¿TAQE KUN JILJJATTATAPAT KUNS LURSNA?
Qollq amuyump apnaqañasawa
Taqe kunan jiljjattatapajj inas qollqe pistʼañan uñjasiychistaspa. Ukampis janiw llakisiñasäkiti, kuna laykutejj qollqet jan pistʼañatakejj mä kuns lurapunsnawa.
¿KUNATS IMPORTANTEJJA?
Janitï qollq sum apnaqkañänejja, ina chʼusarukiw qollq aptʼassna, taqe ukanakajj jukʼampiw llakisiyistaspa. Jukʼa qollqenikïkstansa walja yanaptʼanakaw qollq jan ina chʼusar tukjañatakejj utji.
¿KUNSA LURSNA?
Utjkistu ukarjamak jakasiñäni. Ukham lurasajj janiw llakit jikjjataskañäniti, ukat akatjamat jan walin uñjasiñäni ukhajja, utjkistu uka qollqempejj facilakwa yanaptʼayasiñäni.
Qhawqhatï utjkistu ukarjam jakañatakejja, qhawqhsa gantan uk qellqtʼasiñasawa, kuntï necesitktan ukanakat amuytʼañasawa, ukat kunjamsa qollq gastañäni ukanaks qelllqtʼasiñasarakiwa. Qhawqhatï gastañasäki ukak gastañäni, ukat taqe kunas jiljjattani, qhawqtï gankayätan ukas jukʼakïjjarakini ukhajj ukarjamaw gastonak mayjtʼayañasa. Maynitï casadöchi ukhajja, janïr mä amtar purkasajj esposoparu jan ukajj esposaparuw jisktʼañapa.
Akwa lursna: Mä kun alasisajj jukʼat jukʼat pagañat sipansa uka ratpachaw pagañasa. Ukham lurañajj waljaniruw qollq sum apnaqañataki ukat jan manunïñatak yanaptʼawayi. Maysa toqetjja, bancon qhawqha qollqenïtansa uk uñakiptʼañatakis tiemp apstʼasiñasarakiwa. Qhawqha qollqsa gastsna uk yatisajj janiw añch llakisjjañäniti.
Qhawqha qollqetï utjkistu ukarjamak jakañajj chʼamakïspawa. Ukampis gastañatakejj qhawqha qollqekis utjistu uk sum amuytʼasiñajj jan sint llakisiñatakiw yanaptʼistani.
Trabajos jan aptʼasiñäniti. ¿Trabajo jan aptʼasiñatakejj kunanaksa lursna? Horasaparuw puriñasa, kunanakas trabajosat gustistu ukanakatwa lupʼiñasa. Kunanak lurañatï wakiski uk jan kamskataw lurañasa, wali trabajtʼirïñasawa, respetasirïñasarakiwa. Kun lurañtï mayipkistu ukarjamaw trabajiñasa, jukʼamp suma trabajirïñatakiw chʼamachasiñasaraki.
Qollq jan ina chʼusar tukjañäniti. Akham jisktʼasiñäni: “¿Kunanakatï nayatak jan walïki ukat kunanaktï jan necesitkta ukanakarut qollq gastjja?” sasa. Walja jaqenakajja droganakaru, qollqet anatañaru, cigarro fumañanakaru ukat alcoholani umañanakaruw qollq tukjapjje. Ukham lurasajj cuerpoparuw jan waltʼayapjjaspa, trabajsa aptʼasipjjarakispawa.
Jan waltʼäwitak qollq imasiñäni. Puedstan ukhajja, mä jan waltʼäwitakisa jan ukajj mä gastotakis mä jukʼa qollqe imasiñasawa. Uka qollqejja, jiwasasa, familiasat maynis usuntani jan ukajj jan trabajoni uñjasiñäni ukhaw jan sint llakisiñatak yanaptʼistani.