Watchtower INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Watchtower
INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Aymara
ʼ
  • kʼ
  • tʼ
  • pʼ
  • chʼ
  • qʼ
  • BIBLIA
  • QELLQATANAKA
  • TANTACHÄWINAKA
  • g20 Núm. 1 págs. 5-7
  • ¿Kunas estresajja?

Janiw videojj utjkiti

Disculpapjjeta, janiw aka video uñjañjamäkiti

  • ¿Kunas estresajja?
  • ¡Sartapjjañäni! 2020
  • Jiskʼa pʼeqeñchäwinaka
  • Uka toqet jukʼamp yatjjatañataki
  • ESTRESAJJ YANAPTʼISTASPAWA, JAN WALTʼAYARAKISTASPAWA
  • Aka yatichäwinakaniwa
    ¡Sartapjjañäni! 2020
  • ¿Estresatätati?
    ¡Sartapjjañäni! 2020
  • Estresampi jan aynachtʼañatakejj ¿kunas yanaptʼiristamjja?
    ¡Sartapjjañäni! 2020
¡Sartapjjañäni! 2020
g20 Núm. 1 págs. 5-7
Negocionak lurir mä chachaw gradanaknam mä edificior tʼijkataski

¿KUNJAMATSA ESTRÉS USUMPEJJ JAN AYNACHTʼKSNA?

¿Kunas estresajja?

Jan walin uñjasktan ukhajja, cuerposajj jankʼakiw jarkʼaqasiñatak wakichtʼasi, ukaw estrés satajja. Lejjwejja, walja hormonanakwa utjayi, ukanakaw taqpach cuerposar phoqanti. Ukhamätapatjja, chuymajj jukʼamp ratukiw putoqe, wilas vena manqhan jukʼamp chʼamampiw sari, ratukirakiw maynejj samaqe, musculonakas wali durow tukjje. Ukanak cuerposan pasaskatap janïr amuyasktan ukhaw cuerposajj jan walit jarkʼaqasiñatak wakichtʼasjje. Jan estresatäjjtan ukhajja, cuerposajj kunjamäñapäkitï ukaruw kuttʼjjaraki.

ESTRESAJJ YANAPTʼISTASPAWA, JAN WALTʼAYARAKISTASPAWA

Estresajja, jan walin uñjasktan ukhaw cuerposar yanaptʼi. Pʼeqe manqhanwa ukajj qallti. Mä jukʼa estresatäñajja, jankʼak kuns lurañataki, kuntï amtktan uk phoqañataki, mä kun sum lurañatakiw yanaptʼistu. Sañäni, examen churañataki, trabajon katoqayasiñatak parltʼir sarktan ukha, ukat yaqha ukhamanakanwa yanaptʼistu.

Ukampis jaya tiempo estresatäñasa, sapa kuti estresasiñas jan waltʼayistaspawa. Wali estresatakïsksna ukhajja, usuntsnawa, jankʼakiw kunats colerjjsna, llakisjjaraksna, kuns armasjjaksnawa, janiw sum amuytʼasjjsnati, kunats sustjasjjaksnawa. Janiw kunjam jaqëktantï ukhamäjjsnati, mayninakampis janiw sum apasjjsnati. Maynejj sinti estresatäjje ukhajja, alcohol umañaru, droganakaru, qollanakaru, sinti manqʼañaru, yaqha ukhamanakaruw yatintjjaspa. Yamas yaqhepanakajja, llaki usumpiw usuntapjjaspa, jan chʼamaniw jikjjatasipjjaspa, jiwayasiñ kunwa munjjapjjaspa.

Cheqas janiw taqenis mä pachpak estresasktanti, ukhamäkchisa kunayman usunakampiw maynejj usuntaspa, estresajj taqpach cuerporuw jan waltʼayarakispa.

¿KUNJAMSA ESTRESAJJ CUERPOR JAN WALTʼAYI?

Sistema nervioso

Mä chachaw estresatäsajj pʼeqep llamktʼasiski

Sistema nervioso ukajja, adrenalina, cortisol sat hormonanakwa cuerpon utjayi. Ukanakaw chuymar ratuki putoqeyi, wilsa wali chʼamampi venan sarayi, wilan utjir azucarsa jukʼamp jiljjattayi, ukhamat maynejj jan walin uñjaski ukhajj jankʼaki kuns lurañapataki. Maynejj sinti estresasjje ukhajja:

  • jankʼakiw colerjjaspa, llakisjjaspawa, pʼeqepaw usjjaspa, janiw ikiñs puedjjaspati

Sistema musculoesquelético

Jan usuchjasiñatakejja, musculonakajj durow tukupjje. Maynejj sinti estresasjje ukhajja:

  • cuerppachaw ususpa, pʼeqepaw ususpa, calambrew churaspa

Sistema respiratorio

Ratuk samaqtan ukhajja, walja airew cuerpor manti. Maynejj sinti estresasjje ukhajja:

  • ratukiw samaqjjaspa jan ukajj janiw samsuñ puedjjaspati, ratuk sustjasirinakas jukʼampiw sustjasipjjaspa

Sistema cardiovascular

Wilajj cuerppachar sarañapatakejja, chuymajj jukʼamp ratukiw putoqe. Cuerpon kawkjantï jukʼamp wilajj munaski ukar wila puriñapatakejja, venanakajj thuruptapjjewa jan ukajj juchʼusaruw tukupjje. Sañäni, wilajj musculonakar puriñapatakejj uka pachparakiw pasi. Maynejj sinti estresasjje ukhajja:

  • chuymajj saytʼjjaspawa, presión altampiw usuntaspa, pʼeqe manqhan wilaw phallaspa

Sistema endocrino

Glándulas endocrinas sasin uñtʼatäki ukajja, adrenalina, cortisol sat hormonanakwa utjayi, maynejj estresatäki ukhaw ukanakajj cuerpon jarkʼaqasiñapatak yanaptʼi. Cuerpor jukʼamp chʼam churañatakejja, higadojj azucarwa jiljjattayi. Maynejj sinti estresasjje ukhajja:

  • diabetes uswa katuspa, ratukiw kunampis usuntaspa, ratukiw coleraspa, likʼintarakispawa

Sistema gastrointestinal

Kuntï manqʼktan ukajja cuerporojj jan waltʼayaspawa. Maynejj sinti estresasjje ukhajja:

  • vomitañwa munaspa jan ukajj vomitaspawa, diarreampiw usuntaspa, janiw baño lurañ puedjjaspati

Sistema reproductivo

Estresat jaqenakanjja, janiw chacha warmjam ikthapiñ munañajj utj-jjaspati, partenakapas janiw sum funcionjjaspati. Maynitï sinti estresasjje ukhajja:

  • janiw chacha warmjam ikthapiñ puedjjaspati, warminakarojj phajjsi wilapas janiw horasapar saraqjjaspati

    Aymara qellqatanaka (2005-2025)
    Mistuñataki
    Mantañataki
    • Aymara
    • Apayañataki
    • Kunjamtï munkta ukarjam askichañataki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ak amtañamapuniwa
    • Aka amtanakanïpjjtwa
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Mantañataki
    Apayañataki