Jehová ñi antü püllelepai: Eluhuaiñ taiñ doi cüme hueniyeafiel
“Rume yafüluhuaiñ taiñ quimchengeal” (HEB. 6:1).
1, 2. Pu cristiano mülelu Jerusalén ca Judea mu, ¿chumngelu pepi lefmahuafui huincul püle?
QUIÑE rupa, Jesús tañi pu inanieteu ramtueyu: “Mülelmi iñchiñ mu, ¿chem dungu pengeai? Ca epe puucülele ñi afal mapu meu müleyechi dungu, ¿chem pengeai?”. Jesús tañi huiñoldungun feipicünui chem ñi rupayal hunen siglo mu. Nütramcai quiñe fütra dungu rupayafui, fei pengelafui ñi püllelepan ñi apümcangeal Jerusalén. Pu che Judea mapu mülelu pefile tüfa, mülefui ñi lefmahual huincul püle (Mat. 24:1-3, 15-22). Jesús ñi pu inanieteu, ¿ngüneduampeafuingün tüfachi dungu? ¿Inapeafuingün mai Jesús ñi feipin?
2 Epe 30 tripantu rupalu, feichi 61 tripantu püle, ti apostol Pablo huirintuculelfi quiñe carta tati pu cristiano hebreo tuhun-ngelu Jerusalén meu mülelu ca inafül püle. ¿Chumngelu? Tañi raquiduamelafiel ñi feyentun mu engün. Fei engün ca Pablo raquiduamlafuingün rume ñi mülehuen 5 tripantu ñi conal ti “fütra cutrancahun” ñi feipicünuel Jesús (Mat. 24:21). Feichi 66 tripantu mu, pu Roma hueichafe hualloñmafi Jerusalén, Cestio Galo loncolefui. Huelu epe ñi hueungen pu judio, Cestio Galo ca tañi pu hueichafe amutuingün, femngechi pu cristiano pepi lefmahuafui.
3. Pablo, ¿chem ngülam elufi tati pu hebreo cristiano? Ca, ¿chumngelu?
3 Pu cristiano mülefui ñi cüme ngüneduamal chem ñi rupamequen, femngechi quimafuingün ñi femtripamequen Jesús tañi feipicünuel ca lefmahuafuingün. Huelu quiñeque engün loncontucuquelafui tañi allcütuel. Pichiche lichituquelu reque feletuingün quimniefulu cai hunenque quimeltun müten (papeltunge Hebreos 5:11-13). Quiñeque che poyequefilu ta Jehová fentren tripantu mu eluhuingün ñi püntütripayal Chau Ngünechen mu (Heb. 3:12). ‘Püllelepalu rume Chau Dios ñi antü’, quiñeque cristiano huimtulequei ñi amunoal trahun mu (Heb. 10:24, 25). Feimu Pablo ngülamtufi engün tüfa: “Deu feyentuiñ tati hunenque dungu taiñ quimelelngeel ta Cristo meu. Feimu rume yafüluhuaiñ taiñ quimchengeal” (Heb. 6:1).
4. ¿Chumngelu mülei taiñ llihuatuleal, ca chem quelluaiñmu taiñ femal?
4 Cafei iñchiñ taiñ antü mu femtripayai Jesús tañi feipicünuel. “Jehová ñi fütra antü fülcülei”, feichi antü mu apümcangeai ti huesaque dungu mapu mu (Sof. 1:14). Feimu mülei taiñ llihuatuleal chumngechi ñi femtripamequen Biblia ñi feipicünun, ca doi cüme hueniyenieafiyiñ Jehová (1 Ped. 5:8). Huelu, ¿rüf femmequeiñ tüfa? Quimchengeliyiñ, quelluaiñmu taiñ llihuatuleal tüfachi antü mu.
¿Chem femquei pu quimchengelu?
5, 6. 1) ¿Chumquei pu nehuencülelu tañi feyentun? 2) ¿Chem 2 dungu femaiñ taiñ doi quimchengerpual?
5 Pablo yafültucufi pu hebreo cristiano tañi doi quimchengeal, huelu ca feipifi chumngechi quimchengeafuingün (papeltunge Hebreos 5:14). “Tati pu nehuencülelu tañi feyentun” re duamlai ñi lichitual, doi mai duamniei “fütaqueche ñi iyael”. Feimu quimnieingün “com dungu, Chau Dios ñi ellcalechi quimün cütu” (1 Cor. 2:10). Cafei pepicantuquei tañi raquiduam, fei eluuquei tañi cüme femal engün, feimu quim ngüneduamquei chem ñi cümen ca chem ñi cümenon. Femngechi petu tañi dullinon quiñe dungu, cüme ngüneduamqueingün Biblia ñi ngülam, fei inaquefingün.
6 Pablo huirintucui: “Iñchiñ huimtuleiñ taiñ ngüneduamafiel chem taiñ allcütuel, huelu mülei taiñ doi cüme ngüneduamafiel, femngechi taiñ quiñe püle tripanoal ti cüme rüpü meu” (Heb. 2:1). Felei, ñochiquechi famtripayafuiñ Jehová meu taiñ ngüneduamnon mu rume. Femngechi taiñ rupanoal, “mülei taiñ doi cüme ngüneduamafiel” Jehová ñi feipin, taiñ chillcatumequen Biblia ruca mu ca trahun mu. Fei ramtuhuafuiñ: “¿Huenche müten quimniefiñ Biblia ñi dungu? ¿Re femmequen tañi feipieteu Jehová, huelu com piuque mu femquelan? ¿Chem chumafun tañi cüdahuelafiel Jehová com tañi piuque mu?”. Taiñ doi quimchengeal yafüluhuaiñ taiñ femal 2 dungu: mülei taiñ doi cüme quimafiel Biblia ca inayal tañi feipin.
Cüme quimafiyiñ Biblia
7. Doi cüme quimfiliyiñ Biblia, ¿chumngechi quelluaiñmu tüfa?
7 Pablo huirintucui: “Tati pichiqueche lichituquei, feimu quimlafi Chau Dios ñi nor dungu” (Heb. 5:13). Taiñ doi quimchengerpual mülei taiñ cüme quimafiel Chau Dios ñi feipin mülelu Biblia mu. Feimu cüme chillcatuafiyiñ Biblia ca ti fillque publicacion pepicaquefilu “ti quim manelfal cüdaufe” (Mat. 24:45-47). Femngechi femliyiñ, quimafiyiñ chumngechi raquiduamquei Chau Jehová ca pepicantuaiñ taiñ raquiduam. Peafiyiñ chem ñi rupan quiñe lamngen Rosa pingelu.a Fei feipi: “Inaquefiel ti ngülam ñi chillcatual ti Biblia fill antü rume quelluqueneu tañi mongen mu. Epu tripantu mu com papeltuquefiñ ti Biblia, fei hula rüf quimfiñ tañi Chau Ngünechen, tañi chumngen, chem tañi ayüqueel ca chem tañi ayüquenoel, tunte tañi nehuen-ngen ca fente tañi quimün-ngen. Chillcatuquefiel Biblia fill antü rume quellueneu rupan mu fütra huesaque dungu tañi mongen mu”.
8. ¿Chumngechi quelluafeiñmu papeltuafiel Biblia?
8 Papeltufiel mu Biblia fill antü rume quelluafeiñmu, puhuafui taiñ piuque mu (papeltunge Hebreos 4:12). Cacünutuafui taiñ chumngechi chengen ca doi ayüfalchi chengeafuiñ Chau Dios ñi adquiñ mu. Feimu, ¿chem femafuimi tami doi papeltuafiel Biblia ca raquiduamal tañi feipin mu?
9, 10. ¿Chumngechi pengelaiñ taiñ cüme quimfiel ti Biblia? Feipinge quiñe rupan dungu.
9 Felei llemai, re papeltulayafiyiñ huenche müten ti Biblia, doi mai cüme quimafiyiñ. Ti apostol Pablo feipifi pu cristiano tañi antü mu pichiqueche reque feleimün. ¿Chumngelu? Fei engün quimniefuingün chi pichin müten Chau Dios tañi Dungu, huelu inaquelafingün tañi feipin, feimu quimlafuingün chumngechi tañi quelluafeteu. Eluulaingün tañi quelluaeteu Biblia ñi ngülam tañi cüme dullial ñi mongen mu.
10 Feimu inafiliyiñ ñi feipin Chau Dios ñi Dungu, femngechi pengelaiñ taiñ cüme quimfiel ti Biblia. Chem ñi rupan quiñe lamngen quimeleiñmu tüfa. Quisu chaftudungueyu quiñe domo compañ cüdau. Huelu taiñ lamngen ayüfui tañi cümelcautual engu. ¿Chem chumi? Quisu feipi: “Pürüm raquiduamfiñ ñi feipin Romanos 12:18, tüfa feipi: ‘Tamün cümelcaucüleal com pu che engün, femaimün tunte tamün pepi femün’. Feimu feipifiñ tañi compañ: ‘Nütramcayayu deu afle tayu cüdau’”. Müna cüme tripai ti nütramcan, ti compañ cüdau afmatulehuei taiñ lamngen ñi femün. “Quimürpun inafiliyiñ Biblia ñi ngülam, fei com cüme tripayai” pi taiñ lamngen.
Inayaiñ Biblia ñi feipin
11. Tañi rupan pu Israel che, ¿chumngechi pengeleiñmu quiñeque mu cüdaungeafui inayal Jehová ñi feipin?
11 Femal tañi feipiqueel Biblia cüdaungeafui, doi mai chaftufiliyiñ cüdaungechi dungu. Peafiyiñ chem rupai pu Israel che pichi rupalu Jehová ñi lifrenentufiel Egipto mu, fei ‘eluhuingün ñi notucadunguafiel ta Moisés’ ca ‘dicümtucumequefingün ta Chau Jehová ñi pengelal tañi pepiluhun’. ¿Chumngelu am? Tañi nienon mu co femingün tüfa (Éx. 17:1-4). Fei hula pu Israel che eldungucünuingün Jehová mu, fei eluucüleingün tañi inanieafiel com ñi feipiel Chau Jehová, huelu petu ñi rupanon 2 cüyen püramyefingün adentun ca culpaconingün (Éx. 24:3, 12-18; 32:1, 2, 7-9). ¿Chumngelu inalafingün Chau Dios ñi feipin? Moisés mülepui fentren antü Horeb huincul mu ñi llohuafiel Chau Dios ñi ley, fei ¿llicapelafuingün chi ñi hueichangeal? Pu Amalec che deu hueichafeyu engün, huelu Jehová adniefi ta Moisés tañi huehuafiel. Huelu feula mülelai Moisés, fei ramtuupelaingün chi: “¿Chem chumafuiñ huiño hueichangeliyiñ?” (Éx. 17:8-16). Chem dungungefule rume, pu Israel che “pilai ñi allcütuafiel engün” (Hech. 7:39-41). Rupalu ta tripantu inalafingün Jehová ñi pieteu, fente ñi llican mu eluulai ñi conpual ti Feipicünuelchi Mapu mu. Feimu llemai, Pablo nehuentu ngülamtufi pu cristiano ñi inayentunoafiel ñi femün pu Israel che (Heb. 4:3, 11).
12. Jesús ¿chumngechi quim inanierpui ñi feipin Jehová? Ca, ¿chumngechi cümelcaeyu?
12 Taiñ quimchengeal rume yafüluhuaiñ taiñ femal ñi feipin Jehová. Huelu fentren rupa cutrancahun mu quim inanierpuafuiñ Jehová ñi feipin, Jesús reque (papeltunge Hebreos 5:8, 9). Huenu mu, Jesús inaniequefi com Jehová ñi feipin. Huelu Jesús nagpalu mapu mu rume cutrancahui, feimu cüdaungefui ñi inayafiel Jehová ñi feipin. Huelu rupalu rume huesaque dungu mu, tañi feyentun cüme pepicaeyu tañi Lonco Ülmen ca Hunen Lonco Sacerdote ngeal, chumngechi ñi ayüqueel Jehová.
13. ¿Chumngechi pengelaiñ taiñ quimchengerpual?
13 ¿Iñchiñ cai? ¿Inanieafiyiñ Jehová ñi feipin rupaliyiñ rume huesaque dungu mu? (Papeltunge 1 Pedro 1:6, 7). Jehová ñi ngülam rume adümfali nütramcalu chem ñi cümen ca chem ñi cümenon, rüf dungucheal, cümeque dungu nütramcacheal, papeltual ca chillcatual Biblia, amual trahun mu ca amuldungucheal (Jos. 1:8; Mat. 28:19, 20; Efes. 4:25, 28, 29; 5:3-5; Heb. 10:24, 25). Feimu, com feitachi dungu mu, ¿inaniepeafiyiñ mai Chau Dios ñi ngülam rupaliyiñ rume huesaque dungu mu? Femliyiñ, pengelaiñ taiñ quimchengerpual.
¿Chumngechi quelluqueiñmu taiñ quimchengeal?
14. Peñi James ñi rupan, ¿chumngechi cuñiutucueyu tañi quimchengen?
14 Iñchiñ pu cristiano pepicantuliyiñ taiñ raquiduam, cuñiutucuaiñmu. ¿Chumngechi? Quelluqueiñmu taiñ quim ngüneduamal chem ñi cümen ca chem ñi cümenon rangi pu che femquelu huesaque dungu (Efes. 4:19). Peaiñ ñi rupan quiñe peñi James pingelu, fei rume ayüquei ñi papeltual fillque publicacion Biblia mu tuulu ca rume falintufi. Fei elungei ñi cüdahual cheu ñi cüdauquen re pu domo müten. Quisu feipi: “Fentren tañi chaf compañ domo yeniequefuingün podngechi mongen ca yehuequelaingün rume. Huelu ca mülerquei quiñe domo yamchequelu ca ayüi ñi doi quimafiel Biblia. Quiñe rupa quisulelu iñchiu oficina mu, ti domo daquelcantueneu. Ellaca mu re ayecan troquifiñ, huelu doi fülmapaeneu iñche, quimlan chumngechi ñi catrütuafiel. Feichi mu, acordan quiñe troquiñ tripalu Ti Huerquen, nütramcalu José mu ca Potifar tañi domo.b Feichi troquiñ mu tripai chem ñi rupan quiñe peñi, fei ca daquelcantungei tañi cüdau mu. Feimu nehuen mu famentufiñ tañi chaf cüdaufe domo, fei amutui” (Gén. 39:7-12). James ayüucületui ñi connon cudumuhun dungu mu, fei amulei ñi cüme raquiduamnien (1 Tim. 1:5).
15. ¿Chumngechi nehuentucuqueiñmu taiñ piuque taiñ quimchengeal?
15 ¿Ca chumngechi quelluqueiñmu taiñ quimchengeal? Tüfa nehuentucuñmaqueiñmu taiñ piuque, taiñ rüf chumngechi chengen, fei taiñ ngünencangenoal “fill caque quimeltun meu” (papeltunge Hebreos 13:9). Doi yafüluuliyiñ taiñ quimchengeal, raquiduamnieafiyiñ “tati doi falin-ngelu” (Filip. 1:9, 10). Feimu, doi falintuafiyiñ ta Jehová ca mañumtuafiyiñ com taiñ elueteu (Rom. 3:24). Pu cristiano ‘fütaqueche reque raquiduamquelu’ mañumtuquefingün ta Jehová ca cüme hueniyequefingün (1 Cor. 14:20).
16. ¿Chem quellueyu ti lamngen Louise ñi nehuentucual tañi piuque?
16 Quiñe lamngen Louise pingelu, ellaca mu cüdahuelquefui ta Jehová tañi ayühuelafiel caquelu che, re femfaluhui müten. Fei feipi: “Iñche, huesa femmequelafun, huelu ayülafun ñi cüdahuelafiel ta Jehová com piuque mu. Rupachi antü mu, ngüneduamün mülefui ñi cacünutual ñi raquiduam, fei eluhun tañi com piuque mu cüdahuelafiel ta Jehová”. Ñi yafüluhun mu, Louise nehuentucufi tañi piuque, fei quellueyu rupan mu quiñe huesa cutran (Sant. 5:8). Quisu feipi: “Rume cutrancahun, huelu doi fülconün Jehová meu”.
Inanieaiñ Jehová ñi feipin com piuque mu
17. Pu cristiano hunen siglo mu, ¿chumngelu müna falin-ngefui inayal ñi feipicünuel Jesús?
17 Pablo ñi ngülam montulfi pu cristiano mülelu Jerusalén ca Judea hunen siglo mu. Pu inaniefilu Pablo ñi ngülam quimchengerpuingün ca quimnieingün chumül ñi lefmahual huincul püle mu. Pefilu pu Roma che hualloñmafilu ca conpulu Jerusalén mu, ngüneduamingün tüfa “ti ünüfal dungu apümcaquelu” huitralelu ti yamfal mülehue meu, fei quimtucui ñi lefmahual engün (Mat. 24:15, 16). Acordaingün ñi feipicünuel Jesús, fei lefmahuingün petu ñi teifücangenon Jerusalén. Ca chumngechi ñi feipin ti historiador Eusebio, fei mülenagpuingün Pela mapu mu, Galaad ñi mahuidantu mapu püle mu. Femngechi, pu cristiano montutripaingün ti fütra cutrancahun rupalu Jerusalén mapu mu.
18, 19. 1) ¿Chumngelu rume falin-ngei inayal Chau Dios tañi Dungu? 2) ¿Chem peaiñ cüpalechi troquiñ mu?
18 Com pu cristiano quimchengelu inaquefiyiñ Chau Dios ñi Dungu. Tüfa montulaiñmu taiñ mongen acule ti “fütra cutrancahun” ñi feipicünuel Jesús (Mat. 24:21). ¿Inapeafiyiñ mai chem dungu rume tañi feipin ti quim manelfal cüdaufe taiñ femal? (Luc. 12:42). Feimu müna falin-ngei taiñ “com piuque mu feyentual” (Rom. 6:17).
19 Taiñ quimchengerpual duamnieiñ taiñ pepicantual taiñ raquiduam. ¿Chumngechi femafuiñ? Mülei taiñ cüme chillcatual Biblia ca inanieafiel tañi feipin. Pu huechequeche cüdautuafuingün tañi quimchengerpual. Cüpalechi troquiñ mu peaiñ chumngechi tañi femafel.
[Quimngeal pu dungu]
a Tüfachi troquiñ mu, ca üi tuculelngei ta quiñeque che.
b Inaduamnge ti troquiñ “Fortalecidos para rechazar el mal”, tripalu La Atalaya 1 octubre 1999 tripantu.
¿Chem quimürpuimi?
• ¿Chumquei pu nehuencülelu tañi feyentun? ¿Chem 2 dungu femaiñ taiñ doi quimchengerpual?
• Taiñ quimchengerpual, ¿chumngelu mülei taiñ quimafiel Biblia?
• ¿Chumngechi quim inanieafuiñ ñi feipin Jehová?
• ¿Chumngechi quelluqueiñmu taiñ quimchengeal?
[Adentun]
Inaliyiñ Biblia ñi ngülam, quimchengerpuaiñ taiñ chaftuafiel huesaque dungu.
[Adentun]
Tati pu inafilu Jesús ñi feipin mongetripaingün.