2 TIMOTEO
TI EPUNGECHI CARTA HUIRINTUCULELNGELU TA TIMOTEO
1 Iñche Pablo, Cristo Jesús ñi apostolngen* Chau Ngünechen ñi pin mu. Feimu huldunguquen Chau Ngünechen ñi feipicünuel ñi eluafiel mongen tati pu inaniefilu ta Cristo Jesús. 2 Tañi saquin fotüm Timoteo huirintuculelfiñ tüfachi carta.
Llellipulen tami rume füreneaeteu, cutranpiuqueyeaeteu ca tami eluaeteu cüme felen taiñ Fütra Chau Ngünechen ca taiñ Ñidol Cristo Jesús.
3 Lif raquiduam mu serfiquefiñ ta Chau Ngünechen chumngechi femquefui tañi pu cuifiqueche. Feimu mañumniefiñ ta Chau Ngünechen. Cafei llellipun mu rumel acordaqueyu* antü ca pun meu. 4 Raquiduamtucuquen tami ngüman, feimu cüpa penieyu, fei rume ayühuai tañi piuque. 5 Acordaquen* tami feyentulen rüf piuque mu, chumngechi hune feyentui tami chuchu* Loida ca tami ñuque Eunice. Rüf cüme quimnien tami ca femngechi feyentulen.
6 Fampuhul-lu iñche tañi cuhu eimi meu, llohuimi adümuhun Chau Ngünechen mu cüpalu. Feimu ca feipiayu: chumngechi nehuentuqueimi tami üyümal ti cütral, ca femngechi nehuentulenge tami cüdaucüleal feichi adümuhun mu. 7 Chau Ngünechen ñi nehuen eluquelaeiñmeu taiñ llican chengeal, doi mai eluqueiñmeu nehuen, piuqueyehun ca cüme raquiduam. 8 Yehuequelayaimi tami amuldungual taiñ Ñidol ñi dungu. Ca yehuequelayaimi iñche meu. Fei tañi duam mu presulen iñche. Doi mai eluucülenge tami cutrancahual tati cümeque dungu ñi duam mu. Maneluucülenge Chau Ngünechen ñi nehuen mu. 9 Fei montuleiñmu ca mangeleiñmeu taiñ dullicünungeal. Huelu iñchiñ taiñ femün no, quisu tañi piel mu ca tañi rume cutranpiuqueyechen. Fütra cuifi Chau Ngünechen pengeleiñmu tañi cutranpiuqueyechen Cristo Jesús ñi duam mu. 10 Huelu feula, peufaluulu taiñ Montulchefe Cristo Jesús, cüme quimfali Chau Ngünechen ñi rume cutranpiuqueyechen. Cristo Jesús fentecünufi* ti lan dungu. Fei Chau Dios ñi cümeque dungu mu, quimfalcünui chumngechi nieal mongen ca quiñe cuerpo* huesañmauquenolu. 11 Feichi cümeque dungu ñi duam mu dullingen ñi amuldungual, apostol ca quimeltuchefengeal.
12 Feimu rupamequen com tüfachi huesaque dungu, huelu yehuequelan. Iñche quimniefiñ ta Chau Ngünechen, feyentuquefiñ. Com ñi elfalcünulelfiel iñche ta Chau Ngünechen, maneluucülen ñi cuidayafiel puule hula ti medin antü. 13 Ti rüf dungu* ñi quimeltuel iñche, elcünui quiñe inayentufalchi dungu. Eimi inaniefinge. Cafei tami quiñeucülen Cristo Jesús eimu, amulepe tami feyentulen ca tami piuqueyehun. 14 Iñchiñ mu mülei Chau Ngünechen ñi nehuen, fei quelluaimu tami cuidayal ti falinque dungu tami elungeel.
15 Eimi quimnieimi, com pu huentru Asia mapu mu mülelu elcünueneu, Figelo ca Hermógenes cafei. 16 Llellipulen ta Ñidol* ñi rume cutranpiuqueyeafiel Onesíforo ñi pu che. Fei rume yafültucuqueneu ca yehuequelai ñi presulen iñche. 17 Doi mai miyaulu Roma huaria mu, rume quintuyahuleneu, fei peeneu llemai. 18 Llellipulen ta Ñidol Jehová* ñi rume cutranpiuqueyeafiel ta Onesíforo puule ti medin antü. Fei rume cümelcaeneu Éfeso huaria mu. Eimi quimnieimi tati.
2 Saquin fotüm, amulepe tami yafüluucülen Cristo Jesús ñi rume cutranpiuqueyechen mu. 2 Chem dungu ñi feipiel iñche ca ñi huldunguel fentren che, eimi elfalcünuafimi pu manel huentru, femngechi pepicaucüleaingün ñi quimeltucheal. 3 Eimi ta Cristo Jesús ñi cüme soltau, feimu eluucülenge tami rupayal huesaque dungu. 4 Pu soltau cüpa ayühuelquefi inei tañi soltaucünueteu, feimu conquelai* negocian dungu mu.* 5 Cafei quiñe huentru conquelu cuden meu,* mülei ñi inayal chumngechi adcünungei ti cuden. Femnole, lloulayai tañi cullitu.* 6 Tati nganfe nehuen mu cüdauquei tañi mapu, feimu hune iñmuai tañi fün. 7 Raquiduamnieaimi iñche tañi feipiel. Ñidol eluaimu adümuhun* com dungu mu.
8 Loncontucunieafimi ta Jesucristo, fei huiñomongetui rangiñ pu layelu meu. David ñi cüpanchengerquei. Femngechi feipilei ti cümeque dungu iñche ñi amuldunguqueel. 9 Feichi cümeque dungu mu cutrancaumequen ca presulen quiñe huesa che reque. Huelu inei no rume catrütulayafi Chau Ngünechen ñi dungu. 10 Feimu, chem rupale rume, afeluulan pu dullinche ñi duam mu. Femngechi montulngeai engün Cristo Jesús meu ca llohuaingün afnoachi cümelcan. 11 Tüfachi dungu manelfali: quiñentrür laliyiñ, ca maneluucüleiñ taiñ quiñentrür mongeleal. 12 Amulele taiñ nehuentulen, ca quiñentrür ngünenieaiñ. Quimlafiñ piliyiñ, fei quimlafiñ piaiñmeu. 13 Femnoliyiñ rume ñi feipin Chau Ngünechen, fei rumel femquei tañi feipicünuel, quisu catrütuuquelai.
14 Amulepe tami quimeltufiel engün tüfachi dungu. Cafei Chau Ngünechen ñi adquiñ meu ngülamtuafimi* ñi yafcaunoal engün fillque dungu mu.* Feichi dungu falilai, huesalcaquefi* tati pu allcütuquefilu. 15 Rume yafüluunge tami cüme troquituaeteu Chau Ngünechen, quiñe cüdaufe reque nienolu chem rume ñi yehuelcahual, cüme adümquefilu Chau Ngünechen ñi dungu.* 16 Famentufinge ti falinochi dungun caiñetuquefilu ta Chau Dios. Tuchi femngechi femquelu doyelcülerpuai ñi yamnofiel* ta Chau Dios. 17 Ñi feipin engün fill püle puhuai quiñe huesa allfen reque.* Femngechi femi Himeneo ca Fileto engu. 18 Tüfachi pu huentru inahuelafi ti rüf dungu. Deu rupai ti huiñomongetun piquei engu, fei huesalcamequefi quiñeque che ñi feyentun. 19 Huelu chem ñi cüme elcünuel Chau Ngünechen petu nehuencülei ca niei tüfachi sello,* feipilelu: “Chau Jehová* quimniefi tañi pu che”, ca “Com tati pu maneluulu* Chau Jehová ñi üi mu,* famentupe ti norngenochi dungu”.
20 Quiñe fütra ruca mu, mülequelai re oro chemcün* cam plata chemcün müten. Ca mülequei mamüll ca rag deumangelu.* Quiñeque pünengequei cümeque dungu meu, caquelu pünengequei yehuen-ngechi dungu mu. 21 Feimu inei rume püntülele* feichi falinochi chemcün mu, feichi falin chemcün reque feleai cümeque dungu mu pünengequelu, dullicünungeai, falin chemcün troquiaeyu tañi ngen ruca. Pepicaucüleai ñi femal fillque cümeque dungu. 22 Feimu famtripange feichi illutun ñi nieel pu huechequeche. Doi mai yafüluunge tami femal nor dungu, tami feyentuleal, nieal piuqueyehun ca tami tüng chengeal.* Femngechi femnge quiñentrür tati pu maneluuquelu ta Ñidol lif piuque mu.
23 Tati huedhued nütramcan falin-ngenolu yafcahulchequei, feimu famentufinge. 24 Tati serfiquefilu ta Ñidol ngelai ñi quehuayal, doi mai cüme piuquengepe com pu che meu, pepicaucülepe ñi quimeltucheal. Huesalcangele, quim ngünenieupe. 25 Ca ñom piuquengepe ñi quimeltuafiel tati pu che cüme raquiduamquenolu. Chau Dios eluafui feichi pu che ñi nor raquiduamtual,* fei ñi cüme quimafiel engün ti rüf dungu. 26 Cafei ngüneduamai engün ti Huecüfü ñi ngünenieteu tañi femal quisu tañi ayünieel, feimu checontuaingün* ca montutripayaingün Huecüfü ñi ngünen mu.*
3 Eimi mülei tami quimal, epe puucülele ñi afal mapu müleyechi dungu, müleai cüdaungechi dungu ca cuñihun-ngeai ta mongen. 2 Tati pu che quisutu piuqueyehuai, rume diñmatuafi ti plata,* checahun-ngeai engün, doi falin che troquihuaingün, caiñetudunguafingün ta Chau Dios ca tati pu che, allcütulayafingün tañi fütaqueche, quim mañumlayai, quisucünuafi engün tañi chafche.* 3 Piuqueyelayafi engün quisu tañi pu che, pilayai ñi cümelcautual caquelu che engün, dallucafengeaingün, quim ngünenieulayai engün, rume illcufengeaingün,* piuqueyelayafi ti cümeque dungu engün. 4 Huesalcayafi quisu tañi pu hueni engün, inayai quisu tañi pin engün, rume mallmangeaingün, doyümnieafingün tañi cüme rupaleal müten, huelu doyümlayafingün ta Chau Ngünechen. 5 Serfiniefilu reque ta Chau Dios femfaluhuaingün, huelu quimfalngelayai tañi mongen meu. Eimi püntütripange* feichi pu che mu. 6 Tüfachi pu che meu tripaquei pu huentru ngünencachequelu. Ñi huesaque piuquengen mu conpuqueingün cheu ñi mülen pu domo nehuencülenolu ca culpaquelu,* fei ñi ngünencayafiel engün. Tüfachi pu domo eluuquei ñi ngünenieaeteu tañi illutuqueel. 7 Rumel quimelelngequei tüfachi pu domo, huelu turpu cüme loncontucuquelai engün ti rüf dungu.
8 Femngechi femingu Janes ca Jambres, caiñetufingu ta Moisés. Ca femngechi tüfachi pu huentru caiñetuquefingün ti rüf dungu. Fütra huelulcaucülei tañi raquiduam engün. Caiñetuquefingün ti feyentun, feimu cümeque che troquilaeyu Chau Dios. 9 Huelu cüme tripalayai tañi femün engün. Com pu che ngüneduamai tañi huelulcaucülen engün* chumngechi rupai feichi epu huentru Janes ca Jambres pingelu. 10 Huelu eimi cüme inanieimi iñche tañi quimeltun, chumngechi tañi miyauquen, tañi ayünieel, tañi feyentun, tañi ñom piuquengen, tañi piuqueyehun ca tañi nehuentulen. 11 Quimnieimi chumngechi inantucungen ca tañi cutrancahun. Femngechi dungu rupan Antioquía, Iconio ca Listra huaria mu. Caiñetungelu iñche, afeluulan. Com feichi huesaque dungu mu montuleneu ta Ñidol. 12 Rüfcünu mai, ca caiñetungeai com pu inaniefilu ta Cristo Jesús ayünielu ñi püramyeafiel ta Chau Dios tañi mongen meu. 13 Huelu ti huesaque che ca ti pu ngünencachequelu doyelcüleai ñi huesalcalen engün. Ngünencayafingün caquelu che ca ngünencangeai engün.
14 Huelu eimi quimelelngeimi ca quellungeimi tami feyentual. Cafei quimniefimi feichi che tami quimeltueteu. Feimu amulepe tami inaniefiel tüfachi dungu. 15 Hue pichichengelu müten eimi,* quimfimi Chau Ngünechen ñi huirintucun.* Fei tüfa eluafeimu quimün, femngechi montuluhuaimi tami feyentufiel ta Cristo Jesús. 16 Chau Ngünechen adcünui ñi huirintucungeal tañi dungu. Feimu tüfachi huirintucun cümei ñi quimeltucheal, ngülamtucheal, norümtual com dungu ca pepicayafiel pu che tañi cüme femal.* 17 Femngechi ti che serfiquefilu ta Chau Dios cüme adümuucüleai ca cüme pepicaucüleai ñi femal itrofill cümeque dungu.
4 Peufaluule Cristo Jesús ca ngüneniele, fei juzgayafi pu mongelelu ca pu layelu. Feimu Cristo Jesús ca Chau Dios ñi adquiñ meu feipicünuayu tüfachi dungu: 2 amuldungunge Chau Ngünechen ñi dungu. Amulepe tami cüdaucülen, cümelcalefule rume ta dungu cam cüdaungefule rume. Cüme quimeltuchefe reque ca ñom piuque mu norümtuchequeaimi, cüme ngülamtuchequeaimi ca cüme quimfalcünuqueafimi ti che ñi huelulcalen. 3 Puhuai ti antü, fei quiñeque che famentuafi ti cümeque quimeltun.* Inayaingün quisu tañi illutuqueel, fei quintuaingün quimeltufe ñi feipiaeteu chem tañi cüpa allcütuel müten engün. 4 Allcütuhuelayafi ti rüf dungu, fei coilaque nütram allcütuaingün. 5 Huelu eimi cüme raquiduam nienge com dungu mu. Rupalmi huesaque dungu mu, nehuentulenge. Amuldungulenge Chau Dios ñi cümeque dungu ca cüme serfiniefinge.
6 Chumngechi hutrulngequei pulcu quiñe mañumtun reque, ca femngechi chalintucuumequen. Deu püllelei tañi lifrenentungeal. 7 Iñche deu rupan ti cüme hueichan mu.* Huechunentun ñi lefün ti cuden meu. Amulnien tañi feyentulen. 8 Feula mai ta Ñidol, feiti nor dungu mu juzgaquelu, eluucülei tañi eluaeteu iñche quiñe corona. Pu nor che elungequei tüfachi corona. Puuchi antü mu Ñidol eluaeneu feichi corona quiñe cullitu reque. Huelu iñche müten no, com tati pu maneluucülelu ñi peufaluhual ta Ñidol elungeai tañi cullitu.
9 Rume yafüluunge, matucayaimi tami pepayafiel ta iñche. 10 Demas piuqueyefi mapu müleyechi dungu, fei elcünueneu, Tesalónica huaria mu amutui. Crescente cai amutui Galacia mapu mu. Cafei Tito amutui Dalmacia mapu mu. 11 Lucas müten compañeneu. Cüpalelaen ta Marcos, fei quellupayaeneu tañi cüdau mu. 12 Tíquico ta huercüfiñ Éfeso huaria mu. 13 Pepaeli, cüpalelafen tañi macuñ, elcünufiñ Carpo ñi ruca Troas huaria mu. Cafei cüpalelafen tati huirintucun,* doyelchi mai feiti huirintucungelu trülque meu.*
14 Alejandro, feiti cüdauquefilu ti cobre, rume huesalcaeneu. Chau Jehová* huiñoleltuafi ñi huesa femün. 15 Eimi ca cuñiutuculenge feichi huentru mu, Alejandro com tañi nehuen mu caiñetufi taiñ amuldungun.
16 Ti hunen rupa incañpeulu iñche tati pu autoridad mu, inei no rume quellulaeneu, quisucünungen. Ayülan ñi culpantucungeal engün. 17 Huelu Ñidol ta afcadinieneu, fei yafültucueneu, femngechi iñche meu ñi amuldungungeal com ñi feipin Chau Ngünechen ñi dungu, fei com pu troquiñche ñi allcütual. Iñche montulngen ñi lümünoaeteu ti trapial. 18 Ñidol montulaeneu com huesaque dungu mu, fei yeaeneu huenu mu ngünenietule ta mapu. Rumel püramyengepe ta Ñidol. Felepe mai.
19 Lemoria piafimi* ta Prisca engu Áquila, ca Onesíforo tañi rucache.
20 Erasto mülenagi Corinto huaria mu. Trófimo cutrani, feimu Mileto huaria mu elcünufiñ. 21 Yafüluunge tami cüpayal petu ñi acunon ti puquem.
Lemoria pieimu Eubulo, Pudente, Lino, Claudia ca com tati pu peñi.
22 Eimi cüme raquiduam nieimi, feimu llellipuquen tami cümelcayaeteu ta Ñidol ca tamün rume cutranpiuqueyeaeteu ta eimün.
Ngüneduamnge “apostol”.
Cam: “Conümpaqueyu, tuculpaqueyu”.
Cam: “Conümpaquen, tuculpaquen”.
Cam: “Abuela”.
Griego quehun feipilei: “Femcünui ñi huesalcachehuenoal”.
Cam: “Calül”.
Cam: “Cüme dungu, cümelcachequelu”.
Tüfa ta Chau Ngünechen.
Ngüneduamnge “Jehová”.
Griego quehun feipilei: “Mainatuuquelai”.
Ca feipiafui chi: “Fillque duam mu”.
Griego quehun feipilei: “Aucantun”.
Cam: “Corona”.
Cam: “Quimün”.
Cam: “Com cüme huldunguafimi”.
Griego quehun feipilei: “Palabra”.
Cam: “Apümcaquefi, teifücaquefi”.
Griego quehun feipilei: “Ti rüf dungu”.
Cam: “Respetanofiel”.
Tüfachi allfen funaquefi ti cuerpo.
Ngüneduamnge “sello”.
Ngüneduamnge “Jehová”.
Griego quehun feipilei: “Mütrümlu”.
Ngüneduamnge “Jehová”.
Cam: “Metahue, huesaquelu”.
Cam: “Fotra deumangelu”.
Cam: “Hudalele”.
Cam: “Nieal cüme duam”.
Cam: “Cüme raquiduamtual”.
Cam: “Cüme raquiduamtuaingün”.
Cam: “Llasu, huachi”.
Cam: “Fillmatuafi”.
Cam: “Elcünuafi engün ta Chau Dios”.
Cam: “Lladcüfengeaingün”.
Cam: “Hudatripange”.
Cam: “Yafcaquelu”.
Cam: “Huedhuedcülen engün”.
Cam: “Choyüngelu müten”.
Tüfa tati Biblia.
Cam: “Ñi nor chengeal Chau Ngünechen ñi adquiñ mu”.
Cam: “Quimeltun cümelcachequelu”.
Cam: “Quehuan”.
Ngüneduamnge “chumpol chillca”.
Cam: “Pergamino”.
Ngüneduamnge “Jehová”.
Cam: “Memoria”.