Мүгәддәс Китабын бошанмаға јол вердији јеҝанә сәбәб
ИСА МӘСИҺ Дағүстү тәблиғиндә демишдир: “Ким арвадыны бошајарса, она бошанма кағызы версин”, — дејилмишдир. Мән исә сизә дејирәм ки, ҹинси әхлагсызлыгдан башга бир сәбәблә арвадыны бошајан һәр кәс, ону зинаја дүчар едир; вә ким бошанмыш гадынла евләнәрсә, зина едир” (Матта 5:31, 32). Һәмчинин Иса фәрисејләрә, Мусанын бошанмаг үчүн вердији иҹазәнин “башланғыҹдан” нәзәрдә тутулмадығыны изаһ едиб деди: “Мән сизә дејирәм: Ким ҹинси әхлагсызлыгдан башга сәбәблә арвадыны бошајыб башгасы илә евләнәрсә, зина едәр” (Матта 19:8, 9). Бу ҝүн “ҹинси әхлагсызлар” вә “зинакарлар” сөзләри, бир гајда олараг, мүхтәлиф мә’налар дашыјыр. “Ҹинси әхлагсызлар” ифадәси алтында, никаһда олмајыб, көнүллү сурәтдә әкс ҹинслә ҹинси әлагәјә ҝирән инсанлар нәзәрдә тутулур. “Зинакарлар” исә, евли олуб, гануни никаһда олмадыглары шәхслә көнүллү сурәтдә ҹинси әлагәдә олан инсанлардыр. Лакин “ҹинси әхлагсызлыг” ифадәси јунанҹа порнéа сөзүнүн тәрҹүмәси олуб, өзүнә Мүгәддәс Јазыларын тәләбләринә мүвафиг олараг гурулан никаһдан кәнарда гадаған едилән ҹинси әлагәнин бүтүн нөвләрини дахил едир. Беләликлә, Иса Мәсиһин Матта 5:32 вә 19:9 ајәләриндә јазылан сөзләри ҝөстәрир ки, никаһ бағларыны, сөзүн әсл мә’насында гыра билән бошанма үчүн јеҝанә сәбәб — һәјат јолдашларындан биринин јол вердији порнéадыр. Белә һалда мәсиһчинин, әҝәр истәјирсә, бошанмаға вә һәмиманлыларындан бири илә јенидән никаһа дахил олмаға һаггы вар (1 Коринфлиләрә 7:39).
Әҝәр евли адам ејни ҹинсдән олан кәслә ҹинси әхлагсызлыг едирсә (һомосексуализм), бу, ијрәнҹ вә мәнфурдур. Бу ҹүр налајиг һәрәкәтинә ҝөрә төвбә етмәјән инсан Аллаһын Падшаһлығыны мирас алмајаҹагдыр. Вә әлбәттә ки, Мүгәддәс Китабда һејванла ҹинси әлагә дә мүһакимә едилир (Левилиләр 18:22, 23; Ромалылара 1:24-27; 1 Коринфлиләрә 6:9, 10). Бүтүн бу ијрәнҹ һәрәкәтләр дә порнéанын дашыдығы ҝениш мә’наја дахилдир. Гејд етмәјә дәјәр ки, Мусанын ганунуна ҝөрә һомосексуализмә вә һејванла ҹинси әлагәјә ҝөрә өлүм ҹәзасы верилирди; бу, ҝүнаһсыз һәјат јолдашына јенидән никаһа дахил олмаг азадлығы верирди (Левилиләр 20:13, 15, 16).
Иса Мәсиһ демишдир ки, “бир гадына шәһвәтлә бахан һәр адам, артыг үрәјиндә онунла зина етмиш олур” (Матта 5:28). Лакин Иса, үрәкдә баш галдырыб, әмәлдә изһар олунмајан зинанын бошанмаг үчүн әсас вердијини демәмишди. Мәсиһин сөзләри ҝөстәрир ки, инсан үрәјини тәмиз сахламалы вә зеһнини налајиг фикир вә арзуларла гидаландырмалы дејил (Јагуб 1:14, 15; Филипилиләрә 4:8).
Јәһуди раввин ганунунда әр-арвадлыг вәзифәсинин јеринә јетирилмәсинә мүһүм јер верилирди вә әрин ушағы олмајан арвадыны бошамаға ихтијары варды. Лакин Мүгәддәс Јазылар мәсиһчиләрин бу сәбәбдән бошанмларына јол вермир. Саранын узун илләр сонсуз олмасы, Ибраһими онунла бошанмаға тәһрик етмәди; буну, Исһаг вә Ребека, Јагуб вә Раһел, каһин Зәкәријјә вә Елизавет һаггында да демәк олар (Тәквин 11:30; 17:17; 25:19-26; 29:31; 30:1, 2, 22-25; Лука 1:5-7, 18, 24, 57).
Мүгәддәс Јазыларда һеч бир ҝөстәриш јохдур ки, һәјат јолдашы өз әр-арвадлыг вәзифәсини физики ҹәһәтдән јеринә јетирә билмәдикдә, руһи вә ја сағалмаз хәстәлијә дүчар олдугда, јахуд она гаршы ијрәнҹлик доғуран хәстәликдән әзаб чәкдикдә, мәсиһчи өз һәјат јолдашындан бошана биләр. Фәдакар мәһәббәт мәсиһчини тәшвиг едәҹәкдир ки, бошанмаг әвәзинә, нәвазишлә хәстә олан һәјат јолдашынын гејдинә галсын (Ефеслиләрә 5:28-31). Ејнилә һәјат јолдашы башга динә мәнсуб олдугда да, Мүгәддәс Китаб мәсиһчијә бошанмаға иҹазә вермир. Әксинә, орада дејилир ки, мәсиһчи иманына шәрик олмајан һәјат јолдашы илә јашамаға давам етмәклә, ону һәгиги иман үчүн “фәтһ” едә биләр (1 Коринфлиләрә 7:12-16; 1 Петер 3:1-7).
Иса Дағүстү тәблиғиндә демишдир: “Ҹинси әхлагсызлыгдан башга бир сәбәблә арвадыны бошајан һәр кәс, ону зинаја дүчар едир; вә ким бошанмыш гадынла евләнәрсә, зина едир” (Матта 5:32). Мәсиһ бунунла ҝөстәрди ки, әҝәр әр арвадындан “ҹинси әхлагсызлыгдан башга бир сәбәблә” (порнéа) бошанырса, ҝәләҹәкдә арвадынын зина ишләтмәсинә јол верир. Чүнки әҝәр гадын әринә хәјанәт етмәјибсә, бошанма никаһ бағларыны тамамилә гырмыр вә гадына јенидән никаһа дахил олмаға вә башгасы илә ҹинси әлагәјә ҝирмәјә иҹазә вермир. Мәсиһ “ким бошанмыш гадынла евләнәрсә, зина едир” дедикдә, әриндән “ҹинси әхлагсызлыгдан башга бир сәбәблә” (порнéа) бошанан гадынла никаһа дахил олмагдан бәһс едирди. Һәмин гадын рәсми сурәтдә бошанса да, Мүгәддәс Јазылара әсасән бошанмыш һесаб олуна билмәз.
Исанын фәрисејләрә үнванладығы сөзләри Матта кими, Марк да гејдә алмышдыр: “Ким арвадыны бошајыб башгасы илә евләнәрсә, она гаршы зина едәр; гадын да әриндән бошаныб башгасына ҝедәрсә, зина едәр” (Марк 10:11, 12; Матта 19:3-9). Буна бәнзәр фикри Лука 16:18 ајәсиндә дә охуја биләрик. Орада дејилир: “Арвадыны бошајыб башга гадынла евләнән һәр кәс зина едәр; вә әриндән бошанан илә евләнән һәр кәс зина едәр”. Әҝәр бу ајәләри ајры-ајрылыгда нәзәрдән кечирсәк елә ҝөрүнә биләр ки, сәбәбиндән асылы олмајараг, мәсиһчијә бошанмаг тамамилә гадағандыр; јахуд бошанан инсанын, санки, кечмиш һәјат јолдашы өлүнҹәјә гәдәр јени никаһа дахил олмаг ихтијары јохдур. Лакин Исанын Марк вә Лука тәрәфиндән јазылан сөзләрини, Маттанын даһа мүфәссәл сурәтдә јаздығы мә’луматын ишығында арашдырмаг лазымдыр. Маттанын сөзләриндә “ҹинси әхлагсызлыгдан башга бир сәбәблә” бошанма илә бағлы мүһүм әлавә вардыр (Матта 19:9; һәмчинин 5:32 ајәсинә дә бахын) вә бу ҝөстәрир ки, Маркын вә Луканын сөзләри бошанма сәдагәтсиз һәјат јолдашы тәрәфиндән ишләдилән “ҹинси әхлагсызлыг” (порнéа) үзүндән дејил, һәр һансы башга сәбәбдән баш верән һаллара аиддир.
Лакин әр-арвад сәдагәтини позан тәрәф төвбә едирсә, Мүгәддәс Јазылар бошанмаға вадар етмир. Бу заман, еһтимала ҝөрә, зина едән арвады Ҝомери јенидән гәбул едән Һошеа вә руһани ҹәһәтдән зина ишләтдији үчүн төвбә едән Исраил халгына мәрһәмәт ҝөстәрән Јеһова кими, мәсиһчи әр вә ја арвад да мәрһәмәт ҝөстәрә биләрләр (Һошеа 3-ҹү фәсил).
Аллаһын башланғыҹда тә’јин етдији нормаларын бәрпасы. Тамамилә ајдындыр ки, Иса Мәсиһин сөзләри башланғыҹда Јеһова Аллаһын никаһа даир тә’јин етдији јүксәк нормаларын бәрпа олунмасына ишарә едирди. Исанын сөзләриндән ајдын олур ки, онун шаҝирди оланлар бу јүксәк нормалара ҹидди риајәт етмәлидирләр. Мусанын ганунунун јол вердији ҝүзәштләр һәмин вахт гүввәдә олса да, Исанын һәгиги давамчылары — онун Атасынын ирадәсини јеринә јетирән вә онун сөзләринә риајәт едәнләр бу ҹүр ҝүзәштләрә әл атмыр вә арвадларына гаршы дашүрәкли давранмырдылар (Матта 7:21-29; 19:8). Онлар Мәсиһин һәгиги давамчылары кими, Аллаһын башланғыҹда тә’јин етдији, никаһын әсасыны тәшкил едән принсипләри позмамалы вә “ҹинси әхлагсызлыгдан башга сәбәб” (порнéа) үзүндән өз һәјат јолдашлары илә бошанмалы дејилдиләр.
Әҝәр субај инсан фаһишә илә ҹинси әхлагсызлыға јол верирсә, “онунла бир бәдән олур”. Ејнилә зинакар адам да артыг өз гануни арвады илә дејил, ҹинси әлагәдә олдуғу һәмин әхлагсызла “бир бәдән олур“. Беләликлә зинакар адам јалныз өз бәдәнинә гаршы дејил, һәмчинин индијә кими онунла “бир бәдән” олан гануни арвадына гаршы да ҝүнаһ ишләдир (1 Коринфлиләрә 6:16-18). Бу, Аллаһын принсипләринә әсасән, зинакарлығын нә үчүн бошанмаға там әсас вермәсинин сәбәбини ҝөстәрир. Зинакарлыг үзүндән баш верән бошанма јалныз дүнјәви дејил, һәмчинин Мүгәддәс Китаб принсипләри бахымындан да е’тибарлы сајылыр. Белә бошанма ҝүнаһсыз һәјат јолдашына, һөрмәт едиләҹәк јени никаһа дахил олмаға имкан верир (Ибраниләрә 13:4).