Watchtower INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Watchtower
INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Aymara
ʼ
  • kʼ
  • tʼ
  • pʼ
  • chʼ
  • qʼ
  • BIBLIA
  • QELLQATANAKA
  • TANTACHÄWINAKA
  • yp2 31 yatichäwi págs. 253-262
  • Música ischʼukiñaruxa, ¿kunjams uñjañajäspa?

Janiw videojj utjkiti

Disculpapjjeta, janiw aka video uñjañjamäkiti

  • Música ischʼukiñaruxa, ¿kunjams uñjañajäspa?
  • Kunsa wayn tawaqunakax yatiñ munapxi: Payïr libro
  • Jiskʼa pʼeqeñchäwinaka
  • ¿Sapa kutis ukatakti tuqisisipki?
  • Kuna tuqitsa parli
  • Kawkïr música istʼañsa ajlliñama
  • Qhawqha tiempos ischʼukïta
  • ¿Kun lurañajas wakisispa?
  • Wakiskirinak ajlliñamawa
Kunsa wayn tawaqunakax yatiñ munapxi: Payïr libro
yp2 31 yatichäwi págs. 253-262

31 YATICHÄWI

Música ischʼukiñaruxa, ¿kunjams uñjañajäspa?

¿Jumatakix musicax wakiskiripuniti?

□ Istʼaraktwa, ukampis janiw sinti wakiskirïkiti

□ Wali wakiskiripuniwa, janiw jan musicampix jakirjamäkti

¿Kunapachas jumax música istʼta?

□ Thakin sarkasa

□ Yatiqaskta ukha

□ Kun lurasas istʼakipuntwa

¿Kuna kasta musicas jumatakix wali sumaxa? ¿Kunatsa? ․․․․․

TAQINITAKIS música istʼañax munañjamapuniwa, ukham chuymani yuritätanwa. Ukat yaqhipax musicampipuniw jakapxi. Ambera sat 21 marani mä tawaqux akham siwa: “Jan música istʼasax janiw jakirjamäkti. Kunsa musicampipuniw lurtxa, phaykasasa uta qʼumachkasasa yatiqkasasa ukat kun lurkasas música istʼakipuntwa” sasa.

Mä musican notanakapaxa kutin kutini mä tonadarjam suma wakichtʼatawa, ukampis musicax janiw aliqa notanakakïkiti, jan ukasti chuymar purtʼkiriwa. Kunjamatix “horasapar” arsuta mä arux chuym qhanartʼaykistuxa, ukhamarakiw mä suma musicax chuyms qhanartʼayistaspa (Proverbios 15:23). Jessica sat 16 marani mä tawaqitax akham siwa: “Awisax sapakiw uñjasta, ukampis wal istʼañ munkta uka música istʼasax chuym qhanarayastwa, ukampis janiw nayakix ukham uñjaskti” sasa.

¿Sapa kutis ukatakti tuqisisipki?

Inas jumax mä kasta música wali sum ischʼuksta, ukampis awk taykamax janiw uk ischʼukiyañ munapkiristamti. Mä qʼaxu waynitux siwa: “Tatajax sapürupuniw akham tuqitu: ‘¡Amuktʼayma!, uqaraptayitätawa’ sasa”. Inas ukham tuqitax wal colerassta, awk taykamax mä jiskʼa jan walitaksa wal tuqisipkaspa ukhama. Mä tawaqitax akham sarakiwa: “Jupanakax nayjam wayn tawaqüpkäna ukhaxa, ¿janit tatapampi mamapampix jupanakjam tuqisipkarakpachäna?” sasa. Ingrid sat 16 marani mä tawaqitax akham sasaw wali llakita saraki: “Jilïrinakax nayra tiemponsa jakasipkakispa ukhamawa. ¡Kuna musictï istʼapkta ukanakax wali sumawa, uk amuyasipxaspa ukhaxa, walipunïspawa!” sasa.

Uka tawaqitan arunakapat amuytʼañäni. Jilïrinakax janiw jiwasjam amuyapkaspati, ukat jiwasas janirakiw jupanakjam amuyksnati. Ukampis janiw ukanakat sapa kuti awk taykampi tuqisiskañax wakiskaspati. Ukhamasti, kunanakas jupanakan chuymapan utji ukanak amuyañatakiw chʼamachasiñama ukat juman amuyunakamsa qhanañchañamarakiwa. Ukat Biblian yatichäwinakap sum uñjapxäta ukhaxa, purapat respetasiñax janiw chʼamäkaniti. Chiqansa, kunatsa awk taykampi tuqisiñax utji uk amuyañwa Bibliax yanaptʼätma. Awisax may maya munañakiw utjaspa ukat awisax kunatix Diosan Aruparjamax jan walïki ukanaksa Bibliaw qhanañcharakïtamxa. Uk sumpach amuytʼañatakixa 1) istʼañ munkta uka musicaxa, ¿kuna tuqitsa parli? Ukat 2) ¿qhawqha tiempo istʼañas wakisispa? Ukhamasti, nayrïr jisktʼat qalltañäni.

Kuna tuqitsa parli

Kunjamatix jan wali manqʼanakat amuyastanxa, ukhamarakiw música tuqitxa amuyasiñasa. ¿Janixay thujsantat manqʼa mä jukʼsa munkasmatixa? Chiqansa janiw khitis munksnati, usuntayistaspawa. Ukampis suma manqʼanak wal munaskstanxa, musicampix janiw ukhamäxiti. Estéban sat mä waynax akham siwa: “¿Kunatsa suma tonadani musicanakax qʼañu luräwinakatpuni parlapxpacha?” sasa.

Inas jumax akham sissta: “Tonadak istʼañ muntxa. Kuna tuqits uka musican parlasipkpana” sasa. Ukampis amuytʼañäni, maynixa, ¿kunjams veneno churiristamxa? ¿Mä kʼallkʼu umar kitantasati churiristamxa, jan ukax mä muxsa umar wakichtʼasacha? Diosar yupaychir Job sat tatax akham sänwa: “Jinchux arunakxa istʼiwa, kunjämtix laxrax manqʼan sumätap katjixa ukhama” sasa (Job 12:11). Ukhamasti, muxsa umar uñtasita tonadanakaruw jan wali arunakampi uchapxi, ukanakampi “qulljasiñax” janiw walïkaspati. Ukampis uka jan walinakat amuyasiñatakixa, mä musicax kunjam sutiñchatasa, kunjam ‘arunakanisa’ ukanak uñxatañaw wakisispa. ¿Kunatsa? Mä tonadan jan walinakatwa parlaspa, ukhamatwa jan walinaksa amuysna jan ukax lursna.

Chiqansa, jichhürunakan uñstir musicanakanxa, qʼañu luräwinakata, nuwasiñanakata, droganak apnaqañanakata ukanakatak parlasipki. Ukampis uka tuqit parlir musicanakax walikïskaspa ukham amuysna ukhaxa, jukʼat jukʼatsa venentʼasisksna ukhamäspawa.

Kawkïr música istʼañsa ajlliñama

Inas masinakamax jan wali musicanak istʼañamatak wal wiytapxiristma. Ukampis janiw jupanakaki uka jan walir wiytapktamti, jan ukasti musicat jakirinakax wal ukanak kunayman tuqit jaqinakar munayapxi. Radio tuqisa, jan ukax televisión ukat Internet tuqisa kunayman musicanakwa aljañatakix uñstayapxi, ukat walja qullqi apsuñatakix wali chʼikhi aljirinakampiw jaqinakar munayapxi, ukhamatwa jaqinakan amuyupsa maysar uñtayapxi.

Ukat masinakan jan ukax ukham aljirinakan wiytataki kuna musicsa ischʼukxäta ukhaxa, jupanakan esclavoparuw tukütaxa (Romanos 6:16). Ukat janipuniw akapachampi munañaparjam apnaqayasipxañamäkiti sasaw Bibliax amtayistu (Romanos 12:2). Ukhamasti, ‘amuytʼasiñamawa’, mä arunxa kunatix walïki, jan walïki ukxa uñtʼañamawa (Hebreos 5:14). Ukampis ¿kunjamatsa ukanak yatiñax suma musicanak ajlliñ yanaptʼistaspa? Uka tuqit jichhax amuytʼañäni.

Sum uñxattʼäta. Chiqansa, tapa uñxattʼasakiw kuna tuqits parli uk amuytʼsna ukat aljañatak uñachtʼayapki ukanakats amuytʼaraksnawa. Ukat jan isininakani, nuwasirinaka, kʼañu luririnaka uñstani ukhax amuyasiñamawa, ukat layqasiñanakatsa amuyasiñamarakiwa: uka musicanxa ukham jan walinakatwa parlarakispa.

Sum istʼäta. ¿Kuna tuqitsa parli? ¿Chiqapunit uka música istʼañ munta, ukat uka arunak kutin kutini arsuñ munarakta? ¿Kuntï amuykta jan ukax kunjamtï cristianjam sarnaqañamäki, ukarjamati parlaski? (Efesios 5:3-5.)

Kunjamtʼaytamsa uk amuytʼäta. Felipe sat mä waynax akham siwa: “Ischʼukta uka musicanakax llakisiyituwa” sasa. Ukat inas maynix akham sarakchispa: “Chiqansa, ukham musicanakax janiw taqinir llakisiykaspati ni jan walinaksa amuyaykaspati” sasa. Ukampis jumax kunjamakis jikxatasta uka tuqit amuytʼasiñamawa. ¿Jumax ischʼukta uka musicanakax llakisiytamti jan ukax kusistʼaytamcha? ¿Jan walinakti amuyxta? ¿Awisax uka musicanakan utjki uka jan wali arunakti arsuñjamäxi? (1 Corintios 15:33.)

Janiw mayninakat armasiñamäkiti. ¿Juma ischʼukkta uka musicanakat awk taykamax kamsapxpachasa? ¿Ukat jilat kullakanakasti? ¿Ukanak istʼasax kusistʼapxaspati, jan ukax mayjtʼasipxaspacha? Ukat jan walïkchi ukhaxa, yaqhanakar sum uñjatas laykux ukanak apanukxañasawa, ukhamatwa amuytʼasirïtassa uñachtʼayañänixa (Romanos 15:1, 2).

Ukhamasti uka amtanakampi suma musicanak ajllïta ukhaxa, yanaptʼasismawa ukat sumaraki Diosampis apasisma. Jichhax yaqha tuqit amuytʼarakiñäni.

Qhawqha tiempos ischʼukïta

Kunjamtï uñjktanxa, mä suma manqʼar uñtasita suma musicanak ajlliñasawa. Ukampis aka aski arunakat amtasiñasarakiwa, Bibliax siwa: “Miskʼi jikxatäta ukax, jan jilañchjasa manqʼamti. Jilañchjasa manqʼäta ukasti waqʼaqjasïtawa” sasa (Proverbios 25:16). Chiqansa, kunjamtï yatktanxa, miskʼix wali qulläspawa, ukampis jiljsna ukhax usuntayistaspawa. Ukhamaxa, ¿kunsa uka tuqit yatiqtanxa? Jïsa, kuna askinakatsa amuyumpi kusistʼañasawa, janiw jiljañasäkiti.

Ukampis walja wayn tawaqunakaw musicanakamp apnaqata jakapxi. Qalltan parlaskayätan uka Jessica sat tawaqux akham siwa: “Kawkinsa musicxa ischʼukikipuntwa, Bibliat yatiqkasas ischʼukipuntwa. Ukhamatwa jukʼamp amuytxa sasaw tatajampir mamajampir sistxa, ukampis jupanakax janiw ukhamäkit sapxituwa” sasa. ¿Ukham arunak istʼirïtati jan ukax jumas ukham sirïtati?

Ukat jumax musicampipuniti jakta janicha, uk yatiñatakix aka jisktʼanakar qhanañchtʼañamawa:

¿Sapüru qhawqha horanakas música ischʼuktxa? ․․․․․

¿Musicanak istʼañatakix qhawqsa phaxsin qullqi gasttxa? ․․․․․

¿Ukham ischʼukisax janikit familiajampis sum apasxta? Kunjamatsa askichasma uk aka chiqar qillqtʼasïta. ․․․․․

¿Kun lurañajas wakisispa?

Músicax walja tiempo apaqstam ukhaxa, jan añcha ischʼukxañatakiw kun lurañs amtañama. Jurnäla audifonon uchantata sarnaqañasa, jan ukax utar purisa jankʼak radio naktayañas janiw walïkaspati, jan ukasti ukanak armañataki chʼamachasiñamawa.

Ukatxa, amuytʼasim awisax musicanak jan istʼañax wali askïspawa. Sañäni, jan musicampix jukʼamp sumwa kunsa yatiqasma. Estéban sat waynax saskakiwa: “Kunapachatï maynix jan musicampi yatiqki ukhaxa jukʼamp askiwa, wali sum yatiqaspa” sasa. Ukhamax tareanakam jan música ischʼukisa lurasma ukhaxa, wali askïspawa, ukhamatwa kuntï yatiqaskta uks jukʼamp sum amuyarakisma.

Ukat Diosan Arupsa Bibliat apstʼat qillqatanaksa liytʼarakismawa. Jesusat amtañäni, kunapachatï Awkipat mayisiña ukat lupʼiñ munäna ukhaxa, kawkintix jan kunas uxki uka chʼusäwjanakaruw sarirïna (Marcos 1:35). ¿Jumax ukhamarakit Diosan Arupxa liyta? Jan ukhamäkchi ukhaxa, jumatakix Diosampi wali sum apasiñax wali chʼamäspawa.

Wakiskirinak ajlliñamawa

Musicax Diosan suma churäwipawa, ukampis amuyasiñasawa. Jan Marlene kikpämti, jupax siwa: “Mä qhawqha disconak jaqtjañajawa, uk yatisktwa; ukampis wal ukanak istʼañ muntxa...” sasa. ¿Kuna jan walinsa uñjasiski uk amuytati? Jan jumax ukham pantjasirakimti. Janiw kuntï istʼkäta ukarjamax jan walinak amuyañamäkiti, ni ukanakampikis apnaqayasiñamäkiti. Kunjamtï cristianjamax sarnaqañasäki ukarjamapuniw music ajlliñama. Ukat Jehová Diosaruw yatiña mayisirakisma, ukhamat suma amtanakar puriñataki, maysa tuqitxa, jumjam suma amuyuni masinakampiw chikachasirakisma.

Inas música istʼasax askinjam jikxataschisma jan ukax llakinakatsa armaschisma; ukampis musicax tukusxi ukhax llakinakax utjaskakiwa. Ukat janiw amigonak lantix kuna musicas utjkaspati. Ukhamax música ischʼukiñax janiw taqi kunat sipansa nayrankañapäkiti. Suma musicanak istʼañax wali sumäspawa, ukampis janiw jiljañamäkiti, amuyasiñamawa.

JUTIR YATICHÄWI

Kusistʼañax munañjamapuniwa. Ukampis ¿Biblian kuna yatichäwinakapas tiemponïkasin askinak lurañ yanaptʼiristamxa?

BIBLIAX KAMSISA

“Jinchux arunakxa istʼiwa, kunjamtix laxrax manqʼan sumatap katjixa ukhama.” (Job 12:11)

AKHAM LURASMAXA

Kuna kasta musicanaktï awk taykamax istʼapki ukanak istʼañamarakiwa, ukhamatwa jupanakax kuna kast jan ukax kawkir musictï jumax istʼañ munkta ukxa amuyapxarakini.

¿YATIYÄTATI?

Jumax wal istʼañ munkta uka musicanakax jan walïtap yatiskpachätawa, ¿ukatti awk taykamar jan istʼayañ munkta?

¡AKANAK LURÄ!

Akhamatwa qhawqha tiempos música ischʼukta uk amuyasïxa: ․․․․․

Masinakax jan wali musicanak ischʼukiyañ munapxitani ukhaxa, akham säwa: ․․․․․

Awkijarus jan ukax taykajarusa, ¿kuns aka tuqit jisktʼañ muntxa? ․․․․․

JUMASTI, ¿KAMSASMASA?

● ¿Kunatsa suma musicanakaki istʼañamaxa?

● Mä música istʼañax wakisispati janicha, uk amuyañatakixa, ¿kunas yanaptʼiristamxa?

● Yaqha kasta musicanak istʼañatakixa, ¿kunsa lurasma?

[259 janan qhanañchäwipa]

“Kunapachatï mä musicax jan walinak parlxi ukhax jankʼakiw jiwtʼayxta. Jan ukham lurasax uk istʼañ munaskakiristwa.” (Carmen)

[258 janan recuadropa/fotonakapa]

¿Janit yaqha música istʼañax askïkaspa?

Niya phisqa maranïkasax janikiw walja kasta manqʼanak munirïkpachätati, ukampis jichhax janiw ukhamäxiti. ¿Kunatsa ukhamäpacha? Yaqha kasta manqʼanak malltʼasax ukanakwa munxtaxa. Musicampix niya ukhamarakïspawa. Mä kasta musicanak istʼañat sipansa, yaqha kastanakwa istʼarakisma.

Ukatakix música tukañ yatiqañaw yanaptʼiristamxa. Ukhamatwa jan uñtʼatäki uka musicanaksa jikxatarakisma, ukax jumataki wali askirakïspawa. Ukampis inas akham sischisma: “Janiw tiempox utjkiti, ¿kawkitsa apsüxa?” sasa. Inas televisión jan ukax anatañ videonak armañax wakischispa, ukhamatwa tiempo apsusisma. Yaqhip wayn tawaqunakax akham sapxiwa, uka tuqit amuytʼañäni.

“Nayatakix música tukañax wali kusiskañawa; ukhamat amuyunakam uñachtʼayañax wali askiwa. Ukat jan uñtʼat musicanak tukañ yatiqta, jichhax yaqha kasta musicanak istʼañ jan ukax tukañ munaraktxa.” (Brian, 18 maraniwa, jupax guitarra, batería ukat piano tukañ yati.)

“Maynix kun sum tukañ munasas wal yatsuñapawa. Chiqansa wali chʼamäspawa. Ukampis sum tukxta ukhaxa wali kusiskañawa.” (Jimena, 13 maraniwa, jupax violin tukañ yati.)

“Awisax llakit jikxataskta ukhaxa, guitarra tukañaw yanaptʼitu. Chuym qhanartʼayir suma musicanak tukañax wali askiwa.” (Vanesa, 20 maraniwa, jupax guitarrampi, pianompi ukat clarinetempi tukañ yati.)

“‘Nayax janipuniw jupjam jan ukax khayjam sum tukañ yatiqkäti’ sirïtwa. Ukampis yatiqañkamaw chʼamachasta. Ukat jichhax mä tonada sum tuktʼasax janiw sumaki jikxataskti, jan ukasti khitinakatix sum tukapki ukanakatxa wal muspharta.” (Jacob, 20 maraniwa, jupax guitarra tukañ yati.)

[255 janan fotopa]

¿Thujsantat manqʼax mä jukʼakis jan waltʼayistaspaxaya? Jan walinakat parlir musicanakax ukhamarakiwa

    Aymara qellqatanaka (2005-2025)
    Mistuñataki
    Mantañataki
    • Aymara
    • Apayañataki
    • Kunjamtï munkta ukarjam askichañataki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ak amtañamapuniwa
    • Aka amtanakanïpjjtwa
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Mantañataki
    Apayañataki