Watchtower INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Watchtower
INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Aymara
ʼ
  • kʼ
  • tʼ
  • pʼ
  • chʼ
  • qʼ
  • BIBLIA
  • QELLQATANAKA
  • TANTACHÄWINAKA
  • yp 26 yatichäwi págs. 205-211
  • ¿Masturbacionampi jan atipayasiñatakix kun lurañas wakisi?

Janiw videojj utjkiti

Disculpapjjeta, janiw aka video uñjañjamäkiti

  • ¿Masturbacionampi jan atipayasiñatakix kun lurañas wakisi?
  • Kunsa wayn tawaqunakax yatiñ munapxi
  • Jiskʼa pʼeqeñchäwinaka
  • Uka toqet jukʼamp yatjjatañataki
  • ‘Wal amuytʼasiñasawa’
  • Janïrakipan amuyasiñamawa
  • ¿Kun lurañas wakisispa?
  • Yaqhanakaw yanaptʼarakistaspa
  • ¿Mayampi kuttarakkisma ukhax kunsa lurasma?
  • ¿Atipasax kunsa jikxatañäni?
  • ¿Pornografía uñchʼukiñax kunatsa jan walïki?
    Kunsa wayn tawaqunakax yatiñ munapxi: Payïr libro
  • Pornografía uñchʼukiñajj ¿Walikïskpachati?
    Yatiyañataki, Jehová Diosan Apnaqäwipat yatiyaski 2013
  • ¿Masturbasiñax sinti jan walipuniti?
    Kunsa wayn tawaqunakax yatiñ munapxi
  • Esposomatï pornografía uñchʼukchi ukhajj ¿kunsa lurasma?
    Yatiyañataki, Jehová Diosan Reinopat yatiyaski (congregacionan yatjjatañataki) 2023
Jukʼamp uñjañataki
Kunsa wayn tawaqunakax yatiñ munapxi
yp 26 yatichäwi págs. 205-211

26 yatichäwi

¿Masturbacionampi jan atipayasiñatakix kun lurañas wakisi?

“JANIW jaytañjamäkiti” sasaw mä waynax satayna, jupax 15 maraw jaytxañataki wal chʼamachasitayna. “Kunjamatix maynix droganakar jan ukax alcoholar yatinuqtkixa ukhamawa.”

Ukampis apóstol Pablox janiw munañanakapampix atipayaskänti. Ukatwa akham säna: “Janchixan munañaparux tʼaqhisiytwa jaysayasiraktwa” sasa (1 Corintios 9:27). Mä arunxa, janiw jan wali amtanakapampi apayaskänti. Ukhamasti khitinakatix ukham chʼamachasipxani ukhaxa masturbasiñ armapxarakispawa.

‘Wal amuytʼasiñasawa’

Yaqhipax llakinak armañatakiw masturbasipxi. Ukampis ukax janiw walïkiti, janis amuytʼasirïksna ukhamäspawa (1 Corintios 13:11 uñxattʼarakïta). Ukhamasti, “amuytʼasiña” yatiqañasawa ukatxa kunatsa uka jan waltʼäwix utji uka tuqit sum yatxatañasaraki (Proverbios 1:4). Ukat kunapachatï llakinakan uñjaskäta ukhaxa, ‘Diosaruw uka llakinakxa jaytañama’ (1 Pedro 5:6, 7).

Sañäni, akatjamat masturbasiñ tuqit wiytir kunsa uñjasma jan ukax istʼasma ukhaxa, ¿kamachasmasa? Diosan Arupax akham siwa: “Wali amuytʼasipxam” sasa (1 Pedro 1:13). Ukhamasti uka jan walinak jan lupʼiskañamatakiw wal amuytʼasiñama. Ukatxa jankʼakiw uka jan walinak lurañax chhaqtxani.

Ukampis kunapachatï arumanakax sapaki jikxatastan ukhaxa uka jan walinakax amuyañjamakipuniwa. Mä tawaqux akham siwa: “Jankʼakiw ikiñat mistxañasa ukat jankʼakiw kun aptasinsa lurañasa, ukat manqʼañas wakisirakispawa, ukhamata jan wali amtanak apaqtayasiñataki”. Jïsa, “kunatix chiqäki, kunatix maynïr aski uñjañäki, kunatix wali sumäki, kunatix qʼumäki, kunatix munkañäki” ukanakat lupʼiñataki wal chʼamachasiñamawa (Filipenses 4:8).

Janipuni ikix puriskani ukhaxa, Davitat amtasiñamawa, jupax akham sänwa: “Arumanakaw ikiñan jumat amtasta, ikintataw jumxat lupʼista” sasa (Salmo 63:6). Ukhamasti Dios tuqita jan ukax kunjam Diosas ukanak lupʼiñataki chʼamachasïta ukhaxa, uka jan wali amtanakax chhaqtawayxaniwa. Ukat Diosax uka jan walir kunjamsa uñjpacha, uka tuqit lupʼiñamarakiwa, ukaw yanaptʼarakiristamxa (Salmo 97:10).

Janïrakipan amuyasiñamawa

Diosan amuytʼayataw Salomonax akham satayna: “Chʼikhi jaqix jan waltʼaña uñjasinxa jaltxiwa, ukampis jan amuytʼasir jaqixa mantaskakiwa, ukatsti ñanqha luräwinak jikxati” sasa (Proverbios 22:3). Ukhamasti janïräkipan amuytʼasisaw chʼikhïtasxa uñachtʼaysna. Ukhamasti inas kun lurañasa jan ukax mayj tʼiqi isinakampi uchasiñasa, kun manqʼañasa jan wali munañanakar wiytiristma, ukanakatxa amuyasxañamawa. Sañäni, kunapachatï maynix machatäki ukhaxa, janiw kunsa sum amuyasxiti, kunsa lurirjamakïskiwa. Ukat televisionansa jan ukax kuna libronakansa qʼañu luraskir jan isin jaqinakaw uñsti jan ukax uka tuqinakat parlasi, taqi ukanakatxa jithiqtañamawa. Salmonak qillqirix akham sasaw Diosat mayisitayna: “Janikiy inamay [jan wali] yänakar uñtayistati” sasa (Salmo 119:37).

Ukat awisax kunatsa uka jan walinakax lurañjamakipunïspawa, uka tuqitsa janïräkipan amuyasiñamarakiwa. Inas mä tawaqux sapa phaxsin mä qhawqha urunakax ukanakak chuymapan lurañ munchispa. Jan ukax inas chuymas ustʼata, wali llakit sarnaqaskchispa. Ukatwa Proverbios 24:10 jiskʼa tʼaqanxa akham amtayistu: “Tʼaqhisiña horasantix mayjtʼasïta ukapachaxa, jukʼa chʼamanikiwa jikxatasxäta” sasa. Ukhamasti janiw walja tiempo sapaki sarnaqañamäkiti. Jan ukasti, kun lurasas jan walinakat armasisma ukanak jan tiemponi luraskakiñamawa, ukhamatwa jan wali amuyunakatxa armasisma.

¿Kun lurañas wakisispa?

Mä jaqix 11 maranïkän ukhatpachwa 16 maranaka jan masturbasxañatakix wal chʼamachasitayna, ukampis atipjapunitaynawa. Ukat jupax akham siwa: “Janiw ukhamaki qhiparktti, jan ukasti atipjañatakipuniw sartasta. Sapürupuniw Biblia mä pä jaljanak liytxa” sasa. Niya kimsa mar jilaw ukham luratayna. Ukat yaqha cristianox akham sarakiwa: “Janïr ikintkasax kunatï Dios tuqit amuytʼaykistu uk liyiñaw wakisi. Niya ikintxañataki Dios tuqit amuytʼañax wali wakiskiripuniwa. Ukat janïr ikiñar mantkasax Diosat mayisiñarakiw wal yanaptʼistu” sasa.

Maysa tuqitxa, ‘Tatitun luräwipanwa jukʼamp jukʼampi lurañasaraki’, mä arunxa Diosan arunakapwa jaqinakar yatichañasa, ukaw yanaptʼarakistaspa (1 Corintios 15:58). Masturbasiñar atipir mä warmix akham siwa: “Jichhax sapürjamawa Diosataki irnaqtxa, ukhamatwa Diosar jakʼachasipxañapataki jaqinakar yatiyir taqi amuyumpi taqi chʼamampi ukham sartxa” sasa.

Ukatxa Diosaruw taqi chuyma ‘jachʼa chʼamapa’ mayisirakisma (2 Corintios 4:7). “Chuymanakam jupar jistʼarapxam.” (Salmo 62:8.) Mä tawaqux uka tuqit akham siwa: “Diosar mayisiñax yanaptʼasir mä torrïkaspas ukhamawa. Janïr ukanak wal munkasaw Diosar mayisiña, ukax chiqapuniw yanaptʼasiski” sasa. Maysa tuqitxa sapa alwanakaw uka jan walinak jan lurañ amtatamxa Diosar yatiyañama, ukat sapürurakiw Diosar qullan ajayupa mayisiñama (Lucas 11:13).

Yaqhanakaw yanaptʼarakistaspa

Inas sapakix jan atipirjamäksta, ukhamasti yaqhanakampi parltʼañamawa, inas tatamampi jan ukax mamamampi parltʼapxchisma, ukat irpir chuymaninakarus sarakismawa. Inas tawaqunakax amuytʼasir cristiano kullakanakampi parltʼapxarakchispa (Tito 2:3-5). Mä waynax uka tuqit walpun llakisitayna, ukat akham siwa: “Mä arumaw tatajampi uka tuqit parlta”. “Jupar sañatakix wal chʼamachtʼasta. Ukat jachtʼasisaw yatiyta, walpun phinqʼasta. Ukampis jupan arunakapxa janipuniw armaskäti. Jupax lartʼasisaw akham situ: ‘Walikpun ukham yatiyistaxa’ sasa. Kunjamsa jupar yatiyañatakix wal chʼamachasta ukxa jupax sum amuyäna. Wal chuymachtʼitu ukat yanaptʼarakitu” sasa.

Ukat uka waynax saskakiwa: “Tatajax Bibliatwa mä chiqa uñachtʼayitu, ukhamatwa uka luräwix jan sinti jan walïtapxa uñachtʼayitu. Ukat masturbasiñax kunja jan walis uk amuytʼañajatakix yaqha chiqwa uñachtʼayarakitu. Ukatxa mayampi parlasiñkamaxa, ‘armasim ukat mayampi chʼamachasim’ sasaw situ. Ukampis ‘mayampi uk luräta ukhaxa janiw sinti llakisiñamäkiti, jan ukasti jan lurañatakiw chʼamachasiñama’ sasaw sarakitu” sasa. Ukhamatwa uka waynax jan mayampsa masturbasxänti, ukat akham sasaw tukuyi: “Kunapachatï maynix kunjamtï nayax jikxataskta uk sum yati ukat yanaptʼarakitu ukhaxa wali askipuniw nayatakixa” sasa.

¿Mayampi kuttarakkisma ukhax kunsa lurasma?

Mä waynax jan masturbasxañatakix wal chʼamachasitayna, ukampis mayampi kuttarakkïnwa. Ukat akham siwa: “Jukʼamp llakista. Sinti jan walpunsa lurkirista ukham amuyasta. Ukatwa akham amuyasta: ‘Janjamakipuniwa armkäti. Niyakixay Jehová Dios nayraqatan jan wal lurstxa, janiw sum uñjkituti, ukhamax janiw naya pachpa uka jan wal jaytañatakix chʼamachasiñajäkiti’ sasaw sista”. Ukampis janiw mä kutimpi masturbasisax atipatäxsnas ukhamäkiti. Mä tawaqux 19 maranïkasaw akham sarakïna: “Qalltanxa sapa arumaw masturbasirïta; ukatwa Jehová Diosar yanap mayista ukat wal jakʼachasta, ukatxa qullan ajayupaw yanaptʼitu, inas jichhax maran mä suxta kuti uk lursta. Ukampis uk lurasax wal llakista; ukar wasitat purisax mayampi jan lurxañatakiw wal chʼamachasta” sasa. Jïsa, jukʼat jukʼatwa atipaski.

Mayampi masturbasisax kunatsa ukar purtax uk amuytʼasiñamawa. Uka tuqitxa mä tawaqux akham sarakiwa: “Kuntï liykta jan ukax amuykta ukwa amtasta. Kunatsa ukar wasitampi purtxa ukxa amuyapuntwa. Ukhamatwa mayanakatakix amuyasxta” sasa.

¿Atipasax kunsa jikxatañäni?

Masturbacionar atipir mä waynax akham siwa: “Jan lurxta ukat aksarux Jehová Dios nayraqatanxa qʼuma amuyunïxtwa, ¡janiw kunas ukham askïkaspati!” sasa.

Ukhamawa, jan masturbasxañataki wal chʼamachasiñäni ukaxa, qʼuma concienciani, suma chuymani, ukhamaw Jehová Diosar jakʼachasiñänixa. Ukham jañchin munañapar atipir mä tawaqux akham siwa: “Uka jan walir atipañatakix wal chʼamachasiñasawa” sasa.

Amuytʼañataki

◻ ¿Kunatsa majtayasir amuyunakampi apayasiñax jan walïki? ¿Jan ukanakat amuyxañatakix kunsa maynix luraspa?

◻ ¿Jan masturbasiñar puriñatakix kunsa wayn tawaqunakax lurapxaspa?

◻ ¿Kunatsa jan masturbasxañataki wal chʼamachasiñasa?

◻ ¿Kunjamsa Diosar mayisiñax yanaptʼistaspa?

◻ ¿Uka tuqitxa kunatsa yaqhar yatiyañax askïspa?

[208, 209 jananakan recuadro/​foto]

¡Jan isini, wachuq jucha luraskirinakar uñchʼukiñaxa, ¿kunatsa jan walïki?

Ronald sat 19 marani waynax akham siwa: “Jan isini, wachuq jucha luraskirinakar uñchʼukiñax kawkinsa utjaskakiwa; thakinakansa periódico aljañ chiqanakansa, ukakiw utjaski. Yaqhip yatichirinakas uka kasta qillqatanak escuelar apanipxiri, ukat janïr yaqhar yatichäwir mantkasax qunuñapan quntʼataw ukanak uñaskiri” sasa. Jïsa kunayman jaqinakaw jan ukax taqi chiqanwa uka kasta qillqatanakxa jamasat liyipxi. Marcos sat mä waynax akham siwa: “¡Jan isini warminakani qillqatanak liyiñax wali sumjamawa! [...] Ukat yaqhanak uñstaniñap wal suyirïta, ukat pachpaki kutin kutin uñaskañax amjayasiñjamäxiriwa. Ukatwa uka revistanakax wal munañjama” sasa. Ukampis ¿ukanak uñaskañax askïspati?

‘Uka qʼañu luräwinakax wali askïkaspas jañchin kusisiñ jikxatañatakixa’ ukhamwa uka qillqatanakas jan ukax wakichäwinakas jaqinakar amuyayapxi. Uka wakichäwinakanxa sinti jan walinakaw utji, ukat jan sinttʼasisaw lurapxi. Ukat ukar yatinuqtatanakatakix janiw kunatï nayrax utjkäna ukanakax munañjamäxiti, jan ukasti yaqhanak munapxi, ukatwa machaq fotonaksa jan ukax jichha uñstir jukʼamp jan wali peliculanaksa thaqapxi. Kunjamatix Nueva York markan yatichiri Ernest van den Haag jaqix siskixa, “ukham qʼañunak luraskir jan isin jaqinakar uñjasaxa, yaqhanakax aliq jañchikïkaspasa jan ukax jañchin munañanakap phuqañataki anatasiñakïpkaspas ukham amuyapxi”.

Qʼañunak luraskir jan ukax jan isini jaqinakar uñchʼukisax jan walinakwa chacha warmi munasiñ tuqinakat amuyxsna, ukat ukanak munasksna, ukatwa yaqhip chacha warminakax jan walinakansa uñjasipxi. Chachani mä tawaqux akham siwa: “Uka kasta qillqatanak uñasax ukham jan walinakwa chachajampix lurañ munxarakta. Ukampis ukham chachajampi lurxasax jan walikiw uñjasta” sasa. Khä 1981 maranxa ukham qillqatanak uñiri warminakaruw chachanakapampix kunjamakis jakasipki uka tuqitxa jisktʼasitayna. Niya chikatanjamaw ukanak uñasax jan walinakar chacha warmi puripxatayna. Ukat yaqhipax jaljtañar kunaw puripxatayna. Ukat mä warmix akham sänwa: “Chachajax uka qillqatanak tuqikis jañchin munañanakap phuqkaspa ukat nayax janis askïkirista ukham amuyasta. [...] Kunjamtï jupax munki ukhamäñajataki Diosax yanaptʼitaspa uk munta, ukampis chachajax plásticompi papelampikwa nayat sipansa muni, ukhamatwa nayarux jan walin uñjasiyitu. [...] Ukham jan isininak uñchʼukiskañas jan ukax uñaskañas munasiñar qʼal tukji. [...] Axtaskañawa ukat jan walirupuniw puriyasi” sasa.

Ukat cristian wayn tawaqunakax Diosan nayraqatapan qʼum sarnaqañ munasax janiw ukanak uñchʼukipxañapäkiti, jan ukasti inamayaw chʼamachasipxaspa (2 Corintios 6:17–7:1). Nayra jaqinakasa “chuymanakap qalarayasipxatap laykusti”. ‘Jan pʼinqanïxapxänwa, ukatsti kunayman qʼañu luräwinakaruw katuyasipxäna, ukanaksti jan axsarasaw lurapxarakïna’ sasaw Bibliax qhanañchi (Efesios 4:18, 19). ¿Jumax ukham sarnaqasax jan walinakar puriñ munarakismati? Amtapuniñäni, uka qʼañu luräwinak uñchʼukisax jan ukax ukham qillqatanak uñasaxa chuymwa qalarayassna. Ukatwa yaqhip cristian wayn tawaqunakax masturbasiñar jan ukax wachuq juchar kun puripxi. Ukhamasti, yatiñan jaqjamax janiw ukanak uñchʼukiñasäxiti.

Darry sat mä waynax akham siwa: “Jan isini jaqinakani qillqatanakxa katuñjamakipuniwa. Ukhamasti kunjamatsa uñxatañjamakipuniwa; ukampis janiw may kutimpi uñxatañatakix khitis waytʼkituti” sasa. Ukhamasti, kawkintï uka kasta qʼañu luräwinakax utjki uksarux janipuniw uñtañasäkiti, ukat masinakampi uksar wiytatas janirakiw munañasäkiti. Karen sat mä tawaqux akhamwa 18 maranïkasax amuytʼasitayna: “Pantjasirjamax nayatakix kunatix askïki ukat kunatix chiqapäki ukanakat lupʼiñax wali chʼamawa. Ukat uka kasta qʼañu luräwinakani qillqatanak uñaskirista ukhaxa, ¿janit jukʼamp chʼamäkaspa?” sasa.

[206 janan fotopa]

“Diosar mayisiñax yanaptʼasir mä torrïkaspas ukhamawa. Janïr ukanak wal munkasaw Diosar mayisiña”

    Aymara qellqatanaka (2005-2025)
    Mistuñataki
    Mantañataki
    • Aymara
    • Apayañataki
    • Kunjamtï munkta ukarjam askichañataki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ak amtañamapuniwa
    • Aka amtanakanïpjjtwa
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Mantañataki
    Apayañataki