Депрессијада оланлара тәсәлли
“Бүтүн хилгәт индијә кими бирликдә фәрјад едиб доғум ағрысы чәкир” (Ромалылара 8:22). Бу сөзләрин јазылдығы вахт — тәхминән 1 900 ил бундан әввәл — инсанлар чохлу изтираб чәкирдиләр. Бир чохлары мәјуслуг ичиндә идиләр. Буна ҝөрә дә мәсиһчиләр тәшвиг олунурдулар: “Ҹәсарәтсизләри [“кәдәрли оланлары”, ЈД] руһландырын” (1 Салониклиләрә 5:14).
Бизим зәманәмиздә бәшәријјәт даһа аҹынаҹаглы вәзијјәтдәдир. Һәлә бу гәдәр инсан руһ дүшкүнлүјүндән әзаб чәкмәмишдир. Лакин бу биздә тәәҹҹүб ојатмалыдырмы? Хејр, чүнки Мүгәддәс Китаб бизим зәманәмизи “ахыр ҝүнләр” вә “чәтин анлар” адландырыр (2 Тимотејә 3:1-5). Иса Мәсиһ габагҹадан хәбәр вермишди ки, ахыр ҝүнләрдә “бөјүк әламәтләр” олаҹагдыр (Лука 21:7-11; Матта 24:3-14).
Инсанлар узун мүддәт һәјәҹан, горху, кәдәр вә буна бәнзәр мәнфи емосијалар кечирдикдә, чох вахт депрессијадан әзаб чәкмәјә башлајырлар. Депрессијаја, јәни руһ дүшкүнлүјүнә јахын адамын өлүмү, бошанма, ишин итирилмәси вә ја арасы кәсилмәјән хәстәликләр сәбәб ола биләр. Инсанлар өзләринин ҝәрәксиз, уғурсуз вә һеч кимин үмидини доғрултмајан олдугларыны дүшүнмәклә дә депрессијаја дүшә биләрләр. Бәдбәхтлик һәр бир кәсдә сыхыҹы һиссләр јарадыр, лакин әҝәр инсан үмидсизлик дујур вә јаранан вәзијјәтдән чыхыш јолу ҝөрмүрсә, һәмин адамда ағыр депрессија јарана биләр.
Бу кими һиссләри инсанлар гәдимдә дә кечирмишләр. Ејуб хәстәләнмиш вә бәдбәхтлијә дүчар олмушду. О, Аллаһын ону тәрк етдијини дүшүнүрдү вә бу сәбәбдән һәјата гаршы нифрәт һисси ифадә етди (Ејуб 10:1; 29:2, 4, 5). Јагуб оғлунун өлдүјүнү дүшүнәрәк, чох кәдәрләнир вә тәсәллидән имтина едәрәк өлмәк истәјирди (Тәквин 37:33-35). Давуд падшаһ ағыр ҝүнаһ ишләтдијини анлајараг, кәдәрини билдирди: “Бүтүн ҝүн јаслы ҝәзмәкдәјәм. Тагәтим кәсилди” (Мәзмур 38:6, 8; 2 Коринфлиләрә 7:5, 6).
Бизим зәманәмиздә бир чохлары нә әгли, нә дә физики ҹәһәтдән таб ҝәтирмәк игтидарында олмадыглары графикә әсасән јашамаға чалышараг, һәддиндән артыг ҝәрҝинлик кечирдикләри үчүн депрессијадан әзијјәт чәкмәјә башламышлар. Шүбһәсиз, мәнфи фикир вә емосијаларла бағлы олан стресс организмә тәсир едәр вә бејиндә кимјәви таразлығы поза биләр ки, бу да депрессијаја ҝәтириб чыхарыр. (Сүлејманын мәсәлләри 14:30 ајәси илә мүгајисә един.)
Онларын еһтијаҹ дујдуглары көмәк
Ы әсрдә Филипи шәһәриндә јашајан мәсиһчи Епафродит ‘[достларынын] онун хәстә олдуғуну ешитдикләринә ҝөрә чох нараһат иди. Достлары ону мадди јардымла Ромаја һәвари Павелин јанына ҝөндәрдикдән сонра хәстәләнән Епафродит, јәгин онларын үмидини доғрултмадығыны вә онларын ону уғурсуз адам һесаб етдикләрини дүшүнүрдү (Филипилиләрә 2:25-27; 4:18). Һәвари Павел она неҹә көмәк етди?
О, Епафродитә мәктуб верәрәк, ону евә филипили достларынын јанына јола салды. Мәктубда дејилирди: “Ону [Епафродити] Рәббә аид бири кими, там севинҹлә гәбул един вә беләләринә һөрмәт един” (Филипилиләрә 2:28-30). Павелин онун һаггында чох ҝөзәл фикир сөјләмәси, филипили мәсиһчиләрин исә ону меһрибанлыгла вә ҝүләрүзлә гаршыламалары, шүбһәсиз ки, Епофрадитә тәскинлик верди вә о, өзүндә јүнҝүллүк һисс етди.
Мүгәддәс Китабын “ҹәсарәтсизләри [“кәдәрли оланлары”, ЈД] руһландырын” мәсләһәтинин ән јахшы мәсләһәт олдуғуна шүбһә јохдур. Депрессијадан әзаб чәкән бир гадын демишдир: “Бир инсан кими башгаларыны марагландырдығыны билмәк зәруридир. “Сәни баша дүшүрәм, сән јахшы олаҹагсан” сөзләрини ешитмәјә еһтијаҹ дујурсан”.
Чох вахт депрессија кечирән адамын өзү сәј ҝөстәрмәлидир ки, етибар едәҹәји мәрһәмәтли бир адам тапсын. Һәмин адам динләмәји баҹармалы вә чох сәбирли олмалыдыр. О, хәстәјә өјүд вермәмәли вә “Сән белә фикирләшмәли дејилсән”, јахуд “Бу дүзҝүн фикир дејил” кими сөзләрлә ону тәнбеһ етмәмәлидир. Депрессијадан әзаб чәкән адамын психикасы зәиф олур вә бу ҹүр тәнгиди фикирләр јалныз ону өзү һагда даһа пис дүшүнмәјә вадар едәҹәкдир.
Депрессијада олан инсан адәтән өзүнү ҝәрәксиз һисс едир (Јунус 4:3). Лакин инсан јадда сахламалыдыр ки, ән ваҹиби Аллаһын бизи нә дәрәҹәдә гијмәтләндирмәсидир. Инсанлар Мәсиһи “хор ҝөрдүләр”, лакин бу о демәк дејил ки, Аллаһ ону гијмәтләндирмирди (Ишаја 53:3). Әмин олун ки, Аллаһ өз әзиз Оғлуну севдији кими сизи дә севир (Јәһја 3:16).
Иса әзаб чәкәнләрә аҹыјырды вә онларын һәр биринин нә гәдәр дәјәрли олдуғуну ҝөрмәкдә онлара көмәк едирди (Матта 9:36; 11:28-30;14:14). О изаһ етди ки, Аллаһ һәтта балаҹа, нәзәрә чарпмајан сәрчәләри дә гијмәтләндирир. Иса деди: “Аллаһын јанында онлардан һеч бири унудулмамышдыр”. Аллаһ Онун ирадәсини јеринә јетирмәјә чалышан инсанлары ҝөр нә гәдәр чох гијмәтләндирир! Иса бу инсанлар һаггында демишдир: “Сизин башыныздакы сачларын һамысы да белә сајылмышдыр” (Лука 12:6, 7).
Ағыр депрессија кечирән вә чатышмазлыглар үзүндән әзаб чәкән инсанын Аллаһын ону јүксәк гијмәтләндирмәсинә инанмасы чәтин ола биләр. Еһтимал ки, белә адам өзүнү Аллаһын мәһәббәт вә гајғысына лајиг олмајан саныр. Мүгәддәс Китаб етираф едир: “Үрәјимиз бизи... мәһкум едир”. Лакин бу әсас амилдирми? Хејр. Аллаһ билир ки, ҝүнаһлы инсанларын мәнфи фикирләри олур вә онлара өзләрини мәһкум етмәк хүсусијјәти хасдыр. Буна ҝөрә дә Аллаһын Кәламы онлара тәсәлли верир: “Аллаһ үрәјимиздән үстүндүр вә һәр шеји билир” (1 Јәһја 3:19, 20).
Бәли, бизим мәһәббәтлә долу сәмави Атамыз тәкҹә ҝүнаһлары вә сәһвләри ҝөрмүр. О, тәгсири јүнҝүлләшдирән вәзијјәтләри, һәјат јолумузу, нијјәт вә мәгсәдләримизи дә билир. Аллаһ бизим ҝүнаһы, хәстәликләри вә өлүмү мирас алдығымызы вә буна ҝөрә дә имканларымызын чох мәһдуд олдуғуну билир. Кәдәрләнмәјимиз вә өзүмүздән наразы олмағымыз артыг сүбут едир ки, биз ҝүнаһ етмәк истәмирик вә һәддимизи ашмамышыг. Мүгәддәс Китаб дејир ки, биз өз ирадәмизә зидд олараг “вурнухмаја” табе олунмушуг. Буна ҝөрә дә Аллаһ, бизим неҹә аҹынаҹаглы вәзијјәтдә олдуғумузу билир вә шәфгәтлә зәифликләримизи нәзәрә алыр (Ромалылара 5:12; 8:20).
Мүгәддәс Китаб әмин едир: “Рәбб рәһмлидир вә мәрһәмәтлидир... Шәрг гәрбдән нә гәдәр узагдырса, үсјанларымызы биздән о гәдәр узаглашдырды. Чүнки јарадылышымызы билир; хатырлајыр ки, биз торпағыг” (Мәзмур 103:8, 12, 14). Доғрудан да, Јеһова “һәр ҹүр тәсәлли верән Аллаһдыр... һәр сыхынтымызда тәсәлли верир” (2 Коринфлиләрә 1:3, 4).
Депрессијадан әзијјәт чәкәнләрә һәр шејдән өнҹә мәрһәмәтли Аллаһа јахынлашмаг вә “јүкүнү Рәббә бурах” чағырышына һај вермәк лазымдыр. Аллаһ һәгигәтән дә ‘әзилмишләрин үрәјини дирилдир (Мәзмур 55:22; Ишаја 57:15). Буна ҝөрә дә Аллаһын Кәламы дуа етмәјә тәшвиг едәрәк дејир: “Бүтүн гајғынызы Онун [Јеһованын] үзәринә гојун, чүнки сизин гајғыныза галан Одур” (1 Петер 5:7). Бәли, дуа вә јалварыш васитәсилә Аллаһа јахынлашмаг вә “Аллаһын һәр ҹүр ағылдан үстүн олан” сүлһүнә малик олмаг мүмкүндүр (Филипилиләрә 4:6, 7; Мәзмур 16:8, 9).
Депрессијанын өһдәсиндән ҝәлмәјә һәјат тәрзимизи дәјишмәк дә көмәк едәр. Бәдән тәрбијәси, сағлам гида, тәмиз һава, кифајәт гәдәр истираһәт вә телевизија верилишләринә бахмагда таразлығы горумаг чох ваҹибдир. Бир гадын, депрессијадан әзаб чәкәнләрә көмәк етмәк үчүн онлары ити аддымларла ҝәзинтијә чыхмаға тәшвиг едирди. Онун гәјјумлуғунда олан гадын ҝәзинтијә ҝетмәк истәмәдијини билдирдикдә, о, нәзакәтлә, лакин гәтијјәтлә ҹаваб верди: “Јох, ҝедәҹәјик”. Гәјјумлуг едән гадын хатырлајыр: “Биз беш-алты километр ҝәздик. Ҝәзинтидән гајыдаркән о, чох јорулмушду, лакин өзүнү јахшы һисс едирди. Әҝәр өзүнүз сынамасаныз, белә ҝәзинтиләрин неҹә фајдалы олдуғуну тәсәввүр етмәк мүмкүн дејил”.
Лакин һәрдән, тибби мүалиҹә дә дахил олмагла, һәр бир үсул сынагдан кечирилсә дә, депрессијаја там үстүн ҝәлмәк мүмкүн олмур. Орта јашлы бир гадын дејир: “Мән һәр бир үсулу сынадым, анҹаг депрессија кечмәди”. Ејнилә бу ҝүн дә чох вахт кору, кары вә топалы сағалтмаг мүмкүн олмур. Һәр неҹә олса да, депрессијадан әзаб чәкәнләр, инсанларын хәстәликләрдән вә бәдбәхтликләрдән бирдәфәлик азад олаҹагларына үмид етмәјә там әсас верән Аллаһын Кәламыны мүнтәзәм охумагла тәсәлли тапа биләрләр (Ромалылара 12:12; 15:4).
Һеч кәсин депрессијадан әзаб чәкмәјәҹәји бир вахт
Иса, ахыр ҝүнләрдә јер үзүндә баш верәҹәк дәһшәтли һадисәләри тәсвир едәрәк, деди: “Бу ишләр јеринә јетмәјә башладыгда јухары бахын вә башынызы галдырын, чүнки гуртулушунуз јахынлашыр” (Лука 21:28). Иса, Аллаһын әдаләтли јени дүнјасынын ҝәтирәҹәји гуртулуш һаггында данышырды; орада “хилгәт өзү дә чүрүклүјә олан көләлијиндән азад олунуб Аллаһын өвладларынын иззәтли азадлығына говушаҹагдыр” (Ромалылара 8:21).
Инсанлар әввәлләр онлара ағырлыг верән шејләрдән јаха гуртардыглары заман неҹә дә јүнҝүллүк һисс едәҹәкләр вә һәр сәһәр ајдын дүшүнҹә, ҝүндәлик ишләри ҝөрмәк истәји илә ојанаҹаглар! Депрессија бир даһа һеч кимин һәјатыны кәдәрләндирмәјәҹәк. Мүгәддәс Китаб бизи әмин едир: “Аллаһ онларын ҝөзләриндән бүтүн јашлары силәҹәкдир. Артыг өлүм мөвҹуд олмајаҹаг; артыг нә кәдәр, нә фәрјад, нә дә ағры олаҹагдыр, чүнки әввәлки шејләр кечиб ҝетди” (Вәһј 21:3, 4).
Ибраниҹә Мүгәддәс Јазылардан ҝәтирилән ситатлар түркҹә “Китабы Мукаддес” (КМ) китабындан, Јунанҹа Мүгәддәс Јазылардан ҝәтирилән ситатлар исә 1996-ҹы илдә нәшр олунан азәрбајҹанҹа “Инҹил” китабындан алыныб. Диҝәр мәнбәләр: ЈД — ситат инҝилисҹә “Мүгәддәс Јазыларын Јени Дүнја Тәрҹүмәси”ндән тәрҹүмә олунуб.