-
Chʼama tukuñ trabajonakajj ¿tukusjjeti?Yatiyañataki 2015 | febrero 1
-
-
NAYRÏR JANAN PʼEQEÑCHÄWIPA | ¿KUNJAMSA TRABAJOMAN KUSISITÄSMA?
Chʼama tukuñ trabajonakajj ¿tukusjjeti?
Alex chachajja, autor cajanak apkatasajj akham sasin lupʼiski: ‘Aka trabajonjja aynachtʼjjakiwa, katuntatäkiristsa ukham amuyasta, ¿nayrar sartpachäyäti? Jan sinti trabaj-jjerista ukhajj wali sum jakasirista’ sasa.
Waljaniw Alex chachjamajj chʼama tukuñ trabajonakan jan trabajiñ munapkiti. Autonak askichir Aaron chachajj akham siwa: “Chʼama tukuñ trabajonïñajj waljanitakejj ‘mä phenqʼawa’, jukʼamp suma trabajo jikjjatañkamakiw trabajiñ munapjje” sasa.
‘Nayajj janiw chʼama tukuñ trabajotakïkti’ sasaw waljanejj sapjje. ¿Kunatsa? Radionsa, televisionansa sum jakasiñatakejj walja qollqenïñawa sasaw sapjje, ukanak istʼasa inas ukham amuyapjjchi. Utanak askichir Matthew sat chachajj akham siwa: “Waljaniw chʼama tukuñ trabajorojj janis askïkaspa ukham uñjapjje” sasa. Porterjam irnaqer Shane sat chachajj niya ukhamarakwa jaqenakat amuyaraki, jupajj akham siwa: “Jaqenakajj jan chʼam tukusakiw walja qollqe ganañ munapjje” sasa.
Ukampisa, waljanitakejj chʼama tukuñ trabajonakan irnaqañajj wali sumawa. 25 marani Daniel chachajj akham siwa: “Mä suma amtampi irnaqtan ukhajja, kusiskañawa” sasa, jupajj utanak luririwa. Ukat 23 marani Andre chachajj uka pachparak amuyi, jupajj siwa: “Kusisitäñataki, chuymas chuymañatakejja, trabajiñasapuniwa. Ukampis jukʼak trabajisajja, janiw kusisitäkätati, mayjtʼasjjakïtawa” sasa.
¿Kunatsa jupanakajj chʼama tukuñ trabajonakat ukham sum amuyapjje? Biblian ewjjanakaparuw istʼapjje. Ukanjja, trabajon jukʼamp chʼamachasiñataki, jan aynachtʼañataki ukat kuntï lurktan ukanakat kusisitäñatakiw yanaptʼistu.
¿Biblian kawkïr ewjjtʼanakapas trabajon kusisitäñataki yanaptʼiristam? Ukanakat jutïr yatichäwinwa mä qawqha yatjjatañäni.
-
-
¿Kunjamsa chʼama tukuñ trabajon kusisitässna?Yatiyañataki 2015 | febrero 1
-
-
NAYRÏR JANAN PʼEQEÑCHÄWIPA | ¿KUNJAMSA TRABAJOMAN KUSISITÄSMA?
¿Kunjamsa chʼama tukuñ trabajon kusisitässna?
“Diosaw churistojja ukatwa jiwasajj manqʼtansa, umastansa, ukhamarak luratanakasatsa kusistanjja” (Eclesiastés 3:13). Trabajisin kusisitäñas Diosajj munchïn ukhajja, ¿kunjamsa kusisitässna ukatakejj janit yanaptʼañapajj wakiskaraki? (Isaías 48:17). Cheqas Jupajj Biblia toqew yanaptʼistu. Ukhamajj kunjamsa trabajon kusisitässna uk jichhajj uñjañäni.
TRABAJISAJJ KUNA ASKINAKAS UTJI UKWA LUPʼIÑAMA
Trabajomajj inas chʼama tukuñächi jan ukajj sinti lupʼis trabajiñächi, ukampisa taqe trabajot kun “katoqañajj” utjapuniwa (Proverbios 14:23). ¿Kunas katoqasi? Amuytʼañataki, trabajosajj kunanakatï jakasiñatak wakiski ukanak phoqañatakiw yanaptʼistu. Kunatï wakiski ukanak Diosajj churapjjätamwa sasaw Bibliajj Diosar serviñatak chʼamachasipki ukanakarojj qhanañchi (Mateo 6:31, 32). Ukampisa, jiwasaw nayraqatjja chʼamachasiñasa, ukat taqe chuyma irnaqañasa sasaw qhanañcharaki (2 Tesalonicenses 3:10).
Trabajomarojj mä aski jikjjatañatakïkaspas ukham uñjañama. Cheqas trabajosajj lurañanakas sum phoqañatakiw yanaptʼistu. 25 marani Joshua chachajj akham siwa: ‘Kunatï utjkistu ukampiki kusisitäñajja, wali askiwa. Jumatï qollqem jan pistʼayaskstajja, trabajomajj sum yanaptʼasktamjja’ sasa.
Ukampis trabajojj sum jikjjatasiñatakiw yanaptʼaraki. ¿Kunjamsa? Chʼama tukuñ trabajon irnaqañajj chʼamakiwa ukat qarjtañjamarakiwa, ukampis sum lurañataki chʼamachasiñäni ukat janirak aynachtʼañäni ukhajja, cheqapun chʼamachasitasa ukat jan jayrätaswa uñachtʼayarakiñäni (Proverbios 26:14). Taqe ukanak lurasajj kusisitäñäniwa. Aaron chachat amtañäni, jupajj akham siwa: “Jornalpacha trabajisajj qarjtatakiw jikjjatasirïta, ukat kuntï lurkta uk inas jan khitis amuykchiti; ukampis taqe chuyma chʼamachasitajatjja kusistwa” sasa.
JUKʼAMP SUM LURAÑATAKIW CHʼAMACHASIÑAMA
Sum trabajir chachanakarusa ukat wali irnaqtʼir warminakarusa, Bibliajj wali askit uñji (Proverbios 22:29; 31:13). Ukampis trabajon jukʼamp sum lurañatakejja, maynejj janiw ratuki kuns sum lurkaspati, chʼamachasiñapawa. Kuna trabajtï maynejj jan sum lurañ yatkti ukhajja, janiw kusisita trabajkiti. Ukatwa waljanejj trabajopan jan kusisitäpkiti kunattejj janiw jukʼamp sum lurañatak chʼamachasipkiti.
Maynitï trabajopan kuns sum lurañataki jan ukajj yateqañatak chʼamachasini ukhajja, kawkïr trabajons kusisitakïniwa. 24 marani William chachajj akham siwa: “Wal chʼamachasis aski luratas uñjañajj kusiskañawa. Ukampis jan chʼamachaskäta ukhajja, janiw kusisitäkätati” sasa.
TRABAJOMAJJ KUNJAMSA YAQHANAKAR YANAPTʼI UKWA LUPʼIÑAMA
Janiw qawqha qollqsa pagapjjätam ukatak llakisiñamäkiti. Antisas akham jisktʼasiñama: ‘¿Kunatsa trabajojajj askejja? Jan khitis aka trabajo lurkaspa, jan ukajj jan sum luraskaspa ukhajj ¿kunas pasaspa? Kuntï lurkt ukajj ¿kunjamsa mayninakar yanaptʼi?’ sasa.
Aka qhep qhepa jisktʼat amuytʼañäni, uka jisktʼan qhanañchäwipaw kusisit trabajiñatak yanaptʼistani. Jesús pachpaw akham säna: “Katoqerit sipansa jukʼamp kusisiñaniw khititï churki ukajja” sasa (Hechos 20:35). Trabajosajj clientenakarus, jefenakarus yanaptʼkchejja, familiasarusa ukat yanapa munapki ukanakarus yanaptʼarakiwa.
Familiasaru. Mä awkitï jan ukajj mä taykatï familiapar kunatï wakiski ukanak churañatak chʼamachaschi ukhajja, pä toqetwa familiapar yanaptʼi. Nayraqatjja, familiapar kunatï wakiski ukanakwa churi, sañäni: manqʼa, isi ukat uta. Ukham lurasajja, kuntï Diosajj ewjjtʼki ukarjamaw ‘familiapat llakisitap’ uñachtʼayaski (1 Timoteo 5:8). Ukatsti, suma trabajirïpjjañatakiw yanaptʼaraki. Shane sat chachajj akham siwa: “Tatajajj yateqaskayawa: janiw lunthatasirïkiti, wali trabajiriwa jila partejj carpinterjamaw trabajiwayi. Jupatwa amparampi lurañ trabajonaksa ukat kunanakatï jaqenakar yanaptʼkaspa ukanak lurañsa yateqawayta” sasa.
Yanaptʼa munakpi ukanakaru. Apóstol Pablojj ‘irnaqapjjañapatakiw’ cristianonakarojj chʼamañchäna. Ukhamat ‘pobrenakar yanaptʼapjjañapataki’ (Efesios 4: 28). Jiwasatï familiasar yanaptʼañatak trabajiñäni ukhajja, yanaptʼa munapki ukanakarus yanaptʼarakiñäniwa (Proverbios 3:27). Ukhamajj chʼama tukus trabajisajja, mayninakar yanaptʼasajj kusisitäñäniwa.
JAN MAYITAS MÄ JUKʼAMPACHWA TRABAJIÑAMA
Jesusajj Wali Uñtʼat Arstʼäwipan akham sänwa: “Jumarutejj mä ukchʼa qʼepiyañ munstam ukajja, mä ukchʼampi jumajj qʼepirapim” sasa (Mateo 5:41). ¿Kunjamsa jumajj uka arunakarjam lurasma? Jan maykatas mä jukʼampachwa trabajiñama. Ukatakejj juma pachpaw jukʼamp suma ukat ratuk lurañatak chʼamachasiñama. Jan wakiskirjamäkchi ukasa sum lurañama.
Ukham luräta ukhajja, trabajoman kusisitäyätawa. Kunattejj janiw phoqañ laykuki trabajkätati, antisas wal trabajiñ munatam laykuw trabajïta. Ukatakejj juma pachpaw chʼamachasiñama (Filemón 14). Ukajja aka arunak amtayistu: “Trabajiri jaqejj apnaqaniwa, ukampis jayra jaqejja apnaqatäniwa” (Proverbios 12:24). Inas kunapachas jan esclavökchiñäniti ni chʼama tukuñ trabajons irnaqchiñäniti, ukampis jan chʼamachaskañäni ukhajja, mayninakan jariyata cheqpach esclavöknas ukhamwa amuyasiñäni. Ukhamajj jan maykatas jukʼampach trabajiñatak chʼamachasiñäni, ukhamatwa luratanakasat kusisiñäni.
JANIW TRABAJORUKI CHUYM UCHAÑAMÄKITI
Wal trabajiñajj muspharkañäkchisa, ukampis janiw wal trabajisakejj kusisitäksnati. Cheqas Bibliajj jan jayrañasatakiw chʼamañchistu (Proverbios 13:4). Ukampis janiw trabajoruki chuym uchañasäkiti. Eclesiastés 4:6 qellqatajj akham siwa: “Mä jukʼa samartʼañajja askiwa, pä chʼama qaritat sipansa” sasa. ¿Kuns uka arunakajj yatichistu? Maynitï trabajoruki chuym churani ukhajja, kuna askinakatï trabajisajj utjki ukanak janiw amuykaniti. Eclesiastés qellqatanjja, sinti trabajiñajj thayar katthapï siksnas ukhamawa sasaw qhanañchi.
Trabajoruki jan sinti chuyma uchañatakejj Bibliaw yanaptʼistani. Cheqas Bibliajj taqe chuyma trabajiñatakiw ewjjtʼistu, ukampis kunatï jukʼamp “askïkis” ukanakat jan armasiñatakiw ewjjtʼarakistu (Filipenses 1:10). Uka askinakajj ¿kunanakasa? Familiataki, amigonakatak tiempo apstʼasiña. Jukʼampisa Biblia liyiñataki ukat kuntï liyktan uka toqet lupʼiñatakiw tiempo apstʼasiñasa.
Khitinakatï trabajoruki jan sinti chuyma uchapki ukanakajja, kusisitaw trabajipjje. William chachat amtañäni, jupajj akham siwa: “Nayrajj trabajkayäta ukan mä jefejat amtasta, jupajj janiw trabajoruk chuym uchirïkänti. Trabajkasajj wal irnaqtʼirïna, clientenakas luratapampejj kusisitakïpjjänwa. Ukampis trabajo tukuyjjasajja, familiapataki ukat religionapatakiw tiempo apsusiri. Cheqas jupajj wali kusisitapunïriwa” sasa.
-