4 jalja
Taqi profetanakaw jupat parlapxäna
1. ¿Jesusax janïra aka Uraqir jutkasax kunjamsa Jehová Diosampix apasïna?
“AWKIX Yuqarux munasiwa, ukhamarak [Awkix] uñjayiwa kunanaktix lurki uka” (Juan 5:20). Ukhamasti, janïra jaqjama jutkasaw uka Yuqaxa, Jehová Dios Awkipampix millón millón maranaka, luratäkäna ukhatpacha, wali sum apasipxäna. Jupakiw Diosan sapa Yuqapänxa, jupa saparukiw Diosax jan khitimpi yanapayasis luräna. Taqi kunas alaxpachansa akapachansa munata nayrïr Yuqapan yanaptʼapampi luratawa (Colosenses 1:15, 16). Jupax Diosan Arupa satarakïnwa, jupaw Diosan munañapxa yaqhanakar yatiyirïna. Ukatxa Diosan wali munat uka Yuqapasti Jesucristo satäxänwa (Proverbios 8:22-30; Juan 1:14, 18; 12:49, 50).
2. ¿Kamsis profecianakax Jesusatxa?
2 Janïra nayrïr Yuqapan jakäwip Marian purakapar uchkasaxa, Diosax walja profecianak uka Yuqapxat qillqayatayna. Apóstol Pedrox akham sasaw Corneliorux säna: “Taqi profetanakarakiw uka Jesusxat parlapxäna” sasa (Hechos 10:43). Jesusan lurañanakapax wali wakiskiripuniw siw Diosan Arupaxa, ukatwa mä angelax apóstol Juanarux akham satayna: ‘Uka Jesucristot qhanañchañasti Diosat parlirinakaruw amuytʼayi’ sasa (Apocalipsis 19:10). Uka profecianakax qhanwa Mesiasätap uñachtʼayistu. Ukatxa Diosan amtanakap phuqañatakix kunanaksa lurañapäna ukanak uñachtʼayarakistu, taqi ukanak yatxatañasaw jichhürunakanxa.
¿Kuns profecianakax uñachtʼayäna?
3. 1) Génesis 3:15 profecianxa, ¿asirusa, ‘warmisa’, ‘asirun wawapasa’ khitinakasa? 2) ¿Jehová Diosan luqtirinakapjamax kunatsa Asirur ‘pʼiqit takxatasiñap’ wal muntanxa?
3 Nayrïr profeciax Edenan arsusitayna, Diosar kutkatasipkäna uka qhipata. Jehová Diosax akham sataynaw asiruruxa (katariruxa): “Warmimpi jumampsti enemigo tukuyapxäma, ukhamaraki uka warmin wawanakapampi, wawanakamampisa enemigonïpxarakiniwa. Warmin wawapasti pʼiqit takxatätam, jumasti kayut achjarakïta” sasa (Génesis 3:15). Asiruruw arxayaskäna, ukampixa chiqpachansa Supayaruw parlaskäna. ‘Warmix’ Jehová Dosat jan jithiqtiri alaxpachankir markap sañ muni, Diosan jan jithiqtir warmipäkaspas ukhamawa. ‘Asirun wawanakapasti’ Satanasjam uñisirinakawa, mä arunxa Jehová Diosar ukhamarak markapar uñisir taqi angelanakampi jaqinakampiwa. ‘Pʼiqit takxatani’ siski uka arunakax kunjamsa Satanasar jutïr urunakan jiwayasini uk uñachayi, jupaw Jehová Diosar kʼarintäna ukatxa jaqinakarux walja tʼaqhisiñanakaruw aptʼawayi. Jichhaxa, ¿uka ‘wawatxa’ khitis asirur pʼiqit takxatañapäna? Ukaxa, waranq waranqa maranakaw “imantatänxa” (Romanos 16:20, 25, 26, NM).
4. Jesusan nayra awkinakapat yatiñaxa, ¿kunjamsa jutaniw sat Wawar uñtʼañxa yanapistu?
4 Niya pä waranq maranakatwa Jehová Diosax jukʼamp qhanañchäna. Abrahaman familiapat uka Wawax jutani sataynawa (Génesis 22:15-18). Ukampis Diosaw Abrahaman wawanakap taypitxa uka Wawa ajllitayna. Abrahamax Agar warmimpiw Ismael sat wawanïnxa, uka wawar munaskchïnsa, Jehová Diosax akham sänwa: “Arustʼäwixxa Isaacampikiw utjayäxa, kawkïri wawtix jichhax Sarax wawacharapkätam [...] ukampi” sasa (Génesis 17:18-21). Ukatxa uka arustʼäwix janiw Esaú sat Isaacan jilïri yuqapar churaskänti, jan ukasti Jacoburuw churasïna, jupaw Israel markan 12 tribunakapan awkipänxa (Génesis 28:10-14). Ukat tiempompix Judá tribunkir Davitan familiapatwa uka Wawax yurini jan ukax jutani sasarakiw qhanañchasïna (Génesis 49:10; 1 Crónicas 17:3, 4, 11-14).
5. Jesusax aka Uraqin irnaqañ qalltkäna ukhaxa, ¿kunas Mesiasätapxa uñachtʼayäna?
5 ¿Uka Wawa uñtʼañatakix kuna yaqha yanaptʼanakas utjaraki? 700 maranak nayraw kawkins uka Wawax yurini ukxa Bibliax qhanañchatayna, Belenan yurini sataynawa, ukatsti “janïra taqi kun [Diosax] lurañ qalltkäna” ukjatpach uka Wawax utjäna sarakiwa (Miqueas 5:2; Proverbios 8:22, 23). Kunapachas Mesiasjama aka Uraqin uñstañapäna ukwa Daniel profetampix sum qhanañchayäna (Daniel 9:24-26). Ukampis kunapachatï Jesusax qullan ajayu katuqkäna ukhatwa Jehová Diosan Mesiasapjam uñtʼatäxäna, ukatxa Dios pachpaw alaxpachat munat Wawajaw sas arsunïna (Mateo 3:16, 17). ¡Uka Wawax khitïns ukaxa, ukhaw yatisxäna! Ukatwa Felipex jan payachasis akham satayna: “Uñjapxtwa kawkïri chachxattix Moisesax ley libropanx qillqkänxa, ukhamarak khitxattix profetanakas qillqkänxa uka chacharu. Ukasti Jesusawa, Nazaret markankiri Josean yuqapa” sasa (Juan 1:45).
6. 1) Lucas 24:27 jiskʼa tʼaqarjamaxa, ¿kunsa Jesusan arkirinakapax amuyapxäna? 2) ¿Khitis ‘warmin wawapat’ jilirïxa, ukat asiruruw pʼiqit takxatani siski ukax kun sañs muni?
6 Ukatxa, Jesusan jakäwipan phuqaskäna uka profecianakatwa arkirinakapax amuytʼapxäna (Lucas 24:27). Jesusax ‘warmin wawapat’ jilirïtapax jukʼamp qhanäxiwa, jupaw asirur pʼiqit takxatani mä arunxa jupaw Supayarux wiñayatak jiwayani. Kuntï munktan taqi ukanak katuqañatakixa Jesusaw Diosan arunakapxa jaqinakatak phuqani (2 Corintios 1:20).
7. Khitittix profecianakax qhanañchkäna ukar uñtʼañat sipansa, ¿kun amuytʼañasasa?
7 ¿Ukanak yatisax kun lurañasasa? Bibliax Etiopía markankiri mä eunuco jaqit parli, Mesiasampita, Qhispiyirimpit parlir profecianak liytʼasaxa, muspharataw Feliper akham sas jisktʼasïna: “¿Khitits profetax ukxa parli?” sasa. Mäki qhanañchatax uka jaqix jukʼamp yatxatañ munäna. Uka profecian phuqasitap yatisaxa kun lurañapas wakispachäna, ukwa Feliper wal istʼasaxa amuytʼäna. Bautisasiñajaw sänwa (Hechos 8:32-38; Isaías 53:3-9). ¿Jiwasax ukham saraktanti?
8. 1) Abrahamax Diosar yuqap luqtañ amtkäna ukaxa, ¿kuns uñachayistu? 2) ¿Kunatsa Jehová Diosaxa Abrahamarux uka Wawa tuqiw markanakaxa bendicitäni sispachäna, ukat jiwasax kun lurañasasa?
8 Abrahamampi Sara warmipampisti Isaac sata mä wawanikïpxänwa, Abrahamasti uka wawapar jiwayasin Diosar luqtañwa amtäna, jichhax uka tuqit amuytʼañäni (Génesis 22:1-18). Ukax kunjamtï Jehová Diosax sapa Yuqapa luqtasiñapäkäna ukwa uñachtʼayistu: “Diosax akapachar wal munatap laykuw mä sapa Yuqapar khitani, taqi khitinakatix jupar iyawsapki ukanakax jan chhaqañapataki, jan ukasti wiñay jakañanïñapataki” (Juan 3:16). Kunjamtï Jehová Diosax Arupa phuqañatakix sapa Yuqapa jiwas layku luqtasiwaykixa, ukhamrakwa ‘taqi kuns churistani’ (Romanos 8:32). Jichhaxa, ¿kuna lurañas waktʼistu? Génesis 22:18 qillqatanxa, taqi markanakaw ‘nayar istʼatam laykux’ bendicitäni sasaw Jehová Diosax Abrahamar satayna. Ukhamasti jiwasax Jehová Diosampir Yuqapampir istʼañasarakiwa, kunattix “Yuqar iyawski ukaxa wiñay jakañaniwa, ukampis khititix jan Yuqaru iyawski ukaxa janiw wiñay jakañanïkaniti, jan ukasti Diosan axsarkañ mutuyäwipwa [colerasiñapwa] katuqani” (Juan 3:36).
9. Jesucriston luqtasitapatwa wiñay jakañ katuqañänixa, ukar yuspäratas uñachtʼayañatakixa, ¿kun lurañasasa?
9 Jesusax wiñay jakañ katuqañasatakiw jakäwip luqtasiwayi, jichhax ukar yuspäratasxa, kuntï Jehová Diosax Yuqapampi yatichaykistu ukar istʼasaw luraraktanxa, ukasti Diosar munasiña ukat jaqi masisar munasiñ sañ muni (Mateo 22:37-39). Jehová Diosar munasiñaxa: “Taqi kuntix nayax jumanakar yatichapksma ukanaka [yaqhanakar] phuqhañ yatichañawa” sasaw Jesusax säna (Mateo 28:19, 20). Ukatxa Jehová Diosan luqtirinakapamp chika ‘tantachasisapuniw’ jupanakarux munasiñ uñachtʼayaraktanxa’ (Hebreos 10:25; Gálatas 6:10). Maysa tuqitxa, janiw akham amuyañasäkiti: Diosar istʼañatakis Yuqapar istʼañatakis janipuniw pantjasiñasäkit sasa. Hebreos 4:15 jiskʼa tʼaqanxa, Jesucristo jachʼa Jilïr Sacerdotesasti “khuyaptʼayasistaspawa tʼukha kankañasanxa” siwa. Ukax wal chuymachistu, nayra jan wali luräwinakasar jan kuttʼañatakix Diosar yanaptʼita sasa Yuqapan sutipxar mayisiñasawa (Mateo 6:12).
Cristor iyawsañäni
10. ¿Kunatsa Jesucristokipun qhispiyistaspaxa?
10 Apóstol Pedrox Jerusalenankir judionakan jilïrinakaparu Jesusan phuqasir profecianak qhanañchañ tukuyasaxa, aka qhana arunakwa satayna: “Janiw yaqha khitinsa qhispiyasiñax utjkiti. Janirakiw akapachanxa yaqha sutix Diosan churata utjkiti, jaqinakan qhispiyasipxañapatakixa” sasa (Hechos 4:12). Niyakixay Adanan taqi wawanakapax juchararäpxchixa, janiw maynis jiwatapampix yaqhanakar qhispiykaspati. Ukampis Jesusax janiw juchanïkänti, ukhamasti jupakiw yaqhanakar qhispiyaspaxa (Salmo 49:6-9; Hebreos 2:9). Jupaw Diosar jakäwip luqtasitayna, ukhamata kuntï Adanax aptʼkatayna uka suma jakäwi kutsuyañataki (1 Timoteo 2:5, 6). Ukhamatwa mä thakjam jistʼaratayna, Diosan jutïrpachapan wiñay jakasiñasataki.
11. Kuna askinaksa katuqtanxa Jesusan luqtasitapatxa, uk qhanañchtʼäta.
11 Uka qhispiyäwi utjatapatwa jichhürunakas askinak katuqaraksnaxa. Amuyañataki, juchararäkstansa Jesusan jiwatap laykuw juchanakasax pampachasistu, ukhamatwa qʼuma chuymanïtanxa. Moisesar churaskäna uka kamachinakarjam luqtat uywanakat sipansa jukʼampi askiwa Jesusan jiwatapaxa (Hechos 13:38, 39; Hebreos 9:13, 14; 10:22). Ukampisa, juchanak pampachayasiñatakix arsusiñasawa, ukatxa Criston luqtasïwipax jiwasatakix munasipuniwa: “Jiwasatix sañäni: ‘Janiw juchanïkti’ sasa, ukapachax jiwas pachpaw kʼarintastan, janirakiw jiwasan chiqa luräwix utjkiti; jiwasatix juchanakas arsusiñänixa, jupax chiqawa, askirakiwa juchanakas perdonañataki, ukhamarak taqi jan walinakata qʼumachañatakisa” (1 Juan 1:8, 9).
12. Diosatak suma qʼuma chuymanïñatakixa, ¿kunatsa umar chhaqantas bautisasiñax wakisixa?
12 ¿Kunjamsa jucharar jaqinakax Cristor ukhamaraki luqtasïwipar iyawsapxi? Nayrïr patak maranakanxa, Cristor iyawsirinakax taqinin uñjkataw bautisasipxirïna. ¿Kunatsa? Jesusaw ukham lurapxäta sasa arkirinakaparux säna (Mateo 28:19, 20; Hechos 8:12; 18:8). Kuntï Jehová Diosax munasiñapat Jesús tuqi churkistu uk munir mä jaqix Diosatakix jankʼakiwa. Janiwa jan walinak lurxiti, ukat Diosar jakʼachasisaw jakäwip jupar katuyasxi, ukatwa Diosar katuyasitap uñachtʼayañatakix umar chhaqantas bautisasxi. Iyawsäwip ukham uñachtʼayasaw ‘Diosat mä suma qʼuma chuyma mayixa’ (1 Pedro 3:21).
13. Juch luratas amuyasisaxa, ¿kun lurañasasa, ukat kunatsa?
13 Kunjamtï yatktanxa, bautisatäxasinsa pantjasiñax utjaskakispawa. ¿Kun lurañasas ukhamaxa? Apóstol Juanax akham sänwa: “Akanakwa qillqanipxsma juch jan lurapxañamataki. Ukampis kawkïritix juchañchaski ukatakix, utjistuwa mä arxatirisa alaxpach Awkisan nayraqatapana, ukasti Jesucristowa, jupax chiqawa. Tatit Jesucristow jakañap luqtasiwayi uka tuqiw juchanakasax perdonatäxi” sasa (1 Juan 2:1, 2). Ukhamaxa, ¿kuna juch lurasas Diosar juch pampachit sas mayisiñäni ukhaxa juch pampachakistaniti? Janiwa. Juchanak pampachayasiñatakix taqi chuymaw arrepentisiñasa. Inas cristiano tamankir yatxattʼat chuymaninakampi yanaptʼayasiñ munsna. Uka juch jan mayampi lurañatakixa, janipuniw wal lurkti sasawa taqi chuyma arrepentisiñasa (Hechos 3:19; Santiago 5:13-16). Ukham lurañänixa, Jesusax yanaptʼistaniwa, ukhamatwa Jehová Diosampix sum apasiskakiñäni.
14. 1) Jesusan luqtasïwipat kuna askinaksa jikxattanxa, uka tuqita may arstʼañamawa. 2) Chiqpachapuni iyawsäwinïstanxa, ¿kun lurañasasa?
14 Jesusan luqtasitapax mä punkjamwa jistʼarawayi, mä ‘jiskʼa tamax’ alaxpachana wiñay jakapxañapataki, jupanakaw Génesis 3:15 qillqatan parlki uka warmin wawapa taypin jakhutäpxaraki (Lucas 12:32; Gálatas 3:26-29). Ukatxa millón millón jaqinakarakiw paraison jakasipxaspa (Salmo 37:29; Apocalipsis 20:11, 12; 21:3, 4). “Diosan waxtʼäwipax wiñay jakañawa Cristo Jesús Tatitusana” (Romanos 6:23; Efesios 2:8-10). Wiñay jakañax utjapuniniw sistanxa, qhanäñapawa, ukat kunjamtï Jehová Diosax uk churkistu ukata yuspäratasas qhanäñaparakiwa. Jakäwisanxa Diosan arunakap apañapuniw nayrankañapaxa, Jehová Diosax wali muspharkañwa Yuqapampix munañap phuqayatayna, ukat wali wakisirirakiw Jesusan kayup arkañaxa. Diosan uka suma churäwipat jaqinakar jan payachasis sum parlañäni ukhaw iyawsäwisax qhanäni (Hechos 20:24).
15. ¿Kunjamsa Jesucristoru iyawsañax mayachistaspa?
15 Ukham iyawsäwinïñax wali askiwa, ukatxa Jehová Diosampiru Yuqapampiruw jakʼachistu, cristiano tamankir jilat kullakanakarus jakʼacharakistuwa (1 Juan 3:23, 24). Walpun kusistanxa, Jehová Diosax munasiñapatwa jiwas laykux Yuqap luqtasiwayi, “uka sutisti taqi sutit sipans wali jachʼarakiwa [Diosakiw uka Yuqat sipans jachʼaxa]. Ukhamat Jesusan sutip istʼasinxa taqi jakir jaqinakasa, akapachansa, alaxpachansa, manqhapachansa, killtʼasipxañapataki, ukat taqini arsuñapataki Jesucristox Tatitütapa, Dios Awkix jachʼachatäñapataki” (Filipenses 2:9-11).
Amtañataki
• Kunapachatï Mesiasax uñstkän ukhaxa, ¿kunatsa Diosan Arupar iyawsirinakaxa jan payachasis sum uñtʼapxäna?
• Jesusax jiwas laykuw jakañap luqtasiwayi, ¿ukar yuspäratasxa kun lurasas uñachtʼaysna?
• ¿Kuna askinaksa niya katuqxtan Jesusan luqtasïwipatxa? ¿Kunjamsa uka luqtäwix yanaptʼistu kunapachatix Diosaru juchanak pampachit sasa mayisktan ukhaxa?
[36 janan fotopa]
Yaqhanakar Diosan kamachinakap yatichapxam sasaw Jesusaxa arkirinakapar säna