bat-Seba tañi ruca mu. David niefi ti domo ca elueyu quiñe fotüm. Huelu ñi femün David, rume huesa duamelfi ta Chau Jehová.

12 Fei Chau Jehová huercüfi ta Natán ñi pemeafiel ta David. Puulu cheu ñi mülen David, Natán feipieyu: “Ti huaria mu mülerquefui epu huentru, quiñe ricungefui, cangelu pofrengefui. 2 Ti ricu huentru niefui fentren ufisa ca fentren huaca, 3 huelu ti pofre huentru nierquefui quiñe pichi ufisa müten. Fei ngillafi ca cuidafi. Ti pichi ufisa tremcülerpui quiñentrür ti huentru ca tañi pu fotüm engün. Ca pichi iquefui quisu tañi nieel müten ca pütocoquei quisu tañi fasu meu. Cafei umautuquei tañi lipang meu quiñe ñahue reque. 4 Quiñe antü, ti ricu huentru llohui quiñe huitran, huelu pilai tañi langümafiel quisu tañi ufisa ca huaca no rume, fei ñi pepicalelafiel quiñe iyael. Huelu mai nüfi ti pofre huentru ñi pichi ufisa, fei pepicalelfi iyael tañi huitran”.

5 Allcülu tüfa, David rume illcui* ti huentru ñi duam mu, ca feipifi ta Natán: “¡Tati mongelechi Chau Jehová ñi üi mu, feichi huentru femlu tüfa mülei ñi layal! 6 Tañi femün mu tüfa ca tañi cutranpiuqueyenofiel, feichi huentru mülei ñi cullial meli rupa ñi falin ti pichi ufisa”.

7 Fei Natán feipifi ta David: “¡Feichi huentru, eimi tati! Tüfa ñi feipin Chau Jehová, Israel ñi Ngünechen: ‘Iñche üitueyu* tami lonco ülmen-ngeal Israel mu ca montuleyu Saúl ñi cuhu mu. 8 Eluhun tami eluafiel tami ñidol ñi ruca ca tañi pu domo. Cafei elueyu tami ngünenieafiel Israel ca Judá. Huelu feica müten no, eluucülefun femal fentren dungu eimi tami duam mu. 9 Chau Dios ñi adquiñ mu huesa femimi, ¿chumngelu* illamcafimi Chau Jehová tañi dungu? ¡Fütra cuchillo mu langümfimi ta Urías, ti Het che!* Fei hula langümngelu pu Ammón che ñi fütra cuchillo mu, yeñmafimi ñi domo ca niefimi. 10 Feula ti fütra cuchillo turpu püntütripalayai* tami ruca mu. Eimi illamcaen, tami müntuñmafiel* tañi domo ta Urías, tati Het che, ca niefimi’. 11 Tüfa ñi feipin Chau Jehová: ‘Feula eluayu ñi müleal fentren huesaque dungu* tami familia mu. Eimi tami adquiñ mu, müntuñmayayu tami pu domo, fei ca huentru* eluafiñ. Ti huentru cudumafi tami pu domo pu che ñi adquiñ mu.* 12 Eimi ellcanquechi femimi,* huelu iñche feman tüfa com pu Israel che ñi adquiñ mu, femngechi com pu che tañi peafiel’”.

13 David feipifi ta Natán: “Fütra culpan* Chau Jehová mu”. Natán huiñoldungufi* ta David: “Huelu Chau Jehová perdonaeimu* tami culpan. Lalayaimi. 14 Femlu rume, fente tami yamnofiel* ta Chau Jehová, rüf feipicünueyu tami hue pichiche layai”.15 Fei hula Natán amutui tañi ruca mu.

Fei Chau Jehová eli ñi cutranal David tañi pichi huentru, feichi pichi huentru ñi nieel Urías ñi domo engu. 16 David llellipufi ta Chau Dios ti pichi huentru ñi duam mu, eluhui ñi fütra ngüñüluhual ca cerrantucuhui tañi pieza mu. Tranalen mapu mu rulpapunquei. 17 Pu loncolelu mülelu tañi ruca mu fülconpuingün,* ayüfuingün ñi huitrañpüramafiel ta David mapu mu. Huelu pilai, ayülafui iyal fei engün meu. 18 Regle antü mu, lai ti pichi huentru. Huelu pu cüdaufe llicaingün ñi feipiafiel ta David ñi lan ti pichi huentru. Feipingün: “Mongelelu ti pichi huentru nütramcafiyiñ ti lonco ülmen, huelu pilai taiñ allcütuaeteu. ¿Chumngechi feipiafiyiñ ñi lan ti pichi huentru? Fütra huesa dungu femafui”.

19 David pefilu ñi hueluquentu cafcü dungumequen* tañi pu cüdaufe, ngüneduami ñi lan ti pichi huentru. David ramtufi ñi pu cüdaufe: “¿Lai ti pichi huentru?”. “Mai, lai tati” huiñoldungulelngei.* 20 Fei David huitrapürai mapu mu. Müñetui, tucucünuhui cüme nümün-ngechi aceite ca modahui tañi tacun,* fei amui Chau Jehová ñi ruca tañi püramyeafiel. Fei hula amutui tañi ruca mu,* feipi ñi cüpalelngeal iyael, fei ifi. 21 Tañi pu cüdaufe ramtufingün ta David: “¿Chem chummequeimi? Petu mongelelu ti pichi huentru ngüñüluhuimi ca af ngümalaimi. Huelu lalu müten ti pichi huentru, huitrapüratuimi ca imi”. 22 David feipi: “Petu mongelelu ti pichi huentru, ngüñüluhun ca ngümalequefun. Raquiduamquefun ‘Chau Jehová cutranpiuqueyeafeneu chi ca eluafui chi ñi mongeleal ti pichi huentru’. 23 Feula deu lai, ¿chumal ngüñüluhuan? ¿Chem chumafun ñi huiñotual? Iñche layan tañi pichi huentru reque, huelu quisu feula huiñomongetulayai”.

24 Fei hula David yafültucufi tañi domo Bat-Seba. Amui ca cudumuhui engu. Rupalu ta antü, ti domo choyüfi quiñe huentru püñeñ, Salomón pingei.* Ca Chau Jehová piuqueyeyu. 25 Chau Jehová piuqueyefilu ta Salomón,* huercüi tañi huerquen Natán ñi üituafiel Jedidías.*

26 Joab amulei ñi hueichayafiel* pu Ammón che mülelu Rabá huaria mu, nüfi ti huaria cheu ngüneniei ti lonco ülmen. 27 Feimu Joab huercüi huerquen ñi feipilelafiel ta David: “Hueichafiñ Rabá huaria ca nierpufiñ ti co mülelu huaria mu. 28 Feula trahulfinge pu mülehuechi hueichafe, hueichayafimi ti huaria* ca eimi nüafimi. Cümelai tañi nüafiel ti huaria, femngechi tañi saquingenoal iñche”.

29 Feimu David trahulfi com pu hueichafe, fei amui Rabá huaria mu, hueichafi ca nüfi. 30 Müntuñmafi ti corona Malcam* ñi lonco meu. Tüfachi corona fanefui 34 kilo,* orongei* ca nierquei falinque cura, tuculelngei David tañi lonco mu. Cafei yetui rume fentren fillem mülelu ti huaria mu. 31 Ca entufi tati pu che mülelu huaria mu, fei ñi cüdahual tañi catrücayafiel cura, cüdahual pañillhue toqui meu* ca caquelu yungechi pañillhue, cafei deumayal ladrillo. Femngechi femi com pu Ammón che ñi huaria mu. Af meu David ca com pu hueichafe huiñotuingün Jerusalén huaria mu.

13 Absalón, David ñi fotüm, niefui quiñe lamngen rume cüme adngelu, Tamar pingei. Fei Amnón, David ñi cangelu fotüm, rume ayüfi ta Tamar. 2 Amnón rume huesa duamcülefui tañi lamngen Tamar ñi duam mu, fei cutranconi. Tamar üllcha domongei,* feimu Amnón feipilefui cüdaungei ñi femafiel chem rume. 3 Huelu Amnón niefui quiñe hueni, Jehonadab pingelu, Simeá ñi fotüm, tüfa David ñi peñi. Tüfachi huentru Jehonadab rume münalerquei.* 4 Fei ramtufi ta Amnón: “Eimi, tati lonco ülmen ñi fotüm, ¿chumngelu* fente hueñancüleimi fill pulihuen? Feipien tami chum duamcülen”. Amnón feipieyu: “Rume ayüfiñ ta Tamar, tañi peñi Absalón ñi deya”.* 5 Fei Jehonadab feipifi ta Amnón: “Cudunge ngütantu mu,* fei cutranfaluunge. Pemeelmu tami chau feipifinge: ‘Füreneen, cüpape tañi deya Tamar ca cüpalpe iyael. Iñche tañi adquiñ mu pepicale iyael elungequelu pu cutran ca eluelimu, iñche iyafiñ’”.

6 Fei Amnón cudui ca cutranfaluhui. Feimu ti lonco ülmen pepaeyu. Amnón feipifi tati lonco ülmen: “Füreneen, cüpape tañi deya Tamar. Tañi adquiñ mu deumape epu cofque, piuque reque adentulepe, ca eluechimu tañi iyal”. 7 David feipifalfi ta Tamar mülelu ruca mu: “Füreneen, amunge tami lamngen Amnón ñi ruca mu ca pepicalelafimi iyael”. 8 Feimu Tamar amui tañi lamngen Amnón ñi ruca mu, cheu tañi cudulen. Fei pepicafi ti masan, deumai quiñeque cofque Amnón ñi adquiñ mu, fei afümfi. 9 Fei hula entui ti cofque ca elufi ta Amnón. Huelu Amnón pilai ñi iyafiel, fei feipi: “¡Com tripatumün!”. Fei com tripaingün.

10 Amnón feipifi ta Tamar: “Pieza mu cüpalnge ti iyael, eimi eluaen ti iyael”. Feimu Tamar nüi ti cofque ñi deumael, piuque adentulelu, fei yelelfi tañi lamngen Amnón tañi pieza mu. 11 Fültucufilu* ti cofque tañi iyal, Amnón nüfi ta Tamar ca feipifi: “Tañi lamngen cüpange, cudumuhuayu”. 12 Huelu Tamar feipieyu: “¡No, lamngen! Yehuelcalayaen. Tüfa femngequelai Israel mu. Femlayaimi tüfachi ünufal dungu. 13 ¿Chumngechi mongeleafun iñche tüfachi yehuen-ngechi dungu mu? Eimi ünufal huentru troquingeafuimi Israel mu. Füreneen, nütramcafinge ti lonco ülmen, quisu catrütulayai tayu niehual”. 14 Huelu Amnón pilai ñi allcütuafiel. Doi nehuen-ngelu cai Tamar mu, nüntufi ca yehuelcafi. 15 Feica müten, Amnón eluhui ñi rume üdeafiel ta Tamar. Cuifi piuqueyefi, huelu feula rumeñma üdefi. Feimu feipifi: “¡Huitrapürange, amutunge!”. 16 Fei hula Tamar feipifi ta Amnón: “¡No lamngen, feula huemünentuquenoeli!* Eimi huesa femen, huelu tüfa ¡doi huesalcalerpuai!”. Huelu Amnón pilai ñi allcütuafiel.

17 Mütrümfi ti hueche tañi serfiqueteu ca feipifi: “Entufinge tüfachi domo iñche tañi adquiñ mu, füreneen. Llafentucufinge ti puerta”. 18 (Tamar tucuniefui quiñe falin tacun,* femngechi tucutuuquefui pu lonco ülmen ñi üllchaque ñahue). Ti cüdaufe huemünentufi* ta Tamar ca llafentucufi ti puerta. 19 Fei Tamar trufqueñmacünui ñi lonco, huichafcai* tañi falin tacun, trecacünuhui ca nünütumequei tañi lonco huirarcülen mu.

20 Absalón pefilu tañi deya ramtufi: “¿Tami lamngen Amnón femeimu tüfa? Iñche tañi deya, ñücüfcülenge.* Amnón, fei ta eimi tami lamngen tati. Raquiduamhuelayaimi tüfachi dungu”. Rupalu tüfa, Tamar mülenagi tañi lamngen Absalón ñi ruca mu. Püntütripai* pu che mu. 21 Ti lonco ülmen David quimlu com tüfa, rume illcui.* Huelu pilai ñi huesa duamelafiel tañi fotüm Amnón. Tüfa tañi hunen fotüm ca rume piuqueyefi. 22 Fei Absalón chem feipilafi rume ta Amnón, cüme dungu ca huesa dungu no rume. Absalón üdequefi ta Amnón ñi yehuelcafiel tañi lamngen Tamar.

23 Epu tripantu rupalu, Absalón ñi pu quediñquelu mülefuingün Baal-Hazor lof mu, tüfa püllelei Efraín huaria mu. Fei Absalón pepicai fentren iyael ca mangelfi ti lonco ülmen ñi pu fotüm. 24 Absalón pemefi ti lonco ülmen ca feipifi: “Petu quediñufisamequen. Füreneen, ti lonco ülmen ca tañi pu cüdaufe iñche engu cüpape”. 25 Huelu ti lonco ülmen feipieyu: “Tañi fotüm, cümelai. Com amuliyiñ, rume cüdahuaimi iñchiñ taiñ duam mu”. Absalón feipifeipimequefi, huelu ti lonco ülmen amulai, huelu ngillatuñmafi. 26 Fei hula Absalón feipi: “Eimi cüpanolmi, füreneen, cüpape tañi peñi Amnón iñchiñ engu”. Ti lonco ülmen ramtueyu: “¿Chumngelu* mülei ñi amual Amnón?”. 27 Absalón amulei ñi feipifeipimequefiel tüfachi dungu, feimu ti lonco ülmen huercüfi ta Amnón ca com tañi pu fotüm ñi compañafiel ta Absalón.

28 Fei Absalón cüme feipicünufi tañi pu cüdaufe: “Llihuatulemün.* Ayüucülele müten Amnón ñi piuque ti pulcu ñi duam mu, fei feipihuaiñ ‘¡Huesalcayafimün ta Amnón!’. Feica müten mülei tamün langümafiel. Llicalayaimün. Iñche feipimequehuiyiñ tamün chumal, ¿felei no am? Yafüluucülemün ca nehuen piuquecünuumün”. 29 Feimu tañi pu cüdaufe femfingün ta Amnón chem tañi huercüeteu Absalón. Feimu müten ti lonco ülmen ñi pu fotüm com huitrapüraingün. Quisuque engün pürai tañi mula mu, fei lefmahuingün. 30 Petu amulelu engün rüpü mu, feipingei David tüfachi dungu: “Absalón langümfi com tati lonco ülmen ñi pu fotüm. Quiñe no rume montulai”. 31 Allcülu tüfa, ti lonco ülmen huitrapürai, huichafcai* tañi tacun ca tranacünuhui mapu mu. Ca com tañi cüdaufe inafül huitralehueingün ca huichafcalei tañi tacun engün.

32 Huelu Jehonadab, Simeá ñi fotüm, David ñi peñi, feipi: “Tañi ñidol, feyentulayaimi tañi langümngeel com ti lonco ülmen tañi pu huecheque fotüm. Amnón müten lai. Absalón huercüi ñi femngeal tüfa. Quisu ayüniefui ñi femngechi femal feichi antü Amnón yehuelcafilu tañi deya Tamar. 33 Tañi ñidol, tati lonco ülmen, feyentulayafimi* chem tami feipingeel ñi lan com ti lonco ülmen ñi pu fotüm. Amnón müten lai”.

34 Petu rupalu tüfa, Absalón lefmahui. Fei hula ti llihuatulelu* püraquintui, pefi fentren che cüpalelu rüpü mu tañi furi püle inafül mahuida mu. 35 Fei Jehonadab feipifi ti lonco ülmen: “¡Adquintunge! Ti lonco ülmen ñi pu fotüm huiñotuingün. Rüfngei ñi feipin tami cüdaufe”. 36 Dunguhuenolu müten Jehonadab, conpaingün ti lonco ülmen ñi pu fotüm, fütra ngümacahuingün. Ti lonco ülmen ca com tañi pu cüdaufe fente tañi hueñancülen, ca ngümacahuingün. 37 Huelu Absalón lefmahui cheu ñi mülen Talmái, Amihud ñi fotüm, Guesur ñi lonco ülmen. David fentren antü rume hueñancülefui ñi lan tañi fotüm. 38 Lefmaulu Guesur mu, Absalón mülenagi cüla tripantu tiye mu.

39 Fei hula, ti lonco ülmen David yafüluucületui ñi lan ta Amnón. Feula rume ayülefui ñi pemeafiel ta Absalón.

14 Fei Joab, Zeruyá ñi püñeñ, quimürpui tati lonco ülmen rume ayüniefui ñi peafiel ta Absalón. 2 Feimu Joab huercüi ñi yemengeal Tecoa huaria mu quiñe domo münalelu* ca feipifi: “Ayünien tami rume hueñancülelu troquingeal. Tucutuhuaimi chumngechi tucutuuquei pu layeluulu ca tuculayaimi aceite. Femfaluhuaimi quiñe domo reque fentreñma yenielu ñi ngümayefiel ñi lan quiñe che. 3 Fei hula pemeafimi ti lonco ülmen ca nütramcayafimi chem tañi feipial iñche”. Fei Joab feipifi chem tañi feipial.

4 Ti Tecoa domo pemefi ti lonco ülmen, puhuli ñi ange mapu mu, pochongnagi* ca llellipufi: “¡Ahuem lonco ülmen, quelluen!”. 5 Ti lonco ülmen feipieyu: “¿Chem dungu rupaimi?”. Ti domo feipi: “¡Aungen iñche! Lantu domongen. Lai tañi füta. 6 Iñche, eimi tami cüdaufe, epu püñeñ niefun. Lelfün mu mülelu engu quehuatuingu, ngelafui inei no rume tañi hudamaeteu engu. Feimu quiñe allfülfi ta cangelu ca langümfi. 7 Feula com tañi familia caiñetueneu ta iñche, eimi tami cüdaufe, ca feipiyahuingün: ‘¡Hultucufinge ti langümfilu tañi peñi. Femngechi langümafiyiñ, fei culliai tañi peñi ñi mongen, inei tañi langümfiel! Femaiñ müten, ngehuenole rume tati llohualu chem ñi elcünuel’. Chongümüñmangean tañi quiñelehuechi ailen üicülelu.* Tañi femün engün, fentepuai tañi füta ñi üi ca niehuelayai familia* mapu mu”.

8 Fei ti lonco ülmen feipifi tati domo: “Amutunge tami ruca mu. Iñche huercüan ñi ngüneduamngeal tüfachi dungu”. 9 Ti Tecoa domo feipifi tati lonco ülmen: “Ahuem tañi ñidol, lonco ülmen, iñche ca tañi chau ñi pu che culliaiñ ñi huesa femün tañi püñeñ. Huelu eimi ca tami pu che ngüneniealu* culpatungelayai”. 10 Fei hula ti lonco ülmen feipieyu: “Quiñe che ca huiño feipielmu, cüpalelen. Feichi che huiño huesa femhuelayaimu”. 11 Ti domo ca feipi: “Füreneen, lonco ülmen, acordafinge* tami Chau Ngünechen Jehová. Femngechi ti langümngelu ñi pariente doi huesalcalayai ca langümlayafi tañi püñeñ”. Ti lonco ülmen feipi: “Tati mongelechi Chau Jehová ñi üi mu, rüf feipicünuayu tami püñeñ huesalcangelayai rume”.* 12 Fei hula ti domo feipi: “Füreneen, tañi ñidol, tati lonco ülmen. Iñche, eimi tami cüdaufe, ¿feipiafeyu quiñe dungu?”. “Dungunge müten” pingei.

13 Ti domo feipi: “¿Chumngelu* femngechi huesa femfimi Chau Dios ñi pu che? Eimi hudanentufimi tami fotüm ca elulafimi ñi huiñotual, feimu eimi tami feipin mu culpatumequehuimi. 14 Rüf layaiñ. Hutrungeelchi co* mapu mu reque feleaiñ, huiño ngülümngetulayafui. Huelu Chau Ngünechen müntuñmaquelafi* ñi mongen quiñe che. Quisu cüme ngüneduami chumngelu* ti hudanentungelu ngelai ñi rumel püntüleal fei mu. 15 Tati pu che llicalcantueneu, feimu cüpan ñi feipiafiel tüfachi dungu tañi ñidol, tati lonco ülmen. Tami cüdaufe feipi: ‘Fürenemun, elumun tañi dunguafiel ti lonco ülmen, fei tati lonco ülmen ngüneduamafui chi tañi cüdaufe ñi llellipuel. 16 Tati lonco ülmen allcütuafui chi tañi cüdaufe ca montulafeneu feichi huentru ñi cuhu mu. Feiti huentru ayüniei tañi müntuñmangeal iñche ca tañi quiñen püñeñ chem tayu elueteu Chau Dios tayu ngen-ngeal’. 17 Fei hula tami cüdaufe feipi: ‘Füreneen, cüme duamelechimu ñi feipin tañi ñidol, tati lonco ülmen’. Tañi ñidol, ti lonco ülmen ngüneduamquei ñi cümen ca ñi cümenon, Chau Ngünechen ñi cüme püllü reque felei. Tami Chau Ngünechen Jehová mülepe eimi mu”.

18 Tati lonco ülmen feipifi ti domo: “Quiñe dungu ramtuayu, chem no rume ellcalayaimi”.* Tati domo feipi: “Füreneen tañi ñidol, lonco ülmen, feipien”. 19 Tati lonco ülmen ramtueyu: “¿Joab feipieimu tüfachi dungu?”. Ti domo huiñoldungui:* “Ahuem tañi ñidol, lonco ülmen, rüf feipicünueyu, chumngechi ñi feipin* tañi ñidol, lonco ülmen, tami cüdaufe Joab feipieneu chem chumal ca feipieneu iñche, eimi tami cüdaufe, com tañi feipial. 20 Femngechi femi tami cüdaufe Joab tami cacünutual chumngechi pequeimi tüfachi dungu. Huelu eimi ñidol, rume quimchengeimi, Chau Ngünechen ñi cüme püllü reque feleimi. Quimnieimi com ñi rupamequen taiñ mapu mu”.

21 Fei hula ti lonco ülmen feipifi ta Joab: “Cümei tati, feman. Amunge ca yemetufinge ti hueche huentru Absalón”. 22 Feica müten Joab puhuli ñi ange mapu mu, pochongnagi ca püramyefi ti lonco ülmen. Joab feipifi: “Ahuem tañi ñidol, lonco ülmen, feula tami cüdaufe quimi tami fürenefiel. Tati lonco ülmen ngüneduami chem ñi llellipuel iñche, eimi tami cüdaufe”. 23 Fei Joab huitrapürai, amui Guesur huaria mu ca cüpalfi ta Absalón Jerusalén huaria mu. 24 Huelu ti lonco ülmen feipi: “Huiñotupe tañi ruca mu, huelu pepi pepalayaeneu”. Feimu Absalón amutui tañi ruca mu, fei pemelafi tati lonco ülmen.

25 Com Israel mapu mu, ngelafui chem huentru no rume fente cüme adngelu Absalón reque. Tañi rüncoi namun mu puulu tañi lonco püle, nielafui chem huesa dungu no rume. 26 Quiñe rupa fill tripantu mülefui ñi catrüal ñi cal lonco fente tañi fanen. Catrüngelu tañi cal lonco, fanengequefui quiñe chemcün meu* mülelu ti lonco ülmen ñi ruca. Fei doi epu kilo* fanei. 27 Absalón niefui cüla fotüm ca quiñe ñahue, rume cüme adngelu, Tamar pingei.

28 Absalón amulei ñi mongelen Jerusalén huaria mu epu tripantu. Huelu pemelafi ti lonco ülmen. 29 Feimu Absalón mütrümfalfi ta Joab,* fei tañi huercüafiel tati lonco ülmen mu. Huelu Joab pilai ñi cüpayal. Epu rupa mütrümfalngei, huelu Joab pilai ñi cüpayal. 30 Af meu Absalón feipifi tañi pu cüdaufe: “Joab ñi mapu inafülcülei iñche tañi mapu mu. Tiye mu niei cahuella.* Amuaimün, lüpümtucuafimün”. Feimu Absalón ñi pu cüdaufe lüpümtucufi ti mapu. 31 Rupalu tüfa, Joab amui Absalón ñi ruca mu, fei feipifi: “¿Chemu tami pu cüdaufe lüpümtucufingün tañi mapu?”. 32 Absalón huiñoldungufi* ta Joab: “Iñche feipifaleyu tüfachi dungu: ‘Fau cüpange. Huercüayu tami pemeafiel ti lonco ülmen ca tami feipiafiel: “¿Chumal tripatun Guesur huaria mu? Doi cümeafui tañi mülenagal üyeu. Feula ti lonco ülmen eluechimu tañi pemeafiel. Chem dungu mu rume culpali, langümechimu”’”.

33 Feimu Joab pemefi tati lonco ülmen ca nütramcalelfi. Fei hula ti lonco ülmen mütrümfi ta Absalón, fei cüpai, lucutunagi ca pochongnagi ti lonco ülmen ñi adquiñ mu. Fei hula ti lonco ülmen truyufi* ta Absalón.

15 Rupalu com tüfa, Absalón nierpui quiñe carretela,* cahuellu ca 50 huentru ñi lefcüleal quisu ñi adquiñ mu. 2 Fei pulihuen huitraquefui Absalón ca huitracünuuquefui inaltu rüpü mu amulu huaria ñi puerta püle. Quiñe huentru pemefilu ti lonco ülmen, fei ñi nor dungu mu juzgayal quiñe dungu, Absalón mütrümquefui* ca ramtuquefui: “¿Chem huaria mu cüpaimi?”. Ti huentru huiñoldungueyu:* “Tami cüdaufe tuhui quiñe troquiñche Israel mu”. 3 Absalón feipiquefui: “Cümei tami feipiel ca norngei. Huelu ti lonco ülmen elfalcünulai inei no rume ñi ngüneduamal tami dungu”. 4 Absalón ca feipi: “¡Juezcünungeli mapu mu! Femngechi com pu che duamniele ñi juzgangeal quiñe dungu cam montulngeal juicio meu, pepayafeneu. Iñche adcünuafun ñi femngeal ti nor dungu”.

5 Fülpalu* quiñe huentru ñi pochongnagal* Absalón ñi adquiñ mu, fei fampuhulelfi tañi cuhu, huitrañpüramfi ca truyufi* ange meu. 6 Absalón femngechi femquefui com pu Israel che pepafilu ti lonco ülmen ñi femngeal nor dungu. Femngechi femlu Absalón, rulpaduamelfi ñi piuque pu Israel huentru.

7 Rupalu meli tripantu,* Absalón feipifi tati lonco ülmen: “Füreneen, eluafen ñi amual Hebrón huaria mu, fei ñi femürpual chem ñi feipicünufiel ta Chau Jehová. 8 Mülelu iñche Guesur mapu, Siria mapu mu, tami cüdaufe femi tüfachi falin eldungu: ‘Chau Jehová cüpaltuelimu Jerusalén huaria mu, hulafiñ quiñe chalintucun* ta Chau Jehová’”.* 9 Feiti lonco ülmen feipifi: “Tüngcülen* amutunge”. Fei amutui Hebrón huaria mu.

10 Feula Absalón ellca huercüi* huentru ñi amual com Israel ñi troquiñche mu ca feipifi tüfachi dungu: “Allcülmün müten ñi dungun ti cullcull, feipiaimün: ‘¡Absalón lonco ülmen-ngetui Hebrón huaria mu!’”. 11 Üyeu mülefui 200 huentru Jerusalén huaria mu tuulu, compañfingün ta Absalón. Fei engün mangelngeingün, huelu quimnolu cai chem ñi rupamequen, amuingün müten fei ñi ngüneduamnon. 12 Cafei hul-lu tati chalintucun, Absalón mütrümfalfi ta Ahitofel, ti Guiló che, tüfa ta David ñi ngülamtufe ca mülefui tañi huaria mu, Guiló pingelu. Doi fentren che quiñehui Absalón engün ñi caiñetuafiel tati lonco ülmen. Doi alün-ngerpuingün pu quelluntucufilu ta Absalón.

13 Rupachi antü, cüpai quiñe huldunguquelu ca feipifi ta David: “Pu Israel huentru quiñehui Absalón engün”. 14 Feica müten David feipifi com tañi pu cüdaufe mülelu Jerusalén huaria mu: “¡Amutuaiñ, lefmahuaiñ! Femnoliyiñ, ¡quiñe no rume montulayafui Absalón mu! ¡Matuquelmün, femngechi taiñ dintucunoaeteu ca taiñ huesalcanoaeteu! ¡Fütra cuchillo mu langümafui com pu che mülelu huaria mu!”. 15 Tati lonco ülmen ñi pu cüdaufe feipingün: “Tami pu cüdaufe eluucüleingün ñi femal com ñi dulliel ti lonco ülmen, iñchiñ taiñ ñidol”. 16 Tati lonco ülmen tripai ca com pu che mülelu tañi ruca mu inaeyu. Huelu ti lonco ülmen elcünufi mari domo ñi cuidayafiel ti ruca,* tüfa tañi pu cangelu domo.* 17 Tati lonco ülmen tripamequei, fei com pu che inanieyu. Huitracünuhuingün Bet-Merhac mu.

18 Tati lonco ülmen ñi adquiñ mu rupaquefui com tañi pu cüdaufe amulelu quisu engün, com pu keretita che, pu peletita che ca pu Gat che, tüfa ta 600 huentru tripalu Gat huaria mu ñi inayafiel ti lonco ülmen. 19 Fei ti lonco ülmen feipifi ta Ittái, ti Gat che: “¿Chumngelu* eimi ca cüpayaimi? Eimi catripanchengeimi* ca hudanentungeimi tami tuhun mu, feimu huiñotunge ca mülenagnge tati hue lonco ülmen eimu. 20 Huiya acuimi, ¿chumngelu* dicümtucuafeyu* feula tami miyahual huall püle iñchiñ mu? ¿Chemu dicümtucuafeyu tami compañmuafiel amutun mu iñche? ¡Huiñotunge ca yetufinge tami pu peñi. Chau Jehová rume piuqueyenieaimu* ca müleai eimi mu!”. 21 Huelu Ittái feipifi tati lonco ülmen: “¡Tati mongelechi Chau Jehová ñi üi mu ca tati mongelechi lonco ülmen ñi üi mu, iñche tañi ñidol, rüf feipicünueyu: cheu rume mülele tañi ñidol, tati lonco ülmen, tiye mu müleai tami cüdaufe mongeleli cam lali rume!”. 22 Fei David feipifi ta Ittái: “Rupange, amunge”. Feimu Ittái, tati Gat che, amui quiñentrür tañi pu hueichafe* ca tañi pu fotüm engün.

23 Petu amulelu com feitachi pu che, tiye mu mülechi pu che huirarcülen ngümamequeingün. Ti lonco ülmen huitralefui inafül Cedrón laf mapu mu, fei com pu che rumeingün ti laf mapu, fei ñi puhual ti rüpü amulelu huellin mapu mu.* 24 Sadoc ca mülefui üyeu ca compañnieyu com pu Leví che. Yeniequefuingün ti falin caja pengelquelu Chau Dios ñi eldungu. Tati pu che huitracünuhuingün ca elcünufingün Chau Dios ñi falin caja mapu mu. Fei Abiatar acui, petu fentecünulu ñi nomeal ti laf mapu pu che huaria mu cüpalu. 25 Huelu ti lonco ülmen feipifi ta Sadoc: “Huiño yetufinge huaria mu Chau Dios ñi falin caja. Chau Jehová ayüucülele iñche mu,* fei huiño cüpaltuaeneu. Huiño peafun ti falin caja ca cheu ñi müleal. 26 Huelu Chau Dios feipile ‘Iñche ayüucülelan eimi mu’, fempe iñche mu chem rume cümelu ñi troquifiel”.* 27 Ti lonco ülmen feipifi tati sacerdote Sadoc: “Eimi adümquefimi Chau Dios ñi piel, ¿felei no am? Eimi ca Abiatar eimu tüngcülen amutumu huaria mu. Yetufinge tami fotüm Ahimáaz ca Jonatán, Abiatar ñi fotüm. 28 Iñche üngümniean* ngilahue püle* huellin mapu mu nütramcangeli hula ñi rupamequen huaria mu”. 29 Feimu Sadoc ca Abiatar huiño yetufingu Chau Dios ñi falin caja Jerusalén huaria mu. Üyeu mülenagingu.

30 David ngümalen huechui Olivo huincul mu. Triltrang namuntu* amulefui ca tacuniefui tañi lonco. Com pu che tañi compañeteu ca tacuquefui tañi lonco ca ngümalen huechulefui engün. 31 Fei feipingei ta David: “Ahitofel ca quiñehui Absalón engu ñi caiñetuafiel tati lonco ülmen”. Allcülu tüfa, David feipi: “¡Ay fotrü, Chau Jehová! ¡Llellipueyu, chem ñi ngülamtuel Ahitofel, quiñe huedhued ñi ngülam reque troquingepe!”.

32 David puhui huechuñ huincul mu, cheu ñi poyengequefel ta Chau Dios.* Fei mu Husái, ti arkita che üngümnieyu. Huichafcalei* tañi tacun ca trufürmalei tañi lonco. 33 Huelu David feipifi ta Husái: “Compañeli, quellulayaen. 34 Huelu quelluaen ñi huesa tripayal Ahitofel ñi ngülam. Femafuimi huiñotulmi huaria mu ca feipifilmi ta Absalón ‘Ahuem lonco ülmen, iñche eimi tami cüdaufengen. Cuifi cüdahuelquefun tami chau, huelu feula cüdahuelayu’. 35 Üyeu, ¿ca mülepelai ti sacerdote Sadoc ca Abiatar? Com tami allcütuel ti lonco ülmen ñi ruca mu, mülei tami feipiafiel ti sacerdote Sadoc ca Abiatar. 36 Üyeu ca mülei tañi epu fotüm: Ahimáaz, Sadoc ñi fotüm. Cafei Jonatán, Abiatar ñi fotüm. Fei engu meu feipimuan com tamün allcütuel”. 37 Feimu Husái, David ñi hueni, conpui Jerusalén mu petu conpumequelu Absalón ti huaria mu.

16 Fei David nagcülepalu ti huechuñ huincul mu, Zibá engu pehuingu, tüfa Mefibóset ñi cüdaufe. Nierquei epu burro pepicalelu ñi püramngeal ca yeniei 200 cofque, pataca cochü cofque tucungelu anquen ofad, pataca cochü cofque tucungelu palmera fün ca higo, ca quiñe fütra metahue pulcu. 2 Ti lonco ülmen ramtufi ta Zibá: “¿Chemu cüpalimi tüfachi fillem?”. Zibá huiñoldungui:* “Pu che mülelu ti lonco ülmen ñi ruca mu püracahuellafui pu burro, pu huentru iyafui ti cofque ca tati fün. Pu cansalelu huellin mapu mu* putuafui ti pulcu”. 3 Fei ti lonco ülmen ramtueyu: “¿Cheu mülei tami ñidol ñi lacu?”.* Zibá huiñoldungufi* ti lonco ülmen: “Mülenagi Jerusalén huaria mu. Fei feipi: ‘Fachantü pu Israel che huiñoleltuaeneu tañi lonco ülmen-ngeal tañi lacu reque’”.* 4 Ti lonco ülmen feipifi ta Zibá: “Com tañi nieel Mefibóset eimingeai”. Fei Zibá feipi: “Iñche püramyeayu ca mañumayu. Ayünien tami ayühuelafiel, tañi ñidol, ti lonco ülmen”.

5 Ti lonco ülmen David puulu Bahurim huaria mu, tripai quiñe huentru Simeí pingelu, Saúl ñi pariente, Guerá ñi fotüm. Tüfa fülcontufi* ta David ca huirarcülen malisianiefi. 6 Curatumequefi ta David, com tañi pu cüdaufe ca com caquelu pu che. Cafei curatumequefi David ñi nehuen-ngechi hueichafe,* tüfa mülerquefui ti lonco ülmen ñi man püle ca huele püle. 7 Simeí femngechi malisiafi: “¡Amutunge! ¡Fau tripatunge! ¡Ngünam huentru, langümchefe!* 8 Chau Jehová huiñoleltueimu com tami femfiel Saúl ñi pu che, tami hutrulfiel ñi mollfüñ. Eimi müntuñmafimi* tañi lonco ülmen-ngen. Feimu Chau Jehová elcünui tami fotüm Absalón ñi lonco ülmen-ngeal. ¡Tami langümchefengen mu* re cutrantupiuqueleimi feula!”.

9 Fei hula Abisái, Zeruyá ñi püñeñ, feipifi tati lonco ülmen: “¿Chumngelu* feichi la trehua mülei ñi malisiayafiel tañi ñidol, tati lonco ülmen? Füreneen, eluen tañi catrüñmayafiel ñi lonco”. 10 Huelu ti lonco ülmen feipifi: “Eimu, Zeruyá ñi pu püñeñ, ¿chumngelu chumconpaimu* tüfachi dungu mu? Femcünufimün, malisiaechimu müten. Chau Jehová feipieyu ‘Malisiafinge ta David’. Feimu, ¿inei ramtuafeyu chemu femmequefimi?”. 11 Fei hula David feipifi ta Abisái ca com tañi pu cüdaufe: “Tañi fotüm nielu iñche tañi mollfüñ, cüpa langümeneu. ¡Doyelchi mai quiñe Benjamín che! ¡Femcünufimün! ¡Malisiaechimu müten, Chau Jehová feipieyu ñi femal! 12 Chau Jehová peafui chi tañi cutrancahun. Fachantü malisiamequengen, huelu Chau Jehová cümelcayafeneu”. 13 Rupalu tüfa, David ca tañi pu huentru amuleingün ti rüpü mu, huelu Simeí amulei inaltu mahuida mu, pülle inaniefi ta David. Malisianiefi, ütrüftufi cura ca fentren trufür.

14 Fei hula ti lonco ülmen ca com pu che tañi compañnieteu puhuingün cheu ñi amun. Rume cansaleingün, feimu füshcütuingün.

15 Feichi mu, Absalón ca com pu Israel huentru puhuingün Jerusalén huaria mu. Ca Ahitofel compañnieyu. 16 Fei Husái, tati arkita che, David ñi hueni, conpui cheu ñi mülen Absalón, ca feipifi: “¡Fürenengepe ti lonco ülmen! ¡Fürenengepe ti lonco ülmen!”. 17 Rupalu tüfa, Absalón ramtufi ta Husái: “¿Femngechi pengelqueimi tami piuqueyefiel* tami hueni? ¿Chumngelu* amutulaimi tami hueni engu?”. 18 Husái feipifi ta Absalón: “Femlan. Iñche quelluntucuquefiñ ti huentru ñi dulliel Chau Jehová, tüfachi pu huentru ca com Israel huentru. Eimi mu mülenagan. 19 Huiño feipieyu, ¿inei cüdahuelafiñ? ¿Cümenoafulu tañi cüdahuelafiel tañi hueni ñi fotüm? Chumngechi cüdahuelfiñ tami chau, ca femngechi cüdahuelayu”.

20 Fei hula Absalón feipifi ta Ahitofel: “Ngülamtuen, ¿chem chumaiñ?”. 21 Ahitofel huiñoldungufi* ta Absalón: “Tami chau elcünui tañi pu ca domo* ñi cuidayafiel ti ruca,* cudumfinge feichi pu domo. Femngechi com pu Israel che quimai tami üdeeteu tami chau. Ca tami pu quelluntucueteu nehuencontuaingün”. 22 Feimu huente ruca deumalelngei quiñe tolto ruca* ta Absalón. Fei com pu Israel che ñi adquiñ mu, Absalón cudumfi tañi chau ñi pu ca domo.

23 Feichi antü mu, Ahitofel ñi ngülam Chau Ngünechen ñi dungu reque troquingequefui. David ca Absalón femngechi troquiquefingu Ahitofel ñi ngülam.

17 Fei hula Ahitofel feipifi ta Absalón: “Füreneen, eluen tañi dullial 12.000 huentru, fei ñi inantucuafiel ta David tüfachi pun. 2 Cansalele ca nehuen-ngehuenole, caiñetuafiñ ca rume llicalcayafiñ. Fei com pu che ñi compañeteu lefmahuai ca iñche langümafiñ ti lonco ülmen müten. 3 Fei hula cüpaleltuayu com pu che. Lale ti huentru tami quintuyahulfiel, com pu che huiñotuafui. Femngechi com pu che tüngcüleaingün”.* 4 Müna cümei ti dungu pingün Absalón ca com pu Israel loncolelu.

5 Huelu Absalón feipi: “Fürenemuan, ca mütrümfalngepe* ta Husái, ti arkita che. Fei allcütuaiñ tañi feipin”. 6 Feimu Husái pemefi ta Absalón. Fei Absalón feipieyu: “Tüfachi dungu ngülamtueiñmu Ahitofel. ¿Inapeafuiñ mai tañi ngülam? Cümenole, feipimuiñ chem chumal”. 7 Husái feipifi ta Absalón: “Feula, Ahitofel ñi ngülam cümelai”.

8 Husái ca feipi: “Eimi cüme quimnieimi, tami chau ca tañi pu hueichafe* rume nehuen-ngeingün. Feula rume illculeingün.* Trürümngequei engün quiñe osa reque ñamlu tañi pichique coñi lelfün mu. Cafei tami chau hueichafengei. Fei pun meu mülelayai tati pu che engün. 9 Feula, ¿ellcaucülepelai* quiñe lolo meu* cam cheu rume? Fei David hune lefcontufile ta che, pu allcütualu ti dungu feipiaingün: ‘¡Hueungei pu quelluntucuquefilu ta Absalón!’. 10 Feimeu müten ti huentru llicaquenolu quiñe trapial reque,* nehuen-ngehuelayai fente tañi llican. Com pu Israel che quimniei ñi nehuen-ngen tami chau, ca tañi pu hueichafe llicaquelaingün. 11 Tüfa tañi ngülam: Dan puulu Beer-Seba huaria mu trahupe com pu Israel huentru. Fentren-ngepe cuyüm reque mülelu inaltu lafquen. Eimi adnieafimi engün ñi hueichayal. 12 Cheu rume mülele David, caiñetuafiyiñ. Chumngechi nagquei ilhuen* mapu mu, ca femngechi lefcontuafiyiñ fentren hueichafe mu. Quiñe no rume montulayai, David ca tañi pu hueichafe no rume. 13 Ellcaucülele quiñe huaria mu, amuaiñ com pu Israel che engün. Apümcayafiyiñ ti huaria. Llasu meu huingüdafiyiñ reque leufü mu. Quiñe pichi cura no rume ngehuelayai üyeu”.

14 Fei Absalón ca com pu Israel huentru feipingün: “¡Husái ñi ngülam, ti arkita che, doi cümei Ahitofel ñi ngülam mu!”. Chau Jehová deu dullifui* ñi catrütuafiel Ahitofel ñi ngülam. Femngechi Chau Jehová eli ñi huesalcangeal Absalón.

15 Fei hula Husái feipifi tati sacerdote Sadoc ca Abiatar: “Ahitofel ngülamtufi feichi dungu ta Absalón ca pu Israel loncolelu, huelu tüfa ngülamtufiñ iñche. 16 Feula, matu feipimeafimün ta David tüfachi dungu: ‘Tüfachi pun mülenagcülelayaimi ngilahue püle* huellin mapu mu.* Mülei tami noal ti leufü. Femnolmi, ti lonco ülmen ca com pu che ñi compañeteu apümcangeafuingün’”.

17 Jonatán ca Ahimáaz mülenagquefui En-Roguel pingechi rünganco,* huecun Jerusalén huaria püle, fei tañi pengenoal. Feimu quiñe domo cüdaufe pemefi engu ca feipifi ti huercün dungu. Quisu engu amui ñi quimelelafiel ti lonco ülmen David. 18 Huelu quiñe hueche pefi engu ca nütramcalelfi ta Absalón. Feimu Jonatán ca Ahimáaz matu amutuingu, fei puhuingu Bahurim huaria mu. Conpuingu quiñe huentru ñi ruca mu nielu quiñe rünganco tañi lepün mu, fei ponhuitu ellcahuingu. 19 Ti huentru ñi domo tacufi ti rünganco quiñe pañu meu ca huente püle tuculelfi rüngüm quetran. Inei no rume ngüneduamlai chem ñi rupan. 20 Absalón ñi pu cüdaufe puhuingün ti domo ñi ruca mu ca ramtufingün: “¿Cheu mülei Ahimáaz ca Jonatán?”. Ti domo huiñoldungui:* “Leufü püle amutuingu”. Pu huentru quintuyahulfingün, huelu pelafingün, feimu huiñotuingün Jerusalén huaria mu.

21 Deu amutulu pu huentru, Jonatán ca Ahimáaz tripatuingu rünganco mu, fei feipimefingu ti lonco ülmen David: “Tüfa ñi ngülamtuel Ahitofel tamün caiñetuaeteu, feimu matu noaimün ti leufü”. 22 Feica müten David ca com pu che tañi compañeteu nopuingün ti Jordán leufü. Hunlu, inei no rume ngehuelai ñi noal Jordán leufü.

23 Ahitofel ngüneduamlu ñi inañmangenon tañi ngülam, pepicai quiñe burro ca amutui tañi ruca quisu tañi huaria mu. Deu quimelelfilu tañi pu che ñi chem chumal, pültrücünuhui,* fei lai. Rüngaltucungei cheu ñi rüngaltucungen tañi pu cuifiqueche.

24 Rupalu tüfa, David amui Mahanaim huaria mu. Fei Absalón ca com pu Israel huentru noingün ti Jordán leufü. 25 Absalón elfalcünufi ta Amasá ñi adnieafiel pu hueichafe. Joab femquefui tüfachi cüdau. Amasá ñi chau Itrá pingei, quiñe Israel che. Itrá cudumfi ta Abigaíl, Nahás ñi ñahue. Abigaíl ñi lamngen Zeruyá pingei, Joab ñi ñuque. 26 Absalón ca pu Israel huentru anümi ñi tolto ruca* Galaad mapu mu.

27 David puhui Mahanaim huaria mu. Feica müten cüpai Sobí, Nahás ñi fotüm, cüpalu feiti huaria ñi ngünenieel pu Ammón che, Rabá pingelu. Cafei cüpai Makir, Amiel ñi fotüm, Lo-Debar lof mu tuulu. Ca cüpai Barzilái, ti Galaad che, Roguelim lof tuulu. 28 Fei cüpalingün ngütantu,* lafatorio, metahue, cachilla, cahuella,* rüngo, fün cotün, ahuash,* lenteja, cotün quetran, 29 miel,* mantequilla, ufisa ca queso. Com tüfa cüpalelngei ta David ca ti pu che ñi compañeteu tañi iñmual engün. Feipiqueingün: “Tüfachi pu che mülelu huellin mapu mu ngüñüleingün, huihuleingün ca cansaleingün”.

18 Fei David raquifi ti pu huentru tañi compañnieteu, ca elcünufi engün ñi adnieaeteu pu loncolelu huaranca hueichafe mu* ca pu loncolelu pataca hueichafe mu. 2 David cüla troquiñ mu hudamfi pu huentru: Joab loncolei ti hunen troquiñ mu, cangelu troquiñ loncolei Abisái, Joab ñi peñi, Zeruyá ñi püñeñ. Cangelu troquiñ loncolei Ittái, ti Gat che. Fei hula ti lonco ülmen feipifi tati pu huentru: “Iñche ca amuan eimün mu”. 3 Huelu ti pu huentru feipieyu: “Amulayaimi. Fei lefmauliyiñ ca rangi iñchiñ laliyiñ, pu caiñe duamcülelayaingün. Eimi doi falimi 10.000 hueichafe mu, feimu quintuyahulngeimi. Mülenagaimi huaria mu, fei huercülelmuaiñ quellun”. 4 Ti lonco ülmen feipi: “Feman tamün cümelu troquifiel”. Feimu ti lonco ülmen mülenagi inafül ti huaria ñi puerta mu, fei com pu hueichafe tripaingün pataca troquiñ ca huaranca troquiñ mu.* 5 Fei hula ti lonco ülmen feipifi ta Joab, Abisái ca Ittái tüfachi huercün dungu: “Huesalcalayafimün tati hueche huentru Absalón. Iñche ñi duam mu femaimün”. Ti lonco ülmen feipifi pu loncolelu tüfachi huercün dungu Absalón mu, fei com pu hueichafe allcüingün ñi feipin.

6 Pu huentru tripaingün lelfün mu ñi pehual pu Israel che engün, fei quehuaingün Efraín ñi mahuidantu püle. 7 Üye mu, David tañi pu cüdaufe hueufingün pu Israel huentru. Feichi antü langümngei fentren che: 20.000 huentru. 8 Ti quehuan puhui fill mapu püle. Cafei feichi antü lai che fütra cuchillo mu, huelu doi fentren che lai ñi cuñihun-ngen ti mahuidantu.

9 Absalón püracahuellniefi quiñe mula, fei trafrumeeyu David ñi pu cüdaufe. Feiti mula coni miñche quiñe anümca nielu fentren rou.* Fei Absalón tañi lonco nülcüconi ti anümca mu. Ti mula amulei ñi trecalen, fei Absalón pültrülehuei. 10 Fei quiñe che peeyu ca feipimefi ta Joab: “¡Pefiñ ta Absalón anai! ¡Pültrülehuei fütra anümca mu!”. 11 Joab feipifi tati huentru ñi feipipaeteu: “Pefilu eimi, ¿chumngelu* langümfemlafimi tiye mu? Femülmi, iñche ayühunquechi eluafeyu mari troquiñ plata ca quiñe trarihue”. 12 Huelu ti huentru feipifi ta Joab: “Elungefuli rume* huaranca troquiñ plata,* huesalcalayafun ti lonco ülmen ñi fotüm. Iñchiñ allcüiñ ti lonco ülmen tamün feipieteu eimi, Abisái ca Ittái tüfachi huercün dungu: ‘Inei no rume ngelai ñi huesalcayafiel tati hueche huentru Absalón’. 13 Iñche inanofili ñi feipin ca langümfili, cüdaungeafui ñi ellcalelafiel* ti lonco ülmen, ca eimi incalayafen”. 14 Allcülu tüfa, Joab feipi: “¡Eimi mu ngünamcalayan tañi tiempo!”. Petu mongelelu Absalón ti fütra anümca ñi rou meu,* Joab nüi cüla rüngi yungümcülelu* ca chüngartuculelfi tañi piuque mu. 15 Fei acui mari huentru quelluquefilu ta Joab ñi yenieal ñi hueichahue, fei hulelcafingün ca langümfingün ta Absalón. 16 Joab dunguli ti cullcull, fei pu huentru inantucuhuelafi pu Israel che, femngechi Joab catrütufi engün. 17 Nüfingün Absalón ñi cuerpo,* ütrüftucungei quiñe fütra lolo mülelu mahuidantu mu ca huente mu tuculelngei fentren cura. Fei com pu Israel huentru lefmahuingün tañi ruca mu.

18 Cafei Absalón petu mongelelu, huitrapürami quiñe cura ti Lonco Ülmen ñi laf mapu, ca feipiquefui: “Nielan quiñe fotüm no rume ñi yenieal tañi üi”. Feimu ti cura tuculelfi quisu ñi üi. Fantepu mu Absalón ñi Fütra Cura pingequei.

19 Ahimáaz, Sadoc ñi fotüm, feipi: “Chau Jehová montulfi ti lonco ülmen tañi pu caiñe mu. Feimu, füreneen, eluen tañi lefcülen feipimeafiel ti dungu tati lonco ülmen”. 20 Huelu Joab feipifi: “Fachantü huldungulayaimi. Lai ti lonco ülmen ñi fotüm, feimu ca antü huldunguafuimi, huelu fachantü femlayaimi”. 21 Fei Joab feipifi quiñe huentru Cus mapu tuulu:* “Amunge, feipifinge tati lonco ülmen chem tami peel”. Feiti Cus huentru pochongnagi* Joab ñi adquiñ mu, fei lefcülen tripai. 22 Ahimáaz, Sadoc ñi fotüm, ca huiño feipifi ta Joab: “Füreneen, chem rupale rume, eluen tañi lefal ca inanieafiel ti Cus huentru”. Huelu Joab feipieyu: “Tañi fotüm, ¿chumal ca amuaimi? Ngelai chem dungu tami feipimeal”. 23 Huelu feipifeipimequefi: “Chem rume rupafule, eluen tañi amual”. Fei Joab feipifi: “¡Amunge, lefnge!”. Feimu Ahimáaz lefcülen tripai ti rüpü amulelu Jordán ñi laf mapu mu, dintucufi ti Cus huentru ca hunelei.

24 Fei David anülefui rangi ti puerta mülelu huecun ca ponhuitu huaria mu. Ti llihuatulelu* pürai huechuñ ruca mülelu huente puerta mu, inaltu ti cura malal. Fei püraquintulu, pefi quiñe huentru quisu lefcülepalu. 25 Fei ti llihuatulelu* huirari ñi quimelelafiel ti lonco ülmen. Fei tati lonco ülmen feipi: “Quisulele, cüpalniei huercün dungu”. Petu fülcülepalu,* 26 ti llihuatulelu* pei ca huentru lefcülelu ca huirarelfi ti llihuatulelu puerta püle: “¡Tüfei, cangelu huentru quisu lefcülepai!”. Ti lonco ülmen feipi: “Tüfachi huentru ca cüpalniei dungu”. 27 Ti llihuatulelu* feipi: “Ti hunelelu lefi Ahimáaz reque, Sadoc ñi fotüm”. Feimu ti lonco ülmen feipi: “Ti huentru cüme chengei. Rüfcünu, cüpalniei cüme dungu”. 28 Fei Ahimáaz huirarelfi ti lonco ülmen: “¡Com cümelcalei!”. Fei hula ti lonco ülmen ñi adquiñ mu pochongnagi ñi ange mapu mu, ca feipi: “¡Püramyengepe tami Chau Ngünechen Jehová, fei hultuculelfi tañi ñidol, ti lonco ülmen, pu huentru tañi caiñetueteu!”.

29 Huelu ti lonco ülmen ramtui: “¿Cümelcalei ti hueche Absalón?”. Ahimáaz huiñoldungui:* “Joab huercüeneu ta iñche ca ti cangelu huentru cüdahuelquefilu ti lonco ülmen. Feichi mu pefiñ ñi rume pofolcaumequen ta che, huelu quimlafun chem ñi rupamequen”. 30 Ti lonco ülmen feipifi: “Famtripange ca fau mülenge”. Fei famtripai ca mülenagi fei mu.

31 Fei acui ti Cus che ca feipi: “Cüpalelniefiñ dungu tañi ñidol, ti lonco ülmen: fachantü Chau Jehová femeimu nor dungu, lifrenentueimu com tami caiñetueteu ñi cuhu mu”. 32 Huelu ti lonco ülmen feipifi ti Cus che: “¿Cümelcalei ti hueche Absalón?”. Ti Cus che huiñoldungueyu:* “¡Com pu caiñetufilu tañi ñidol, ti lonco ülmen, lape ti hueche huentru reque. Ca femngechi rupape com pu pinolu tami serfiaeteu ca ayülu tami huesalcayaeteu!”.

33 Feimu ti lonco ülmen rume hueñancünagi. Pürai tañi pieza mu mülelu huente ruca mu, huente puerta püle. Fei eluhui ñi ngümayal. Trecayaulu, feipiquefui: “¡Tañi fotüm, Absalón! ¡Tañi fotüm! ¡Absalón, tañi fotüm! ¡Iñche mai layafulu, eimi no! ¡Absalón, tañi fotüm, tañi fotüm!”.

19 Joab feipingei: “Ti lonco ülmen ngümamequei. Rume hueñancülei Absalón ñi lan mu”. 2 Pu hueichafe* allcüingün ñi rume hueñancülen ti lonco ülmen tañi fotüm ñi lan mu. Feimu hueulu rume engün* feichi antü, com rume hueñancületuingün. 3 Pu hueichafe ñücüfcülen* huiñotuingün huaria mu. Trüri engün pu yehuelelu reque lefmaulu hueichan mu. 4 Ti lonco ülmen tacui tañi ange, fei nehuentu huirari: “¡Tañi fotüm, Absalón! ¡Absalón, tañi fotüm, tañi fotüm!”.

5 Fei Joab conpui ti ruca cheu ñi mülen ti lonco ülmen ca feipifi: “Fachantü yehuelcafimi com tami pu cüdaufe. Fachantü fei engün montuleimu tami mongen, tami pu fotüm, tami pu ñahue, tami pu domo ca tami pu cangelu domo.* 6 Eimi piuqueyefimi tami pu üdequeteu ca üdequefimi tami pu piuqueyeteu. Feula cüme quimfalcünuimi, eimi falintuquelafimi tami pu loncolelu ca tami pu cüdaufe. Cüme quimnien, fachantü Absalón mongelele ca com iñchiñ laliyiñ, eimi ta ayüucüleafuimi. 7 Feula huitrapürange ca yafültucumeafimi tami pu cüdaufe.* Femnolmi, Chau Jehová ñi üi mu rüf feipicünuayu, tüfachi pun ngehuelayai quiñe huentru no rume eimi mu. Tüfa doyelcüleai com tati huesaque dungu mu tami cutrancaeteu petu huechengelu eimi ta fantepu mu”. 8 Ti lonco ülmen huitrapürai, fei anücünuhui ti huaria ñi puerta mu. Fei com pu che feipingei: “Ti lonco ülmen anülei puerta mu”. Feimu com pu che pemefi tati lonco ülmen.

Huelu pu Israel huentru lefmahuingün quisuque tañi ruca mu. 9 Com Israel ñi troquiñche mu pu che trafdungumequehuingün ca feipiqueingün: “Ti lonco ülmen lifrenentueiñmu taiñ pu caiñe mu ca montuleiñmu pu Filistea che mu. Huelu feula tripai ñi mapu mu, fei lefmahui Absalón ñi duam mu. 10 Cafei üitufiyiñ* Absalón taiñ ngünenieaeteu, huelu lai hueichan mu. Feimu, ¿chumngelu* chem no rume femlaimün tamün cüpaltuafiel ti lonco ülmen?”.

11 Ti lonco ülmen David feipifalfi tati sacerdote Sadoc ca Abiatar tüfachi dungu: “Eimu nütramcayafimu pu Judá loncolelu ca feipiafimu: ‘Fau, cheu tañi mülen iñche, allcüquen ñi feipiel com pu Israel che, ayünieingün ñi yengetual iñche ñi ruca mu. Eimün cai, ¿chumngelu* cüpalaimün tamün yemetuafiel ta iñche, quisu tañi ruca mu? 12 Iñchiñ peñihuen-ngeiñ, nieiñ quiñe mollfüñ müten. ¿Chemu cüpal-lafimün tati lonco ülmen ñi ruca mu?’. 13 Feipiafimu ta Amasá: ‘¿Quiñe mollfüñ müten nielaiñ am? Feula üituayu tami loncoleal pu hueichafe mu, Joab femhuelayai. Femnoli, Chau Ngünechen rume cutrancaechimu’”.

14 Femngechi ti lonco ülmen rulpaduamelfi ñi piuque com pu Judá huentru. Quisu engün feipifalfi ti lonco ülmen: “Huiñotunge, eimi ca com tami pu cüdaufe”.

15 Ti lonco ülmen eluhui ñi huiñotual, fei puhui Jordán leufü mu. Fei pu Judá huentru cüpaingün Guilgal huaria mu tañi trafyepayafiel ca ñi compañafiel Jordán leufü püle. 16 Cafei Simeí, Guerá ñi fotüm, ti Benjamín che, Bahurim huaria mu tuulu, matu nagpai pu Judá huentru engün tañi trafyepayafiel ti lonco ülmen David, 17 compañeyu huaranca* Benjamín huentru. Cafei Zibá, cüdauquelu Saúl ñi ruca mu matu nagpai Jordán leufü mu petu ñi puunon ti lonco ülmen. Compañeyu mari quechu fotüm ca epu mari cüdaufe. 18 Noi* ti leufü ngilahue püle,* femngechi quellufi ti lonco ülmen ñi pu che tañi noal engün ca tañi femal com ñi ayüqueel ti lonco ülmen. Fei hula ti lonco ülmen epe puulu ñi noal ti leufü, Simeí, Guerá ñi fotüm, pochongnagi* tañi namun püle. 19 Ca feipifi ti lonco ülmen: “Tañi ñidol, culpatulayaen ca acordalayaimi rume* ñi huesa femün tami cüdaufe, feichi antü tripalu tañi ñidol, ti lonco ülmen, Jerusalén huaria mu. Lonco ülmen, piuquentuculayaimi tüfa. 20 Iñche, eimi tami cüdaufe, cüme quimnien tañi huelulcan. Feimu com José ñi pu che mu iñche hune nagpan fachantü tañi trafyepayafiel tañi ñidol, ti lonco ülmen”.

21 Feica müten Abisái, Zeruyá ñi püñeñ, feipi: “Simeí malisiafi Chau Jehová ñi dullin huentru, feimu ¿mülelafui ñi langümngeal?”. 22 Huelu David feipi: “Zeruyá ñi pu püñeñ, ¿chumngelu* chumconpaimu* tüfachi dungu mu? ¿Chemu feyentumulan? Fachantü huiño lonco ülmen-ngetuan Israel mu, ¿felei no am? Feimu, ¿chumngelu mülei ñi langümngeal quiñe che Israel mu?”. 23 Fei hula ti lonco ülmen eldungucünulelfi ta Simeí: “Eimi ta lalayaimi”.

24 Mefibóset, Saúl ñi lacu, ca nagi ñi llohuafiel ti lonco ülmen. Cüchanamunlafui, catrülafui tañi payun ca cüchalafui tañi tacun. Femngechi felefui feichi antü ñi amutun ti lonco ülmen ca tüngcülen mu* huiñotulu hula. 25 Puulu Jerusalén huaria mu ñi llohuafiel ti lonco ülmen, ti lonco ülmen ramtueyu: “¿Chumngelu* compañlaen Mefibóset?”. 26 Mefibóset huiñoldungueyu:* “Tañi ñidol, ti lonco ülmen, tañi cüdaufe ngünencaeneu. Cüntrolelu iñche, feipifun: ‘Eluen tañi pepicayal ñi burro, fei ñi pürayafiel ca compañafiel ti lonco ülmen’. 27 Huelu quisu coila dalluntucufi tami cüdaufe ca nütramcalelfi tañi ñidol, ti lonco ülmen. Huelu tañi ñidol, ti lonco ülmen, Chau Ngünechen ñi cüme püllü reque felei, feimu femnge tami cümelu troquifiel. 28 Tañi ñidol, ti lonco ülmen condenayafui ñi langümngeal com tañi chau ñi familia. Huelu femlaimi, doyelchi mai elufimi tami cüdaufe ñi iyal eimi engu. ¿Ca chem ngillatuafun tati lonco ülmen?”.

29 Huelu ti lonco ülmen feipieyu: “Dungulayaimi. Deu feipicünun, eimi ca Zibá hudamafimu ti mapu”. 30 Fei Mefibóset feipifi tati lonco ülmen: “Quisu com ngen-ngepe, tañi ñidol, ti lonco ülmen tüngcülen aculu cai tañi ruca mu”.

31 Fei hula Barzilái, ti Galaad che, nagi Roguelim lof mu tañi puhual Jordán ñi laf mapu meu, femngechi ñi compañafiel ti lonco ülmen Jordán leufü püle. 32 Barzilái deu füchafui, 80 tripantu niefui. Feichi antü ti lonco ülmen mülenagmequelu Mahanaim huaria mu, Barzilái yeleleyu iyael, quisu rume ricu huentrungefui. 33 Fei ti lonco ülmen feipifi ta Barzilái: “Cüpange, quiñentrür noayu. Jerusalén huaria mu, quiñentrür iyayu”. 34 Huelu Barzilái feipifi tati lonco ülmen: “¿Tunten* tripantu mongelehuean? ¿Chumal amuan tati lonco ülmen iñchiu Jerusalén huaria mu? 35 Iñche deu nien 80 tripantu, nehue ngüneduamlan chem ñi cümen ca chem ñi cümenon. Iñche, eimi tami cüdaufe, pepi cümentuquelan chem tañi iquen ca ñi pütocoquen. Ca allcütuquelan ñi ülcantuquen pu huentru ca pu domo. Tañi ñidol, lonco ülmen, ¿chumngelu* doi cüdautuaimi tami cüdaufe ñi duam mu? 36 Lonco ülmen, duamfalngelai iñche tañi fürenengeal. Iñche rume falintuquen ñi compañfiel ti lonco ülmen Jordán leufü mu. 37 Füreneen, elufinge tami cüdaufe ñi huiñotual. Eluen tañi layal tañi huaria mu, cheu ñi rüngalconcülen tañi chau ca tañi ñuque. Huelu tüfa mu mülei tami cüdaufe Kimham. Quisu amupe ca nope tañi ñidol engu, ti lonco ülmen. Femfinge chem cümelu tami troquifiel”.

38 Fei ti lonco ülmen feipi: “Kimham iñchiu noayu. Chem cümelu tami troquifiel eimi, iñche femafiñ. Chem rume pedieli, feman eimi tami duam mu”. 39 Com pu che eluhui ñi noal ti Jordán leufü, fei ti lonco ülmen epe nolu, truyufi* ta Barzilái ca ngillatuñmafi. Fei Barzilái huiñotui tañi ruca mu. 40 Ti lonco ülmen noi ti leufü ñi amual Guilgal huaria mu, fei Kimham compañeyu. Com pu Judá che ca rangiñ Israel pu che compañfingün ti lonco ülmen nometu leufü püle.

41 Fei com pu Israel huentru ramtufingün ti lonco ülmen: “¿Chumngelu* taiñ pu peñi, pu Judá huentru, ellcanquechi* cüpalfingün ti lonco ülmen? ¿Chemu feipifingün ti lonco ülmen David, tañi pu che ca com tañi pu huentru ñi noal ti Jordán leufü?”. 42 Com pu Judá huentru huiñoldungufingün* pu Israel huentru: “Familiayefiyiñ ti lonco ülmen. ¿Chumngelu* illcuimün?* ¿Iñchiñ iqueiñ mai ti lonco ülmen ñi duam mu? ¿Cam llouqueiñ quiñe yehun?”.*

43 Huelu pu Israel huentru feipifingün pu Judá huentru: “Iñchiñ mari troquiñchengeiñ, feimu doi falin-ngeiñ taiñ femngechi troquiafiel ta David. ¿Chemu illamcamuiñ? Hunelu mai iñchiñ mülefui taiñ cüpaltuafiel tati lonco ülmen, ¿felei no am?”. Huelu pu Judá huentru doi illculen* dunguingün tati pu Israel huentru meu.

20 Fei mu mülerquei quiñe pofolcachequelu, Seba pingei, Bicrí ñi fotüm, quiñe Benjamín che. Fei dunguli ti cullcull ca feipi: “Iñchiñ chumconpalaiñ rume* David mu, chem no rume coneltuquelaiñ chem tañi ngen-ngeel Jesé ñi fotüm. ¡Amulemün pu Israel che! ¡Caque quiñeque püramyepe tañi pu dios!”. 2 Feica müten com pu Israel huentru inahuelafingün ta David, fei inafingün ta Seba, Bicrí ñi fotüm. Huelu pu Judá huentru mülelu Jordán leufü püle puulu ta Jerusalén huaria mu, quisucünulafingün tañi lonco ülmen.

3 Ti lonco ülmen David puhui tañi ruca* Jerusalén huaria mu, fei quiñe ruca meu elcünui tañi mari cangelu domo* tañi llihuatungeal.* Feiti pu domo elcünungerquei ñi cuidayal ti ruca. David eluquefi iyael engün, huelu huiño cudumlafi. Üyeu cerrantuculefui lalu hula engün. Lantu domo reque felefui engün mongelelu rume tañi füta.

4 Fei hula ti lonco ülmen feipifi ta Amasá: “Mütrümfinge* pu Judá huentru. Cüla antü rupale mülei ñi mülepayal fau, eimi ca cüpange”. 5 Feimu Amasá trahulmefi pu Judá huentru, huelu alüñmai ñi cüpayal chumngechi tañi feipicünungeel. 6 Fei David feipifi ta Abisái: “Absalón huesalcaeiñmu, huelu Seba, Bicrí ñi fotüm, doi huesalcayafeiñmu. Feimu yetufinge tami ñidol ñi pu cüdaufe, fei inantucuafimi. Femnoliyiñ, conpuafui quiñe huaria nielu fütra cura malal ca lefmahuafui”. 7 Feimu Jerusalén huaria mu tripai Joab ñi pu huentru, pu keretita che, pu peletita che ca com pu nehuen-ngechi huentru. Inantucufingün ta Seba, Bicrí ñi fotüm. 8 Pülleconlu engün ti fütra cura mülelu Gabaón huaria mu, Amasá trafyeyu. Joab tucutuuquefui tañi tacun hueichayalu* ca yeniefui quiñe fütra cuchillo tañi trarihue mu. Huelu pülleconlu, ti fütra cuchillo tripai cheu tañi yeniequen ca ütrüfnagi.

9 Joab feipifi ta Amasá: “Tañi peñi, ¿com cümelcalei?”. Fei tañi man cuhu mu nüñmafi Amasá ñi payun, truyuafilu reque* femfaluhui. 10 Amasá ngüneduamlai Joab ñi nüfiel ti fütra cuchillo. Fei Joab chüngartucufi tañi pütra meu, tripai tañi cüllche, puhui mapu mu. Feimu ca huiño chüngartuculafi, quiñe rupa müten femi ñi langümafiel. Rupalu tüfa, Joab ca tañi peñi Abisái inantucufingu ta Seba, Bicrí ñi fotüm.

11 Fei Joab ñi hueichafe huitracünuhui inafül Amasá ñi cuerpo* ca feipiquefui: “¡Tati mülelu Joab engu ca quelluntucufile ta David, inape ta Joab!”. 12 Rupalu tüfa, Amasá ümülcaumequei tañi mollfüñ meu rangi rüpü püle. Feiti hueichafe pefi com pu che ñi huitracünuhun cheu ñi mülen ti cuerpo, feimu entufi Amasá rüpü mu ca elcünufi lelfün meu. Cafei ti huentru pefilu com pu che ñi huitralen inafül ti cuerpo, tacucünufi quiñe tacun meu. 13 Fei püntünentufilu* rüpü mu, com pu huentru inafingün ta Joab, femngechi ñi inantucuafiel ta Seba, Bicrí ñi fotüm.

14 Com Israel ñi troquiñche mu amulei Seba, fei puhui Abel-Bet-Maacá huaria mu. Cafei pu Bicrí che trahuluhuingün, fei inafingün ta Seba ñi conpual huaria mu.

15 Joab ca tañi pu hueichafe* puhuingün, hualloñmafingün Abel-Bet-Maacá huaria ca itrotripa ti cura malal mu trapümingün cuyüm ñi malocontuafiel ti huaria. Quiñe fütra cura malal hualloñmafi ti huaria. Feimu Joab ñi pu hueichafe rüngaltucuingün miñche ti cura malal tañi teifücayafiel. 16 Fei hula quiñe quim domo nehuentu dungui huaria mu: “¡Allcütumün, allcütumün! Füreneen, cüpape piafimün ta Joab, ayün ñi nütramcayafiel”. 17 Feimu Joab pülleconpui, ca ti domo ramtueyu: “¿Eimi ta Joab?”. Quisu huiñoldungui:* “Mai, iñche tati”. Fei ti domo feipifi: “Allcütuafimi ñi feipin tami cüdaufe”. “Allcütuayu” pi Joab. 18 Ti domo ca feipi: “Cuifi feipingequefui ‘Ramtumeaimün Abel huaria mu’, fei norümngetui ti dungu. 19 Iñche dunguñpefiñ pu ñom che ca pu manelfal che mülelu Israel mu. Eimi ayünieimi apümcayafiel quiñe huaria ñuque reque felelu Israel mu. ¿Chumngelu* apümcayafimi Chau Jehová ñi pu che?”.* 20 Joab feipifi: “Turpu pilafun ñi apümcayafiel. 21 Ayüquelaiñ femngechi femal. Huelu quiñe huentru caiñetuquefi ti lonco ülmen David, tüfa ta Seba, Bicrí ñi fotüm, Efraín ñi mahuidantu mapu püle cüpai. Hultucungele feichi huentru, iñche amutuan tüfachi huaria mu”. Fei ti domo feipifi ta Joab: “¡Huente ti cura malal mu ütrüfentuafiyiñ tañi lonco!”.

22 Feimeu müten ti quim domo nütramcamefi com pu che. Tüfa engün catrüñmafi ñi lonco ta Seba, Bicrí ñi fotüm, ca ütrüfentulelngei ta Joab. Fei hula Joab dunguli ti cullcull ca pu huentru amutuingün huaria mu, quisuque ñi ruca engün. Cafei Joab huiñotui Jerusalén mu, cheu ñi mülen ti lonco ülmen.

23 Feula Joab loncolefui com pu Israel hueichafe. Ca Benaya, Jehoiadá ñi fotüm, loncolefui pu keretita ca pu peletita che. 24 Adoram loncolefui tati pu che huercüngelu ñi cüdahuelafiel ti lonco ülmen. Cafei Jehosafat, Ahilud ñi fotüm, huirintucui chem ñi rupan tañi troquiñ mapu. 25 Sevá secretariongefui. Sadoc ca Abiatar sacerdotengefui engu. 26 Cafei Irá, Jaír mu tuulu, David ñi loncolelungefui.*

21 David ñi antü meu mülerquefui quiñe fütra filla, cüla tripantu alüñmai. Feimu David ramtufi ta Chau Jehová, fei Chau Jehová huiñoldungueyu:* “Saúl ca tañi pu che culpaingün hutrulün mu mollfüñ,* fei langümfi pu Gabaón che”. 2 (Pu Gabaón che tuulaingün pu Israel che mu, doi mai pu mülehuechi amorreo che. Pu Israel che feipicünuingün* ñi langümnoafiel engün, huelu Saúl rume ayüfui ñi quelluafiel pu Israel che ca pu Judá che, feimu ayüfui ñi apümcayafiel pu Gabaón che). Feimu ti lonco ülmen mütrümfi* pu Gabaón che ñi nütramcayafiel engün. 3 David feipifi pu Gabaón che: “¿Chem femafun eimün tamün duam mu? Iñchiñ ta culpaiñ,* ¿chumngechi cullihuaiñ taiñ huesa femün mu? Tamün füreneafiel Chau Jehová ñi pu che,* ¿chumafuiñ iñchiñ?”. 4 Pu Gabaón che huiñoldunguingün:* “Ti plata ca ti oro* no rume cullilayafui ñi femün Saúl ca tañi pu che. Ca pepi langümlayafuiñ inei no rume Israel mu”. Feimu David feipi: “Chem rume ngillatumuan, iñche eluhuaiñ”. 5 Quisu engün feipifi ti lonco ülmen: “Feiti huentru epe apümcafui taiñ pu che ca adcünui taiñ mongelehuenoal com iñchiñ Israel mapu mu. 6 Feimu ayünieiñ taiñ elungeal regle tañi pu fotüm. Chau Jehová ñi adquiñ mu pültrücünuafiyiñ tañi lachi cuerpo.* Femaiñ tüfa Guibeá mu, Saúl ñi huaria, tüfa ta Chau Jehová ñi dullin huentru”. Ti lonco ülmen feipi: “Iñche hultuculeluhuaiñ”.

7 Chau Jehová ñi adquiñ mu David ca Jonatán, Saúl ñi fotüm, feipicünuhuingu ñi chumal. Feimu ti lonco ülmen cutranpiuqueyefi ta Mefibóset, Jonatán ñi fotüm, Saúl ñi lacu. 8 Ti lonco ülmen dullifi ta Armoní ca Mefibóset, Rizpá ñi epu püñeñ, Ayá ñi ñahue. Tüfachi püñeñ niefui Saúl engu. Cafei dullifi Mical* ñi quechu püñeñ, Saúl ñi ñahue. Tüfachi püñeñ niefui Adriel engu, Barzilái ñi fotüm, Abel-Meholá tuulu. 9 Fei hula hultucufi pu Gabaón che. Chau Jehová ñi adquiñ mu, tüfa engün pültrücünufi tañi lachi cuerpo mahuida mu. Ti regle huentru quiñentrür laingün. Langümngei engün hunenque antü mu ñi cosechangeal, ellaconlu ñi cosechangeal ti cahuella.* 10 Fei hula Rizpá, Ayá ñi ñahue, nüi quiñe sacu tela fei inüfcünufi* huente cura mu. Tiye mu mülenagi ellaconlu ti cosecha nagpalu hula ti mahun huente lachi cuerpo mu. Antü mu elulafi pu üñüm ñi anünagpayal huente lachi cuerpo, cafei pun mu elulafi pu auca culliñ* ñi fülconpayal.*

11 Fei feipingei ta David chem ñi femün Rizpá, Saúl ñi ca domo,* Ayá tañi ñahue. 12 Feimu David quintumefi Saúl ca tañi fotüm Jonatán ñi foro. Pu Jabés-Galaad loncolelu* nierquefui ti foro. Tüfa engün hueñefi ti foro mülelu plaza mu Bet-San huaria mu. Tiye mu pu Filistea che pültrücünufi engu feichi antü hueufilu ta Saúl Guilboa huaria mu. 13 Tiye mu David cüpaltufi Saúl ca ñi fotüm Jonatán ñi foro. Cafei ñimitufingün* pu huentru ñi foro langümngelu.* 14 Fei Benjamín mapu mu rüngaltucungei Saúl ca ñi fotüm Jonatán tañi foro, cheu rüngaltucungei tañi chau Quis, Zelá huaria mu. Femlu müten com ñi huercüel ti lonco ülmen, Chau Ngünechen allcütuñmafi pu Israel che ñi llellipun, fei ñi füreneafiel ti mapu.

15 Ca quiñe rupa hueichaingün* pu Filistea che ca pu Israel che. Feimu David nagi tañi pu cüdaufe engün, fei hueichafi pu Filistea che, huelu David rume cansalefui. 16 Fei quiñe huentru, refaím che tuulu, Isbí-Benob pingelu, nierquefui quiñe cofre huaiqui* doi cüla kilo* fanelu ca nierquei quiñe hue fütra cuchillo. Tüfachi huentru ayüfui ñi langümafiel ta David. 17 Feica müten Abisái, Zeruyá ñi püñeñ, cüpai ñi montulafiel. Quehuafi ti Filistea che ca langümfi. Feimu David ñi pu hueichafe feipicünufingün tati lonco ülmen: “¡Tripahuelayaimi tami hueichayal iñchiñ mu! Eimi lalmi, chongümngeafui reque Israel ñi cüdetuhue”.*

18 Rupalu tüfa, ca huiño hueichaingün pu Filistea che ca pu Israel che Gob lof mu. Feichi mu Sibecái, ti Husá che langümfi ta Saf, refaím che tuulu.

19 Ca quiñe rupa hueichaingün pu Filistea che ca pu Israel che Gob lof mu. Fei Elhanán, Jaaré-Oreguim ñi fotüm, ti Belén che, langümfi ta Goliat, ti Gat huentru. Tüfa nierquei quiñe huaiqui, ca cülou reque trüri ti mamüll cheu ñi nüngequen tañi huaiqui.

20 Ca mületui hueichan Gat huaria mu, tiye mu mülefui quiñe alüpürachi huentru, quisuque ñi cuhu mu niefui cayu changüll ca quisuque ñi namun mu niefui cayu changüll, nierquei 24 changüll. Tüfachi huentru ca tuhui pu refaím che. 21 Fente ñi ayentufiel pu Israel che, Jonatán, Simeí ñi fotüm, David ñi peñi, langümeyu.

22 Tüfachi meli huentru tuhuingün pu refaím che mülelu Gat huaria mu, fei David ca ñi pu cüdaufe langümeyu engün.

22 Saúl ca com tañi pu caiñe ñi cuhu mu, Chau Jehová montulfi ta David. Feichi antü David ülcantulelfi Chau Jehová tüfachi ül. 2 Feipi:

“Chau Jehová, fei tañi fütra cura, tañi nehuen-ngechi mülehue,* tañi lifrenentuqueteu.*

 3 Chau Ngünechen, fei tañi cura, cheu tañi ellcauquen iñche,*

tañi escudo, tañi nehuen-ngechi montulchefe,* tañi ellcaupeyüm cheu ñi cuñiutucuhual,

tañi mülehue cheu tañi lefmahual, tañi montulqueteu, eimi montulqueen mülen mu quehuan.

 4 Iñche mütrümquefiñ* Chau Jehová, tati felelu ñi püramyengeal,

iñche montulngean tañi pu caiñe mu.

 5 Ti lan dungu reu reque felelu* hualloñmaeneu,

llicalcaqueneu pu illamfal huentru mangiñmalechi leufü reque felelu.

 6 Ti Rüngan* llasu reque mainatuquefeneu,

ti lan huachi reque felelu aneltuquefeneu.*

 7 Rume hueñancülelu iñche ngillatufiñ ta Chau Jehová,

ngillatuniefiñ tañi Chau Ngünechen.

Fei tañi ruca mu* allcütuñmaeneu ñi dungun,

huirarlu tañi quellungeal quisu* allcütueneu.

 8 Ti mapu eluhui ñi mütrohual ca ñi nengümuhual.

Ti huenu amulei ñi nüyülen*

ca ñi mütroulen illculu cai* Chau Ngünechen.

 9 Tañi yu meu* tripai fitrun*

ca tañi hun meu tripai quiñe fütra cütral.*

Quisu mu tripai üicülechi ailen.

10 Petu nagcülepalu Chau Ngünechen, elufi ñi pochongnagal reque* ti huenu

ca dumiñcülei tromü miñche tañi namun.

11 Müpülen cüpai, anülei quiñe querubin mu.

Huefrumei huente quiñe cüme püllü ñi müpü mu.

12 Fei hula quiñe ellcahun reque huallmanieyu ti dumiñ.

Mülefui cürüftucu mahun ca curülechi tromü.

13 Alofcülei tañi adquiñ mu, tüfa mu tripai üicülechi ailen.

14 Fei hula Chau Jehová eli ñi tralcanal huenu mu.

Tati Doi Alüpüralelu eli ñi allcütungeal tañi dungun.

15 Ütrüftufi tañi flecha, fei huall püle amui tañi pu caiñe.

Cafei tañi llüfqueñ* llicalcafi engün, quimlaingün ñi chumal.

16 Ti alüconchi lafquen peufaluhui,

pengetui cheu ñi anümngeel ti mapu, illculu cai* Chau Jehová,

pimutripalu cai tañi yu.

17 Huenu püle famnacümi tañi cuhu,

nüñmaeneu ca entueneu ti llufü co meu.

18 Montuleneu tañi nehuen-ngechi caiñe mu,

tañi pu üdequeteu doi nehuen-ngelu iñche mu.

19 Feichi antü huesa dungu rupalu iñche, quisu engün lefcontueneu,

huelu Chau Jehová quelluqueneu.

20 Yeeneu cheu tañi cuñiutucuhual.*

Ayüucülelu cai iñche mu, montuleneu.

21 Chumngechi tañi nor chengen iñche, Chau Jehová cümelcaqueneu.

Iñche culpaquelan, feimu Chau Dios culliqueneu reque.

22 Inaniequefiñ Chau Jehová ñi rüpü,

iñche huesa femlan, elcünuquelafiñ tañi Chau Ngünechen.

23 Raquiduamtucunien com tami huercün dungu.

Famtripalayan tami ley dungu mu.

24 Amulean tañi lif chengen mu, quisu tañi adquiñ mu.

Cuñiutucuhuan tañi connoal chem culpan no rume.

25 Chau Jehová culliaeneu chumngechi tañi nor chengen

ca tañi culpaquenon quisu ñi adquiñ mu.

26 Tami piuqueyeteu, eimi piuqueyefimi.

Nor dungu femquefimi tati nor huentru.*

27 Pengelelquefimi tami lif piuquengen tati lif piuque nielu.

Huelu tati ngünencachequelu ngünencaquelaeimu.

28 Montulquefimi pu ñom che.

Huelu pefiel mu pu mallma che, famentuquefimi* ca yehuelcaquefimi.

29 Ahuem Chau Jehová, eimi iñche tañi pelontuhue.

Chau Jehová pelontuñmaqueneu tañi dumiñ.

30 Eimi tami quellun mu, lefcontuafiñ pu malocontuchequelu.

Chau Ngünechen ñi nehuen mu, pürayan quiñe cura malal.

31 Chau Ngünechen ñi rüpü huelulcalelai.

Chau Jehová ñi dungu lifngei.*

Quiñe escudo reque felei com pu ellcaulu quisu mu.

32 ¿Inei am ta Ngünechen? ¡Chau Jehová müten!

¿Inei am quiñe fütra cura reque felei? ¡Taiñ Chau Ngünechen müten!

33 Chau Ngünechen, iñche tañi fütra ellcaupeyüm reque felei.

Quisu femai ñi cümelcaleal ti rüpü cheu ñi miyahun.

34 Femfi iñche tañi namun quiñe ciervo* ñi namun reque.

Nehuentucueneu fütraque lil mu.

35 Quisu pepicaeneu ñi cuhu tañi hueichayal.*

Tañi lipang huinüfquefi* quiñe cobre arco.

36 Eimi eluqueen tami escudo tañi montulaeteu.

Ca tami ñom piuquengen, püramyeneu.

37 Liftufimi ti rüpü ñi trecayal iñche.

Trayaflayai* tañi namun.*

38 Inantucuafiñ tañi pu caiñe ca apümcayafiñ,

ngehuenole engün, fei hula huiñotuan.

39 Apümcayafiñ ca trañmayafiñ, fei tañi huitrapüranoal engün.

Trananagai engün miñche tañi namun püle.

40 Eimi eluaen nehuen tañi hueichayal.

Quelluaen tañi huehuafiel tañi pu caiñe.

41 Eluafimi tañi pu caiñe ñi lefmahual iñche mu, fei amutuaingün.

Apümcayafiñ* tañi pu üdequeteu.

42 Quisu engün llellipuquei tañi quellungeal, huelu ngelai inei no rume tañi montulaeteu.

Llellipufilu rume ta Chau Jehová, huelu huiñoldungulaeyu.*

43 Rüngümcayafiñ, fei trufür mapu reque feleai engün.

Teifücayafiñ ca pünocayafiñ rüpü mülechi fotra reque.*

44 Dunguyeelimu tañi pu che, eimi montulaen.

Cuñiutucuaen tañi loncoleal fillque troquiñche.

Cüdahuelaeneu quiñe troquiñche tañi quimnofiel.

45 Pu catripanche* huinolcülen* cüpayai iñche tañi adquiñ mu.

Allcüle iñche mu engün, fei feyentuaeneu.

46 Pu catripanche* nehuen-ngehuelayai.*

Cheu ñi ellcaucülen engün, müllmüllcülen cüpayai.

47 ¡Chau Jehová mongelei tati! ¡Püramyengepe tañi fütra cura!

¡Püramyengepe tañi Chau Ngünechen, tati fütra cura tañi montulqueteu!

48 Tañi femeteu tañi pu caiñe, Chau Ngünechen huiñoleltufi engün.

Elcünufi fillque troquiñche, iñche tañi ngünenieafiel.

49 Montuleneu tañi pu caiñe mu.

Eimi doi huitrañpüramqueen, camapu tañi pu caiñetuqueteu.

Eimi montulen ti quehuafe huentru mu.

50 Feimu mañumayu rangi pu troquiñche mu, ahuem Chau Jehová.

Fei ülcantun mu püramyeafiñ* tami üi:

51 Chau Ngünechen fütraque dungu femquei ñi montulafiel tañi lonco ülmen.*

Rumel mu piuqueyeniefi* tañi dullin huentru,

David ca tañi cüpanche”.

23 Tüfa ta David ñi quiñelehuechi ülcantun:

“Ñi dungun ta David, Jesé ñi fotüm,

ñi dungun ti huentru püramyengelu,

Chau Ngünechen ñi dullin huentru, Jacob ñi Chau Ngünechen,

ti ayüfal huentru ülcantulu Israel ñi ül.

 2 Iñche dungun Chau Jehová ñi nehuen mu.

Iñche dungun chem ñi tucuel Chau Dios tañi quehun mu.

 3 Dungui Israel ñi Chau Ngünechen,

Israel ñi Fütra Cura feipieneu:

‘Norngele ti che ngüneniefilu com pu che

ca ti ngünenielu yamfile* ta Chau Dios,

 4 pelon reque felei pulihuen mu, aloftripalu ti antü,

quiñe pulihuen reque nienolu tromü.

Alof reque felei rupalu ti mahun

ca tremümquefi ti cachu mapu mu’.

 5 Femngechi felei tañi pu che Chau Dios ñi adquiñ mu.

Quisu femeneu quiñe eldungu rumel mülequelu,

cüme adcünungelu ca caletuquenolu.

Feiti eldungu pengeli tañi montulngeal iñche ca cüme duameleneu,

feimu Chau Ngünechen eluquefi tañi pu che ñi cüme feleal.

 6 Huelu pu illamfalchi che ütrüfentungequei zarza reque,

nüfalngequelai cuhu mu.

 7 Quiñe huentru ñi nüafiel,

mülei ñi cüme pepicaucüleal, yenieal quiñe pañillhue herramienta* ca quiñe huaiqui.*

Ca mülei ñi lüpümtucungeal cütral mu cheu tañi mülen”.

8 Femngechi pingequefui David tañi nehuen-ngechi hueichafe:* Joseb-Basébet, ti tahkemonita,* loncolei ti cüla huentru mu. Quiñe rupa langümfi 800 huentru tañi huaiqui mu. 9 Ca inalei Eleazar, Dodó ñi fotüm, Ahohí tuulu. Tüfa ca coneltulefui ti cüla nehuen-ngechi hueichafe mu. Mülefuingün David engün chaftufilu pu Filistea che. Tiye mu pu Filistea che trahuluhuingün ñi hueichayal. Pu Israel che amutulu, 10 Eleazar mülenagi cheu tañi mülen ca langümfi pu Filistea che cansalu hula tañi lipang. Tañi cuhu pünalehuei reque fütra cuchillo mu. Feichi antü Chau Jehová elufi ñi huehuafiel pu Filistea che. Ca pu hueichafe furitu inanieyu tañi müntuñmayafiel* falinque fillem tati pu la.

11 Ca inalei Samá, Agué ñi fotüm, ti hararita che. Pu Filistea che trahuluhuingün Lehí mapu mu, cheu ñi mülen quiñe lelfün ngancülelu lenteja mu. Feichi mu pu hueichafe lefmahuingün pu Filistea che mu. 12 Huelu quisu mülenagi cheu ñi mülen, rangi lelfün mu ca incafi. Langümfi pu Filistea che. Femngechi Chau Jehová hueufi pu Filistea che.

13 Mülefui 30 loncolelu, fei cüla nagingün cosecha antü meu ca pemefingün ta David quiñe lolo meu mülelu Adulam huaria. Quiñe troquiñ Filistea hueichafe anümingün ñi tolto ruca* Refaím ñi laf mapu mu. 14 David ellcaucülefui* ca Belen huaria mu mülefui pu Filistea hueichafe. 15 Fei David feipi chem tañi ayüel: “¡Pütocofuli pichin co müten entungelu ti rünganco* mülelu inafül Belén ñi puerta püle!”. 16 Rupalu tüfa, ti cüla nehuen-ngechi hueichafe maloconpuingün cheu ñi mülen pu Filistea che ñi tolto ruca. Fei inafül Belén ñi puerta püle ti rünganco mu entucoingün ca yelelfingün ta David. Huelu David pilai ñi pütocoafiel, fei hutrulelfi* ta Chau Jehová. 17 Feipi: “¡Ahuem Chau Jehová, turpu femlayafun tüfachi dungu! Tüfachi pu huentru amuingün ca cuñihun mu tucuingün ñi mongen, fei ¿pütocopeafun mai ñi mollfüñ engün?”. Feimu pilai ñi pütocoafiel. Tüfachi dungu femingün tañi cüla nehuen-ngechi hueichafe.

18 Abisái, Joab ñi peñi, Zeruyá ñi püñeñ, loncolefui caquelu cüla huentru mu. Quisu langümi 300 huentru tañi huaiqui mu. Cüme quimngerquei ti hunen cüla huentru reque. 19 Tüfachi caquelu cüla huentru mu, Abisái doi quimfaluuquei ca loncolefui, huelu trürümfal-lai ti hunen cüla huentru mu.

20 Benaya, Jehoiadá ñi fotüm, nehuen piuquengefui.* Tüfachi huentru femi fentren fütraque dungu Cabzeel huaria mu. Langümfi Ariel ñi epu fotüm Moab tuulu. Ca quiñe antü piremequelu coni quiñe rünganco mu, fei langümfi quiñe trapial. 21 Cafei langümfi quiñe alüpürachi Egipto huentru. Ca yeniei quiñe caroti müten, huelu ti Egipto huentru yeniei quiñe huaiqui tañi cuhu mu. Femlu rume, Benaya chaftufi ti Egipto huentru, müntuñmafi tañi huaiqui ca quisu tañi huaiqui mu langümfi. 22 Tüfachi dungu femi Benaya, Jehoiadá ñi fotüm. Cüme quimngerquei tati cüla nehuen-ngechi hueichafe reque. 23 Doi quimfaluuquei tati 30 huentru mu, huelu trürümfal-lai ti hunenque cüla huentru mu. Femfulu rume, David elcünufi ta Benaya ñi loncoleal pu soltau tañi cuidanieteu.

24 Asahel, Joab ñi peñi, coneltulefui pu 30 huentru. Cafei Elhanán, Dodó ñi fotüm Belén tuulu. 25 Samá ti Harod che. Elicá ti Harod che. 26 Hélez ti Bet-Pélet che.* Irá, Iqués ñi fotüm, ti Tecoa che. 27 Abí-Ézer ti Anatot che. Mebunái ti Husá che. 28 Zalmón ti Ahohí che. Maharái ti Netofá che. 29 Héleb, Baaná ñi fotüm, ti Netofá che. Ittái, Ribái ñi fotüm, Guibeá huaria tuhui Benjamín ñi mapu mu. 30 Benaya, quiñe Piratón che. Hidái, cüpai Gaas huincul lil püle. 31 Abí-Albón ti Bet-Arabá che. Azmávet ti Bahurim che. 32 Eliahbá ti Saalbim che. Jasén ñi pu fotüm. Jonatán. 33 Samá ti hararita che. Ahiam, Sarar ñi fotüm, ti hararita che. 34 Elifélet, Ahasbái ñi fotüm, ti Maacá che. Eliam, Ahitofel ñi fotüm, ti Guiló che. 35 Hezró ti Carmelo che. Paarái ti Arab che. 36 Igal, Natán ñi fotüm Zobá cüpalu. Baní ti Gad che. 37 Zélec ti Ammón che. Naharái ti Beerot che, tüfa ti hueichafe yenielu Joab ñi escudo, Zeruyá ñi püñeñ. 38 Irá ti itrita che. Gareb ti itrita che 39 ca Urías ti Het che.* Com tüfa engün cüla mari regle huentru.

24 David ngüchaltucungei ñi huesa femafiel pu Israel che, fei Chau Jehová huiño illcutufi* pu Israel che. David feipingei: “Amunge, raquifinge pu Israel che ca pu Judá che”. 2 Feimu ti lonco ülmen feipifi ta Joab, ti loncolechi hueichafe,* mülelu quisu engu tiye mu: “Füreneen, amunge com Israel ñi troquiñche mu, Dan puulu Beer-Seba huaria mu ca raquifinge pu che. Femngechi quiman tunten che* mülei”. 3 Huelu Joab feipifi ti lonco ülmen: “Tami Chau Ngünechen Jehová fempe ñi pataca rupa alün-ngerpual pu che. Tañi ñidol, lonco ülmen, quisu tami nge mu ngüneduamaimi. Huelu tañi ñidol, ¿chumal ayünieimi femngechi femal?”.

4 Huelu tati lonco ülmen pilai ñi allcütuafiel ta Joab ca pu loncolechi hueichafe. Feimu Joab ca pu loncolechi hueichafe tripaingün ti lonco ülmen ñi adquiñ mu, fei raquifingün pu Israel che. 5 Noingün ti Jordán leufü ca anümingün ñi tolto ruca* Aroer huaria mu. Püllelerqueingün ti huaria mülelu rangi laf mapu mu. Fei amuingün Gad mapu püle, fei hula Jazer mapu. 6 Cafei amuingün Galaad ca Tahtim-Hodsí mapu mu, amuleingün Dan-Jaán lof mu ca huallmeingün Sidón huaria. 7 Fei amuingün ti fütra cura malal mu Tiro huaria mülelu. Cafei amuingün com pu huaria nielu pu heveo che ca pu Canaán che, fei hula puhuingün Beer-Seba huaria mu, Judá mülechi Négueb mapu. 8 Femngechi miyahuingün com mapu mu. Rupalu ailla cüyen ca epu mari antü puhuingün Jerusalén huaria. 9 Fei hula Joab feipifi ti lonco ülmen tunten che ñi raquiel. Israel niefui 800.000 hueichafe yenielu fütra cuchillo ca Judá niefui 500.000 huentru.

10 Huelu deu raquifilu pu che, David tañi raquiduam* condenaeyu. Fei feipifi ta Chau Jehová: “Femün mu tüfa, rume culpan.* Feula, füreneen Chau Jehová, perdonayafimi tami cüdaufe ñi culpan. Quiñe huedhued reque femün”. 11 Fei David pulihuen huitralu, Chau Ngünechen ñi huerquen Gad pingelu elungei Chau Jehová ñi huercün dungu. Tüfachi huentru cüdahuelquefi ta David ca pequefui afmatun dungu. Fei feipingei: 12 “Amunge. Feipiafimi ta David: ‘Tüfa ñi feipin Chau Jehová: “Tüfachi cüla dungu mu iñche femayu quiñe, ¿chuchi doi ayüfimi?”’”. 13 Feimu Gad pemefi ta David ca feipifi: “¿Chem dungu doi ayüafuimi? ¿Regle tripantu ñi müleal filla dungu mapu mu? ¿Cüla cüyen lefmauquiyahual tami inantucueteu tami pu caiñe? ¿Cam cüla antü ñi müleal huesa cutran mapu mu? Feula cüme raquiduamnge ca feipien chem dungu feipiafiñ tañi huercüeteu”. 14 David feipifi ta Gad: “Tüfa rume hueñancüleneu. Huelu füreneen, elulayafimi taiñ castigayaeteu pu che, Chau Jehová mai castigayaiñmu. Fei rume cutranpiuqueyechequei”.

15 Feimu Chau Jehová huercülelfi quiñe huesa cutran pu Israel che. Pulihuen puulu hula ti medin antü alüñmai. Lai 70.000 che mülelu Dan puulu Beer-Seba huaria mu. 16 Ti cüme püllü huitrapürami ñi cuhu Jerusalén püle tañi apümcayafiel, huelu Chau Jehová rume hueñancünagi ti huesa dungu mu ca feipifi ti cüme püllü apümcamequefilu pu che: “¡Fentecünunge! Nacümnge* tami cuhu”. Chau Jehová ñi cüme püllü püllelefui cheu pünongequei quetran Arauna, ti jebuseo che.

17 Fei David pefilu ti cüme püllü ñi huesalcamequefiel pu che, feipifi ta Chau Jehová: “Iñche ta culpan,* iñche ta huesa femün. Huelu, ¿chumingün tüfachi pu che?* Füreneen, eimi castigaen iñche ca tañi chau ñi familia”.

18 Feichi antü Gad pemefi ta David ca feipifi: “Pürange Arauna ñi lelfün mu, ti jebuseo che, cheu ñi pünongequen quetran. Üye mu deumalelafimi quiñe altar* ta Chau Jehová”. 19 Fei David pürai, chumngechi tañi feipieteu Gad ca chumngechi tañi huercüeteu Chau Jehová. 20 Fei Arauna nagquintulu, pei ñi cüpalen ti lonco ülmen ca tañi pu cüdaufe. Feimeu müten tripai ca pochongnagi* mapu mu ti lonco ülmen ñi adquiñ mu. 21 Arauna ramtui: “Tañi ñidol, ti lonco ülmen, ¿chumngelu* pepafimi tami cüdaufe?”. David huiñoldungui:* “Cüpan tami ngillayafiel cheu pünoqueimi quetran, fei ñi deumalelafiel quiñe altar ta Chau Jehová. Femngechi cutrancahuelayai pu che”. 22 Huelu Arauna feipifi ta David: “Tañi ñidol, ti lonco ülmen ngen-ngepe ca chalintucupe chem tañi ayünieel.* Fau nieimi mansun tami lüpümal chalintucun.* Ca nieimi trafla* ca tati mansun ñi yucu tami cütraltuafiel. 23 Ahuem lonco ülmen, com tüfa eluayu”.* Arauna ca feipifi: “Tami Chau Ngünechen Jehová cümelcayaimu”.

24 Huelu ti lonco ülmen feipifi ta Arauna: “Femlayan, iñche culliayu ti lelfün mu. Lüpümlayafiñ tañi Chau Ngünechen Jehová chalintucun, fei tañi cullinon”. Feimu David ngillai cheu ñi pünongequen quetran ca tati mansun. Culli 50 siclo plata.* 25 Tiye mu David deumalelfi quiñe altar ta Chau Jehová. Elufi lüpümngeelchi chalintucun ca chalintucun quiñentrür ingequelu. Fei Chau Jehová allcüi David ñi llellipun pu che ñi duam mu, cafei fentepui pu Israel che ñi cutrancahun.

Ca lof mu: “Carpa ruca”.

Ca lof mu: “Huicürcalei tañi tacun”.

Ca lof mu: “Püllepalu”.

Ca lof mu: “Lloyünagi, ponornagi”.

Ca lof mu: “Lloudungueyu”.

Ca lof mu: “Lloudungueyu”.

Ca lof mu: “Quehuan mu”.

Ca lof mu: “Lanza mu”.

Ca lof mu: “Carro”.

Ca lof mu: “Ngütrümeneu”.

Ca lof mu: “Lloudungufiñ”.

Ca lof mu: “Montuñmafiñ”.

Ca lof mu: “Huicürcai tañi tacun”.

Diccionario mu ngüneduamnge “ngüñüluhual”.

Ca lof mu: “Lloudungui”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Hebreo quehun feipilei: “Tami mollfüñ mülei quisu tami lonco mu”.

Ca lof mu: “Respetafal huentru”.

Diccionario mu ngüneduamnge “circuncision”.

Ca lof mu: “Mülfen”.

Ca lof mu: “Huitrungehuelai aceite mu”.

Ca lof mu: “Hudanentungelaingu”.

Ca lof mu: “Aguila mu”.

Ca lof mu: “Aifiñcünufi”.

Ca lof mu: “Milla meu”.

Ca lof mu: “Lloudungueyu”.

Cam: “Hutrufingün, huitrufingün aceite lonco mu”. Diccionario mu ngüneduamnge “ungir”.

Hebreo quehun mu feipi piuqueyechen ca fürenechen afquenolu. Diccionario mu ngüneduamnge “piuqueyen afquenolu”.

Diccionario mu ngüneduamnge “piuqueyen afquenolu”.

Cam: “Nehuencülepe tamün cuhu”.

Ca lof mu: “Quehuafe”.

Ca lof mu: “Fütra hufco, pozoco”.

Tüfachi üi cüpa feipi “cura cuchillo lelfün”.

Ca lof mu: “Aucan, caita gacela reque”.

Ca lof mu: “Montuñmafiel”.

Ca lof mu: “Chemu cai”.

Ca lof mu: “Lanza”.

Tüfa cüpa feipilei quiñe troquiñ mapu ñi epe mülenon che.

Ca lof mu: “Chumteñma”.

Cam: “Tati mongelechi ca rüfngechi Chau Ngünechen ñi üi mu”. Diccionario mu ngüneduamnge “rüfngechi Ngünechen”.

Ca lof mu: “Quehuamequen”.

Ca lof mu: “Respetaniengen”.

Cam: “Concubina”. Diccionario mu ngüneduamnge “concubina”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Lladcüi”.

Hebreo quehun feipilei: “Lonco trehua reque”.

Diccionario mu ngüneduamnge “piuqueyen afquenolu”.

Hebreo quehun feipilei: “Rume castigape ta Abner”.

Ca lof mu: “Montuñmayafiel”.

Cam: “Prepucio”. Tüfa tati trahua impolniefilu ti huentru ñi huillihue.

Ca lof mu: “Calül”.

Ca lof mu: “Eluñmaen”.

Ca lof mu: “Cüme duamcülen”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Hufco, pozoco”.

Ca lof mu: “Hudanentufi”.

Cüpa feipi chi quiñe huentru pepi lemuuquenolu, feimu mülefui ñi femal domo ñi cüdau.

Ca lof mu: “Huicürcayaimün”.

Ca lof mu: “Cahuitu, camilla”.

Hebreo quehun feipilei: “Nielafui cobre no rume”.

Cam: “Hutrungelu, huitrungelu rume aceite lonco mu”. Diccionario mu ngüneduamnge “ungir”.

Hebreo quehun feipilei: “Nehuen-ngehuelai tañi cuhu”.

Ca lof mu: “Fiñmahuingün”.

Ca lof mu: “Ca cüpanche reque”.

Ca lof mu: “Cahuitu mu”.

Ca lof mu: “Huitrulfimu”.

Ca lof mu: “Cuidayafimi”.

Cam: “Hutrufingün, huitrufingün aceite lonco mu”. Diccionario mu ngüneduamnge “ungir”.

Ca lof mu: “Quehuayafiel”.

Ca lof mu: “Quechanentuaimu”.

Cam: “Canal co amulelu miñche mapu mu”.

Ca feipiafui chi: “Pintucufi”.

Cam: “Miló”. Hebreo quehun mu cüpa feipi ‘huirco mapu, trumau mapu, trapüm mapu’.

Cam: “Ülmen ruca”.

Tüfa ta Chau Jehová ñi pu che.

Cam: “Concubina”. Diccionario mu ngüneduamnge “concubina”.

Ca lof mu: “Llumuuquen”.

Ca lof mu: “Lloudungueyu”.

Tüfachi üi cüpa feipi “ngen-ngelu cheu ñi trafolen”.

Ca lof mu: “Imagen”. Diccionario mu ngüneduamnge “adentun”.

Cam: “Bekja”.

Ca lof mu: “Quehuafe”.

Ca feipiafui chi: “Rangi pu querubin”. Diccionario mu ngüneduamnge “querubin”.

Diccionario mu ngüneduamnge “sistro”.

Tüfachi dungulhue deumangei pañillhue mu ca chincülcülefui.

Ca lof mu: “Lladcütufi”.

Ca lof mu: “Respetanofiel”.

Cam: “Huesa duami”.

Tüfachi üi cüpa feipi “castigangei Uzá”.

Hebreo quehun feipilei: “Efod”. Tüfa trüri ta quiñe delantal. Tacuquei rücu püle ca furi püle. Diccionario mu ngüneduamnge “efod”.

Ca lof mu: “Carpa ruca”.

Ca lof mu: “Füchotun, mañumtun”.

Cam: “Chalintucun ñi cümelcaucüleal Chau Dios engu”. Diccionario mu ngüneduamnge “chalintucun quiñentrür ingequelu”.

Ca lof mu: “Chumte”.

Cam: “Tañi ülmen ruca mu”.

Ca lof mu: “Carpa ruca mu”.

Ca lof mu: “Chemu cai”.

Hebreo quehun feipilei: “Israel ñi pu yall engün”.

Ca lof mu: “Cuidayafiel”.

Ca lof mu: “Quehuafe mu”.

Cam: “Eluaimu familia rumel ngüneniealu”.

Ca lof mu: “Ñi respetangeal tañi üi”.

Hebreo quehun feipilei: “Tañi ngünenieel ñi ülmen huancu”.

Hebreo quehun feipilei: “Pu che ñi caroti meu norümtuafiñ”.

Diccionario mu ngüneduamnge “piuqueyen afquenolu”.

Ca lof mu: “Quechanentufimi”.

Cam: “Eluayu familia rumel ngüneniealu”.

Ca lof mu: “Montuñmafi”.

Cam: “Elufingün yehun, regalo”.

Ca lof mu: “Quehuafe”.

Ca lof mu: “Carro”.

Cam: “Montual”.

Ca lof mu: “Milla escudo”.

Cam: “Montual”.

Hebreo quehun feipilei: “Sacerdotengefuingün”.

Diccionario mu ngüneduamnge “piuqueyen afquenolu”.

Ca lof mu: “Ngütrümfalngei”.

Diccionario mu ngüneduamnge “piuqueyen afquenolu”.

Ca lof mu: “Lloudungulelfi”.

Ca lof mu: “Lloudungueyu”.

Ca lof mu: “Lloyünagi, ponornagi”.

Ca lof mu: “Lloudungui”.

Diccionario mu ngüneduamnge “piuqueyen afquenolu”.

Hebreo quehun feipilei: “Iyaimi cofque”.

Diccionario mu ngüneduamnge “piuqueyen afquenolu”.

Diccionario mu ngüneduamnge “piuqueyen afquenolu”.

Ca lof mu: “Respetanieafiel”.

Ca lof mu: “Ngüneduamaeteu”.

Ca lof mu: “Huentelli meu”.

Cam: “Ñi ünufalngen David mu”.

Ca lof mu: “Mil quehuafe”.

Cam: “Tob ñi pu hueichafe”.

Cam: “Tob ñi pu hueichafe”.

Hebreo quehun feipilei: “Tañi peñi Abisái ñi cuhu mu”.

Cam: “Tati cümelu quisu tañi adquiñ mu”.

Tüfa tati Éufrates leufü.

Ca lof mu: “Carro”.

Tüfa ta pehu, primavera.

Ca lof mu: “Quehuayal”.

Cam: “Epe conantülu”.

Ca lof mu: “Cahuitu mu”.

Cam: “Hitita”.

Lifcülelai chi tañi domo cutran mu.

Hebreo quehun feipilei: “Cüchanamunaimi”.

Cam: “Ti lonco ülmen ñi hulün”. Tüfa ta iyael peno ñi huercüfiel ti ngen ruca tati saquin mangel.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Lloudungufi”.

Ca lof mu: “Carpa ruca mu”.

Ca lof mu: “Pütocoal”.

Ca lof mu: “Ngütrümfalfi”.

Ca lof mu: “Lladcüai chi”.

Tüfachi cura huente cudi cura pünengequefui ñi rüngümquetranal.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Lladcüi”.

Cam: “Hutrueyu, huitrueyu aceite lonco mu”. Diccionario mu ngüneduamnge “ungir”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Cam: “Hitita”.

Ca lof mu: “Hudatripalayai”.

Ca lof mu: “Montuñmafiel”.

Cam: “Cutrancahun”.

Cam: “Tami chafche, trafche”.

Cam: “Petu ñi pelolen ti antü”.

Ca lof mu: “Llumquechi femimi”.

Ca lof mu: “Yafcan”.

Ca lof mu: “Lloudungufi”.

Cam: “Rulpacünueimu”.

Ca lof mu: “Respetanofiel”.

Ca lof mu: “Pülleconpuingün”.

Ca lof mu: “Safsaf dungumequen”.

Ca lof mu: “Lloudungulelngei”.

Ca lof mu: “Cangelu tacun tucuhui”.

Cam: “Tañi ülmen ruca mu”.

Hebreo quehun mu tüfachi palabra feipilei “tüngün, cüme felen”.

Cam: “Chau Jehová ñi duam mu”.

Tüfachi üi cüpa feipi “Jah ñi piuqueyen che”.

Ca lof mu: “Quehuayafiel”.

Cam: “Huaria mu anümaimi tolto ruca, carpa ruca”.

Diccionario mu ngüneduamnge “Malcam”.

Hebreo quehun feipilei: “1 talento”. Ngüneduamnge apéndice B14.

Ca lof mu: “Millangei”.

Ca lof mu: “Hierro toqui meu”.

Hebreo quehun mu, tüfa feipilei quiñe domo turpu cudumuunolu quiñe huentru engu.

Ca lof mu: “Müna pepilürquei”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Lamngen”.

Ca lof mu: “Cahuitu mu”.

Ca lof mu: “Püllentucufilu”.

Ca lof mu: “Quechanentuquenoeli”.

Cam: “Falin tacun adelcalelu”.

Ca lof mu: “Quechanentufi”.

Ca lof mu: “Huicürcai”.

Ca lof mu: “Dungulayaimi”.

Ca lof mu: “Hudatripai”.

Ca lof mu: “Lladcüi”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Uhuamtulemün”.

Ca lof mu: “Huicürcai”.

Hebreo quehun feipilei: “Piuquentuculayafimi”.

Ca lof mu: “Uhuamtulelu”.

Ca lof mu: “Müna pepilquelu”.

Ca lof mu: “Lloyünagi, ponornagi”.

Tüfa cüpa feipi ñi niehuenoal familia tañi quiñelehuechi püñeñ mu.

Cam: “Cüpanche”.

Hebreo quehun feipilei: “Ülmen huancu”.

Ca lof mu: “Conümpafinge, tuculpafinge”.

Cam: “Tami püñeñ quiñe cal lonco no rume ütrüfnaglayai mapu mu”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Huitrungeelchi co”.

Ca lof mu: “Montuñmaquelafi”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Llumumlayaimi”.

Ca lof mu: “Lloudungui”.

Cam: “Inei no rume amulayafui huele püle cam man püle no rume”.

Ca lof mu: “Fillem meu”. Tüfa quiñe chemcün chi ñi fanetual, caquerumelai ñi fanen, mülefui ti lonco ülmen ñi ruca mu. Cam quiñe siclo chi, pünequefui ti lonco ülmen ñi familia, trürlai ti siclo ñi pünequefel com pu che.

Hebreo quehun feipilei: “200 siclo”. Ngüneduamnge apéndice B14.

Ca lof mu: “Ngütrümfalfi”.

Ca lof mu: “Cebada”.

Ca lof mu: “Lloudungufi”.

Ca lof mu: “Pechitufi, trurufi, trepetufi”.

Ca lof mu: “Carro”.

Ca lof mu: “Ngütrümquefui”.

Ca lof mu: “Lloudungueyu”.

Ca lof mu: “Püllelepalu”.

Ca lof mu: “Lloyünagal, ponornagal”.

Ca lof mu: “Pechitufi, trurufi, trepetufi”.

Ca feipiafui chi: “40 tripantu”.

Ca lof mu: “Füchotun, mañumtun”.

Cam: “Püramyeafiñ ta Chau Dios”. Hebreo quehun feipilei: “Cüdahuelafiñ”.

Ca lof mu: “Cüme duam mu”.

Ca lof mu: “Llumu huercüi”.

Cam: “Ülmen ruca”.

Cam: “Concubina”. Diccionario mu ngüneduamnge “concubina”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Ca cüpanchengeimi”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Fülümtucuafeyu, obligayafeyu”.

Diccionario mu ngüneduamnge “piuqueyen afquenolu”.

Ca lof mu: “Quehuafe”.

Tüfa cüpa feipilei quiñe troquiñ mapu ñi epe mülenon che.

Cam: “Tuteelimu iñche”.

Cam: “Tati cümelu tañi adquiñ mu”.

Ca lof mu: “Esperaniean”.

Ca lof mu: “Lilahue püle”.

Ca lof mu: “Trana namuntu”.

Cam: “Cheu pochongnagquefui pu che Chau Dios mu”.

Ca lof mu: “Huicürcalei”.

Ca lof mu: “Lloudungui”.

Tüfa cüpa feipilei quiñe troquiñ mapu ñi epe mülenon che.

Hebreo quehun feipilei: “Fotüm”.

Ca lof mu: “Lloudungufi”.

Hebreo quehun feipilei: “Chau reque”.

Ca lof mu: “Püllecontufi”.

Ca lof mu: “Quehuafe”.

Cam: “Culpaimi tami hutrulal, huitrulal mollfüñ”.

Ca lof mu: “Montuñmafimi”.

Cam: “Culpalu eimi tami hutrulal mollfüñ”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Coneltupaimu”.

Diccionario mu ngüneduamnge “piuqueyen afquenolu”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Lloudungufi”.

Cam: “Concubina”. Diccionario mu ngüneduamnge “concubina”.

Cam: “Ti ülmen ruca”.

Ca lof mu: “Carpa ruca”.

Ca lof mu: “Cüme feleaingün”.

Ca lof mu: “Ngütrümfalngepe”.

Ca lof mu: “Quehuafe”.

Ca lof mu: “Lladcüleingün”. Cam: “Rume hueñancüleingün”.

Ca lof mu: “Llumuucülepelai”.

Cam: “Lil meu”.

Hebreo quehun feipilei: “Ti huentru trapial piuque nielu”.

Ca lof mu: “Mülfen”.

Cam: “Deu huercüfui”.

Ca lof mu: “Lilahue püle”. Ca feipiafui chi: “Anquen laf mapu”.

Tüfa cüpa feipilei quiñe troquiñ mapu ñi epe mülenon che.

Ca lof mu: “Hufco, pozoco”.

Ca lof mu: “Lloudungui”.

Cam: “Ngütrücünuhui”.

Ca lof mu: “Carpa ruca”.

Ca lof mu: “Cahuitu”.

Ca lof mu: “Cebada”.

Ca lof mu: “Ahuar”.

Ca lof mu: “Moshcon, mishqui”.

Ca lof mu: “Mil quehuafe mu”.

Ca lof mu: “Mil troquiñ mu”.

Ca lof mu: “Chamida”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Hebreo quehun feipilei: “Fanefanetufuli rume tañi pülai cuhu mu”.

Ca lof mu: “Mil troquiñ plata”.

Ca lof mu: “Llumulelafiel”.

Ca lof mu: “Chamida meu”.

Ca feipiafui chi: “Huaiqui, lanza”. Hebreo quehun feipilei: “Caroti”.

Ca lof mu: “Calül”.

Cam: “Etiopía mapu tuulu”.

Ca lof mu: “Lloyünagi, ponornagi”.

Ca lof mu: “Uhuamtulelu”.

Ca lof mu: “Uhuamtulelu”.

Ca lof mu: “Püllelepalu”.

Ca lof mu: “Uhuamtulelu”.

Ca lof mu: “Uhuamtulelu”.

Ca lof mu: “Lloudungui”.

Ca lof mu: “Lloudungueyu”.

Ca lof mu: “Quehuafe”.

Cam: “Montulngelu rume engün”.

Ca lof mu: “Dungunon mu”.

Cam: “Concubina”. Diccionario mu ngüneduamnge “concubina”.

Hebreo quehun feipilei: “Dunguafimi fei puhuaimi tami pu cüdaufe ñi piuque mu”.

Cam: “Hutrulfiyiñ, huitrulfiyiñ aceite lonco mu”. Diccionario mu ngüneduamnge “ungir”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Mil”.

Ca feipiafui chi: “Noingün”.

Ca lof mu: “Lilahue püle”.

Ca lof mu: “Lloyünagi, ponornagi”.

Ca lof mu: “Conümpalayaimi, tuculpalayaimi rume”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Coneltupaimu”.

Ca lof mu: “Cüme duam mu”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Lloudungueyu”.

Ca lof mu: “Chumten”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Pechitufi, trurufi, trepetufi”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Llumumquechi”.

Ca lof mu: “Lloudungufingün”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Lladcüimün”.

Ca lof mu: “Regalo”.

Ca lof mu: “Doi lladcülen”.

Ca lof mu: “Coneltupalaiñ rume”.

Cam: “Ülmen ruca”.

Cam: “Concubina”. Diccionario mu ngüneduamnge “concubina”.

Ca lof mu: “Uhuamtungeal”.

Ca lof mu: “Ngütrümfinge”.

Ca lof mu: “Quehuayalu”.

Ca lof mu: “Pechituafilu, truruafilu, trepetuafilu reque”.

Ca lof mu: “Calül”.

Ca lof mu: “Hudanentufilu”.

Hebreo quehun feipilei: “Fei engün”.

Ca lof mu: “Lloudungui”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Hebreo quehun feipilei: “Ñi ngen-ngeel”.

Hebreo quehun feipilei: “Sacerdotengefui”.

Ca lof mu: “Lloudungueyu”.

Ca lof mu: “Huitrulün mu mollfüñ”.

Ca lof mu: “Cuyalltuingün”.

Ca lof mu: “Ngütrümfi”.

Ca lof mu: “Yafcaiñ”.

Hebreo quehun feipilei: “Ñi ngen-ngeel”.

Ca lof mu: “Lloudunguingün”.

Ca lof mu: “Milla”.

Ca lof mu: “Calül”. Hebreo quehun feipilei: “Pengelcünuafiyiñ engün”. Cüpa feipi trafoleai ñi lipang ca ñi chang.

Ca feipiafui chi: “Merab”.

Ca lof mu: “Cebada”.

Ca lof mu: “Huinüfcünufi, ünifcünufi, huinafcünufi”.

Ca lof mu: “Aucan, caita culliñ”.

Ca lof mu: “Pülleconpayal”.

Cam: “Concubina”. Diccionario mu ngüneduamnge “concubina”.

Ca feipiafui chi: “Pu ngen mapu”.

Ca lof mu: “Ngümitufingün”.

Hebreo quehun feipilei: “Pengelcülelu”.

Ca lof mu: “Quehuaingün”.

Ca lof mu: “Lanza”.

Hebreo quehun feipilei: “300 siclo”. Quiñe siclo fanei 11,4 gramo. Ngüneduamnge apéndice B14.

Ca lof mu: “Pelontuhue”.

Tüfa quiñe castillo cam quiñe fütra cura malal.

Cam: “Tañi montulqueteu”.

Ca lof mu: “Llumuuquen iñche”.

Hebreo quehun feipilei: “Tañi cullcull montulchequelu”. Diccionario mu ngüneduamnge “müta”.

Ca lof mu: “Ngütrümquefiñ”.

Ca lof mu: “Auna, ola reque felelu”.

Cam: “Seol”. Tüfa pengelquei cheu ñi ürcütumequen reque pu la. Diccionario mu ngüneduamnge “Seol”.

Ca lof mu: “Ngelutuquefeneu, menazaquefeneu”.

Cam: “Templo mu”.

Hebreo quehun feipilei: “Tañi pilun”.

Ca lof mu: “Nüyünün”.

Ca lof mu: “Lladcülu cai”.

Ca lof mu: “Yiu meu”.

Ca lof mu: “Pitrun”.

Cam: “Quiñe cütral com apümcaquelu”.

Ca lof mu: “Lloyünagal, ponornagal reque”.

Ca lof mu: “Relampago”.

Ca lof mu: “Lladcülu cai”.

Cam: “Cheu ñi alürupalen”.

Hebreo quehun feipilei: “Tati nor huentru nehuen-ngelu”.

Ca lof mu: “Quiñepülecünuquefimi”.

Cam: “Liftungei cütral mu”.

Cam: “Venado”.

Ca lof mu: “Quehuayal”.

Ca lof mu: “Inüfquefi, ünifquefi, huinafquefi”.

Ca lof mu: “Melcailayai”.

Cam: “Pallipalli”.

Hebreo quehun feipilei: “Ñücüfcünuafiñ, eluafiñ ñi dunguhuenoal”.

Ca lof mu: “Lloudungulaeyu”.

Ca lof mu: “Chapad, pele reque”.

Ca lof mu: “Ca cüpanche”.

Ca lof mu: “Huingüdcülen”.

Ca lof mu: “Ca cüpanche”.

Cam: “Rulpaduamai”.

Cam: “Dungulelafiñ musica”.

Cam: “Fentren che hueuquefi tañi lonco ülmen ñi duam mu”.

Diccionario mu ngüneduamnge “piuqueyen afquenolu”.

Ca lof mu: “Respetafile”.

Ca lof mu: “Hierro herramienta”.

Ca lof mu: “Lanza”.

Ca lof mu: “Quehuafe”.

Tüfa Hacmoní mu tuhui.

Ca lof mu: “Montuñmayafiel”.

Ca lof mu: “Carpa ruca”.

Ca lof mu: “Llumulefui”.

Ca lof mu: “Hufco, pozoco”.

Ca lof mu: “Huitrulelfi”.

Hebreo quehun feipilei: “Niei quiñe chau llicaquenolu”.

Cam: “Ti paltita”.

Cam: “Hitita”.

Ca lof mu: “Lladcütufi”.

Ca lof mu: “Quehuafe”.

Ca lof mu: “Chumten che”.

Ca lof mu: “Carpa ruca”.

Hebreo quehun feipilei: “Tañi piuque”.

Ca lof mu: “Yafcan”.

Ca lof mu: “Nagümnge”.

Ca lof mu: “Yafcan”.

Hebreo quehun feipilei: “Tüfachi pu ufisa”.

Diccionario mu ngüneduamnge “altar”.

Ca lof mu: “Lloyünagi, ponornagi”.

Ca lof mu: “Chemu”.

Ca lof mu: “Lloudungui”.

Hebreo quehun feipilei: “Tati cümelu eimi tami adquiñ mu”.

Ca lof mu: “Füchotun, mañumtun”.

Pu mansun huingüdquefi tüfachi trafla ñi liftuafiel ti quetran pinu, cachu meu. Diccionario mu ngüneduamnge “pünoquetranal”.

Hebreo quehun feipilei: “Arauna hulquei com tüfa”.

Quiñe siclo fanei 11,4 gramo. Ngüneduamnge apéndice B14.

    Fillque chillca mapudungun mu (1993-2025)
    Tripayaimi
    Conaimi
    • Mapudungun
    • Huercülelngeal
    • Chumcünuafimi ti pagina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Términos y Condiciones de Uso
    • Política de privacidad
    • Configuraciones de privacidad
    • JW.ORG
    • Conaimi
    Huercülelngeal