Kelluafiyiñ “ka mapu mu küpachi pu che” ñi poyeafiel ta Jewba ayüwün mu

1, 2. 1) ¿Chem wedake dungu mu rupakey kiñeke taiñ pu peñi ka lamngen? 2) ¿Chem ramtun inaduamaiñ?

KIÑE peñi Lije pingelu feypi: “Konlu ti weychan Burindi mapu mew, iñche ka tañi pu che mülefuiñ kiñe fütra trawün mu. Fey adkintuiñ pu che ñi lefkiyawün ka ñi tralkatuyawün. Tañi pu chaw ka mari kiñe tañi pu peñi ka lamngen lefmawiyiñ, ka pichin fillem müten pepi yeiñ. Kiñeke miyawingün 1.600 kilometro ñi puwal chew ñi umañpuken pu che lefmawlu ñi mapu mew, Malawi mu. Kakelu iñchiñ fillke lof mu puwiyiñ”.

² Wall Mapu püle, doy 65 millon che lefmawi ñi ruka mew mülen mu weychan kam kayñetuwün. Turpu kimngekelafuy doy fentren che lefmawlu ñi mapu mua (inaduamnge ti kimal dungu). Fentren tüfachi pu che Dungukelu Iney Ngen Jewba ngeyngün. Elkünuyngün tañi nieelchi fillem, ka lay kiñeke tañi pu che. ¿Ka chem wedake dungu mu rupakeyngün? ¿Chumngechi kelluafiyiñ engün tañi poyeafiel ta Jewba ayüwün mu? (Salmo 100:2.) Ka ti pu lefmawlu ñi mapu mew kimnofilu ta Jewba, ¿chumngechi doy küme amuldungulelafuiñ?

CHEM RUPAKEY PU LEFMAWLU ÑI MAPU MU

3. Jesus ka tañi pu inanieetew, ¿chumngelu lefmawingün tañi mapu mu?

³ Tati longko ülmen Erode küpa langümfi ta Jesus. Kiñe küme püllü feypifi ta Jose tüfachi dungu, feymu Jesus ka tañi pu chaw lefmawingün tañi mapu mu ñi puwal Egipto mu. Lalu wüla Erode, fey wiñotuyngün ñi mapu mu (Matew 2:13, 14, 19-21). Fentren tripantu rupalu, Jesus tañi pu inanieetew “püdyey engün Judea ñi trokiñ mapu püle ka Samaria püle” ñi kayñetungen mu (Hecho 8:1). Jesus kimniefuy ñi duamfalngeal fentren tañi pu inanieetew ñi lefmawal. Feymu feypifi: “Inantukungelmün ta kiñe waria mew, amumün ta kangelu waria mew” (Matew 10:23). Küdawtukey pu che lefmawal tañi mapu mew, chem dungu niele rume.

4, 5. Pu lefmawlu ñi mapu mu, ¿chem kuñiwün-ngechi dungu rupakeyngün 1) petu lefmawlu engün? 2) mülelu chew ñi umañpuken pu lefmawlu ñi mapu mu?

⁴ Tati pu elkünulu ñi ruka, kuñiwün-ngechi dungu mu rupakeyngün petu lefmawlu kam puwlu engün chew ñi umañpuken pu lefmawlu tañi mapu mew. Lije tañi inan peñi, Gad pingelu, feypi: “Fentren antü trekaiñ, ka rupaiñ inafül fentren lalechi che mu. Iñche niefun 12 tripantu. Rume kutrani tañi namun, küpa trekawelan, feymu feypifiñ tañi pu che kidu engün ñi amuleal müten. Welu tañi chaw küpa elkünulaenew ñi weda femnoaetew pu chaftukefilu ti gobierno, feymu meñku yeenew. Kiñeke mu mango müten ikefuiñ pelu iñchiñ rüpü mew. Taiñ ngillatuken ka maneluwken Jewba mew kellueiñmu taiñ newentuleal” (Filipense 4:12, 13).

⁵ Lije tañi pu che, epe kom mülekefuyngün fentren tripantu mu kiñe mülewe mew ñi nieel ti Naciones Unidas ñi umañpual pu lefmawlu ñi mapu mew. Welu ka kuñiwün-ngefuy. Lije fewla witran-ngepakechi longkoley, feypi: “Üye mu epe kom pu che niekelafuyngün küdaw. Dunguyechekefuyngün, putukefuyngün, awkantukefuyngün ñi wewal plata, weñekefuyngün ka femkefuyngün pekan kudumuwün dungu”. Feymu pu Dungukelu Iney Ngen Jewba ñi wedalkanoaetew feychi dungu, küdawkefuyngün tati trawünche ñi dungu mew (Ebrew 6:11, 12; 10:24, 25). Eluwkefuyngün ñi doy küme weniyeafiel ta Chaw Ngünechen, ka kiñeke wünelekefuyngün amuldungun mu. Rakiduamtukuniefuyngün ñi puwal ti antü tañi tripayal engün feychi mülewe mu, pu israelche reke tripalu ti wellin mapu mew. Tüfa kellueyew engün ñi küme rakiduamnieal (2 Korintio 4:18).

PIWKEYEAFIYIÑ PU LEFMAWLU ÑI MAPU MU

6, 7. 1) Piwkeyefiliyiñ ta Chaw Ngünechen, ¿chem chumafiyiñ taiñ pu peñi ka lamngen? 2) Feypinge kiñe rupan dungu.

⁶ Piwkeyefiliyiñ ta Chaw Ngünechen, fey piwkeyeafiyiñ taiñ pu peñi ka lamngen, doyelchi may rupale engün wedake dungu mu (papeltunge 1 Juan 3:17, 18). Wünen siglo mu, mülefuy kiñe fütra ngüñün Judea mew, feymu pu che ti trawünche mu pepikawingün ñi kelluafiel tañi pu peñi ka lamngen (Hecho 11:28, 29). Kafey ti apostol Pablo ka Pedro yafültukufingün pu kristiano ñi welukentu llowal (Romanu 12:13; 1 Pedro 4:9). Ngülamtungekeiñ ñi küme femafiel taiñ pu peñi ka lamngen taiñ witrañmaetew, doyelchi may kuñiwün-ngechi dungu rupale engün kam kayñetungele ñi mupiltun mewb (inaduamnge ti kimal dungu). Biblia feypi: “Pepi kellulmi, katrütuwkilnge tami femafiel kümeke dungu feychi pu felelu ñi llowafiel” (Proverbios 3:27).

⁷ Taiñ antü mew, Ucrania mapu mu fentren Dungukelu Iney Ngen Jewba müley ñi elkünual tañi ruka mülen mu weychan ka kayñetuwün. Kiñeke engün langümngeyngün, müna weda. Welu epe kom pu lefmawlu küme lloweyew Jewba ñi pu che kakelu lof Ucrania mew kam Rusia mu. Feychi epu trokiñ mapu mew, taiñ pu peñi ka lamngen konlayngün politiko dungu mew, fey ayüwün mu eluwingün ñi amuldunguafiel Chaw Ngünechen ñi “werken dungu” (Hecho 8:4; Juan 15:19).

KELLUAFIYIÑ ÑI NEWEN-NGEAL TAÑI MUPILTUN

8. ¿Chem küdawngechi dungu chaftukeyngün pu akulu kiñe we trokiñ mapu mu?

⁸ Kiñeke che elkünulu ñi ruka, wiñamtuwkeyngün kangelu lof tañi trokiñ mapu mu. Welu fentren engün puwkeyngün kiñe mapu tañi kimnofiel. Kiñeke gobierno elueyew iyael, weshakelu ka chew ñi umañpual, welu ka chaftufingün küdawngechi dungu. Rakiduamnge, kiñeke engün müley ñi iyal weke iyael ñi wimtunienofel kam mülekefuyngün are mapu mu, feymu kimlayngün chumngechi tukutuwal ñi wütrenoal. Kafey müley ñi kimürpual chumngechi ñi adümnieafiel weke makina ruka mew.

9. Pu lefmawlu ñi mapu mu, ¿ka chem küdawngechi dungu chaftukeyngün? ¿Chumngelu duamnieyngün taiñ kelluafiel ñochi duam mu?

⁹ Kiñeke gobierno pepikakeyngün ñi kelluafiel pu akulu, fey ñi wimtuwal ti we trokiñ mapu mew. Welu rupachi küyen mu, pu lefmawlu ñi mapu mu müley ñi iñmual kidu tañi küdaw mu. Tüfa küdawngeafuy. Pürümka müten müley ñi kimal kiñe we kewün dungu ka weke ley ka wimtun ñi kulliafiel defen dungu ka impuesto, amual chillkatuwe ruka mu, ka chumngechi norümafiel tañi pu pichikeche kütu. Feymu, ¿kelluafuymi tüfachi pu peñi ka lamngen ñochi duam mu ka yamün mew ñi chaftuafiel tüfa? (Filipense 2:3, 4.)

10. Pu peñi ka lamngen elkünulu ñi ruka akule taiñ mapu mew, ¿chumngechi kelluafuiñ ñi newen-ngeal tañi mupiltun? (Inaduamnge ti adentun pagina 3 mu.)

¹⁰ Kiñeke mu, pu awtoridad eluñmalayafeyew tüfachi pu peñi ka lamngen ñi trawüal Jewba ñi pu che engu. Kiñeke trokiñche ti gobierno mu aneltukeyngün ñi kelluwenoafiel. Dikümtukukefingün ñi llowal kiñe küdaw ñi eluñmanoafiel tañi amual trawün mu, llownofule engün feychi küdaw, ‘wemünentuwayiñ taiñ mapu mu’ feypifingün. Kiñeke peñi ka lamngen kuñifallkülelu trokiwingün, feymu tañi llükan mu llowkeyngün femngechi küdaw. Feymu fente falin-ngey taiñ pürüm kintuafiel we akulu engün. Kidu engün duamniey taiñ falintuafiel. Femngechi duamtufiliyiñ ka küme kellufiliyiñ, fey newen-ngeay tañi mupiltun engün (Proverbios 12:25; 17:17).

KELLUAFIYIÑ PU LEFMAWLU ÑI MAPU MU

11. 1) Pu lefmawlu ñi mapu mu, ¿chem duamnieyngün ellaka mu? 2) ¿Chumngechi pengelafuyngün tañi mañumniefiel?

¹¹ Ellaka mu duamfalngeafuy taiñ eluafiel tüfachi pu peñi ka lamngen iyael, takuwün kam kakelu duamfalchi dunguc (inaduamnge ti kimal dungu). Pu lefmawlu ñi mapu mu rume falintukefingün pichike yewün, kiñe corbata ngeafuy rume. Welu dikümtukukelafingün tañi pu peñi ka lamngen ñi kelluaetew, doy may mañumtukefingün. Femngechi ayüwün mu kelluaeyew engün. Welu falin-ngey pu elkünulu ñi ruka ñi iñmual kidu tañi küdaw mu rupale ti antü. Tüfa kelluaeyew ñi kidutu falintuwal ka küme yeniewal pu peñi ka lamngen engün (2 Tesalonisense 3:7-10). Welu femngefule rume, pu lefmawlu ñi mapu mu duamnieyngün taiñ kelluafiel.

12, 13. 1) ¿Chumngechi kelluafuiñ pu lefmawlu ñi mapu mu? 2) Feypinge kiñe rupan dungu.

¹² Duamnielaiñ nieal fentren plata taiñ kelluafiel pu lefmawlu ñi mapu mu. Kidu engün duamniey ñi piwkeyeafiel ka taiñ elantükünual ñi müleal kidu engün mu. Kimeltulelafuiñ chumngechi miyawal mikro mu ka chew ngillayal kümeke iyael pichin plata mew. Kafey pengelafuiñ chumngechi nierpual fillke küdaw-we kam chumngechi ñi adümuwal kiñe küdaw mu tañi llowal plata. Doyelchi may, kelluafuiñ ñi küme koneltual ti trawünche mu. Pepi femliyiñ, feypiafuiñ taiñ yemeafiel ti trawün mu. Kafey kompañafuiñ ñi amuldungual ka feypiafuiñ chumngechi küme amuldungulelafiel tati pu che.

¹³ Meli weche lefmawlu ñi mapu mu, akuyngün kiñe trawünche mu, fey kiñeke longkolelu kellueyew. Kimeltueyew ñi amulafiel kiñe auto, ñi wirintukual komputador mew, ka chem femal ñi nierpual kiñe küdaw. Ka kimeltueyew chumngechi adkünual ñi antü tañi doy küdawülafiel ta Jewba (Galata 6:10). Pichi rupalu, wünelerpuyngün amuldungun mew. Pu longkolelu ñi kellun mu ka kidu engün ñi yafüluwün mew, küme kristiano ngerpuyngün ka konlayngün Weküfü ñi ngünenieel mu.

14. 1) Pu lefmawlu ñi mapu mu, ¿chem ayürpuafuyngün, welu chem müley ñi femal? 2) Feypinge kiñe rupan dungu.

¹⁴ Kakelu kristiano reke, pu lefmawlu ñi mapu mu ayürpuafuyngün kam dikümtukungeafuyngün ñi doyümnieafiel fillke fillem, welu müley ñi yafüluwal tañi doyümnieafiel tañi weniyewün Jewba engud (inaduamnge ti kimal dungu). Nütramkapeiñ Lije ñi rupan mu, kidu lefmawlu tañi pu peñi ka lamngen engün, tañi chaw kimeltueyew ñi maneluwal Jewba mu. Feypingün: “Kiñeke nentunkepi tati pichinke fillem taiñ yenieel duamfalngenolu. Af mew, nüy tañi kutama wellilelu, ka ayelen mu feypieiñmew: ‘¿Ngüneduamfimün? Duamnielaiñ kom feychi fillem’” (papeltunge 1 Timotew 6:8).

ELUAFIYIÑ ÑI DOY DUAMNIEEL ENGÜN

15. ¿Chumngechi yafültukuafiyiñ taiñ pu peñi ka lamngen ñi mupiltun?

¹⁵ Pu lefmawlu ñi mapu mu duamnieyngün iyael ka takuwün, welu fey ka müten no, doy duamnieyngün ñi yafültukungeal ka ñi kellungeal Biblia mew (Matew 4:4). Pu longkolelu kelluafeyew ñi nieal fillke papil tañi kewün dungu mew ka ñi nütramkayafiel kakelu pu peñi ka lamngen dungukelu kidu ñi kewün. Tüfa rume falin-ngey, pu lefmawlu ñi mapu mu elkünulu am kom tañi kimnieel, ñi pu che, tañi lof ka tañi trawünche. Feymu pengelelafiyiñ ñi piwkeyeetew ka ñi kutranpiwkeyeetew Jewba. Femnoliyiñ tüfa, kintuafuyngün ñi kelluaetew pu küpalu kidu ñi mapu mu, welu poyekenofilu ta Jewba (1 Korintio 15:33). Weniyefiliyiñ engün taiñ trawünche mu, fey kelluafuiñ ta Jewba ñi kuñiwtukuafiel “ka mapu mu küpachi pu che” (Salmo 146:9).

16. ¿Chumngechi yafültukuafuiñ taiñ pu peñi ka lamngen?

¹⁶ Jesus ka tañi pu che pepi wiñotulayngün ñi mapu mu petu ñi longkolen tañi kayñetukeetew. Ka femngechi famülke mew, pu lefmawlu ñi mapu mu pepi wiñotulayngün chi. Kafey kakelu pilayngün chi ñi wiñotual. Lije feypi: ‘Kiñeke chaw adkintuyngün tañi pu che ñi nüntukangeel kam ñi langümngeel tañi mapu mew, feymu küpa wiñotulayngün tañi pu pichikeche engün’. Taiñ kelluafiel tüfachi pu peñi ka lamngen, müley taiñ ‘welukonke kümelkaniewal, kiñe küme rakiduam mew ka piwkeyewal kiñe peñiwen reke. Küme piwketucheal ka nieal ñom piwke’ (1 Pedro 3:8). Ñi kayñetungen mu, kiñeke lefmawlu tañi mapu mu weniyekelafingün ta kakelu che kam yewekeyngün ñi nütramkayal tañi chum duamken mu, doyelchi may ñi peetew mu tañi pu pichikeche. Ramtuwnge: “¿Iñche femngechi kutrankawfuli, chumngechi ayüafun ñi chumngeal?” (Matew 7:12).

AMULDUNGUAFIYIÑ PU LEFMAWLU PETU KIMNOFILU TA JEWBA

17. Taiñ amuldungun, ¿chumngechi yafültukukefi pu lefmawlu ñi mapu mu?

¹⁷ Famülke mu fentren che elkünulu ñi ruka tuwingün chew ñi katrütungeel taiñ amuldungun. Jewba ñi pu che ayüwün mu amuldungumekefingün, feymu fentren tüfachi pu che fewla allkütukey “ti kimelün dungu Ngünechen ñi longko ülmenngen” mu (Matew 13:19, 23). Fentren engün kutrankawkeyngün, feymu taiñ trawün yafültukueyew, fey pürüm feypikeyngün: “Ngünechen ñi mülen ta eymün mew” (1 Korintio 14:25; Matew 11:28-30).

18, 19. ¿Chumngechi kimchengeaiñ taiñ amuldunguafiel pu lefmawlu ñi mapu mu?

¹⁸ Müley taiñ kimchengeal ka kuñiwtukuwal taiñ amuldunguafiel pu lefmawlu ñi mapu mu (Proverbios 22:3; Matew 10:16). Nütramkafilmi engün, ñochi duam mu allkütufinge ka yafkawkilnge politiko dungu mew. Müley taiñ inanieal ñi feypiel Fetel ka pu awtoridad, femngechi ñi kuñiwtukuwal iñchiñ ka kakelu che. Pu lefmawlu ñi mapu mu fillke lof mu küpayngün ka fillke religion nieyngün. Feymu müley taiñ kimürpuafiel ka yamüñmayafiel tañi rakiduam. Kiñeke trokiñ mapu mu, pu che kakerume rakiduam nieyngün chumngechi ñi tukutuwal pu domo. Feymu amuldungufiliyiñ, kuñiwtukuwaiñ taiñ weda duamelnoafiel taiñ takuwün mu.

¹⁹ Küpa kellukefiyiñ pu kutrankawkülelu, pu poyekenofilu ta Jewba kütu. Femngechi femliyiñ, inayentuafiyiñ ti wentru Samaria mu tuwlu, Jesus ñi nütramkael (Luka 10:33-37). Taiñ kelluafiel pu che doy kümeafuy taiñ amuldunguafiel Chaw Ngünechen ñi kümeke dungu. Kiñe longkolelu kellukefilu fentren pu lefmawlu ñi mapu mu feypi: “Rume falin-ngey taiñ küme feypifemafiel taiñ Dungukelu Iney Ngen Jewba ngen, ka kellufiliyiñ rume fillke dungu mu, doyelchi may kelluafiyiñ ñi weniyeafiel ta Jewba”.

KÜME TRIPAKEY

20, 21. 1) Pengelfiliyiñ taiñ piwkeyeniefiel ka mapu mu küpachi pu che, ¿chumngechi küme tripayay tüfa? 2) ¿Chem inaduamaiñ küpalechi chillkatun mu?

²⁰ Pengelfiliyiñ taiñ piwkeyeniefiel ka mapu mu küpachi pu che, fey rume küme tripayay. Kiñe lamngen nütramkay tañi pu che ñi lefmawün Eritrea mapu mu. Meli tañi pu püñeñ pura antü miyawingün wellin mapu mew. Fey ürkülen mu puwingün ta Sudan mapu mu. Kidu feypi: “Üye mu, pu lamngen tañi reñma trokifingün, elufingün iyael, takun, chew ñi umañpual ka kellufingün ñi puwal kañpüle. ¿Chem che llowafuy ñi ruka mu kimnoelchi che tañi poyefiel mu müten ta Chaw Ngünechen? ¡Pu Dungukelu Iney Ngen Jewba müten!” (papeltunge Juan 13:35).

²¹ Welu, ¿tati pu pichikeche kay lefmawlu tañi pu chaw engün? Küpalechi chillkatun mu inaduamaiñ chumngechi kelluafiel tati pu reñma ñi poyeafiel ta Jewba ayüwün mu.