-
¿Iney engün am rey del norte pingerpuy?Ti Werken (ñi chillkatungeal) 2020 | mayo
-
-
TROKIÑ ÑI CHILLKATUNGEAL 19
¿Iney engün am rey del norte pingerpuy?
“Ti afaelchi antü mu ti longko ülmen ngünenielu sur mapu mu kayñetuafi tati longko ülmen ngünenielu norte mapu mew” (DAN. 11:40).
150 ÜLKANTUN ¡Jewba montulaeymu llemay!
¿CHEM KIMAIÑ?a
1. ¿Chem feypikünuy Daniel capitulo 11?
JEWBA tañi pu che, ¿chem dungu mew rupayay? Tati Biblia feypieiñmu chem dungu taiñ kontuaetew. Daniel capitulo 11, Jewba feypikünuy ñi müleal kiñe rey del norte ka kiñe rey del sur. Ka feypikünuy ñi chumal tüfachi epu longko ülmen. Kiñeke dungu ñi feypiel Daniel capitulo 11 femtripay, feymu kimnieiñ ñi kom femtripayal.
2. Ñi feypin Génesis 3:15 ka Apokalipsi 11:7 ka 12:17, ¿chem longkontukuaiñ taiñ adümafiel ñi feypin Daniel?
2 Fey ñi küme adümafiel Daniel capitulo 11, müley taiñ longkontukual kiñe falin dungu. Feychi capitulo mu, üytungey tati pu gobierno kayñetufilu Ngünechen tañi pu che ka ngüneniefilu chew tañi mülen engün. Pichingefule rume Ngünechen tañi pu che, tüfachi pu fütrake gobierno kayñetueyew engün. ¿Chumngelu am? Weküfü ka tañi pu inanieetew ayünieyngün ñi apümafiel Ngünechen tañi pu che. Biblia feypi: “Eymi tati domo eymu kayñeyewaymu, ka femngechi kayñetuaeymew tati domo ñi pu püñeñ. Ti domo ñi püñeñ pünoñmayaeymew tami longko, fey eymi ünatuñmayafimi ñi rüngkoy namun” (Génesis 3:15; papeltunge Apokalipsi 11:7 ka 12:17). Ñi feypiel Daniel capitulo 11 müley ñi nüwküleal kakelu dungu ñi feypiel tati Biblia, feymu müley taiñ ngüneduamafiel kakelu lifru mülelu Biblia mew, femngechi müten kimafuiñ ñi feypiel Daniel capitulo 11.
3. 1) ¿Chem ngüneduamaiñ tüfachi chillkatun mu? 2) ¿Chem ngüneduamaiñ küpalechi chillkatun mu?
3 Tüfachi chillkatun mu, inaduamaiñ Daniel capitulo 11, versiculo 25 puwlu 39. Ngüneduamaiñ iney ngefuy tati rey del norte ka tati rey del sur feychi 1870 tripantu puwlu 1991 tripantu mew. Tüfachi chillkatun mu kelluaeiñmu ñi doy küme adümafiel kiñeke dungu ñi feypin Daniel. Küpalechi chillkatun mu ngüneduamaiñ Daniel capitulo 11, versiculo 40 puwlu capitulo 12, versiculo 1. Fey küme kimaiñ ñi femtripameken 1991 tripantu mu, fey ñi puwal Armagedon. Papeltulmi tüfachi epu chillkatun, kümeafuy tami ngüneduamal ti wichulechi dungu “Epu rey kewakeyngu afaelchi antü mu”. Fewla ngüneduamaiñ chumngechi kimafuiñ ñi iney ngen tüfachi epu longko ülmen.
¿CHUMNGECHI KIMAFUIÑ INEY AM TATI REY DEL NORTE KA TATI REY DEL SUR?
4. Tati rey del norte ka tati rey del sur, ¿chem küla dungu mew trüringün?
4 Kuyfi mu, mülekefuy kiñe longko ülmen norte püle Israel mu, fey tati rey del norte ngekefuy. Ka mülekefuy kiñe longko ülmen sur püle Israel mu, fey tati rey del sur ngekefuy. ¿Chumngelu feypiafuiñ tüfachi epu longko ülmen ñi fülkülen Israel mu? Ti küme püllü feypifi ta Daniel: “Kimeltupapeeyu ñi chumlerputual tami trokiñche” (Dan. 10:14). Kuyfi mu, pu israelche Jewba ñi trokiñche ngefuy. Welu 33 tripantu mu, Jesus ñi pu discipulo Jewba tañi trokiñche ngerpuyngün. Feymu epe kom chi dungu ñi feypiel Daniel capitulo 11, wechurpuy Jesus tañi pu discipulo mew (Hecho 2:1-4; Rom. 9:6-8; Gal. 6:15, 16). Amulerpulu chi tripantu, fillke longko ülmen tati rey del norte ka tati rey del sur ngerpuyngün. Kom tüfachi pu longko ülmen trüringün kiñeke dungu mew, ¿chem dungu mew chi? 1) Tüfachi pu gobierno kutrankafi Jewba tañi pu che ka ngüneniekey chew ñi mülen engün. 2) Tüfachi pu gobierno ñi kutrankafiel Jewba tañi pu che pengelingün ñi üdekefiel ta Jewba. 3) Tüfachi pu longko ülmen welukentu notukawkeyngün ñi wünenküleal.
5. Tati 100 tripantu puwlu 1870 tripantu mew, ¿mülepefuy may tati rey del norte ka tati rey del sur?
5 Dew rupalu 100 tripantu taiñ mülen antü mu, mülerpuy fentren koylake cristiano ti trawünche mu, tüfa engün kimeltukeyngün koylake dungu. Pütrün-ngerpulu am tati koylake cristiano, feymu küdawngefuy tañi kimngeal engün tati rüfngechi cristiano (Mat. 13:36-43). Dew rupalu 100 tripantu, fey ñi puwün 1870 tripantu, Jewba niekelafuy kiñe trokiñche tüfachi Mapu mew. Feymu kom feychi tripantu mu, ngekelafuy tati rey del norte ka tati rey del sur.b Welu pichi rupalu 1870 tripantu, wiño mületuyngün tati rey del norte ka tati rey del sur. ¿Chumngelu femngechi feypiafuiñ?
6. ¿Chem tripantu mew Chaw Ngünechen nietuy tañi we trokiñche? ¿Chumngelu feypiafuiñ tüfa?
6 Konlu 1870 tripantu, Chaw Ngünechen tañi pu che eluwingün kiñe trokiñche ngerpual. Feychi tripantu taiñ peñi Russell ka kiñeke wentru eluwingün ñi chillkatual ta Biblia. Jesus petu ñi longko ülmenkülenon ta wenu, Russell ka tañi pu weni pepikafingün Ngünechen tañi pu che (Mal. 3:1). ¡Femngechi küme kimfalkületuy Ngünechen ñi nien kiñe trokiñche! ¿Feychi antü mu mülepefuy may feychi longko ülmen ñi feypikünuel Daniel? Fewla inaduamafiyiñ.
¿INEY AM TATI REY DEL SUR NGERPUY?
7. Epe aflu ti Primera Guerra Mundial, ¿iney am tati rey del sur ngekefuy?
7 Konlu 1870 tripantu, Gran Bretaña ngünenierpuy doy fentren trokiñ Mapu ka doy alün-ngerpuy tañi trokiñ weychafe. Daniel feypikünuy kiñe pichi müta ñi wewafiel küla müta. Tati pichi müta adentuley Gran Bretaña ka tati küla müta adentufi Francia, España ka Países Bajos (Dan. 7:7, 8). Feymu epe aflu ti Primera Guerra Mundial, Gran Bretaña tati rey del sur ngekefuy. Feychi püle Estados Unidos doy riculerpuy kom kakelu trokiñke Mapu mew, fey eluwi ñi trür küdawal Gran Bretaña engu.
8. Fantepu mu, ¿iney am tati rey del sur ngerpuy?
8 Konlu ti Primera Guerra Mundial, Estados Unidos ka Gran Bretaña kiñewingu tañi kewayal, feymu rume fütra newen nierpuyngu, chem gobierno no rume trürlaeyew. Tüfachi pu gobierno rume fütra weychafe nierpuyngu chumngechi ñi feypikünun Daniel (Dan. 11:25). Fantepu mu, Gran Bretaña ka Estados Unidos kiñewkülen mu tati rey del sur ngerpuyngu.c Welu, ¿iney am tati rey del norte ngerpuy?
¿INEY AM TATI REY DEL NORTE NGERPUY?
9. 1) ¿Chem tripantu mu ngünenierpuy tati rey del norte? 2) ¿Chumngechi wechurpuy Daniel 11:25?
9 Konlu 1870 tripantu, Russell ka tañi pu weni eluwingün ñi chillkatual tati Biblia. Feymew 1871 tripantu mu pewfaluwi tati rey del norte, feyta Alemania ngerpuy. Feychi tripantu mu Alemania fütra newen-ngerpuy, feymu Alemania ngünenierpuy fentren trokiñke mapu ka ayüfuy ñi wüneleal Gran Bretaña mu. Biblia feypi: “Tati longko ülmen ngünenielu ti norte mapu newenkünuway, ka tañi pu weychafe engün malokontuafi tati longko ülmen ngünenielu ti sur mapu. Welu tüfachi longko ülmen ngünenielu ti sur mapu pepikawküleay ka nieay fentren fütrake weychafe ñi weychayafiel ti kangelu longko ülmen. Welu tati longko ülmen ngünenielu ti norte mapu pepikalelngeay wedake dungu, feymu wewngeay” (Daniel 11:25). Alemania rume fentren weychafe nierpuy, inankülefuy Gran Bretaña mew. Konlu ti Primera Guerra Mundial, Alemania ñi pu weychafe kewafingün tañi pu kayñe.
10. ¿Chumngechi wechurpuy Daniel 11:25b, 26?
10 Daniel feypikünuy ñi chumlerputual Alemania ka tañi pu weychafe. Daniel feypi: “Tati longko ülmen ngünenielu ti norte mapu pepikalelngeay wedake dungu, feymu wewngeay. Tati longko ülmen ngünenielu ti norte mapu misalelkefi ñi iyael ta kiñeke che, welu fey tüfa engün trantuaeyew” (Dan. 11:25b, 26a). Daniel ñi antü mu, tati longko ülmen misalelkefuy tati iyael tañi pu küdawelkeetew (Dan. 1:5). Alemania mapu mu, tati misalngelu iyael adentuley tati longkolechi pu soltaw mew ka kakelu manelfalchi wentru ñi nieel ti longko ülmen. Tüfa engün furi püle ngünenkafi tati longko ülmen, femngechi fentepuwi ñi longkolerpun.d Daniel feypikünuy tati longko ülmen ngünenielu ti norte mapu weychayafi tati longko ülmen ngünenielu ti sur mapu, welu wewkakünungeay, fey fentren tañi pu weychafe layayngün (Dan. 11:26b). ¿Chumngechi femtriparpuy tüfachi dungu? Tati Primera Guerra Mundial, Alemania ñi pu weychafe ‘wewkakünungey, fey fentren che layngün’. Tüfachi weychan mu, langümngey rume fentren che, turpu femngechi femngekelafuy.
11. Alemania ka Gran Bretaña, ¿chem femingu?
11 Daniel feypikünuy ñi koylatuluwal tati epu longko ülmen (Dan. 11:27, 28). Tüfa felerpuy epe puwlu ti Primera Guerra Mundial. Alemania ka Gran Bretaña feypikünuwingu ñi weychanoal engu, welu re koylatuwingu. Feymu eluwingu 1914 tripantu ñi weychayal. Daniel ka feypikünuy tati longko ülmen ñi ngünenieel ti norte mapu, ngülümürkeafulu fentren falinke fillem. Tüfa ka femngechi felerpuy. Petu ñi puwnon 1914 tripantu mu, Alemania rume fentren chemkün ngülümürpuy. Feymu Alemania weycharpufi tati rey del sur. Welu wewngey chumngechi ñi feypikünun Daniel (Dan. 11:29, 30a).
TI EPU REY KAYÑETUFINGU NGÜNECHEN TAÑI PU CHE
12. Tati Primera Guerra Mundial mu, ¿chumingün Alemania, Gran Bretaña ka Estados Unidos?
12 Rupalu 1914 tripantu, tati epu longko ülmen eluwingu ñi weychalerpual, kafey ñi rume kayñetuafiel Ngünechen tañi pu che. Tati Primera Guerra Mundial mu, Ngünechen tañi pu che eluwlay ñi weychayal. Feymu Alemania ka Gran Bretaña rume kutrankaeyew. Ka femngechi Estados Unidos carceltukufi pu adniekefilu Ngünechen tañi trokiñche, femngechi wechurpuy ñi feypin Apokalipsi (Apok. 11:7-10).
13. Rupalu 1933 tripantu ka ti Segunda Guerra Mundial, ¿chumi Alemania?
13 Rupalu 1933 tripantu, Alemania tati rey del norte ngekefuy, tüfa rume kayñetufi Ngünechen tañi pu che. Ka puwlu ti Segunda Guerra Mundial, doyelkülerpuy ñi kayñetungeel Ngünechen tañi pu che. Pu nazi ngünenierpulu Alemania trokiñ mapu, fey Hitler ka tañi pu inanieetew katrütufingün ti amuldungun küdaw. Tüfa engün langümfingün fentren pu peñi ka pu lamngen. Kakelu carceltukungey ñi küdawal engün. Hitler ka feypi ñi langümafiel kom pu poyekefilu ta Chaw Jewba Alemania mapu mew. Daniel feypikünuy tati rey del norte ‘yamlayafi tati ngillatuwe ruka’, tüfa femtripay kayñetungelu Jewba tañi pu che. Daniel ka feypikünuy tati rey del norte ‘müntuñmayafi ti chalintukuwün wülngekelu fill antü’, tüfa femtripay katrütungelu ti amuldungun küdaw (Dan. 11:30b, 31a).
MÜLERPUY KIÑE WE REY DEL NORTE
14. 1) Rupalu ti Segunda Guerra Mundial, ¿iney tati rey del norte ngerpuy? 2) ¿Chumi feytachi rey?
14 Rupalu ti Segunda Guerra Mundial, tati Unión Soviética tati rey del norte ngerpuy. Ka ngenkawingün kiñeke trokiñ mapu ñi ngüneniekefel Alemania. Chumngechi ñi femün pu nazi, tati Unión Soviética kayñetufi tati pu rüf poyekefilu ta Jewba.
15. Rupalu ti Segunda Guerra Mundial, ¿chumi tati Unión Soviética?
15 Rupalu rume ti Segunda Guerra Mundial, tati Unión Soviética amulerpuy ñi kayñetufiel Ngünechen tañi pu che. Tüfachi gobierno katrütufi taiñ amuldungun küdaw. Ka fentren peñi ka pu lamngen wemünentufi ñi amual Siberia mapu mew (Apok. 12:15-17). Fantepu mu, ti rey del norte amulerpuy ñi katrütufiel Ngünechen tañi pu che. Welu kidu engün amulerpuy müten ñi amuldungumeken.e
16. Tati Unión Soviética, ¿chumngechi femtriparpuy ñi feypin Daniel 11:37-39?
16 Biblia feypi: “Tati longko ülmen ngünenielu ti norte mapu yamlayafi tañi pu chaw ñi Ngünechen, yamlayafi chem ñi ayükeel pu domo ka yamlayafi chem dios no rume, doy may doykülelu trokiwküleay. Ka püramyeafi feychi dios poyengekelu chew ñi kuñiwtukuwam pu che. Tüfachi longko ülmen tañi nieelchi oro, plata, falinke kura ka tañi falinke fillem mu püramyeafi kiñe dios tañi pu chaw ñi kimkenofel. Tati longko ülmen maneluway feychi we dios mu, fey malokontuafi doy fütrake ruka chew ñi kuñiwtukukem pu che. Püramyeafi tañi pu kellukeetew ka eluafi ñi ngünenieal engün ta fentren che. Fey wüdamkalelafi ti mapu iney rume tañi kullietew” (Daniel 11:37-39). Tati rey del norte, ¿chumngechi ‘yamlafi tañi pu chaw ñi Ngünechen’? Tati Unión Soviética ayüfuy ñi apümkayafiel tati religion, femngechi ñi ngünewenoafiel tati pu che. Feymu 1918 tripantu, tati Unión Soviética feypi ñi kimeltungenoal Chaw Dios mu kiñe escuela mu no rume. Daniel ka feypi tüfachi longko ülmen “püramyeafi feychi dios poyengekelu chew ñi kuñiwtukuwam pu che”. ¿Chumngechi wechurpuy tüfa? Tati Unión Soviética eluwi ñi nieal fentren weychafe ka ñi nieal fütrake arma, femngechi tañi doy newen-ngeal. Femngechi rupachi antü mu, tati rey del norte ka tati rey del sur nierpuy fentren arma, fey ñi langümafiel rume fentren che.
EPU REY KIÑENTRÜR KÜDAWINGU
17. ¿Iney pingey “tati ünufalchi wedalkakelu”?
17 Tati rey del norte ka tati rey del sur kiñentrür dewmafingün tati Organización de las Naciones Unidas, fey tüfa tati “ünufalchi wedalkakelu” ñi feypiel ti lifru Daniel (Dan. 11:31).
18. ¿Chumngelu “ünufalchi wedalkakelu” pingey tati Naciones Unidas?
18 Tati Organización de las Naciones Unidas, ¿chumngelu “tati ünufalchi wedalkakelu” pingey? Tüfachi trokiñche feypi kidu ñi duam mu ñi kümelkaleal kom tati pu che, welu Chaw Dios ñi Gobierno müten femürpuafuy tüfa. Kafey tüfachi trokiñche apümkayafi tati koylake religion, feymu “wedalkakelu” pingey (inaduamnge ti wichulechi dungu “Epu rey kewakeyngu afaelchi antü mu”).
¿CHUMNGELU NGÜNEDUAMAIÑ DANIEL TAÑI FEYPIKÜNUEL?
19, 20. 1) Ngüneduamliyiñ ñi feypikünuel Daniel, ¿chem maneluwküleaiñ? 2) ¿Chem inaduamaiñ küpalechi chillkatun mu?
19 Chumngechi taiñ ngüneduampeel, kiñeke dungu ñi feypin Daniel femtriparpuy 1870 tripantu puwlu 1991 tripantu mu. Feymu ngüneduamliyiñ tüfachi dungu, maneluwküleaiñ ñi kom femtripayal tañi feypikünuel Daniel.
20 Tati Unión Soviética ñamtuy 1991 tripantu mu. ¿Famülke mu kay? ¿Iney am tati rey del norte? Küpalechi chillkatun mu, inaduamaiñ tüfa.
128 ÜLKANTUN Fentekünulayaiñ taiñ newentulen
a Daniel feypikünuy ñi müleal kiñe longko ülmen norte mapu mew ka ñi müleal kiñe longko ülmen sur mapu mu. Kimfali ñi femtripameken tüfachi dungu famülke mu. ¿Chumngechi kimiyiñ ñi femngechi rupameken? ¿Chumngelu duamfali iñchiñ taiñ küme kimal Daniel tañi feypikünuel?
b Kuyfi feypikefuiñ tati longko ülmen Aureliano tati rey del norte ngefuy, kidu ngüneniefuy 270 puwlu 275 tripantu taiñ mülen antü mu. Ka feypikefuiñ tati reina Zenobia tati rey del sur ngefuy, kidu ngüneniefuy 267 puwlu 272 tripantu taiñ mülen antü mu. Welu feychi tripantu tañi ngünenieel engu, Ngünechen niekelafuy kiñe trokiñche Mapu mew. Feymu feypilayaiñ tüfachi epu longko ülmen ñi wechurpun Daniel ñi feypikünuel. Fey tüfa doy küme elkünutufiyiñ ñi feypifel tati lifru Prestemos atención a las profecías de Daniel ti capitulo 13 ka 14.
c Inaduamnge ti wichulechi dungu “Gran Bretaña ka Estados Unidos, ¿chem üy tukulelngey Biblia mu?”.
d Tüfachi pu wentru femingün fillke dungu ñi trantuafiel tati longko ülmen, ¿chem dungu mew chi? Kelluntukuwelafingün tati longko ülmen, nentudunguyngün ti weychan mew ñi femnoafel, ka obligafingün tati longko ülmen ñi fentekünual ñi ngünenieal.
e Daniel ka feypikünuy tati rey del norte pichiñma mu kayñetuwelayafuy Ngünechen tañi pu che (Dan. 11:34). Tüfachi dungu rupay tati Unión Soviética ñamtulu 1991 tripantu mu.
-
-
Famülke mu, ¿iney am tati rey del norte?Ti Werken (ñi chillkatungeal) 2020 | mayo
-
-
TROKIÑ ÑI CHILLKATUNGEAL 20
Famülke mu, ¿iney am tati rey del norte?
“Tüfachi longko ülmen apümkangeay ka kellungelayay rume” (DAN. 11:45).
95 ÜLKANTUN Doy wilüfkey ti kimün
¿CHEM KIMAIÑ?a
1, 2. ¿Chem ngüneduamaiñ tüfachi chillkatun mu?
FAMÜLKE mu, küme kimnieiñ pichiñma mu müten afay kom ñi ngünenieel tati Weküfü. Fey Jewba engu Jesus apümafi kom pu gobierno ñi kayñetukeetew. Welu petu ñi rupanon tüfa, tati rey del norte ka tati rey del sur weychaleay engu ka kayñetuafi Chaw Dios tañi pu che.
2 Tüfachi chillkatun mu, ngüneduamaiñ ñi feypin Daniel capitulo 11, versiculo 40 puwlu capitulo 12, versiculo 1. Ka peaiñ iney ngey tati rey del norte famülke mu. Ka ngüneduamaiñ chumngelu maneluwküleafuiñ taiñ montulaetew Jewba chem dungu rume rupale.
MÜLERPUY KIÑE WE REY DEL NORTE
3, 4. Famülke mu, ¿iney am ta koneltuley tati rey del norte mu? ¿Chumngelu feypiyiñ?
3 Tati Unión Soviética ñamtulu 1991 tripantu mu, taiñ pu peñi ka pu lamngen mülelu feychi mapu mu elungey ñi poyeafiel ta Chaw Ngünechen, chumngechi ñi feypikünuel Daniel (Dan. 11:34). Feymu lifrelen mu amuldunguyngün. Femngechi feychi mapu chew ñi mülekefel tati Unión Soviética rume fentren che poyerpufi ta Jewba. Welu rupachi antü mu, Rusia ka tañi pu kellukeetew, tati rey del norte ngerpuy. Rupachi chillkatun mu pefiyiñ kiñe trokiñche rey del norte ka rey del sur pingeafuy femle küla dungu: 1) Tüfachi pu gobierno kutrankakefi Ngünechen tañi pu che. 2) Tañi weda femün mu pengelkey ñi kayñetukefiel Jewba ka tañi pu che. 3) Tüfachi pu gobierno welukontu notukawkeyngün ñi wünenküleal.
4 Famülke mu, ¿chumngelu rey del norte piafuiñ ta Rusia ka tañi pu kellukeetew? 1) Kidu engün kayñetukefi taiñ pu peñi ka pu lamngen, ka elukelafi ñi amuldungual engün. 2) Tañi weda femfiel mu, pengelkeyngün ñi üdekefiel Jewba ka tañi pu che. 3) Rusia ka tañi pu kellukeetew welukentu notukawkey tati rey del sur engu ñi wüneleal, fey ta Gran Bretaña ka Estados Unidos. Peaiñ chumngechi Rusia ka tañi pu kellukeetew pengelingün tañi rey del norte ngen engün.
TATI REY DEL NORTE KA TATI REY DEL SUR AMULEY ÑI KEWAN ENGU
5. ¿Chem feypieiñmu Daniel 11:40-43?
5 Biblia feypi: “Ti afaelchi antü mu, ti longko ülmen ngünenielu sur mapu mu kayñetuafi tati longko ülmen ngünenielu norte mapu mew, welu tüfachi longko ülmen ka kayñetuaeyew. Feymu ti longko ülmen norte mapu mu adkünuay fentren carreta, weychafe kawellutulelu ka fentren farcu, ka konay ti trokiñke mapu mew, fey kiñe fütra mangin ko reke apümkayafi. Kidu ka konay ti Adelkalechi Mapu ka wewafi ta fentren trokiñ mapu. Welu kiñeke mapu lefmaway tañi ngünenienoaetew: Edom pingechi mapu ka Moab pingechi mapu ka ti falin-ngechi trokiñ koneltulelu pu ammonita mu. Ka amuleay ñi kayñetuafiel tati trokiñke mapu, feymu ti Egipto mapu montulayay. Tüfachi longko ülmen ngünenieay itrofill ellkalechi fillem milla ka plata dewmangelu, ka kom tati falinke fillem ñi mülen Egipto mapu mu. Tati che mülelu Libia mapu mu ka tati pu che Etiopia mapu mu, femay kom ñi feypietew tati longko ülmen ngünenielu norte mapu mu” (Daniel 11:40-43). Feytachi versiculo feypieiñmu chem ñi rupayal afaelchi antü mu ka pengeli tati rey del norte ka tati rey del sur ñi notukawal engu (Dan. 11:40).
6. Tati rey del norte ka tati rey del sur, ¿chumngechi kewalerpuyngu?
6 Tati rey del norte ka tati rey del sur kewakonküley engu ñi ngünenieafiel kom ti Mapu, ¿chemu feypikeiñ tüfa? Rupalu ti Segunda Guerra Mundial, tati Unión Soviética ngünenierpuy epe kom Europa mapu. Feymu tati rey del sur kiñewingu kakelu gobierno mu femngechi ñi weychayafiel tati rey del norte. Femngechi dewmarpuyngün kiñe trokiñche, OTAN pingelu. Tati rey del norte ka tati rey del sur pütrüken plata gastakeyngün ñi nieal fentren weychafe. Mülen mu weychan África, Asia ka América Latina mapu mu, tati rey del norte kellukefi tati rey del sur ñi pu kayñe. Rupachi tripantu mu, Rusia ka tañi pu kellukeetew ngünenierpuy fentren trokiñ mapu mu. Kafey tati rey del norte ka tati rey del sur kewakeyngu internet mu, femngechi ñi küme amulenoal tañi gobierno. Kafey tati rey del norte amuley ñi kayñetuniefiel Ngünechen tañi pu che, femngechi femtripay Daniel tañi feypikünuel (Dan. 11:41).
TATI REY DEL NORTE MALOKONTUFI TI “ADELKALECHI MAPU”
7. Ti “Adelkalechi Mapu”, ¿chem adentuley famülke mu?
7 Daniel feypi tati rey del norte ñi malokontuafiel ti “Adelkalechi Mapu” (Dan. 11:41). Kuyfi mu, adelkalechi mapu pingekefuy ta Israel (Ezeq. 20:6). Feychi mapu mu poyengekefuy ta Jewba, feymu femngechi üytungekefuy. Welu puwlu ti Pentekoste 33 tripantu mu, wall Mapu püle poyengerpuy ta Jewba. Feymu feychi adelkalechi mapu ñi feypiel Daniel adentulerpuy kom ñi chumken pu rüfngechi cristiano ñi poyeafiel ta Jewba.
8. Ti rey del norte, ¿chumngechi malokontufi ti “Adelkalechi Mapu”?
8 Tati rey del norte mollkechi malokontukefi tati “Adelkalechi Mapu”. Segunda Guerra Mundial mu, Alemania tati rey del norte ngefuy. Fey kayñetufi ka langümkafi fentren poyekefilu ta Jewba. Femngechi malokontufingün reke tati “Adelkalechi Mapu”. Rupalu feychi fütra weychan, ti Unión Soviética tati rey del norte ngerpuy. Kidu engün kayñetufi Ngünechen tañi pu che ka wemünentufi ka mapu, femngechi malokontufingün reke tati “Adelkalechi Mapu”.
9. Rusia ka tañi pu kellukeetew, ¿chumkefingün Jewba tañi pu che?
9 Famülke mu, Rusia ka tañi pu kellukeetew ka femngechi malokontufingün reke tati “Adelkalechi Mapu”, ¿chumngechi am? 2017 tripantu mu, Rusia katrütufi taiñ pu peñi ka pu lamngen ñi amuldunguwenoal engün ka carceltukufi kiñeke engün. Ka eluwelafi ñi nieal engün taiñ revista, lifru ka tati Traducción del Nuevo Mundo no rume. Müntufingün ta Betel ka fillke trawünwe ruka. Feymu llemay, 2018 tripantu mu tati Cuerpo Gobernante feypi Rusia ka tañi pu kellukeetew tati rey del norte ngerpuyngün. Welu iñchiñ poyekefiyiñ ta Jewba, feymu chaftukelafiyiñ pu gobierno chumllefeliyiñmu rume. Doy may, ngillatukefiyiñ ta Jewba tati pu autoridad taiñ katrütunoaetew taiñ poyeafiel (1 Tim. 2:1, 2).
TATI REY DEL NORTE, ¿APÜMKAYAFI CHI AM TATI REY DEL SUR?
10. Tati rey del norte, ¿apümkayafi chi am tati rey del sur? ¿Chemu kimnieiñ tüfa?
10 Daniel capitulo 11, versiculo 40 puwlu 45 doy nütramkangey tati rey del norte. Feyta, ¿feypipey may ñi apümkangeal tati rey del sur? Femlay tati. Jewba, Jesus apümfile kom pu gobierno Armagedon mu, tati rey del sur petu müleay (Apok. 19:20). ¿Chemu feypikeiñ tüfa? Ngüneduamaiñ chem pin Daniel ka Apokalipsi.
Kiñe fütra kura apümkayafi kiñe fütra estatua. Tüfa adentuley ñi rupayal Armagedon mu. Chaw Dios ñi Gobierno apümkayafi kom pu gobierno Mapu mu mülelu. (Inaduamnge parrafo 11).
11. Ngüneduamliyiñ Daniel 2:43-45, ¿chem kimürpuafuiñ? (Inaduamnge ti adentun wenulelu).
11 Biblia feypi: “Feychi pañillwe tami peel kiñe mu müley tati fotra engu, welu küme pünakelay. Ka femngechi tati trokiñche doy newen-ngelu kiñe mu müleay tati pu che mu, welu kiñewkülelayay engün. Feychi pu longko ülmen ñi antü mew, Ngünechen wenu mapu mülelu elkünuay kiñe ngünenien, chumkawnorume apümkangelayay. Ka tüfachi ngünenien elkünungelayay kake trokiñche mu. Atemkayafi ka apümkayafi kom tüfachi kakelu pu ngünenien, ka kidu müten chumkawnorume aflayay. Femngechi felerpuay tami peel. Tati fütra wingkul mu nüleftripay kiñe kura, welu kiñe che no rume chumlaeyew tañi ütrüfnagal. Feytachi kura atemkafi tati pañillwe, ti cobre, ti fotra, ti plata ka tati oro. Chaw Ngünechen pengelelfi tati longko ülmen chem ñi rupayal küpalechi antü mu. Tami pewma rüf feleay ka femtripayay chumngechi tañi feypingeel” (Daniel 2:43-45). Daniel nütramkay kiñe fütra estatua dewmangelu kakerume chemkün mu. Kake kiñeke chemkün adentuley kiñeke gobierno kayñetuafilu Jewba tañi pu che. Tati namun dewmangey fotra pañillwe engu, fey tüfa Gran Bretaña ka Estados Unidos. Tüfa tati kiñelewechi gobierno ñi kayñetuafiel Jewba tañi pu che. Küme ngüneduamliyiñ tüfachi profecia, kimürpuafuiñ tüfachi epu gobierno petu ngünenieay apümkangele kom pu gobierno.
12. 1) Ti wapo weda kulliñ ñi inan longko, ¿iney adentuley? 2) Ñi peel ta Juan, ¿chem rakiduamelkeeiñmu?
12 Apostol Juan pengelelngey kiñe wapo weda kulliñ regle longko nielu. Tüfa adentuley kiñeke gobierno ngüneniealu chew ñi mülen Ngünechen tañi pu che. Ti wapo weda kulliñ ñi inan longko adentuley Gran Bretaña ka Estados Unidos. Feymu feypiafuiñ Estados Unidos ka Gran Bretaña petu ngünenieay apümkangele kom pu gobierno (Apok. 13:1, 2; 17:13, 14).b
¿CHUMAY TATI REY DEL NORTE?
13, 14. 1) ¿Iney am ta Gog? 2) Gog, ¿chumngelu chi eluway ñi apümkayafiel Ngünechen tañi pu che?
13 Ezequiel feypikünuy chem ñi rupayal epe apümkangele tati rey del norte ka tati rey del sur. Kiñeke dungu ñi feypiel Ezequiel, Daniel ka Apokalipsi kiñewkülepelay, feymu feypiafuiñ chem rupayay chi küpalechi antü mu (Ezeq. 38:10-23; Dan. 2:43-45; 11:44–12:1; Apok. 16:13-16, 21). Fewla ngüneduamafiyiñ.
14 Biblia feypi “Gog tuwlu Magog mapu mu” kayñetuafi pu poyekefilu ta Jewba (Ezeq. 38:2). ¿Chem piley tüfachi dungu? Gog fey tati kom pu gobierno ñi kiñewal engün (Apok. 16:13, 14; 19:19). Akule ti fütra kutrankawün, kidu engün kayñetuafi kom pu poyekefilu ta Jewba, fey ñi apümkayafiel engün. Juan pengelelngey chem ñi rupayal feychi antü mu. Kidu pey ñi nagpan fütrake pire (llay), fey ñi kutrankayafiel Chaw Dios tañi pu kayñe. Feychi fütrake pire adentulepelay tati werkün dungu taiñ feypial, feychi mu feypiafuiñ tati pu che ñi condenaetew Chaw Dios. Tüfachi werkün dungu mu peno Gog eluway ñi apümkayafiel kom pu poyekefilu ta Jewba (Apok. 16:21).
15, 16. 1) Daniel 11:44, 45, ¿chem feypipelay ñi rupayal? 2) ¿Chumngeay tati rey del norte ka kom pu gobierno?
15 Daniel ka feypipelay tüfachi dungu ñi rupayal. Kidu feypi: “Welu tüfachi longko ülmen rume rakiduamküleay allküle kiñeke dungu küpalu tripawe antü püle ka norte mapu püle, fey illkulen tripayay ñi apümkayafiel fentren che. Kidu elkünuay fentren tolto ruka rangiñ mu ti fütra lafken ka ti yamfalngechi fütra wingkul mu. Welu tüfachi longko ülmen apümkangeay ka kellungelayay rume” (Daniel 11:44, 45). Feyta mu feypi tati rey del norte allküay kiñeke dungu, fey “illkulen tripayay ñi apümkayafiel fentren che”, kidu engün ta Jewba tañi pu che peno. Feytachi versiculo mu Daniel ka nütramkapelay Gog ñi lefkontuafiel Jewba tañi pu che, fey ñi apümkayafiel engün.c
16 Tati rey del norte ka tati kakelu gobierno lefkontufile Ngünechen ñi pu che, kidu rume illkupürayay, fey akuay ta Armagedon (Apok. 16:14, 16). Feychi mu tati rey del norte ka kom pu gobierno apümkangeay engün ka “kellungelayay rume” (Dan. 11:45).
Armagedon mu, Jesus ka tañi pu kellu apümkayafi kom ñi ngünenieel tati Weküfü, ka montulafi Jewba tañi pu che. (Inaduamnge parrafo 17).
17. 1) ¿Iney am ta Miguel ñi nütramkael Daniel 12:1? 2) ¿Chumkey Miguel? ¿Chumay küpalechi antü mu?
17 Daniel amulkünuy chumngechi ñi apümkangeal pu gobierno ka chumngechi taiñ montulngeal. Kidu feypi: “Tati fütra principe kellumekefilu tami trokiñche, Miguel pingey, witrapürayay feychi antü mu. Ka müleay fütra kutrankawün turpu ñi mülekenoel. Feychi elkünungelu müten tati wünen trokiñche, mülekelafuy femngechi kutrankawün. Feychi antü mu, montuay tami trokiñche mu kom feychi wirikonkülelu ñi üy tati lifru mu” (Daniel 12:1). ¿Iney am ta Miguel? Kidu ta Jesus longko ülmenkülelu. 1914 tripantu mu Jesus longko ülmenkülerpuy wenu mu, fey eluwi ñi kelluafiel Jewba tañi pu che. Akule ta Armagedon, Jesus apümkayafi tañi pu kayñe, femngechi witrapürayay reke. Armagedon mu, wechurpuay feychi fütra kutrankawün ñi feypiel Daniel ka Apokalipsi (Apok. 6:2; 7:14).
TAMI ÜY, ¿WIRIKONKÜLEPEAY MAY JEWBA TAÑI LIFRU MU?
18. ¿Chumngelu llükakelaiñ chem ñi rupayal küpalechi antü mu?
18 Daniel ka Juan feypi Jewba ka Jesus ñi montulafiel tañi pu poyekeetew ti fütra kutrankawün mu, feymu tüngküleafuiñ. ¿Iney engün müten ta montuay? Daniel feypi feychi pu wirikonkülelu ñi üy Jewba tañi lifru mu (Dan. 12:1). ¿Chumafuiñ ñi wirintukungeal taiñ üy feychi lifru mu? Taiñ femün mu pengelaiñ taiñ feyentuken Jesus taiñ montulkeetew (Juan 1:29). Eluwaiñ taiñ poyeafiel ta Chaw Dios kom taiñ mongen mu, fey fautizawaiñ (1 Ped. 3:21). Ka kimeltulelafiyiñ pu che iney ngen ta Jewba, femngechi kelluntukuafiyiñ kidu tañi Gobierno.
19. ¿Chem femaiñ fewla? Fey, ¿chumlerpuaiñ?
19 Fewla llemay kom piwke mu maneluwaiñ Jewba mu ka tañi trokiñche mu. Fewla llemay kelluntukuafiyiñ Jewba tañi Gobierno. Femngechi apümkangele tati rey del norte ka tati rey del sur, iñchiñ montutripayaiñ llemay.
149 ÜLKANTUN Ti wewün ülkantun
a Famülke mu, ¿iney am tati rey del norte? ¿Chumngechi apümkangeay? Ngüneduamliyiñ tüfachi dungu, doy maneluwküleaiñ Jewba mu ka doy pepikawküleaiñ akule ti fütra kutrankawün.
b Tami doy küme adümafiel Daniel 2:36-45 ka Apokalipsi 13:1, 2, inaduamnge La Atalaya 15 junio 2012, pagina 7-11, 12, 13, 14-18, ka 19.
c Tami doy kimal, inaduamnge La Atalaya 15 mayo 2015, pagina 29 ka 30.
-
-
Epu rey kewakeyngu afaelchi antü muTi Werken (ñi chillkatungeal) 2020 | mayo
-
-
Epu rey kewakeyngu afaelchi antü mu
Feyta mu wirikonküley kiñeke profecia Biblia mu mülelu. Kiñeke tüfa trür femtripayay. Ngüneduamliyiñ kom tüfa, küme kimaiñ taiñ mülen afaelchi antü mu (Dan. 12:4).
Chew tripay Biblia mew: Apok. 11:7; 12:13, 17; 13:1-8, 12.
Profecia: Doy 3.000 tripantu mu, tati “wapo weda kulliñ” nielu regle longko ngüneniefi tati pu che. Kiñe tañi longko allfülkangey afaelchi antü mu. Pichi rupalu, tremoletuy, fey kom pu che inaeyew. Tati Weküfü adniekefi tüfachi wapo weda kulliñ ñi weychayafiel “pu che reñmayefilu ti domo”.
Chumngechi femtripay: Rupalu ti fütra mangin ko, mülerpuy fillke gobierno kayñetukefilu ta Chaw Dios. Fentren tripantu rupalu, akuy tati Primera Guerra Mundial, fey Gran Bretaña fente niewelay autoridad. Welu kiñewi Estados Unidos engu, fey fentren autoridad nietuy. Afaelchi antü mew, fillke gobierno mu tati Weküfü kayñetukefi Jewba ñi pu che.
Chew tripay Biblia mew: Dan. 11:25-45.
Profecia: Tati rey del norte ka tati rey del sur welukentu notukawkeyngu ñi wünenküleal.
Chumngechi femtripay: Alemania weychakey Gran Bretaña ka Estados Unidos engün. 1945 tripantu mu, ti Unión Soviética tati rey del norte ngerpuyngün. 1991 tripantu mu, ti Unión Soviética ñamtuy. Rupachi tripantu mu, Rusia ka tañi pu kellukeetew tati rey del norte ngerpuyngün.
Chew tripay Biblia mew: Is. 61:1; Mal. 3:1; Luka 4:18.
Profecia: Petu ñi longko ülmenkülenon Jesus, Jewba werküfi kiñe werken ñi pepikayafiel tañi pu poyekeetew. Tüfachi werken eluwi ñi “kimeltuafiel ti kümeke dungu tati pu ñom chengelu”.
Chumngechi femtripay: Konlu 1870 tripantu, Russell ka kiñeke wentru eluwingün ñi kimal chem ñi rüf kimeltukeel ti Biblia. 1881 tripantu mu, kimtukuyngün fente ñi falin-ngen amuldungual. Feymu tañi revista mu, ngülamtufingün pu cristiano ñi amuldungucheal.
Chew tripay Biblia mew: Mat. 13:24-30, 36-43.
Profecia: Kiñe wentru ngani kachilla tañi lelfün mu. Fey kiñe kayñe nganpay weda kachu tati kachilla mew. Tremi tati weda kachu, fey pengewelay ti kachilla. Puwlu tati cosecha, püntünentungey ti weda kachu tati kachilla mew.
Chumngechi femtripay: Konlu 1870 tripantu, kimfalngetuy iney ngen tati pu rüfngechi cristiano ka ñi iney ngen pu koylake cristiano. Afaelchi antü mu, trapümngey tati pu rüfngechi cristiano, fey püntünentungey pu koylake cristiano mu.
Chew tripay Biblia mew: Dan. 2:31-33, 41-43.
Profecia: Kiñe fütra estatua dewmangey kakerume chemkün mu, fey tati namun dewmangey fotra pañillwe engu.
Chumngechi femtripay: Tati fotra adentuley feychi pu che ñi ngünenieetew Gran Bretaña ka Estados Unidos. Tüfachi pu che kayñetukefi tati gobierno, feymu Gran Bretaña ka Estados Unidos pepi ngüneniekelay chumngechi ñi ayükefel.
Chew tripay Biblia mew: Mat. 13:30; 24:14, 45, TNM; 28:19, 20.
Profecia: Tati kachilla trapümngey ka elngey tati elketranwe mew. Elfalkünungey ti “kim manelfal kona” ñi adnieafiel tati “kakelu kona”. Taiñ amuldungun küdaw doy fütra kamapu puwi.
Chumngechi femtripay: 1919 mu, ti “kim manelfal kona” (esclavo fiel y prudente) elfalkünungey ñi adnieafiel Jewba ñi pu che. Feychi mu müten, taiñ pu peñi ka pu lamngen eluwi tañi doy amuldungual. Famülke mu, amuldunguchekeiñ doy 200 trokiñ mapu mu ka entukeiñ fillke kimeltun doy 1.000 kewün mu.
Chew tripay Biblia mew: Dan. 12:11; Apok. 13:11, 14, 15.
Profecia: Kiñe wapo weda kulliñ niey epu müta, kidu ñi pin mu adentungey ti wapo weda kulliñ nielu regle longko ka mongelfi.
Chumngechi femtripay: Gran Bretaña ka Estados Unidos dewmay ti Sociedad de Naciones. Kakelu gobierno ka kelluntukufi feychi sociedad. 1926 tripantu mu, ti rey del norte ka koneltuy feychi sociedad mu. Welu tripatuy 1933 tripantu mu. Tati pu che maneluwi feychi sociedad ñi duam mu ñi kümelkaleal kom Mapu, welu Chaw Dios ñi Gobierno müten femürpuafuy tüfa. Rupachi antü mu, tati pu che maneluwürpuy ñi femngechi femal ti Organización de las Naciones Unidas (ONU).
Chew tripay Biblia mew: Dan. 8:23, 24.
Profecia: Kiñe llükafalchi rey rume wedalkachekey.
Chumngechi femtripay: Gran Bretaña ka Estados Unidos rume wedalkakefi tati pu che. Segunda Guerra Mundial mu, Estados Unidos ütrüfnakümelfi epu fütrake bomba kiñe trokiñche ñi kayñetuetew. Turpu mülekelafuy femngechi fütra langümkawün.
Chew tripay Biblia mew: Dan. 11:31; Apok. 17:3, 7-11.
Profecia: Tati wapo weda kulliñ ñi adentun tripapay ti fütra lolo mew. Tüfachi wapo weda kulliñ mari müta nielu, fey tati pura puwchi rey. Ti lifru Daniel mu, “ünufalchi wedalkakelu” pingey tüfachi rey.
Chumngechi femtripayay: Segunda Guerra Mundial mu, tati Sociedad de Naciones chumwelay. Dewlu feychi fütra weychan, dewmangey tati ONU. Tati pu che maneluwi tati ONU ñi duam mu ñi kümelkaleal kom Mapu, welu Chaw Dios ñi Gobierno müten femürpuafuy tüfa. Küpalechi antü mu, ti ONU apümkayafi ti koylake religion.
Chew tripay Biblia mew: 1 Tes. 5:3; Apok. 17:16.
Profecia: Pu trokiñche feypiay: “Kom kümelkaley. Ngelay chem dungu rume”. Fey wüla, tati wapo weda kulliñ ka tati mari müta kayñetuafi ka apümkayafi tati “ñiwafe domo”. Fey kom pu trokiñche apümkangeay.
Chumngechi femtripayay: Pu trokiñche feypiay: “Kom kümelkaley. Ngelay chem dungu rume”. Fey kom pu gobierno koneltulelu ti ONU, apümkayafi ti koylake religion. Femngechi akuay tati fütra kutrankawün. Armagedon mu, Jesus apümkayafi kom ñi ngünenieel tati Weküfü, femngechi afay feychi fütra kutrankawün.
Chew tripay Biblia mew: Ezeq. 38:11, 14-17; Mat. 24:31.
Profecia: Gog malokontuafi feychi mapu ñi mülen Chaw Dios ñi pu che. Fey wüla, pu kümeke püllü trawülafi tati “dullielchi pu che”.
Chumngechi femtripayay: Ti rey del norte ka kom ti pu gobierno kayñetuafi Jewba tañi pu che. Fey pu dullin cristiano yengeay wenu mew.
Chew tripay Biblia mew: Ezeq. 38:18-23; Dan. 2:34, 35, 44, 45; Apok. 6:2; 16:14, 16; 17:14; 19:20.
Profecia: Tati püraniefilu ti “fülang kawellu” apümkayafi ta Gog ka tañi pu weychafe, femngechi wewtripayay. “Tati wapo weda kulliñ” ütrüftukungeay fütra kütral mew üykülelu. Kiñe kura apümkayafi ti fütra estatua.
Chumngechi femtripayay: Jesus taiñ longko ülmen, montulafi Chaw Dios tañi pu che. Jesus, pu 144.000 ka tati pu kümeke püllü apümkayafi kom pu gobierno, femngechi afay kom ñi ngünenieel ta Weküfü.
-