Сөһбәт етмәји өјрән

БАШГАЛАРЫ илә сөһбәт етмәк сәнин үчүн асандырмы? Чохлары сөһбәт етмәји, хүсусилә дә танымадыглары адамларла сөһбәт етмәји адиҹә фикирләринә ҝәтирәндә белә һәјәҹанланырлар. Ола билсин, бу, инсанын тәбиәтән утанҹаг олмасындан ирәли ҝәлир. Белә инсанлар нараһат олурлар: «Нә һагда данышым? Сөһбәтә неҹә башлајым? Ону неҹә давам етдирим?» Өзүнә архајын, үнсијјәтҹил инсанлар исә сөһбәти әлә ала биләрләр. Онлара башгаларыны сөһбәтә ҹәлб етмәк вә онлары динләмәји өјрәнмәк чәтин ола биләр. Беләликлә, бизим һәр биримизә — һәм утанҹаг, һәм дә үнсијјәтҹил олана сөһбәт етмәји өјрәнмәк лазымдыр.

Евдән башла

Нәјә ҝөрә сөһбәт етмәји өјрәнмәјә өз евиндән башламајасан? Руһландырыҹы сөһбәт аиләнин хошбәхтлијинә әһәмијјәтли дәрәҹәдә тәсир едә биләр.

Белә сөһбәтләр бир-биринә гаршы үрәкдән ҝәлән гајғыја әсасланыр (Ганун. т. 6:6, 7; Сүл. мәс. 4:1-4). Әҝәр биз киминсә гејдинә галырыгса, онунла данышыр вә о нәсә демәк истәјәндә гулаг асырыг. Диҝәр ваҹиб амил одур ки, данышмаға дәјәрли фикирләримиз олмалыдыр. Әҝәр биз мүнтәзәм олараг Мүгәддәс Китабы охујур вә шәхси өјрәнмә кечиририксә, онда бөлүшмәјә чохлу фикирләримиз олаҹаг. «Мүгәддәс Јазыларын ҝүндәлик арашдырылмасы» брошүрасындан јери дүшәндә истифадә етмәклә сөһбәтә тәкан вермәк олар. Ҝүн әрзиндә хидмәтдә хошаҝәлән һадисәләр баш верә биләр. Нә исә мараглы вә ја ҝүлмәли бир шеј охуја биләрик. Аилә үзвләримизлә руһландырыҹы сөһбәт заманы бу шејләри бөлүшмәји вәрдиш етмәлијик. Бу бизә башгалары илә дә сөһбәт етмәјә көмәк едәҹәк.

Танымадығын адамла сөһбәт

Чохлары танымадыглары адамла сөһбәтә башламаға тәрәддүд едирләр. Анҹаг Аллаһа вә инсанлара мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк Јеһованын Шаһидләри сөһбәт етмәји өјрәнмәк үчүн ҹидди сәј ҝөстәрирләр, чүнки бу јолла онлар Мүгәддәс Китаб һәгигәтләрини инсанлара чатдыра биләрләр. Бу ишдә тәрәгги етмәјә сәнә нә көмәк едә биләр?

Филипилиләрә 2:4 ајәсиндә јазылан принсип чох фајдалыдыр. Орада биз ‘јалныз өз мәнфәәтимизи дејил, башгаларынын да мәнфәәтини ҝүдмәјә’ тәшвиг олунуруг. Нәзәрә ал ки, биринҹи дәфә ҝөрдүјүн адам үчүн сән јадсан. Инсанын өзүнү сәрбәст һисс етмәси үчүн нә едә биләрсән? Сәмими тәбәссүм вә достјана саламлашмаг көмәк едә биләр. Анҹаг башга шеји дә нәзәрә алмаг лазымдыр.

Ола билсин, инсан нә һагдаса дүшүнүрдү вә сән ону фикриндән ајырмысан. Әҝәр онун фикирләшдији шејә әһәмијјәт вермәдән, өзүнүн марагландығын шеј һагда данышмаға чалышсан, о сәнинлә һәвәслә сөһбәт едәрми? Гујунун јанында самаријалы гадынла растлашанда Иса неҹә давранды? Һәмин вахт гадынын фикри су чәкмәкдә иди. Иса да онунла мәһз бу һагда данышмаға башлады. Чох кечмәмиш сөһбәти руһани мөвзуја чевирди вә онларын арасында ҹанлы мүзакирә башлады (Јәһ. 4:7-26).

Диггәтлә мүшаһидә етсән, инсанларын нә һагда дүшүндүкләрини тәхмин едә биләрсән. Инсан шад ҝөрүнүр, јохса гәмҝин? Бәлкә јашлыдыр, јахуд хәстәдир? Ушаглы аилә олдуғу нәдәнсә һисс олунурму? Инсан имканлы ҝөрүнүр, јохса башыны ҝүҹлә доландырыр? Үстүндәки зинәт әшјасы, јахуд мәнзилдә олан һәр һансы бәзәк әшјасы, онун һансыса динә мәнсуб олдуғуну ҝөстәрирми? Саламлашаркән бу шејләри нәзәрә алсан, еһтимал ки, о сәнә үмуми марагларыныз олан шәхс кими јанашаҹаг.

Әҝәр инсаны ҝөрмүр, гапынын архасындан јалныз сәсини ешидирсәнсә, һансы нәтиҹәјә ҝәлмәк олар? Ола билсин, инсан горху ичиндә јашајыр. Бу мәлуматдан гапы архасындан сөһбәтә башламаг үчүн истифадә едә биләрсәнми?

Бәзи әразиләрдә кимисә сөһбәтә ҹәлб етмәк үчүн инсан өзү һагда даныша биләр: кимдир, нәчидир, нә мәгсәдлә ҝәлиб, Аллаһа нијә инаныр, Мүгәддәс Китабы нәјә ҝөрә өјрәнмәјә башлајыб вә бу она неҹә көмәк едиб (Һәв. иш. 26:4-23). Әлбәттә, белә вәзијјәтләрдә узагҝөрән олмалы вә әсас мәгсәди јаддан чыхармамалыјыг. Бу өз нөвбәсиндә инсаны өзү вә бахышлары һагда данышмаға тәшвиг едә биләр.

Бәзи мәдәнијјәтләрдә танымадыглары адама гонагпәрвәрлик ҝөстәрмәк адәтдир. Онлар сәни һәвәслә ичәри дәвәт едә биләрләр. Евә кечдикдән сонра нәзакәтлә һал-әһвал тут вә дедикләринә диггәтлә гулаг ас. Белә етсән, еһтимал ки, ев саһиби дә сәни диггәтлә динләјәҹәк. Бәзи халгларда гонаға даһа чох мараг ҝөстәрирләр, буна ҝөрә дә танышлыг узун чәкә биләр. Ола билсин, белә сөһбәт әснасында һәмсөһбәтин аранызда үмуми бир шеј олдуғуну ҝөрәр вә нәтиҹәдә руһани мөвзуда фајдалы сөһбәт алына биләр.

Әҝәр јашадығын әразидә башга дилләрдә данышан чохлу инсан варса, онда неҹә? Онларла неҹә сөһбәт етмәк олар? Бу дилләрдән бәзиләриндә саламлашмаг үчүн бир нечә кәлмә сөз өјрәнсән, һәмин адамлар онларла марагландығыны һисс едәҹәкләр. Бу, нөвбәти сөһбәтә јол ача биләр.

Сөһбәти неҹә давам етдирмәк олар?

Сөһбәти давам етдирмәк үчүн һәмсөһбәтинин фикирләри илә мараглан. Әҝәр истәјирсә, ону өз фикирләрини бөлүшмәјә тәшвиг ет. Бу ишдә сәнә јахшы дүшүнүлмүш суаллар көмәк едәҹәк. Ән јахшысы нөгтеји-нәзәрә даир суал вермәкдир, чүнки бу заман инсанын ҹавабы «бәли» вә ја «хејр»дән ибарәт олмајаҹаг. Мәсәлән, јерли әразидә актуал олан проблем һагда данышдыгдан сонра сорушмаг олар: «Сиз неҹә дүшүнүрсүнүз, бу проблемин јаранмасына сәбәб нә олуб?» вә ја «Сиз неҹә дүшүнүрсүнүз, мәсәләнин һәлли нәдәдир?»

Суал вердикдән сонра ҹавабы диггәтлә динлә. Инсанла сәмими марагландығыны сөзләринлә, башыны јырғаламагла, жестләрлә ҝөстәрә биләрсән. Гаршындакынын сөзүнү кәсмә. Бәри башдан һәр һансы гәнаәтә ҝәлмәдән дедикләри үзәриндә дүшүн. ‘Ешитмәкдә ити, сөз сөјләмәкдә тәмкинли ол’ (Јаг. 1:19). Гој ҹавабындан ҝөрүнсүн ки, дејиләнләри доғрудан да динләмисән.

Анҹаг јадда сахла ки, суалларына һамы ҹаваб вермәјәҹәк. Бәзи инсанларын ҹавабы садәҹә гашларыны тәрпәтмәкдән вә ја ҝүлүмсүнмәкдән ибарәт олаҹаг. Башгалары исә садәҹә олараг «бәли» вә ја «хејр» дејәҹәкләр. Кефини позма. Сәбирли ол. Сөһбәти зорла давам етдирмәјә чалышма. Әҝәр инсан гулаг асырса, Мүгәддәс Јазылардан олан руһландырыҹы фикирләрлә бөлүшмәк үчүн фүрсәтдән истифадә ет. Вахт кечдикҹә, бәлкә дә сәнә дост кими јанашаҹаг вә өз фикирләрини даһа сәрбәст бөлүшәҹәк.

Сөһбәт едәркән нөвбәти башчәкмә үчүн тәмәл гој. Әҝәр инсан чохлу суал верирсә, һамысына ҹаваб вермә, бир-икисини ҝәлән сөһбәтинизә сахла. Арашдырма апараҹағыны вә нәтиҹәләрини онунла бөлүшәҹәјини сөјлә. Әҝәр инсан һеч нә сорушмурса, сөһбәтин ахырында сәнин фикринҹә онун үчүн мараглы олаҹаг суал галдыр вә нөвбәти ҝөрүшдә мүзакирә етмәји тәклиф ет. «Мүгәддәс Јазыларын әсасында мүлаһизә» китабында, «Аллаһ биздән нә тәләб едир?» брошүрасында, «Ҝөзәтчи Гүлләси» вә «Ојанын!» журналларынын ахырынҹы сајларында чохлу мараглы фикирләр тапмаг олар.

Һәмиманлыларла оларкән

Јеһованын Шаһидләриндән танымадығын бирини илк дәфә ҝөрәндә таныш олмаға чалышырсанмы? Јохса сусурсан? Баҹы-гардашлара олан мәһәббәт биздә онларла таныш олмаг истәји ојатмалыдыр (Јәһ. 13:35). Буну неҹә едә биләрсән? Садәҹә өзүнү тәгдим ет вә онун адыны соруш. Һәгигәти неҹә өјрәндијини сорушанда адәтән мараглы сөһбәт алыныр, бу да јахындан таныш олмаға көмәк едәҹәк. Һәтта фикирләрини истәдијин кими ифадә едә билмәсән дә, ҹәһдләрин һәмсөһбәтинә онунла марагландығыны ҝөстәрәҹәк, ән ваҹиби дә елә будур.

Баҹы-гардашларла мараглы сөһбәтләр етмәјә сәнә нә көмәк едәр? Инсанла вә аиләси илә сәмими-гәлбдән мараглан. Јығынҹаг ҝөрүшү јениҹә гуртарыбса, сәнин үчүн мараглы олан фикирләрлә бөлүш. Бу һәм сәнин, һәм дә һәмсөһбәтин үчүн фајдалы олаҹаг. «Ҝөзәтчи Гүлләси» вә ја «Ојанын!» журналларынын ахырынҹы сајларындан мараглы фикирләри јада салмаг олар. Анҹаг буну өз билијимизи нүмајиш етдирән вә ја сөһбәт етдијимиз адамын билијини јохлајан тәрздә етмәмәлијик. Садәҹә, хүсусилә хошуна ҝәлән фикирләри бөлүш. Теократик Хидмәт Мәктәбиндә алдығын тапшырығы мүзакирә етмәк вә она неҹә һазырлашмағы бирликдә фикирләшмәк олар. Хидмәтдә баш вермиш һадисәләрдән дә даныша биләрсән.

Дүздүр, инсанларла марагландығымыз үчүн сөһбәт тез-тез башгалары һагда дүшүр, онларын етдикләриндән, дедикләриндән данышырыг. Һәрдән зарафат да едирик. Бәс бу заман сөзләримиз руһландырыҹы олаҹагмы? Әҝәр Аллаһын Кәламында олан мәсләһәтләрә ҹидди јанашсаг вә Аллаһа мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк данышсаг, сөзләримиз мүтләг руһландырыҹы олаҹаг (Сүл. мәс. 16:27, 28; Ефес. 4:25, 29; 5:3, 4; Јаг. 1:26).

Хидмәтә ҝетмәздән әввәл һазырлашырыг. Нә үчүн достларла да сөһбәт едәркән бөлүшмәк үчүн мараглы фикирләр һазырламајаг? Мараглы шеј охујанда вә ешидәндә онлара данышмаг истәдијин мәгамлары өзүн үчүн гејд ет. Вахт кечдикҹә, сәндә бөлүшмәк үчүн чохлу мараглы фикирләр олаҹаг вә ҝүндәлик ишләри данышмагла мәһдудлашмајаҹагсан. Ән ваҹиби исә, гој сәнин данышығындан Аллаһын Кәламыны нә гәдәр чох гијмәтләндирдијин ҝөрүнсүн! (Мәз. 139:17).