Watchtower INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Watchtower
INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Aymara
ʼ
  • kʼ
  • tʼ
  • pʼ
  • chʼ
  • qʼ
  • BIBLIA
  • QELLQATANAKA
  • TANTACHÄWINAKA
  • Higot parlasaw Diosar confiyañ yatichäna
    Jesusaw thakisa, cheqasa, jakañasa
    • Jesusampi discipulonakapampejj jan achuni wañsut higos arbolaruw uñtasipki

      105 YATICHÄWI

      Higot parlasaw Diosar confiyañ yatichäna

      MATEO 21:19-27 MARCOS 11:19-33 LUCAS 20:1-8

      • JESUSAJJ WAÑSUT HIGOS ARBOLAT PARLASAW DIOSAR CONFIYAÑ YATICHÄNA

      • “¿KHITIN MUNAÑAPAMPIS JUMAJJ TAQE UKANAK LURTA?” SASAW JESUSAR JISKTʼAPJJÄNA

      Lunes jaypʼojja, Jesusajj Jerusalenatjja Betania markaruw sarjjäna, Olivos Qollut inti jalsu toqeru. Uka arumajj Lázaro, María, Marta uka amigonakapan utapanwa alojaspachäna.

      Jesusampi discipulonakapampejj wali alwatwa 11 de nisán urojj Jerusalenar sarapjjäna. Jesusajj qhep qhepa kutiw templor saräna. Qhepa kutirakiw taqenin uñjkata yatichjjäna, janïr Pascua amtkasina, janïr jiwañapat amtañataki cena uttʼaykasina, janïr juchañchat jiwayatäkasina.

      Betania markat Jerusalenar sarasajja Olivos Qollnamwa pasasipkäna. Jesusajj lunes alwan maldiskäna uka arbolar uñjasajja, Pedrojj akham sänwa: “¡Rabí, uñjam! Maldiskta uka higos arbolajj wañsutäjjarakisä” sasa (Marcos 11:21).

      ¿Kunatsa Jesusajj uka arbolar ukham wañsuypachäna? Jesusajj akham sänwa: “Qhanakwa sapjjsma, jumanakatejj Diosar confiyapjjasma janirak pächasipkasma ukhajja, janiw kuntï nayajj higos arbolampi lurkta ukaki lurapkasmati, jan ukasti aka qollurojj ‘sartam, lamar qotar jaqoranttam’ sapjjasma ukhajja, lurasispawa. Jumanakatejj Diosar confiyasin taqe kuns oracionan mayisipjjäta ukhajja, katoqapjjätawa” sasa (Mateo 21:21, 22). Ukhamatwa Jesusajj kuntï nayrajj yatichkäna, uka toqet yaticharakïna. Ukapachajja, maynitï Diosar confiyaspa ukhajja, mä qollsa jittayaspawa sasaw yatichäna (Mateo 17:20).

      Jichhajja, Jesusajj higos arbolar wañsuyasaw discipulonakaparojj Diosar confiyañ yatichäna. Jupajj sänwa: “Taqe kunanaktï oracionan mayipkäta ukanakjja, niyas katoqapkasma ukham confiyapjjam, ukatsti katoqapjjätawa” sasa (Marcos 11:24). Uka suma yatichäwejj Jesusan taqe arkirinakapatakiwa. Apostolonakajj kunayman jan waltʼäwinakanwa uñjasipjjañapäna, ukhamajj Jesusan ewjjtʼapajj wal yanaptʼaspäna. Ukjjarojja, Jesusajj yaqha toqetwa yaticharakïna, ukampis wañsut higosampita Diosar confiyañampit parlaskakïnwa.

      Israel markajj uka higos arbolar uñtatänwa, achunïkaspas ukhamaw uñnaqäna. Jupanakajj Diosampejj mä pacto lurapjjäna, Diosan Leyip phoqapkaspas ukhamaw sarnaqapjjäna. Ukampis markjamajj janiw Diosar confiyapkänti, janirakiw suma achunakapas utjkänti, ni Diosan Yoqaparus creyipkänti. Ukhamajj higosar wañsuyasajja, Diosar jan confiyiri jan suma achunakani Israel markajj kunjamas tukusini ukwa Jesusajj qhanañchaskäna.

      Uka qhepatjja, Jesusampi discipulonakapampejj Jerusalenaruw mantapjjäna. Jesusajj temploruw saräna, ukanwa yaticharakïna, kunjamtï lurirïkäna ukhama. Jilïr sacerdotenakasa markan jilïr irpirinakapasa akham sasaw sapjjäna: “¿Khitin munañapampis jumajj taqe ukanak lurta? Jan ukajj ¿khitis jumarojj ukanak luram sistam?” sasa (Marcos 11:28). Jupanakajja inas kuntï Jesusajj uka uru nayrajj qollqe turkirinakar lurkäna uk amtasin ukham sapjjchïna.

      Jesusasti jupanakar sänwa: “Nayajj may jisktʼapjjarakïma. Jumanakatejj uka jisktʼar qhanañchapjjetäta ukhajja, nayajj khitin munañapampis ukanak lurta uk sapjjarakïmawa. Ukhamajj ak sapjjeta, ¿khitis bautisañapatakejj Juanar khitanïnjja, alajjpachankir Diosati jan ukajj jaqenakacha?” sasa. Jupa contra parlirinakajja janiw kamsirjamäpkänsa. Sacerdotenakampi jilïr irpirinakampejj jupanakkamaw parlakipapjjäna, akham sasa: “‘Diosaw khitani’ sañäni ukhajja, ‘kunatsa jupar jan creyipkta’ sasaw sistani, jan ukajj ¿‘jaqenakaw khitani’ sañänicha?” sasa. Jaqenakaruw wal ajjsarapjjäna, taqeniw Juanarojj cheqpach profetat uñtʼapjjäna (Marcos 11:29-32).

      Jesús contra parlirinakajja jan kamsirjamäsajj “janiw yatipkti” sasaw sapjjäna. Jesusasti sarakïnwa: “Ukhamajj janirakiw nayajj khitin munañapampis ukanak lurta uk sapkämati” sasa (Marcos 11:33).

      • ¿Kunatsa 11 de nisán urojj wali amtkañänjja?

      • Higos arbolar wañsuyasajja, ¿kunanaksa Jesusajj yatichäna?

      • “Khitin munañapampis jumajj taqe ukanak lurta” sasin jisktʼatajja, ¿kunjamsa Jesusajj uka jaqenakar amuktʼayäna?

  • Uvas yaput pä uñachtʼäwinaka
    Jesusaw thakisa, cheqasa, jakañasa
    • Yapuchirinakajja, uvas yapunin yoqaparuw jiwayasipki

      106 YATICHÄWI

      Uvas yaput pä uñachtʼäwinaka

      MATEO 21:28-46 MARCOS 12:1-12 LUCAS 20:9-19

      • JESUSAJJ PÄ YOQANAKATWA PARLÄNA

      • UVAS YAPU APTHAPIRINAKATWA PARLÄNA

      “¿Khitin munañapampis jumajj taqe ukanak lurta?” sasaw jilïr sacerdotenakasa markan jilïr irpirinakapasa Jesusar templon jisktʼapjjäna, Jesusasti mä jisktʼampiw jupanakarojj amuktʼayäna. Ukatjja yaqha uñachtʼäwit parlasaw kunjam chuymanïpjjänsa uk qhanstayäna.

      Jesusajj sänwa: “Pä yoqani mä jaqew utjäna. Jilïr yoqapan ukar sarasajj akham sasaw säna: ‘Wawa, jichhürojj uvas yapuruy trabajir saram’ sasa. Jupasti ‘janiw sarkiristti’ sasaw säna, ukampis qhepat wal amtasïna, ukatwa saräna. Sullka yoqapar jakʼachasisajja, uka pachpwa sarakïna. Jupajj ‘saräwa’ sasaw awkipar säna, ukampis janiw sarkänti. Ukhamajj ¿kawkïris awkipan munañap luränjja?” sasa (Mateo 21:28-31). Jilïr yoqaw awkipar istʼäna.

      Jesusasti jupa contra parlirinakarojj sänwa: “Qhanakwa sapjjsma, impuesto cobririnakasa prostituta warminakasa jumanakat sipans nayraw Diosan Reinopar mantapjjani” sasa. Qalltanjja impuesto cobririnakasa prostituta warminakasa, jilïr yoqar uñtasitaw Diosar jan serviñ munapkänti. Ukampis qhepat wal amtasipjjäna Diosarojj sirvjjapjjarakïnwa. Maysa toqetjja, religión pʼeqtʼirinakajj sullka yoqar uñtasitäpjjänwa, jupanakajj Diosaruw servipjjta sasaw sapjjäna, ukampis janiw ukhamäkänti. Jesusajj saskakïnwa: “[Bautisir] Juanajj cheqap thaknamwa jumanakan ukar jutäna, ukampis jumanakajj janiw jupar creyipktati. Antisas impuesto cobririnaka, prostituta warminakaw jupar creyipjjäna. Jumanakajj uk uñjkasinsa janiw amuytʼasipktati ukhamat jupar creyiñataki” sasa (Mateo 21:31, 32).

      Religión pʼeqtʼirinakajja, janiw Diosan munañap lurapkänti, ukampis janiw ukakïkänti. Jupanakajj jan wali jaqenakäpjjänwa. Ukjja yaqha uñachtʼäwimpiw Jesusajj akham sas qhanstayäna: “Mä jaqew oraqepar uvas alinak ayruntäna, ukarojj uyuchrantarakïnwa. Jupajj uvas chʼirwañatakiw mä lugar wakichäna, mä torrempi saytʼayarakïna. Ukatjja yapuchirinakar jaytasaw jaya markar saräna. Uvas apthapiñ tiempojj purinjjäna ukhajja, mä esclavoruw jupajj yapuchirinakan ukar khitäna, ukhamat mä qhawqha achunak yaput aptaniñapataki. Ukampis yapuchirinakajj uka esclavor katuntasajj wal nuwjapjjäna, chʼusa amparak khitanukupjjäna. Ukatsti mayampiw yapunejj yaqha esclavor khitäna, ukampis yapuchirinakajj uka esclavorojj pʼeqet nuwjapjjäna, jiskʼachjapjjarakïnwa. Ukatjja yaqha esclavoruw khitarakïna, juparusti yapuchirinakajj jiwayapjjänwa. Ukjjarojj walja esclavonak khitarakïna, ukampis yaqheparojj nuwjapjjänwa, yaqheparusti jiwayapjjarakïnwa” sasa (Marcos 12:1-5).

      Jesusajj kamsañsa munaskäna ukjja, ¿ukankirinakajj amuyapjjpachänti? Inas Isaiasan arunakap amtapjjchïna, jupajj sänwa: “Taqe chʼamani Tatitun uva yapupajja, suma munat yapupajja, Israel markawa, Judá markawa. Tatitusti jupanakatjja munarakïnwa leyipajj ajjsaratäñapa, ukampisa jaqe jiwayañanakakwa jikjjatejja” sasa (Isaías 5:7). Jesusan uñachtʼäwipajj niya ukar uñtasitänwa. Uvas yapunejj Jehová Diosawa, uvas yapusti Israel markarakïnwa, uka markajj Diosan Leyipampi jarkʼatänwa, uyuchrantatäkaspas ukhama. Diosaw markapar yanaptʼañatakejj profetanak khitäna, ukhamat suma achunak churapjjañapataki.

      Ukampis ‘yapuchirinakajj’ uka ‘esclavonakarojj’, nuwjapjjänwa jiwayapjjarakïnwa. Jesusajj sänwa: “[Uvas] yapunejj wali munat yoqaparuw yapuchirinakan ukar khitäna, akham sasa: ‘Yoqajarojj respetapjjaniwa’ sasa. Ukampis yapuchirinakajj akham sasaw parlakipapjjäna: ‘Jupajj herencia katoqeriwa, jutapjjam, jiwayañäni, herenciapajj jiwasankaniwa’ sasa”. Ukhamaw katuntasin jiwayapjjäna (Marcos 12:6-8).

      Ukjjarojja Jesusajj akham jisktʼäna: “¿Uvas yapunejj kamachanisa?” sasa (Marcos 12:9). Religión pʼeqtʼirinakasti sapjjarakïnwa: “Jan wali jaqëpjjatap laykojja, qʼalwa jupanakar jiwarayani. Uvas yapupjja yaqha yapuchirinakaruw katuyjjani, uka yapuchirinakasti tiempoparuw achunak jupar churapjjani” sasa (Mateo 21:41).

      Religión pʼeqtʼirinakajja, jupanak pachpaw juchañchasipjjäna, jupanakaw Jehová Diosan Israel markapa, mä arunjja ‘uvas yapupa’ ‘yapuchirinakäpjjäna’. Suma achunakwa utjayapjjañapäna, Jehová Diosajj Mesías Yoqaparu confiyapjjaspa ukwa munäna. Ukatwa Jesusajj jupanakar akham säna: “¿Janit mä kutis liytʼapkta? Qellqatanjja akham siwa: ‘Uta luririnakan apanukut qalajja, esquin jachʼa qalaruw tuku. Ukajj Jehová Diosatwa juti, jiwasatakejj wali musparkañarakiwa’ sasa” (Marcos 12:10, 11). Ukatjja, Jesusajj qhana arunakampiw akham säna: “Ukatpï nayajj jumanakar sapjjsmajja, Diosan Reinopajj jumanakat apaqatäniwa, achunak achoqer mä markar churatäniwa” sasa (Mateo 21:43).

      Escribanakasa jilïr sacerdotenakasa uka uñachtʼäwit parlasajja, Jesusajj jupanakat parlaskatap amuyasipjjänwa (Lucas 20:19). Ukatwa nayrat sipansa ‘herencia katoqeri’ Jesusar wal jiwayañ munapjjäna. Ukampis jaqenakaruw ajjsarapjjäna, Jesusar profetarjam uñjapjjatap layku, ukatwa jan jiwayapkänti.

      • Jesusajj parlkäna uka uñachtʼäwinjja, ¿khitinakäpjjänsa uka pä yoqanakajja?

      • “Uvas” yapunisa, uvas yapusa, yapuchirinakasa, esclavonakasa, herencia katoqerisa, ¿khitinakäpjjesa?

      • ¿Kunas yapuchirinakarojj pasañapäna?

  • Reyejj jachʼa manqʼäwiruw jawsayäna
    Jesusaw thakisa, cheqasa, jakañasa
    • Reyejj casarasïwir mantañatak isimpi jan isthapitäki uka jaqeruw jachʼa manqʼäwit jaqsuyaski

      107 YATICHÄWI

      Reyejj jachʼa manqʼäwiruw jawsayäna

      MATEO 22:1-14

      • JESUSAJJ CASARASÏWIN UTJKÄNA UKA JACHʼA MANQʼÄWITWA PARLÄNA

      Jesusajj qhep qhepa urunakaw jaqenakar yatichaskäna. Escribanakasa jilïr sacerdotenakasa kunjam jaqëpjjänsa ukjja, uñachtʼäwinakampi parlasaw qhanstayäna. Ukatwa Jesusar jiwayañ munapjjäna (Lucas 20:19). Jesusajj jupanakan kʼari chuymanïpjjatap qhanstayaskakiñatakejja, yaqha uñachtʼäwitwa parlañ qalltäna:

      “Alajjpachankir Reinojj mä reyimp sasiwa, jupasti yoqapar casarañatakiw mä jachʼa manqʼäwi wakichäna. Ukatjja khitinakatï uka jachʼa manqʼäwir invitatäpki ukanakar jawsanipjjam sasaw esclavonakapar khitäna. Ukampis invitatanakajj janiw jutañ munapkänti” (Mateo 22:2, 3). Jesusajj ‘alajjpachankir Reinot’ nayraqat parläna. Uka Reinon ‘Reyepajj’ Jehová Diosawa. Reyin yoqapajj Diosan Yoqapawa, jupaw uka uñachtʼäwit qhanañchaskäna. Invitadonakasti reyin Yoqapampi chika alajjpachankir Reinon apnaqanipkani ukanakawa.

      ¿Khitinakas nayraqat invitatäpjjäna? ¿Khitinakarus Jesusasa apostolonakasa Diosan Reinopat yatiyasipkäna? Cheqas judionakaruw yatiyasipkäna (Mateo 10:6, 7; 15:24). Uka markajj 1513 (antes de Cristo) maranwa Leyirjam lurat pactor phoqañ amtapjjäna. Ukhamatwa Diosar ‘serviri sacerdotenakar’ tukuñatakejj nayrankapjjäna (Éxodo 19:5-8). ¿Kunapachas jupanakajj “jachʼa manqʼäwir” invitatäpjjäna? Jesusajj Diosan Reinopat 29 maran yatiyañ qalltkäna ukhaw jupanakajj invitatäpjjäna.

      ¿Jilaparte israelitanakajj invitatäsajj kamachapjjänsa? “Janiw jutañ munapkänti” sasaw Jesusajj säna. Cheqansa religión pʼeqtʼirinakata judionakat jilapartejja, janiw Jesusarojj Mesiasarjamas ni Diosan uttʼayat Reyiparjamas katoqapkänti.

      Ukampis judionakarojj mayampiw invitasini sasaw Jesusajj qhanañchäna, jupajj sänwa: “Reyejj yaqha esclavonakar mayamp khitäna, akham sasa: ‘Invitatanakar akham sanipjjam: “Manqʼajj wakichatäjjewa, toronakajasa likʼi uywanakajas kharsutäjjewa. Taqe kunas wakichatäjjewa. Jachʼa manqʼäwir jutapjjamaya” sasa’. Jupanakajj jan yäqasiriw tukupjjäna, maynejj yapuparuw sarjjäna, maynejj negocioparuw sarjjarakïna, mayninakasti uka esclavonakar katuntasaw nuwjapjjäna, jiwayapjjarakïna” sasa (Mateo 22:4-6). Judionakajja cristiano congregacionajj uttʼayaskäna uka qhepatwa mayampi invitatäpjjäna. Ukapachajja Diosan Reinopan apnaqañatak mantapjjaspänwa. Ukampis jilapartejj janiw sarañ munapkänti, antisas reyin esclavonakaparuw tʼaqesiyapjjäna (Hechos 4:13-18; 7:54, 58).

      ¿Kunas uka markampejj pasäna? Jesusajj sänwa: “Reyisti walpun colertʼasïna, ejercitonakapar khitasaw uka jiwayirinakarojj jiwarayäna, markapsa phichantarakïnwa” sasa (Mateo 22:7). Romanonakajj 70 maranwa Jerusalenar tʼunjapjjäna, ukapachaw judionakajj jan walin uñjasipjjäna.

      Judionakajj janis invitatajj sarañ munapjjchïnjja, yaqha invitadonakaw utjäna. Jesusajj sänwa: “[Reyejj] esclavonakaparojj sarakïnwa: ‘Casarasïwi jachʼa manqʼäwitakejj taqe kunas wakichatäjjewa, ukampis invitatäpkän uka jaqenakajja janiw ukankañatakejj walïpkiti. Ukhamajja markat mistki uka thakinakar sarapjjam, khitinakampitï jikisipkäta ukanakar invitanipjjam, ukhamat uka jachʼa manqʼäwir jutapjjañapataki’ sasa. Ukatwa esclavonakapajj thakinakar mistupjjäna, qhawqha jaqenakampitï jikisipkäna ukanakaruw tantachthapipjjäna, jan wali jaqenakaru suma jaqenakaru. Casarasiñ utanjja, jaqenakajj wali phoqapuniw manqʼañatak qonurapjjäna” (Mateo 22:8-10).

      Apóstol Pedrow yaqha markankirinakarojj cristianöpjjañapatak yanaptʼañ qalltäna, (jan judiöpki ukanakaru, judionakan religionapar jan mantapkäna ukanakaru). 36 maranjja, Cornelio chachampi familiapampiw Diosan espíritu santop katoqapjjäna, ukhamatwa jupanakajj alajjpachankir Reinonkañataki katoqatäpjjäna. Corneliojj romano ejerciton mä oficialapänwa (Hechos 10:1, 34-48).

      Maysa toqetjja, jachʼa manqʼäwir saririnakajj janiw taqenejj reyimpi katoqatäpkaniti sasaw Jesusajj sarakïna. Jupajj sänwa: “Reyejj uka invitatanakar uñjir mantkäna ukhajja, mä jaqeruw uñjäna, uka jaqejj janiw casarasïwir mantañ isimpi isthapitäkänti. Ukatwa akham säna: ‘Amigo, ¿kunjamarak akar mantantasti? Janirakis casarasïwir mantañatak isimpi isthapitäktatejjä’ sasa. Uka jaqesti amukiw ischʼukïna. Reyisti servirinakapar akham sänwa: ‘Amparampit kayumpit ñachʼantapjjam, ukatsti anqa chʼamakar jaqonukunipjjam. Ukanwa jachani, laka chʼakhanakapsa tʼurusini’ sasa. Cheqansa waljaniw invitatäpjje, ajllitanakajj jukʼanikirakiwa” sasa (Mateo 22:11-14).

      Religión pʼeqtʼirinakajja, janis Jesusan arunakap amuyapkchïnjja, wal colerasipjjäna, phenqʼachatäsajj jiwayañ munapjjarakïna.

      • Jesusajj parlkäna uka uñachtʼäwinjja, ¿reyejj khitisa, yoqajj khitirakisa? ¿Khitinakasa jachʼa manqʼäwir nayraqat invitatäpjjäna?

      • ¿Kunapachas judionakar invitasïna, qhepat khitinakarus invitasirakïna?

      • Jesusajj waljaniw invitatäpjje, ajllitanakajj jukʼanikirakiwa sasinjja, ¿kamsañsa munäna?

  • Jesusajj yantʼañ munirinakarojj amuktʼayänwa
    Jesusaw thakisa, cheqasa, jakañasa
    • Jesusajj impuesto qollqe irtasaw fariseonakan jisktʼapar qhanañchaski

      108 YATICHÄWI

      Jesusajj yantʼañ munirinakarojj amuktʼayänwa

      MATEO 22:15-40 MARCOS 12:13-34 LUCAS 20:20-40

      • “CESARANKKIS UKJJA, CESARAR CHURAPJJAM”

      • ¿JIWATAT JAKTIRINAKAJJ CASARASIPJJASPATI?

      • DIOSAN JACHʼA MANDAMIENTONAKAPA

      Jesusar uñisipkäna uka religión pʼeqtʼirinakajj wali coleratäpjjänwa. Jupanakajj kunjamäpjjänsa ukwa Jesusajj qhanstayäna. Ukatwa fariseonakajj Jesusar pantjasiyañ laykojj mä yantʼa wakichapjjäna. Jesusarojj romano gobernadorar apjjaruyañwa amtapjjäna, ukatakejj arunakapan pantjasispa ukwa munapjjäna, ukatwa jupanakan arkirinakaparojj qollqe churapjjäna, ukhamat Jesusar pantjasiyapjjañapataki (Lucas 6:7).

      Jupanakajj Jesusar sapjjänwa: “Yatichiri, nanakajj yatipjjtwa, jumajj cheqaparupuniw parltajja, yaticharaktajja. Janirakiw khitirus yaqhachktati, Diosan thakipatsa cheqaparuw yaticharaktajja. Ukhamajj sapjjetaya: ¿Cesarar impuesto pagañajj walikïskit janicha?” sasa (Lucas 20:21, 22). Jesusarojj jachʼañchapkchïnsa, kʼari chuymampiw parlapjjäna, ukhamajj janiw engañjayaskänti. Jesusatï “janiw pagapjjañasäkiti” saspäna ukhajja, Roma marka contras saytʼkaspa ukhamwa jupar juchañchapjjaspäna. Jupatï “pagañasawa” saspäna ukhajja, markachirinakajj Roma markarus apoykaspa ukham amuyapjjaspäna, ukatjja juparojj uñisipjjaspänwa, uka tiemponjja judionakajj janiw Roma markan apnaqatäñ munapkänti. Ukhamajja ¿Jesusajj kamsänsa?

      Jupajj sänwa: “Kʼari chuyman jaqenaka, ¿kunats jumanakajj nayar yantʼir jutapjjesta? Impuesto pagañ qollqe uñachtʼayapjjeta” sasa. Jupanakasti, mä denario churapjjäna. Ukatsti jupajj sänwa: “¿Khitin ajanupasa, khitin sutipas akanki?” sasa. “Cesarankiwa” sasaw sapjjäna. Ukjjarusti jupajj sänwa: “Ukhamajj Cesarankkis ukjja, Cesarar churapjjam, Diosankkis ukjja, Diosar churapjjarakim” sasa (Mateo 22:18-21).

      Jesusar istʼasajj wal jaqenakajj musparapjjäna. Janirakiw kamsirjamäpkänsa, ukhamajj sarjjapjjänwa. Uka urojj janïraw tukuskänti, yantʼirinakas utjaskakïnwa. Fariseonakajj janiw Jesusarojj pantjasiyañ puedepkänti, jichhajj saduceonakarakiw Jesusan ukar jutapjjäna.

      Saduceonakajj janiw jiwatat jaktañajj utjkiti sasaw amuyapjjäna. Jupanakajj Jesusarojj jiwatat jaktañampita cuñadompi casarasiñampitwa jisktʼapjjäna, akham sasa: “Yatichiri, Moisesajj akham sänwa: ‘Mä chachatejj jan wawani jiwani ukhajja, jilapaw jupan warmipampejj casarasiñapa, juparakiw jilapatakejj wawa utjayañapa’ sasa. Mä kutejja, paqallqo jila sullkaw nanak taypin utjäna. Nayrïrejja casarasisajj jan wawaniw jiwjjäna, ukatwa warmipjja jilapatak jaytjjäna. Payïr jilapampis kimsïr jilapampis uka pachparakiw pasäna, paqallqöki ukarus ukhamarakiw pasäna. Uka qhepatsti warmis jiwjjarakïnwa. Ukhamasti niyakejjay paqallqonimppach casaraschïnjja, jiwatanakajj jaktanipkani ukhajja, ¿kawkïrin warmipänisa?” sasa (Mateo 22:24-28).

      Saduceonakajj Moisesan qellqatanakap respetapjjatapa Jesusajj yatïnwa, ukatwa uka qellqatanak aytasajj akham säna: “Jumanakajj pantjatäpjjtawa, janirakiw Qellqatanaksa ni Diosan chʼamapsa uñtʼapktati. Jiwatat jaktanipkani ukhajja, janiw chachanakas ni warminakas casarasipkaniti, jan ukasti alajjpachankir angelanakjamäpjjaniwa. ¿Janit Moisesan libropanjja aqaskir chʼapit parlki uka cheq liytʼapkta? Diosajj akham sasaw Moisesar säna: ‘Nayajj Abrahanan Diosapätwa, Isaacan Diosapa, Jacobun Diosaparaki’ sasa. Ukham sasinjja jupajj jiwatanakan jaktaniñapat parlaskäna. Jupajj janiw jiwatanakan Diosapäkiti, jan ukasti jakirinakan Diosapawa. Jumanakajj wali pantjatäpjjtawa” sasa (Marcos 12:24-27; Éxodo 3:1-6). Uk istʼasajja ukankirinakajj wal musparapjjäna.

      Jesusajj fariseonakarus saduceonakarus qʼal amuktʼayäna, ukatwa jupanakajj mayachtʼasipjjäna, Jesusar pantjasiyañatakejj yaqha yantʼampiw jutapjjarakïna. Mä escribajj akham sänwa: “Yatichiri, ¿Leyin utjki uka mandamientonakat kawkïris jukʼamp jachʼajja?” sasa (Mateo 22:36).

      Jesusasti sarakïnwa: “Nayrïristi akawa: ‘Istʼam Israel marka, Jehová Diosasajj mä sapa Jehová Diosakiwa, Jehová Diosamarojj taqe chuymamampi, taqe almamampi, taqe amuyumampi, taqe chʼamamampi munasiñamawa’. Payïristi akarakiwa: ‘Jaqe masimarojj juma kikparjam munasiñamawa’. Ukanakat jukʼamp jachʼa mandamientojj janiw utjkiti” sasa (Marcos 12:29-31).

      Uk istʼasajja, escribajj sänwa: “Yatichiri, jumajj cheqpun parlasktajja: ‘Mä Diosakiw utji, janiw jupat yaqhajj utjkiti’. Jupar taqe chuymampi, taqe amuyumpi, taqe chʼamampi munasiñasa, jaqe masisar jiwas kikparjam munasiñasa, taqe sacrificionakata nakhantayat ofrendanakat sipansa jukʼamp sumawa” sasa. Jesusasti uka jaqen wali amuyumpi arsutap istʼasajja, akham sänwa: “Jumajj janiw Diosan Reinopat jayankktati” sasa (Marcos 12:32-34).

      Jesusajj kimsa uruw templon yatichjjäna (9, 10, 11 de nisán). Yaqhepanakajja, uka escriba jaqjamarakiw wali kusisit Jesusar istʼasipkäna. Ukampis religión pʼeqtʼirinakajj janiw ukham istʼapkänti, “ajjsarañatjja janiw khitis jupar jukʼamp jisktʼañ munjjänti”.

      • ¿Kunjamsa fariseonakajj Jesusar yantʼapjjäna, Jesusajj yantʼar jalantänti?

      • Saduceonakajj Jesusar yantʼapjjäna ukhajja, ¿kunjamsa jupanakar amuktʼayäna?

      • Escriban jisktʼapar qhanañchasajja, ¿Jesusajj kuna mandamientow jukʼampi wakiskirejj sänsa?

  • Jupa contra saytʼirinakaruw juchañchäna
    Jesusaw thakisa, cheqasa, jakañasa
    • Jesusajj jupa contra saytʼirinakajj kunjam jaqenakäpjjes ukwa uñachtʼayaski

      109 YATICHÄWI

      Jupa contra saytʼirinakaruw juchañchäna

      MATEO 22:41-23:24 MARCOS 12:35-40 LUCAS 20:41-47

      • ¿CRISTOJJ KHITIN YOQAPASA?

      • JESUSAJJ JUPA CONTRA SAYTʼIRI KʼARI CHUYMANINAKARUW JUCHAÑCHÄNA

      Jesús contra saytʼirinakajja janiw Jesusarojj romanonakar apjjaruyañatak pantjasiyañ puedepkänti (Lucas 20:20). Jesusajj 11 de nisán urojj templonkaskänwa, jichhajj juparakiw uñisirinakaparojj jisktʼäna, akham sasa: “¿Jumanakajj Cristot kamsapjjtasa? ¿Jupajj khitin yoqapasa?” sasa (Mateo 22:42). Cristojja Davidatwa jutañapäna uk taqeniw yatipjjäna. Ukarjamaw jupanakajj arsupjjäna (Mateo 9:27; 12:23; Juan 7:42).

      Jesusajj saskakïnwa: “Ukhamajj ¿kunatsa Davidajj espíritu santon amuytʼayatäsajj Tatitu sasin jupar säna? Jupasti akham sänwa: ‘Jehová Diosajj akham sasaw Tatitujar säna: “Kupëjjajar qontʼasim, enemigonakamaru kayunakamampi takjjatkäta ukapachkama” sasa’. Niyakejjay Davidajj jupar Tatitu sischejja, ¿kunjamarak yoqapänisti?” sasa (Mateo 22:43-45).

      Fariseonakajj amukïpjjänwa, jupanakajj Davidat nasiri mä jaqew Roma markat antutayistani sasaw amuyapjjäna. Ukampis Jesusajja Salmo 110:1, 2 qellqatanakan uñsti uka arunakampiw Mesiasajj janiw aleq jaqëkïkaniti sasin qhanañchäna. Mesiasajj Davidan Tatitupawa, Diosan kupëjjapar qontʼasisajj munañampiw apnaqani sasaw sarakïna. Uñisirinakajj Jesusan arunakap istʼasajj amukïpjjänwa.

      Discipulonakasa yaqha jaqenakasa Jesusarojj istʼasipkänwa, ukatwa Jesusajj jupanakar uñtasajja, escribanakata fariseonakat amuyasipjjañapatakejj ewjjtʼäna. Escribanakampi fariseonakampejj Diosan Leyip yatichañatakejj ‘Moisesan qonuñaparus’ qontʼasipkaspa ukhamänwa. Jesusajj akham ewjjäna: “Ukhamajj taqe kuntï jupanakajj sapktam ukanakjja, lurapjjam phoqapjjarakim, jan jupanakjam lurapjjamti. Jupanakajj aru mayakiw parlapjje, janiw arsutaparjamajj lurapkiti” sasa (Mateo 23:2, 3).

      Jesusajj uka jaqenakan kʼari chuymanïpjjatapwa qhanstayäna, akham sasa: “[Jupanakajj] jan walinakat jarkʼaqasiñataki uchasipki uka jiskʼa cajitanaksa jachʼaptayapjje[wa]” sasa. Yaqhep judionakajj mä qhawqha leyinakani jiskʼa cajitanakwa pararu jan ukajj ampararu uchasipjjerïna. Fariseonakajj Leyirjam sarnaqerïtwa sañatakejj ukanak jachʼaptayapjjerïnwa. Janiw ukakïkänti, taqe israelitanakan isipas fleconïñapächïnjja, jupanakajj ‘isinakapan fleconakapsa jachʼaptayapjjerïnwa’ (Números 15:38-40). Taqe ukanakjja “jaqenakampi uñjayasiñatakikiw” lurapjjerïna (Mateo 23:5).

      Discipulonakajja inas jachʼa jachʼa tukuñ munapjjchïna, ukatwa Jesusajj akham sas ewjjäna: “Jumanakajj jan Rabí sayasipjjamti, maynikiw jumanakan Yatichirimajj utji, jumanakajj taqenis jilapuräpjjtawa. Janiraki khitirus aka oraqen awki sapjjamti, maynikiw jumanakan Awkimajj utji, jupajj alajjpachankiwa. Janiraki ‘pʼeqtʼirinaka’ sayasipjjamti, maynikiw jumanakan Pʼeqtʼirimajj utji, jupasti Cristowa” sasa. Ukhamajj ¿kunjam chuymanïpjjañapänsa? Jesusajj saskakïnwa: “Khititejj jumanak taypin jilïrïki ukajja, jumanakar servirïñapawa. Khititï jachʼa jachʼa tukki ukajja jiskʼachatäniwa, khititï jiskʼar tukki ukajja jachʼañchatäniwa” sasa (Mateo 23:8-12).

      Ukjjarojja Jesusajj kʼari chuyman fariseonakarusa escribanakarus “ay kamachapkakïta” sasin walja kutiw säna. Jupajj sänwa: “¡Escribanaka, fariseonaka, ay kamachapkakïta kʼari chuyman jaqenaka! Jumanakajj alajjpachankir Reinon punkupwa jaqenak nayraqatan llawintapjjtajja, janiw ni jumanakas mantapktati, ni mantaskirinakarus mantayapktati” sasa (Mateo 23:13).

      Fariseonakajj kunatï Dios nayraqatan wali valoranïki ukjja janiw yäqapkänti, yaqhanakarukiw jukʼampi yäqapjjäna, ukatwa Jesusajj jupanakar juchañchäna. Jupanakajj sapjjänwa: “Maynejj templo aytasisin juramento lurki ukhajja, janiw uka juramento phoqañapajj wakiskiti. Ukampis maynitejj templon qorip aytasisin juramento lurchi ukhajja, phoqañapawa” sasa. Templonjja Diosaruw adorasïna, ukanarakwa Diosarojj jakʼachasipjjäna, ukampis jupanakajj templon utjkäna uka qoriruw jukʼampi munasipjjäna. Ukatjja, “cheqapar sarnaqañsa, khuyapayasirïñsa, Diosat jan jitheqtañsa” apanukupjjänwa (Mateo 23:16, 23; Lucas 11:42).

      Jesusajja fariseonakarojj sänwa: “¡Juykhu irpirinaka, vasor jalantir jiskʼa chhichhillanksa apsupjjtawa, ukampis mä camellorojj ukhampachwa oqontapjjtajja!” sasa (Mateo 23:24). ¿Kunatsa jiskʼa chhichhillankarojj vasopat apsupjjänjja? Uka jiskʼa animalajj Leyirjamajj qʼañut uñjatänwa. Ukampis jupanakajj Leyir pʼakintasajja, camello sat mä jachʼa animalsa manqʼantapkaspa ukhamänwa, uka animalajj Leyirjamajj qʼañut uñjatarakïnwa (Levítico 11:4, 21-24).

      • Jesusajj Salmo 110 qellqatankki Davidan uka arunakap aytäna ukhajja, ¿kunatsa fariseonakajj amukïpjjäna?

      • ¿Kunatsa fariseonakajj parapankkäna uka jiskʼa cajitanaksa isipan fleconakapsa jachʼaptayapjjäna?

      • ¿Kamsasas Jesusajj discipulonakapar ewjjtʼäna?

  • Jesusajj qhep qhepa uruw templonkjjäna
    Jesusaw thakisa, cheqasa, jakañasa
    • Jesusajj pisin jakasiri mä viuda warmiruw pä jiskʼa sencill qollqe uchir uñchʼukiski

      110 YATICHÄWI

      Jesusajj qhep qhepa uruw templonkjjäna

      MATEO 23:25-24:2 MARCOS 12:41-13:2 LUCAS 21:1-6

      • JESUSAJJ RELIGIÓN PʼEQTʼIRINAKAROJJ JUCHAÑCHASKAKÏNWA

      • TEMPLOJJ TʼUNJATÄNIWA

      • PISINKIR VIUDA WARMEJJ PÄ JISKʼA MONEDAMPIW YANAPTʼÄNA

      Jesusajj qhep qhepa uruw templonkjjäna, ukankkasasti escribanakana fariseonakana kʼari chuymanïpjjatap qhanstayaskakïnwa, jupanakarojj sänwa: “Jumanakajj vasonaksa platonaksa wali sum patjjat qʼomachapjjtajja, ukampis ukanakajj manqhatjja lunthatasiñanakampi taqe kun munañanakampi phoqantatäskiwa. Juykhu fariseo, nayraqatjja vasonaksa platonaksa manqhat qʼomacham, ukhamatwa patjjatsa qʼomarakïni” sasa (Mateo 23:25, 26). Fariseonakajj Leyirjam wali qʼomäpkaspas ukhamas amuyasipkchïnjja, chuymapan kunjamasipkänsa uk janiw amuyasipkänti, janirakiw chuymapsa qʼomachasipkänti.

      Jupanakajja profetanakatakejj sepulturanak lurapjjäna, ukanaksa wal kʼachachapjjäna, ukhamatwa kʼari chuymanïpjjatap uñachtʼayapjjäna. Ukampis Jesusajja, ‘profetanakar jiwayirinakan wawanakapäpjjtawa’ sasaw säna (Mateo 23:31). Ukjja Jesusar jiwayañ munasaw uñachtʼayapjjarakïna (Juan 5:18; 7:1, 25).

      Jan arrepentisipkäni ukhajja, kunas religión pʼeqtʼirinakampejj pasani ukwa Jesusajj akham sas qhanañchäna: “Katarinaka, asirun wawanakapa, ¿kunjamataraki Gehena juiciot salvasipjjätasti?” sasa (Mateo 23:33). Gehenajja, Valle de Hinón sañ muni, uka vallenwa basura phichantapjjerïna. Gehenat parlasajja Jesusajj kunjamsa escribanakasa fariseonakasa wiñayataki tukjatäpjjani ukwa uñachtʼayaskäna.

      Jesusan discipulonakapajj ‘profetanakaru, yatiñan jaqenakaru, yatichirinakaru’ uñtatäpjjañapänwa. ¿Kunjamsa jupanakar uñjapjjañapäna? Jesusajj akham sasaw religión pʼeqtʼirinakar säna: “[Discipulonakajat yaqhepajj] jumanakan jiwayata lawar warkkatata ukhamaw uñjasipjjani, yaqhepasti sinagoganakaman jawqʼjata, markat marka jan waltʼayañatak arknaqata ukhamaw uñjasipjjarakini. Ukhamata cheqapar sarnaqer taqe jaqenakan wilapajj oraqer wartasiwayki ukjjat juchanïpjjañamataki, Abel sat chachat qalltasina Baraquiasan Zacarías yoqapkama” sasa. Ukatjja sarakïnwa: “Qhanakwa sapjjsma, taqe ukanakaw aka tiempon jakir jaqenakjjarojj jutani” sasa (Mateo 23:34-36). Ukaw 70 maran pasäna, romanonakan ejercitopajj Jerusalén markwa tʼunjapjjäna, waranq waranqa judionakaw jiwapjjarakïna.

      Uka jan walit lupʼisajja Jesusajj llakisïnwa, ukatwa akham säna: “¡Jerusalén, Jerusalén, profetanakar jiwayir marka, juman ukar khitanitanakar qalamp kʼupjir marka! ¡Qhawqha kutiw nayajj wawanakamar tantachañ munayätjja, kunjamatï wallpajj chhiwchhinakapar chheqa manqhapar jawsthapki ukhama! Ukampis jumanakajj janiw munapktati. Jumanakan templomjja Diosajj apanukuniwa” sasa (Mateo 23:37, 38).

      Jesusajj saskakïnwa: “‘¡Khititï Jehová Diosan sutipjjar jutki ukajj bendisitäpan!’ sasin sapkäta ukapachkamajja, janiw mayampsa uñjapkitätati” sasa (Mateo 23:39). Jesusajj Salmo 118:26 qellqatankki uka profecía aytaskäna, ukanjja siwa: “¡Tatitun sutipar jutirejj qollanäpan [jan ukajj bendisitäpan]! Tatitun utapatpach jachʼañchanipjjsma” sasa. Ukampis Jerusalenankir templojj tʼunjatäjjañapäna ukhajja, janiw khitis Diosar adorirejj ukar jutjjañapäkänti.

      Ukatjja Jesusajj kawkjantï qollqe uchañanakajj utjkäna uksaruw saräna. Qollqe uchañanakajja patjjar jiskʼa pʼiyanïnwa, yanaptʼañ munirinakajj ukaruw qollqep uchapjjerïna. Kunjamsa judionakajj qollqep uchapjjäna ukwa Jesusajj uñjäna. Qamirinakajj “walja sencill qollqenakwa” uchapjjäna. Ukatjja mä viuda warmiruw uñjarakïna, jupajj “wali jukʼa valorani pä jiskʼa sencill qollqenakwa ucharakïna” (Marcos 12:41, 42). Ukham yanaptʼatapatjja Jehová Diosajj wal kusisïna, ukjja Jesusajj yatïnwa.

      Jesusajj discipulonakapar jawsasin akham sänwa: “Qhanakwa sapjjsma, aka pobre viuda warmejja qollq uchapki taqe ukanakat sipansa jukʼampwa uchi” sasa. ¿Kunatsa ukham säna? Jesusajj saskakïnwa: “Taqe uka jaqenakajj jiltʼakwa uchapjje, ukampis uka warmejj wali pobrëkasas qhawqhatï jakañapatak utjkäna ukanak qʼal uchi” sasa (Marcos 12:43, 44). Uka warmejja janiw religión pʼeqtʼirinakjam chuymanïkänti, ukajj luratapanwa amuyasïna.

      Jesusajj templotwa mistuskäna, 11 de nisán urojj pasaskakïnwa. Discipulonakat maynejj akham sasaw jupar säna: “Yatichiri, ¡uñtam! ¡Kunja sumas aka qalanakasa taqpach templosa!” sasa (Marcos 13:1). Cheqansa templo perqan utjkäna uka yaqhep qalanakajja wali jachʼanakänwa, janipunis tinkkaspa suma uttʼatäkaspas ukhamänwa. Jesusasti sänwa: “¿Kunatsa jumajj uka jachʼa templo uñchʼukiskta? Janipuniw mä qalasa yaqha qala patjjarojj jaytaskaniti, qʼala allthapitaw uñjasini” sasa (Marcos 13:2).

      Ukanak arsusasti Jesusajj Cedrón Valle khurkataruw apostolonakapampi sarjjäna, Olivos Qolluruw makatapjjarakïna. Ukatjja Pedro, Andrés, Santiago, Juan uka pusi apostolonakapampiw Olivos Qollun qheparäna. Uka patatjja templjja sumwa uñjapjjarakïna.

      • Jesusajj qhep qhepa kuti templor sarasajja, ¿kunanaksa luräna?

      • ¿Jutïrin kunaw templompejj pasani sänsa Jesusajja?

      • ¿Kunatsa Jesusajj qamirinakat sipansa viuda warmiw jukʼamp churi sasin säna?

  • Apostolonakajj señal mayipjjäna
    Jesusaw thakisa, cheqasa, jakañasa
    • Jesusajj pusi apostolonakapan jisktʼanakaparuw qhanañchaski

      111 YATICHÄWI

      Apostolonakajj señal mayipjjäna

      MATEO 24:3-51 MARCOS 13:3-37 LUCAS 21:7-38

      • PUSI DISCIPULONAKAJJ SEÑAL MAYIPJJÄNA

      • ¿KUNANAKAS NAYRÏR PATAK MARANAKAN PHOQASÏNA, QHEPATJJA KUNANAKAS PHOQASIRAKÏNA?

      • AMUYASIPJJAÑASAWA

      Martes jaypʼöjjänwa, 11 de nisán urojj niyaw tukuyañampïskäna. Jesusajj aka oraqen jaqenakar yanaptʼañsa yatichañsa niyaw tukuyaskarakïna. Urükipanjja Jesusajj templonwa yatichirïna, ukampis arumanakajj yaqha markaruw sarjjerïna. Jerusalenanjja, waljaniw Jesusat yateqañ munapjjäna, ukatwa jupan ukarojj “wali alwat sarapjjerïna, ukhamat jupar templon istʼañataki” (Lucas 21:37, 38). Jichhajja Jesusajj Olivos Qollunwa Pedro, Andrés, Santiago, Juan uka pusi apostolonakapampejj qontʼasïna.

      Jupanakajj jamasatwa Jesusarojj jakʼachasipjjäna. Jesusajj uka nayrakiw ‘templon janiw mä qalasa yaqha qala patjjarojj jaytaskaniti’ sasin säna, ukatwa jupanakajj templot llakisipjjäna, cheqansa janiw uka toqetak Jesusar jisktʼañ munapkänti. Jan ukasti kuntï Jesusajj uka nayrajj jupanakarojj siskäna uka toqetwa yatiñ munapjjarakïna. Jesusajj sänwa: “Jumanakajj wakichatäpjjapunim. Jan amuyapkta uka horasaruw jaqen Yoqapajj jutani” sasa (Lucas 12:40). Ukatjja “jaqen Yoqapajj uñstkani” uka urutwa Jesusajj parlarakïna (Lucas 17:30). ¿Ukanak arsusajj templon tʼunjäwipatti parlaskpachäna? Discipulonakajj uka toqenakat wal yatiñ munapjjäna, ukatwa Jesusarojj akham sapjjäna: “Sapjjetaya: ¿kunapachas ukanakajj phoqasini, jumajj kuttʼankäta uka tiemposa akapachajj niya tukusiñampïskani ukhasa kuna señalas utjani?” sasa (Mateo 24:3).

      Inas jupanakajj templon tʼunjäwipat lupʼisipkchïna, Olivos Qollutwa templo uñjasipkäna. Ukatjja inas jupanakajj “reyin mä yoqapaw reyit uttʼayatäñatakejj yaqha jaya markar saräna, ukatjja kuttʼanjjarakïnwa” sasin Jesusajj parlkäna uk amtapjjchïna, ukatwa jaqen Yoqapajj kuttʼankani uka tiempot jisktʼapjjarakïna (Lucas 19:11, 12). Ukjjarusti akapachajj niya tukusiñampïskani ukhajja, kuna señalas utjani sasaw jisktʼapjjarakïna.

      Judionakan tiempopajj tukuskani ukhajj kuna señalas utjani ukjja Jesusajj sum qhanañchäna, templosa ukapachaw tukjatäñapäna. Jutïrinjja uka pachpa señalaw cristianonakarojj Jesusan ‘kuttʼanïñap tiempotsa’ akapachan tukusiñap urunakatsa amuytʼasiñ yanaptʼañapäna.

      Jesusajj arskäna uka profeciajj kunjamsa phoqasïna ukjja, 37 maranak qhepatwa apostolonakajj uñjapjjäna, 70 marana. Uka tiempon jakasiri cristianonakajj wakichtʼataw uka uru suyasipkäna. Ukampis Jesusan profeciapajj janiw 70 maran taqpach phoqaskänti. Ukhamajja Jesusajj kuttʼankani uka tiemponjja, ¿kunanakas pasañapäna? Ukjja Jesusajj apostolonakapar sum qhanañchäna.

      Jesusajj sänwa guerranakaw utjani, “guerranakat yatiyäwinaksa istʼapjjarakïtawa”, ukatjja “mä jachʼa markajj yaqha jachʼa marka contraw sartani, mä gobiernosti yaqha gobierno contrarakiw saytʼani” sasaw säna (Mateo 24:6, 7). Ukatjja “jachʼa terremotonakaw utjarakini, manqʼat pistʼañanakasa usunakasa ukjan akjanwa utjani” sasaw sarakïna (Lucas 21:11). Discipulonakaparusti akham sarakïnwa: “Katuntapjjätamwa, jan waltʼayañatakisa arknaqapjjarakïtamwa” sasa (Lucas 21:12). Maysa toqetjja, ‘falso profetanakajj waljaniruw engañjapjjani, jan wali luräwinakas jiljjattaniwa, niya taqe jaqenakan munasiñapaw thayararakini’ sasaw sarakïna. Ukatjja saskakïnwa: “Reinon aka suma yatiyäwinakapajja aka oraqpachanwa yatiyasini, ukhamat taqe markanakan yatipjjañapataki. Ukjjaruw akapachan tukusiñapajj jutani” sasa (Mateo 24:14).

      Uka profecianakat yaqhepajja, romanonakajj Jerusalenar tʼunjapkäna uka tiemponwa phoqasïna. Ukampis ¿Jerusalén markanakti phoqasiñapäna, jan ukajj aka oraqpachancha phoqasiñapäna? Uka profecianakajja, ¿aka oraqpachan phoqasiskatap amuytanti?

      Jesusajj kuttʼankani uka tiempon utjkani uka señalat parlkasajja, ‘taqe kun tukjir mä ajjtaskañatwa’ parlarakïna (Mateo 24:15). Uka ajjtaskañajj 66 maranwa uñstäna, romanonakan ejercitopaw idolonakani estandartenakas aptʼasita Jerusalenar muyuntapjjäna, yaqhep perqanaksa alljapjjarakïna (Lucas 21:20). Ukhamatwa taqe kun tukjir uka ajjtaskañajj judionakan ‘santo lugarat’ uñjatäkäna uka lugarar puripjjäna.

      Jesusajj saskakïnwa: “Wali tʼaqesiñ tiempow jutani, akapachan qalltapat jichhakamajj janipuniw ukham tʼaqesiñajj utjkänti, janirakiw mayampis utjkaniti” sasa. 70 maranwa romanonakajj Jerusalén marka tʼunjapjjäna. Judionakan santo markapasa, templosa qʼala tʼunjatäpjjänwa, waranq waranqa jaqenakarakiw jiwarapjjäna, ukhamatwa wali tʼaqesiñ tiempojj purinïna (Mateo 4:5; 24:21). Cheqansa Jerusalén markasa judionakasa qʼala tukjatäpjjänwa, ukhamatwa judionakajj walja maranakan Diosar adorapjjerïkäna uka tiempojj tukusjjäna. Ukhamasti Jesusan profeciapajj kunjamsa jutïrin phoqasini uk uñjañajj wali llakkañäniwa.

      TUKUY URUNAKANJJA CONFIYAÑAW WAKISINI

      Jesusajja alajjpachan reyjam uttʼayatäjjasin kuttʼankani uka tiempotsa, akapachan tukusiñapajj purinkani ukhasa kunanakas pasani uka toqetjja apostolonakapampejj parlasipkakïnwa. Ukjjarojja Jesusajj falso cristonakata falso profetanakat amuyasipjjañapatakiw ewjjtʼäna. Jupanakajj “pachpa ajllitanakar” engañjañwa munapjjani sasaw sarakïna (Mateo 24:24). Ajllitanakasti janiw engañjayasipjjañapäkänti. ¿Kunatsa? Falso cristonakajj uñjkañaw jutapjjañapäna, ukampis Jesusajj janiw uñjkañ kuttʼaniñapäkänti.

      Akapachajj niya tukusiñampïkani ukhajja, wali tʼaqesiñ tiempow utjani sasaw Jesusajj säna, jupasti sänwa: “Intejj chʼamaktʼaniwa, phajjsis janirakiw qhantanjjaniti, warawaranakas alajjpachat willirtaniniwa, alajjpach chʼamanakas thaljatarakïniwa” sasa (Mateo 24:29). Wali ajjsarkañ uka arunak istʼasajja, apostolonakajj kunanakas jutïrin pasani uk janiw sum amuyapkänti, ukampis wali musparkañanakaw pasañapäna.

      Ukanak uñjasajja, ¿jaqenakajj kamachapjjpachänisa? Jesusajj sänwa: “Jaqenakajj ajjsarañatsa, kunanakatï aka oraqjjar jutañampïski ukanak amuyasasa qʼalpun thayjtapjjani, alajjpach chʼamanakajj thaljatätap layku” sasa (Lucas 21:26). Uka tiempojja jaqenakatakejj wali chʼamakäkaspas ukhamäniwa, ukwa Jesusajj qhanañchaskäna.

      Ukatjja “jaqen Yoqaparuw alajjpachankir qenayanak patjjan wali kʼajkiri wali chʼamani jutaskir uñjapjjani” sasaw Jesusajj säna, ukhamatwa janiw taqenejj ajjsarapkaniti sasin apostolonakarojj chuymachtʼäna (Mateo 24:30). Jesusajja ‘ajllitanak laykuw’ Jehová Diosajj akapachar tukjani sasaw uka nayrajj discipulonakapar qhanañchjjarakïna (Mateo 24:22). Ukhamasti kunanakas jutïrin pasañapäna uk yatisajja, ¿Jehová Diosat jan jitheqtir discipulonakajj kamachapjjañapänsa? Jesusajj akham sasaw arkirinakapar chʼamañchtʼäna: “Kunapachatï ukanakajj phoqasiñ qalltkani ukhajja, jumanakajj cheqaki saytʼasipjjam, pʼeqsa waytapjjarakim, salvasiñanakamajj jakʼankjjewa” sasa (Lucas 21:28).

      Discipulonakajja, ¿kunjamsa akapachan tukusiñapajj wali jakʼankatap yatipjjaspäna? Jesusajj higos arbolatwa parläna, akham sasa: “Jichhasti higos arbolat ak amuytʼapjjam: kunapachatï ramanakas chʼojjñatati laphinakas misturani ukhajja, jallupachan jakʼankjjatap yatipjjtawa. Ukhamarakiwa, taqe ukanak uñjapkäta ukhajja, jupan punkunkjjatap sum yatipjjäta. Qhanakwa sapjjsma, aka tiempon jakir jaqenakajj janïraw jiwarapkaniti, ukhaw taqe ukanakajj pasani” sasa (Mateo 24:32-34).

      Jesusan discipulonakapajj taqe señalanak phoqasir uñjasajja, akapachan tukusiñapajj wali jakʼankatap amuyapjjañapänwa. Uka tiempon jakapkani uka discipulonakarojj akham sasaw Jesusajj ewjjtʼäna:

      “Kuna urünisa kuna horasänisa ukjja, janiw khitis yatkiti, janiw alajjpachankir angelanakasa ni Yoqas yatkiti, jan ukasti Awki sapakiw yati. Kunjamäkäntï Noé chachan urunakapanjja, ukhamarakïniw jaqen Yoqapajj kuttʼankani uka tiempojja. Janïr Uma Juiciojj purinkäna uka urunakanjja, jaqenakajj manqʼañanakana umañanakana sarnaqasipkäna, chachanakas casarasisipkänwa, ukhamarakiw warminakas casarasipjjañapataki churatäsipkäna, Noé chachajj arcar mantjjäna uka urukama. Ukampis jupanakajj janiw yäqapkänti, kunapachatï Uma Juiciojj purinisin taqenir apasjjäna ukhakama. Jaqen Yoqapajj kuttʼanjjani uka tiempojj ukhamarakïniwa” sasa (Mateo 24:36-39). Noé chachan tiempopan paskäna ukajja, aka oraqpacharuw jan waltʼayäna, akapachajj tukuskani ukhajja ukhamarakïniwa.

      Olivos Qollun Jesusar istʼapkäna uka apostolonakajja, kunatsa wali amuyumpi sarnaqapjjañapäna uk amuyapjjpachänwa. Jesusajj sänwa: “Jumanakajj wal amuyasipjjam, janipun chuymanakamajj jiljas manqʼañanakampi, jiljas umañanakampi, jakañjjat llakisiñanakamp phoqantatäpanti, ukatarak uka urump akatjamat katjayasisipkasma, mä sipitar uñtata. Oraqpachan jakir taqe jaqenakjjaruw uka urojj jutani. Ukhamasti jumanakajj amuyasipjjapunim, Diosar taqe chuym mayisiñsa janirak jaytapjjamti, ukhamat taqe kunanakatï pasañapäki ukanakat escapapjjañamataki ukhamarak jaqen Yoqapan nayraqatapan saytʼatäpjjañamataki” sasa (Lucas 21:34-36).

      Kuntï Jesusajj mayampi jutïr urunakat siskäna ukajja, oraqpacharuw jan waltʼayañapäna. Janiw kunatï mä qhawqha maranakat Jerusalén markarusa judionakarusa pasañapäkäna uka toqetak parlkänti. Jan ukasti “oraqpachan jakir taqe jaqenakjjaruw uka urojj jutani” sasaw Jesusajj säna.

      Discipulonakajj wali amuyumpi ukhamarak suma wakichtʼataw uka uru suyapjjañapäna. Kunatsa ukajj wakiskiripuni ukjja Jesusajj yaqha uñachtʼäwimpiw qhanañchäna, akham sasa: “Jumanakajj ak yatipjjtawa, mä utanitejj kuna horas lunthatajj utapar mantani uk yatispa ukhajja, jan ikjasaw uñnaqaspa, janirakiw lunthatampis utapar mantaykaspati. Ukhamasti jumanakajj wakichtʼatäpjjatam uñachtʼayapjjam. Jaqen Yoqapasti jan amuyapktas uka horasaruw jutani” sasa (Mateo 24:43, 44).

      Kunatsa discipulonakapajj jan sinti llakisipjjañapäkäna uka toqetjja Jesusajj qhanañchaskakïnwa. Uka profecianak phoqaskani ukhajja, mä ‘esclavow’ wali amuyumpi lurañanakap phoqaskani sasaw Jesusajj sarakïna. Ukatjja apostolonakan fácil amuykaña mä uñachtʼäwitwa parläna, akham sasa: “Cheqpachansa ¿khitis suma phoqeri amuyasir esclavojja, khitirutï uywiripajj utapan servirinakapjjar uttʼayki, jupanakar tiempopar manqʼa churki uka esclavojja? Kawkïr esclavorutï uywiripajj jutasin ukham phoqaskir jikjjatani ukajj kusispan. Qhanakwa sapjjsma, jupajj taqe utjirinakapjjaruw uka esclavor uttʼayani” sasa. Esclavotï jan wali esclavöspäna, mayninakarus jan waltʼayaspäna ukhajja, ‘uywirejj wal jupar castigañapäna’ (Mateo 24:45-51; igualtʼayañataki Lucas 12:45, 46).

      Ukham sasinjja, Jesusajj janiw arkirinakapat mä qhawqhanejj jan wali chuymanïpjjaniwa sañ munkänti. Ukhamajj ¿kunsa discipulonakar yatichañ munäna? Arkirinakapajj wali amuyumpi sarnaqapjjaspa, lurañanakap taqe chuyma phoqapjjaspa ukwa munäna, ukwa yaqha uñachtʼäwit parlasajj qhanañcharakïna.

      • ¿Kunatsa apostolonakajj jutïr urunakat Jesusar jisktʼapjjäna, kunanakampsa yatiñ munapjjarakïna?

      • ¿Kunapachas Jesusajj arskäna uka profeciajj phoqasiñ qalltäna, kunjamsa phoqasïna?

      • ¿Jesusajj kuttʼaniñapäkäna uka tiempojj kunjamäñapänsa?

      • ‘Taqe kun tukjir ajjtaskañajja’, ¿kunjamatsa uñstäna, uñstankäna ukhajj kunanakas pasarakïna?

      • Jesusan profeciap phoqasir uñjapjjani ukhajja, ¿jaqenakajj kamachapjjanisa?

      • Akapachan tukusiñapajj jakʼankatap amuyapjjañapatakejja, ¿kuna uñachtʼäwitsa Jesusajj parläna?

      • ¿Kunatsa Jesusan profeciapajj aka oraqpachan phoqasini sasin sissna?

      • Akapachan tukusiñapan qhep qhepa urunakan jakasiri discipulonakaparojja, ¿kamsasas Jesusajj ewjjtʼäna?

  • Amuyasipjjañapatakejj virgen tawaqonakat parläna
    Jesusaw thakisa, cheqasa, jakañasa
    • Michachuwanakas naktayataw phesqa amuytʼasir virgen tawaqonakajj ukankasipki

      112 YATICHÄWI

      Amuyasipjjañapatakejj virgen tawaqonakat parläna

      MATEO 25:1-13

      • JESUSAJJ TUNKA VIRGEN TAWAQONAKAT AMUYTʼAYASAW YATICHÄNA

      Apostolonakapajja Jesusarojj kuttʼanjjäta uka tiemposa akapachan tukusiñ tiemponsa kuna señalas utjani sasaw jisktʼapjjäna, ukaruw Jesusajj qhanañchaskäna. Uka toqet parlkasajja Jesusajj yaqha uñachtʼäwitwa parläna. Khitinakatï Jesusan kuttʼaniñap tiempon jakapjjañapäkäna ukanakaw Jesusan arunakap phoqasir uñjapjjañapäna.

      Jupajj sänwa: “Alajjpachankir Reinosti, tunka virgen tawaqonakampi sasiwa, jupanakasti mä casarasir waynar katoqeriw sarapjjäna, michachuwanakas aptʼasita. Jupanakatjja phesqanejj jan amuytʼasirïpjjänwa, phesqanisti amuytʼasirïpjjarakïnwa” sasa (Mateo 25:1, 2).

      ¿Alajjpachankir Reino katoqerinakatjja chikatajj jan amuytʼasirïpjjaniwa, chikatasti amuytʼasirïpjjarakiniwa sañti Jesusajj munäna? Janiwa. Antisas Reino katoqañatakejja, discipulonakapat sapa mayniw wali amuyumpi sarnaqañapäna, uka toqetwa Jesusajj parlaskäna. Janiw jupajja, ‘arkirinakajajj Diosat jitheqtapjjaniwa bendicionanaksa janiw katoqapkaniti’ sasajj pächaskänti.

      Jesusajj parlkäna uka uñachtʼäwinjja, tunka virgen tawaqonakajj casarasir waynar katoqeriw sarapjjäna, ukhamat jupanakamp chika utapar sarañataki. Casarasir waynajj puriniñapäna ukhajja, virgen tawaqonakajj michachuwanakapampiw thaki qhantʼayapjjañapäna. Casarasir waynajj noviap utapar irpañapäkäna ukhajja, casarasir waynaruw jachʼañchapjjañaparakïna. Ukampis ¿kunas pasäna?

      Jesusajj akham sasaw qhanañchäna: “Jan amuytʼasir tawaqonakajj michachuwas aptʼasitaw sarapjjäna, ukampirus janiw yaptʼasiñatakejj aceite apasipkänti. Amuytʼasir tawaqonakajj michachuwampi yaptʼasiñatak aceitempi apasipjjäna. Casarasir waynan jan jankʼas purinitapatjja, taqeniw ikimp atipjatajj ikirjjapjjäna” sasa (Mateo 25:3-5). Casarasir waynajj janiw jankʼak purinkänti. Ukhamajj jay suyjjasinjja uka virgen tawaqonakajj ikirjjapjjänwa. Inas apostolonakajj Jesusajj Reyin yoqapat parlkäna uka uñachtʼäwit amtapjjchïna, jupajj jaya markaruw saräna, ‘reyit uttʼayatäsinwa kuttʼanjjarakïna’ (Lucas 19:11-15).

      Tunka virgen tawaqonakat parlkasajja, casarasir waynajj purinkäna ukhajj kunas pasäna ukjja akham Jesusajj qhanañchäna: “Chika arumäjjäna ukhajja, mä aruw jachʼat istʼasïna, akham siri: ‘¡Katoqer mistunipjjam, casarasir waynajj akankjjewa!’ sasa” (Mateo 25:6). ¿Virgen tawaqonakajj wakichtʼatäpjjänti, suyasipkarakïnti?

      Jesusajj saskakïnwa: “Uk istʼasajja uka virgen tawaqonakajj taqeniw sarthapipjjäna, michachuwanakapsa wakichasipjjarakïnwa. Jan amuytʼasir tawaqonakajj akham sasaw amuytʼasir tawaqonakar sapjjäna: ‘Mä jukʼa aceite pastʼayapjjeta, michachuwanakajajj niya jiwirjamawa’ sasa. Amuytʼasiri tawaqonakasti akham sapjjarakïnwa: ‘Nanakatakis jumanakatakis pistʼaspawa, antisas aljirinakan ukar sarasin alasinipjjam’ sasa” (Mateo 25:7-9).

      Phesqa virgen tawaqonakajj jan amuytʼasirïpjjänwa, janirakiw casarasir waynar katoqañatakis wakichatäpkänti. Michachuwanakapatakejj janiw aceitenïpkänti, jichhakiw thaqer sarasipkäna. Jesusajj saskakïnwa: “Jupanakajj alasir sarapkäna ukhaw casarasir waynajj purinïna. Wakichatäpkäna uka virgen tawaqonakajj jupamp chikaw casarasïwi jachʼa manqʼäwir mantapjjäna. Punkus llawintasjjarakïnwa. Uka qhepatsti mayni virgen tawaqonakajj purinipjjarakïnwa, ukatsti sapjjänwa: ‘Tata, Tata, llawirapjjeta’ sasa. Jupasti sarakïnwa: ‘Cheqpachapuniw nayajj sapjjsma, janiw jumanakar uñtʼapksmati’ sasa” (Mateo 25:10-12). ¡Jan amuytʼasirïpjjatapata, jan wakichatäpjjatapatwa ukajj pasäna!

      Apostolonakajj casarasir waynajj Jesusätap amuyapjjpachänwa. Jesusajj nayraw ‘casarasir waynätapjja’ qhanañchjjäna (Lucas 5:34, 35). ¿Amuytʼasiri virgen tawaqonakajj khitinakäpachänsa? Reinon apnaqanipkani uka ‘jiskʼa tamat’ parlkasajja, Jesusajj akham sänwa: “Jumanakajj isthapitäpjjam, wakichtʼatäpjjarakim, michachuwanakamas naktatäpan” sasa (Lucas 12:32, 35). Ukhamajja, Jesusajj jupanakjam jaqenakatwa parlaskäna uk apostolonakajj amuyasipjjpachänwa. Ukhamajj uka uñachtʼäwimpejj ¿kunsa yatichañ munäna?

      Tukuyañatakejja Jesusajj akham sänwa: “Ukhamasti amuyasipjjapunim. Kuna urünisa kuna horasänisa ukjja janiw yatipktati” sasa (Mateo 25:13).

      Jan jitheqtir arkirinakapajja, Jesusajj kuttʼaniñapäkäna uka tiemponjja, wali ‘amuyumpiw’ sarnaqapjjañapäna. Amuyasir phesqa virgen tawaqonakjamaw amuyasirïpjjañapäna, wakichataw suyapjjañaparakïna, kuntï suyapkäna uksa janiw armapjjañapäkänti ukhamat bendición katoqapjjañapataki.

      • ¿Jan amuytʼasiri virgen tawaqonakampi amuytʼasiri virgen tawaqonakampejj kunjamsa suyapjjäna?

      • ¿Khitis casarasir waynajja, khitinakarakis virgen tawaqonakajja?

      • Tunka virgen tawaqonakat parlasajja, ¿kunsa Jesusajj yatichañ munäna?

  • Talento qollqet parlasaw jan jayrasiñat yatichäna
    Jesusaw thakisa, cheqasa, jakañasa
    • Mä esclavow oraqer qollqe imantaski

      113 YATICHÄWI

      Talento qollqet parlasaw jan jayrasiñat yatichäna

      MATEO 25:14-30

      • JESUSAJJ TALENTONAKAT YATICHÄNA

      Jesusajj pusi apostolonakapampiw Olivos Qollunkasipkäna, ukanjja yaqha uñachtʼäwitwa yaticharakïna. Mä qhawqha urunak nayrajja, Jericó markankasipkäna ukhajj mina qollqenakatwa parläna, Reinon puriniñapatakejj faltaskatap uñachtʼayañatakiw uka toqet yatichäna. Jichhajj niya uka uñachtʼäwir uñtasitwa yaticharakïna. Jesusajj kuttʼaniñ tiempopata ukhamarak akapachan tukusiñapat qhanañchkasaw talentonakat parläna. Uka uñachtʼäwimpejj ¿kunsa Jesusajj qhanañchañ munäna? Discipulonakajj kuna lurañtï katoqapkäna ukjja jan jayrasisaw phoqapjjañapäna.

      Jesusajj akham sasaw qalltäna: “Alajjpachankir Reinosti, jaya markar sarir mä jaqemp sasiwa, jupasti janïr sarkasajj esclavonakapar jawsayasaw utjirinakap jaytawayäna” sasa (Mateo 25:14). Niyakejjay Jesusajj ‘reyit uttʼayatäñataki jaya markar sarir’ jaqejj jupätap qhanañchjjchïnjja, jichhajj parlkäna uka “jaya markar sarir” jaqejj Jesusätap jankʼakiw apostolonakajj amuyapjjpachäna (Lucas 19:12).

      Janïr jaya markar sarkasajja, uka jaqejj esclavonakaparuw qollqep jaytasiwayäna. Jesusasti kimsa mara chikataniw Diosan Reinopat yatiyañatak chʼamachasïna, ukham yatiyapjjañapatakiw discipulonakaparojj yatichawayarakïna. Jesusajj sarjjañapänwa, arkirinakapasti kuntï yatichawaykäna ukwa phoqapjjañaparakïna (Mateo 10:7; Lucas 10:1, 8, 9; igualtʼayañataki Juan 4:38; 14:12).

      ¿“Jaya markar sarir” jaqejj kunjamsa qolIqep jaytawayäna? Jesusajj sänwa: “Sapa mayniruw chʼamaparjam churawayäna: maynirojj phesqa talento qollqe, maynirusti paya, mayni esclavorusti mayaraki. Ukatjja jaya markaruw sarjjäna” sasa (Mateo 25:15). Esclavonakajj katoqapkäna uka qollqempejj ¿kamachapjjänsa? ¿Uywiripan qollqepjja jan jayrasis trabajisin jiltayapjjänti? Jesusajj apostolonakarojj sänwa:

      “Phesqa talento katoqeristi, jankʼakiw uka qollqempejj negocio lurir saräna, ukatsti yaqha phesqa talentomp ganarakïna. Ukhamarakiw pä talento katoqerejj yaqha pä talentomp ganarakïna. Mä talento katoqer esclavosti, sarjjasajj oraq allsüna, ukaruw uywiripan qollqep imantäna” sasa (Mateo 25:16-18). Uywiripajj kuttʼanjjäna ukhajja, ¿kunas pasäna?

      Jesusajj saskakïnwa: “Jaya tiempotjja uka esclavonakan uywiripaw purinjjäna, qollqepsa apthapisjjarakïnwa” sasa (Mateo 25:19). Paninejj ‘chʼamaparjamaw’ lurapjjäna, kuntï jupanakar jaytawaykäna uk jiltayañatakejj janiw jayrasipkänti, wal trabajtʼapjjarakïna. Phesqa talento katoqerisa pä talento katoqerisa mä ukhampi jiltayäna. (Uka tiemponjja, mä jaqejj 19 maranak trabajisaw mä talento ganaspäna). Uka pä esclavonakarojj pachpa arunakampiw uywiripajj jachʼañchtʼäna, akham sasa: “Suma phoqeri esclavo, ¡walik ukham lurtajja! Mä jukʼa katoqasas sum phoqtajja, ukatwa jichhajj jukʼamp walja uñjañamatakejj uttʼayäma. Uywirimamp chik kusisim” sasa (Mateo 25:21).

      1. Mä esclavow oraqer qollqe imantaski; 2. Pachpa esclavorojj anqa chʼamakaruw jaqsunisipki

      Ukampis mä talento qollqe katoqerejj janiw qollqe jiltaykänti. Jupajj sänwa: “Tata, nayajj uñtʼsmawa, jumajj wali waytʼasir jaqëtawa. Kawkjarutï jan phawktas uka cheqatwa yawthaptajja, kawkjantï jan khuyktajj ukawjatwa apthapiraktajja. Ukatwa ajjsarañat nayajj talentom oraqer allintir sarta. Jaytawaykista uka talentojj akäskiwa” sasa (Mateo 25:24, 25). Bancor uka qollqe uchaspäna ukhajja, uywiripan qollqepajj mä jukʼas jiljjattaspänwa, ukampis janiw ukaksa lurkänti. Ukhamajj janiw uywiripan qollqep jiltayañatak chʼamachaskänti.

      Ukatwa uywiripajj “jan wali, jayra esclavo” sänjja. Ukjjarojj uka qollqe aparasajj qollqe jiltaykäna uka esclavoruw churäna. Ukatsti sarakïnwa: “Khitintejj utjki ukarojj jukʼampiw churasini, ukhamatwa jupan waljajj utjani. Khitintejj jan utjki ukarojja, jupan utjki ukas aparatäniwa” sasa (Mateo 25:26, 29).

      Jesusan discipulonakapaw predicasipki

      Jesusan discipulonakapajj walja toqetwa amuytʼasipkäna, jichhak arskäna uka uñachtʼäwitsa ukhamarakiw amuytʼasipkpachäna. Jesusajj talento qollqer uñtasit mä suma luräwi jupanakar jaytaskäna, jupan discipuloparuw jaqenakar tukuyapjjañapäna. Jupanakajj taqe chuyma jan jayrasisa uk lurapjjaspa ukwa Jesusajj munäna. Ukampis janiw taqenis mä igualak lurapjjañap suykänti, jan ukasti sapa mayniw ‘chʼamaparjam’ lurapjjañapäna. Janirakiw ‘jayrasisajj’ trabajipjjañapäkänti, jan ukasti jaytawaykäna ukjja jiltayapjjañapänwa, ukhamatwa Jesusarojj kusisiyapjjaspäna.

      “Khitintejj utjki ukarojj jukʼampiw churasini” sasin Jesusajj siskäna uk yatisajja, apostolonakajj wali kusisitäpjjpachänwa.

      • Jesusajj talentonakat parlkäna ukarjamajja, ¿khitis uywirejja, khitinakarakis esclavonakajja?

      • ¿Kunanaksa Jesusajj discipulonakaparojj yatichäna?

  • Cristojj ovejanakampi cabranakampi jaljani
    Jesusaw thakisa, cheqasa, jakañasa
    • Taqe markankir jaqenakaw alajjpachar uñchʼukisipki, ukhamat Jesusan juzgatäñataki

      114 YATICHÄWI

      Cristojj ovejanakampi cabranakampi jaljani

      MATEO 25:31-46

      • JESUSAJJ OVEJANAKAMPITA CABRANAKAMPIT PARLÄNA

      Jesusajj Olivos Qollunkkasaw tunka virgen tawaqonakatsa talento qollqenakatsa parläna. ¿Kunjamsa kuttʼaniñ tiempopatsa ukhamarak akapachan tukusiñ urunakapatsa qhanañchañ tukuyäna? Jesusajj ovejanakampita cabranakampita qheparojj parläna.

      Jesusajj kunanakas pasani uka toqetwa akham sasin qhanañchäna: “Jaqen Yoqapajj taqe angelanakapamp chika mä jachʼa apnaqerjam jutkani ukhajja, jachʼa tronoparuw qontʼasini” sasa (Mateo 25:31). Jesusajj jupa pachpatwa uka uñachtʼäwin parlaskäna. Jupat parlañatakejj “jaqen Yoqapa” sasaw jilapartejj sirïna (Mateo 8:20; 9:6; 20:18, 28).

      Jesusaw tronopan qontʼatäski, jan jitheqtiri jaqenakarojj ovejäpkaspa ukham juzgaski

      ¿Kunapachas uka uñachtʼäwejj phoqaspachäni? Jesusajj “taqe angelanakapamp chika jachʼa apnaqerjam jutkani” ukhaw phoqasini. Jupajj saskakïnwa: “Jaqen Yoqaparuw alajjpachankir qenayanak patjjan jutaskir uñjapjjani, kʼajkiri ukhamarak wali chʼamani” sasa. Angelanakapampiw jupajj ukham jutani. ¿Kunapachasa? “Tʼaqesiñ urunakajj tukusjjani” ukhaw ukham jutani (Mateo 24:29-31; Marcos 13:26, 27; Lucas 21:27). Ukhamajj uka uñachtʼäwejja, Jesusajj “apnaqerjam” jutïrin jutkani ukhaw phoqasini. Ukatjja ¿kunsa lurpachäni?

      Jesusajj saskakïnwa: “Jaqen Yoqapajj taqe angelanakapamp chika mä jachʼa apnaqerjam jutkani ukhajja, [...] taqe markanakaw jupa nayraqatan tantachatäpjjani, payaruw uka jaqenakarojj jaljani, kunjamtï mä awatirejj cabranakat ovejanakar lakjki ukhama. Ovejanakjja kupëjjaparuw uchani, cabranaksti chʼeqäjjaparuraki” sasa (Mateo 25:31-33).

      ¿Kunas ovejanakarojj pasani? Jesusasti sänwa: “Reyejj kupëjjapankki ukanakarojj akham saniwa: ‘Jutapjjam, Awkijan bendisitanaka, akapachajj qalltkäna uka tiempotpach jumanakatak wakichatäki uka Reino katoqapjjam’” sasa (Mateo 25:34). ¿Kunatsa Reyejj ovejanakarojj ukham säna?

      Reyejj sänwa: “Manqʼat awtjkitäna ukhajja, jumanakajj manqʼsa wajjtʼapjjestawa. Umat pharjkitäna ukhasa, umsa churapjjestawa. Jan uñtʼatäkayäta ukhasa, sum katoqtʼapjjestajja. Jan isinïkayäta ukhasa, isthapiyapjjestawa. Usuntkayäta ukhasa, uñjapjjestawa. Carcelankkayäta ukhasa, tumptʼirejj jutapjjarakistawa” sasa. “Cheqapar sarnaqeri” ovejanakajj kunjamsa uk lurapjjäna uka toqetwa reyir jisktʼapjjäna. Reyisti sänwa: “Mä jiskʼa jilajar yanaptʼasajja, nayaruw yanaptʼapjjestajja” sasa (Mateo 25:35, 36, 40, 46). Uka suma luratanakajj janiw alajjpachan luraskänti, jan ukasti aka oraqen lurasïna. Alajjpachanjja janiw usutanakasa manqʼat awtjatanakas utjkiti. Ukhamajj aka oraqenwa Criston jilanakapar uka suma luratanakampi yanaptʼasi.

      Cabranakjam juzgatäpki uka jan wali jaqenaka

      Chʼeqa toqenkkäna uka cabranakarojj ¿kunas pasarakini? Jesusajj sänwa: “Chʼeqäjjapankkis ukanakarojj akham sasaw [Reyejj] sarakini: ‘Nayat saraqapjjeta, maldisit jaqenaka, Diablompitaki angelanakapampitaki wakichatäki uka wiñay aqkir ninar sarapjjam. Kunapachatï manqʼat awtjkitäna ukhajja, janiw jumanakajj manqʼsa wajjtʼapkistati. Umat pharjkitäna ukhasa, janiw umsa churapkistati. Jan uñtʼatäkayäta ukhasa, janiw katoqtʼapkistati. Jan isinïkayäta ukhasa, janiw isthapiyapkistati. Usuntkayäta ukhasa, carcelankkayäta ukhasa, janirakiw uñjiris jutapkistati’ sasa” (Mateo 25:41-43). Uka cabranakajj aka oraqenkapkäna uka Criston jilanakaparojj janiw yanaptʼapkänti, ukatwa juchañchatajj uñjasipjjäna.

      Ukham juchañchatäsajj wiñayatakiw jan walin uñjasipjjañapäna, ukjja apostolonakajj sum amuyapjjäna. Jesusasti sänwa: “Reyejj akham sasaw jupanakar sani: ‘Qhanakwa sapjjsma, mä jiskʼa jilajar jan yanaptʼasajja, nayaruw ukham lurapjjestajja’ sasa”. Jesusasti saskakïnwa “Jupanakasti wiñayatak jiwayataw uñjasipjjani, cheqapar sarnaqerinakasti wiñay jakañ katoqapjjarakini” sasa (Mateo 25:45, 46).

      Jesusajj apostolonakan jisktʼaparojj ukham uñachtʼäwinakampiw qhanañchäna, ukajj taqe discipulonakaparuw amuytʼasiñatak yanaptʼistu. Kunjam chuymampis servisktan, kunanaksa lurasktan taqe ukanakat amuytʼasiñwa yanaptʼistu.

      • Jesusajj ovejanakampita cabranakampita parlkäna uka uñachtʼäwirjamajja, ¿khitis Reyejja, kunapachas ukajj phoqasirakini?

      • ¿Kunatsa ovejanakajj suma uñjatäpjjani?

      • ¿Kunarjamas yaqhep jaqenakajj ‘cabräpkaspas’ ukham uñjatäpjjani? ¿Qheparojj ovejanakas cabranakas kunjamansa uñjasipjjani?

Aymara qellqatanaka (2005-2026)
Mistuñataki
Mantañataki
  • Aymara
  • Apayañataki
  • Kunjamtï munkta ukarjam askichañataki
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Ak amtañamapuniwa
  • Aka amtanakanïpjjtwa
  • Configuración de privacidad
  • JW.ORG
  • Mantañataki
Apayañataki